Categories
Fréttir Greinar

Nú er ekki tími til að kljúfa þjóðina

Deila grein

28/08/2025

Nú er ekki tími til að kljúfa þjóðina

Íslend­ing­ar búa við öf­undsverða stöðu í sam­an­b­urði við marg­ar aðrar Evr­ópuþjóðir. At­vinnu­leysi hef­ur ekki verið þjóðarmein hér á landi, eins og sums staðar ann­ars staðar í Evr­ópu. Sér­stak­lega ber að nefna stöðu ungs fólks í álf­unni þar sem at­vinnu­leysi mæl­ist sums staðar mjög hátt og hef­ur verið viðvar­andi vanda­mál í ára­tugi. Einnig blas­ir við að hag­vöxt­ur er hverf­andi í mörg­um þess­ara ríkja og sam­fé­lög þeirra glíma við al­var­leg­ar áskor­an­ir í rekstri og upp­bygg­ingu vel­ferðar.

Í þessu ljósi er mik­il­vægt að staldra við þegar rætt er um að hefja veg­ferð inn í Evr­ópu­sam­bandið. Slík veg­ferð mun óhjá­kvæmi­lega kljúfa þjóðina í and­stæðar fylk­ing­ar og færa fókus­inn frá því sem er brýn­asta verk­efni okk­ar allra: að ná tök­um á efna­hags­mál­um þjóðar­inn­ar.

Umræða um aðild­ar­viðræður við Evr­ópu­sam­bandið virðist nú, að minnsta kosti að hluta, til­raun til að beina at­hygl­inni frá þeim áskor­un­um sem stjórn­völd glíma við í efna­hags­mál­um. Þjóðin finn­ur fyr­ir þrýst­ingi vegna hárra vaxta, viðvar­andi verðbólgu og – þess vegna – óvissu í dag­legu lífi. Við vit­um að lausn­in felst ekki í því að hefja langvar­andi og erfiða veg­ferð sem krefst mik­ils tíma, fjár­magns og póli­tísks þunga, held­ur í því að stjórn­völd standi sig í grunn­verk­efn­un­um heima fyr­ir.

Við í Fram­sókn leggj­um ríka áherslu á að sýna þjóðinni traust í jafn stóru álita­efni líkt og aðild­ar­viðræður við Evr­ópu­sam­bandið eru. Það hef­ur áður sýnt sig að þjóðin get­ur tekið af­ger­andi ákv­arðanir um stór mál sem varða framtíð henn­ar. Í Ices­a­ve-mál­inu hrakti þjóðin áætlan­ir Jó­hönnu­stjórn­ar­inn­ar 2009-2013 í þjóðar­at­kvæðagreiðslum, meðal ann­ars fyr­ir til­stilli öfl­ugs mál­flutn­ings okk­ar í Fram­sókn á Alþingi. Sum­ir kölluðu það málþóf, en sag­an hef­ur sýnt að mál­flutn­ing­ur­inn var rétt­læt­an­leg­ur og að niðurstaðan var þjóðinni til heilla. Af þeirri reynslu má draga skýra álykt­un: ef rætt er um að hefja aðild­ar­viðræður við Evr­ópu­sam­bandið er eðli­leg­ast að þjóðin sjálf hafi upp­hafs­orðið um hvort farið sé í þá veg­ferð.

Við í Fram­sókn stönd­um vörð um þá ein­földu en mik­il­vægu staðreynd að Ísland hef­ur alla burði til að móta sína eig­in framtíð. Við búum yfir mikl­um auðlind­um, sterkri stöðu í at­vinnu­mál­um og sam­fé­lagi sem hef­ur margoft sýnt getu til að mæta áskor­un­um. Þess vegna segj­um við: Þetta er ekki rétti tím­inn til að etja þjóðinni í inn­byrðis deil­ur um aðild að Evr­ópu­sam­band­inu.

Sigurður Ingi Jóhannsson, formaður Fram­sókn­ar.

Greinin birtist fyrst í Morgunblaðinu 28. ágúst 2025.

