Ingibjörg Isaksen, alþingismaður og formaður þingflokks Framsóknar, ræddi í störfum þingsins rekstrarvanda líkhúsa á Íslandi og að morgunljóst væri að skýra verði frekar hlutverk og rekstur þeirra til framtíðar. Eins verður það vandasamara að finna hentugt og sífellt meira landsvæði undir kirkjugarða.
„Samkvæmt lögum má ekki grafa látinn einstakling nema í viðurkenndum grafreit eða kirkjugarði. Eftir því sem okkur fjölgar, fjölgar eðlilega þeim látnu. Sífellt meira landsvæði fer því undir kirkjugarða og erfiðleikar við að finna hentugan stað aukast eftir því sem árin líða.“
Landrými í þéttbýli er dýrmætt og sveitarfélögum ber að leggja til aukið landrými fyrir kirkjugarða. Þróun síðustu ára sýnir að sífellt fleiri kjósa að láta brenna sig en áður.
„Duftreitir taka mun minna pláss og því væri ákjósanlegt að við myndum skoða það að færa okkur í auknum mæli í þá átt sem þróunin sýnir.“
Í dag er ein bálstofa í landinu, byggð 1946 og rekin á undanþágu.
„Ef við horfum blákalt á stöðuna er ljóst að það borgar sig að hafa einungis eina bálstofu í landinu vegna fámennis og smæðar og ef það verður framtíðarsýn okkar þá er mikilvægt að við jöfnum kostnaðinn fyrir alla landsmenn til að allir sjái tækifæri í að nýta þessa þjónustu.“
Rekstrarvandinn
„Hver er það sem á að starfrækja líkhús og bálstofur hér á landi? Á þetta að vera þjónusta á vegum ríkis, sveitarfélaga eða einkaaðila? Hvernig viljum við að líkhús og kirkjugarðar landsins þróist á komandi árum? Þetta er umræða sem við þurfum að taka og umræða sem er mikilvægt að taka. Ef við horfum til nágrannalanda okkar er afar misjafnt með hvernig hætti þetta er gert. En eitt er þó víst, það er klárlega þörf á gagngerri endurskoðun á lögum um kirkjugarða,“ sagði Ingibjörg að lokum.
Ræða Ingibjargar í heild sinni á Alþingi:
„Virðulegi forseti. Síðustu misseri hafa verið fréttir af rekstrarvanda líkhúsa á Íslandi og það er morgunljóst að skýra þurfi frekar stöðu þeirra hér á landi og hvernig rekstri þeirra sé best háttað til framtíðar. En það er ekki einungis rekstrarvandi líkhúsa sem þarf að greina. Samkvæmt lögum má ekki grafa látinn einstakling nema í viðurkenndum grafreit eða kirkjugarði. Eftir því sem okkur fjölgar, fjölgar eðlilega þeim látnu. Sífellt meira landsvæði fer því undir kirkjugarða og erfiðleikar við að finna hentugan stað aukast eftir því sem árin líða. Landrými í þéttbýli er dýrmætt og það leggst á sveitarfélög að leggja til aukið landrými fyrir kirkjugarða. Þróun síðustu ára sýnir að sífellt fleiri kjósa að láta brenna sig en áður. Duftreitir taka mun minna pláss og því væri ákjósanlegt að við myndum skoða það að færa okkur í auknum mæli í þá átt sem þróunin sýnir. Eins og staðan er í dag er ein bálstofa í landinu. Hún var byggð 1946 og er fyrir löngu komin til ára sinna og rekin á undanþágu. Ef við horfum blákalt á stöðuna er ljóst að það borgar sig að hafa einungis eina bálstofu í landinu vegna fámennis og smæðar og ef það verður framtíðarsýn okkar þá er mikilvægt að við jöfnum kostnaðinn fyrir alla landsmenn til að allir sjái tækifæri í að nýta þessa þjónustu.
En þá komum við aftur að rekstrarvandanum. Hver er það sem á að starfrækja líkhús og bálstofur hér á landi? Á þetta að vera þjónusta á vegum ríkis, sveitarfélaga eða einkaaðila? Hvernig viljum við að líkhús og kirkjugarðar landsins þróist á komandi árum? Þetta er umræða sem við þurfum að taka og umræða sem er mikilvægt að taka. Ef við horfum til nágrannalanda okkar er afar misjafnt með hvernig hætti þetta er gert. En eitt er þó víst, það er klárlega þörf á gagngerri endurskoðun á lögum um kirkjugarða.“
