Author: Einar Gunnar

„Hæstv. forseti. Ég ætla að ræða hér vexti og verðtryggingu. Sú yfirlýsing peningastefnunefndar Seðlabanka Íslands að hækka vexti um 0,25% og fara með stýrivexti í 5,75% ætti ekki að koma neinum á óvart. Verðbólguhorfur hafa í raun ekki breyst og þessi ákvörðun er í fullu samræmi við fyrri yfirlýsingar og skilaboð frá peningastefnunefndinni og Seðlabankanum. Sú staðreynd að þetta er helsta stjórntæki Seðlabankans er í raun ekki aðalatriðið heldur sú vegferð sem fram undan er. Þær aðgerðir og ákvarðanir sem við tökum nú og á næstu missirum í fjármálastjórn og stefnu í gegnum fjárlögin og aðrar ákvarðanir þar að lútandi á aðra löggjöf hefur afgerandi áhrif á fjármál ríkisins. Agi og aðhald er það sem til þarf, en margir hafa bent á að nægilegs aðhalds skorti nú þegar í fjárlögum.
Framtíðin mun markast mjög af bættum kjörum í kjölfar kjarasamninga og að aukinn hagvöxtur sem flestar spár gera ráð fyrir byggi meðal annars á innlendri eftirspurn. Seðlabankinn hefur þegar boðað aukið aðhald peningastefnunnar, það þýðir auðvitað bara eitt, að stýrivextir verði hækkaðir jafnt og þétt. Auðvitað mun framvinda og þróun losunar fjármagnshafta hafa áhrif og svo ákvörðun um beitingu annarra tækja en vaxta, eins og beiting bindiskyldu. Í öllu falli getum við ekki treyst á lágt olíuverð og að áframhaldandi styrking krónunnar haldi endalaust aftur af þörf á frekari stýrivaxtahækkunum í auknum og hraðari takti en hingað til.
Hæstv. ríkisstjórn er enn að fylgja tímalínu er varðar afnám verðtryggingar. En ljósin blikka á kunnuglegan vítahring, virðulegi forseti, að ráðstöfunargetan og kaupmátturinn hverfi í verðtryggðan skuldabing og enn ein uppsveiflan verði fjármögnuð á skuldahlið heimilanna.“
Willum Þór Þórsson  — í störfum þingsins  4. nóvember 2015.

„Hæstv. forseti. Í stjórnarsáttmála ríkisstjórnar Framsóknar- og Sjálfstæðisflokks segir, með leyfi forseta:
„Sérfræðinefnd um afnám verðtryggingar af neytendalánum og endurskipulagningu húsnæðislánamarkaðarins verður skipuð á fyrstu dögum nýrrar ríkisstjórnar og mun skila af sér fyrir næstu áramót.“
Sérfræðingahópur um afnám verðtryggingar af neytendalánum var síðan skipaður í ágúst 2013 og hann skilaði niðurstöðum í janúar 2014. Niðurstöðurnar birtust í meirihlutaáliti og séráliti. Í meirihlutaáliti segir m.a., með leyfi forseta:
„Forsendur fyrir því að unnt sé að afnema verðtryggingu að fullu eru einkum að takist hafi að leggja grunn að nýju húsnæðiskerfi, skýra stöðu Íbúðalánasjóðs og endurbæta lífeyrissjóðakerfið.“
Að þessu er nú þegar unnið á vegum stjórnvalda og gengur sú vinna greiðlega. Á næstu dögum sjáum við t.d. frumvörp er varða húsnæðismarkaðinn koma fram.
Eins og fram hefur komið í ræðum hv. þingmanna, bæði Framsóknar- og Sjálfstæðisflokksins, þá eru verðtryggingarmálin á borði hæstv. fjármálaráðherra. Í viðtali á dögunum sagði hæstv. fjármálaráðherra að verið væri að skoða tvær leiðir til að draga úr vægi verðtryggingar, þ.e. að banna svokölluð Íslandslán og lengja lágmarkstíma verðtryggðra lána. Þetta eru ágæt fyrstu skref, en þau þarf að stíga hratt og vel. Í framhaldi af því þarf að afnema verðtrygginguna.
Þess vegna er afar ánægjulegt að sjá nýja samþykkt efnahags- og viðskiptanefndar frá landsfundi sjálfstæðismanna sem fram fór fyrir stuttu síðan, en þar segir, með leyfi forseta:
„Landsfundur leggur til að ríkisstjórnin ráði færustu erlendu sérfræðinga til að leggja mat á hvernig hægt er að skipta út verðtryggðu lánaumhverfi og taka upp lánakjör sem þekkjast í nágrannalöndum okkar. Með þessu er ekki tekin afstaða til þess hvort það sé rétt heldur eingöngu hvernig það væri framkvæmt. “
Ég segi: Brettum nú upp ermar og látum verkin tala. Við verðum að taka úr sambandi það vaxtaform sem heimilin búa við þegar þau fjárfesta í húsnæði, þ.e. verðtryggingunni.
Virðulegur forseti. Skuldaleið heimilanna á ekki að fjármagna uppsveifluna. Það má ekki gerast, ekki í þetta skiptið.“
Elsa Lára Arnardóttir  — í störfum þingsins, 3. nóvember 2015.