Categories
Fréttir Greinar

Kosningar í septem­ber

Deila grein

27/08/2025

Kosningar í septem­ber

Íbúar Skorradalshrepps og Borgarbyggðar kjósa í september með eða á móti sameiningu.

Skorradalshreppur óskaði snemma á yfirstandandi kjörtímabili eftir samtali við Borgarbyggð með það að markmiði að skoða tækifæri sveitarfélaganna til sameiningar.

Sveitarfélögin áttu í óformlegum viðræðum frá febrúar til júlí 2024. Verkefnishópur á vegum sveitarfélaganna lagði svo til í framhaldi af því samtali við sveitarstjórnirnar að ráðist yrði í formlegar viðræður og íbúum gefinn kostur á að kjósa um sameiningu.

Samstarfsnefnd sem skipuð var fulltrúum beggja sveitarfélaga hefur m.a. nýtt þær upplýsingar sem fram hafa komið á íbúafundum og vinnustofum með lykilsstarfsmönnum og kjörnum fulltrúum og nefndarfólki til að kortleggja styrkleika, veikleika, ógnanir og tækifæri í starfsemi sveitarfélaganna.

Í tengslum við óformlegu viðræðurnar voru teknar saman upplýsingar um fjárhagsstöðu sveitarfélaganna, skipurit, fyrirkomulag þjónustu, samstarfsverkefni, íbúafjölda, mannfjöldaspá, álagningu og fleira.

Í júní 2025 skilaði samstarfsnefnd áliti sínu til sveitarstjórna og lagði til að kosningar yrðu á tímabilinu 5. september til 20. september 2025. Jafnframt lagði samstarfsnefnd til að heimild til að lækka kosningaaldurinn í 16 ár yrði nýttur. Báðar tillögur voru samþykktar.

Það liggur því fyrir að íbúar Skorradalshrepps og Borgarbyggðar mun kjósa með eða á móti sameiningu í September og taka þar með ákvörðun um hvort verður að áframhaldandi samstarfi sveitarfélaganna. En sveitarfélögin hafa átt í góðu og farsælu samstarfi síðustu ár um flesta þætti er koma að lögbundinni þjónustu við íbúa.

Mannlegar tilfinningar

Umræðan um sameiningu sveitarfélaga er og hefur alltaf verið meira en bara samtal um stjórnsýsluna því mannlegar tilfinningar hafa ávallt leikið stóran þátt og ekki ástæða til að gera lítið úr slíkri upplifun. Þá er eðlilegt að íbúar almennt velti fyrir sér tilgangi, ávinning og göllum þess að sameinast öðru sveitarfélaga. Sitt sýnist hverjum og nauðsynlegt að velta við öllum steinum. Í tengslum við þær kosningar sem fram undan eru langar mig að nota tækifærið til sjóða niður í einfaldri útgáfu nokkur sjónarmið. Þessar hugleiðingar tengjast ekki með beinum hætti þeim sameiningakosningum sem fram undan, heldur eru til þess að varpa ljósi á hlutverk, verkefni og áskoranir sveitarfélaganna í stærra samhengis í umræðunni um sameiningar sveitarfélaga í bráð og lengd.

Sveitarfélög gegna lykilhlutverki í þjónustu við íbúa

Lagaleg skylda sveitarfélaga er að sinna rekstri grunnskóla, félagsþjónustu og umhverfis- og skipulagsmálum og fleiri verkefnum sem varða daglegt líf fólks. Sveitarfélögin hér á landi eru misjöfn að stærð, bæði hvað varðar íbúafjölda, innviði og fjárhagslegan styrk. Þessi mikli breytileiki hefur vakið spurningar um hvort sameining sveitarfélaga geti verið leið til að bæta þjónustu, nýta mannauð, styrkja stjórnsýsluna, auka hagkvæmni og efla lýðræðislega þátttöku íbúa.

