Category: Greinar

Um þess­ar mund­ir stend­ur Verkiðn fyr­ir náms- og starf­s­kynn­ingu fyr­ir nem­end­ur í efri bekkj­um grunn­skóla í tengsl­um við Íslands­mót iðn- og verk­greina sem nú fer fram í Laug­ar­dals­höll und­ir yf­ir­skrift­inni Mín framtíð. Þar munu 33 skól­ar á fram­halds­skóla­stigi kynna fjöl­breytt náms­fram­boð, bæði verk­legt og bók­legt, og svara spurn­ing­um um náms­fram­boð og inn­töku­skil­yrði. Þessi viðburður er jafn­an fjöl­sótt­ur enda gefst þar ein­stakt tæki­færi til þess að kynn­ast náms­fram­boði og starf­stæki­fær­um sem standa til boða hér á landi.

For­gangs­mál

Í stjórn­arsátta­mál­an­um er kveðið á um mik­il­vægi þess að efla iðn-, verk- og starfs­nám og að því höf­um við unnið öt­ul­lega síðustu miss­eri. Það er gleðilegt að sjá að vís­bend­ing­ar eru um að aðgerðir í þá veru séu farn­ar að skila ár­angri, m.a. með fjölg­un um­sókna í iðnnám. Sem mennta­málaráðherra hef ég beitt mér fyr­ir betra sam­tali milli mennta­kerf­is­ins og at­vinnu­lífs­ins en ráðuneytið og hags­muna­fé­lög á þeim vett­vangi standa sam­eig­in­lega að ýms­um hvatn­ing­ar­verk­efn­um sem þessu máli tengj­ast, t.d. Verk­smiðjunni, nýrri hug­mynda­sam­keppni fyr­ir nem­end­ur í efstu bekkj­um grunn­skóla, #Kvenn­astarf sem miðar að því að fjölga kon­um í iðn- og verk­grein­um og GERT-verk­efnið sem teng­ir skóla og fyr­ir­tæki með það að mark­miði að auka áhuga nem­enda á raun­vís­ind­um og tækni. Þá höf­um við for­gangsraðað fjár­mun­um í þágu starfs- og verk­náms með því að hækka reikni­flokka þess náms, af­numið efn­is­gjöld og tryggt fram­lög til að efla kennslu­innviði fyr­ir verk- og starfs­nám, t.d. með bættri verk­námsaðstöðu í Fjöl­brauta­skól­an­um í Breiðholti og Borg­ar­holts­skóla.

Fjölg­um iðn- og verk­menntuðum

For­senda vel­ferðar og lífs­gæða á Íslandi er öfl­ugt og fjöl­breytt at­vinnu­líf þar sem til staðar eru störf fyr­ir menntað fólk sem stuðlar að ný­sköp­un og þróun. Fjórða iðnbylt­ing­in hef­ur hafið inn­reið sína og hún fel­ur í sér sjálf­virkni­væðingu á öll­um sviðum at­vinnu­lífs og sam­fé­lags sem leiðir af sér mik­il tæki­færi til að þróa starfs­mennt­un til móts við nýj­ar kröf­ur. Stjórn­völd leggja sér­staka áherslu á mik­il­vægi starfs- og tækni­náms enda mik­ils að vænta af fram­lagi þess til verðmæta­sköp­un­ar framtíðar­inn­ar. Í alþjóðleg­um sam­an­b­urði er hlut­fall há­skóla­menntaðra hér á landi á sviði tækni, vís­inda, verk- og stærðfræði mjög lágt, aðeins 16%. Mik­il­vægt er að fjölga þeim sem eru með mennt­un á þeim sviðum til þess að við séum bet­ur búin und­ir að mæta áskor­un­um framtíðar­inn­ar.

