Category: Fréttir

25. Kjördæmisþing Kjördæmissambands Framsóknarmanna í Norðvesturkjördæmi ályktar:

Fyrstu skref nýrrar ríkisstjórnar Kristrúnar Frostadóttur hafa verið landsbyggðarfólki gríðarleg vonbrigði þrátt fyrir fögur loforð um að hagsmunum landsbyggðar yrði gætt.

Á þeim tíma síðan ný ríkisstjórn tók við má sjá að stór hluti þeirra mála sem hún hefur kynnt eru í raun mál frá fyrri ríkisstjórn, sem hún virðist tileinka sér. Þau mál sem eiga rætur að rekja til núverandi ríkisstjórnar eru hins vegar illa unnin, lítt ígrunduð og skortir greiningu og mat á áhrifum.

Sem dæmi má nefna nýja fjármálaáætlun, sem bersýnilega var unnin í flýti en henni fylgja hvorki lögbundnir mælikvarðar né mat á áhrifum. Ríkisstjórnin hefur nú þegar boðað niðurskurð í mikilvægum málaflokkum. Fjárframlög til vegamála og menntamála verða skert, auk – þess sem góð verkefni fyrri ríkisstjórnar verða stöðvuð, eins og í heilbrigðisþjónustu, samanber stuðning við Janus endurhæfingu.

Norðvesturkjördæmi er víðfemt svæði þar sem margir hafa lífsviðurværi sitt af landbúnaði, sjávarútvegi, ferðaþjónustu og iðnaði. Á fyrstu mánuðum nýrrar ríkisstjórnar hafa verið teknar ákvarðanir sem gera rekstur í þessum atvinnugreinum enn erfiðari. Þar má nefna illa útfært veiðigjald, aukna skattlagningu á ferðaþjónustu sem bitnar sérstaklega á litlum og meðalstórum ferðaþjónustufyrirtækjum, og nýlega hækkun raforkuverðs sem hefur sérstaklega neikvæð áhrif á iðnað, garðyrkjubændur og köld svæði.

Þá hafa verið teknar ákvarðanir – og fleiri eru í burðarliðnum – sem munu leiða til fækkunar sérhæfðra opinberra starfa utan höfuðborgarsvæðisins. Það kemur sérlega illa við íbúa í Norðvesturkjördæmi og má þar meðal annars nefna uppsagnir hjá Vinnumálastofnun og sameiningu sýslumannsembætta.

Kjördæmisþingið vill sérstaklega árétta að það harmar þá neikvæðu umræðu á Alþingi er varðar kynjajafnrétti og stöðu minnihlutahópa. Bakslag hefur orðið í mannréttindabaráttunni, einkum á Vesturlöndum, og hafa neikvæðar breytingar í því samhengi orðið augljósari.

Ísland hefur unnið mikilvægt starf til að jafna stöðu kynjanna og bæta réttindi minnihlutahópa. Því skiptir miklu máli að kjörnir fulltrúar sýni ábyrgð og stuðli ekki að hatursorðræðu. Kjörnir fulltrúar eru fyrirmyndir . og bera ríka ábyrgð á málflutningi sínum. Alþingismenn eiga ekki að vera boðberar bakslags í mannréttindum.

Samþykkt á 25. Kjördæmisþingi Kjördæmissambands Framsóknarmanna í Norðvesturkjördæmi 12. apríl 2025 í Dæli í Víðidal.

Ingibjörg Isaksen, alþingismaður og formaður þingflokks Framsóknar, kallar eftir því að mennta- og barnamálaráðherra útskýri fyrirhugaðan niðurskurð á framhaldsskólastiginu. Hún lagði fram beiðni á fundi allsherjar- og menntamálanefndar þess efnis að ráðherra mætti tafarlaust á fund nefndarinnar – en beiðninni var hafnað.

„Tillögur hagræðingarhóps stjórnvalda fela í sér breytingar sem gætu raskað starfsemi framhaldsskóla verulega ef þær eru innleiddar án samráðs og stuðnings,“ segir Ingibjörg.

