Month: June 2016

Fulltrúar ríkisstjórnar Íslands, Sambands íslenskra sveitarfélaga, Samtaka atvinnulífsins og Seðlabanka Íslands komu saman í morgun á fyrsta fundi Þjóðhagsráðs. Stofnun Þjóðhagsráðs er í samræmi við yfirlýsingu ríkisstjórnarinnar frá því í maí í fyrra, en hún var gefin út til að greiða fyrir gerð kjarasamninga. Einnig er kveðið á um stofnun Þjóðhagsráðs í rammasamkomulagi aðila á vinnumarkaði frá því í október. Forsætisráðherra stýrir fundum Þjóðhagsráðs:
„Það er mikilvægt að til sé vettvangur til að skiptast á skoðunum um hvert við stefnum á vinnumarkaði. Hlutverk ráðsins verður að greina stöðuna í efnahagsmálum og ræða samhengi ríkisfjármála, peningastefnu og vinnumarkaðar í tengslum við helstu viðfangsefni hagstjórnar hverju sinni. Þetta er mikilvægur hlekkur í því sem nefnt hefur verið SALEK samkomulagið á vinnumarkaði“, segir Sigurður Ingi Jóhannsson, forsætisráðherra.
Ráðið skal beina umfjöllun sinni sérstaklega að þáttum þar sem samhæfingu er helst ábótavant. Þjóðhagsráð tekur ekki ákvarðanir í efnahags- eða kjaramálum og stofnun þess breytir ekki lögbundnum hlutverkum þeirra aðila sem að ráðinu standa.

Í Þjóðhagsráði sitja forsætisráðherra, fjármála- og efnahagsráðherra og forsvarsmenn Samtaka atvinnulífsins, Sambands íslenskra sveitarfélaga og Seðlabanka Íslands. Heildarsamtök launafólks sem aðild eiga að rammasamkomulaginu hverju sinni geta gerst aðilar að Þjóðhagsráði.
Starfsemi Þjóðhagsráðs skal tekin til endurskoðunar fyrir árslok 2018. Jafnframt er heimilt að endurmeta starfsemi ráðsins ef rammasamkomulagi aðila á vinnumarkaði er slitið. Fundargerðir Þjóðhagsráðs verða öllum aðgengilegar.
Ljósmyndin er frá fyrsta fundi Þjóðhagsráðs. Talið frá vinstri: Már Guðmundsson Seðlabankastjóri, Halldór Halldórsson formaður Sambands íslenskra sveitarfélaga, Sigurður Ingi Jóhannsson forsætisráðherra, Bjarni Benediktsson fjármálaráðherra og Þorsteinn Víglundsson framkvæmdastjóri Samtaka atvinnulífsins.

Heimilid: www.forsaetisraduneyti.is

Árangur af stefnu Framsóknar í ríkisstjórn kemur vel fram í nýrri samantekt Hagfræðideildar Landsbankans, sem birt var í dag. Framsókn í þágu lands og þjóðar hefur verið leiðarljós ríkisstjórnarinnar undir forsæti Framsóknar. Bættur hagur heimilanna í landinu og aukin hagvöxtur og jákvæðir hvatar ríkisstjórnarstefnunnar skila sér.
Hér er dregið saman það helsta:

• Launa- og kaupmáttarþróun á síðasta ári var mjög hagstæð fyrir launþega.
• Regluleg laun landsmanna voru að jafnaði 7,2% hærri á árinu 2015 en 2014, sem gaf að meðaltali 5,5% kaupmáttaraukningu.
• Hagfræðideild Landsbankans reiknar með að launavísitalan hækki um 10,1% milli áranna 2015 og 2016 og kaupmáttur um 8,1%.
• Kaupmáttur launa er nú hærri en hann hefur verið nokkurn tíma áður.
• Kaupmáttur út frá launavísitölu varð hæstur í ágúst 2007 og náði svo aftur sama stigi í nóvember 2014 en hefur aukist um 12% síðan þá.
• Launahækkanir hafa verið miklar síðustu mánuði og var 12 mánaða launahækkunartaktur rúmlega 13% í mars og apríl í ár.

