Halla Hrund Logadóttir, alþingismaður, gagnrýndi á Alþingi skort á áherslu ríkisstjórnarinnar á nýsköpun og tækni þegar kemur að því að efla hagvöxt og atvinnuþróun. Hún sagði að Ísland ætti að horfa til fyrirmynda erlendis og leggja meiri áherslu á að styðja við sprotafyrirtæki og tæknilausnir sem gætu haft afgerandi áhrif á efnahagslega þróun landsins.“
„Á Viðskiptaþingi í síðustu viku var fjallað um það hvernig eitt fyrirtæki í Danmörku væri í raun og veru ábyrgt fyrir þeim hagvexti sem Danmörk hefur upplifað á undanförnum árum.“
„Við þekkjum vel hér á landi að fyrirtæki líkt og Kerecis geta gjörbreytt samfélögum og lagt gríðarlega mikið af mörkum til okkar samfélags. Við þurfum að leggja miklu meiri áherslu á að sá slíkum fræjum því það eru þau sem munu gera það að verkum að fólk mun vilja vinna hér um allt land í framtíðinni,“ sagði Halla Hrund.
Hún lagði sérstaka áherslu á mikilvægi nýsköpunar á landsbyggðinni og nefndi dæmi um fyrirtæki á borð við Kerecis og Marel sem hafi vaxið út frá nýtingu náttúruauðlinda landsins. Hún skoraði á ríkisstjórnina að beina sjónum sínum sérstaklega að svæðum eins og Suðurnesjum, þar sem nægur jarðhiti og græn orka skapa einstök tækifæri til atvinnuuppbyggingar í nýsköpun.
Gervigreind mikilvæg fyrir framþróun og sparnað
Halla Hrund fjallaði einnig um mikla möguleika sem felast í gervigreind og tækniframförum til að auka hagkvæmni og spara í rekstri hins opinbera. „Við eigum stór tækifæri þegar kemur að sparnaðaraðgerðum að horfa til gervigreindarinnar, ekki bara til að greina tillögur heldur einnig til að hraða innleiðingu kerfa og framkvæmda.“
Halla Hrund benti á að þróun gervigreindar hafi tekið veldisvexti undanfarin ár og að sú tækni væri þegar farin að gegna stórt hlutverki í daglegu lífi fólks. „Í dag er hægt að panta lasagna nánast með því að hugsa um það á internetinu og fá vörur heimsendar,“ sagði hún og hvatti stjórnvöld til að nýta þessa tækni betur.
Að lokum hvatti hún ríkisstjórnina til að setja nýsköpun og gervigreind í forgang á stefnuskrá sína og tryggja að Ísland yrði leiðandi í tækniþróun. „Nýtum þessa tækni til að spara og vera leiðandi; setjum nýsköpun og gervigreind á dagskrá.“
Ræða Höllu Hrundar í heild sinni á Alþingi:
„Virðulegi forseti. Ég hef áhyggjur af því að ríkisstjórnin sé ekki að beina sjónum sínum nægilega mikið að tækni og nýsköpun þegar kemur að því að stækka kökuna eins og hefur verið mikið í umræðunni hér á þingi. Á Viðskiptaþingi í síðustu viku var fjallað um það hvernig eitt fyrirtæki í Danmörku væri í raun og veru ábyrgt fyrir þeim hagvexti sem Danmörk hefur upplifað á undanförnum árum. Við þekkjum vel hér á landi að fyrirtæki líkt og Kerecis geta gjörbreytt samfélögum og lagt gríðarlega mikið af mörkum til okkar samfélags. Við þurfum að leggja miklu meiri áherslu á að sá slíkum fræjum því það eru þau sem munu gera það að verkum að fólk mun vilja vinna hér um allt land í framtíðinni.
Mig langar líka að segja að það er gaman þegar við horfum á nýsköpunarsögu Íslands, sama hvort það er Kerecis eða Marel, að þetta eru mörg hver fyrirtæki sem tengjast líka landsbyggðinni. Við erum að tala um fyrirtæki sem beina sjónum sínum að betri nýtingu auðlinda okkar. Mig langar að skora á ríkisstjórnina að horfa t.d. á svæði eins og á Suðurnesjunum þar sem jarðhitinn er nægur, orka er næg og hægt er að taka miklu stærri skref í atvinnuþróun tengdri nýsköpun og þessum auðlindum.
