Category: Fréttir

Framsókn í Reykjavík hefur á aukakjördæmaþingi samþykkt að viðhafa tvöfalt kjördæmaþing við val á efstu stæum framboðslista flokksins fyrir borgarstjórnarkosningarnar í maí. Samkvæmt ákvörðun þingsins fer tvöfalda kjördæmaþingið fram annaðhvort 31. janúar eða 7. febrúar og verður þar kosið um fjögur efstu sæti framboðslistans.

Reglur um tvöfalt kjördæmaþing vegna borgarstjórnarkosninga kveða á um að atkvæðisrétt hafi flokksmenn sem eiga lögheimili í Reykjavík og eru í framsóknarfélögum í kjördæmunum. Á þinginu verður kosið um hvert sæti sérstaklega. Fyrst er kosið milli þeirra sem hafa gefið kost á sér í 1. sæti. Fái enginn frambjóðandi einfaldan meirihluta gildra atkvæða skal kosið á ný milli þeirra tveggja sem flest atkvæði hlutu. Sá telst kjörinn sem hlýtur fleiri atkvæði í síðari umferðinni. Þá er kosið um 2. sætið og svo framvegis þar til kosið hefur verið í 4 efstu sætin. Eftir að úrslit um hvert sæti liggja fyrir geta frambjóðendur sem ekki náðu kjöri í viðkomandi sæti gefið kost á sér í næsta sæti listans.

Þá gildir að ekki skulu vera fleiri en þrír af sama kyni í 5 efstu sætum framboðslistans. Að öðru leyti er það í höndum kjörstjórnar að gera tillögu um framboðslistann í heild og leggja hana fyrir stjórn kjördæmasambandsins, sem síðan leggur listann fyrir aukakjördæmaþing til samþykktar.

• Viðmiðunarreglur um tvöfalt kjördæmaþing vegna borgarstjórnarkosninga.

Ingibjörg Isaksen, alþingismaður og formaður þingflokks Framsóknar, tók upp umræðu um stöðu atvinnumála í óundirbúnum fyrirspurnum á Alþingi. Hún sagði stöðu atvinnumála á Íslandi hafa versnað hratt síðustu vikur og mánuði og kallaði eftir skýrum og samræmdum aðgerðum stjórnvalda til að örva atvinnulífið.

Ingibjörg sagði að sífellt fleiri merki væru uppi um að hagkerfið væri að kólna. Atvinnuleysi væri farið að aukast, flugfélagið Play væri fallið, uppsagnir hefðu orðið hjá Icelandair og mikil óvissa ríkti í ferðaþjónustunni. „Atvinnulífið heldur að sér höndum og fjárfesting dregst saman hjá fyrirtækjum í landinu,“ sagði hún og benti jafnframt á að gengið væri að veikjast á sama tíma og óvissa ríkti í alþjóðaviðskiptum og tollamálum.

Ingbjörg gagnrýndi jafnframt að skattbyrði á bæði almenning og fyrirtæki hefði aukist á tímum þar sem óvissan í efnahagslífinu væri þegar mikil. Sagði hún traust atvinnulífs og heimila á efnahagsstefnu stjórnvalda fara minnkandi. Vakti hún athygli á því að Landsbankinn og Hagstofan spáðu nú mun minni hagvexti á næsta ári en áður hefði verið gert ráð fyrir, um 1,7%.

Í ljósi þessa spurði Ingibjörg atvinnuvegaráðherra hvort hún hefði ekki áhyggjur af stöðunni á vinnumarkaði og í efnahagslífinu almennt og hvort ekki væri tímabært að stjórnvöld settu sér skýrar, samræmdar aðgerðir til að örva atvinnulífið. Að hennar mati væri lykilatriði að Ísland „vaxi út úr“ þeirri stöðu sem nú hafi skapast í stað þess að festast í hægagangi og óvissu.

Atvinnuvegaráðherra svaraði því til að full ástæða væri til að ræða þessi mál ítarlegar á Alþingi. „Það er full ástæða til að fara í samtal hér í þingsal og jafnvel að taka sér meiri tíma en felst í svona fyrirspurn til að ræða almennt um atvinnulífið, verðmætasköpun og stöðu efnahagsmála,“ sagði hún og bætti við að hún væri í þéttu samtali við fulltrúa atvinnugreina og aðra ráðherra sem málið heyrði undir. „Við erum í samtali, það er margt á döfinni, það er mikil bjartsýni víða og ég er algerlega ósammála hv. þingmanni í því að það sé þverrandi traust til aðgerða ríkisstjórnarinnar í samfélaginu. Við ætlum okkur að standa undir því trausti og það er margt í gangi. Það er hið einfalda svar,“ sagði ráðherra meðal annars.