Spenn­andi tím­ar

Náms­fram­boð í starfs- og tækni­námi hér á landi er afar fjöl­breytt. Þau tæki­færi sem bjóðast að námi loknu eru bæði mörg og spenn­andi enda mik­il spurn eft­ir slíkri mennt­un í at­vinnu­líf­inu. Til marks um gæði náms­ins sem í boði er má geta þess að ís­lensk­ir kepp­end­ur náðu sín­um besta ár­angri í Evr­ópu­keppni iðnnema á síðasta ári en hóp­ur­inn hlaut þá þrjár viður­kenn­ing­ar fyr­ir framúrsk­ar­andi ár­ang­ur auk silf­ur­verðlauna Ásbjörns Eðvalds­son­ar sem keppti þar í raf­einda­virkj­un.

Spreyttu þig

Alls taka um þrjá­tíu iðn-, verk- og tækni­grein­ar þátt í kynn­ing­unni Mín framtíð og á morg­un, laug­ar­dag, eru fjöl­skyld­ur sér­stak­lega boðnar vel­komn­ar. Hvatt er til þess að gest­ir komi og prófi sem flest­ar þeirra og spreyti sig t.d. á því að teikna grafík í sýnd­ar­veru­leika, smíða, stýra vél­menni, splæsa net eða krulla hár. Þessi kynn­ing er mik­il­væg því það að sjá, upp­lifa og taka þátt tendr­ar oft meiri áhuga og inn­sýn en að lesa bæk­linga eða skoða heimasíður.

Ég hvet sem flesta til þess að gera sér ferð í Laug­ar­dals­höll og kynna sér nám og störf í iðn- og tækni­grein­um því marg­breyti­leiki þeirra mun án efa koma flest­um á óvart. Við lif­um á spenn­andi tím­um þar sem störf eru að þró­ast og breyt­ast en nægt rými er fyr­ir atorku og hug­kvæmni ungs fólks.

Lilja Alfreðsdóttir, mennta- og menningarmálaráðherra.

Greinin birtist fyrst í Morgunblaðinu 15. mars 2019.

Helgina 22.-23. mars verður Sveitarstjórnarráðstefna Framsóknar haldin á Park-Inn hótelinu í Reykjanesbæ og hefst skráning á föstudeginum kl.16:30.  Áætlað er að ráðstefnunni ljúki svo kl. 16:00 á laugardag. Flokkurinn er annar stærsti flokkur landsins á sveitarstjórnarstiginu og er blásið til ráðstefnunnar með það að markmiði að efla sveitarstjórnarfólk til góðra verka og vinna að stefnumótun sveitarstjórnarráðs. Ráðstefnan er einnig góður vettvangur til  tengslamyndunnar þar sem sveitarstjórnarfólk ef oft að glíma við sambærileg mál, getur sótt í þekking og reynslu hvers annars og notið góðrar samveru. Sveitarfélög á Íslandi hafa mikilvægu hlutverki að gegna. Þau eru grunnstoðir þess velferðarkerfis sem hér hefur verið reist, en á þeirra könnu er félagsþjónustan, rekstur grunn- og leikskóla ásamt æskulýðs- og tómstundastarfsemi. Þá fara þau einnig með skipulagsvald innan sinna bæjarmarka.

Mikilvægi sveitarfélaganna er þó ekki einskorðað við opinberar skyldur þeirra. Öflug og sjálfstæð sveitarfélög bæta valddreifingu og færa valdið heim í sveit. Þar sem sveitarfélög eru smærri einingar hafa íbúar aukna nálægð við stjórnendur og mikilvægt að góð samskipti við bæjarbúa leggi grunninn að góðum samfélögum. Dagskrá sveitarstjórnarráðstefnunnar er fjölbreytt, en þar verður rætt um húsnæðismál, samvinnu sveitarstjórnarfólks og þingmanna ásamt stefnumótun. Bjóðum við sveitarstjórnarmenn, nefndarfólk og aðra áhugasama framsóknarmenn velkomna hingað til Reykjanesbæjar til þess að líta með okkur til framtíðar. Skráning á ráðstefnuna er á skrifstofu flokksins í síma 540-4300 eða í gegnum netfangið framsokn@framsokn.is. Frekari upplýsingar og dagskrá ráðstefnunnar má finna á vef flokksins. Sjáumst í Reykjanesbæ! – Ingibjörg Isaksen, formaður sveitarstjórnarráðs Framsóknarflokksins

Jóhann Friðrik Friðriksson, forseti bæjarstjórnar í Reykjanesbæ.

