Categories
Fréttir

Ekki saknæmt athæfi að vera fávís eða illa upplýstur

Deila grein

03/02/2016

Ekki saknæmt athæfi að vera fávís eða illa upplýstur

24671716596_29475601b0Hæstv. forseti. Það er fagnaðarefni að heyra að Bankasýsla ríkisins skuli ætla að kanna sölu Landsbankans á Borgun. Sá sem hér stendur sendi Bankasýslunni formlegt erindi í fyrra þar sem farið var fram á það að söluverð hlutarins í Borgun yrði metið en Bankasýslan treysti sér þá ekki til að verða við erindinu.

Það veitir ekki af því að taka þetta mál og athuga það vegna þess að ljóst er að forustumenn Landsbankans hafa orðið margsaga í þessu máli. Upphaflega sagði bankastjórinn að landsbankamenn hefðu ekki getað metið hlut Borgunar almennilega en gat þess samt að söluverðið væri hagstætt. Seinna í ferlinu lét hann það flakka að Samkeppniseftirlitið hefði herjað mjög á Landsbankann um að selja þennan hlut en það hefur komið í ljós að það er ekki rétt.

Nú halda landsbankamenn því fram að þeir hafi ekki getað vitað um svokallaðan hvalreka, eða á ensku „windfall“, sem varði það að Visa Inc. keypti evrópska hluta Visa.

Nú er það ekki saknæmt athæfi að vera fávís eða illa upplýstur, en hitt er annað mál að í þessu tilfelli er það rándýrt fyrir almenning í landinu. Það bárust nefnilega vísbendingar snemma árs 2014 á opinberum fréttamiðlum um þennan hvalreka sem væntanlegur var. Þá var líka getið um áhrif af sölu Visa Europe til Visa Inc. í árshlutareikningum og upplýsingum Visa Inc. þar sem þetta kemur fram.

Hafi menn í Landsbankanum ekki vitað af þessu bendir það til þess að þeir séu ekki mjög vel starfi sínu vaxnir og ættu að finna sér eitthvað annað að gera. Hafi þeir hins vegar búið yfir þessum upplýsingum og látið hjá líða að nýta þær er sama niðurstaða auðfengin. Stjórn Landsbankans á að víkja út af þessu máli.

Þorsteinn Sæmundsson — í störfum þingsins 2. febrúar 2016.

 

Categories
Fréttir

Er ferðamannastraumurinn bóla sem gæti sprungið?

Deila grein

03/02/2016

Er ferðamannastraumurinn bóla sem gæti sprungið?

Sigurður Páll Jónsson 005Hæstv. forseti. Ferðamennska hefur stóraukist hér á landi undanfarin ár og er það ánægjuleg þróun þó að sumum þyki nóg um. En staðreyndin er sú að um 30% af landsframleiðslu kemur úr ferðamannageiranum. Auknum ferðamannastraumi fylgir aukið álag á alls konar þætti, suma fyrirséða og aðra ófyrirséða. Aukið álag á landsvæði hefur þegar komið í ljós og hafa stjórnvöld brugðist við að hluta til með breytingum á lögum um náttúruvernd. Álag á vegi landsins hefur aukist og kemur það aðallega niður á umferðaröryggi sem meðal annars hefur birst í auknum fjölda umferðarslysa hjá ferðamönnum sem ekki eru vanir íslensku gatnakerfi með of mörgum einbreiðum brúm, mjóum vegum auk malarvega og fleira.
Álag á vegi jókst einnig til muna eftir að strandsiglingar ríkisins voru aflagðar og þungaflutningar voru færðir á gatnakerfið. Það mætti að mínu mati taka snúning á því í umræðunni hvort flutningur á þungavöru um strendur landsins væri betur kominn sjóleiðis til að minnka álag á vegi. Dreifing ferðamanna um landið þyrfti að vera meiri og koma ferðafólks hefur nær eingöngu verið í gegnum Keflavík sem stýrir fólki meira um suðvesturland.
Egilsstaðaflugvöllur er kostur sem gera á tilraun með í vor með móttöku ferðamanna í sex mánuði fyrst í stað og ætti það að dreifa álaginu á landið og auka umsvifin fyrir austan og norðan. Það verður spennandi að sjá hvernig það gengur.
Koma farþegaskipa hefur aukist, en stærri hafnir landsins eru betur í stakk búnar að taka á móti þeim. Þó hefur minni farþegaskipum fjölgað og er ágætisreynsla að skapast í hringferðum slíkra skipa í kringum landið með viðkomu á ýmsum stöðum. Er ferðamannastraumurinn bóla sem gæti sprungið? Spyr sá sem ekki veit. Gakktu hægt um gleðinnar dyr, segir einhvers staðar, en þó örugglega og glaðlega.
Sigurður Páll Jónsson — í störfum þingsins 2. febrúar 2016.

