Category: Greinar

Gender inequality is one of the most significant human rights and development challenges facing the world. It harms women and girls and limits the potential of communities and nations. The effort to promote gender equality is too often seen as a “women’s issue”, with only women interested or responsible. But gender inequality is a global challenge and to solve it we must bring men and boys into the conversation. In essence, we need to tear down the stereotypes of men and women that are reinforced among men. Men are not only the problem; men are part and parcel of the solution and need to assume responsibility for the way things stand.

Twenty years ago, the Fourth World Conference on Women resulted in the most progressive blueprint ever for advancing women’s rights.  But in 2014, too many inequalities still exist, in politics, business, the law, culture, education and beyond. Our progress is stagnating on a global scale.

The problems are serious. In many parts of the world, rape is not considered a crime, violence of all kinds against women is routine, and forced prostitution is not uncommon. Even in countries where progress in gender equality has been achieved, women earn less than men, do not have equal representation in parliaments, hold too few executive positions, and are slotted into gender-specific professions.

The involvement of men in the effort to achieve gender equality is widely recognised as a necessity. Countless UN Goodwill Ambassadors have spoken of the vital role men must play in mobilising communities, speaking out against inequality and sexism, and taking action against this pressing global issue, most recently through the HeForShe campaign.

At the UN General Assembly in September this year Iceland and Suriname launched the “Barbershop Conference”, to be held in New York 14-15 January 2015. The Barbershop conference is an initiative that aims at activating men and boys in the fight for gender equality and changing the discourse among men and boys. We believe that by having men talk about masculinity and gender equality with other men we may get a different kind of insight and may produce innovative ways of engaging, mobilizing and motivating men to fight for gender equality and address unhealthy stereotypes of masculinity.

The focus of the Conference is ending violence against women – the most pervasive violation of human rights and an unacceptable manifestation of gender-based discrimination and inequality. In particular, men will be encouraged to look at their own attitudes and behaviour and how they relate to the perpetuation of men’s violence against women. Various studies have shown linkages between rigid definitions of what it means to be a man or a woman and men’s use of violence against women. And in a wide variety of settings, the most consistent predictor of attitudes condoning violence against women is beliefs about appropriate roles for men and women. With the Barbershop Conference initiative, Iceland adds its weight to the Liberal International’s important Campaign on the Istanbul Convention.

The Barbershop Conference is not a question of the men “taking it from here” but rather of men facing up to the issues. We extend an invite to join us in this debate. And our hope is that the Barbershop conference in New York will be a meaningful contribution to change hearts and minds and towards for gender equality.

Gunnar Bragi Sveinsson

Greinin birtist í Liberal International Human Rights Bulletin 26. nóvember 2014

 

PS: Ertu á Facebook? Því ekki að verða aðdáandi Framsóknar.

Í skýrslu AGS frá 2012 um horfur í heimsbúskapnum var Ísland í hópi ríkja þar sem skuldabyrði heimilanna var einna mest. Hlutfall skulda íslenskra heimilanna náði 133% af vergri landsframleiðslu (VLF) árið 2010. Að mati AGS getur mikil skuldsetning heimila bæði dýpkað niðursveiflur í hagkerfi þjóða og hægt á efnahagsbata. Það sé því mikilvægt að draga úr skuldsetningu.

Skuldastaða íslenskra heimila fer batnandi
Skuldastaða heimilanna hefur farið batnandi frá 2010, ekki síst vegna gengislánadóma, 110% leiðar bankanna og heimilin hafa lagt kapp á að greiða upp skuldir og dregið úr neyslu. Eftir að höfuðstólslækkun verðtryggðra lána og séreignarsparnaðarleið hefur nýst að fullu er útlit fyrir að heildarskuldir íslenskra heimila verði komnar í 90% af VLF og húsnæðislán í rúm 60% af VLF. Með leiðréttingunni mun eiginfjárstaða 54 þúsund heimila styrkjast og um fjögur þúsund aðilar færast úr því að eiga minna en ekki neitt yfir í að eiga jákvætt eigið fé í fasteignum sínum. Þótt þetta sé mikil framför er skuldsetning íslenskra heimila eftir sem áður hærri en góðu hófi gegnir.

