Categories
Greinar

Bregðumst af þunga við sívaxandi þörf fyrir mannúðaraðstoð

Deila grein

23/05/2016

Bregðumst af þunga við sívaxandi þörf fyrir mannúðaraðstoð

Lilja Alfreðsdóttir

Aðalframkvæmdastjóri Sameinuðu þjóðanna hefur boðað til fundar leiðtoga heimsins um mannúðarmál í Istanbúl 23.-24. maí. Leiðtogafundurinn er haldinn í kjölfar samráðs við breiðan hóp hagsmunaaðila, allt frá ríkisstjórnum til staðbundinna hjálparsamtaka. Við erum sammála um að bregðast þurfi við því ástandi sem hefur skapast í heiminum en við stöndum frammi fyrir því að æ fleiri eru háðir mannúðaraðstoð og sviptir mannlegri reisn. Við getum aðeins breytt þessu ástandi með alþjóðlegri samvinnu og sameiginlegu átaki.

Mannúðaraðstoð Norðurlandanna hefur í áranna rás hjálpað milljónum fórnarlamba náttúruhamfara og hamfara af mannavöldum. Á síðasta ári nam þessi aðstoð tæpum 150 milljörðum íslenskra króna, sem skipar Norðurlöndunum á sess með stærstu veitendum mannúðaraðstoðar í heiminum. Við munum halda áfram að veita þeim aðstoð sem mest þurfa á henni að halda og grundvalla hana á meginreglum um mannúðaraðstoð: sjálfstæði, óhlutdrægni, hlutleysi og mannúð. Jafnframt verðum við að finna nýjar leiðir til að draga úr þörfinni. Ekki er réttlætanlegt að fólk sé háð neyðaraðstoð áratugum saman án vonar um betri tíð; við höfum orðið vitni að grafalvarlegum afleiðingum þess á síðasta ári í Asíu, Afríku og einnig í Evrópu. Leiðtogafundurinn á að senda afgerandi skilaboð þar sem kallað er eftir pólitískri forystu til að leysa neyðarástand. Í dag eru átök orsök 80% af þörfinni fyrir mannúðaraðstoð og átök verða einungis leyst á pólitískum vettvangi.

Sameinuðu þjóðirnar geta aðeins fjármagnað u.þ.b. tvo þriðju hluta árlegs kostnaðar við mannúðaraðstoð. Brýna nauðsyn ber til að breikka og styrkja grundvöll aðstoðarinnar. Framlög til margra ára, sem eru ekki mörkuð tilteknum verkefnum, gera hjálparstofnunum kleift að auka sveigjanleika og bregðast skjótt við óvæntum aðstæðum og neyðarástandi sem ekki ratar í fréttir. Betri viðbrögð byggjast ekki eingöngu á auknum fjárveitingum heldur einnig á skilvirkni og ábyrgðarskyldu. Við höfum skuldbundið okkur til þess að láta mannúðaraðstoð, sem við fjármögnum, ná til fleira fólks á skilvirkari hátt með því að taka tillit til þarfar á hverjum stað. Við erum sannfærð um að konur geti og eigi að gegna veigameira hlutverki í skipulagningu og framkvæmd þróunarverkefna, að taka eigi meira tillit til fólks með sérþarfir og að einkageirinn gegni mikilvægu hlutverki við að finna nýstárlegar og hagkvæmari leiðir til hjálpar þar sem neyðarástand ríkir. Við eigum einnig að brúa bilið milli mannúðaraðstoðar og langtímaþróunarsamvinnu.

Ekki er með öllu hægt að koma í veg fyrir neyðartilvik en unnt er að draga verulega úr neikvæðum áhrifum þeirra með því að auka áfallaþol samfélaga, einkum á svæðum þar sem búast má við jarðskjálftum, flóðum og öðrum náttúruhamförum. Slíkt verkefni á að skipuleggja á landsvísu og taka tillit til á öllum stigum í ferlinu. Við erum reiðubúin að styðja þessa viðleitni í samstarfi við þróunarríkin.

Núverandi ástand, þar sem 60 milljónir manna hafa þurft að flýja heimkynni sín, er óviðunandi. Engu að síður neitum við að gefast upp. Aldrei hafa jafn margir nauðstaddir notið mannúðaraðstoðar. Þúsundir hjálparstarfsmanna um allan heim vinna baki brotnu dag hvern oft við erfiðar og hættulegar aðstæður. Þeir eiga skilið stuðning okkar og viðurkenningu og við getum öll lagt okkar af mörkum, hvert á sinn hátt, hver sem við erum og hvar sem við erum. Það er ábyrgð okkar og til marks um virðingu fyrir mannlegum grunngildum.

Lilja Alfreðsdóttir, Isabella Lövin, Lenita Toivakka, Børge Brende og Kristian Jensen.

Greinin birtist í Morgunblaðinu 23. maí 2016.