Samkvæmt áætlunum fjölgar nemendum um tæplega 650 næstu tvö ár – sem samsvarar einum meðalstórum skóla. Þetta gerist á sama tíma og skerðing framlaga stendur fyrir dyrum, þrátt fyrir auknar kröfur um kennslu í íslensku, einstaklingsmiðaðan stuðning og aðlögun nemenda.

***

Minnisblað

– Niðurskurður á framhaldsskólastiginu í fjármálaáætlun 2026–2030

Helstu niðurstöður úr fjármálaáætlun

• Gert er ráð fyrir niðurskurði upp á 2,5 milljarða kr. á tímabilinu 2026–2030.
• Þetta samsvarar meira en 5% samdrætti í fjárframlögum til framhaldsskólanna, miðað við núverandi útgjöld.
• Á sama tíma er gert ráð fyrir fjölgun nemenda – um 650 nemendur á næstu tveimur árum – auk aukins kostnaðar við verknám og stuðning við fjölbreyttan nemendahóp.

Gagnrýni og áhyggjur

• Félag framhaldsskólakennara hefur lýst yfir miklum áhyggjum og telur að niðurskurðurinn geti haft áhrif á:
  • gæði kennslu
  • framboð námsleiða og valfaga
  • starfsskilyrði kennara
  • aðgengi að sértækum úrræðum fyrir nemendur með sérþarfir
• Stefán Vagn Stefánsson alþingismaður hefur bent á alvarlegan skort á markmiðum og mælikvörðum í fjármálaáætluninni, sem brýtur gegn lögum um opinber fjármál.

Viðbótarathuganir og samhengi

Samanburður við önnur skólastig

• Nauðsynlegt er að meta hvort sambærilegur niðurskurður sé fyrirhugaður í grunn- og háskólastigi – ef ekki, þarf að skýra hvers vegna framhaldsskólar dragast sérstaklega saman.

Áhrif á framtíðarmöguleika

• Gæti dregið úr möguleikum nemenda til að velja fjölbreyttar námsleiðir, sérstaklega í verknámi.
• Aukið brottfall eða lakari námsárangur til lengri tíma, sem getur haft áhrif á atvinnulíf og samfélag.

Starfsskilyrði kennara

• Hætta á auknu álagi, fækkun starfa og minni sveigjanleika í skipulagi náms.

***

Halla Hrund Logadóttir, alþingismaður, ræddi Alþingi um deilur ríkisins og Landsvirkjunar varðandi rentu fyrir nýtingu auðlinda vatns og vinds í tilfelli Hvammsvirkjunar og Búrfellslundar. Hún spurði í óundirbúnum fyrirspurnum umhverfis-, orku- og loftslagsráðherra, um gjaldtöku fyrir nýtingu á heitu vatni.

Halla Hrund benti á að heita vatnið hefur að ákveðnu leyti verið undanskilið í umræðunni um auðlindagjaldtöku. Hún spurði ráðherra hvernig gjaldtöku fyrir nýtingu á heitu vatni verði háttað, sérstaklega á þjóðlendum og ríkisjörðum.

„Hver er sýn ráðherra þegar kemur að gjaldtöku fyrir nýtingu á heitu vatni, ekki síst á þjóðlendum sem eru um 40% af landinu okkar og þeim hundruðum ríkisjarða sem við eigum?“ spurði Halla Hrund.

Hún vísaði til uppbyggingar baðlóna sem nota töluvert magn af heitu vatni og spurði hvort sömu lögmál gildi um rentu fyrir heita vatnið og í tilfelli vatnsafls og vindorku.

Umhverfis-, orku- og loftslagsráðherra svaraði að gjaldtakan fyrir heita vatnið heyri undir fleiri ráðherra og kalli á samhæfða stefnu þvert á ríkisstjórn. Ráðherra viðurkenndi að skýr, heildstæð sýn á gjaldtöku fyrir heita vatnið vanti enn og að stefnumótunarvinna sé nauðsynleg. Hann benti á að í stjórnarsáttmála sé kveðið á um mótun heildrænnar auðlindastefnu á þessu kjörtímabili.

