Categories
Fréttir Greinar Nýjast

Ísland er fjarri vígaslóðum

Deila grein

23/06/2025

Ísland er fjarri vígaslóðum

Lilja Dögg Alfreðsdóttir, varaformaður Framsóknar, ritaði grein í Morgunblað dagsins um stöðuna í Mið-Austurlöndum:

„Friðsemd hef­ur ekki ein­kennt stöðuna í Mið-Aust­ur­lönd­um svo ára­tug­um skipt­ir. Ófriður­inn hef­ur komið í veg fyr­ir að vel­sæld og hag­sæld nái fót­festu. Líkt og dæmi eru um í mörg­um ríkj­um í Asíu, sem hafa kosið lýðræði sem sitt stjórn­ar­far.

Hörku­stríð hef­ur geisað í Mið-Aust­ur­lönd­um í að verða tvö ár og mann­fallið er gríðarlegt. Stig­mögn­un hef­ur átt sér stað og átök­in hafa breiðst út til Írans, þar sem Ísra­el gerði árás á kjarn­orku­rann­sókn­ar­miðstöðvar með það að mark­miði að koma í veg fyr­ir þróun kjarn­orku­vopna hjá klerka­stjórn­inni. Banda­rík­in hafa fylgt í kjöl­farið og varpað svo­kölluðum byrg­is­bresta-sprengj­um á þrjár kjarn­orku­rann­sókn­ar­miðstöðvar í Íran. Sér­fræðing­ar telja að meiri lík­ur en minni séu á að búið sé að stöðva þróun kjarn­orku­vopna í Íran að sinni. Tím­inn mun leiða í ljós hvort aðgerð Banda­ríkj­anna hafi heppn­ast og leiði til þess að það molni und­an klerka­stjórn­inni. Sag­an kenn­ir okk­ur hins veg­ar að breyt­ing­ar þurfi að koma að inn­an, þ.e. fólkið í land­inu þarf að vilja breyt­ing­ar og hafa aðstöðu til þess að knýja þær fram.

Saga þess svæðis sem til­heyr­ir Íran í dag er afar merk og var það miðpunkt­ur menn­ing­ar, trú­ar og heimsvelda í meira en 2.500 ár. Mik­ill menn­ing­ar­auður hef­ur orðið til á þessu svæði og mennt­un hef­ur verið í há­veg­um höfð. Frá valda­töku klerka­stjórn­ar­inn­ar hafa millj­ón­ir Írana hins veg­ar yf­ir­gefið landið sitt í leit að betra lífi. Spekilek­inn er mæld­ur í tonn­um. Far­sæl­ast væri ef fólkið í Íran bæri gæfu til þess að stuðla að lýðræðis­leg­um um­bót­um og væri í aðstöðu til að berj­ast fyr­ir slíku.

For­seti Banda­ríkj­anna tek­ur áhættu með þess­ari aðgerð gagn­vart helsta stuðnings­fólki sínu, sem er upp til hópa and­snúið hernaðaraðgerðum Banda­ríkj­anna á er­lendri grundu. Maga-hóp­ur­inn með Steven Bannon, fyrr­ver­andi ráðgjafa Trumps, fremst­an í flokki hef­ur lýst því yfir að Trump eigi ekki að fylgja Ísra­el að mál­um í ut­an­rík­is­stefnu. Ljóst er að Trump hef­ur ákveðið að verða ekki við þess­ari ósk og hef­ur tekið af­ger­andi ákvörðun með því að reyna að koma í veg fyr­ir þróun kjarn­orku­vopna í Íran. Ten­ing­un­um er kastað. Sagt er að Júlí­us Ses­ar hafi mælt þessi orð við her­menn sína þegar hann hélt suður yfir fljótið Rúbí­kon í átt­ina til Róm­ar árið 49 f.Kr. Áhætt­an sem Ses­ar tók var mik­il en aðgerðin heppnaðist. Óvissa rík­ir sann­ar­lega í Mið-Aust­ur­lönd­um og óljóst er á þessu stigi hvort áhætt­an sé þess virði fyr­ir for­seta Banda­ríkj­anna.

Spenn­an í heims­mál­un­um hef­ur sjald­an verið jafn­mik­il. Ísland er fjarri víga­slóðum og við eig­um að ein­beita okk­ur að því að halda okk­ur frá ófriði eins og þjóð okk­ar er frek­ast unnt. Við erum herlaus þjóð og staða okk­ar grund­vall­ast á því.“

Greinin birtist fyrst í Morgunblaðinu 23. júní 2025