Verðbólgan lætur bíða eftir sér

• Spár um aukna verðbólgu í kjölfar launahækkana hafa ekki enn gengið eftir.
• Atvinnulífið virðist þannig hafa haft ákveðið svigrúm til þess að taka þessar launahækkanir á sig og þá gæti samkeppni líka haft sín áhrif.
• Það er t.d. athyglisvert að verð á þjónustu, þar sem hlutfall launa af kostnaði er jafnan hátt, hefur ekki fylgt launahækkunum eftir. Öll innlend starfsemi er þó að einhverju leyti, beint eða óbeint, háð einhverskonar innflutningi.
• Hluti af þessu svigrúmi er því líklega til komið vegna hagstæðrar þróunar ytri þátta svo sem lækkandi hrávöruverðs og styrkingar krónunnar.
• Flestir reikna þó með að aukinn launakostnaður muni leiða til aukinnar verðbólgu á næsta ári, en laun á almenna markaðnum munu samkvæmt kjarasamningum hækka um 4,5% í maí 2018.

Einkaneysla á fleygiferð

• Aukinn kraftur hefur orðið á vexti einkaneyslu síðustu ár, hún jókst um 3% að raunvirði milli ára árið 2014 og tæplega 5% í fyrra.
• Hagfræðideild reiknar með enn meiri vexti í ár eða um 7%.
• Einkaneyslan hefur þó aukist minna en nemur vexti ráðstöfunartekna sem jukust um tæplega 9% í fyrra og um tæplega 4% á ári að meðaltali sl. fimm ár.
• Vegna mikillar hækkunar eignaverðs og lækkandi skulda hefur hreinn auður heimila aukist enn meira en ráðstöfunartekjur, eða um meira en 10% á ári undanfarin tvö ár og að meðaltali tæplega 8% á ári sl. fimm ár. Tekjur og auður heimila hafa því aukist töluvert meira en nemur vexti einkaneyslu og sparnaður heimila hefur því aukist.

Kaupmáttur heimila eykst …

• Á síðasta ári nutu heimilin mikillar aukningar kaupmáttar ráðstöfunartekna sem að miklu leyti mátti rekja til umræddrar hækkunar launa. Það, ásamt hækkandi eignaverði og bættri eiginfjárstöðu styður allt við bætta stöðu heimilanna sem kann að koma fram í vaxandi eftirspurn þeirra.

… og eignastaðan hækkar

• Lækkun skulda heimila og hækkun fasteignarverðs hefur valdið því að veðsetningarhlutfall íbúðarhúsnæðis hefur lækkað ört og var komið niður í 39% í árslok 2015 og lækkað úr 55% frá 2010.
• Þetta hlutfall hefur ekki verið lægra í a.m.k. 16 ár. Heimilin hafa því fengið aukið svigrúm til aukinnar skuldsetningar ef þau kjósa svo. Þó verður að segjast að þótt skilyrði fyrir kröftugum vexti einkaneyslu hafi verið mjög hagstæð undanfarið hefur aukning hennar verið tiltölulega hófleg í sögulegu samhengi hingað til.
• Heimilin kjósa greinilega að fara hægar í sakirnar en í fyrri uppsveiflum og sparnaður þeirra nú er meiri en oft áður.

Skuldir lækka mikið

• Skuldir heimilanna hafa lækkað jafnt og þétt síðustu ár eftir að þær náðu hámarki árið 2009 í um 125% af landsframleiðslu. Skuldirnar hafa því lækkað um sem nemur 41% af landsframleiðslu á aðeins 6 árum og er hlutfallið nú svipað og árið 1999. Þessa lækkun má bæði rekja til aukinnar landsframleiðslu og lækkunar á nafnvirði skulda.