Categories
Greinar

Skref í rétta átt gegn einelti á vinnustöðum

Deila grein

22/05/2016

Skref í rétta átt gegn einelti á vinnustöðum

Eygló HarðardóttirNýlega stóð Vinnueftirlit ríkisins ásamt velferðarráðuneytinu fyrir morgunverðarfundi um skref til framfara við að uppræta einelti, áreitni og ofbeldi á vinnustöðum. Eitt slíkt var setning reglugerðar um þessi mál árið 2004 og endurskoðun hennar á liðnu ári. Í samræmi við reglugerðina hafa mörg fyrirtæki og stofnanir unnið aðgerðaáætlanir og tekið á málum af alvöru. Þó þarf að gera betur og muna að þetta er viðvarandi verkefni sem aldrei má vanrækja.

Jöfnum höndum þarf aðgerðir til að fyrirbyggja einelti og efla faglega getu til að bregðast við eineltismálum. Skilningur á þessu er alltaf að aukast. Vonandi kemur að því að virkar eineltisáætlanir á vinnustöðum verði jafn sjálfsagðar og öryggisskór og heyrnarhlífar.

Rannsóknir hafa sýnt alvarlegar afleiðingar eineltis á þá sem fyrir því verða. Þekktar afleiðingar eru andleg og líkamleg vanlíðan og heilsubrestur. Aukin fíkniefna- og áfengisneysla þolenda er einnig þekkt og enn skuggalegri hlið er sú að sjálfsvígshætta eykst.

Hérlendar kannanir meðal nokkurra starfshópa gefa til kynna að um 8-20 prósent starfsmanna telja sig hafa upplifað einelti á vinnustað. Samkvæmt könnun meðal opinberra starfsmanna frá árinu 2008 sögðust tíu prósent hafa upplifað einelti á sl. tólf mánuðum, um þriðjungur þeirra sagði eineltið hafa varað í tvö ár eða lengur.

Vinnueftirlitið tekur við kvörtunum þeirra sem telja sig hafa orðið fyrir einelti eða annarri ótilhlýðilegri háttsemi á vinnustað og telja sig ekki hafa fengið lausn sinna mála. Árin 2004-2015 bárust yfir 200 slíkar kvartanar. Kvörtunum fer fjölgandi sem bendir til að þekking á málaflokknum hafi aukist og sömuleiðis kröfur um að tekist sé á við mál sem þessi. Ekki síst segir þetta okkur að þörf er á frekara starfi á þessu sviði.

Vegna þessa ákvað ég á þessu ári að veita tíu milljónir króna til Vinnueftirlitsins vegna verkefna sem tengjast félagslegum þáttum í vinnuumhverfi fólks.

Vinnum að því markmiði að allir vinnustaðir verði góðir og öruggir staðir þar sem fólki líður vel og fær notið sín til fulls við bestu aðstæður.

Eygló Harðardóttir.

Greinin birtist í Fréttablaðinu 20. maí 2016.

Categories
Greinar

Höldum áfram að gera vel… saman

Deila grein

21/05/2016

Höldum áfram að gera vel… saman

Anna kolbrúnSGM18.maí árið 1976 voru samþykkt á Alþingi ný lög, þá voru Íslendingar strax komir í forystusveit um jafnréttismál, en þau hétu „lög um jafnrétti kvenna og karla“.

Þegar þingskjöl Alþingis eru lesin frá þessum tíma er ljóst að flestir voru sammála um innihald frumvarpsins. Þó eru alltaf einn eða tveir þingmenn sem reyni að draga hina í skemmtilega þrætukenndar umræður um innihaldið útfrá pólitískri hugsjón í hreinasta formi sínu og einfaldaðri mynd. Hér varð engin undantekning þegar stigið var í pontu og frumvarpið sagt „stuðla að nokkurs konar lögregluríki“.

Frumvarpið var afurð mikillar umræðu innan og utan landssteinanna. Sameinuðu þjóðirnar höfðu boðað árið 1975 sem sérstakt kvennaár til að flýta jafnréttisþróun og lagt til framkvæmdaáætlun til 10 ára á ráðstefnu í Mexíkó. Umræða á vettvangi norðurlandanna ýtti svo enfremur við Íslendingum sem og íslenskar konur sjálfar.

Sagt var eftir á að lögin hefðu ekki verið nægjanlega framsækin en þau voru þó með mörg nýmæli bundin í lög sem ekki höfðu sést áður og þykja sjálfsögð i dag í flestum hlutum heimsins. Önnur atriði höfðu verið samþykkt áður sem hluti af öðrum lögum eins og ákvæði um almennan launajöfnuð kvenna og karla árið 1961 en opinberir starfsmenn höfðu áður verið fyrsta starfsstéttin sem hlaut lögverndað launajafnrétti árið 1954.