Mig langar líka að segja að við eigum stór tækifæri þegar kemur að sparnaðaraðgerðum, eins og er mikið rætt um hér, að horfa á gervigreindina, ekki bara til að greina tillögur heldur til að spara okkur vinnu þegar kemur að innleiðingu á kerfum, þegar kemur að framkvæmd verkefna. Ef við lítum á hvað hefur gerst í heimi „artificial intelligence“ undanfarið hefur orðið alger veldisvöxtur. Og hvað þýðir það? Fyrir almennan borgara þýðir það að hægt er að panta lasagna nánast með því að hugsa um það á internetinu og fá heimsendar vörur. Nýtum þessa tækni til að spara og vera leiðandi; setjum nýsköpun og gervigreind á dagskrá.“

18/02/2025
„Tugir kúabúa gætu þurft að hætta starfsemi“Ingibjörg Isaksen, alþingismaður og formaður þingflokks Framsóknar, ræddi á Alþingi mikilvægt mál sem snertir framtíð íslensks landbúnaðar og fæðuöryggi. Fjármála- og efnahagsráðherra áformar breytingar á tollflokkun osts með viðbættri jurtafitu.
„Slík breyting mun ekki aðeins veikja íslenska mjólkurframleiðslu heldur stefna fæðuöryggi landsins í hættu. Hundruð milljóna króna munu færast frá íslenskum bændum til erlendra fyrirtækja og framtíð ungra bænda verður óviss. Tugir kúabúa gætu þurft að hætta starfsemi. Við verðum að spyrja okkur hvort við séum reiðubúin til að fórna okkar eigin framleiðslu, byggðafestu og sjálfbærni fyrir skammtímaávinning örfárra innflutningsaðila,“ sagði Ingibjörg.
Gagnrýndi hún harðlega að íslenska ríkið væri ekki skuldbundið til að fylgja áliti Alþjóðatollastofnunarinnar, þar sem íslenskir dómstólar hefðu þegar kveðið upp aðra niðurstöðu og raunar ákveðið hvernig túlka beri hina íslensku tollskrá. Hún benti á að mörg önnur ríki hefðu neitað að fylgja sambærilegum tilmælum án þess að hafa þurft að glíma við neikvæðar afleiðingar.
„Það er því mikið áhyggjuefni að ríkisstjórnin kjósi að fylgja erlendum hagsmunum frekar en að standa vörð um lífsviðurværi íslenskra bænda. Við þurfum að spyrja okkur líka hvort greining liggi fyrir á efnahagslegum áhrifum þessara breytinga og aukins innflutnings á erlendum mjólkurafurðum.“
Ingibjörg gagnrýndi einnig Félag atvinnurekenda fyrir harðan málflutning og rangfærslur í umræðunni. Fullyrðingar félagsins um að stjórnvöld hafi breytt tollflokkun vegna þrýstings frá hagsmunaaðilum fremur en lagalegrar nauðsynjar standist ekki skoðun.
„Endanleg niðurstaða dómstóla hér á landi hefur skorið úr að umræddur ostur skuli tollflokkaður sem hefðbundinn ostur en ekki jurtaostur og því er íslenska ríkið bundið af þeirri niðurstöðu. Það er skylda okkar að horfa til framtíðar og taka ákvarðanir sem styrkja undirstöður þjóðaröryggis og byggðafestu í landinu,“ sagði Ingibjörg að lokum.
Ræða Ingibjargar í heild sinni á Alþingi:
„Virðulegi forseti. Við stöndum frammi fyrir mikilvægu máli sem snertir framtíð íslensks landbúnaðar og fæðuöryggi okkar allra. Nýleg áform fjármála- og efnahagsráðherra um breytingar á tollflokkun osts með viðbættri jurtafitu munu hafa víðtæk og alvarleg áhrif á íslenska bændur og matvælaframleiðslu í landinu. Slík breyting mun ekki aðeins veikja íslenska mjólkurframleiðslu heldur stefna fæðuöryggi landsins í hættu. Hundruð milljóna króna munu færast frá íslenskum bændum til erlendra fyrirtækja og framtíð ungra bænda verður óviss. Tugir kúabúa gætu þurft að hætta starfsemi. Við verðum að spyrja okkur hvort við séum reiðubúin til að fórna okkar eigin framleiðslu, byggðafestu og sjálfbærni fyrir skammtímaávinning örfárra innflutningsaðila.
Svo er einnig stóralvarlegt mál sem varðar vald og tilgang Alþingis. Það vekur nefnilega athygli að íslenska ríkið er ekki skuldbundið til að fylgja áliti Alþjóðatollastofnunarinnar þar sem íslenskir dómstólar hafa þegar komist að annarri niðurstöðu og raunar ákveðið hvernig túlka beri hina íslensku tollskrá. Fjölmörg ríki hafa neitað að fara sambærilega leið og hafna því að fylgja slíkum tilmælum án neikvæðra afleiðinga. Það er því mikið áhyggjuefni að ríkisstjórnin kjósi að fylgja erlendum hagsmunum frekar en að standa vörð um lífsviðurværi íslenskra bænda. Við þurfum að spyrja okkur líka hvort greining liggi fyrir á efnahagslegum áhrifum þessara breytinga og aukins innflutnings á erlendum mjólkurafurðum.