 

Categories
Fréttir

Umsögn Seðlabankans jákvæð

Deila grein

03/02/2016

Umsögn Seðlabankans jákvæð

Elsa-Lara-mynd01-vefurHæstv. forseti. Þessa dagana vinnur hv. velferðarnefnd þingsins með húsnæðisfrumvörp hæstv. félags- og húsnæðismálaráðherra. Í gær birti Seðlabankinn umsögn sína vegna þessara mikilvægu mála. Það er skoðun bankans að áhrif frumvarpanna verði í samræmi við þau markmið sem frumvörpunum er ætlað að ná, þ.e. að koma til móts við húsnæðiskostnað leigjenda. Það er skoðun bankans að áhrif frumvarpanna verði í samræmi við markmið þeirra að lækka húsnæðiskostnað þeirra sem eru á leigumarkaði með auknum húsnæðisbótum og auknu framboði á húsnæði fyrir efnaminni leigjendur. Um frumvarp um húsnæðisbætur segir í umsögn Seðlabankans, með leyfi forseta:
„Það felur í sér að þær fjölskyldur sem njóta kostnaðarþátttöku ríkisins samkvæmt frumvarpinu munu með tímanum þurfa að ráðstafa nokkru minni hluta tekna sinna en ella til húsnæðis og þar af leiðandi hafa meira til ráðstöfunar í aðrar neysluvörur og sparnað.“
Í umsögn Seðlabankans um almennar íbúðir fyrir efnaminni leigjendur segir, með leyfi forseta:
„Með frumvarpinu er lagt til að verulegum fjárhæðum verði varið til uppbyggingar á leiguhúsnæði sem verði ráðstafað til tekjulágra og annarra sem tilgreindir eru í frumvarpinu. Að öðru óbreyttu mun slíkt leiða til þess að leiguverð á slíkum íbúðum lækkar.“
Þessi umsögn er í samræmi við það sem ráðgjafarfyrirtækið Analytica benti á í umsögn sinni þegar umrædd frumvörp voru til vinnslu innan velferðarráðuneytisins. Ríkið hefur sett verulega fjármuni í húsnæðismál undanfarin ár eða frá árinu 2008 en þar er um að ræða útgjöld til Íbúðalánasjóðs, útgjöld í vaxtabætur, sérstakar vaxtabætur og útgjöld til niðurfellingar á verðtryggðum húsnæðislánum heimilanna. Sá hópur sem umrædd frumvörp eiga að ná til og eru í vinnslu innan hv. velferðarnefndar hefur ekki fengið úrbætur í húsnæðismálum. Því er mikilvægt að þessi frumvörp nái fram að ganga. Allir hv. þingmenn verða að hafa það í huga að umrædd frumvörp eru tengd kjarasamningum og hluti þess að kjarasamningar tókust á almennum vinnumarkaði síðasta vor.
Elsa Lára Arnardóttir — í störfum þingsins 2. febrúar 2016.

Categories
Fréttir

Aðildarríkjum EES ber að leyfa innflutning á fersku kjöti

Deila grein

03/02/2016

Aðildarríkjum EES ber að leyfa innflutning á fersku kjöti

líneikVirðulegi forseti. Ráðgefandi álit EFTA-dómstólsins sem skilað var í gær veldur mér áhyggjum. Samkvæmt áliti dómstólsins kveður EES-samningurinn á um að aðildarríkjum hans beri að leyfa innflutning á fersku kjöti svo framarlega sem það hefur staðist heilbrigðiseftirlit í heimalandinu. Ekki sé heimilt að gera þá kröfu að afurðirnar verði frystar eins og íslenskt stjórnvöld hafa alltaf krafist. Ég vil þó árétta það að álitið er ráðgefandi og afnemur ekki sjálfkrafa gildandi reglur á Íslandi.
Í gegnum árin hafa dýralæknar og aðrir sérfræðingar sem best þekkja til á þessu sviði varað við innflutningi á fersku kjöti. Með leyfi forseta langar mig að vitna í orð Vilhjálms Svanssonar, dýralæknis við Tilraunastöð Háskóla Íslands að Keldum, í Fréttablaðinu þar sem hann segir þessa niðurstöðu sorgartíðindi fyrir þá sem bera líf og dýraheilsu fyrir brjósti:
„Innflutningur á hráu kjöti til Íslands er bannaður vegna varna gegn dýrasjúkdómum og voru fyrstu lög í þá átt sett 1882. Staða Íslands með tilliti til dýrasjúkdóma er einstæð í heiminum og hana ber að varðveita með öllum tiltækum ráðum. Tilgangur bannsins er margþættur og er meðal annars að tryggja sem heilnæmasta innlenda matvöru, stuðla að dýravelferð, varðveita erfðafjölbreytileika eða erfðaauðlindir, draga úr lyfjakostnaði, vernda lýðheilsu og fleira. Liður í velferð dýra er að stuðla að góðu heilsufari dýra í landinu með því að koma í veg fyrir að nýir smitsjúkdómar berist til landsins. Um leið er lagður grunnur að því að áfram verði framleiddar heilnæmar búfjárafurðir í landinu, lausar við afleiðingar tiltekinna sjúkdóma eða lyfjaleifar þeim tengdum. Þar fyrir utan mætti svo auðvitað ræða æskileg umhverfisáhrif af flutningi kjöts, en það er annað mál.“
Líneik Anna Sævarsdóttir — í störfum þingsins 2. febrúar 2016.

