Tag: Sigurður Ingi Jóhannsson

Í lok þessa mánaðar mun ég staðfesta síðustu samn­inga rík­is­ins við sveit­ar­fé­lög á grund­velli sam­vinnu­verk­efn­is­ins Ísland ljóstengt, en um það verk­efni hef­ur ríkt þver­póli­tísk samstaða. Margt má læra af skipu­lagi og fram­kvæmd þessa verk­efn­is sem ég lagði horn­stein að með grein minni „Ljós í fjós“ árið 2013. Það vega­nesti þurf­um við að nýta við áfram­hald­andi upp­bygg­ingu fjar­skiptainnviða á landsvísu. Fjar­skiptaráð, sem starfar á veg­um sam­göngu- og sveit­ar­stjórn­ar­ráðuneyt­is­ins, fundaði ný­verið með öll­um lands­hluta­sam­tök­um utan höfuðborg­ar­svæðis­ins um stöðu og áskor­an­ir í fjar­skipt­um. Niðurstaða þess­ara funda var m.a. sú að áskor­an­ir eru ekki alls staðar þær sömu þó að brýn­asta úr­lausn­ar­efnið sé hið sama um allt land, en það er ljós­leiðara­væðing byggðakjarna.

Stóra mynd­in í ljós­leiðara­væðingu lands­ins er sú að eft­ir sitja byggðakjarn­ar vítt og breitt um landið, sem hafa ekki aðgang að ljós­leiðara nema að tak­mörkuðu leyti. Það er ein­fald­lega ekki boðleg staða á fyrstu árum fjórðu iðnbylt­ing­ar­inn­ar. Skila­boð sveit­ar­fé­laga eru af­drátt­ar­laus og skýr í þess­um efn­um – það er for­gangs­mál að ljós­leiðara­væða alla byggðakjarna.

Í ný­legri grein okk­ar Jóns Björns Há­kon­ar­son­ar, for­manns fjar­skiptaráðs, und­ir yf­ir­skrift­inni „Ísland full­tengt – ljós­leiðari og 5G óháð bú­setu“, er kynnt framtíðar­sýn um al­menn­an aðgang heim­ila og fyr­ir­tækja að ljós­leiðara án þess þó að fjalla um hvernig sam­fé­lagið geti náð henni fram. Tíma­bært er að taka upp þann þráð. Eft­ir því sem nær dreg­ur verklok­um í Ísland ljóstengt er oft­ar spurt hvort ríkið ætli að láta sig ljós­leiðara­væðingu byggðakjarn­anna varða og þá hvernig. Fram til þessa hef ég talið mik­il­vægt að draga ekki at­hygli sveit­ar­fé­laga of snemma frá ljós­leiðara­væðingu dreif­býl­is­ins, sem hef­ur reynst tölu­verð áskor­un, einkum fyr­ir minni og dreif­býlli sveit­ar­fé­lög. Von­ir stóðu til þess að ljós­leiðara­væðing byggðakjarna færi fram sam­hliða Ísland ljóstengt-verk­efn­inu á markaðsleg­um for­send­um en sú upp­bygg­ing hef­ur því miður ekki gengið eft­ir sem skyldi.

Ég hyggst svara ákalli um ljós­leiðara­væðingu byggðakjarna og leggja grunn að nýju sam­vinnu­verk­efni, Ísland full­tengt, í sam­ræmi við mark­mið fjar­skipta­áætl­un­ar um að ljúka ljós­leiðara­væðingu lands­ins alls fyr­ir árs­lok 2025. Fjar­skiptaráði og byggðamálaráði hef­ur þegar verið falið að greina stöðuna á landsvísu í sam­vinnu við Póst- og fjar­skipta­stofn­un, í því skyni að und­ir­byggja val­kosti og ákvörðun­ar­töku um aðkomu stjórn­valda að einu brýn­asta byggðamáli sam­tím­ans.

Sigurður Ingi Jóhannsson, formaður Framsóknar og sam­göngu- og sveit­ar­stjórn­ar­ráðherra.

Greinin birtist fyrst í Morgunblaðinu 22. apríl 2021.

Lífsgæði, hagsæld, og staða innviða eru nátengd hvert öðru. Í gegnum tíðina höfum við líkast til farið að taka því sem gefnum hlut að búa við trausta og góða innviði, hafa heimilið upplýst allan sólarhringinn, alla daga ársins, vera með háhraða nettengingu, jafnvel víðs fjarri þéttbýli og að úr krananum renni bæði heitt vatn og kalt. Besta neysluvatn í heimi, fyrir 0 krónur. Að við komumst ferðar okkar að vild, bæði innanlands og utan. Að vísu skal það viðurkennt að við höfum ekki enn fundið endanlega lausn á ófærð, en við gerum okkar besta.