Það er einnig mikilvægt að hafa í huga að Félag atvinnurekenda hefur verið mjög hávært í þessari umræðu og oft og tíðum með gífuryrðum og rangfærslum. Fullyrðing félagsins um að íslensk stjórnvöld hafi breytt tollflokkun vegna þrýstings frá hagsmunaaðilum fremur en lagalegrar nauðsynjar standast ekki skoðun. Endanleg niðurstaða dómstóla hér á landi hefur skorið úr að umræddur ostur skuli tollflokkaður sem hefðbundinn ostur en ekki jurtaostur og því er íslenska ríkið bundið af þeirri niðurstöðu. Það er skylda okkar að horfa til framtíðar og taka ákvarðanir sem styrkja undirstöður þjóðaröryggis og byggðafestu í landinu.“
„Við núverandi stöðu verður ekki unað“

18/02/2025
„Við núverandi stöðu verður ekki unað“Stefán Vagn Stefánsson, alþingismaður, ræddi í störfum þingsins um meðferðarrými og öryggisvistun fyrir ungmenni. En svo virðist vera að ekkert annað húsnæði komi til greina en lögreglustöðin við Flatahraun í Hafnarfirði. „Sömuleiðis er það staðreynd að mörgum meðferðarúrræðum hefur verið lokað á síðustu árum og þar á meðal Háholti í Skagafirði.“
„Í áraraðir var rekið meðferðarheimili í Háholti í Skagafirði en forsvarsmenn Barnaverndarstofu tóku ákvörðun árið 2017 um að loka heimilinu og var það gert án samráðs við sveitarfélagið,“ sagði Stefán Vagn, en hann var formaður byggðarráðs sveitarfélagsins á þeim tíma.
Háholt stendur nú autt og til stendur að selja það. Sveitarfélagið Skagafjörður fór í breytingar á húsnæðinu 2014 svo það hentaði sem öryggisvistun fyrir unglinga og bregðast þannig við ákvæðum barnasáttmála Sameinuðu þjóðanna.
„Ég skora á hæstv. ráðherra að setja sig í samband við forsvarsmenn sveitarfélagsins og koma húsnæðinu, sem hefur einmitt verið hannað til þess m.a. að öryggisvista unglinga, aftur í notkun og leysa þar með þá grafalvarlegu stöðu sem uppi er í málaflokknum. Húsnæðið er til staðar og þekking á rekstri fyrir hendi. Hver dagur skiptir máli. Við núverandi stöðu verður ekki unað,“ sagði Stefán Vagn að lokum.
Ræða Stefáns Vagns í heild sinni á Alþingi:
„Virðulegur forseti. Þegar ég sóttist eftir því að komast í störfin í dag var ég með ákveðið málefni í huga sem mig langaði að ræða en hins vegar þegar ég las pistil hv. þm. Jóns Gnarrs fann ég mig knúinn til að koma hérna upp og halda áfram með það brýna málefni sem kom fram í umræddum pistli og snýr að meðferðarrýmum og öryggisvistun fyrir ungmenni. Ég vil einnig þakka hv. þingmanni fyrir að vekja athygli á þeirri stöðu sem uppi er í málaflokknum en nú er svo komið að ekkert húsnæði virðist koma til greina annað en lögreglustöðin við Flatahraun í Hafnarfirði. Sömuleiðis er það staðreynd að mörgum meðferðarúrræðum hefur verið lokað á síðustu árum og þar á meðal Háholti í Skagafirði. Í áraraðir var rekið meðferðarheimili í Háholti í Skagafirði en forsvarsmenn Barnaverndarstofu tóku ákvörðun árið 2017 um að loka heimilinu og var það gert án samráðs við sveitarfélagið. Sá sem hér stendur var einmitt formaður byggðarráðs sveitarfélagsins á þeim tíma og þekkir málið ágætlega. Góður árangur hafði náðst á Háholti og sveitarfélagið m.a. farið í breytingar á húsnæðinu 2014 með það fyrir augum að það hentaði til þess vera með unglinga í öryggisvistun og bregðast þannig við ákvæðum barnasáttmála Sameinuðu þjóðanna. Nú stendur húsið autt og til stendur að selja það.
Virðulegur forseti. Ég skora á hæstv. ráðherra að setja sig í samband við forsvarsmenn sveitarfélagsins og koma húsnæðinu, sem hefur einmitt verið hannað til þess m.a. að öryggisvista unglinga, aftur í notkun og leysa þar með þá grafalvarlegu stöðu sem uppi er í málaflokknum. Húsnæðið er til staðar og þekking á rekstri fyrir hendi. Hver dagur skiptir máli. Við núverandi stöðu verður ekki unað.“

18/02/2025
Óverðtryggð fasteignalán á föstum vöxtum til langs tímaSigurður Ingi Jóhannsson, alþingismaður og formaður Framsóknar, mælir fyrir tillögu til þingsályktunar um óverðtryggð fasteignalán á föstum vöxtum til langs tíma á Alþingi í dag.