Lægri skuldsetning heimila eykur stöðugleika og hagvöxt
Eftir því sem skuldsetning heimila er meiri því líklegra er að efnahagsáföll þjóðarbúsins verði meiri og afturbatinn hægari. Þetta kemur fram í skýrslu AGS frá 2012 um efnahagshorfur í heiminum og er byggt á greiningu á hagtölum frá fjölda ríkja undanfarna þrjá áratugi. Í sömu skýrslu kemur fram sú skoðun að djarfar efnahagsaðgerðir til lækkunar á skuldum heimila geti flýtt umtalsvert fyrir því að hagkerfi rétti úr kútnum eftir áföll. Það er ekki tilviljun að bæði í aðdraganda kreppunar miklu í Bandaríkjunum 1930 og fjármálakreppunar 2008, höfðu skuldir heimila farið hraðvaxandi.

Skuldavandi víðar en á Íslandi
Á meðan skuldir íslenskra heimila hafa farið lækkandi, hafa skuldir heimila í ríkjum sem við berum okkur gjarnan saman við, ýmist staðið í stað eða hækkað. Í Noregi og Sviss hafa skuldir heimila vaxið, en staðið í stað í Danmörku og Hollandi. Skuldir heimila í Hollandi námu í árslok 2012 um 127% af VLF.

Á Íslandi er nú spáð góðum hagvexti og minnkandi atvinnuleysi á meðan útlit er fyrir slakan hagvöxt og viðvarandi atvinnuleysi í mörgum evrópuríkjum, ekki síst þeim ríkjum sem búa við evruna. Í Bandaríkjunum hefur skuldsetning heimila hins vegar farið minnkandi og hagvöxtur farið vaxandi.

Góðar horfur fyrir íslensk heimili
Hagvöxtur næstu ára mun halda áfram að bæta lífskjör hér á landi svo um munar. Það mun veita heimilunum mikilvægt tækifæri til að draga enn frekar úr skuldsetningu sinni. Leiðréttingin er mikilvæg efnahagsaðgerð sem eflir viðnámsþrótt hagkerfisins, eykur hagvöxt og bætir þannig lífskjör almennt í landinu.

Frosti Sigurjónsson og Willum Þór Þórsson

Greinin birtist í Viðskiptablaðinu 20. nóvember 2014

 

PS: Ertu á Facebook? Því ekki að verða aðdáandi Framsóknar.

Í dag, 25. nóvember, er alþjóðlegur dagur Sameinuðu þjóðanna gegn kynbundnu ofbeldi. Með þessum degi er ætlunin að vekja athygli á brýnu máli sem snertir a.m.k. 35% kvenna víðs vegur um heimsbyggðina með beinum hætti, raunar er hlutfallið mun hærra að mati sumra. Það felst veruleg mótsögn í því að kynbundið ofbeldi sé jafn útbreitt og raun ber vitni á sama tíma og heimsbyggðin virðist þokast nær jafnrétti kynjanna. En er það svo? Þokumst við áleiðis?

Þrátt fyrir jafnréttisbaráttu sem staðið hefur um áratugaskeið eigum við enn langt í land með að ná jafnrétti kynjanna og uppræta kyndbundið ofbeldi. Nýbirt úttekt World Economic Forum á jafnrétti kynjanna sýnir að umtalsverðum árangri hefur verið náð en niðurstöðurnar benda þó til þess að við eigum enn nokkuð í land. Á þetta bæði við um Ísland og Súrínam, eða í raun sérhvert land sem litið er til. Jafnréttisbaráttan snýst nefnilega um fleira en stefnumið, lagasetningu og reglugerðir. Baráttan fyrir jafnrétti kallar á breytingar á atferli og breytt hugarfar, ekki síst er kemur að neikvæðum staðalímyndum um bæði konur og karla. Hvernig getum við stuðlað að varanlegu jafnrétti kynjanna á meðan hugmyndum um kyn og valdahlutföll er viðhaldið, kynslóð fram af kynslóð?