En svo gerist allt í einu eitthvað sem fær okkur til að staldra við og muna hvílík verðmæti þetta eru. Á landinu skellur stormur og í nokkra daga missir hluti landsmanna aðgang að hluta þessara innviða; vegir loka, rafmagnið dettur út og fjarskiptasamband rofnar. Algjört neyðarástand skapast. Ástand sem ekki er hægt að sætta sig við.

Endurreisn

Samtök iðnaðarins gaf út innviðaskýrslu árið 2017 í aðdraganda síðustu kosninga. Það var ljómandi góð tímasetning. Í mínum augum var sú skýrsla mjög gagnlegt því hún dró upp mynd af innviðum landsins í sennilega því slakasta ástandi sem þeir hafa verið í langan tíma. Árin á undan, allt frá bankahruni, voru ár vanfjárfestingar í samgönguinnviðum og þeir liðu fyrir og létu á sjá.

Þeir innviðir sem undir mitt ráðuneyti heyra, þjóðvegir, hafnir og flugvellir fengu ekki háa einkunn þá.

Í ríkisstjórnarsáttmála núverandi ríkisstjórnar var kveðið á um nauðsynlega endurreisn íslenskra samgönguinnviða þar sem uppbyggingu væri hraðað, bæði í nýbyggingu og viðhaldi. Frá því ég tók við embætti samgöngu- og sveitarstjórnarráðherra hafa framlög í samgönguframkvæmdir aukist hratt.

Vegir, hafnir, flugvellir

Árið 2016, ári áður en umrædd skýrsla kom út, voru heildarframlög til framkvæmda og viðhalds vegakerfisins 16,4 milljarðar á verðlagi dagsins í dag. Þar af fóru rúmir 6 milljarðar í viðhald. Framlög til viðhalds höfðu haldist á bilinu 4,5-6 milljarðar frá 2010 og jafnvel lengur.

Í ár erum við að gera ráð fyrir að heildarframlög til framkvæmda og viðhalds vegakerfisins verði 35,5 milljarðar, þar af 11 milljarðar í viðhald, sjá meðfylgjandi töflu.

Framlög til hafnarframkvæmda úr hafnarbótasjóði voru 660 milljónir 2016 og 412 milljónir árið 2017. Á þessu ári verða framlögin rúmir 1,6 milljarðar.

Framlög til flugvalla og flugleiðsögu voru rúmir 1,9 milljarðar 2016 og 1,8 árið 2017. Á þessu ári verða framlögin 4,4 milljarðar. Allar þessar upphæðir eru á sama verðlagi og skiptast í viðhald og nýframkvæmdir í samræmi við ráðgjöf og forgangsröðun þeirra sem til þekkja.

Áfram veginn

Tveimur samgönguáætlunum og einu fjárfestingarátaki síðar fullyrði ég að staðan nú er allt önnur og betri. Það besta er að við erum rétt að byrja. Á næstu árum höfum við lagt grunn að  miklum uppbyggingaráformum um allt land. Nýtum við þar öll trixin í bókinni; stóraukin bein framlög til framkvæmda, þjónustu og viðhalds, aukin þátttaka einkaaðila og einkafjármagns með hinni svokölluðu samvinnuleið (PPP) ásamt möguleika á að nýta sértæka gjaldtöku til enn frekari framfara. Ég ætla að leyfa mér að slá því föstu að næstu 15 ár verði tímabil framfara og uppbyggingar sem muni búa í haginn fyrir hagvexti morgundagsins og lífskjörum framtíðar kynslóða þessa lands.

Sigurður Ingi Jóhannsson, formaður Framsóknar og samgöngu- og sveitarstjórnarráðherra

Víðtæk sátt þarf að nást um hálendisþjóðgarð allra Íslendinga eigi hann að verða að veruleika. Málið er umdeilt og sjónarmið eru margvísleg og því brýnt að vanda til undirbúnings með hliðsjón af því markmiði sem sátt verður um. Óheft aðgengi að miðhálendinu eru verðmæti í hugum almennings sem hefur kynnst náttúru og menningu og haft frelsi til athafna og upplifunar. Hefðbundin landnýting og nytjar hafa verið stundaðar á hálendi Íslands í hundruði ára og hafa margar hverjar menningarlegt gildi. Þannig er svæðið mikilvægt fyrir það fólk sem hefur um áraraðir haft umsjón með hálendinu, sinnt því af trúmennsku og á faglegan hátt. Þá sé um að ræða eitt mikilvægasta útivistarsvæði almennings til ýmissa nytja og afþreyingar.

Vernd og nýting

Almennt má segja að mikilvægt er að vernda viðkvæma hluta landsins, nýta náttúruauðlindir á sjálfbæran hátt og um leið að auðvelda fólki að upplifa og njóta frelsis í náttúrunni. Samvinna þarf að vera um vernd og nýtingu miðhálendisins eins og annars lands í sameign þjóðarinnar.