Tillögugreinin hljóðar þannig:
Alþingi ályktar að fela fjármála- og efnahagsráðherra að vinna að aðgerðaáætlun sem miði að því að óverðtryggð fasteignalán á föstum vöxtum til langs tíma standi einstaklingum til boða. Ráðherra kynni Alþingi aðgerðaáætlunina eigi síðar en haustið 2025.
Markmið tillögu þessarar er að tryggja að bankar geti boðið fasteignakaupendum hér á landi upp á óverðtryggð lán á föstum vöxtum til langs tíma.
„Íslenskir bankar eru of smáir til að eiga þess kost að bjóða fram slíka fjármálaþjónustu, þar sem þeir eru að hluta bundnir af eigin fjármögnunarkjörum. Íslenska ríkið og lífeyrissjóðir eru að vissu leyti í yfirburðastöðu á íslenskum fjármálamarkaði og geta með einfaldari hætti og á hagstæðari kjörum haft aðgang að langtímafjármögnun.
Viðfangsefnið gengur út á að bankar geti fjármagnað húsnæðislán á óverðtryggðum vöxtum til lengri tíma en þeir bjóða upp á í dag. Með breyttum reglum og þróaðri fjármálamarkaði, til að mynda í gegnum vaxtaskiptasamninga, en það eru samningar þar sem aðilar skiptast á föstum og breytilegum vaxtagreiðslum af tilteknum höfuðstól yfir ákveðið tímabil, er hægt að auðvelda bönkum að bjóða upp á slík lán,“ segir í greinargerð með tillögunni.
Ávinningur af nýju fyrirkomulagi er margvíslegur:
- Í fyrsta lagi að íbúðarkaupendur geti fengið hagstæðari fasteignalán og verulega aukinn fyrirsjáanleika.
- Í öðru lagi, verði farin vaxtaskiptasamningsleið, má búast við að ríkissjóður geti lækkað vaxtakostnað sinn með því að færa vaxtagreiðslur sínar í meira mæli yfir í skammtímavexti, sem eru yfirleitt lægri en langtímavextir.
- Í þriðja lagi má gera ráð fyrir að verðtryggð lán heyri sögunni til ef óverðtryggð lán á föstum vöxtum til langs tíma standa fasteignakaupendum til boða.

17/02/2025
Læknisþjónustu á landsbyggðinni og aðgerðir stjórnvaldaHalla Hrund Logadóttir, alþingismaður, ræddi aðgerðir stjórnvalda vegna læknisþjónustu á landsbyggðinni í óundirbúnum fyrirspurnum á Alþingi. Sagði hún áhyggjur sínar snúa að mönnun og ekki síst í Suðurkjördæmi. „Við erum ekki bara að tala um íbúana á svæðinu heldur erum við að tala um að um 80% af ferðamönnum sem koma til Íslands fara um það kjördæmi. Við vitum öll að læknisþjónusta er forsenda góðra búsetuskilyrða. Hún er lykilþáttur í því hvort við ákveðum að flytja út á land. Hún er lykilþáttur í því að atvinnulíf geti blómstrað á ólíkum sviðum.“
„Ef við hugsum bara öll sem erum hér í þessum þingsal þá áttum við okkur á því að staðan var ekki alltaf svona. Förum aðeins og skoðum hvernig þetta var þegar héraðsskyldan var. Skoðum aðeins þegar læknabústaðirnir voru og hétu, þessir hvatar og skyldur sem voru til áður fyrr, og gerðu það að verkum að staðan var allt önnur en núna.
Ég beini því þessum spurningum til hæstv. heilbrigðisráðherra: Hvaða aðgerðapakka, hvaða hvata ætlið þið að fara í strax? Hvert er planið í þessum málum?“
Sjá nánar: Aðgerðir stjórnvalda vegna læknisþjónustu á landsbyggðinni.
Ræða Höllur Hrundar í heild sinni á Alþingi:
„Virðulegi forseti. Mig langar að fara yfir mál sem ég veit að hvílir á mörgum en það er læknisþjónusta á landsbyggðinni. Ég hef verulegar áhyggjur af því máli, ekki síst í Suðurkjördæmi þar sem við sjáum að það vantar upp á mönnun. Og ekki bara það. Við erum ekki bara að tala um íbúana á svæðinu heldur erum við að tala um að um 80% af ferðamönnum sem koma til Íslands fara um það kjördæmi. Við vitum öll að læknisþjónusta er forsenda góðra búsetuskilyrða. Hún er lykilþáttur í því hvort við ákveðum að flytja út á land. Hún er lykilþáttur í því að atvinnulíf geti blómstrað á ólíkum sviðum. Ég veit til þess að nýverið hafa komið til hæstv. heilbrigðisráðherra áskoranir frá ýmsum varðandi læknisþjónustu í Rangárvallasýslu. Við vitum að það er einn læknir á Höfn, það eru verktakar í Vík, það er enginn læknir á Kirkjubæjarklaustri, þannig að ástandið er alvarlegt. Það þarf ekkert að fara svo langt aftur í tímann. Ef við hugsum bara öll sem erum hér í þessum þingsal þá áttum við okkur á því að staðan var ekki alltaf svona. Förum aðeins og skoðum hvernig þetta var þegar héraðsskyldan var. Skoðum aðeins þegar læknabústaðirnir voru og hétu, þessir hvatar og skyldur sem voru til áður fyrr, og gerðu það að verkum að staðan var allt önnur en núna.
