Month: December 2019

Verkefni okkar sem sveitarfélags er að festast ekki í fortíðinni og hræðast ekki breytingar og áskoranir sem fylgja framtíðinni. Sveitarstjórnar fólk má ekki vera ákvarðanafælið og óttast að styggja þá sem vilja toga í tauminn þegar framtíðin eru rædd. Til að hægt sé að taka ábyrgar ákvarðanir inn í framtíðina þarf langtímasýn að liggja fyrir.

Í þeirri framkvæmdaáætlun sem nú liggur fyrir til afgreiðslu með fjárhagsáætlun sveitarfélagsins til næstu 4 ára er gert ráð fyrir 550 milljónum í skólahúsnæði og er það viðbót við milljarð sem þegar hefur verið framkvæmt fyrir síðust 2-3 ár. Þrátt fyrir það liggur enginn áætlun fyrir hjá meirihluta sveitarstjórnar um framtíðarskipulag skólamála í sveitarfélaginu. Nú liggur fyrir mat hönnuða um að húsnæði Grunnskólans á Kleppjárnsreykjum sé það illa farið að hagkvæmast sé að rífa það og byggja nýtt skólahúsnæði. En áætlanir hafa legið uppi síðust ár um að fara í nauðsynlegar endurbætur á grunnskólanum á Kleppjárnsreykjum. Kostnaðaráætlanir síðustu tveggja ára í framkvæmdaáætlun hafa farið langt fram úr öllu áætlunum, skortur er á aðhaldi og yfirsýn og útlit fyrir að sveitarfélagið sé komið langleiðina með efni í nýtt „Braggamál“ hér í Borgarbyggð.

Enginn áætlun eða framtíðarsýn hefur verið lögð fram af meirihluta sveitarstjórnar um nýtingu eigna sveitarfélagsins. En næstum allar eignir sveitarfélagsins hafa verið í mikilli viðhaldsþörf síðust ár.  Mikill tími, fjármagn og orka hefur farið í það síðustu ár að stofna vinnuhópa sem hafa skilað af sér ágætum skýrslum um nýtingu húsnæðis í eigu sveitarfélagsins og eru hópar starfandi í dag í tengslum við skipulag leikskólamála og framtíðarskipulag íþróttahússins í Borgarnesi. Ljóst er að núverandi meirihluta skortir sameiginlega sýn á framtíðina og því dettur botninn sífellt úr umræðunni þegar kemur að þeim hluta að taka ákvarðanir. Þrátt fyrir að íbúar hafi haft aðkomu að öllum vinnuhópum og skýrslum síðustu ár hefur það engu breytt um ákvarðanatökufælni meirihlutans.

Sveitarstjórnar fulltrúar meirihlutans forðast allar umræður sem krefjast niðurstöðu um langtímasýn þar sem ljóst er að þverpólitískt samkomulag næst ekki um málefni er snerta hagsmuni sveitarfélagsins til framtíðar. Þau hafa nýtt tímann vel frá síðustu kosningu til að þakka sjálfum sér fyrir jákvæða fjárhagsstöðu sveitarfélagsins, sem helgast eingöngu af jákvæðum hagrænum áhrifum sem auknar útsvarstekjur og aukið framlag úr jöfnunarsjóði hafa haft síðustu ár, ásamt því að klappa sér á bakið fyrir þau verkefni sem var unnið að á síðasta kjörtímabili eins og undirbúning að byggingu skólahúsnæðis Grunnskóla Borgarnes, nýtt deiliskipulag og ljósleiðaraverkefnið svo eitthvað sé nefnt.  Ég óttast að ekkert af þeim fjölmörgu málum sem legið hafa í loftinu ókláruð síðustu ár verði afgreidd á þessu kjörtímabili, tækifæri til uppbyggingar verði ekki nýtt og engar ákvarðanir teknar sem koma okkur á braut vaxtar fyrir sveitarfélagið. Meirihlutanum hefur ekki enn þá tekist að fanga nema lítið brot af þeim ágætu málum sem þau settu fram í málefnasamning sínum árið 2018. Á meðan engin sýn er til staðar og engin geta og eldmóður til þess að leiða verkefni áfram og klára dæmið munum við fylgjast með tekjum sveitarfélagsins ausið stefnulaust.