Í stjórnarsáttmálanum var fjallað um að stofnaður yrði þjóðgarður á miðhálendinu í samráði þverpólitískrar þingmannanefndar, umhverfis- og auðlindaráðuneytisins, sveitarfélaga, náttúruverndar- og útivistarsamtaka og annarra hagsmunaaðila. Í stjórnarsáttmálanum var ekki tilgreint um stærð þjóðgarðs né stjórnfyrirkomulagið. Því fór það svo að þingflokkur Framsóknar lagðist gegn óbreyttu frumvarpi umhverfis- og auðlindaráðherra um hálendisþjóðgarð. Fyrirvararnir lúta að stærðartakmörkunum, valdi sveitarfélaga, frjálsri för, orkunýtingu ofl.

Fyrirvarar þingflokks Framsóknar

Ein nálgun gæti verið að byrja smátt í stað þess að teygja sig yfir stórt svæði en fyrirhuguð stærð hálendisþjóðgarðs nær yfir 30% af Íslandi með snertiflöt við mörg sveitarfélög sem liggja að þjóðgarðsmörkum. Sveitarfélögin hafa lagt áherslu á að þau sé höfð með í ráðum og að samþykki þurfi frá viðeigandi sveitarstjórnum um nákvæma afmörkun og skiptingu svæða í verndarflokka. Já, áskoranir eru margar. Til að mynda er töluverð áskorun að koma á stjórnunarfyrirkomulagi Hálendisþjóðgarðs sem nær á fullnægjandi hátt til allra sjónarmiða sem eiga erindi í stefnumótun og ákvarðanatöku sem og valdsvið umdæmisráða. Þá er óvíst hvernig farið verður með valdheimildir einstakra sveitafélaga yfir eigin mannvirkjum og öðrum eignum innan þjóðgarðsins.

Frjáls för

Enn er mörgum spurningum ósvarað um reglugerðir sem á eftir að semja, til dæmis um umferð og dvöl á hálendinu. Þingflokkur Framsóknar leggur því áherslur á að tryggja þurfi frjálsa för almannaréttar þannig að gangandi, hjólandi, ríðandi og akandi geti ferðast eins og nú um þjóðgarðinn án takmarkana. Margvísleg sjónarmiðið eru um útfærslur á stjórnun og vernd hálendisins en flest eiga þau það sameiginlegt að bera hag hálendisins og þar með landsins alls fyrir brjósti. Fólk sem býr við jaðar hálendisins ber sterkar taugar til þess líkt og þeir sem búa fjarri hálendinu. Skilningur á náttúrunni gerist best með umgengni við landið og skynsamlegri nýtingu þeirra er það byggja. Mikilvægt er að hlusta vel á þessar raddir og virða tilfinningar þeirra sem láta sig málið varða áður en ákvörðun er tekin um svæði sem spannar um þriðjung af Íslandi.

Kjalvegur

Til að tryggja aðgengi að miðhálendinu er nauðsynlegt að viðurkenna og setja inn í lagatexta að byggja þurfi upp vegi t.a.m. Kjalveg og setja fjármuni í umhverfismat og hönnun. Jafnframt þarf að liggja fyrir að skipuleggja eigi aðra vegi með beinni tilvísun til skipulags og valdheimilda einstakra sveitarfélaga á sínu svæði. Einnig er óljóst með núverandi starfsemi einkaaðila og sveitarfélaga við hugmyndir um starfsemi og fjármögnun þjóðgarðs. Þá gerir þingflokkur Framsóknar fyrirvara um að afmarka þurfi orkuvinnslusvæði, svæði í biðflokki í rammaáætlun 3 og flutningsleiðir raforku á miðhálendinu, hvort sem þau verða innan eða utan þjóðgarðs.

Samtalið

Að þessu sögðu er umtalsverð vinna eftir sem verður ekki hrist fram úr erminni á nokkrum mánuðum. Samtalið sem umhverfis- og auðlindaráðherra hefur átt um allt land þarf að halda áfram því enn er langt í land ef áformin eiga ná að verða að veruleika. Alls bárust 149 umsagnir til umhverfis- og samgöngunefndar sem hefur nú málið til umfjöllunar. Umsagnirnar koma víða að úr þjóðfélaginu sem ber þess merki að almenningi er virkilega annt um að ekki verði gerðar stórar breytingar eða byltingar sem skerða frelsi og lífsgæði fólks. Lífsgæði Íslendinga byggjast á því að skapa tækifæri af þeim verðmætum sem landið gefur okkur á sjálfbæran hátt. Landnýting þjóðgarðs er stór ákvörðun sem þarfnast víðtækrar sáttar.