Hagkvæmari rekstur og sparnaður

Ein helsta röksemdin sem bent hefur verið á fyrir sameiningu sveitarfélaga lítur að hagkvæmari rekstri og sparnaði á fjármagni, að með stærri einingum nýtist fjármunir , innviði og mannauður betur. Með stærra skattstofni og sameinuðum rekstri minnkar tvíverknaður, skriffinnska og yfirbygging í stjórnsýslunni. Fjármunum sé þá frekar streymt í átt að þjónustu við íbúa og uppbyggingu innviða.

Ljóst er að mörg smærri sveitarfélög eiga erfitt með að veita alla þá þjónustu sem lög gera ráð fyrir, í félagsþjónustu, skólaþjónustu, skipulagsmálum og þurfa alfarið eða að hluta til að reiða sig á þjónustusamninga við nágranna sveitarfélög til að uppfylla lagalega skildu sína gagnvart íbúum.

Mannauður er takmörkuð auðlind

Sveitarfélögin og hið opinbera er í samkeppni við einkageirann um sérfræðinga með þekkingu og reynslu. Í stærra sveitarfélagi er oft auðveldara að ráða til starfa reynslumikla sérfræðinga á ólíkum sviðum, til dæmis í skipulags -og umhverfismálum, félagsþjónustu, fræðslumálum og stjórnun skólastofnananna. fagmennska í ákvörðunartöku eykst og minni hætta er á að stjórnsýslan byggi á veikri stoð. Stærri einingar þar sem sérfræðingar hafa tækifæri til að vinna í þverfaglegu teymi fólks með breiða þekkingu gengur einfaldlega oft betur að laða til sín mannauð þar sem fagfólk dregur almennt að sér fagfólk.

Með sameiningu sveitarfélaga geta fjárhagslegir burðir til að standa að uppbyggingu innviða aukist. Samkeppnishæfni sveitarfélagsins eykst og tækifæri skapast til að byggja á sterkari grunni fyrir atvinnulíf og búsetu.

Í umræðunni um sameiningu sveitarfélaga kemur stundum upp sú umræða að sameining dragi úr nánd milli íbúa og fulltrúa. Stækkandi sveitarfélögum er þó í lófa lagt að efla lýðræði með fjölbreyttari kosningum og öflugri stjórnmálaumræðu. Þá eru fordæmi fyrir því að við sameiningar taki til starfa nefndir og ráð sem gera stjórnsýsluna gegnsærri og lýðræðislegri. En sveigjanleiki og þol gagnvart breytingum í smærri sveitarfélögum getur orðið brothættur þegar íbúum fækkar eða þegar tekjur sveiflast vegna atvinnulífs eða breytinga í opinberri stefnu.

Stærri sveitarfélag hafa oft á tíðum meiri sveigjanleika til að bregðast við breytingum og jafna út sveiflur.

Sameining sveitarfélaga á Íslandi hefur marga kosti, bæði fyrir stjórnsýslu og íbúa. Hún getur stuðlað að sterkari rekstri, hagkvæmari nýtingu fjármuna, betri þjónustu og auknum möguleikum til uppbyggingar í samfélaginu. Mikilvægt verður eftir sem áður óháð stærð sveitarfélaga að huga að lýðræðislegum þáttum, þannig að íbúar finni áfram fyrir tengslum við sitt nærsamfélag og að ákvarðanir séu teknar með þeirra hagsmuni að leiðarljósi.

Guðveig Lind Eyglóardóttir, forseti sveitarstjórnar í Borgarbyggð og formaður Samstarfsnefndar um sameiningu Borgarbyggðar og Skorradalshrepps.

Greinin birtist fyrst á visir.is 26. ágúst 2025.