Ég beini því þessum spurningum til hæstv. heilbrigðisráðherra: Hvaða aðgerðapakka, hvaða hvata ætlið þið að fara í strax? Hvert er planið í þessum málum?“

17/02/2025
Ósanngjörn byrði á landsbyggðarfólkAðgengi að heilbrigðisþjónustu er einn af hornsteinum íslensks velferðarkerfis og á að vera réttur allra landsmanna, óháð búsetu og efnahag. Þrátt fyrir að Ísland státi af öflugu heilbrigðiskerfi, standa íbúar landsbyggðarinnar enn frammi fyrir hindrunum sem borgarbúar þurfa ekki að takast á við. Ein af þessum hindrunum er ferðakostnaður við að sækja sér sérhæfða heilbrigðisþjónustu sem ekki er í boði í heimabyggð. Sú staðreynd að ferðum einstaklinga hefur verið fjölgað úr tveimur í fjórar á síðasta kjörtímabili er mikið fagnaðarskref, en enn er verk að vinna til að tryggja raunverulegt jafnrétti í aðgengi að heilbrigðisþjónustu.
Ófullnægjandi fyrirkomulag
Einstaklingar á landsbyggðinni sem þurfa að ferðast til Reykjavíkur til að sækja sér heilbrigðisþjónustu eiga rétt á endurgreiðslu ferðakostnaðar gegn framvísun staðfestingar á læknisheimsókn. Þrátt fyrir að þetta úrræði sé mikilvægt, hefur komið í ljós að það er ekki alltaf sanngjarnt eða réttlátt. Tilvik hafa komið upp þar sem einstaklingar hafa ferðast langar vegalengdir í góðri trú, en læknistímar þeirra hafa verið afbókaðir með skömmum fyrirvara af hálfu heilbrigðisstofnana. Í slíkum tilfellum eru sjúklingar ekki einungis sviptir nauðsynlegri læknisþjónustu, heldur einnig réttinum til endurgreiðslu á ferðakostnaði.
Kostnaður vegna þjónustu sem ekki er veitt
Slíkt fyrirkomulag er ekki aðeins ósanngjarnt heldur veldur það fjárhagslegum kostnaði fyrir viðkomandi einstaklinga. Ferðakostnaður, gisting og annar tilfallandi kostnaður getur verið umtalsverður, sérstaklega fyrir þá sem eru tekjulágir eða búa á afskekktum svæðum. Þegar einstaklingur hefur þegar lagt í för og læknistíminn fellur niður af ástæðum sem hann sjálfur ræður ekki við, er ekki réttlátt að hann beri kostnaðinn.
Til að tryggja sanngjarnara og réttlátara kerfi er nauðsynlegt að sjúklingar fái ferðakostnað endurgreiddan jafnvel þótt læknistími þeirra falli niður af hálfu heilbrigðisstofnana. Með því væri dregið úr fjárhagslegum áhyggjum sjúklinga og tryggt að landsbyggðarfólk hafi raunverulegt aðgengi að heilbrigðisþjónustu á sömu eða amk. svipuðum forsendum og íbúar höfuðborgarsvæðisins. Það er réttlætismál að sjúklingar sem þurfa að ferðast langar vegalengdir til að fá nauðsynlega meðferð njóti sanngjarnari meðferðar í endurgreiðslukerfinu.
Undirrituð vinnur að málinu
Undirrituð vinnur nú að framlagningu máls á Alþingi þar sem lagðar verða til breytingar á núverandi reglum um ferðakostnað sjúklinga. Markmiðið er að tryggja að þeir sem lenda í þeirri stöðu að læknistímar þeirra falli niður af ástæðum sem þeir ráða ekki við, eigi samt rétt á endurgreiðslu ferðakostnaðar.
Þessi breyting yrði mikilvægt skref í átt að raunverulegu jafnrétti innan heilbrigðiskerfisins og myndi stuðla að því að allir landsmenn njóti sama aðgengis að nauðsynlegri læknisþjónustu, óháð búsetu þeirra. Jafnrétti til heilbrigðisþjónustu má ekki einungis vera markmið á pappír – það verður að endurspeglast í framkvæmd kerfisins.
Ingibjörg Isaksen, formaður þingflokks Framsóknarflokksins.
Greinin birtist fyrst á visir.is 17. febrúar 2025.