Hálendið er ekki í hættu. Á síðustu árum hefur ríkt víðtæk sátt um að hálendið sé mikilvægur hluti af landinu, af okkur sjálfum. Þeir fyrirvarar sem við í Framsókn setjum fyrir framhaldinu snúast um að varðveita þá sátt, þann frið, sem ríkir um hálendið.

Sigurður Ingi Jóhannsson, formaður Framsóknar.

Greinin birtist fyrst í Dagskránni á Suðurlandi 10. febrúar 2021.

„Þú ert á mjút“ er líklega setning síðasta árs, enda hefur fjarfundaformið rutt sér hratt og örugglega til rúms sem viðbragð við samkomutakmörkunum. Þessi hraða þróun í fjarfundum mun ef laust nýtast okkur til frambúðar af því að þetta form nýtist einkar vel í stóru og dreif býlu landi. Við höfum ekki aðeins nýtt fjarfundina í vinnunni heldur hefur netið verið mikilvægur gluggi milli fjölskyldu og vina á erfiðum tímum.

Það er ekki langt síðan samfélagið og atvinnulífið hefði lamast algjörlega við samkomutakmarkanir eins og þær sem við höfum búið við að mestu síðasta árið. Lykillinn að því að allir þessir fjarfundir, oft landshorna á milli, hafa getað farið fram, er sú mikla uppbygging sem hefur verið í ljósleiðaratengingum um allt land. Sú stefna sem síðar fékk nafnið Ísland ljóstengt, á upphaf sitt í grein sem ég skrifaði árið 2013 og bar yfirskriftina „Ljós í fjós“. Því verkefni lýkur á þessu ári og þá verða yfir 99% heimila og fyrirtækja með ljósleiðaratengingu, sem er samkvæmt síðustu upplýsingum einsdæmi í heiminum.

Byggðamálin hafa lengi verið mér sérstaklega hugleikin. Það er mikilvægt að þau skilyrði séu sköpuð að fólk geti búið og starfað um allt land. Nú stendur yfir vinna við metnaðarfulla byggðaáætlun sem lögð verður fyrir þingið á vormánuðum. Sú áætlun sem nú er í gangi hefur reynst vel og náðst að sameina krafta ólíkra aðila í því að hugsa um hvað það er sem þarf til að byggðir geti dafnað á ólíkum stöðum. Byggðaáætlun er þó ekki eina áætlunin sem snýr að blómlegum byggðum um allt land því samgöngur og fjarskipti leika þar lykilhlutverk. Stórsókn í samgöngum er hafin og metnaðarfullar áætlanir eru um áframhaldandi eflingu fjarskipta um allt land.

Það er aðeins ein leið út kófinu: Áfram, áfram veginn.

Sigurður Ingi Jóhannsson, formaður Framsóknar og samgöngu- og sveitarstjórnarráðherra.

Greinin birtist fyrst í Fréttablaðinu 27. janúar 2021.

Ég kom heim úr vinnu einn dag­inn og brotnaði niður og gat ekki hætt að gráta.“ Þetta sagði Anna Sig­ríður Sig­urðardótt­ir í viðtali við Frétta­blaðið rétt fyr­ir jól­in. Í viðtal­inu lýs­ir hún því þegar snjóflóð féll á húsið henn­ar á Flat­eyri í janú­ar síðastliðnum. Dótt­ir Önnu Sig­ríðar bjargaðist giftu­sam­lega úr flóðinu sem fyllti her­bergið henn­ar. Í viðtöl­um strax eft­ir þetta áfall vakti það at­hygli hversu yf­ir­vegaðar þær voru. En áfallið kom síðar, af öllu afli.

Við þekkj­um þetta flest, hvernig hug­ur­inn vinn­ur úr áföll­um, hvernig hann hjálp­ar okk­ur að kom­ast í gegn­um erfiðar aðstæður. Og við vit­um það líka að það er mik­il­vægt að vera meðvitaður um hvaða áhrif áföll hafa á okk­ur og tak­ast á við þau af auðmýkt fyr­ir líf­inu sjálfu. Það verk­efni hafa þær mæðgur einnig tek­ist á við af æðru­leysi. Vil ég óska þeim góðs geng­is í sínu ferðalagi og þakka þeim fyr­ir að veita okk­ur inn­sýn í verk­efni sín.

Við mót­umst öll af þeim áföll­um sem við verðum fyr­ir á lífs­leiðinni og það á líka við um sam­fé­lög. Viðbrögð rík­is­stjórn­ar­inn­ar við þeirri miklu vá sem heims­far­ald­ur­inn er hafa ann­ars veg­ar miðað að því að standa vörð um líf og heilsu fólks og hins veg­ar að því að tryggja eft­ir fremsta megni lífsaf­komu þeirra sem misst hafa vinn­una. Góð staða þjóðarbús­ins sem byggð hafði verið upp af skyn­semi síðustu árin var notuð til þess að standa vörð um störf og skapa störf með um­fangs­mikl­um fram­kvæmd­um rík­is­ins. Verk­efni næstu ára verður fyrst og fremst að skapa at­vinnu til að vinna aft­ur þau miklu lífs­gæði sem við höf­um notið síðustu ár hér á landi. At­vinn­an er grund­völl­ur lífs­gæða.