Categories
Fréttir Greinar

Tæknikapphlaupið og staða Íslands

Deila grein

26/08/2025

Tæknikapphlaupið og staða Íslands

All­ar þjóðir heims eru í óðaönn að und­ir­búa sig und­ir gjör­breytt lands­lag efna­hags­mála með til­komu gervi­greind­ar. Leiðandi ríki á þess­um vett­vangi eru Banda­rík­in, Kína og Bret­land. For­ystu­fólk hjá Evr­ópu­sam­band­inu hef­ur haft mikl­ar áhyggj­ur af því að sam­bandið væri að drag­ast aft­ur úr í tæknikapp­hlaup­inu. Þess vegna var fyrr­ver­andi seðlabanka­stjóri Evr­ópska seðlabank­ans, Mario Drag­hi, feng­inn til að gera út­tekt á sam­keppn­is­hæfni álf­unn­ar. Fram kom í út­tekt Drag­his að á sviði tækni og ný­sköp­un­ar væri bilið milli Evr­ópu og Banda­ríkj­anna orðið sér­stak­lega áber­andi. Aðeins fjög­ur af 50 stærstu tæknifyr­ir­tækj­um heims eru evr­ópsk. Ekk­ert fyr­ir­tæki sem stofnað hef­ur verið á síðustu 50 árum og starfað í Evr­ópu hef­ur náð yfir 100 millj­arða evra markaðsvirði. Árið 2021 fjár­festu evr­ópsk fyr­ir­tæki um 270 millj­örðum evra minna í rann­sókn­um og þróun en banda­rísk fyr­ir­tæki. Vand­inn að mati Drag­his er ekki skort­ur á frum­kvöðlum eða getu inn­an Evr­ópu­sam­bands­ins held­ur frem­ur að innri markaður­inn sé ekki nægi­lega sam­keppn­is­hæf­ur. Nefn­ir hann nokkra þætti máli sínu til stuðnings. Í fyrsta lagi er orku­kostnaður þre­falt hærri hjá ríkj­um ESB en í Banda­ríkj­un­um og Kína. Í öðru lagi er skort­ur á fjár­fest­ingu í ný­sköp­un og tækni. Á ár­un­um 2008-2021 fluttu nærri 30 pró­sent evr­ópskra sprota­fyr­ir­tækja höfuðstöðvar sín­ar til Banda­ríkj­anna vegna þessa. Í þriðja lagi hef­ur mik­ill fjöldi af­bragðsnem­enda haldið til Banda­ríkj­anna og stofnað þar fyr­ir­tæki. Hag­kerfi Evr­ópu­sam­bands­ins hef­ur því orðið fyr­ir ákveðnum spekileka. Vöxt­ur fram­leiðni í Evr­ópu hef­ur því ekki verið eins mik­ill og von­ir stóðu til.

Á sama tíma hafa orðið al­gjör um­skipti í há­tækni- og hug­verkaiðnaði á Íslandi. Útflutn­ings­tekj­urn­ar nema 17% af heild­ar­út­flutn­ingi og hafa vaxið um 190% á tíu árum. Stjórn­völd mörkuðu afar skýra stefnu í þess­um mál­um og unnu þétt með at­vinnu­líf­inu. Fjár­fest­ing­ar í ný­sköp­un juk­ust mikið með bein­um stuðningi og skattafrá­drætti. Ísland er vegna þessa mun bet­ur í stakk búið til að tak­ast á við þær miklu breyt­ing­ar sem við stönd­um frammi fyr­ir í tækni og gervi­greind.

Ísland þarf ekki að ger­ast aðili að Evr­ópu­sam­band­inu til þess að vaxa og dafna. Eyðum tím­an­um frek­ar í að gera Ísland sam­keppn­is­hæf­ara. Leiðandi fyr­ir­tæki í gervi­greind hafa í aukn­um mæli sýnt Íslandi áhuga vegna hag­felldra skil­yrða fyr­ir gagna­ver. Við eig­um að sækja fram og nýta okk­ur hag­stætt orku­verð og góða legu lands­ins. Tími er tak­mörkuð auðlind og því mik­il­vægt að hann sé nýtt­ur vel. Í þeirri óvissu sem rík­ir í alþjóðaviðskipt­um er afar brýnt að sú leið sem Ísland vel­ur sé vel vörðuð. Ákvarðanir í ut­an­rík­is­mál­um þurfa að byggj­ast á staðreynd­um en ekki ósk­hyggju um ver­öld sem aldrei varð.