15/02/2025
Ríkisstjórn sem sameinar eða sundrar?Við upphaf nýs kjörtímabils standa vonir margra til þess að stjórnmálin verði afl sameiningar frekar en sundrungar. Þjóðin þarf á samstöðu að halda, ekki síst á tímum efnahagslegra áskorana og aukinnar óvissu í alþjóðamálum. Hins vegar vekur það áhyggjur að ný ríkisstjórn sýnir engan skýran vilja til slíkrar sameiningar, ef marka má stefnuræðu forsætisráðherra.
Húsnæðismál í forgangi
Forgangsmál Framsóknar nú við upphaf þings er þingmál um 25 ára óverðtryggð lán á föstum vöxtum. Sú leið sem við höfum lagt til, og byggir á vinnu sem sett var af stað í minni tíð í fjármálaráðuneytinu, hefur vakið athygli enda um mikla kjarabót að ræða fyrir íslensk heimili. Það er mjög mikilvægt fyrir lántakendur að hafa öryggi og fyrirsjáanleika við afborganir húsnæðislána og nái þessi áform fram að ganga mun það tryggja betri lánakjör með bættum hag fyrir heimilin.
Uppbygging leiguhúsnæðis
Við í Framsókn munum líka styðja við aukna uppbyggingu leiguhúsnæðis í samstarfi við óhagnaðardrifin leigufélög. Það er fagnaðarefni að ný ríkisstjórn ætli að halda áfram á þeirri braut sem við í Framsókn höfum markað og nú hefur verið veittur stuðningur til byggingar 4.000 íbúða í samstarfi við óhagnaðardrifin leigufélög. Við þurfum með þessum hætti að stuðla að fjölbreyttari og hagkvæmari valkostum á leigumarkaði. Um 1.000 fjölskyldur hafa eignast sitt eigið húsnæði með tilkomu hlutdeildarlána en áfram þarf að efla þetta úrræði og tryggja að það gagnist sem flestum. Með þessum aðgerðum í húsnæðismálum getum við stuðlað að auknu húsnæðisöryggi og aukið lífsgæði fólks.
Forgangur heimila og smærri fyrirtækja að raforku
Annað forgangsmál Framsóknar er tillaga um forgang heimila og lítilla og meðalstórra fyrirtækja að raforku. Um leið er mikilvægt að innleiða verðvernd og stuðla þannig að hagkvæmu orkuverði til handa heimilum og atvinnulífi. Reynsla annarra þjóða, t.d. Norðmanna, þar sem raforkukostnaður rauk upp er víti til varnaðar.
Atvinna og verðmætasköpun
Sterkt atvinnulíf er undirstaða góðra lífskjara. Atvinnuleysi á Íslandi er lágt í samanburði við önnur lönd en ný ríkisstjórn sýnir litla framtíðarsýn í atvinnumálum, sérstaklega utan höfuðborgarsvæðisins. Það vekur einnig áhyggjur að fyrirhugaðar skattahækkanir á sjávarútveginn muni bitna sérstaklega á minni og meðalstórum fjölskyldufyrirtækjum, sem getur leitt til enn frekari samþjöppunar í greininni.
Hvað verður um íslenskan landbúnað?
Óljós stefna ríkisstjórnarinnar í landbúnaðarmálum veldur einnig áhyggjum. Á að svipta bændur rétti sínum til að reka eigin fyrirtæki á sama tíma og erlendir bændur njóta slíks réttar? Er verið að hygla stórum innflutningsaðilum á kostnað íslenskrar matvælaframleiðslu? Í heimi þar sem fæðuöryggi verður sífellt mikilvægara ætti ríkisstjórnin að leggja áherslu á að styrkja íslenskan landbúnað í stað þess að veikja hann.
Ómarkviss stefna í ferðaþjónustu
Ferðaþjónustan er mikilvæg atvinnugrein fyrir Ísland og hefur skapað fjölmörg störf og mikil verðmæti. Samkeppnishæfni greinarinnar er hins vegar viðkvæm og því vekur það furðu að ríkisstjórnin sé að hringla með óljósar skattheimtuhugmyndir sem geta skaðað greinina. Stöðugleiki og skýr stefna eru lykilatriði til að tryggja áframhaldandi vöxt ferðaþjónustunnar, en af umræðunni að dæma virðist ríkisstjórnin ekki hafa neina skýra sýn um framtíð hennar.
Þögnin um þjóðaratkvæði
Eitt það athyglisverðasta við stefnuræðu forsætisráðherra var hvað ósagt var látið. Engin umræða fór fram um mögulega þjóðaratkvæðagreiðslu um aðild að Evrópusambandinu, þrátt fyrir að Samfylkingin og Viðreisn hafi lagt mikla áherslu á málið. Enn meira kemur á óvart að Flokkur fólksins hafi skipt um stefnu í málinu og veiti nú slíkum hugmyndum stuðning. Raunar virðast fá stefnumál flokksins, sem kynnt voru svo myndarlega í aðdraganda kosninga, hafa hlotið brautargengi.
