Author: einar

„Virðulegi forseti. Það er dapurlegt að heyra þegar hv. varaþingmenn koma hér og reyna að draga umræðuna niður í svaðið. Ég get ekki orða bundist um það.
Fæðingarorlof hefur verið mikið í umræðunni. Fæðingarorlof fyrir feður er eitt mesta jafnréttisspor sem stigið hefur verið hér á landi. Fyrir okkur, þessa gömlu sem nutum ekki þessa sanngjarna kerfis í barneignum okkar er sérstakt en ánægjulegt að sjá feður gangandi um bæinn með barnavagn. Það var nánast undantekning að sjá það hér áður fyrr. Ég viðurkenni reyndar að það var slæmt að missa unga og fríska menn í frí um hávertíð til að sinna börnum sínum, en það þykir sjálfsagt mál í dag, auðvitað er það sjálfsagt. Það hefur leitt til þess að ungir menn taka ekki aðeins meiri þátt í uppeldi barna sinna heldur taka þeir einnig mun meiri þátt í venjulegum heimilisstörfum.
Það er því dapurlegt að heyra frá sjómönnum að ítrekað hafni Fæðingarorlofssjóður umsóknum eða skerði greiðslur til sjómanna á grundvelli sjónarmiða og skilyrða sem ekki eiga sér stoð í lögum um sjóðinn. Hefur afgreiðsla sjóðsins á umsóknum sjómanna gefið til kynna algjört þekkingarleysi á störfum sjómanna, fyrirkomulagi og launakerfi þeirra sem er auðvitað frábrugðið því sem er hjá fólki sem starfar í landi.
Umboðsmaður Alþingis hefur síðustu ár ítrekað slegið á hendur sjóðsins og gert hann afturreka með ákvarðanir sínar, en engu að síður virðist sem sjóðurinn ætli að halda áfram á sömu braut. Vinnufyrirkomulag sjómanna hefur breyst mikið og byggist oft og tíðum á löngum útiverum og löngum fríum, sem má alls ekki verða til þess að útiloka sjómenn frá þeim sjálfsögðu réttindum sem allir aðrir þjóðfélagsþegnar hafa.“
Páll Jóhann Pálsson í störfum þingsins 16. mars 2016.

„Virðulegi forseti. Mig langar að fagna því sérstaklega hér að Alþjóðlega norðurskautsvísindanefndin hafi samþykkt á fundi sínum þann 14. mars að skrifstofa nefndarinnar flytjist frá Þýskalandi til Akureyrar um næstu áramót. Þessa ákvörðun má meðal annars rekja til þess að ríkisstjórn Íslands ákvað um miðjan febrúar að tillögu forsætisráðherra að veita fjármagn til reksturs hennar næstu fimm árin.
Markmið Alþjóðlegu norðurskautsvísindanefndarinnar er að stuðla að samstarfi um rannsóknir á norðurslóðum og veita stjórnvöldum ráðgjöf um málefni þeirra. Stofnunin leiðir saman opinberar rannsóknastofnanir og samtök frá 23 löndum og hefur skapað sér sess sem einn mikilvægasti alþjóðlegi samstarfsvettvangurinn um rannsóknir og vöktun á norðurslóðum. Frá upphafi hefur Rannís átt aðild að nefndinni fyrir hönd Íslands.
Alþjóðlega norðurskautsvísindanefndin gegnir mikilvægu hlutverki við miðlun upplýsinga frá vísindasamfélaginu til Norðurskautsráðsins um niðurstöður rannsókna á náttúru- og samfélagsbreytingum á norðurslóðum. Ég hef haft tækifæri til að fylgjast með þessu starfi og kynnast því í gegnum störf mín í Íslandsdeild þingmannaráðstefnunnar um norðurskautsmál og veit að það skiptir máli.
Skrifstofan verður mikilvæg viðbót við það öfluga norðurslóðasamfélag eða norðurslóðaklasa sem nú er á Akureyri. Þar má nefna Stofnun Vilhjálms Stefánssonar og tvær af skrifstofum Norðurskautsráðsins og þar starfar einnig fyrirtæki sem er sérhæft við söfnun, úrvinnslu og miðlun upplýsinga um norðurslóðir, Arctic Portal, og Norðurslóðanet Íslands.
Því má vænta enn öflugra starfs að málefnum norðurslóða á Akureyri. Íslenskt vísindasamfélag fær aukinn aðgang að öflugu tengslaneti vísindamanna á norðurslóðum og líklegt er að áhugi erlendra vísindamanna á rannsóknasamstarfi við Íslendinga aukist.“
Líneik Anna Sævarsdóttir í störfum þingsins 16. mars 2016.