Categories
Fréttir

Allir séu á sömu blaðsíðunni um öryggi og mikilvæga þjónustu

Deila grein

03/02/2016

Allir séu á sömu blaðsíðunni um öryggi og mikilvæga þjónustu

ÞórunnHæstv. forseti. Í liðinni viku barst þingmönnum Norðausturkjördæmis bréf frá flugrekstrarstjóra Norlandair og þjálfunarstjóra Mýflugs sem hafa aðsetur á Akureyrarflugvelli. Innihald bréfsins er þess efnis að það vekur áhyggjur því að leiddar eru líkur að því að hugmyndir Isavia um skert þjónustustig leiði einnig til skertra öryggishagsmuna notenda þjónustunnar.
Akureyrarflugvöllur er þriðji stærsti flugvöllur landsins á eftir Reykjavík og Keflavík. Þrátt fyrir erfiðar aðstæður frá náttúrunnar hendi og mikla flugumferð hefur flugumferðarstjórum tekist að halda uppi háum öryggisstuðli. Sá árangur grundvallast á radarstöð sem staðsett er við hlið flugbrautarinnar og stjórnast af flugumferðarstjórum í flugturni. Af ýmsum ástæðum stefnir í að flugumferðarstjórum fækki úr sex í þrjá. Ekki fyrr en nýlega hafa verið gerðar ráðstafanir til nýráðninga og þjálfunar á nýjum flugumferðarstjórum. Vitað er að þjálfun þeirra tekur tíma og hafa starfandi flugumferðarstjórar boðist til að dekka tímabilið með skipulagningu vakta, líkt og þeir hafa reyndar gert fram að þessu samkvæmt upplýsingum mínum.
Hæstv. forseti. Stefnan virðist vera sú að manna vaktir með starfsmönnum sem hafa einungis brot af þeirri menntun, starfsþjálfun og réttindum sem flugumferðarstjórar hafa. Þessir starfsmenn hafa til dæmis ekki réttindi til að veita radarþjónustu og því er það öryggi sem sú stöð veitir ekki til staðar þegar þeir verða á vakt.
Í ljósi mikillar flugumferðar um Akureyrarflugvöll og þess að hann er miðstöð sjúkraflugþjónustu sýnist mér afar mikilvægt að þessi þjónusta sé ekki skert. Ekki má gleyma því að flugvöllurinn er mikilvægur varaflugvöllur fyrir bæði innanlands- og utanlandsflug allan sólarhringinn. Mikilvægi þess að veita þjónustu með radarleiðsögn hafa dæmin sannað, en ekki gefst tími til að telja þau upp hér. Ágreiningur virðist um túlkun á því hvað skert þjónusta er. Það gengur ekki. Menn verða að vera á sömu blaðsíðunni þegar mál sem varða öryggi og mikilvæga þjónustu eru rædd. Ég efast ekki um að innanríkisráðherra skoðar þetta mál vel og treysti því að farsæl lausn finnist.
Þórunn Egilsdóttir — í störfum þingsins 2. febrúar 2016.

Categories
Fréttir

Umhverfismál til umræðu í þinginu

Deila grein

29/01/2016

Umhverfismál til umræðu í þinginu

Sigrún Magnúsdóttir 006Óhætt er að segja að umhverfismálin hafi verið áberandi í þinginu þessa vikuna. Þingmenn allra flokka viðhöfðu málefnalega og yfirvegaða umræðu. Umhverfismál hafa víðtæka tengingu og koma við hjá nær öllum atvinnugreinum og taka yfir vítt svið. Það er ánægjulegt að mikil vakning hefur orðið í samfélaginu á að finna raunhæfar lausnir til að vinna gegn loftslagsbreytingum og sporna gegn hverskonar sóun, eins og felast í sóknaráætlun. Mikil tækifæri felast í betri nýtingu, bættri umgengni og orkustjórnun sem stuðlar að sjálfbærri nýtingu auðlinda og bættri samkeppnisstöðu íslenskra fyrirtækja.
Vikan byrjaði á því að Sigrún Magnúsdóttir, umhverfis- og auðlindaráðherra, gerði grein fyrir starfshópi sem er ætlað að koma með tillögur um hvernig draga megi úr notkun plastpoka.
Þá voru loftslagsmálin rædd ýtarlega á þriðjudag og miðvikudag og loks voru óundirbúnar fyrirspurnir á fimmtudag.
„Hér höfum við verið í einn og hálfan klukkutíma að ræða hápólitísk mál, einhver heitustu mál samtímans, bæði á Íslandi sem og erlendum vettvangi. Mál sem snerta efnahagsmál heimsins alls, mál sem eru náttúrlega utanríkismál líka og við gerum það hér undir hatti umhverfismála. Það segir mér að umhverfismál eru að verða þau mál sem snerta hvað flesta, allan almenning, fyrirtæki og heiminn allan. Einnig hefur komið fram í mörgum ágætum ræðum að til að ná sem mestum árangri á þessu sviði eins og víðast hvar annars staðar er að upplýsa og fræða. Það eru svona lykilorð. Sannarlega tek ég undir það. Ég vil benda á að í upphafsræðu var bent á og vísað í blaðagreinar í Vísi og fleiri miðlum. Með leyfi forseta langar mig til að sýna eina opnu í Morgunblaðinu í dag. Þar eru þrjár fréttir og þær snúa allar að loftslagsmálum, til dæmis: Bráðnun kann að breyta veðurfari. Hér er nefnd áætlun um hvernig auka megi notkun rafmagns í fiskiskipum. Og mjög skemmtileg verðlaun í sambandi við það voru afhent í Hnakkaþoni Háskólans í Reykjavík í gær. Annað sem er ekki gott og snertir okkur líka að ný plöntubaktería hefur greinst með innflutningi á rósum frá Hollandi. Það er því margt sem við sem stýrum umhverfismálum þurfum að hyggja að“, sagði Sigrún Magnúsdóttir.