Af þeim aðgerðum sem ráðist hef­ur verið í hef­ur hluta­bóta­leiðin að öll­um lík­ind­um verið mik­il­væg­ust ásamt fram­leng­ingu á tekju­tengd­um at­vinnu­leys­is­bót­um. Einnig hef­ur verið lögð mik­il áhersla á að vernda þá hópa sem veik­ast standa í sam­fé­lag­inu með stuðningi við barna­fjöl­skyld­ur með lág­ar tekj­ur, ein­greiðslum til barna­fjöl­skyldna, hækk­un at­vinnu­leys­is­bóta, hækk­un ör­orku­bóta og svo mætti áfram telja. Verk­efnið Nám er tæki­færi er einnig mik­il­væg­ur þátt­ur í því að veita at­vinnu­leit­end­um færi á að mennta sig og standa sterk­ar að vígi á at­vinnu­markaði þegar far­aldr­in­um lýk­ur.

Verk­efn­in hafa verið mörg og brýn og sem bet­ur fer hafa stór um­bóta­mál sem ekki tengj­ast far­aldr­in­um náð fram að ganga á ár­inu 2020. Alþingi samþykkti á vor­mánuðum frum­varp mennta- og menn­ing­ar­málaráðherra um bylt­ingu á náms­lána­kerf­inu með stofn­un mennta­sjóðs sem trygg­ir ung­um náms­mönn­um betri kjör, stór­auk­inn stuðning við barna­fólk og 30% niður­færslu á höfuðstól lána sé námi lokið inn­an ákveðins tíma. Þetta skref er stórt og jafn­ar enn tæki­færi til náms á Íslandi.

Annað stórt um­bóta­verk­efni var leng­ing fæðing­ar­or­lofs í 12 mánuði. Með því held­ur Fram­sókn áfram bar­áttu sinni fyr­ir aukn­um lífs­gæðum fjöl­skyldna á Íslandi en 20 ár eru liðin frá því stór­merk lög Páls heit­ins Pét­urs­son­ar um fæðing­ar­or­lof voru samþykkt á Alþingi sem tryggðu feðrum sér­stak­an rétt á or­lofi. Þau lög sem fé­lags- og barna­málaráðherra hef­ur unnið að allt kjör­tíma­bilið eru stór­kost­legt um­bóta­mál sem trygg­ir barni sam­vist­ir við báða for­eldra á fyrstu mánuðum lífs­ins og er risa­skref í átt til auk­ins jafn­rétt­is.

Hús­næðismál voru eitt af stóru mál­un­um í bar­áttu Fram­sókn­ar fyr­ir kosn­ing­arn­ar 2017 og bar sú bar­átta ríku­leg­an ávöxt þegar mál fé­lags- og barna­málaráðherra um hlut­deild­ar­lán varð að lög­um. Það fel­ur í sér magnaðar um­bæt­ur fyr­ir efnam­inna fólk og fel­ur í sér að fleiri geta keypt sér þak yfir höfuðið og kom­ist af óhag­stæðum leigu­markaði í eigið hús­næði.

Í sam­göng­un­um varð eitt af stefnu­mál­um Fram­sókn­ar að veru­leika þegar Loft­brú­in var tek­in í gagnið í sept­em­ber síðastliðnum. Í Loft­brú felst að íbú­ar fjarri höfuðborga­svæðinu fá 40% af­slátt af ákveðnum fjölda flug­ferða á ári. Loft­brú­in er stórt skref í því að jafna aðstöðumun byggðanna og ger­ir fólki til dæm­is auðveld­ara að sækja sér lækn­isþjón­ustu og afþrey­ingu í höfuðborg­inni. Stór­sókn er haf­in í upp­bygg­ingu á vega­kerf­inu, höfn­um og flug­völl­um um allt land og má þar sér­stak­lega nefna nýja flug­stöð á Ak­ur­eyri sem veit­ir tæki­færi til að opna nýja gátt í flugi til lands­ins.