„Hæstv. forseti. Ég ætla að hefja mál mitt á því að frábiðja mér málflutning eins og þann sem hv. þm. Björn Valur Gíslason býður okkur upp á. Þar held ég að botninum hafi verið náð og finnst ekki ólíklegt að menn sem komnir eru á þennan stað á botninum eigi erfitt með að finna viðspyrnu til að koma sér upp. Það er algjörlega óboðlegt að vera með svona málflutning. Öll málefni þeirra ágætu hjóna eru uppi á borðinu, allir skattar hafa verið greiddir og hér er ekki verið að fela neitt.
Ég krefst þess að hv. þingmaður biðjist afsökunar á orðum sínum.
Annars ætla ég að byrja á því að óska Akureyringum til hamingju með þá ákvörðun Alþjóðlegu norðurskautsvísindanefndarinnar að flytja aðalskrifstofu hennar til Akureyrar. Þar er enn eitt dæmið um niðurstöðu af góðum verkum ríkisstjórnarinnar sem skilar sér beint inn í samfélagið og nýtist til fjölbreyttrar innviðauppbyggingar. Tvö til þrjú störf munu fylgja skrifstofunni auk starfa í tengslum við alþjóðanefndir vinnuhópa.
Það mun styðja við þær stofnanir um málefni norðurslóða sem þegar eru á svæðinu og efla rannsóknir í háskólabænum Akureyri. Það er vel.
Það leiðir mig svo að öðru máli sem ríkisstjórnin hefur haft forgöngu um og varðar umhverfismál, því að nú hefur umhverfis- og auðlindaráðherra birt stefnu um úrgangsforvarnir. Ég hef vikið að því áður en vil benda á að kynning á stefnunni sem ber nafnið Saman gegn sóun verður í fyrramálið og er öllum opin. Matarsóun verður í forgangi fyrstu tvö ár stefnunnar og verða ýmsar aðgerðir á því sviði kynntar á fundinum. Mál sem varða úrgang fá stöðugt meira vægi vegna aukinna kvaða um meðhöndlun hans. Vissulega hafa íbúar margra sveitarfélaga náð miklum árangri á þessu sviði en þrátt fyrir það vantar enn þá nokkuð upp á að við Íslendingar stöndumst samanburð við þær þjóðir Evrópu sem lengst hafa náð.
Hæstv. forseti. Þarna er um að ræða mál sem við sem einstaklingar getum tekið ábyrgð á og lagt okkar af mörkum.“
Þórunn Egilsdóttir í störfum þingsins 16. mars 2016.

„Hæstv. forseti. Ég ætla að nefna hér tvö mál, fyrst dagskrárliðinn sérstakar umræður. Oftar en ekki á sér stað mjög gagnleg umræða undir þeim lið og mér finnst formið á þeirri umræðu afar skilvirkt. Einn galli sem ég upplifi þó þegar ég tek þátt í þeirri umræðu er að tvær mínútur eru helst til knappur tími og ég tek undir með öðrum hv. þingmönnum sem hafa tjáð sig um það og mælst til að hæstv. forseti taki það til athugunar, nú síðast hv. þm. Helgi Hrafn Gunnarsson að lokinni umræðu um afglæpavæðingu fíkniefna sem var í gær.
Þá að öðru, virðulegi forseti. Ég ætla að ræða vexti og vaxtastig sem er hér hátt í öllum alþjóðlegum samanburði. Nú í morgun birti peningastefnunefnd yfirlýsingu sína og heldur sig við óbreytta stýrivexti, 5,75%, þar sem verið er að bregðast við innlendum verðbólguþrýstingi en innflutt verðhjöðnun talin vega á móti. Það má ráða af þeirri ákvörðun að ef ekki væri fyrir þessa innfluttu verðhjöðnun væri full ástæða til að hækka stýrivexti. Tilgangur peningastefnunefndar og peningastefnu er að viðhalda stöðugleika og hann er mikilvægur þegar kemur að kaupmætti og kjörum. Á móti vegur að hátt vaxtastig er íþyngjandi fyrir bæði heimili og atvinnulíf. Það er eitt meginviðfangsefni hagstjórnar til lengri tíma að við festumst ekki í þessu vaxtastigi, með þessa háu vexti, með hættu á tilheyrandi innstreymi fjármagns í formi vaxtamunarviðskipta. Það hefur áhrif á útflutningsatvinnugreinar og getur haft mjög alvarlegar afleiðingar fyrir ferðaþjónustuna og getur að sama skapi haft áhrif á framþróun losunar hafta. Þetta er auðvitað viðvarandi en um leið aðkallandi viðfangsefni og þarf að leysa í stóru samhengi peningamála, ríkisfjármála, vinnumarkaðar og afnáms verðtryggingar á fasteignalánum til neytenda.“
Willum Þór Þórsson í störfum þingsins 16. mars 2016.