Ingibjörg Ólöf Isaksen, bæjarfulltrúi á Akureyri og formaður sveitarstjórnarráðs Framsóknar.

Stjórnvöld leggja ríka áherslu á að efla menntun í landinu með hagsmuni nemenda og þjóðarinnar allrar að leiðarljósi. Í stjórnarsáttmálanum er sérstaklega kveðið á um mikilvægi þess stuðla að viðurkenningu á störfum kennara og efla faglegt sjálfstæði þeirra. Einnig er þar áréttað að til að bregðast megi við yfirvofandi skorti á kennurum hér á landi þurfi ríki, sveitarfélög og stéttarfélög að vinna vel saman.

Ef ekkert er að gert blasir grafalvarleg staða við okkur. Ef miðað er við óhagstæðustu sviðsmynd mannfjöldaþróunar og óbreyttan fjölda útskrifaðra grunnskólakennara gera spár okkar ráð fyrir að manna þurfi tæplega 1.200 kennarastöður í grunnskólum með starfsfólki án kennsluréttinda eftir fjögur ár, 2023. Þá yrði hlutfall starfsfólks starfandi við kennslu án kennsluréttinda 23% en samsvarandi hlutfall var 8,6% árið 2017. Ljóst er að þegar vantar leikskólakennara í um 1.800 stöðugildi til þess að uppfylla ákvæði laga um hlutfall fagmenntaðra leikskólakennara.

Í gær kynnti ég fyrstu skrefin sem við hyggjumst stíga í þá átt að auka nýliðun í kennarastétt. Þær tillögur eru byggðar á vinnu starfshóps sem skipaður var um það verkefni en í honum áttu sæti fulltrúar frá Sambandi íslenskra sveitarfélaga, Kennarasambandi Íslands, Háskólanum á Akureyri, Menntavísindasviði Háskóla Íslands, Listaháskóla Íslands, samtakanna Heimilis og skóla og Samtökum iðnaðarins. Að auki komu að vinnunni fulltrúar fjármála- og efnahagsráðuneytis og samgöngu- og sveitarstjórnarráðuneytis. Um er að ræða þrjár sértækar aðgerðir sem allar koma til framkvæmda næsta haust.

Launað starfsnám
Fyrst ber að nefna að leik- og grunnskólakennaranemum á lokaári meistaranáms býðst frá og með næsta hausti launað starfsnám. Markmið þessa er að stuðla að því að nemar sem komnir eru af stað í M.Ed.-nám klári nám sitt á tilsettum tíma og að þeir skili sér til kennslu að námi loknu. Lagt er upp með að innan starfsnámsins verði gætt að því að nemar hafi svigrúm til að vinna að lokaverkefni sínu. Með þessari aðgerð er einnig stefnt að auknu flæði þekkingar milli háskóla annars vegar og leik- og grunnskóla hins vegar. Um er að ræða átaksverkefni sem verður endurmetið reglulega með það að leiðarljósi að efla kennaranám enn frekar.

Styrkur til kennaranema
Kennaranemar á lokaári í leik- og grunnskólafræðum geta sótt um styrk til þess að auðvelda þeim að sinna lokaverkefni sínu jafnhliða launuðu starfsnámi. Mennta- og menningarmálaráðuneyti greiðir þann styrk sem hvata til þess að nemar klári nám sitt á tilsettum tíma. Styrkurinn nemur allt að 800.000 kr. og greiðist í tvennu lagi. Fyrri greiðslan verður bundin við skil verkefnisáætlunar lokaverkefnis og sú seinni við skil á samþykktu lokaverkefni.