Það er alltof útbreitt viðhorf að jafnréttismálin séu kvennamál sem rædd séu af konum, fyrir konur. Hugmyndir okkar um ólík hlutverk kynjanna koma þannig í veg fyrir að karlar taki þátt í þessari umræðu með virkum hætti og fela í sér að það sé í raun ekki hlutverk karla að taka þátt í þessari umræðu, hvað þá heldur að vera hluti af lausninni. Fyrir fjölmarga karla eru þetta óþægileg mál sem auðveldara er að forðast.

Fyrir réttum tíu árum ávarpaði frú Vigdís Finnbogadóttir norrænt hátíðarmálþing um jafnréttismál í Borgarleikhúsinu að viðstöddum fjölda gesta. Í ávarpi Vigdísar var spurt: „Af hverju eru konur ávallt sendar á fundi þar sem ræða á stöðu kvenna í samfélaginu?“ Spurningin „hvar eru karlarnir“ lá í loftinu þegar Vigdís varpaði fram hugmyndinni um heimsráðstefnu um stöðu kvenna, þar sem aðeins karlar tækju þátt. Orð Vigdísar náðu að fanga staðreynd sem birst hefur á óteljandi alþjóðlegum ráðstefnum og í fundarsölum um gervallan heim undanfarna áratugi. Þessu verður að breyta. Jafnrétti kynjanna er málefni sem tilheyrir okkur öllum; mér, þér, honum og henni.

Fyrr í haust steig leikkonan Emma Watson, sérstakur sendiboði Sameinuðu þjóðanna, fram og ræddi hlutverk karla í jafnréttisbaráttunni og bauð körlum formlega til þátttöku í jafnréttisumræðunni. Við höfum þekkst þetta boð. Í janúar á næsta ári munu Ísland og Súrínam standa að svokallaðri rakarastofuráðstefnu á vettvangi Sameinuðu þjóðanna í New York með það að markmiði að virkja karla og drengi í baráttunni fyrir jafnrétti kynjanna og gegn kynbundnu ofbeldi. Við erum ekki þeir fyrstu til að upphugsa slíkt. En við erum hins vegar sannfærðir um að það er mál að linni, nú er tíminn til að færa þessa brýnu umræðu ofar á dagskrána á æðsta vettvangi alþjóðasamskipta. Rakarastofuráðstefnan er eitt skref í þá átt.

Með sama hætti og í #HeforShe-átakinu þá höfum við sett okkur það markmið að taka þátt í jafnréttisumræðunni á þeirri forsendu að hér sé ekki um kvennamálefni að ræða heldur réttindamál sem snertir okkur öll og kallar á þátttöku allra. Rakarastofuráðstefnan er framlag okkar til jafnréttisbaráttunnar og til að stöðva hvers kyns ofbeldi og mismunun sem konur og stúlkur verða fyrir dag hvern um allan heim.

Hvergi í heiminum hefur náðst að rétta fullkomlega af þann halla sem ríkir milli karla og kvenna, þótt framþróun hafi átt sér stað. Ísland heldur áfram fyrsta sætinu í jafnréttisrannsókn World Economic Forum og á hinum endanum er Súrinam sem hefur tekið að sér forystuhlutverk í jafnréttismálum í Mið- og Suður-Ameríku. Rakarastofuráðstefnan er þannig skýrt dæmi um hvernig tvær smáar þjóðir, sitt hvorum megin á hnettinum, geta lagst á árar og reynt að stuðla að jákvæðum breytingum. Með samhæfðu átaki er unnt að ná árangri. En öll þurfum við að leggja okkar af mörkum til að þoka málinu áfram.