Þessi munur milli kynjanna í launum var þó viðvarandi og erum við ennþá að vinna að minnkun kynbundins launamunar. Tiltók flutningsmaður nefndarálitsins og þingmaður Framsóknar, Gunnlaugur Finnson það sérstaklega að aðstöðumunur milli kynjanna væri um að kenna þegar ungt fólk væri að vinna á sumrinn fyrir sínum skólakostnaði að það væri „ekki óalgengt að sumartekjur stúlkna séu rétt um það bil helmingurinn af því sem sumartekjur pilta eru“. Gunnlaugur velti einnig upp framtíðarhugleiðingum um stöðu kynjanna og þakkaði bændasamtökunum fyrir að hafa komið sterk til leiks á kvennaári Sameinuðu Þjóðanna 1975 en samtökin riðu á vaðið á aðalfundi sínum að samþykkja að opna aðild sína þannig að hjón ættu þar jafnan rétt.

Með samþykkt frumvarpsins var bundið í lög m.a. fræðsla um jafnrétti í skólum og öðrum menntastofnunum, að óheimilt væri að mismuna starfsfólki eftir kynferði og að störf laus til umsóknar væru opin bæði kynjum. Þingmenn af báðum kynjum studdu tillöguna og ræddu þá afstöðu í ræðustólnum en einnig var tekið fram að „Íslenskar konur hafa veríð mjög samhentar í því að þoka sínum málum áleiðis og ég hygg að þetta frv. sé einn árangurinn af þeirri samvinnu“.

Annarsstaðar í heiminum er staðan ekki sú sama. 52 ríki eru ekki með jafnrétti í sinni stjórnarskrá líkt og kveðið er á um í 65. gr. íslensku stjórnarskrárnar, 26 ríki veita kynjunum ekki jafna stöðu þegar kemur að erfðarétt og 60% af þeim sem skortir grunnmenntun á borð við lesskilning í heiminum eru konur.

Halda verður áfram að gera betur, í að útrýma kynbundnum launamun en einnig víðast hvar annarsstaðar í heiminum þar sem eru stærri og minni jafnréttisverkefni. Við Framsóknarkonur erum mjög stoltar af því hversu vel jafnréttisumræðan endurspeglast í markmiðum Íslands bæði innanlands og í utanríkisstefnu Íslands. Höldum áfram að gera vel… saman.

Grein eftir Önnu Kolbrúnu Árnadóttur, formann Landssambands Framsóknarkvenna  og Sunnu Gunnars Marteinsdóttur, varaformann Landssambands Framsóknarkvenna

Categories
Greinar

Stóraukið framboð á leigumarkaði

Deila grein

18/05/2016

Stóraukið framboð á leigumarkaði

Elsa-Lara-mynd01-vefurÁnægjulegt er að segja frá því að mikil uppbygging er framundan á leigumarkaði. Reyndar er um að ræða eina þá mestu uppbyggingu sem verið hefur frá árinu 1965 eða frá því Breiðholtið var byggt.

Eitt af fyrstu verkum félags – og húsnæðismálaráðherra, Eyglóar Harðardóttur, var að skipa Verkefnastjórn um framtíðarskipan húsnæðismála. Stjórnin hafði það verkefni að koma með tillögur að bættu húsnæðisumhverfi á Íslandi, m.a. hvernig ætti að stuðla að uppbyggingu á leigumarkaði. Verkefnastjórnin skilaði af sér og nú hafa verið lögð fram frumvörp þessa efnis. Eitt þeirra er frumvarp um almennar leiguíbúðir sem felur í sér uppbyggingu á 2300 leiguíbúðum. Búið er að mæla fyrir málinu í annarri umræðu í þinginu og innan skamms verður frumvarpið að lögum. Þessar íbúðir sem hér um ræðir verða byggðar með stofnframlagi ríkis og sveitarfélaga og ætlaðar einstaklingum og fjölskyldum í tveimur lægstu tekjufimmtungunum. Markmið þessara aðgerða er að leiguverð verði ekki hærra en 20 – 25 % af ráðstöfunartekjum þeirra sem í kerfinu búa. Með þessum aðgerðum er stuðlað að félagslegri blöndun innan kerfisins.

Helstu atriðin sem frumvarpið felur í sér eru:

– Uppbygging á 2300 leiguíbúðum.
– Einstaklingar þurfa að tilheyra tveimur lægstu tekjufimmtungunum þegar flutt er inn í kerfið. Ef laun hækka umfram það þá má búa áfram í kerfinu og borga hóflegt álag á leigu.
– Markmið að leigugreiðslur fari ekki yfir 20 – 25% af ráðstöfunartekjum. Þá er miðað við að frumvarp um húsnæðisbætur nái fram að ganga.
– 18% stofnframlag frá ríki og 12% frá sveitarfélögum. Stofnframlag sveitarfélaga geta t.d. verið í formi lóða eða afsláttar af gatnagerðagjöldum.
– Heimilt að veita 6% viðbótarstofnframlag frá ríki og 4% frá sveitarfélögum vegna íbúða á svæðum þar sem skortur er á leigu­húsnæði og bygging íbúða hefur verið í lágmarki eða sérstök vandkvæði á því að fá fjármögnun á al­mennum markaði.
– Heimilt að veita 4% viðbótarstofnframlag til leiguíbúða á vegum sveitarfélaga eða til íbúðarhúsnæðis sem er ætlað námsmönnum eða öryrkjum.
– Sveitarfélög og fyrirtæki geta tekið sig saman og byggt upp leigufélög.