Categories
Fréttir

Parísarfundurinn um loftslagsmál – munnleg skýrsla

Deila grein

28/01/2016

Parísarfundurinn um loftslagsmál – munnleg skýrsla

Sigrún Magnúsdóttir_001Sigrún Magnúsdóttir umhverfis- og auðlindaráðherra flutti Alþingi á þriðjudaginn skýrlsu um loftslagsfundinn í París og samkomulagið sem þar náðist.
„Virðulegi forseti. Það er mér ánægja að fá að flytja á Alþingi stutta skýrslu um loftslagsfundinn í París og samkomulagið sem þar náðist. Margir hafa kallað samkomulagið sögulegt og tel ég óhætt að taka undir það.
Loftslagsbreytingar af manna völdum eru einn mesti vandi sem mannkynið stendur frammi fyrir. Ef ekki tekst að koma böndum á losun gróðurhúsalofttegunda er hætta á stórfelldri röskun á lífríki jarðar og lífsskilyrðum komandi kynslóða. Vandinn verður mestur í framtíðinni eftir tugi ára en krefst aðgerða nú.
Í París tóku þjóðir heims sig saman um að standa að metnaðarfullu samkomulagi sem felur í sér nýtt upphaf, nýja heimsmynd. Skilaboðin eru skýr, þau eru um breytta hegðun einstaklinga og fyrirtækja og markvissar aðgerðir ríkja. Árangurinn er ekki síst góðum undirbúningi Frakka að þakka.
Parísarsamkomulagið er sannarlega sögulegt. Í fyrsta sinn er gert ráð fyrir aðgerðum allra ríkja heims í baráttunni gegn loftslagsbreytingum. Það var ógleymanlegt að skynja andrúmsloftið á Parísarfundinum sem þróaðist í átt til samkomulags og skynja þá hugarfarsbreytingu sem orðið hefur hjá stjórnvöldum, atvinnulífi og einstaklingum.
Ísland var í þeim hópi þjóða sem þrýstu á metnaðarfullt markmið á lokaspretti samningsins. Við berum öll ábyrgð á því að finna lausnir á þessu hnattræna verkefni og það skiptir engu máli hvort ríki eru stór eða smá, allir eiga og verða að leggja sitt að mörkum.
Markmið um hlýnun innan við 2°C var staðfest í Parísarsamkomulaginu en jafnframt segir að reynt verði að gera enn betur svo að hlýnun geti haldist innan við 1,5°C. Markmið hvers og eins ríkis er ekki nákvæmlega útfært enn þá en stóra myndin liggur nokkurn veginn fyrir. Það er ljóst að Parísarsamkomulagið mun kalla á herta viðleitni á Íslandi til þess að draga úr losun og auka bindingu kolefnis.
Íslendingar fjárfestu í upphafi síðustu aldar í betri framtíð með hitaveituframkvæmdum. Ég tel að fáar fjárfestingar hafi borgað sig betur. Þar sýndu Íslendingar einstaka framsýni og með henni fengum við risavaxið forskot þegar kemur að því að vinna gegn loftslagsbreytingum. Sú þekking sem Íslendingar búa yfir fleytir okkur af stað og er mikilvægur hlekkur í hnattrænu verkefni.
Á lofstslagsráðstefnunni í París flutti forseti Íslands, herra Ólafur Ragnar Grímsson, ávarp við opnun á sérstökum orkudegi fundarins. Þar var meginþemað möguleikar jarðhitans á heimsvísu. Þá hélt hæstv. utanríkisráðherra Gunnar Bragi Sveinsson ávarp um stofnun á hnattrænum samstarfsvettvangi um jarðhita þar sem Ísland er í fararbroddi ásamt mörgum öflugum ríkjum og alþjóðastofnunum. Jarðhiti var þó ekki það eina sem Ísland lagði til málanna í París. Aldrei fyrr höfum við staðið fyrir eins öflugri kynningu af Íslands hálfu á þingum loftslagssamningsins. Þannig lögðu fulltrúar Reykjavíkurborgar af festu fram yfirlýsingu yfir 100 íslenskra fyrirtækja um aðgerðir í loftslagsmálum auk þess sem íslensk stjórnvöld stóðu fyrir fimm viðburðum í Norræna skálanum á fundinum. Auk jarðhitans og orkumála var þar fjallað um landgræðslu og áhrif loftslagsbreytinga á haf og jökla. Viðburður umhverfis- og auðlindaráðuneytisins um landgræðslu og loftslagsmál var sérlega vel sóttur í skálanum og ekki síður hefur fólk um allan heim kynnt sér efni hans á vefnum.