Við fulltrúar framsóknarflokksins í sveitarstjórn erum orðin langþreytt á að sitja fundi þar sem mikið er talað vilja til móta stefnu um hin ýmsu mál en ekkert gerist. Fyrirtækjum er ekki að fjölga, engin áform um uppbyggingu leiguhúsnæðis og engar framkvæmdir í gangi. Þær tillögur sem nú liggja fyrir alþingi um styrkingu sveitarstjórnarstigsins kalla enn fremur á það að sýn sveitarstjórnarfulltrúa sé skýr á heildarhagsmuni. Tillögur sveitarstjórnarráðherra fela í sér tækifæri til styrkingar á fjárhagslegri stöðu sveitarfélaga ásamt því að hafa jákvæð áhrif á styrk sveitarfélaganna til að takast á við þróun og eflingu á hverju svæði. Við sveitarstjórnarmenn þurfum einnig að móta okkur sýn í tengslum við þær tillögur sem liggja fyrir í samráði við íbúa.

Við getum sem sveitarfélag hvar sem landfræðileg mörk okkar munu liggja á næstu árum  verið í fremstu röð. Mikilvægt er að stöðugt endurmat sé á nýtingu tækifæra til að hagræða og framsýni sé viðhöfð í takast á við nýjar áskoranir og byggja upp til framtíðar. Það er lykilatriði að skýr framtíðarsýn liggi fyrir til grundvallar ákvörðunum með heildarhagsmuni íbúa að leiðarljósi. Verum ábyrg, á tánum, full af eldmóði og óhrædd við það að vera framsækin.

Guðveig Lind Eyglóardóttir, oddviti Framsóknarmanna í Borgarbyggð.

Í fram­haldi af niður­stöðum alþjóðlegra könn­un­ar­prófa Efna­hags- og fram­fara­stofn­un­ar­inn­ar (e. PISA) sem kynnt­ar voru í vik­unni hef ég kynnt aðgerðir sem miða að því að efla mennta­kerfið, ekki síst með auk­inni áherslu á námsorðaforða og starfsþróun kenn­ara. Þær aðgerðir verða út­færðar í góðu sam­starfi við skóla­sam­fé­lagið, sveit­ar­fé­lög­in og heim­il­in í land­inu. Það er sam­fé­lags­legt verk­efni okk­ar allra að bæta læsi en það verk­efni snýr að tungu­máli okk­ar og menn­ingu.

Mennt­a­rann­sókn­ir sýna að ár­ang­ur í próf­um eins og PISA ræðst fyrst og fremst af færni nem­enda í rök­hugs­un og hæfi­leik­an­um til að nýta sér þekk­ingu sína til að meta og túlka texta. Góður málskiln­ing­ur og orðaforði er for­senda þess að nem­end­ur geti til­einkað sér þann hæfi­leika. Rann­sókn­ir benda til þess að orðaforði og orðskiln­ing­ur ís­lenskra barna hafi minnkað á und­an­förn­um árum og því verðum við að mæta. Niður­stöður PISA-próf­anna segja okk­ur að við get­um gert bet­ur. Ég trúi því að við get­um það með góðri sam­vinnu, eft­ir­fylgni og aðgerðum sem skilað hafa ár­angri í ná­granna­lönd­um okk­ar.

PISA-próf­in mæla fleira en lesskiln­ing og stærðfræði- og nátt­úru­læsi. Auk skýrslu með niður­stöðum próf­anna birt­ir Efna­hags- og fram­fara­stofn­un­in (e. OECD) fleiri gögn sem varpa ljósi á stöðu mennta­kerf­is­ins út frá viðhorf­um, líðan og fé­lags­legri stöðu nem­enda og eru þær niður­stöður ekki síður fróðleg­ar. Sú töl­fræði bend­ir meðal ann­ars til þess að færri ís­lensk­ir nem­end­ur búi við einelti en nem­end­ur gera að meðaltali í sam­an­b­urðarlönd­um OECD og að hærra hlut­fall þeirra sé ánægt með líf sitt. Þá sýna þær niður­stöður að 73% ís­lensku nem­end­anna sem svöruðu PISA-könn­un­inni sl. vor séu með vaxt­ar­viðhorf (e. growth mind­set), það er að þau trúa því að með vinnu­semi, góðum aðferðum og hjálp frá öðrum geti þau þróað hæfni sína og getu. Þetta hlut­fall er tíu pró­sentu­stig­um hærra hér á landi en meðaltal í OECD-ríkj­un­um. Niður­stöður PISA sýna að slík­ir nem­end­ur hafa sterk­ari hvöt til þess að ná góðum tök­um á verk­efn­um, meiri trú á getu sinni, setji sér metnaðarfyllri mark­mið, leggi meira upp úr mik­il­vægi mennt­un­ar og séu lík­legri til þess að klára há­skóla­nám.