Viltu vera með?
Það er Íbúðarlánasjóður sem mun halda utan um stofnframlög ríkisins og meta umsóknir. Ég hvet sveitarfélög um land allt að kynna sér málið, fá upplýsingar og meta hvort þörf er á og eða áhugi á að taka þátt.

Elsa Lára Arnardóttir

Greinin birtist í Fréttablaðinu 17. maí 2016.

 

Categories
Greinar

Stórt skref til framtíðar

Deila grein

14/05/2016

Stórt skref til framtíðar

Elsa-Lara-mynd01-vefurUppbygging á 2300 leiguíbúðum er rétt handan við hornið en önnur umræða um frumvarp um almennar félagsíbúðir fór fram á Alþingi í vikunni. Þessi mikilvæga uppbygging er því rétt handan við hornið. Þetta er ein sú mesta uppbygging sem verið hefur á leigumarkaði frá árinu 1965 eða þegar Breiðholtið var byggt. Nú er tekið stórt skref til framtíðar með gríðarlegri uppbyggingu og stöðugleika á leigumarkaði. Hér er um að ræða uppbyggingu á kerfi þar sem stuðlað er að félagslegri blöndun íbúanna.

Uppbygging og stöðugleiki
Þessar íbúðir eru ætlaðar einstaklingum og fjölskyldum í tveimur lægstu tekjufimmtungunum og þurfa því að uppfylla þau skilyrði þegar flutt er inn í kerfið. Markmið aðgerðanna er að leiguverð fari ekki yfir 20 – 25 % af ráðstöfunartekjum. Hins vegar er það svo að ef að tekjur hækka þá er borgað hóflegt álag á leiguna. Það er gert svo hægt sé að búa áfram í húsnæðinu og búa áfram við stöðugleika þrátt fyrir ögn hærri tekjur. En það er afar mikilvægt fyrir alla að hafa öruggt þak yfir höfuðið.

Markmiðið að lækka leiguverð
Uppbygging þessa leigukerfis er að stofnuð verða leigufélög sem rekin eru án hagnaðarsjónarmiða. Þar veitir ríkið 18 % stofnframlag, sveitarfélögin 12 % og 70 % eru fjármögnuð í gegnum lánakerfið með lánum til allt að 50 ára. Þessu fyrirkomulagi er ætlað að lækka leigugreiðslur frá núverandi kerfi sem byggist upp á 90 % lánum og vaxtaniðurgreiðslu. Ríkið hefur þó heimild til að veita 4 % viðbótarstofnframlag til leiguíbúða á vegum sveitarfélaga eða til íbúðarhúsnæðis sem er ætlað námsmönnum eða öryrkjum. Þessi heimild er sett inn til að ná markmiði laganna um að leiguverð fari ekki yfir 20 – 25 % af ráðstöfunartekjum.

Litið til byggðarsjónarmiða
Heimilt er að líta til byggðarsjónarmiða við mat á umsóknum um stofnframlög. Það gæti t.d. átt við ef skortur á leigu­húsnæði stæði atvinnuuppbyggingu í byggðarlagi fyrir þrifum.  Einnig er heimild til viðbótarstofnframlags, 6 % frá ríki og 4 % frá sveitarfélögum vegna íbúða á svæðum þar sem skortur er á leigu­húsnæði og bygging íbúða hefur verið í lágmarki eða sérstök vandkvæði á því að fá fjármögnun á al­mennum markaði. Auk þessa er heimilt fyrir sveitarfélög til að byggja upp leigufélög í samstarfi við aðra, t.d. fyrirtæki.

Viltu vera með?
Það er Íbúðarlánasjóður sem mun halda utan um stofnframlög ríkisins og meta umsóknir. Ég hvet sveitarfélög um land allt að kynna sér málið, fá upplýsingar og meta hvort þörf er á og eða áhugi á að taka þátt.

Elsa Lára Arnardóttir

Greinin birtist á www.huni.is 14. maí 2016.

Categories
Greinar

Vinnumálastofnun virkjar hæfileikana – alla hæfileikana

Deila grein

12/05/2016

Vinnumálastofnun virkjar hæfileikana – alla hæfileikana

Eygló HarðardóttirÁkvörðun um að færa ábyrgð á atvinnumálum fatlaðs fólks til Vinnumálastofnunar um síðustu áramót markaði tímamót. Með þessu var settur lokapunktur við langt ferli og umræður um fyrirkomulag þessara mála. Allir landsmenn ganga nú um sömu dyr þegar óskað er aðstoðar við atvinnuleit. Þetta er góð niðurstaða í anda jafnræðis og áherslunnar á eitt samfélag fyrir alla.