Sem utanríkisráðherrar þessara tveggja þjóða heitum við á þjóðarleiðtoga, þjóðkjörna fulltrúa, athafnamenn og almenning að taka virkan þátt í þessari umræðu og leggjast þannig á sveif með jafnrétti kynjanna. Takið þátt! Hvernig sem þið leggið málinu lið, hvort sem það er með því vekja athygli á alþjóðlegum degi SÞ gegn kynbundnu ofbeldi eða taka þátt í orðræðu í anda rakarastofuráðstefunnar, þá hvetjum við alla til þátttöku.
Ertu með?

Gunnar Bragi Sveinsson

Greinin birtist í Fréttablaðinu 25. nóvember 2014

 

PS: Ertu á Facebook? Því ekki að verða aðdáandi Framsóknar.

Þingmenn Framsóknarflokksins hafa frá hruni, barist fyrir bættum hag heimilanna. Framsóknarflokkurinn varði myndun minnihluta ríkisstjórnar Samfylkingarinnar og Vinstri grænna gegn vantrausti, vorið 2009. Með þeim skilmálum að unnið yrði að því að færa til baka þann forsendubrest sem varð á verðtryggðum húsnæðislánum. Framsóknaflokkurinn lagði á þeim tíma til 20 % niðurfærslu á stökkbreyttum verðtryggðum lánum. Skemmst er frá því að segja að sú aðgerð náði ekki fram að ganga. Ríkisstjórn Jóhönnu Sigurðardóttur, sem kenndi sig við réttlæti og jöfnuð, hlustaði ekki. Taldi sig ekki geta komið fram með almenna aðgerð til hjálpar heimilum landsins. Síðan þá hafa þingmenn Framsóknarflokksins komið fram með tillögurnar Þjóðarsátt árið 2010 og Plan B haustið 2011. Í kosningabaráttunni árið 2013 setti Framsóknarflokkurinn heimilin í forgang, töluðu um almenna skuldaleiðréttingaaðgerð og afnám verðtryggingar. Flokkurinn er nú komin í ríkisstjórn og lætur verkin tala. Nú, aðeins einu og hálfu ári eftir kosningar er leiðréttingin í höfn.

Niðurstöður birtar

Þann 11. nóvember fengu um 90 % þeirra er sóttu um leiðréttingu á verðtryggðum húsnæðislánum, niðurstöðurnar birtar inni á vefnum leiðrétting.is. Unnið er hörðum höndum við útreikning þeirra lána sem eftir eru og áætlað er að niðurstöður muni birtast á næstu 2 – 3 vikum.

Leiðréttingin, tvær aðgerðir

Leiðréttingin skiptist í tvær aðgerðir. 80 milljarða króna leiðréttingu sem kemur til framkvæmdar í einu lagi og skiptir láninu niður í frumlán og leiðréttingalán. Lántaki greiðir eingöngu af frumláni og leiðréttingarlánið fellur niður á einungis rúmu ári. Það er styttri tími en áætlað var. Ástæða þess að ákveðið var að stytta tímann var að minnka vaxtakostnað til fjármálastofnanna og setja meira til heimilanna. Það er afar jákvætt.  Hinn hluti leiðréttingarinnar eru 70 milljarðar sem fara í skattleysi séreignasparnaðs við inngreiðslu á höfuðstól lána.

Leiðréttingin nær til 91 þúsund einstaklinga í gegnum beina niðurfellingu. Meðal fjárhæð leiðréttingarinnar er 1,350,000 krónur. Meðal fjárhæð fyrir hjón er 1,510,000 krónur. Hver einstaklingur fær að jafnaði 1,100,000 krónur.

Einstaklingar með 330 þúsund á mánuði og hjón þar sem hvort fyrir sig hefur 450 þúsund í mánaðarlaun, er tíðasta gildið í leiðréttingunni. Meðalheildarlaun á mánuði á Íslandi eru 520 þúsund krónur.