Ingibjörg minnti á að rætt hefði verið um að hér ætti að „blása til nýsköpunarhausts“, um sóknarfæri og uppbyggingu í atvinnulífinu. Að hennar mati hefur það ekki gengið eftir. Ekkert bólar á slíku nýsköpunarhausti né á því að ríkisstjórnin hafi tök á verðbólgu og vöxtum.

„Við sjáum núna að það er 1% frávik í hagspá frá upprunalegum áætlunum í vor og þetta hefur í rauninni áhrif á allt hér í landinu; á tekjur ríkisins, atvinnuþátttöku og allt,“ sagði Ingibjörg.

Að lokum beindi hún nokkrum spurningum til atvinnuvegaráðherra:

• Hvaða aðgerðir hyggjast stjórnvöld ráðast í til að örva atvinnulífið, fjárfestingu og nýsköpun á komandi mánuðum?
• Er ekki tilvalið að ráðast í öfluga markaðssetningu í ferðaþjónustu og einfalda leyfisveitingaferlið í sjó- og landeldi?
• Er það virkilega þannig að ráðherrar telji að staðan sé bara allt í lagi þrátt fyrir 1% lækkun á hagvexti og að atvinnuleysi sé að aukast?
• Eða er stefna ríkisstjórnarinnar einfaldlega sveltistefna sem eigi að neyða þjóðina inn í Evrópusambandið?
• Er það plan ríkisstjórnarinnar?

Jóhann Friðrik Friðriksson, alþingismaður, gagnrýndi í störfum þingsins hvernig staðið hefur verið að málum á Suðurnesjum og á Reykjanesskaga. Hann benti á að atvinnuleysi á svæðinu sé 7,1% og sagði óvissu vegna mögulegra náttúruhamfara kalla á skýrt plan og hraðari ákvarðanir.

„Suðurnesin glíma nú við 7,1% atvinnuleysi og mestu náttúruhamfarir á lýðveldistímanum eru mögulega enn í sjónmáli,“ sagði Jóhann Friðrik og vísaði þar til þeirra viðvarana sem komið hafa frá Veðurstofu Íslands.

Jóhann Friðrik tók sérstaklega fyrir aðgerðir stjórnvalda gagnvart fyrirtækjum í Grindavík. Hann sagðist vonast til að samkeppnissjóður sem settur var á hefði jákvæð áhrif, þó hefði hann sjálfur viljað beina, sérsniðna aðstoð við hvert fyrirtæki: „Það er mín von að það veiti góðan árangur þótt ég hefði viljað fara aðra leið.“

Telur stór verkefni hafa stöðvast

Jóhann Friðrik taldi upp fjölda verkefna sem hann sagði hafa farið í „frost“: stækkun Njarðvíkurhafnar og flutning skipa Landhelgisgæslunnar, nýja heilsugæslu í Innri-Njarðvík sem þegar hefði verið boðin út, og fyrirhugaða stækkun fjölbrautaskólans fyrir verknám. „Það er allavega hægagangur þar, vonandi ekki frost,“ sagði hann um skólaframkvæmdirnar.

Gagnrýnir viðbrögð við falli Play og stöðu lögreglu

Jóhann Friðrik vísaði í ræðu sinni til þess að stór hluti þeirra 400 starfsmanna sem misstu vinnuna við „fall Play“ væri búsettur á Suðurnesjum. „Hvernig voru viðbrögðin? Engin,“ sagði hann og bætti við að mótvægisaðgerðir í ferðaþjónustu á svæðinu hefðu einnig vantað. Þá gagnrýndi hann húsnæðismál lögreglunnar: „Starfsemin er loks komin í tímabundið húsnæði, enn ein gámabyggðin … ekkert varanlegt húsnæði þar.“

Varðandi málaflokk hælisleitenda sagði hann að Suðurnes hefðu áður borið „langstærstu byrðarnar“ vegna fjölgunar, en að þróunin virtist nú horfa til betri vegar.

Beinir spurningum að ríkisstjórn

Jóhann Friðrik sagði skorta heildstæða sýn stjórnvalda á uppbyggingu og varnir á svæðinu. Hann gagnrýndi jafnframt yfirlýsta vegferð fjármálaráðherra um að stefna stærstu fyrirtækjum svæðisins vegna almannavarnaaðgerða: „… á grundvelli þess að þau hafi auðgast á áfallinu.“

Jóhann Friðrik lauk máli sínu með spurningu til ríkisstjórnarinnar: „Er staðan virkilega sú að ríkisstjórn Kristrúnar Frostadóttur er algerlega búin að missa tökin á því að það er mikilvægt að sinna málum sem koma upp strax?“

Þórarinn Ingi Pétursson, alþingismaður, lagði áherslu á í ræðu um störf þingsins að vinna við mótun atvinnustefnu ríkisstjórnarinnar til ársins 2035 verði byggð á raunverulegri stöðu fólks og atvinnulífs í öllum landshlutum. Hann vísaði til þess að fjöldi umsagna hefði borist í samráðsgátt stjórnvalda og sagði mikilvægt að samfélagslegir þættir væru í forgrunni þegar unnið yrði úr þeim.