Neysla heimilanna stuðlar að hagvexti

• Hagfræðideild Landsbankans spáir 5,4% hagvexti á þessu ári og að meðaltali 4,4% 2017 og 2018. Einkaneysla heimilanna leggur fram drjúgan skerf að þeim vexti. Fyrir utan einkaneyslu verður það fjárfesting atvinnulífsins sem mun knýja hagvöxtinn áfram. Bæði einkaneysla og fjárfesting stuðlar jafnan að miklum innflutningi, sem aftur dregur úr hagvextinum. Eins og áður segir sjást vísbendingar nú um að heimilin fari hægar í sakirnar nú en áður við svipaðar aðstæður og sparnaður þeirra sé þokkalegur. Sviptingar í hagkerfinu eru töluverðar nú um stundir og mikilvægt að heimilin haldi þessari tiltölulega góðu stöðu sinni.

„Hæstv. forseti. Ég ætla að ræða mál sem ég hef reyndar talað um áður. Undanfarin ár hefur mikil umræða átt sér stað um það mikla álag sem hefur verið á starfsfólki Landspítala og einnig um bágan húsakost stofnunarinnar. Brugðist hefur verið við og nú er unnið að áætlunum um hvernig halda skuli þessum endurbótum áfram. Í störfum mínum í þinginu hef ég einnig rætt þessa hluti og bent á hvort ekki mætti nýta þær öflugu heilbrigðisstofnanir sem eru í nágrenni höfuðborgarinnar til þess að minnka álag á Landspítala. Í því samhengi hef ég bent á kosti þess að nýta Heilbrigðisstofnun Vesturlands til þessara verkefna. Þar er svigrúm til að nýta skurðstofur og auð deild sem hægt væri að nýta. Jafnframt hef ég bent á að þar eru öflug læknateymi og stoðdeildir til staðar sem gætu með auknum fjárveitingum tekið við auknum verkefnum. Ég hef m.a. lagt fram tillögu um að Alþingi álykti að fela heilbrigðisráðherra að skipa starfshóp sem kanni hvernig hægt sé að efla starfsemi Heilbrigðisstofnunar Vesturlands og auka fjárveitingar til hennar með það að markmiði að standa vörð um starfsemina og minnka álag á Landspítala. Í tillögunni er að auki lagt til að gera Heilbrigðisstofnun Vesturlands að varasjúkrahúsi fyrir Landspítalann. Ég hef jafnframt lagt fram fyrirspurnir um sama efni.
Á dögum var MBA-rannsókn skilað sem lokaverkefni við Háskólann í Reykjavík. Í þeirri rannsókn kemur fram að hægt væri að stytta biðlista vegna liðskiptaaðgerða úr 15 mánuðum í 3 með því að nýta skurðstofur á Heilbrigðisstofnun Vesturlands á Akranesi. Talið er að stofnunin sé heppilegur kostur vegna nálægðar við höfuðborgina og þar eru einnig stoðdeildir til staðar. Samkvæmt rannsókninni er til mikils að vinna. Öll bið reynist sjúklingum erfið og biðlistar kosta samfélagið tugi milljóna á viku. Kostnaður við að koma svona verkefni á væri í kringum 25 milljónir. Þessi rannsókn er í samræmi við það sem ég hef reynt að benda á. Það er ábyrgðarfullt ef þetta verkefni verður kannað nánar og gripið til aðgerða.“
Elsa Lára Arnardóttir í störfum þingsins 1. júní 2016.