Ábyrgð ríkisstjórnarinnar
Það eru vissulega tækifæri til staðar í íslensku samfélagi. En til að nýta þau þarf ríkisstjórn sem sameinar þjóðina í stað þess að sundra henni. Við í Framsókn erum tilbúin að vinna að uppbyggingu samfélagsins og vinna saman að góðum málum. En við munum einnig veita ríkisstjórninni nauðsynlegt aðhald þar sem þess gerist þörf. Það er ekki nóg að tala um framtíðarsýn – það þarf að framkvæma. Við þurfum stefnu sem tekur tillit til alls landsins, ekki stefnu sem veikir landsbyggðina, skaðar atvinnulífið og vanrækir mikilvæg mál á borð við atvinnu, innviði og fæðuöryggi.
Sigurur Ingi Jóhannsson, alþingismaður og formaður Framsóknarflokksins.
Greinin birtist fyrst í Morgunblaðinu 15. febrúar 2025.

13/02/2025
Ólafur Reynir nýr starfsmaður þingflokks FramsóknarÓlafur Reynir Guðmundsson hefur verið ráðinn nýr starfsmaður þingflokks Framsóknar.
Ólafur Reynir er með embættisprófi í lögfræði frá Háskóla Íslands, MPA gráðu frá Harvard og MBA gráðu frá IE Business School. Hann er jafnframt menntaður píanóleikari og hef stundað tónlistarnám og haldið tónleika bæði hérlendis og erlendis.
Ólafur Reynir starfaði sem lögfræðingur hjá Ferðamálastofu frá árinu 2018 og þar áður hjá fjármála- og efnahagsráðuneytinu frá árinu 2011. Ólafur kom þar m.a. að gerð núgildandi laga um opinber fjármál. Auk starfa hjá stofnunum á borð við Skipulagsstofnun, hefur Ólafur starfað hjá Accenture, (Noregi) og Citibank (Hollandi).
Ólafur Reynir er kvæntur Auði Hrefnu Guðmundsdóttur, framkvæmdastjóra UN Global Compact á Íslandi og á tvö börn, Ásgeir (10 ára) og Hrefnu (5 ára).
Við bjóðum Ólaf velkominn til starfa.

13/02/2025
Saga Íslands og Grænlands samofinÁhugi á Grænlandi hefur stóraukist eftir að forseti Bandaríkjanna lýsti yfir vilja sínum til að eignast landið. Mikilvægi Grænlands hefur aukist verulega í breyttri heimsmynd. Auðlindir Grænlands eru afar miklar á sviði málma og steinefna, olíu og gass, vatns, orku, fiskveiða og ferðaþjónustu. Vegna loftslagsbreytinga aukast líkurnar á því að hægt sé að nýta auðlindir Grænlands í meira mæli en síðustu árhundruðin.
Samskipti og saga Íslands og Grænlands er stórmerkileg og er vel skrásett í tengslum við landnám og siglingar milli Íslands, Noregs og Norður-Ameríku.
Nefna má í þessu samhengi; Eiríks sögu rauða, Grænlendingasögu, fornmannasögur og fleiri rit eins og Flateyjarbók.
Í þessum ritum má finna atvinnusögu ríkjanna og hvernig siglingar skipuðu veigamikinn sess í viðskiptum og velsæld þeirra.
Sögunar gefa einstaka innsýn í fyrstu skrásettu viðskiptasamskipti Evrópubúa við frumbyggja Norður-Ameríku og hver ávinningur og áhættan voru í þessum efnum.
Saga ríkjanna er samofin frá landnámsöld fram á 15. öld, en síðustu ritaðar heimildir um norrænt samfélag á Grænlandi eru frá árinu 1408, þegar íslensk hjónavígsla átti sér stað í Hvalseyjarkirkju í Eystribyggð.
Ein stærsta ráðgáta sögu norðurslóða er hvarf þessarar byggðar norræns fólks af Grænlandi. Ýmsar tilgátur hafa verið nefndar og eru þessari sögu, til dæmis, gerð góð skil í bókinni: „Hrun samfélaga – hvers vegna lifa sum meðan önnur deyja“ eftir Jared Diamond prófessor.
Meginástæðurnar fyrir þessari þróun á Grænlandi eru loftslagsbreytingar, það er að kólnandi loftslag hafi gert allan landbúnað erfiðari.
Dregið hafi úr siglingum vegna minna framboðs af rekaviði og öðrum efniviði í skipagerð og því hafi samgöngur minnkað verulega.
Einnig er nefnt að eftirspurn eftir einni aðalútflutningsafurð Grænlands, rostungstönnum, hafi hrunið vegna aukinnar samkeppni frá fílabeinstönnum í Afríku og Asíu ásamt því að svartidauðinn hafi leitt til mikillar fólksfækkunar á Norðurlöndum, sem hafi minnkað Grænlandsviðskiptin verulega.