Ísland er gott og sterkt sam­fé­lag. Það sýndi sig á þessu um­brota­ári. Samstaða mik­ils meiri­hluta al­menn­ings í sótt­vörn­um og um­hyggja fyr­ir þeim hóp­um sem veik­ast­ir eru fyr­ir sýndi það svo ekki verður um villst. Íslend­ing­ar nýttu líka þá upp­styttu í far­aldr­in­um sem ríkti í sum­ar til að ferðast um fal­lega landið sitt og upp­lifa nátt­úr­una og kynn­ast þeirri mögnuðu upp­bygg­ingu sem orðið hef­ur í ferðaþjón­ustu um landið allt. Þau kynni fólks af land­inu sínu og lönd­um sín­um hring­inn um landið hafa aukið skiln­ing og virðingu okk­ar hvers fyr­ir öðru. Sú reynsla verður mik­il­væg­ur hluti af viðspyrn­unni þegar hún hefst af full­um krafti.

Þróun bólu­efn­is gegn kór­ónu­veirunni hef­ur sýnt hvað þekk­ing vís­ind­anna og sam­taka­mátt­ur­inn get­ur skilað mann­kyn­inu í bar­áttu við vá­gesti. Af hraðri þróun þess get­um við lært margt, ekki síst hvað sam­vinn­an get­ur skilað okk­ur langt. Það hug­ar­far sem ein­kenndi viðbrögð heims­ins á að vera okk­ur fyr­ir­mynd þegar kem­ur að bar­áttu okk­ar gegn lofts­lags­breyt­ing­um. Hnign­un po­púlí­skra afla um all­an heim vek­ur með manni von um að lönd heims­ins geti sam­ein­ast um aðgerðir til að bjarga heim­in­um. Það verður ekki gert með trú­ar­leg­um refsi­vendi held­ur með því að nýta afl vís­ind­anna og kraft sam­taka­mátt­ar­ins til að finna leiðir til að viðhalda lífs­gæðum án þess að ganga á nátt­úr­una. Eyðing­ar­mátt­ur nátt­úr­unn­ar, hvort sem er í líki veiru eða nátt­úru­ham­fara, vek­ur líka með okk­ur sköp­un­ar­kraft til að mæta þeim verk­efn­um sem fram und­an eru í lofts­lags­mál­um. Sá kraft­ur sem ungt fólk, öðrum frem­ur, hef­ur sýnt í bar­átt­unni gegn lofts­lags­breyt­ing­um er okk­ur öll­um inn­blást­ur.

Með vor­inu mun aft­ur fær­ast líf í ferðaþjón­ustu á Íslandi. Nátt­úr­an og menn­ing­in verða áfram mikið aðdrátt­ar­afl fyr­ir er­lenda gesti og þeir innviðir sem byggðir hafa verið upp bíða þess að kom­ast aft­ur í fulla notk­un. Síðast en ekki síst bíður fólk með mikla þekk­ingu og orku eft­ir því að nýta hæfi­leika sína í ferðaþjón­ust­unni. At­vinnu­grein­ar eins og fisk­eldi, kvik­mynda­gerð og skap­andi grein­ar hafa gríðarleg tæki­færi til að stækka og byggja und­ir lífs­gæði framtíðar­inn­ar í góðu sam­spili við sjáv­ar­út­veg og land­búnað. Framtíðin er björt ef okk­ur tekst að nýta þau tæki­færi sem okk­ur bjóðast.

Já, viðspyrn­an er hand­an við hornið, nú þegar sól hækk­ar á lofti og bólu­setn­ing­ar eru hafn­ar. Ríkið hef­ur ráðist í viðamikl­ar fram­kvæmd­ir, ekki síst á sviði sam­gangna og ný­sköp­un­ar. Sam­göng­ur eru lífæð lands­ins, stór þátt­ur í lífs­gæðum fólks og styrk­ir byggðir og sam­fé­lög. Ný­sköp­un á öll­um sviðum, hvort sem það eru sta­f­ræn­ar lausn­ir í stjórn­sýslu eða stuðning­ur við frjóa sprota í at­vinnu­líf­inu.

Næstu mánuði og ár verður það verk­efni stjórn­mál­anna að vinna úr þeim áföll­um sem gengu yfir okk­ur árið 2020. Þar er efst á blaði að skapa at­vinnu til að standa und­ir frek­ari lífs­gæðasókn fyr­ir Ísland. Líkt og áfall Önnu Sig­ríðar og dótt­ur henn­ar þá mun árið 2020 vera verk­efni sem við vinn­um úr sam­an eft­ir því sem mánuðirn­ir og árin líða. Höggið sem rík­is­sjóður hef­ur tekið á sig vegna far­ald­urs­ins má ekki leiða til þess að sam­heldni þjóðar­inn­ar gliðni og veik­ari hóp­ar sam­fé­lag­ins verði skild­ir eft­ir þegar viðspyrn­an hefst af full­um krafti. Hug­sjón Fram­sókn­ar um gott sam­fé­lag þar sem all­ir hafa tæki­færi til að blómstra í þeim stóru verk­efn­um sem eru fram und­an mun skipta lyk­il­máli. Við mun­um leggja all­an okk­ar kraft og alla okk­ar reynslu í að skapa nýja fram­sókn fyr­ir ís­lenskt sam­fé­lag, nýja fram­sókn fyr­ir fjöl­skyld­ur og fyr­ir­tæki, nýja fram­sókn fyr­ir landið allt.