Fjölmargir starfsmenn ráðuneyta og stofnana komu að þessum kynningum, samningafundum og öðrum verkefnum fyrir og á fundinum sem og undirbúningi hans. Ég vil nota þetta tækifæri og þakka íslensku sendinefndinni og ekki síst formanni hennar, Huga Ólafssyni.
Við skynjuðum mikinn áhuga á því sem við erum að gera og það færði mér heim sanninn að Ísland á sannarlega erindi í alþjóðlega umræðu um loftslagsmál. Það horfa margir til endurnýjanlegrar orku hér og uppbyggingar hennar og að sú uppbygging sé til fyrirmyndar. Það er eftirspurn eftir þekkingu okkar á sviði jarðhita, landgræðslu, skipatækni o.fl.
Virðulegi forseti. Ríkisstjórnin samþykkti og kynnti fyrir Parísarfundinn sóknaráætlun í loftslagsmálum. Þar eru 16 verkefni sem miða að minnkun losunar, aukinni kolefnisbindingu, þátttöku í alþjóðlegum verkefnum og styrkingu innviða. Þessi verkefni bætast við það starf sem er unnið fyrir. Með þeim kemur nýtt fjármagn, liðsauki og aukinn kraftur í framkvæmd loftslagsmála. Þetta er í fyrsta sinn sem íslensk stjórnvöld ráðstafa fjármagni sérstaklega til heildstæðrar áætlunar um aðgerðir í loftslagsmálum. Umhverfis- og auðlindaráðuneytið vinnur að útfærslu verkefnanna og hefur yfirumsjón með framfylgd þeirra. Með þessari áætlun sýnir ríkisstjórnin vilja sinn í verki.
Samþykkt Parísarsamkomulagsins og sá áhugi sem var sýndur í París á framlagi Íslands verður byr í segl sóknaráætlunar. Sá ráðherra sem hér stendur og ríkisstjórnin í heild vill vinna í anda Parísarsamkomulagsins og tryggja að Ísland leggi þar hönd á plóg í hnattrænu verkefni með metnað og sanngirni að leiðarljósi.
Umhverfis- og auðlindaráðuneytið vill vinna með öllum þeim sem hafa hlutverk í þessu sambandi, félagasamtökum, atvinnulífinu, sveitarstjórnum, vísindasamfélaginu og almenningi. Það þarf víðtækt samstarf þessara aðila til að við náum markmiðum okkar.
Ég tel mjög mikilvægt að Alþingi láti sig loftslagsmálin varða bæði í umræðu og til að móta hinn lagalega ramma. Það var ánægjulegt að alþingismenn sóttu Parísarfundinn. Ég vænti góðs af samvinnu við þá og þingið allt.
Ég vil í lokin vitna til orða hæstv. forsætisráðherra Sigmundar Davíðs Gunnlaugssonar sem flutti ræðu fyrir Íslands hönd á leiðtogafundi í upphafi loftslagsþingsins. Þar lagði hann áherslu á að verkefnið fram undan væri erfitt og flókið en við þyrftum að nálgast það með jákvæðni og áræðni. Ég tek heils hugar undir það. Ríkisstjórnin hefur sýnt þann vilja í verki með gerð sóknaráætlunarinnar.
Vissulega er vá fyrir dyrum þar sem loftslagsvandinn er, en við megum ekki láta draga úr okkur kjark eða starfsgleði. Steinöldinni lauk ekki vegna þess að steinarnir kláruðust heldur urðu breytingar og við tók ný tækni.
Við lögðum í það verk að hitaveituvæða Ísland, m.a. á svokölluðum köldum svæðum, þótt ekki væri fyrir fram hægt að gefa sér að árangurinn og ávinningurinn yrði eins mikill og við vitum nú. Ég tel að við getum sömuleiðis dregið úr losun í samgöngum og atvinnustarfsemi með tilkomu nýrrar tækni. Á þann hátt eigum við sambærilegan möguleika á orkubyltingu eins og var í húshitun.
Það styrkir og hvetur að sjá víðs vegar í þjóðfélaginu virka þátttakendur í loftslagsmálum. Ráðstefnur um málefnið eru skipulagðar og atvinnulífið og sveitarfélög láta sér málefnið varða. Þá er jákvætt að m.a. þjóðkirkjan hyggur á endurheimt votlendis á jörðum sínum, sem mun gagnast í baráttunni gegn loftslagsvánni.
Ég geng glöð til verka eftir þann góða árangur sem náðist í París og vona að við hér náum að vinna saman að þessu brýna hagsmunamáli Íslendinga og jarðarbúa allra svo að við náum settu marki og sómi sé að.“