Fjölgum leiðsagnarkennurum
Ljóst er að brotthvarf nýrra kennara úr starfi í skólum er töluvert og mest er hættan á því fyrstu þrjú ár þeirra í starfi. Til þess að mæta þeirri áskorun verður gert átak í því að fjölga leiðsagnarkennurum í íslenskum skólum, en það eru starfandi kennarar sem hafa sérþekkingu á því að taka á móti og þjálfa nýja kennara til starfa. Boðið er upp á 30 eininga nám fyrir starfandi kennara sem dreifist á þrjár annir, við bæði Háskólann á Akureyri og Háskóla Íslands, þar sem kennarar geta bætt við sig sérhæfingu í starfstengdri leiðsögn. Mennta- og menningarmálaráðuneytið mun styrkja skólana til þess að fjölga slíkum kennurum og er markmiðið að eftir fimm ár verði 150 leiðsagnarkennarar starfandi. Styrkurinn samsvarar innritunargjöldum í námið og verða forsendur hans meðal annars þær að skólastjóri styðji umsókn kennara í námið og hins vegar að tryggja þurfi jafna dreifingu þessara styrkja milli skóla og landshluta.

Framtíðin og fagmennskan
Þessar aðgerðir eru aðeins upphafið, fleiri eru til skoðunar í ráðuneytinu og snerta þær til dæmis hvernig styrkja megi nemendur í öðru kennaranámi, s.s. framhaldsskóla- og listkennaranámi og hvernig skapa megi fleiri hvata til þess að fjölga kennaranemum, til dæmis gegnum Lánasjóð íslenskra námsmanna.

Annar mikilvægur liður í þessu stóra verkefni okkar að bæta menntakerfið og stuðla að bættu starfsumhverfi kennara er nýtt frumvarp sem nú er til umfjöllunar í Samráðsgátt stjórnvalda. Með því verður í fyrsta sinn lögfest ákvæði um hæfni sem kennarar þurfa að búa yfir til samræmis við þá ábyrgð sem felst í starfi þeirra. Frumvarpið er mikilvægt skref í þá átt að tryggja betur réttindi og starfsöryggi kennara óháð skólastigum. Frumvarpið eykur ábyrgð skólastjórnenda til þess að velja inn þá kennara sem búa yfir þeirri hæfni, þekkingu og reynslu sem þeir leita eftir hverju sinni. Þannig er stuðlað að aukinni viðurkenningu á störfum kennara og faglegu sjálfstæði þeirra sem aftur verður til þess að efla skólaþróun og fjölga tækifærum fyrir skólafólk.

Kennsla er fagið sem öll önnur fagmennska grundvallast á. Ef við stefnum að því að eiga framúrskarandi vísindamenn, listamenn, frumkvöðla, blaðamenn, múrara, íþróttafólk, viðskiptafræðinga, stjórnmálafræðinga eða stýrimenn þurfum við að eiga góða kennara. Fagmennska kennaranna – elja, trú og ástríða er það sem stuðlar að framförum fyrir okkur öll.

Lilja Dögg Alfreðsdóttir, mennta- og menningarmálaráðherra.

Greinin birtist fyrst í Morgunblaðinu 6. mars 2019.

Ísland hefur mikla sérstöðu, vegna þess að hér á landi er minna um ýmsa sjúkdóma í búfé en annars staðar í heiminum. Matartengdar sýkingar í fólki eru líka hlutfallslega færri og athyglisvert er að minna er um sýklalyfjaónæmar bakteríur í fólki hér á landi en í öðrum heimshlutum.

Sýklalyfjaónæmar bakteríur eru hratt vaxandi heilbrigðisvandi í heiminum, á meðan umtalsverðar framfarir eiga sér stað við meðhöndlun margra annarra sjúkdóma.

Þekkingin á þessum vanda er að aukast og hún segir okkur að fara varlega. Það sýnir sig að þar sem mest sýklalyfjanotkun er í búfjárrækt er líka mest um sýklalyfjaónæmar bakteríur í fólki. Þannig virðist sýklalyfjanotkun í landbúnaði hafa miklu meiri áhrif á hversu algengar sýklalyfjaónæmar bakteríur eru í fólki en hver sýklalyfjanotkun fólks er eða hversu mikið er um ferðalög milli landa. Sýklalyfjanotkun í landbúnaði eykst eftir því sem sunnar dregur í Evrópu.