Ég óska öll­um lands­mönn­um gleðilegs nýs árs.

Sigurður Ingi Jóhannsson, samgöngu- og sveitarstjórnarráðherra og formaður Framsóknarflokksins.

Greinin birtist fyrst í Morgunblaðinu 31. desember 2020.

Fyrir rúmum þremur árum urðu vörusiglingar til Þorlákshafnar að veruleika, eftir hundrað ára bið. Aðdraganda þeirra má rekja til þess þegar bændur af öllu landinu komu saman til fundar að Þjórsártúni í janúar 1916. Tilefnið var að berjast fyrir jákvæðri byggðaþróun og uppbyggingu landsins. Í framhaldinu varð Framsóknarflokkurinn stofnaður, 16. desember sama ár, og er því nýorðinn 104 ára. Enn er þörf fyrir flokk sem berst fyrir uppbyggingu landsins. Á fundinum að Þjórsártúni, sem haldinn var úti um miðjan vetur, var samþykkt ályktun um nauðsyn þess að byggja upp höfn í Þorlákshöfn sem myndi tryggja bændum ódýrari og betri flutninga til og frá landinu án afskipta Reykjavíkurvaldsins og kaupmanna.

Haustið 2017 skrifaði ég grein sem birtist í Dagskránni um vörusiglingar til Þorlákshafnar sem þá voru loks nýhafnar, eftir 100 ára bið. Þar hvatti ég Sunnlendinga sem aðra að nýta tækifærin sem út- og innflutningshöfn hefur að færa. Forsenda þess að stærri höfn gæti orðið að veruleika væri sú að ríkisstjórnin kæmi að með aukna fjármuni. Það er því afar ánægjulegt að geta sagt nú, að ríkisstjórnin hefur samþykkt að auka fjármagn svo um munar, til hafnarbótasjóðs og styðja dyggilega við stækkun hafnarinnar í Þorlákshöfn og aðrar brýnar framkvæmdir við hafnir og sjóvarnir. Þetta hefur verið staðfest á Alþingi með nýsamþykktri fjármálaáætlun.

Það er engum blöðum um það að fletta að vöruflutningar um Þorlákshöfn hafa opnað nýja möguleika fyrir ferskflutning á sjávarföngum frá Íslandi til meginlands Evrópu. Eftirspurn eftir vöruflutningum hefur aukist jafnt og þétt á ekki lengri tíma og er árangurinn framar vonum. Tvær vöruflutningaferjur, Mykines og Mistral, sigla á vegum færeyska skipafélagsins Smyril-Line vikulega og hugmyndir eru uppi um farþegasiglingar frá Þorlákshöfn til Evrópu. Kostirnir eru ótvíræðir með verulegum ávinningi fyrir sunnlenskt atvinnulíf og byggðaþróun. Fyrir utan störf sem skapast við löndun og ýmsa aðra þjónustu þá er sjóflutningstíminn sá stysti til og frá landinu sem styrkir ferskfiskútflutninginn til muna. Flutningur á ferskum sjávarafurðum kemur til með að stóraukast á næstunni þar sem meiri krafa er um að afurðir séu fluttar á markað á sem hagkvæmastan hátt, fyrir umhverfið. Ef fyrirætlanir um stækkun í fiskeldi verða að veruleika þurfa innviðir að vera í stakk búnir til þess að afkasta aukinni framleiðslu á markaði erlendis. Núverandi skip sem venja komu sína til Þorlákshafnar fullnýta stærðarramma hafnarinnar og því er ekki möguleiki á að taka við stærri skipum ef uppfylla á alþjóðlegar öryggiskröfur.

Inn á núgildandi samgönguáætlun er endurbygging á tveimur stálþilsbryggjum í Þorlákshöfn, við Svartaskersbryggju og Suðurvarabryggju auk dýpkunar framan við Svartaskersbryggju. Aukið fjármagn í fjármálaáætlun gefur sveitarfélaginu svigrúm til að ráðast í þær breytingar sem þarf að gera á höfninni til þess að taka á móti stærri skipum og er ekki inn á samþykktri samgönguáætlun. Umhverfis- og samgöngunefnd Alþingis vinnur að forgangsröðun verkefna miðað við aukið fjármagn sem verður lögð fram á nýju ári.

Þolinmæði er dyggð og ekkert gerist af sjálfu sér. Samstaða sunnlenskra sveitarfélaga með Samtökum sunnlenskra sveitarfélaga (SASS) hefur skilað sér. Stuðningur þingmanna kjördæmisins var mikilvægur. Áratuga löng barátta er loks í höfn. Jú, það er sagt að við Sunnlendingar séum þolinmóðir. Það þarf þrautseigju og dugnað til. Áfram veginn.