Categories
Fréttir

Parísarfundurinn um loftslagsmál – munnleg skýrsla

Deila grein

28/01/2016

Parísarfundurinn um loftslagsmál – munnleg skýrsla

Sigrún Magnúsdóttir_001Sigrún Magnúsdóttir umhverfis- og auðlindaráðherra flutti Alþingi á þriðjudaginn skýrlsu um loftslagsfundinn í París og samkomulagið sem þar náðist.
„Virðulegi forseti. Það er mér ánægja að fá að flytja á Alþingi stutta skýrslu um loftslagsfundinn í París og samkomulagið sem þar náðist. Margir hafa kallað samkomulagið sögulegt og tel ég óhætt að taka undir það.
Loftslagsbreytingar af manna völdum eru einn mesti vandi sem mannkynið stendur frammi fyrir. Ef ekki tekst að koma böndum á losun gróðurhúsalofttegunda er hætta á stórfelldri röskun á lífríki jarðar og lífsskilyrðum komandi kynslóða. Vandinn verður mestur í framtíðinni eftir tugi ára en krefst aðgerða nú.
Í París tóku þjóðir heims sig saman um að standa að metnaðarfullu samkomulagi sem felur í sér nýtt upphaf, nýja heimsmynd. Skilaboðin eru skýr, þau eru um breytta hegðun einstaklinga og fyrirtækja og markvissar aðgerðir ríkja. Árangurinn er ekki síst góðum undirbúningi Frakka að þakka.
Parísarsamkomulagið er sannarlega sögulegt. Í fyrsta sinn er gert ráð fyrir aðgerðum allra ríkja heims í baráttunni gegn loftslagsbreytingum. Það var ógleymanlegt að skynja andrúmsloftið á Parísarfundinum sem þróaðist í átt til samkomulags og skynja þá hugarfarsbreytingu sem orðið hefur hjá stjórnvöldum, atvinnulífi og einstaklingum.
Ísland var í þeim hópi þjóða sem þrýstu á metnaðarfullt markmið á lokaspretti samningsins. Við berum öll ábyrgð á því að finna lausnir á þessu hnattræna verkefni og það skiptir engu máli hvort ríki eru stór eða smá, allir eiga og verða að leggja sitt að mörkum.
Markmið um hlýnun innan við 2°C var staðfest í Parísarsamkomulaginu en jafnframt segir að reynt verði að gera enn betur svo að hlýnun geti haldist innan við 1,5°C. Markmið hvers og eins ríkis er ekki nákvæmlega útfært enn þá en stóra myndin liggur nokkurn veginn fyrir. Það er ljóst að Parísarsamkomulagið mun kalla á herta viðleitni á Íslandi til þess að draga úr losun og auka bindingu kolefnis.
Íslendingar fjárfestu í upphafi síðustu aldar í betri framtíð með hitaveituframkvæmdum. Ég tel að fáar fjárfestingar hafi borgað sig betur. Þar sýndu Íslendingar einstaka framsýni og með henni fengum við risavaxið forskot þegar kemur að því að vinna gegn loftslagsbreytingum. Sú þekking sem Íslendingar búa yfir fleytir okkur af stað og er mikilvægur hlekkur í hnattrænu verkefni.
Á lofstslagsráðstefnunni í París flutti forseti Íslands, herra Ólafur Ragnar Grímsson, ávarp við opnun á sérstökum orkudegi fundarins. Þar var meginþemað möguleikar jarðhitans á heimsvísu. Þá hélt hæstv. utanríkisráðherra Gunnar Bragi Sveinsson ávarp um stofnun á hnattrænum samstarfsvettvangi um jarðhita þar sem Ísland er í fararbroddi ásamt mörgum öflugum ríkjum og alþjóðastofnunum. Jarðhiti var þó ekki það eina sem Ísland lagði til málanna í París. Aldrei fyrr höfum við staðið fyrir eins öflugri kynningu af Íslands hálfu á þingum loftslagssamningsins. Þannig lögðu fulltrúar Reykjavíkurborgar af festu fram yfirlýsingu yfir 100 íslenskra fyrirtækja um aðgerðir í loftslagsmálum auk þess sem íslensk stjórnvöld stóðu fyrir fimm viðburðum í Norræna skálanum á fundinum. Auk jarðhitans og orkumála var þar fjallað um landgræðslu og áhrif loftslagsbreytinga á haf og jökla. Viðburður umhverfis- og auðlindaráðuneytisins um landgræðslu og loftslagsmál var sérlega vel sóttur í skálanum og ekki síður hefur fólk um allan heim kynnt sér efni hans á vefnum.