Lilja Dögg Alfreðsdóttir, vara­formaður Fram­sókn­ar og fv. viðskiptaráðherra.

Greinin birtist fyrst í Morgunblaðinu 26. ágúst 2025.

Categories
Greinar

Þegar sam­fé­lagið missir vinnuna

Deila grein

25/08/2025

Þegar sam­fé­lagið missir vinnuna

Gary í Indiana fylki í Bandaríkjunum er dæmi um borg sem hefur upplifað algjört íbúa hrun. Áður fyrr var þetta fjölbreytt borg með heilbrigðu samfélagi, sterkri millistétt og bjartri framtíðarsýn. Í dag er hún hins vegar orðin að stað þar sem atvinnutækifæri eru nánast engin, framtíðin svört, og margir íbúar búa þar einungis vegna þess að þeir hafa ekki efni á að flytja burt.

Hvað olli þessu hruni? Gary var eitt af helstu miðstöðvum stálframleiðslu í heiminum. Á hápunkti atvinnuþróunar starfaði 30.000 af 178.000 íbúum borgarana í þeim geira. En á sjöunda til níunda áratugnum flutti framleiðslan að miklu leyti til annarra landa og sú atvinna hvarf.

Þetta bitnaði ekki aðeins á þeim sem störfuðu beint við framleiðsluna, heldur á öllu samfélaginu. Fjöldi fyrirtækja sem veittu framleiðslunni þjónustu, bæði beint og óbeint, missti viðskiptin, og peningastreymið inn í staðbundið hagkerfi þornaði upp.

Á Íslandi hafa Vestfirðir staðið frammi fyrir svipuðum áskorunum: samdráttur í atvinnustarfsemi, brottflutningur íbúaog hætta á að samfélög veikist. Sem betur fer virðist sem Vestfirðir muni ekki verða fyrir sömu örlögum og Gary. Á síðustu árum hefur orðið mikil endurreisn í staðbundnu hagkerfi, að mestu leyti vegna fiskeldis.

Fyrir tveimur vikum heimsóttum við, hópur frá Ungum Framsóknarmönnum fyrirtækið Arnarlax, sem rekur sjókvíaeldi í Arnarfirði og víðar á Vestfjörðum. Bæði umfang framleiðslunnar og metnaðarfull framtíðarmarkmið kom okkur skemmtilega á óvart. Arnarlax og önnur fiskeldisfyrirtæki eru einmitt það sem íslenska landsbyggðin þarf: fyrirtæki sem skapa störf á svæðum þar sem fá eða engin önnur atvinnutækifæri eru til staðar.

Áhrif stórra atvinnurekenda, eins og Arnarlax, ná langt út fyrir raðir launafólks og eigenda. Þeir skapa eftirspurn sem nær til margra stoðgreina.

Í byggingariðnaði eykst þörfin fyrir nýju húsnæði og endurbætur á eldri fasteignum.

Í þjónustugeiranum fjölgar viðskiptum hjá verslunum, veitingastöðum og ýmiss konar þjónustufyrirtækjum.

Á sviði samgangna og innviða kallar aukin starfsemi á bættar samgöngur, hafnir og flutningaþjónustu.

Þegar fleiri flytja á svæðið hækkar fasteignaverð, sem í mörgum tilfellum er jákvætt fyrir landsbyggðina. Á Vestfjörðum hefur fasteignaverð oft verið lægra en byggingarkostnaður nýrra húsa. Það hefur gert það hagkvæmt að byggja og dregið úr viðhaldi eldri húsa, þar sem eigendur gátu ekki endurfjármagnað framkvæmdir sem kostuðu meira en húsið var metið á.

Hækkandi fasteignaverð á Vestfjörðum hefur nú snúið þessari þróun við. Það er orðin raunhæfur hvati til að byggja og halda við húsum. Arnarlax hefur til að mynda byggt fasteign sem seldist yfir kostnaðarverði, sem er afrek miðað við markaðsaðstæður svæðisins fyrir örfáum árum.