Grænland er í brennidepli alþjóðastjórnmálanna vegna vaxandi tækifæra til frekari auðlindanýtingar og landfræðilegrar legu, ekki ósvipuð staða og var fyrir um 1000 árum.
Lykilatriði fyrir Ísland er að tryggja greið alþjóðaviðskipti og farsæl samskipti við okkar helstu bandamenn, þar sem lýðræði er helsta grunngildi þjóðarinnar.
Lilja Alfreðsdóttir, varaformaður Framsóknarflokksins.
Greinin birtist fyrst í Morgunblaðinu 13. febrúar 2025.

12/02/2025
Jómfrúarræða Höllu Hrundar á Alþingi: Setjum orkuöryggi almennings í forgangHalla Hrund Logadóttir, alþingismaður, flutti í dag jómfrúarræðu sína í störfum þingsins á Alþingi. Sagði hún að í umræðu um orkumál verði að hafa í huga að staða mála geti breyst hratt. Fyrir áratug hafi álverið í Helguvík verið blásið af. Það hafi verið nægt „framboð af raforku á lágu verði og heimsfaraldurinn hjálpaði þar til því að hagkerfi heimsins drógust saman. Þetta gjörbreyttist hins vegar, eins og við þekkjum, á stuttum tíma eftir Covid. Bitcoin hækkaði í verði, álverð hækkaði í verði, landeldi kom inn á markaðinn og eftirspurn jókst hratt,“ sagði Halla Hrund.
„Hvað mun það þýða fyrir okkur hér á Íslandi, fyrir eftirspurn hér? Það er eitthvað sem við þingmenn þurfum að þekkja. Mig langar þó að brýna sérstaklega nýja ríkisstjórn til að setja orkuöryggi almennings í forgang og beini því sérstaklega til nýs ráðherra að hafa stórt samfélagshjarta í þessum málaflokki, setja áherslu á jarðhitaleit, fæðuöryggi og það að tengja saman dreifðari byggðir sem sannarlega þurfa á því að halda.“
Ræða Höllu Hrundar í heild sinni á Alþingi:
„Virðulegi forseti. Kæri þingheimur og kæra þjóð. Ég óska nýrri ríkisstjórn velfarnaðar í störfum sínum og ekki síst í orkumálunum sem þegar hafa orðið bitbein í þessum sal. Megi traust ríkja í nýtingu okkar fjölbreyttu og verðmætu auðlinda og ekki síður í náttúruvernd, orði sem ég hef saknað að sé nefnt með skýrum hætti hér í þingsal. Í áframhaldandi umræðu um orkumál þarf að hafa í huga að staða mála getur breyst hratt. Horfum áratug aftur í tímann. Þá var álverið í Helguvík blásið af, það var nægt framboð af raforku á lágu verði og heimsfaraldurinn hjálpaði þar til því að hagkerfi heimsins drógust saman. Þetta gjörbreyttist hins vegar, eins og við þekkjum, á stuttum tíma eftir Covid. Bitcoin hækkaði í verði, álverð hækkaði í verði, landeldi kom inn á markaðinn og eftirspurn jókst hratt. Við sáum líka eftirspurn aukast hratt vegna áskorana í Evrópu, orkukrísunnar og í ofanálag var fólksfjölgun hér á landi að aukast mikið. Samtímis var minna af orku í boði því að lón Landsvirkjunar voru sögulega lág, sem hefur reyndar breyst undanfarið með slagveðrinu sem hefur gengið yfir.
Ég segi þetta því að það hafa orðið miklar sviptingar bara á síðustu fimm árum og síðustu fimm ár eru eins og eitt kjörtímabil rúmlega í lengd. Þetta er því góð áminning um að ytri þættir geta breyst hratt sem hafa mikil áhrif á okkar orkumál. Bandaríkin og Evrópa tilkynntu t.d. nýlega um umfangsmiklar fjárfestingar í orkuinnviðum og gervigreind. Og ég spyr: Hvað mun það þýða fyrir okkur hér á Íslandi, fyrir eftirspurn hér? Það er eitthvað sem við þingmenn þurfum að þekkja. Mig langar þó að brýna sérstaklega nýja ríkisstjórn til að setja orkuöryggi almennings í forgang og beini því sérstaklega til nýs ráðherra að hafa stórt samfélagshjarta í þessum málaflokki, setja áherslu á jarðhitaleit, fæðuöryggi og það að tengja saman dreifðari byggðir sem sannarlega þurfa á því að halda. Um leið þarf að gæta að nýtni, nýsköpun og náttúruvernd sem mun reyna á með tilkomu vindorku. Sláum samvinnutón í orkumálum, vinnum þau faglega án upphrópana og ásakana því það er það sem Ísland á skilið.“