Borgarfulltrúar Framsóknar í Reykjavík vilja bæta rekstur borgarinnar um allt að 6,5 milljarða króna með róttækum breytingum á stjórnskipulagi, sölu á eignarhlut í Landsneti og markvissum aðgerðum í þjónustu við íbúa. Tillögurnar voru kynntar á blaðamannafundi í Ráðhúsi Reykjavíkur þar sem borgarfulltrúarnir Einar Þorsteinsson, Árelía Eydís Guðmundsdóttir, Magnea Gná Jóhannsdóttir, Aðalsteinn Haukur Sverrisson og Þorvaldur Daníelsson kynntu tillögur Framsóknar vegna fjárhagsáætlunar Reykjavíkur fyrir árið 2026..
Samkvæmt útreikningum Framsóknar í Reykjavík felast í tillögunum hagræðing upp á um 1,3 milljarða króna, eignasala sem gæfi um 5,8 milljarða króna og útgjöld sem nema um 570 milljónum króna í nýjum verkefnum. Tillögurnar eru liður í umræðu um fjárhagsáætlun Reykjavíkur fyrir árið 2026.
Fjórar miðstöðvar verða tvær
Kjarninn í tillögum Framsóknar í Reykjavík á stjórnskipulagi Reykjavíkurborgar felst í því að fækka miðstöðvum borgarinnar úr fjórum í tvær. Í dag starfa miðstöðvar í austur-, vestur-, norður- og suðurhluta borgarinnar en Framsókn í Reykjavík leggur til að þær verði lagðar niður og í staðinn stofnaðar tvær nýjar: Fjölskyldumiðstöð og Miðstöð virkni og ráðgjafar.
„Við viljum einfalda stjórnskipulag, stytta boðleiðir og fjölga ákvörðunum nær íbúunum,“ sagði Einar Þorsteinsson, borgarfulltrúi og fyrrverandi borgarstjóri, á fundinum. „Við viljum einfaldlega grípa erindi íbúa, leysa úr þeim hratt og vel og fylgja þeim síðan eftir.“
Fjölskyldumiðstöð yrði miðlæg eining í þjónustu við börn og barnafjölskyldur og á að styrkja samstarf skóla- og frístundasviðs og velferðarsviðs. Þar myndu sérfræðingar í málefnum barna geta unnið nánar saman að úrlausn mála undir einu þaki.
Miðstöð virkni og ráðgjafar hefði það hlutverk að efla félagsþjónustu, virkni og ráðgjöf við fullorðna. Hún myndi meðal annars sinna umsækjendum um alþjóðlega vernd, heimilislausu fólki og þeim sem njóta fjárhagsaðstoðar. Rekstur málaflokka fatlaðs fólks og eldra fólks yrði færður á skrifstofur málaflokkanna á velferðarsviði.
Framsókn í Reykjavík áætlar að þessar stjórnkerfisbreytingar skili allt að 690 milljóna króna hagræðingu á ári. Tillögurnar byggja á greiningu HLH ráðgjafar á stjórnskipulagi Reykjavíkur sem unnin var á árinu 2024, þegar Framsókn átti sæti í meirihluta í borgarstjórn, og stóð greiningarvinnan yfir allt árið.
Hreyfanleg nærþjónusta og betri stafræn þjónusta
Í tillögunum kemur fram að styrkja eigi nærþjónustu í hverfum með hreyfanlegri þjónustu, meðal annars inn í skóla og aðrar stofnanir borgarinnar, í stað þess að íbúar þurfi að sækja þjónustu í fasta miðstöð.
Þá er gert ráð fyrir markvissum umbótum í stafrænni þjónustu til að bæta aðgengi íbúa að þjónustu og bregðast við því að heimsóknum í núverandi miðstöðvar hefur fækkað. Að mati borgarfulltrúanna felst í þessu einfaldara og sveigjanlegra þjónustukerfi sem styður betur við íbúa og stofnanir borgarinnar á sama tíma og kostnaður lækkar.
Móttökudeildir og íslenskukennsla fyrir innflytjendur
Stór hluti tillagna Framsóknar í Reykjavík snýr að börnum og foreldrum af erlendum uppruna. Borgarfulltrúarnir benda á að í fjórum grunnskólum í Reykjavík séu nú yfir 55 prósent nemenda af erlendum uppruna og að skólakerfið standi frammi fyrir nýjum áskorunum.