Smit úr mat fer annars vegar eftir því hversu algengar sýkingar eru í matnum og hins vegar hvort reglum er fylgt, t.d. til að kom í veg fyrir krosssmit milli matvæla. Aldrei er fullkomlega hægt að koma í veg fyrir mistök við meðhöndlun matvæla.

Niðurstöður rannsókna á uppruna kamfílóbakteríu sýkinga úr mat á Íslandi yfir 20 ára tímabil eru sláandi. Meðalfjöldi smitaðra einstaklinga sem eingöngu höfðu dvalist á Íslandi og borðað sinn mat þar er 16,9 á ári, meðan 258 smituðust að meðaltali erlendis.

Besta vörnin fyrir lýðheilsu á Íslandi er að hingað sé flutt sem minnst af hráum búfjárafurðum. Þess vegna verðum við að staldra við áður en gerðar verða lagabreytingar til að bregðast við dómum um skilyrði fyrir innflutningi tiltekinna afurða frá Evrópska efnahagssvæðinu. Verði skilyrði fyrir innflutningi rýmkuð er nauðsynlegt að fyrst verði gert ítarlegt áhættumat fyrir íslenskt samfélag byggt á bestu fáanlegu þekkingu. Ef farið verður í mótvægisaðgerðir þarf að gefast nægjanlegur tími til að innleiða þær. Til að ná fram breytingum á samningum og reglum, þurfa íslenskir stjórnmálamenn að ræða betur við kollega sína í Evrópu. Á sama tíma þarf að vinna að aukinni samstöðu innanlands á grunni bestu þekkingar á hverjum tíma um hverjir sameiginlegir hagsmunir samfélagsins séu í raun.

Bann við innflutningi hrárra búfjárafurða, og þar með sóttvarnir landsins, snúast um sérstöðu Íslands til framtíðar. Framtíðarhagsmunir íslensks samfélags eru undir (lýðheilsa og búfjárstofnar), þeir hagsmunir eru miklu stærri, en hagsmunir einstakra stétta í nútíðinni. Sérstaða okkar er ekki okkar einkamál, hún er umhverfismál og hefur þýðingu á heimsvísu. Samningar og lög eru mannanna verk sem hægt er að breyta, en ef sérstaða landsins tapast verður hún ekki auðveldlega endurheimt.

Líneik Anna Sævarsdóttir og Þórunn Egilsdóttir, alþingismenn Framsóknar.

Greinin birtist fyrst á austurfrett.is 4. mars 2019.

Nú hefur sjávarútvegs- og landbúnaðarráðherra birt drög að frumvarpi til að bregðast við niðurstöðu EFTA-dómstólsins um innflutningstakmarkanir á fersku kjöti til landsins. Í frumvarpinu er gert ráð fyrir heimildum til innflutnings á hráu ófrosnu kjöti og ógerilsneiddum eggjum. Frumvarpið hefur hvorki verið lagt fyrir ríkisstjórn eða stjórnarflokka. Það er enn í vinnslu hjá ráðuneyti en opnað hefur verið á samráð um frumvarpið í gegnum samráðsgátt stjórnvalda.

Samhliða hafa stjórnvöld nú kynnt aðgerðaáætlun sína sem ætlað er að efla matvælaöryggi, tryggja vernd búfjárstofna og bæta samkeppnisstöðu innlendrar matvælaframleiðslu. Mótvægisaðgerðirnar eru allar þýðingarmiklar og eiga fullan rétt á sér óháð breytingum á lögum. Eigi þessar aðgerðir hins vegar að skila árangri verður að gefast lengri tíma en nokkrir mánuðir til að innleiða þær.

Hvað er í matnum?
Með samþykkt frumvarpsins erum við sem sjálfstæð þjóð að gefast upp með því að leyfa frjálsan innflutning á hráu kjöt. Það er ekki útséð um hvaða afleiðingar það mun hafa í för með sér. Þeir sem hafa talað fyrir óheftum innflutningi á kjöti benda á að það geti skilað sér í lægra matvöruverð. Hagsmunir neytenda snúast ekki bara um hvað sé í matinn og hvað hann kosti heldur hvað er í matnum.