Halla Hrund hvatti ráðherra í andsvari til að horfa á heita vatnið í heildarsamhengi. Hún benti á mikilvægi skýrleika fyrir fjárfesta, sveitarfélög og almenning. Hún spurði einnig um rentu af jarðefnanýtingu og benti á að ásókn í jarðefni sé að aukast á heimsvísu. Ráðherra svaraði að skýr lagarammi um jarðefnanýtingu vanti og að það sé nauðsynlegt að horfa til lagaumgjarðarinnar í heildstæðri auðlindastefnuvinnu.

• Gjaldtaka fyrir nýtingu á heitu vatni.

Stefán Vagn Stefánsson, alþingismaður, ræddi í störfum þingsins um áhyggjur sínar vegna stöðu lögreglunnar, sérstaklega á höfuðborgarsvæðinu. Hann benti á að verkefni lögreglunnar hafi breyst verulega á síðustu árum með aukinni hörku, ofbeldi og flóknari málum.

Trygging öryggis lögreglumanna

Stefán Vagn lagði áherslu á að öryggi lögreglumanna þurfi að vera tryggt og að lögreglan fái nægilegt fjármagn og mannafla til að sinna sínum verkefnum.

Álag og hætta á brotthvarfi

„Í samtölum við lögregluna er ljóst að við núverandi ástand verður ekki unað öllu lengur enda eykur þetta aukna álag á starfsmenn lögreglunnar, sem þeir finna fyrir á hverjum degi, hættu á brotthvarfi úr starfi, kulnun og óöryggi í vinnunni þar sem óvíst er hvenær liðsauki berst í þeim málum sem eru þess eðlis að þess sé þörf.“

Nýjar lausnir og endurskoðun inntökukerfis

Stefán Vagn kallaði eftir því að horfa út fyrir kassann og skoða nýjar lausnir, þar á meðal að endurskoða inntökukerfi í lögreglunám og gefa ómenntuðum lögreglumönnum tækifæri til að mennta sig.

Framtíðarsýn fyrir lögregluna

Stefán Vagn lagði áherslu á mikilvægi þess að tryggja öryggi lögreglumanna og bæta starfsumhverfi þeirra til að mæta auknum kröfum og verkefnum. Hann hvatti til þess að leita lausna til framtíðar til að bæta stöðu lögreglunnar.

Ræða Stefáns Vagns í heild sinni á Alþingi:

Deila

Prenta grein

Halla Hrund Logadóttir, alþingismaður, ræddi um alvarlegt ástand kynferðisofbeldis gegn börnum á í störfum þingsins á Alþingi. Hún benti á átakið „Ég lofa“ sem Barnaheill hefur staðið fyrir, þar sem kynferðisofbeldi gegn börnum er sérstaklega tekið fyrir.

Sláandi tölur

Samkvæmt nýjustu rannsóknum frá 2024, sem Barnaheill hefur tekið saman, eru tölurnar sláandi. Um 700 börn í 8.-10. bekk hafa orðið fyrir kynferðisofbeldi af hálfu jafnaldra og 250 börn af hálfu fullorðinna. Innan við helmingur þessara barna hefur sagt frá ofbeldinu.

Áhrif á stúlkur í 10. bekk

Halla Hrund lagði áherslu á að yfir 50% stelpna í 10. bekk hafa verið beðnar um að senda nektarmyndir og fengið óumbeðið klámfengið efni sent til sín. „Mörg mál eru tilkynnt til lögreglu en þó langt í frá stór hluti þeirra, um tvö á viku eða 126 á árinu 2024.“

Samkvæmt skýrslu Stígamóta frá 2023 voru 52,1% þeirra sem leituðu til samtakanna á barnsaldri þegar ofbeldið átti sér stað og 27,4% undir tíu ára.