Þetta vaxt­ar­hug­ar­far er afar dýr­mætt því rann­sókn­ir sýna að viðhorf til eig­in getu og vits­muna ræður miklu um ár­ang­ur. Þeir nem­end­ur sem telja að hæfi­leik­ar þeirra og hæfni sé föst stærð eru þannig lík­legri til þess að gef­ast upp á flókn­ari verk­efn­um og vilja forðast erfiðleika og áskor­an­ir. Ég kalla þetta hug­ar­far framtíðar­inn­ar. Okk­ar bíða sann­ar­lega spenn­andi verk­efni og mörg þeirra flók­in. Árang­ur­inn mun ráðast af viðhorfi okk­ar og trú. Setj­um markið hátt og vinn­um að því sam­an.

Lilja Dögg Alfreðsdóttir, mennta- og menningarmálaráðherra og varaformaður Framsóknar.

Greinin birtist fyrst í Morgunblaðinu 7. desember 2019.

Íslenski húsnæðismarkaðurinn hefur einkennst af miklum sveiflum í gegnum tíðina. Ýmist hefur verið skortur á húsnæði eða offramboð og það sama má segja um aðgang að lánsfé. Núverandi stjórnvöld leggja áherslu á að draga úr því ójafnvægi sem ríkt hefur og kappkosta að mynda traustari umgjörð um húsnæðismál.

Frá því ég tók við embætti hefur það verið stefna mín að tryggja nægjanlegt framboð húsnæðis fyrir alla, óháð efnahag og búsetu. Þjóð undir þaki – jafnrétti og jafnvægi var yfirskrift Húsnæðisþings sem haldið var í síðustu viku. Þar var farið yfir stöðuna, þær aðgerðir sem ráðist hefur verið í og framhaldið.

Þegar hefur farið fram mikil endurskipulagning og umbótavinna á sviði húsnæðismála. Stjórnskipulag hefur verið einfaldað með tilfærslu mannvirkjamála yfir til félagsmálaráðuneytisins, þar sem húsnæðismál voru fyrir. Þá hef ég mælt fyrir frumvarpi um sameiningu Íbúða­lánasjóðs og Mannvirkjastofnunar í nýja Húsnæðis- og mannvirkjastofnun sem er ætlað að stuðla að betri heildarsýn yfir málaflokkinn.

Umfangsmikil vinna við gerð húsnæðisáætlana sveitarfélaga hefur átt sér stað. Þeim er ætlað að tryggja að byggt sé í samræmi við þörf en á það hefur skort. Þá hefur hlutverk Íbúðalánasjóðs tekið mikilvægum breytingum en sjóðurinn ber ábyrgð á framkvæmd húsnæðismála og gerir nú reglulegar og ítarlegar greiningar á húsnæðismarkaði. Þannig geta stjórnvöld tekið skilvirkari ákvarðanir sem tryggja að stuðningur skili sér þangað sem þörfin er mest.

Umbætur í húsnæðismálum voru ein grunnforsenda lífskjarasamninga sem undirritaðir voru fyrr á þessu ári. Því lögðu stjórnvöld og aðilar vinnumarkaðarins í mikla vinnu við að greina stöðu húsnæðismála og skilgreina aðgerðir til úrbóta. Rúmlega 40 húsnæðistillögur voru lagðar fram og eru nú í úrvinnslu en þær fela meðal annars í sér stóraukin framlög til uppbyggingar almenna íbúðakerfisins, bætta réttarstöðu leigjenda og innleiðingu hlutdeildarlána fyrir ungt fólk og tekjulága.

Ekki stendur til að skilja landsbyggðina eftir í þessum efnum og síðustu misseri hafa verið kynntar lausnir til að mæta ólíkum áskorunum sveitarfélaga á landsbyggðinni. Erum við þegar farin að sjá árangur þess og uppbyggingu á stöðum þar sem ríkt hefur stöðnun um lengri tíma. Ég bind vonir við að þessar aðgerðir, og fleiri til, styrki húsnæðismarkaðinn svo um munar til framtíðar.

Ásmundur Einar Daðason, félags- og barnamálaráðherra.

Greinin birtist fyrst í Fréttablaðinu 5. desember 2019.