Við megum ekki gefast upp þótt ESB hrópi. Við þurfum að halda uppi þeim einstöku vörum sem framleiddar eru hér á landi fyrir sérstöðu okkar. Sérstæða landsins byggir m.a. á hreinleika búfjárstofna okkar sem okkur hefur tekist að halda í vegna legu landsins. Við þurfum að verjast þeirri ógn sem blasir við vegna hugsanlegs sýklalyfjaónæmis. Frumvarpið tekur ekki nægilega á þeim þáttum. Þessir hagsmunir eru okkur jafn dýrmætir og hreinleiki lofts og vatns.

Stjórnmálamenn eigi samtal við stjórnmálamenn
Þetta er stórt pólitískt mál og miklir hagsmunir í húfi. Því þurfa íslenskir ráðmenn að stíga fast til jarðar og eiga samtal við þá sem stýra Evrópusambandinu. Dómur EFTA er unnin út frá lögum og reglum og niðurstaðan fenginn frá þeim sem vinna samkvæmt þeim. En þá liggur beinast við að stíga næsta skref og ná samkomulagi um undanþágu. Fá það viðurkennt að við þurfum tíma til aðlögunar og byggja upp raunverulegar varnir. Það þarf að fara í áhættugreiningar til að meta hvaða afleiðingar þetta getur haft fyrir Ísland. Það getur ekki verið vilji Evrópusambandsbúa að við verðum gerð að tilraunadýrum í þessum efnum.

Halla Signý Kristjánsdóttir, 7. þingmaður NV kjördæmis

Greinin birtist fyrst á feykir.is 1. mars 2019.

Bann við innflutningi hrás kjöts og sóttvarnir landsins snúast um sérstöðu Íslands til framtíðar. Framtíðarhagsmunir íslensks samfélags eru undir (lýðheilsa og búfjárstofnar), þeir hagsmunir eru miklu stærri, en hagsmunir einstakra stétta í nútíðinni. Samningar og lög eru mannanna verk sem hægt er að breyta, en ef sérstaða landsins tapast verður hún ekki auðveldlega endurheimt.

Nú hefur sjávarútvegs- og landbúnaðarráðherra birt drög að frumvarpi til að bregðast við niðurstöðu EFTA-dómstólsins, um innflutningstakmarkanir á fersku kjöti til landsins. Í frumvarpinu er gert ráð fyrir heimildum til innflutnings á hráu ófrosnu kjöti og ógerilsneyddum eggjum. Frumvarpið hefur hvorki verið lagt fyrir ríkisstjórn eða stjórnarflokka. Það er enn í vinnslu hjá ráðuneyti en opnað hefur verið á samráð um frumvarpið í gegnum samráðsgátt stjórnvalda.

Samhliða hafa stjórnvöld nú kynnt aðgerðaáætlun sína sem ætlað er að efla matvælaöryggi, tryggja vernd búfjárstofna og bæta samkeppnisstöðu innlendrar matvælaframleiðslu. Mótvægisaðgerðirnar eru allar þýðingarmiklar og eiga fullan rétt á sér óháð breytingum á lögum. Eigi þessar aðgerðir hins vegar að skila árangri verður að gefast lengri tíma en nokkrir mánuðir til að innleiða þær. Aðgerðirnar verða að komast hratt í fulla virkni og það áður en frekari breytingar verða á innflutningstakmörkunum.

Ekki gefast upp
Með samþykkt á óbreyttu frumvarpi værum við sem sjálfstæð þjóð að gefast upp fyrir reglum sem settar voru án þess að næg þekking á mögulegum áhrifum væri til staðar. Lykilatriði er að fram fari ítarlegt áhættumat, sem taki bæði á áhrifum breytinganna á Íslandi og þýðingu hreinleika Íslands fyrir lýðheilsu á heimsvísu.