Framsókn í Reykjavík leggur til að komið verði á 15 móttökudeildum fyrir börn af erlendum uppruna og þær innleiddar í skrefum í alla skóla borgarinnar. Áhersla verði lögð á að nemendur nái tökum á íslensku og að íslenskuver renni inn í móttökudeildir hvers skóla.
Markmiðið er að skapa „mjúka lendingu“ inn í íslenskt skólakerfi, styðja betur við aðlögun barna og tryggja tengsl þeirra við heimaskóla og hverfi. Tímalengd dvalar í móttökudeildum yrði ákveðin með einstaklingsbundnu mati, en almennt er miðað við fyrstu þrjá til sex mánuðina. Nemendur og foreldrar yrðu jafnframt frædd um íslenskt samfélag, menningu og skólakerfi.
Kostnaður við innleiðingu móttökudeilda er metinn um 210 milljónir króna árið 2026.
Gjaldfrjáls íslenskukennsla fyrir foreldra
Þá vilja borgarfulltrúar koma á gjaldfrjálsri íslenskukennslu fyrir foreldra barna af erlendum uppruna sem ekki tala íslensku, með sérstakri áherslu á orðaforða tengdan námi og skólastarfi. Foreldrar gegni lykilhlutverki í skólagöngu barna sinna og inngildingu þeirra inn í nýtt samfélag, en margir foreldrar hafi lýst því að skortur á íslenskukunnáttu sé hindrun í þátttöku þeirra í skólastarfi.
Með þessu vilja borgarfulltrúar auðvelda foreldrum að fylgja barni sínu betur eftir í skólanum og draga úr þörf fyrir túlkaþjónustu. Áætlaður kostnaður við þetta verkefni er 40 milljónir króna árið 2026.
Jafnframt er lagt til að túlkaþjónusta fyrir foreldra af erlendum uppruna verði almennt takmörkuð við fyrstu þrjú ár frá því að barn hefst handa í skóla í Reykjavík. Eftir þann tíma verði þjónustan gegn gjaldi, nema þegar sérstaklega mikilvægir hagsmunir barns eru í húfi, svo sem vegna réttinda, skyldna eða alvarlegra veikinda. Takmörkunin eigi ekki við um táknmálstúlkun. Sparnaður af þessari breytingu er talinn koma fram til lengri tíma, þó að óljóst sé hve hár hann verði.
Sala á Landsneti og 1% hagræðing
Í fjárhagslegum tillögum Framsóknar í Reykjavík er lykilatriði að Orkuveita Reykjavíkur hefji viðræður við ríkið um sölu á eignarhluta Orkuveitunnar í Landsneti hf. Bókfært virði eignarinnar er um 6,2 milljarðar króna og liggur fyrir viljayfirlýsing OR og ríkisins frá árinu 2021 um möguleg kaup ríkisins.
Samkvæmt útreikningum Framsóknar í Reykjavík myndi sala eignarhlutarins skila um 5,83 milljörðum króna, sem runna myndu til eiganda, þ.e. Reykjavíkurborgar.
Þá er lagt til að sviðum borgarinnar verði gert að hagræða um 1%, þó með þeim undantekningum að launaliðir starfsmanna í leik- og grunnskólum og starfsmanna í framlínuþjónustu velferðarsviðs verði undanskildir. Þessi almenna hagræðing er áætluð um 567 milljónir króna.
Átak í endurbógum leikvalla og íþróttastarf eldri borgara
Framsókn í Reykjavík leggur áherslu á að bregðast við viðhaldsþörf á leikvöllum í hverfum borgarinnar. Lagt er til að 300 milljónir króna verði varið í átak í endurbótum leikvalla til að tryggja öruggt umhverfi fyrir leik og útivist barna.
Gert er ráð fyrir að 80 milljónir króna, sem ætlaðar voru í nýja selalaug í Húsdýragarðinum, renni í verkefnið, en heildarkostnaður við endurbæturnar er metinn 220 milljónir króna.
Að lokum leggja borgarfulltrúarnir til að stofnaður verði 100 milljóna króna sjóður til að styðja við skipulagt íþróttastarf og lýðheilsuverkefni fyrir eldra fólk í samstarfi við hverfisíþróttafélög Reykjavíkur.
Tillögur Framsóknar í Reykjavík verða teknar til frekari umræðu í tengslum við vinnu við fjárhagsáætlun Reykjavíkurborgar fyrir árið 2026, en borgarfulltrúar flokksins segja þær byggðar á greiningu síðustu ára og skýrum pólitískum áherslum flokksins um einfaldara stjórnkerfi, sterka nærþjónustu við íbúa og markvissari nýtingu fjármuna.