Ný samgönguáætlun ber þess glöggt merki að við erum komin á gott skrið með að greiða niður innviðaskuldina í vegakerfinu eftir hrunið og þar er stórauknu fjármagni varið til vegagerðar.

Samgönguáætlun var samþykkt á vorþingi og nú er uppfærð áætlun lögð fram í þinginu. Stærsti munurinn er sá að nýframkvæmdum sem nema um 214 milljörðum króna er flýtt frá fyrri áætlun, í kjölfar umfjöllunar umhverfis- og samgöngunefndar og áherslu Alþingis um mikilvægi þess. Með þessu er verið að stíga stærri skref en áður hefur tíðkast. Á landsbyggðinni er ætlunin að flýta framkvæmdum um 125 milljarða. Samgöngusáttmáli ríkis og sex sveitarfélaga á höfuðborgarsvæðinu er birtingarmynd sameiginlegrar sýnar og heildarhugsunar fyrir fjölbreyttar samgöngur á svæðinu og er liður í því að leysa ríkjandi og fyrirsjálanlegan umferðarvanda. Þá er lagt upp með samvinnuverkefni ríkis og einkaaðila um stór afmörkuð verkefni. lina

Skýr stefna um uppbyggingu flugvallanna á Akureyri og Egilsstöðum

Það eru líka stigin stór skref í fluginu. Flugstefna hefur verið mótuð  í fyrsta sinn í 100 ára sögu flugsins. Lykilatriðið í henni er að millilanda- og varaflugvellirnir verða á einni hendi, Isavia sem á að taka ábyrgð á varaflugvöllunum.

Notendur millilandaflugvalla verða að taka þátt í rekstri varaflugvalla fyrir millilandafarþega. Uppbygging varaflugvalla á Íslandi er mikilvægt flugöryggismál fyrir þá sem fljúga um Keflavíkurflugvöll, s.s. þegar aðstæður breytast skyndilega vegna veðurs eða óhappa. Þörfin fyrir framkvæmdir og þjónustu miðast við að skapa aðstöðu til að taka við nægum fjölda véla í neyðarástandi.

Nú er stigið stórt skref í átt að bættum rekstri og uppbyggingu á Egilsstaðaflugvelli. Frá og með áramótum tekur Isavia við rekstri hans og þá skapast svigrúm strax á næsta ári til aukins viðhalds á öðrum flugvöllum. Framkvæmdir eru orðnar aðkallandi víða og of lítið fjármagn fer í flugvelli sem eru mikilvægir innviðir.

Það er mörkuð skýr stefna um að byggja flugvellina á Akureyri og Egilsstöðum upp sem alþjóðlegar fluggáttir, samhliða varaflugvallahlutverkinu. Við 2. umræðu fjárlaga var samþykkt breytingartillaga um að leigja eða kaupa húsnæði til stækkunar á flugstöðinni á Akureyrarflugvelli, sannarlega mikilvægt skref og staðfesting á vilja samgönguyfirvalda.

Samvinna er lykill að árangri

Öflugt innlandsflug er mikilvægt byggðamál og einn lykillinn að jafnræði byggðanna. Samhliða bættu viðhaldi á flugvöllum landsins þarf að jafna aðstöðumun landsmanna. Skoska leiðin er mikilvægt skref í þá átt. Flugfargjöld eru há í samanburði við það sem býðst í millilandaflugi, tíðni flugferða er ekki alltaf hentug og sætanýting breytileg. Greiðsluþátttaka stjórnvalda hefur reynst vel til að mæta þessum vanda í Skotlandi og er ætlunin að hrinda henni í framkvæmd hér á landi seinni hluta næsta árs.

Næsta skref varðandi Akureyarflugvöll er að útfæra leiðir til að nýta fjárlagaheimildina um stækkun flugstöðvarinnar og útfæra rekstur hennar þannig að hann nýtist byggðunum og markmiðum stjórnvalda um nýja gátt inn í landið. Breið samvinna er lykill að árangri í þeim efnum.

Að lokum: Isavia verður ekki einkavætt á meðan Framsóknarflokkurinn stendur vaktina í samgöngumálum.   Áfram veginn.

Líneik Anna Sævarsdóttir, alþingismaður Framsóknar í Norðausturkjördæmi og nefndarmaður í umhverfis- og samgöngunefnd Alþingis.

Greinin birtist fyrst á vikudagur.is 29. nóvember 2019.