Kallað eftir aukinni fræðslu

Halla Hrund kallaði eftir aukinni fræðslu og umræðu um kynferðisofbeldi gegn börnum. „Þetta er einfaldlega hræðileg staða. Hvert og eitt barn sem verður fyrir slíku ofbeldi glímir við afleiðingarnar út ævina og það er okkar skylda að tala meira um þetta og efla fræðslu.“ 

Hún skoraði á þingmenn og ráðherra málaflokksins að setja þetta mál á oddinn og tryggja að börn fái þá vernd sem þau eiga rétt á.

Ræða Höllu Hrundar í heild sinni á Alþingi:

Deila

Prenta grein

„Ríkisstjórnin sýnir enga raunverulega framtíðarsýn og vanrækir mikilvægustu málaflokkana,“ sagði Sigurður Ingi Jóhannsson, formaður Framsóknar, í umræðum á Alþingi í störfum þingins. Þar gagnrýndi hann fjármálaáætlun ríkisstjórnarinnar harðlega og sakaði hana um að fórna framtíðinni með skammsýnu fjármagni og vanrækslu á verðmætasköpun.

Sigurður Ingi benti á að ríkisstjórnin hefði tekið við ríkissjóði með 50 milljarða í umframtekjur, en engu að síður væri horft fram hjá tækifærum til að bæta stöðuna eða fjárfesta í grunnþjónustu.

„Því hefði mátt bæta fjárhag ríkissjóðs strax eða forgangsraða betur – í stað þess stefnir í niðurskurð á lykilþjónustu eins og menntun og heilbrigðismálum,“ sagði hann.

„Við erum að fresta framtíðinni“ – menntun látin sitja á hakanum

Í ræðu sinni lagði Sigurður Ingi sérstaka áherslu á stöðu menntakerfisins og kallaði stöðu framhaldsskólanna sérstaka áhyggjuefni:

„Það er eins og framhaldsskólinn sé skilinn eftir úti á þekju – þetta eru skilaboð um að fresta framtíðinni.“

Hann gagnrýndi jafnframt yfirvofandi niðurskurð í geðheilbrigðisþjónustu.

Óvissa eykst – en ríkisstjórnin minnkar varasjóð

Samkvæmt nýrri fjármálaáætlun hyggst ríkisstjórnin lækka árlegt framlag í varasjóð um 20 milljarða króna, miðað við síðustu áætlun. Þetta gerist á sama tíma og efnahagsleg óvissa á alþjóðamörkuðum eykst.

Sigurður Ingi benti á að 400 milljarðar hafi horfið úr Kauphöllinni á skömmum tíma, sem sé meira en tapðist í upphafi Covid-faraldursins.

„Á sama tíma og fjármálakerfið missir hundruð milljarða og alþjóðleg óvissa eykst, dregur ríkisstjórnin úr eigin viðbragðsgetu,“ sagði hann.

Framsókn leggur fram tillögu um innlent eignarhald í fiskeldi

Í lok ræðunnar boðaði Sigurður Ingi að Framsókn myndi leggja fram þingsályktunartillögu þess efnis að tryggja innlent eignarhald í sjókvíaeldi, með fyrirmynd frá Færeyjum. Hann lagði áherslu á að arður af auðlindum þjóðarinnar ætti að nýtast innanlands.

„Við verðum að tryggja að arðurinn af auðlindum okkar skili sér heim – það er forsenda verðmætasköpunar og lykill að því að ná 6.500 milljarða markmiðinu fyrir árið 2030.“

Ræða Sigurðar Inga í heild sinni á Alþingi:

Deila

Prenta grein

Halla Hrund Logadóttir, alþingismaður, ræddi á Alþingi í óundirbúnum fyrirspurnum um mikilvægi fjallaleiðsögunámsins við Framhaldsskólann í Austur-Skaftafellssýslu á Hornafirði. Námið, sem er einstakt á Íslandi, er í hættu vegna kostnaðar og er því kallað eftir stuðningi til að tryggja áframhaldandi starfsemi þess.