Vinnumálastofnun og sveitarfélögin deila ábyrgðinni í samræmi við lög um málefni fatlaðs fólks. Vinnumálastofnun tekur við umsóknum um vinnumarkaðsaðgerðir fyrir fatlað fólk, þar með talin er vernduð vinna og hæfing, og sérfræðingar stofnunarinnar leggja mat á vinnufærni og þjónustuþörf umsækjenda. Sveitarfélögin aftur á móti fjármagna og reka vinnumarkaðsúrræðin og bera ábyrgð á áframhaldandi uppbyggingu vinnu- og hæfingarstöðva.

Það er mikilvægt að fjölga tækifærum fyrir fatlað fólk á vinnumarkaði. Til þess þarf útsjónarsemi, víðtækt samráð og aukinn skilning á því að fjölbreytni er styrkur hvers samfélags og það gildir líka um vinnumarkaðinn. Það þarf að horfa á styrkleika hvers og eins og virkja hæfileika allra.
Vinnumálastofnun leggur áherslu á að veita faglega þjónustu í samræmi við þarfir umsækjenda og beita aðferðum sem vel hafa gefist í þjónustu við fatlað fólk samhliða því að skapa og þróa nýjar leiðir og lausnir sem greiða götu fatlaðs fólks út í atvinnulífið. Ég veit að stofnunin axlar þetta verkefni með sóma.

Það eiga allir að fá séns!
Árið 2015 var efnt til átaksverkefnisins »Virkjum hæfileikana, alla hæfileikana« sem skilaði fjölmörgum störfum um allt land, skapaði mikilvæg tengsl milli aðila og jók skilning og þekkingu á þeim starfskröftum og tækifærum sem hægt er að virkja í samfélaginu.

Í dag eru um 1.200 fatlaðir einstaklingar í vinnu og virkni hjá vinnu- og hæfingarstöðvum á landinu. Flestar stöðvanna eru reknar af sveitarfélögum, aðrar af félagasamtökum eða einkaaðilum samkvæmt þjónustusamningum við sveitarfélög eða Vinnumálastofnun.

Um 800 vinnusamningar öryrkja eru í gildi en Vinnumálastofnun tók við umsjón þeirra frá Tryggingastofnun ríkisins um síðustu áramót. Flest fatlað fólk á vinnumarkaði er með slíkan samning en einnig margt fólk með skerta starfsgetu þótt það sé ekki með fötlunargreiningu.

Ársfundur Vinnumálastofnunar er í dag. Yfirskrift fundarins er »Eiga allir séns? Fjölbreytileiki á vinnumarkaði.« Það er því miður ekki þannig í dag að allir eigi séns, en engu að síður stefnum við í rétta átt og augu samfélagsins eru hægt en örugglega að opnast fyrir því að fjölbreytileikinn er styrkur og að víða leynast hæfileikar sem geta blómstrað fái þeir svolítinn áburð og gott atlæti.

Eygló Harðardóttir

Greinin birtist í Morgunblaðinu 12. maí 2016.

Categories
Greinar

Upplýsingar um eignir og skattgreiðslur

Deila grein

11/05/2016

Upplýsingar um eignir og skattgreiðslur

Sigmundur-davíðUndangengin ár hefur það verið viðtekin krafa að stjórnmálamenn geri gein fyrir eigum sínum og ýmsir telja að eðlilegt sé að einnig sé gerð grein fyrir skuldum. Færa má sterk rök fyrir því. Það er ekki jafn augljóst að gera eigi kröfu um að stjórnmálamenn birti upplýsingar um fjármál fjölskyldu sinnar. Ég hef þó lýst mig reiðubúinn til þess að birta slík gögn ef aðrir forystumenn í stjórnmálum gerðu slíkt hið sama.

Ekki er að sjá að félagar mínir á Alþingi telji ástæðu til að birta upplýsingar um fjármál maka sinna en örfáir hafa að undanförnu birt takmarkaðar upplýsingar um eigin fjármál umfram það sem hagsmunaskráning þingmanna gerir ráð fyrir.  Engu að síður hef ég ákveðið, að veittu samþykki eiginkonu minnar, að birta nú ítarlegar upplýsingar um eignir og skattgreiðslur okkar hjóna  um áratug aftur í tímann.

Þær persónuupplýsingar sem hér eru birtar  eru langt umfram það sem ég hefði nokkurn tímann átt von á að verða krafinn um.