Forsendubresturinn leiðréttur
80 milljarða króna leiðréttingin leiðréttir forsendubrest umfram 5,8 %. Skattfrelsi við innborgum séreignasparnaðar á höfuðstól, það eru 20 milljarðar af þeim 70 færa viðmið leiðréttingarinnar niður í 4 % verðbólgu yfir viðmiðunartímabilið við fullnýtingu leiðréttingar. Framlag ríkisins til leiðréttingarinnar leiðréttir því alla verðbólgu áranna 2008 – 2009 yfir 4 %. Inngreiðslur séreignasparnaðar eru hreint viðbót við það.

Fjármagnað í gegnum bankaskatt

Beina leiðréttingin, það eru 80 milljarðarnir koma frá þrotabúum gömlu bankanna. Undanþága slitabúa gömlu bankanna frá skattheimtu var afnumin þannig að hægt væri að sækja peninga beint til kröfuhafanna sem eiga þrotabúin. Um er að ræða nýjan tekjustofn þar sem ríkissjóður hefur eingöngu milligöngu. Ánægjulegt er að ríkisstjórn Sigmundar Davíðs Gunnlaugssonar sýni kjark og þor í þessum efnum. Kominn var tími til að þær fjármálastofnanir sem fóru ógætilega, séu krafðar til þess að koma á móts við heimili landsins og skila hluta skaðans til baka.

Fleiri aðgerðir væntanlegar

Leiðréttingin, það að leiðrétta verðtryggð húsnæðslán, er eingöngu einn liður af 10 úr aðgerðaáætlun ríkisstjórnarinnar í skuldamálum heimilanna. Aðgerðaáætlunin tekur jafnframt á öðrum mikilvægum þáttum eins og t.d. leigumarkaðnum og verðtryggingunni. Á næstu vikum koma frumvörp inn í þingið er varða leigumarkaðinn. Taka þau til þátta eins og húsnæðisbóta sem er jöfnun á stuðningi við þá sem eiga og leigja húsnæði. Uppbyggingu leigufélaga, framboðs og leiguhúsnæðis og lækkun leigugjalda.

Verðtryggingavaktin hefur verið sett á fót. Tilgangur hennar er að tryggja samfellu í framgangi áætlunar um afnám verðtryggingar á nýjum neytendalánum. Frumvörp er varða afnám verðtryggingar verða lögð fram á vorþingi.

Óhætt er að segja að ríkisstjórn Sigmundar Davíðs Gunnlaugssonar, standi með heimilum landsins.

Elsa Lára Arnardóttir

Greinin birtist í DV 18. nóvember 2014

 

PS: Ertu á Facebook? Því ekki að verða aðdáandi Framsóknar.

Bæði í lífi og starfi er nauðsynlegt að hafa skýr markmið. Markmiðum er unnt að líkja við vegalagningu, það geta komið upp ýmsar hindranir á leiðinni, en alltaf er vitað hvert á að halda. Þetta á við um vegferð hugsjóna ríkisstjórnar um að leiðrétta skuldastöðu íslenskra heimila.  Árið 2009 hrópaði fólk þúsundum saman á hjálp, hjálp til að bjarga húsnæði þeirra þannig að þau yrðu ekki að fara á götuna. Þetta var veruleiki sem við skulum hafa í huga enda er þak yfir höfuðið ein af grunnþörfum okkar. Gleymum heldur ekki að á árunum 2009-2010 voru 500 milljarðar kr. afskrifaðir hjá fyrirtækjum og einstaklingum. Það var sannarlega komið að heimilunum, heimilum venjulegs fólks sem hafði orðið fyrir forsendubresti og stórhækkuðum skuldum.