Sigurður Ingi Jóhansson, samgöngu- og sveitarstjórnarráðherra og formaður Framsóknarflokksins.

Greinin birtist fyrst í Morgunblaðinu 22. desember 2020.

Það eru að koma jól. Og eins og alltaf fyrir jólin síðustu ár, í ati þingsins, verður mér hugsað til þess þegar dýralæknirinn Sigurður Ingi fékk símtal seint að kvöldi aðfangadags um að lítil tík ætti í erfiðleikum með fæðingu. Á þessum tíma var ég ekki með fullkomna aðstöðu fyrir skurðaðgerðir þannig að ég bað fólkið um að koma með hundinn heim til mín. Síðar um nóttina framkvæmdi ég keisaraskurð á tíkinni sem fæddi heilbrigða hvolpa. Þessi minning frá jólanótt er mér alltaf kær.

Það líður að lokum þessa árs, sem betur fer, myndi einhver segja. Það er ljóst að það verður lengi í minnum haft. Ekki hefur aðeins geisað heimsfaraldur heldur hafa náttúruöflin verið okkur erfið; síðasti vetur með sín vályndu veður og jarðskjálftar sunnanlands og norðan. Maður finnur fyrir þreytu í kringum sig og sér á samfélaginu að fólk er komið með nóg af þessu ástandi. Það er skiljanlegt. Maður finnur til með þeim sem hafa misst ástvini og strítt við erfið veikindi og þeim sem hafa misst vinnuna vegna faraldursins. Við í ríkisstjórninni höfum lagt mikla áherslu á að milda höggið með fjölbreyttum aðgerðum eins og hlutabótaleiðinni, lengingu tekjutengdra atvinnuleysisbóta, viðspyrnustyrkja og svo mætti lengi telja. Og áfram munum við leita leiða til að brúa bilið þangað til bóluefni tryggir hjarðónæmi þjóðarinnar. Þegar því verður náð hef ég trú á því að efnahagslífið nái hröðum bata. Verkefnið er, eins og ég hef áður sagt, að standa vörð um störf og skapa störf. Atvinna, atvinna, atvinna.

Þótt ég sé kannski ekki mjög aldraður maður, hef ég lifað þá tíð að horfa upp á íslenskt efnahagslíf rísa og hníga til skiptis. Það mun halda áfram. En ég er búinn að átta mig á því að það er beinlínis óskynsamlegt að treysta of mikið á eitthvað eitt. Við þurfum fjölbreytt atvinnulíf. Við þurfum að styðja við nýjar greinar en hlúa áfram að rótgrónari atvinnuvegum. Eitt á ekki að útiloka annað. Við verðum að byggja á samvinnu, málamiðlunum og árangri. Við finnum leiðir.

Mér þykir það augljóst að styðja verður dyggilega við íslenska matvælaframleiðslu, hvort heldur hún felst í því að yrkja jörðina, rækta búpening eða veiða eða ala fisk. Það er mikilvægt að standa vörð um matvælaöryggi og þá framleiðslu sem er hér á landi. Það er ekki síður mikilvægt að við breikkum þann grundvöll sem verðmætasköpun á Íslandi stendur á.

Við þekkjum öll mikilvægi ferðaþjónustunnar fyrir atvinnu um allt land. Hún er augljóslega lykillinn að hraðri viðspyrnu. Við sáum það í ferðum okkar um landið í sumar hversu metnaðarfull uppbygging ferðaþjónustunnar hefur verið. Nú standa flest hótel tóm og tækifæri þeirra sem störfuðu í ferðaþjónustu fá og jafnvel engin. En, og þetta er mikilvægt en, allir þeir glæstu innviðir sem byggðir hafa verið upp, hvort heldur í samgöngum eða gistingu, öll sú þekking sem ferðaþjónustufólk hefur öðlast og síðast en ekki síst náttúran, landið sjálft, er enn til og bíður þess að ferðalangar leggi leið sína að nýju til okkar. Því hingað mun fólk vilja koma. Þá mun aftur lifna yfir landinu.

Við eigum eftir að minnast þessara jóla lengi vegna þeirra sérstöku aðstæðna sem við búum við. Veturinn verður erfiður fyrir marga en með krafti samfélagsins, með krafti samvinnunnar þá mun hann verða auðveldari. Og eftir vetur kemur vor og þá verðum við vonandi aftur farin að faðma fólkið okkar og getum horft grímulaus fram á veginn.

Ég óska þér, lesandi góður, gleðilegra jóla.

Sigurður Ingi Jóhannsson, formaður Framsóknar og samgöngu- og sveitarstjórnarráðherra.

Greinin birtist fyrst í Bændablaðinu 17. desember 2020.