Með því að leyfa innflutning á hráu kjöti án þess tímafrests sem leiðir af frystiskyldunni værum við að gera vafasama tilraun með lýðheilsu þjóðarinnar. Þar fyrir utan væri tilraun með búfjárstofna en við vitum aldrei hvernig erfðauðlindin sem í þeim liggur getur komið að notum. Þeir sem tala fyrir óheftum innflutningi á kjöti benda á að það geti skilað sér í lægra matvöruverði.

Hagsmunir neytenda snúast um fleira en verð á matinn og hvað sé í matinn, það skiptir alltaf mestu hvað er í matnum.

Okkur ber skylda til að halda uppi vörnum fyrir sérstöðu okkar sem felst m.a. í tiltölulega mjög lítilli sýklalyfjanotkun í landbúnaði og lágri tíðni sýklalyfjaónæmra baktería í fólki. Heimurinn allur þarf að verjast þeirri ógn sem blasir við vegna vaxandi sýklalyfjaónæmis. Það hefur verið sýnt fram á ótrúlega mikla fylgni milli neyslu matvæla þar sem sýklalyfjanotkun í landbúnaði er mikil og tíðni sýklalyfjaónæmra baktería í fólki. Þessir hagsmunir eru mannkyninu dýrmætir, ekki síður en hreinleiki lofts og vatns.

Hagsmunir í húfi
Þetta er stórt pólitískt mál og miklir hagsmunir í húfi. Því þurfa íslenskir ráðamenn að stíga fast til jarðar og eiga samtöl við þá sem stýra Evrópusambandinu. Dómur EFTA er unninn út frá gildandi lögum og reglum og niðurstaðan fengin frá þeim sem vinna samkvæmt þeim. Ef ná þarf fram breytingum þurfa stjórnmálamenn að ræða við þá sem hafa áhrif á endurskoðun laga og reglna en ekki eingöngu þá sem framfylgja þeim.

Stjórnvöld verða að óska eftir lengra svigrúmi til innleiðingar, aðlögun og raunverulegar varnir taka tíma. Samtímis gæfist tækifæri til að gera ítarlegt áhættumat á afleiðingum breyttra innflutningsreglna fyrir Ísland og Evrópu sem heild. Þá gætu skapast forsendur til að endurskoða reglur með heildarhagsmuni í huga. Fyrir þessu þurfa stjórnmálamenn að beita sér með samtali við aðra stjórnmálamenn. Það getur ekki verið vilji Evrópusambandsbúa að við Íslendingar verðum gerð að tilraunadýrum í þessum efnum.

Sérstaða okkar er ekki okkar einkamál, hún hefur þýðingu á heimsvísu.

Halla Signý Kristjánsdóttir og Líneik Anna Sævarsdóttir, alþingismenn Framsóknar.

Greinin birtist fyrst í Bændablaðinu 28. febrúar 2019.

Öflugt menntakerfi er forsenda framfara og það kerfi er borið uppi af kennurum. Grunnurinn að öllum störfum í samfélaginu er lagður af kennurum og því er starf þeirra sérstaklega mikilvægt vegna þessa. Í stjórnarsáttmálanum er boðuð stórsókn í menntamálum og mikilvægur liður í henni er að bæta starfsumhverfi kennara og stuðla að nýliðun. Kennarafrumvarpið, ný lög um menntun, hæfni og ráðningu kennara og skólastjórnenda, er leið að því markmiði en frumvarpsdrög þess eru nú aðgengileg í Samráðsgátt stjórnvalda.

Með kennarafrumvarpinu er ráðgert að lögfesta ákvæði um hæfni sem kennarar þurfa að búa yfir til samræmis við þá ábyrgð sem felst í starfi þeirra. Áhersla á hæfni er orðin sífellt viðameiri hluti stefnumörkunar í menntamálum og hafa kennarar og kennaramenntunarstofnanir meðal annars kallað eftir slíkri áherslu. Þannig gerir frumvarpið ráð fyrir skilyrðum um sérhæfða hæfni til kennslu fyrir hvert skólastig í stað núgildandi laga þar sem inntak og umfang menntunar kennara og skólastjórnenda er skilyrði fyrir veitingu starfsleyfis. Að auki er tillaga um að framvegis verði gefið út eitt leyfisbréf til kennslu hér á landi í stað þriggja.