Mér telst til að þær upplýsingar sem hér fylgja séu þær ítarlegustu sem nokkur íslenskur stjórnmálamaður hefur veitt  um eigin fjármál eða fjölskyldu sinnar. Ég hvet aðra kjörna fulltrúa til að gera slíkt hið sama, einkum þá sem hafa haft frumkvæði að því að gera fjármál annarra að pólitísku bitbeini hvort sem þeir ætla að bjóða sig áfram fram til opinberra starfa eða ekki.

Ég  ítreka að eftirfarandi upplýsingar eru að sjálfsögðu birtar með leyfi Önnu, eiginkonu minnar.

 

Vakin er athygli á eftirfarandi atriðum :

1. Erlendu félagi Önnu  hefur aldrei verið leynt og eignir aldrei verið í skattaskjóli. Gerð er grein fyrir félaginu, skráningarlandi þess og öllum eignum á skattframtali.

2. Félagið eða skráningarland þess eru ekki notuð til að draga úr skattbyrði. Anna hefur ætíð greitt fullan skatt af eignum sínum og tekjum í samræmi við íslensk lög.

3. Við framtalsgerð hefur verið horft í gegnum félagið eins og það hafi aldrei verið til og eignir þess skráðar sem bein eign Önnu frá því ári áður en svo kallaðar CFC-reglur tóku gildi. Sú varfærna leið að greiða skatta af öllum eignum, hverri fyrir sig, í stað þess að nýta félagið og líta á það sem fyrirtæki í atvinnurekstri (og skila CFC-framtali) hefur skilað sér íhærri skattgreiðslum til ríkisins en ef stuðst hefði verið við atvinnurekstrar-/CFC-leiðina. Sú leið myndi auk þess þýða að komast mætti hjá skattgreiðslum næstu árin vegna uppsafnaðs taps.

4. Anna nýtti ekki tækifæri til að fresta skattlagningu söluhagnaðar þegar hún seldi hlut sinn í fjölskyldufyrirtækinu.

5. Hjálögð gögn sýna að á umræddu tímabili námu skattgreiðslur okkar hjóna tæpum 300 milljónum króna. Reiknað til núvirðis má áætla að skattgreiðslur af eignum eiginkonu minnar nemi hátt í 400 milljónum.

6. Leiðrétting umsýslufélags á skráðu eignarhaldi 31. desember 2009 breytir engu um skattgreiðslur vegna Wintris.

7. Á yfirlitinu má sjá að Anna hefur ekki hagnast á því að geyma fjármagn sitt erlendis eins og hún hefur gert til að forðast árekstra við stjórnmálastörf mín. Ljóst má vera að hún hefði  hagnast á því að geyma peninga í verðtryggðum íslenskum hávaxtakrónum eða íslenskum hlutabréfum.

8. Skattayfirvöld hafa aldrei gert athugasemd við með hvaða hætti talið er fram. Eins og sjá má í töflu 5 í hjálögðum gögnum hefur sú leið sem farin var við framtalsgerð enda skilað ríkissjóði hærri skattgreiðslum heldur en ef gert hefði verið upp eins og um félag í atvinnurekstri væri um að ræða, þ.e. hin svokallaða CFC-leið.

 

Hér að neðan fylgir yfirlit um skattgreiðslur tekið saman fyrir okkur af KPMG sem haldið hefur utan um skattskil okkar hjóna allan þann tíma sem um ræðir:

Eignarhlutur í Wintris Inc. hefur verið skráður til eignar í skattframtölum á kaupverði, 337.995 kr., frá því hann komst í eigu Önnu árið 2008.

Verðbréf sem skráð hafa verið sem eign Wintris Inc. hafa verið færð á skattframtöl Önnu og sameiginleg skattframtöl frá því ASP og SDG voru fyrst samsköttuð með sama hætti og hún hefði átt verðbréfin beint. Tekjur af verðbréfunum hafa verið færðar til tekna á skattframtölin með sama hætti og ef Anna hefði átt verðbréfin beint. Við framtalsgerðina hefur því verið horft í gegnum Wintris Inc. eins og félagið hafi aldrei verið til.

Skattframtalsgerðin hefur byggt á þeirri meginforsendu að starfsemi Wintris Inc. hafi ekki verið atvinnustarfsemi, enda um að ræða verðbréfaeign, í vörslu og fjárstýringu banka, og tekjur af verðbréfunum. Því hefur ekki verið skilað svokölluðum CFC-framtölum, sem ætluð eru vegna eignarhalds á atvinnustarfsemi í lágskattaríkjum.

Í yfirliti um skattstofna og skattgreiðslur er meðal annars sýnt hverjar skattgreiðslur hefðu orðið ef starfsemi Wintris Inc. hefði verið talin atvinnustarfsemi.

Það hefði ekki haft áhrif á auðlegðarskattsstofn, hvort starfsemi Wintris Inc. hefði verið talin atvinnustarfsemi eða ekki.

 

Tafla 1

 

Tafla 2

 

Tafla 3

 

Tafla 4

 

Tafla 5

 

Tafla 6

 

Sigmundur Davíð Gunnlaugsson

Greinin birtist á www.sigmundurdavid.is 11. maí 2016.