„Hæstv. forseti. Ég ætla að ræða nýafstaðna heimsókn sendinefndar alþingismanna til fastanefndar Íslands hjá Sameinuðu þjóðunum en venja er að alls sæki hv. fjórir alþingismenn allsherjarþingið árlega tilnefndir af sínum þingflokki.
Ég er þakklátur fyrir að hafa átt þess kost ásamt þremur öðrum hv. þingmönnum að sækja Sameinuðu þjóðirnar heim og taka þátt í 70. allsherjarþinginu sem sett var í lok september, en þá eins og flestum er kunnugt komu leiðtogar aðildarríkjanna saman og samþykktu 17 ný þróunarmarkmið, heimsmarkmiðin. Við í sendinefnd þingsins sóttum m.a. fundi aðalstofnana þingsins, allsherjarþingsins og öryggisráðsins, og fengum kynningu á starfsemi efnahags- og félagsmálaráði ráðsins auk þess að kynna okkur starfsemi fjölmargra undirstofnana. Markverðast fannst mér þó að kynnast þeim krafti og atorku sem einkennir framgöngu okkar fólks á vettvangi. Við erum ekki með fjölmennustu sveitina en vinnusemi, ákveðni og dugnaður okkar fólks er augljós og virðing fyrir framlagi Íslands og starfi erlendis sem hérlendis fór ekkert á milli mála og kom vel fram á fundum okkar og í samræðum við fulltrúa hinna ýmsu nefnda og undirstofnana. Þar sem við beitum okkur höfum við náð eftirtektarverðum árangri, til að mynda á sviði kynjajafnréttis, í málefnum hafsins, á sviði landgræðslu, orku og loftslagsmála, fæðuöryggis og ekki síst barnahjálpar á vegum UNICEF á Íslandi. Þá hefur hæstv. ríkisstjórn boðað aukið átak með Flóttamannahjálp SÞ og öðrum stofnunum sem takast á við þær flóknu aðstæður sem uppi eru.
Mér finnst mikilvægt að koma því á framfæri hér sem fulltrúi okkar í þessari sendiför þetta árið hversu mikilvægt það er að viðhalda og efla enn frekar tengsl þingsins við starf okkar Íslendinga á vettvangi Sameinuðu þjóðanna.“
Willum Þór Þórsson  — í störfum þingsins, 3. nóvember 2015.

Á þingi Norðurlandaráðs á Íslandi í vikunni sem leið hittust fjórir forsætisráðherrar frjálslyndra systurflokka. Hefð er fyrir því að forsætisráðherrar Norðurlanda fundi með kollegum sínum í Eystrasaltsríkjunum í tengslum við Norðurlandaráðsþing og í ár vill svo til að helmingur þeirra, Juha Sipilä forsætisráðherra Finnlands, Taavi Roivas forsætisráðherra Eistlands, Lars Løkke Rasmussen forsætisráðherra Danmerkur og Sigmundur Davíð Gunnlaugsson forsætisráðherra Íslands koma úr frjálslyndum miðjuflokkum.
Sigmundur Davíð segir að það sé gaman að sjá að frjálslyndisstefnan skuli eiga upp á pallborðið í þessum heimshluta.
„Já, það er gaman að því að frjálslyndisstefnan skuli vera við stjórnvölinn í þetta mörgum löndum á þessu svæði. Það er að sjálfsögðu löng hefð fyrir þessum fundum og eins og Lars nefndi í ræðu sinni við upphaf Norðurlandaráðsþings þá eru fundir forsætisráðherra Norðurlandanna svolítið líkir fjölskylduboði því að þessi ríki eru tengd svo sterkum böndum. En ég finn fyrir því að það er ekki síður góð og jákvæð stemming þegar Eystrasaltsríkin bætast í hópinn því að þar fara ríki sem eiga mjög margt sameiginlegt með norðurlöndunum í ýmsu sem viðkemur gildum og viðhorfum til dæmis gagnvart samfélags- og efnahagsmálum. Mér finnst þau tengsl vera að styrkjast mjög,“ sagði Sigmundur Davíð.
„Það er svo alltaf sérstaklega skemmtilegt að sjá þegar systurflokkar Framsóknarflokksins ná árangri, bæði á Norðurlöndum og í Eystrasaltsríkjunum, en ekki síður vestanhafs í Kanada þar sem frjálslyndir unnu góðan kosningasigur fyrir skömmu. Frjálslynd miðjustefna er stefna skynsemi og rökhyggju og það eykur ætíð tækifæri til uppbyggingar og framsýni í stjórn ríkja þegar slík stefna ræður för.“
Að loknu Norðurlandaráðsþingi tóku forsætisráðherrarnir átta ásamt David Cameron forsætisráðherra Bretlands þátt í ráðstefnunni Northern Future Forum. Hún var haldin í Reykjavík að þessu sinni, en þar koma árlega saman forsætisráðherrar og sérfræðingar frá þessum níu ríkjum til að skiptast á hugmyndum og ræða lausnir fyrir áskoranir framtíðarinnar.
The Northern Future Forum (NFF)