Með þessum breytingum eru stigin mikilvæg skref í þá átt að tryggja betur réttindi og starfsöryggi kennara óháð skólastigum. Með þeim mun sveigjanleiki aukast og þekking flæða í meira mæli á milli skólastiga en áður. Við teljum að frumvarpið muni stuðla að aukinni viðurkenningu á störfum kennara og auka faglegt sjálfstæði þeirra sem og styrkja stöðu kennara í íslensku samfélagi og innan skólakerfisins. Frumvarpið er einn liður af mörgum í heildstæðri nálgun stjórnvalda til að efla menntun á Íslandi. Á morgun, fimmtudag, verða kynntar sértækar aðgerðir sem snúa að því að efla kennaranám og fjölga kennaranemum.

Mig langar að þakka þeim fjölmörgu sem hafa lagt sitt af mörkum í þeirri umfangsmiklu vinnu sem býr að baki þessum frumvarpsdrögum en undirbúningur hefur staðið yfir frá því sl. haust. Frumvarpið var unnið í samráði við helstu félagasamtök íslenskra kennara, Samband íslenskra sveitarfélaga og kennaramenntunarstofnanir.

Lilja Dögg Alfreðsdóttir, mennta- og menningarmálaráðherra.

Greinin birtist fyrst í Morgunblaðinu 27. febrúar 2019.

Menntadagur atvinnulífsins er í dag en þá gefst stjórnvöldum og fyrirtækjum tækifæri til að bera saman bækur sínar og líta til framtíðar. Góð samvinna þessara aðila gerir okkur betur kleift að auka samkeppnishæfni Íslands. Dæmi um árangursríka samvinnu af því tagi er nýlegt samkomulag menntamálaráðuneytisins við Keili um nýja námsleið til stúdentsprófs í tölvuleikjagerð en þar komu Samtök iðnaðarins, Samtök leikjaframleiðenda og Samtök verslunar og þjónustu öll að borðinu. Námið er framfaraskref, þar sem það svarar áhuga ungs fólks á menntun í skapandi greinum og svarar ákalli atvinnulífsins eftir vel menntuðu og sérhæfðu starfsfólki í þeim geira.

Nýja námsleiðin er til marks um grósku í íslensku menntakerfi og er til þess fallin að styðja við hugverkadrifið hagkerfi framtíðarinnar. Tölvuleikjaiðnaðurinn hefur vaxið ört undanfarin ár en uppsöfnuð velta hans hér á landi nam um 68 milljörðum kr. á árunum 2009-2017. Innan iðnaðarins fyrirfinnast fjölbreytt, spennandi og verðmæt störf sem byggja á hugviti.

Að undanförnu hafa bæst við ýmsir nýir námskostir á framhalds- og háskólastigi hér á landi, námsbrautir framhaldsskóla hafa verið endurskoðaðar og skipulag námsins tekið talsverðum breytingum. Það er okkar að tryggja að menntakerfið geti sem best mætt fjölbreyttum nemendahópum og þörfum samfélagsins á hverjum tíma en það er eitt af markmiðum í þeirri vinnu sem nú stendur yfir við mótun menntastefnu Íslands til ársins 2030.

Áherslur stjórnvalda á nýsköpun, starfs- og tæknimenntun má glöggt sjá í stjórnarsáttmála ríkisstjórnarinnar og fjármálaáætlun hennar. Það verður spennandi að sjá hvaða viðtökur þessi nýja námsleið fær þegar skráning hefst síðar í vetur. Ég hvet alla til þess að kynna sér þá fjölbreyttu námskosti sem bjóðast í íslenskum skólum og vera vakandi fyrir þeim tækifærum sem opnast með aukinni menntun og nýrri þekkingu.

Lilja Dögg Alfreðsdóttir, mennta- og menningarmálaráðherra.

Greinin birtist fyrst í Fréttablaðinu 14. febrúar 2019.