Categories
Greinar

Breytt greiðslufyrirkomulag fyrir þjónustu á hjúkrunarheimilum

Deila grein

11/05/2016

Breytt greiðslufyrirkomulag fyrir þjónustu á hjúkrunarheimilum

Eygló HarðardóttirGreiðsluþátttaka íbúa í dvalar- og hjúkrunarrýmum á hjúkrunarheimilum hefur lengi verið gagnrýnd og þess krafist að sjálfræði aldraðra yrði virt og hið svokallaða vasapeningakerfi afnumið. Núgildandi greiðslufyrirkomulag byggist á greiðslu daggjalda til hjúkrunarheimila úr ríkissjóði. Jafnframt greiða einstaklingar sem eru með tekjur yfir 82 þúsund krónum á mánuði eftir skatt, allt að 380 þúsund krónur á mánuði til heimilisins. Lífeyrisgreiðslur Tryggingastofnunar til íbúa á hjúkrunarheimilum falla jafnframt niður en þeir fá í dag lágmarksgreiðslur, eða svokallaða „vasapeninga“ sem eru tæplega 60 þúsund krónur á mánuði.

Rætt hefur verið um að breyta kerfinu þannig að íbúar á hjúkrunarheimilum greiði milliliðalaust fyrir almenna þjónustu, þ.e. fyrir mat, þrif, þvott, tómstundastarf og húsaleigu. Um heilbrigðisþjónustu, þ.m.t. lyf og aðra umönnun myndu gilda almennar reglur. Er þetta í samræmi við fyrirkomulag sem tíðkast t.d. í Danmörku. Húsaleiga tæki mið af stærð og gæðum húsnæðisins en einnig af tekju- og eignastöðu einstaklinganna. Fólk ætti jafnframt rétt á húsnæðisbótum.

Á fjárlögum 2016 er gert ráð fyrir 27,9 milljörðum króna í rekstur hjúkrunarheimila. Áætlað er að greiðslur vistmanna nemi 1,3 milljörðum króna. Þar fyrir utan er kostnaður vegna byggingar nýrra heimila en í nýrri ríkisfjármálaáætlun er gert ráð fyrir 4,7 milljörðum króna framlagi úr ríkissjóði og Framkvæmdasjóði aldraðra til þriggja nýrra hjúkrunarheimila á næstu fimm árum. Verkefnið er stórt og mikilvægt. Virða verður sjálfræði aldraðra og gæta jafnræðis á milli þeirra sem búa heima og þeirra sem fara á hjúkrunarheimili. Jafnframt þarf að fara vel yfir kosti og galla núverandi fyrirkomulags og hugmynda um breytt kerfi.

Því hef ég, að höfðu samráði við heilbrigðisráðherra, skipað starfshóp til að gera nánari tillögur um breytt greiðslufyrirkomulag. Komið verði á sérstöku tilraunaverkefni í samvinnu við eitt eða fleiri hjúkrunarheimili. Hópurinn er skipaður fulltrúum frá Landssambandi eldri borgara, Sambandi íslenskra sveitarfélaga, Samtökum fyrirtækja í velferðarþjónustu, Tryggingastofnun ríkisins, Sjúkratryggingum Íslands og fulltrúum ráðuneytisins.

Eygló Harðardóttir

Grein birtist í Fréttablaðinu 11. maí 2016.

Categories
Greinar

Íslensk sérþekking nýtist öðrum

Deila grein

06/05/2016

Íslensk sérþekking nýtist öðrum

Lilja Dögg Alfreðsdóttir03Ísland hefur skapað sér stöðu sem alþjóðleg miðstöð umræðu og samstarfs um jarðhitanýtingu. Þekkingin sem byggst hefur upp hérlendis nýtist nú langt utan landsteinanna og með jákvæðum áhrifum víða um heim.

Yfir 700 gestir frá um 50 löndum tóku þátt í alþjóðlegri jarðhitaráðstefnu sem haldin var í Reykjavík í síðustu viku. Tilgangur ráðstefnunnar var meðal annars að greina frá reynslu Íslendinga af jarðhitanýtingu hér heima og á alþjóðavettvangi og skoða í samhengi við loftslags- og þróunarmál.

Fjölmargar þjóðir Afríku, Rómönsku Ameríku og Suðaustur-Asíu búa við mikla orkufátækt, þrátt fyrir að búa yfir miklum orkuauðlindum. Jarðhiti er vannýtt auðlind í mörgum þessara landa, sem gætu með nýtingu breytt samfélögum sínum til hins betra með jákvæðum loftlagsáhrifum. Það sama á við um fjölmargar Evrópuþjóðir, sem búa yfir jarðhita án þess að nýta hann. Með því að miðla af okkar reynslu og flytja út þekkingu sýnum við samfélagslega ábyrgð, stuðlum að sjálfbærri orkunýtingu og sköpum verðmæti.