„Slík stefna er ekki aðeins efnahagslegt skjal heldur samfélagsleg yfirlýsing um það hvernig við viljum byggja Ísland,“ sagði Þórarinn Ingi. „Hún þarf að vera heildstæð, framsækin og byggjast á stöðu ólíkra samfélaga og landshluta sem eru mismunandi.“

Þórarinn Ingi benti á að atvinnulíf hefði breyst verulega í sumum byggðum á undanförnum árum og að víða væri hlutfall erlends vinnuafls orðið hátt. Það kallaði á markvissar aðgerðir. „Við þurfum að styrkja menntun, húsnæði, inngildingu og samfélagslega innviði þannig að allir geti lifað og unnið hér við góð kjör og skapað verðmæti,“ sagði hann.

Að mati Þórarins Inga þarf atvinnustefnan jafnframt að endurspegla nýja tíma með skýrum stuðningi við nýsköpun, fjölbreytni og þátttöku allra aldurshópa. „Við verðum að vinna saman, ekki í sílóum heldur með sameiginlega framtíðarsýn,“ sagði hann og tók sem dæmi verkefnið HeimaHöfn á Hornafirði þar sem tekist hafi að tengja saman atvinnu, nýsköpun og samfélagslegan kraft á forsendum heimamanna.

„Við þurfum atvinnustefnu sem nær utan um allt landið, sem tekur mið af fólkinu, byggðunum og samfélögunum sem halda henni á lofti. Sú leið tryggir bæði stöðugleika og framtíðarvöxt Íslands,“ sagði Þórarinn Ingi að lokum.

Halla Hrund Logadóttir, alþingismaður, beindi sjónum sínum að stöðu ferðaþjónustunnar og þeim áskorunum sem greinin stendur frammi fyrir vegna hækkandi umhverfisgjalda, sérstaklega í gegnum ETS-kerfið sem tekur til flugs og siglinga. Halla Hrund sagði mikilvægt að ríkisstjórnin greini áhrifin vandlega og tryggi samkeppnishæfni íslenskra samgangna „hratt og vel“.

„Ferðaþjónustan skilar um 34% af útflutningstekjum Íslendinga og er gríðarlega verðmæt fyrir byggðir um allt land,“ sagði Halla Hrund og bætti við að á „degi ferðaþjónustunnar“ í síðustu viku hafi komið í ljós samdráttur í komum ferðamanna frá Bandaríkjunum, hóps sem hafi yfirleitt haft háan greiðsluvilja hér á landi.

ETS-kerfið ekki hannað að íslenskum aðstæðum

Í máli Höllu Hrundar kom fram að gjöld tengd ETS-kerfinu séu að hækka og geti dregið úr samkeppnishæfni Íslands, þar sem kerfið sé „ekki að fullu hannað fyrir okkar aðstæður“. Hún benti á að kerfið hvetji til lestarsamgangna í stað styttri flugferða: „Það er augljóst að það kemur enginn ferðamaður hingað til lands með lest,“ sagði hún.

Halla Hrund vakti jafnframt athygli á því að á næsta ári rennur út undanþága sem snýr að losunarheimildum fyrir Ísland er varða flug. „Það er ótrúlega mikilvægt að ríkisstjórnin greini þessi áhrif vel og fari í aðgerðir sem bæði geta tryggt samkeppnishæfni flugsins okkar og líka þegar kemur að skipasiglingum.“

Vill heildstæða nálgun í loftslagsmálum

Halla Hrund lagði áherslu á að loftslagsmarkmið og samkeppnishæfni þurfi að fara saman. Hún nefndi sem dæmi að Icelandair hafi þegar náð samdrætti í losun með fjárfestingu í nýjum flugflota og hvatti áfram til fjárfestinga sem auka orkuöryggi og styðja grænni framtíð.

„Við eigum að horfa á umhverfismál heildstætt… en í ljósi mikilvægi samgangna til og frá landinu hvet ég ríkisstjórnina til að vinna þetta mál hratt og vel.“

Atvinnustefna í mótun

Halla Hrund sagði ferðaþjónustuna verða kjarnagrein, eða ein af kjarnagreinum, í atvinnustefnu Íslands sem nú er í mótun hjá ríkisstjórninni. „Við hlökkum til að vinna að [henni],“ sagði hún.