Fjölmargir starfsmenn ráðuneyta og stofnana komu að þessum kynningum, samningafundum og öðrum verkefnum fyrir og á fundinum sem og undirbúningi hans. Ég vil nota þetta tækifæri og þakka íslensku sendinefndinni og ekki síst formanni hennar, Huga Ólafssyni.
Við skynjuðum mikinn áhuga á því sem við erum að gera og það færði mér heim sanninn að Ísland á sannarlega erindi í alþjóðlega umræðu um loftslagsmál. Það horfa margir til endurnýjanlegrar orku hér og uppbyggingar hennar og að sú uppbygging sé til fyrirmyndar. Það er eftirspurn eftir þekkingu okkar á sviði jarðhita, landgræðslu, skipatækni o.fl.
Virðulegi forseti. Ríkisstjórnin samþykkti og kynnti fyrir Parísarfundinn sóknaráætlun í loftslagsmálum. Þar eru 16 verkefni sem miða að minnkun losunar, aukinni kolefnisbindingu, þátttöku í alþjóðlegum verkefnum og styrkingu innviða. Þessi verkefni bætast við það starf sem er unnið fyrir. Með þeim kemur nýtt fjármagn, liðsauki og aukinn kraftur í framkvæmd loftslagsmála. Þetta er í fyrsta sinn sem íslensk stjórnvöld ráðstafa fjármagni sérstaklega til heildstæðrar áætlunar um aðgerðir í loftslagsmálum. Umhverfis- og auðlindaráðuneytið vinnur að útfærslu verkefnanna og hefur yfirumsjón með framfylgd þeirra. Með þessari áætlun sýnir ríkisstjórnin vilja sinn í verki.
Samþykkt Parísarsamkomulagsins og sá áhugi sem var sýndur í París á framlagi Íslands verður byr í segl sóknaráætlunar. Sá ráðherra sem hér stendur og ríkisstjórnin í heild vill vinna í anda Parísarsamkomulagsins og tryggja að Ísland leggi þar hönd á plóg í hnattrænu verkefni með metnað og sanngirni að leiðarljósi.
Umhverfis- og auðlindaráðuneytið vill vinna með öllum þeim sem hafa hlutverk í þessu sambandi, félagasamtökum, atvinnulífinu, sveitarstjórnum, vísindasamfélaginu og almenningi. Það þarf víðtækt samstarf þessara aðila til að við náum markmiðum okkar.
Ég tel mjög mikilvægt að Alþingi láti sig loftslagsmálin varða bæði í umræðu og til að móta hinn lagalega ramma. Það var ánægjulegt að alþingismenn sóttu Parísarfundinn. Ég vænti góðs af samvinnu við þá og þingið allt.
Ég vil í lokin vitna til orða hæstv. forsætisráðherra Sigmundar Davíðs Gunnlaugssonar sem flutti ræðu fyrir Íslands hönd á leiðtogafundi í upphafi loftslagsþingsins. Þar lagði hann áherslu á að verkefnið fram undan væri erfitt og flókið en við þyrftum að nálgast það með jákvæðni og áræðni. Ég tek heils hugar undir það. Ríkisstjórnin hefur sýnt þann vilja í verki með gerð sóknaráætlunarinnar.
Vissulega er vá fyrir dyrum þar sem loftslagsvandinn er, en við megum ekki láta draga úr okkur kjark eða starfsgleði. Steinöldinni lauk ekki vegna þess að steinarnir kláruðust heldur urðu breytingar og við tók ný tækni.
Við lögðum í það verk að hitaveituvæða Ísland, m.a. á svokölluðum köldum svæðum, þótt ekki væri fyrir fram hægt að gefa sér að árangurinn og ávinningurinn yrði eins mikill og við vitum nú. Ég tel að við getum sömuleiðis dregið úr losun í samgöngum og atvinnustarfsemi með tilkomu nýrrar tækni. Á þann hátt eigum við sambærilegan möguleika á orkubyltingu eins og var í húshitun.
Það styrkir og hvetur að sjá víðs vegar í þjóðfélaginu virka þátttakendur í loftslagsmálum. Ráðstefnur um málefnið eru skipulagðar og atvinnulífið og sveitarfélög láta sér málefnið varða. Þá er jákvætt að m.a. þjóðkirkjan hyggur á endurheimt votlendis á jörðum sínum, sem mun gagnast í baráttunni gegn loftslagsvánni.
Ég geng glöð til verka eftir þann góða árangur sem náðist í París og vona að við hér náum að vinna saman að þessu brýna hagsmunamáli Íslendinga og jarðarbúa allra svo að við náum settu marki og sómi sé að.“