Íslensk stjórnvöld hafa í áratugi hvatt til ábyrgrar og sjálfbærrar nýtingar endurnýjanlegra orkugjafa á heimsvísu. Með því má draga úr notkun jarðefnaeldsneytis og loftmengun. Markviss nýting á jarðhita þar sem slíkt er fýsilegt gæti til lengri tíma dregið úr áhrifum loftslagsbreytinga og hliðarverkunum þeirra, sem geta bæði verið heilsufarslegar og félagslegar. Til dæmis er talið að loftslagsbreytingar hafi meiri áhrif á félagslega stöðu kvenna en karla í fátækari hluta heimsins, þar sem ýmis hefðbundin kvennastörf verða erfiðari með auknum áhrifum loftlagsbreytinga. Mikilvægt er því að konur komi að stefnumótum í loftslagsmálum.

Um það leyti sem jarðhitaráðstefnan var haldin í Reykjavík höfðu fulltrúar rúmlega 170 þjóðríkja nýlega skrifað undir loftlagssamninginn sem kenndur er við París – þar með talin Sigrún Magnúsdóttir umhverfisráðherra. Samhugur þjóða heims í baráttunni við loftlagsbreytingar er dýrmætur og þar skiptir framlag Íslendinga máli. Erlendir gestir jarðhitaráðstefnunnar í Reykjavík virtust sammála því, að mikilvægi Íslands á þessu sviði væri ótvírætt og útflutningur á íslenskri sérþekkingu nýttist öðrum.

Lilja Alfreðsdóttir

Greinin birtist í Fréttablaðinu 6. maí 2016.

Categories
Greinar

Dýrafjarðargöng – útboð í haust!

Deila grein

24/04/2016

Dýrafjarðargöng – útboð í haust!

Gunnar Bragi Sveinsson utanríkisráðherraÍ nýjasta tölublaði blaðsins Vestfjarða er því haldið fram að fyrirhugaðar kosningar í haust valdi því að óvissa verði um framkvæmd Dýrafjarðarganga enn eina ferðina og að útboði verði mögulega frestað. Þetta er mikill misskilningur sem verður að leiðrétta.

Vestfirðingar hafa alltof lengi þurft að bíða eftir nauðsynlegum samgöngubótum. Árið 1999 gerði Vegagerðin skýrslu þar sem jarðgangnakostum var forgangsraðað og þar sem m.a. var horft til byggðaáhrifa. Þrjú jarðgöng voru efst á lista og voru Dýrafjarðargöng þar á meðal. Þrátt fyrir að framkvæmdir hefðu mátt hefjast miklu fyrr við að tengja norður- og suðurfirðina þá er það gleðiefni að loks séu framkvæmdir að fara að hefjast.

Engum dylst hve mikilvægt það er fyrir dreifbýlt svæði eins og Vestfirði sem lengi hefur átt undir högg að sækja, að hafa góðar samgöngur á milli helstu þéttbýlisstaða. Greiðar samgöngur eru forsenda þess að byggð þrífist og að fyrirtækin á svæðinu séu samkeppnishæf.

Í síðustu viku var samgönguáætlun til ársins 2018 lögð fram á þinginu og er það gleðiefni að stór hluti af nýframkvæmdum á landinu verði á Vestfjörðum. Þar eru Dýrafjarðargöng langstærsta framkvæmdin ásamt veglagningu yfir Dynjandisheiði sem verður ráðist í samhliða jarðgangnagerðinni og verður hvort um sig tilbúið árið 2020. Einnig sér fyrir endann á deilum sem hafa staðið um vegagerð í Gufudalssveit og er fjármagn tryggt í þær framkvæmdir um leið og þær geta hafist. Af öðrum verkefnum má nefna að fé er sett í Djúpveg á kaflanum frá Hestfirði og yfir í Seyðisfjörð, áfram verður unnið að veginum yfir Bjarnarfjarðarháls og hafist verður handa á Veiðileysuháls ásamt fleiri verkefnum.

Það er hins vegar alveg skýrt að stefna stjórnvalda eru að bjóða Dýrafjarðargöng út í haust. Undanfarin ár hefur alltaf verið unnið í einum jarðgöngum í einu á landinu og nú sér fyrir endann á Norðfjarðargöngum. Það er breið samstaða um það að Dýrafjarðargöng séu næst í röðinni og því ættu fyrirhugaðar kosningar engu að breyta varðandi útboð á göngunum í haust.

Fleiri jákvæð teikn eru á lofti á Vestfjörðum, hringtenging ljósleiðara og sérstaklega má nefna raforkuframleiðslu í fjórðungnum. Eitthvað segir mér að árið 2016 geti orðið upphaf nýrra tíma á Vestfjörðum.

Gunnar Bragi Sveinsson.

Greinin birtist á www.bb.is 24. apríl 2016.