Sigrún Magnúsdóttir, umhverfis-og auðlindaráðherra veitti Þorvaldi Gunnlaugssyni sjómanni í dag, heiðursviðurkenningu, vegna góðra umgengni um hafið, fyrirmyndarstarf í úrgangsmálum og framsækna hugsun varðandi nýja orkugjafa til sjós.
Ráðherra sagði meðal annars að alvarleg ógn væri allt um kring um okkur þegar ruslið og plastið endar í hafinu. Það sem sagt var áður fyrr, að lengi taki sjórinn við, eigi alls ekki við lengur. Þess vegna eigi slagorðið „Hættum að henda í hafið“ vel við.
Þetta er í fyrsta skipti sem umhverfis-og auðlindaráðherra veitir sjómanni viðurkenningu á Sjómannadaginn fyrir fyrirmyndarstarf að umhverfismálum.
Þorvaldur Gunnlaugsson hefur stundað smábátaútgerð um langt skeið og verið duglegur að leita leiða að umhverfisvænum lausnum og haft hvetjandi áhrif á aðra til að koma með allan úrgang í höfn. Þorvaldur lætur sig mjög varða umgengi við bryggju og förgun úrgangsolíu sem og annara spilliefna. Þá hefur hann tekið þátt í undirbúningi við skoðun á metani sem eldsneytisgjafa og lífdísil og verið til fyrirmyndar í alfameðferð og umgengni um bát. Þorvaldur Gunnlaugsson er jafnframt formaður smábátafélags Reykjavíkur og situr í stjórn Landsambands smábátaeigenda.

Ríkisstjórnin ákvað á fundi sínum í morgun, að tillögu forsætisráðherra, að skipa nefnd undir forystu forsætisráðuneytisins sem vinni aðgerðaáætlun fyrir Vestfirði. Nefndin starfi í nánu samstarfi við önnur ráðuneyti og í samráði við stýrihóp ráðuneytanna um byggðamál og Fjórðungssamband Vestfirðinga. Lagt er til að nefndin skili tillögum eigi síðar en 31. ágúst næstkomandi.
„Fleiri svæði á landinu eiga undir högg að sækja og er reiknað með, ef framangreint verkefni gengur vel, að horft verði til sambærilegra aðgerða fyrir þau svæði. Það er mjög mikilvægt að áfram verði unnið markvisst að því að efla atvinnulíf og stuðla að fjölbreyttum atvinnutækifærum um allt land,“ sagði Sigurður Ingi Jóhannsson, forsætisráðherra, að loknum fundi ríkisstjórnar.
Í stefnuyfirlýsingu ríkisstjórnarinnar segir að samfélag sé samvinnuverkefni þar sem öll störf skipti máli og haldist í hendur og mikilvægt sé að hlúð sé að þeim sem þurfi á aðstoð að halda. Jafnframt að fólk fái notið árangurs erfiðis síns og hugkvæmni. Einnig kemur fram í yfirlýsingunni að ljóst sé að ákveðnar byggðir eigi við meiri erfiðleika að etja en aðrar og gera þurfi úttekt á þeim svæðum og móta tillögur um hvernig mæta megi aðsteðjandi vanda. Þá segir að unnið skuli að því að treysta byggð, auka verðmætasköpun og fjárfestingu og fjölga störfum á landsbyggðinni.
Íbúum á Vestfjörðum í heild hefur fækkað úr um 8.500 í 6.900 eða um 20 % (1.673) frá 1. janúar 1998 til 1. janúar 2016. Mest fækkaði á fyrsta áratug þessara aldar en síðustu þrjú ár hefur verið ákveðið jafnvægi í heildarfjölda íbúa. Alvarlegust er þó þróunin er varðar aldurssamsetningu íbúa Vestfjarða. Þannig hefur fækkað um 30-40 % í aldurshópnum frá 0 – 40 ára og að sama skapi fjölgar í eldri aldurshópum.
Alvarleg staða hefur skapast í samfélags- og atvinnuþróun á Vestfjörðum á síðustu áratugum. Batamerki sjást hinsvegar með fjölgun íbúa á sunnanverðum Vestfjörðum, sem tengja má beint við uppbyggingu atvinnulífs á svæðinu. Og greina má sambærileg tækifæri til uppbyggingar atvinnulífs á öðrum hlutum Vestfjarða. „Því má færa rök fyrir því að mögulegt sé að snúa þróun mála við með samstilltu átaki atvinnulífs og stjórnvalda,“ sagði forsætisráðherra.

Heimild: www.forsaetisraduneyti.is