„Virðulegi forseti. Mig langar, eins og aðrir hafa gert í þessum þingsal, að vekja athygli á einu atriði í Borgunarmálinu. Mig langar að taka það til umræðu hverjir hinir raunverulegu hagsmunir í málinu eru. Hinir raunverulegu hagsmunir eru þeir að almenningur tapaði ekki bara verulegum fjármunum heldur ótrúlega miklum fjármunum, svo að hleypur á milljörðum króna.
Í bréfi Bankasýslunnar til bankaráðs Landsbankans kemur fram að hafi Landsbankinn athugasemdir við upplýsingagjöf af hálfu annarra aðila í tengslum við sölumeðferð á eignarhlut í Borgun eigi bankinn að leita réttar síns, ef hann telur tilefni til. Ég held nefnilega að hér sé einmitt komið það tilefni.
Ég bendi á grein sem birtist í Viðskiptablaði Morgunblaðsins eftir hæstaréttarlögmanninn Hauk Örn Birgisson. Þar bendir hann á ákvæði í samningalögum, nr. 7/1936, sem heimila í vissum tilvikum endurskoðun á viðskiptum aðila, jafnvel ógildingu; að það sé með öðrum orðum hægt að ógilda þennan samning og ná þessum fjármunum til baka. Hann vísar í dómafordæmi þar sem Hæstiréttur hefur bent á að sé verðmætið margfalt meira en endurgjaldið sé hægt að færa rök fyrir því að samningagerðin hafi verið byggð á brostnum eða röngum forsendum, og hægt sé að ógilda hana á grundvelli 36. gr. samningalaga.
Ég tel einboðið að Landsbankinn höfði mál, geri það hið allra fyrsta. Ég vil líka hvetja Bankasýsluna, vegna þess að hún fer með eignarhlut ríkisins, til að hafa forgöngu í málinu, að höfðað verði dómsmál og allra leiða leitað til að ná þessum fjármunum aftur. Þó að kostnaður við dómsmál geti hlaupið á einhverjum milljónum þá eru það smámunir miðað við þá gríðarlegu hagsmuni sem hér eru í húfi fyrir almenning í landinu.“
Höskuldur Þórhallsson í störfum þingsins 15. mars 2016.

„Hæstv. forseti. Í gær kom Bankasýsla ríkisins fyrir hv. fjárlaganefnd og staðfesti það sem fram kemur í bréfi sem stílað er á hæstv. fjármála- og efnahagsráðherra, að forsvarsmönnum bankans hafi ekki tekist að svara gagnrýni og að fagleg ásýnd bankans hafi beðið hnekki. Bankasýslan gerir þá kröfu á bankaráð Landsbankans að bregðast við með viðeigandi hætti.
Ég ætla ekki að ráða í það hér hvaða ráðstafanir bankaráðs eru viðeigandi svo traust megi endurheimta. Það er sannarlega vandmeðfarið, eins og segir í grein í Kjarnanum um þetta verkefni, en þar segir jafnframt að við stjórnmálamenn verðum líka að líta í eigin barm þegar kemur að uppbyggingu fjármálamarkaðarins. Þar segir jafnframt að þrátt fyrir að margt hafi tekist mjög vel, meðal annars við uppbyggingu Landsbankans, verðum við stjórnmálamenn að taka til okkar þá ábyrgð sem við berum á traustari ramma, jafnræði og lagaskyldum og opnu og gagnsæju söluferli á eignum og afskriftum skulda. Höfum við gert nóg eða gætt nægjanlega að þeim sjónarmiðum? Um það verðum við að spyrja okkur. Svar Kjarnans við því er: Nei.
Því miður er Borgunarmálið staðfesting á því. Það er augljóst að við verðum að læra og gera betur. Nýlegt dæmi um slíkt viðfangsefni og ábyrgð er sú lagalega umgjörð sem nauðsynlegt er að búa umsýslu fjár og eigna sem komið er til vegna stöðugleikaframlags fjármálafyrirtækja. Þar hefur hv. efnahags- og viðskiptanefnd lagt sig í líma við að tryggja skýra lagalega umgjörð og áréttar að þar skuli stofnað fyrirhugað félag undir fjármála- og efnahagsráðuneyti við fullnustu og sölu verðmæta sem leggi áherslu á gagnsæi, hlutlægni, jafnræði og hagkvæmni þar sem ákvæði stjórnsýslu- og upplýsingalaga liggja til grundvallar og í fullu samræmi við 45. gr. laga um opinber fjármál. Sýnir það dæmi að við erum meðvituð um þá ábyrgð og viljum gera betur.“
Willum Þór Þórsson  í störfum þingsins 15. mars 2016.