Categories
Fréttir

„Ekki breytt með stjórnvaldsaðgerðum heldur hugarfarsbreytingu“

Deila grein

28/01/2016

„Ekki breytt með stjórnvaldsaðgerðum heldur hugarfarsbreytingu“

Villlum„Hæstv. forseti. Ég ætla að ræða fátækt eins og margir aðrir hv. þingmenn í tengslum við nýútkomna skýrslu UNICEF á Íslandi, sem lýtur að efnislegum skorti barna. Ég ætla að byrja á því að vitna til orða séra Bjarna Karlssonar sem rannsakar nú fátækt. Um fátæktina segir séra Bjarni í færslu sem birtist á vefmiðlum, með leyfi forseta:
„Þetta ástand er ekki lögmál heldur afstaða. [fusion_builder_container hundred_percent=”yes” overflow=”visible”][fusion_builder_row][fusion_builder_column type=”1_1″ background_position=”left top” background_color=”” border_size=”” border_color=”” border_style=”solid” spacing=”yes” background_image=”” background_repeat=”no-repeat” padding=”” margin_top=”0px” margin_bottom=”0px” class=”” id=”” animation_type=”” animation_speed=”0.3″ animation_direction=”left” hide_on_mobile=”no” center_content=”no” min_height=”none”][…]
Þessu vandamáli verður ekki breytt með stjórnvaldsaðgerðum heldur hugarfarsbreytingu.“
Eins og fram hefur komið í umræðunni um þessa skýrslu líða um 9,1% barna á Íslandi skort, eða 6.100 börn. Auðvitað getum við að einhverju marki með aðgerðum mætt þessum vanda. Hv. þm. Líneik Anna Sævarsdóttir fór ágætlega yfir það hér áðan að vandi ungra foreldra og þeirra sem eru á leigumarkaði væri mikill og hefði versnað. Í því samhengi getum við litið til þeirra húsnæðisfrumvarpa sem eru nú til meðferðar í þinginu. Við getum skoðað lög um félagsþjónustu sveitarfélaganna. Við getum skoðað atvinnuskapandi aðgerðir. Þrátt fyrir allt er mikilvægt að fólk hafi vinnu og tekjur. En við eigum það til hér á vettvangi löggjafans að vera hægfara og svifasein. Ástandið sem séra Bjarni lýsir þolir ekki bið á róttækum aðgerðum.
Ég ætla að taka undir með séra Bjarna um að við þurfum hugarfarsbreytingu. Við eigum ekki að líða það að einhverjir þurfi að fara halloka. Það á enginn að þurfa að búa við fátækt. Það bitnar á börnunum og við eigum ekki að láta það líðast. Við eigum ekki að sætta okkur við samanburð (Forseti hringir.) um að fátækt sé minni hér en annars staðar. Ekkert barn (Forseti hringir.) á að þurfa að líða skort.“
Willum Þór Þórsson — í störfum þingsins 26. janúar 2016.
[/fusion_builder_column][/fusion_builder_row][/fusion_builder_container]

Categories
Fréttir

Efnislegur skortur barna á Íslandi

Deila grein

28/01/2016

Efnislegur skortur barna á Íslandi

líneik„Virðulegi forseti. Ég vil, eins og fleiri þingmenn hafa gert, ræða nýja skýrslu Barnahjálpar Sameinuðu þjóðanna um efnislegan skort barna á Íslandi sem kynnt var í síðustu viku. Niðurstöðurnar vekja mig virkilega til umhugsunar. Ég tel að við eigum að taka þessar niðurstöður alvarlega og ígrunda vel ástæður skortsins og hvernig bregðast megi við.
Rannsókn sem gerð var árið 2014 leiðir í ljós að alls 9,1% barna á Íslandi á aldrinum 1–15 ára líður efnislegan skort, eða rúmlega 6.000 börn. Þar af eru um 1.600 börn sem skortir fleiri en þrenn af þeim gæðum sem spurt var um. Fjöldinn hefur tvöfaldast frá árinu 2009 þegar sams konar rannsókn var gerð. Skorturinn mælist mestur þegar kemur að húsnæði og á Íslandi eru mestar líkur á því að þau börn líði skort sem eiga foreldra sem eru í hálfu starfi eða í lægra starfshlutfalli, þar með talin eru börn þeirra sem eru atvinnulausir. Næst á eftir koma börn foreldra sem eru yngri en 30 ára og síðan börn foreldra sem eru í leiguhúsnæði.
Fyrstu viðbrögð mín voru að það er afskaplega mikilvægt að í vinnu velferðarnefndar þessa dagana verði hugað sérstaklega að því að þær breytingar á húsnæðiskerfinu sem nú er unnið að komi þessum hópum til góða. Nefndin verður að fara vel yfir það. Ég er líka mjög hugsi yfir skorti hvað varðar félagslíf barna en niðurstöðurnar sýna að 5,1% barna líður skort á sviði félagslífs eða um 3.400 börn. Algengasta ástæðan er sú að barnið getur ekki boðið vinum heim til að borða eða leika. Félagsleg einangrun barna er alvarlegt mál. Stafar hún af skorti á efnislegum gæðum, ófullnægjandi heilbrigðisþjónustu við fjölskyldur, viðhorfum í samfélaginu eða einhverju öðru? Eru þetta sömu börnin og ekki geta tekið þátt í tómstundastarfi? Regluleg gagnaöflun um stöðu barna er mikilvæg og okkur ber stöðugt að vinna að velferð og tryggja réttindi þessa hóps.“
Líneik Anna Sævarsdóttir — í störfum þingsins 26. janúar 2016.