Mikilvægi fyrir ferðaþjónustu og almannavarnir

Halla Hrund vakti athygli á mikilvægi námsins fyrir öryggi og fagmennsku í fjallamennsku, sérstaklega á jöklum. „Þetta er nám í sérstakri leiðsögn á jöklum sem er afar mikilvægt fyrir öryggi og fagmennsku í okkar síbreytilegu náttúru. Námið er hið eina sinnar tegundar á Íslandi og starfar í höfuðstöðvum helstu jökla landsins þar sem ferðamannafjöldi hefur aukist um rúm 500% á undanförnum árum.“

Hún benti á að nemendur sem ljúka náminu fari flestir að starfa við fagið og að það sé mikilvægt fyrir ferðaþjónustuna og almannavarnir.

Dómsmálaráðherra tekur undir mikilvægi námsins

Dómsmálaráðherra tók undir mikilvægi námsins í sínu svari og benti á að það hafi forvarnagildi. Hún nefndi að öryggismál landsmanna séu á ábyrgð dómsmálaráðuneytisins og að menntun á þessu sviði sé mikilvæg.

Halla Hrund lagði áherslu á að finna leiðir til að tryggja áframhaldandi starfsemi námsins og kallaði eftir samstarfi ólíkra ráðuneyta til að leysa málið.

„Við erum að tala um þetta forvarnagildi og öryggissjónarmið fyrir okkar lykilatvinnugrein.“

Dómsmálaráðherra sagðist ætla að taka málið til skoðunar og nefna það við aðra ráðherra.

Fjallaleiðsögunámið er mikilvægt fyrir öryggi og fagmennsku í fjallamennsku á Íslandi. Það er nauðsynlegt að finna leiðir til að tryggja áframhaldandi starfsemi þess til að stuðla að öryggi ferðamanna og almannavarna.

• Fjallaleiðsögunám á Íslandi.

Sigurður Ingi Jóhannsson, alþingismaður og formaður Framsóknar, átti orðastað við forsætisráðherra og ræddi samráð við Alþingi um öryggis- og varnarmál. Hann gagnrýndi ríkisstjórnina fyrir að hafa ekki nægilegt samráð áður en stefnumál eru lögð fram.

„Við höfum séð nýja ríkisstjórn fara af stað og í samskiptum hérna við þingið hef ég tekið eftir því að það er oft og tíðum þannig að ríkisvaldið virðist líta svolítið á að löggjafarþingið sé bara beinlínis framhald af framkvæmdarvaldinu,“ sagði Sigurður Ingi.

Áhyggjur af veiðigjöldum og fjármálaáætlun

Samkvæmt lögum og venjum ætti framkvæmdarvaldið að hafa samráð við löggjafarþingið áður en stefnumál eru lögð fram, sérstaklega þegar um er að ræða mikilvæg mál eins og öryggis- og varnarmál. Sigurður Ingi benti á að veiðigjöld hafi verið sett í samráð í aðeins sjö daga og að fjármálaáætlun hafi verið lögð fram án markmiða.

Samstarf við Kanada og Evrópusambandið

Sigurður Ingi lýsti áhyggjum sínum yfir því að utanríkisráðherra hafi talað um aukið samstarf við Kanada og Evrópusambandið án þess að ræða það við þingið. Hann spurði forsætisráðherra hvaða skilaboð hún myndi fara með á fund framkvæmdastjórnar Evrópusambandsins, síðar í vikunni.

Forsætisráðherra svaraði og sagði að utanríkisráðherra hafi skipað þverpólitíska nefnd til að fara yfir öryggis- og varnarmálin. Hún sagði að fundur með forseta framkvæmdastjórnar Evrópusambandsins myndi snúast um hagsmuni Íslands í tollastríði. Hún lagði áherslu á að samstaða væri mikilvæg á þessum viðsjárverðu tímum.

Þverpólitískt samráð mikilvægt

Forsætisráðherra lofaði að upplýsa þingið um niðurstöður fundarins með framkvæmdastjórn Evrópusambandsins.

• Samráð í þinginu um öryggis- og varnarmál.