Snjöll flétta og seigla

Staðfesta eða seigla er nauðsynlegur eiginleiki til að hvika ekki frá  markmiðum þó að á móti blási.  Með staðfestu og elju voru leiðir fundnar til  björgunar skuldsettum heimilum. Strax eftir hrun lagði Framsóknarflokkurinn til að fasteignalán yrðu lækkuð um 20%. Það var skotið í kaf af þáverandi ríkisstjórn. Nú er nærri sex árum seinna hefur leiðréttingin og skattfrelsi innborgunar séreignarlífeyrissparnaðar gefið heimilunum möguleika á 20% lækkun húsnæðisskulda. Stjórnarflokkarnir lofuðu fyrir síðustu kosningar að styrkja heimilin sérstaklega. Þjóðin studdi þær hugmyndir eindregið og Framsókn og Sjálfstæðisflokkur unnu stórsigur en fyrrverandi stjórnarflokkar biðu afhroð. Ríkisstjórnin hefur uppfyllt þessi meginkosningaloforð rækilega og lækkar höfuðstóll íbúðalána um 150 milljarða. Að nýta saman höfuðstólsleiðréttinguna og nýtingu séreignarsparnaðar  er stórsnjöll hugmyndafræði og lækkar greiðslubyrði fjölskyldna í landinu og losar um mánaðarlegar ráðstöfunartekjur. Ef við hugum betur að þessari leið þá eru ríkisstjórnarflokkarnir að setja fram nýja hugsun í húsnæðismálum. Þeir sem ekki eru með fasteignalán geta einnig nýtt sér séreignarsparnaðarúrræði –  til að spara fyrir íbúðahúsnæði.  Þetta á við um fólk sem er núna á leigumarkaði og/eða fyrir ungt fólk til að kaupa á fyrstu íbúð.  Um 100 þúsund manns sóttu um leiðréttingu og langflestir hafa fengið jákvæð svör. Eins margir aðrir sem hafa komið nálægt þessari aðgerð hefur ríkisskattstjóri og starfsfólk hans unnið þrekvirki við að láta allt ganga upp t.d. þegar 62 þúsund manns heimsóttu vefinn á einum degi.

Bættur hagur heimila

Meðalafskrift þeirra er fengu 110% leiðina í tíð fyrri ríkisstjórnar var 14 milljónir. Engir fá meira afskrift núna en fjórar milljónir. Dreifingin á leiðréttingunni er góð og lækkun skulda er fyrst og fremst hjá fólki með lágar- eða meðaltekjur. Hvað mesta gleðiefnið er að 4000 heimili fara úr neikvæðri eiginfjárstöðu í fasteigninni í jákvæða. Þrátt fyrir að um 100.000 manns/skuldarar hafi óskað leiðréttingar og þannig lýst vilja sínum að leið ríkisstjórnarinnar yrði farin, lætur stjórnarandstaðan öllum illum látum og finnur leiðréttingunni flest til foráttu. Að sjálfsögðu er þessi leiðrétting bundin við þá sem eru með skuldir vegna íbúðahúsnæðis. Leigjendur, fólk með búseturétt og námsmenn þarf að aðstoða með öðrum hætti. Frumvarp um framtíðarskipulag húsnæðismála kemur senn fyrir Alþingi.

Hugsjónir, staðfesta og efndir

eru lykilorð í stjórnmálum, sem allir eiga að geta verið sammála um og gleðjast þegar þau eru virt.  Ríkisstjórnin hefur sýnt og sannað að hún starfar eftir þessum lykilorðum og tekur eitt verkefni fyrir um leið öðru lýkur. Vissulega bíða mörg verðug verkefni úrlausnar á Alþingi eins og húsnæðis-  og heilbrigðismál. Fljótlega koma fram hugmyndir til lausnar varðandi þau mál.

Sigrún Magnúsdóttir

Greinin birtist í Morgunblaðinu 18. nóvember 2014

 

PS: Ertu á Facebook? Því ekki að verða aðdáandi Framsóknar.