Saga Gary, Indiana sýnir okkur hvað gerist þegar samfélög missa atvinnugreinina sem heldur þeim uppi. Það leiðir til fólksflótta, hnignunar og brostinnar framtíðar. Vestfirðir eru sönnun þess að hægt er að snúa þessari þróun við ef gripið er til aðgerða á réttum tíma. Með nýjum atvinnugreinum eins og fiskeldi, fjárfestingu í innviðum og stuðningi við frumkvöðla má skapa störf sem halda íbúum á svæðinu og laða nýja að.

Við megum ekki láta landsbyggðina veslast upp. Hvert nýtt starf, hver nýbygging og hver ný fjárfesting er skref í átt að sterkari, sjálfbærri framtíð fyrir svæðin utan höfuðborgarinnar.

Verndum landsbyggðina, sköpum störf og tryggjum framtíð landsins!

Hrafn Splidt Þorvaldsson, varaformaður Sambands ungra Framsóknarmanna.

Greinin birtist fyrst á visir.is 25. ágúst 2025.

Categories
Fréttir Greinar

Vörður fullveldis

Deila grein

25/08/2025

Vörður fullveldis

Full­veldi Íslands varð ekki til fyr­ir til­vilj­un. Það er afrakst­ur langr­ar bar­áttu forfeðra okk­ar, sem höfðu skýra sýn og trú á framtíð Íslands. Það sem við höf­um í dag sem sjálf­stætt lýðveldi er til­komið vegna ákvörðunar og ábyrgðar þeirra sem komu á und­an okk­ur. Vörður full­veld­is, helstu áfang­ar sjálf­stæðis­bar­átt­unn­ar, minna okk­ur á að þjóð sem stend­ur á eig­in fót­um og tek­ur ábyrgð á sín­um mál­um, stend­ur á sterk­um grunni.

End­ur­reisn Alþing­is árið 1845, eft­ir ald­ir und­ir kon­ungs­valdi, var fyrsta stóra skrefið í átt til nú­tíma­sjálf­stæðis. Alþingi varð aft­ur vett­vang­ur þar sem rödd þjóðar­inn­ar fékk að heyr­ast. Með stjórn­ar­skránni 1874 var stigið næsta skref. Þótt vald þjóðar­inn­ar væri enn tak­markað var það tákn um að Íslend­ing­ar ættu að setja sín eig­in lög.

Heima­stjórn­in 1904 færði fram­kvæmda­valdið heim og með því feng­um við raun­veru­lega stjórn á okk­ar eig­in for­send­um. Það var ekki bara tækni­leg breyt­ing, held­ur staðfest­ing á því að við vær­um fær um að bera ábyrgð á sam­fé­lag­inu okk­ar. Þannig mótuðum við framtíðina sjálf sem þjóð.

Sam­bands­lög­in 1918 viður­kenndu Ísland sem full­valda ríki í kon­ungs­sam­bandi við Dan­mörku, með eig­in fána og laga­setn­ingu. Loka­skrefið kom svo árið 1944, þegar þjóðin sam­einaðist á Lög­bergi við Öxará og stofnaði lýðveldi með skýr­an vilja um að Ísland skyldi vera sjálf­stætt, frjálst og full­valda.

Við sem búum hér í dag þurf­um að horfa til þess­ara varða, ekki bara sem minn­is­varða um liðna tíð, held­ur sem sigra sem gerðust ekki af sjálfu sér. Því miður sést í sam­tím­an­um þróun sem vinn­ur gegn þess­um grunn­gild­um. Þrýst­ing­ur frá ákveðnum öfl­um hér­lend­is um að ganga í Evr­ópu­sam­bandið er til staðar. Til eru stjórn­mála­menn sem þrá hvað heit­ast að fram­selja vald þjóðar­inn­ar og áhrif til yfir þjóðlegra stofn­ana. Í stefnu­skrá rík­is­stjórn­ar Kristrún­ar Frosta­dótt­ur kem­ur fram að kjósa skuli um aðild­ar­viðræður við Evr­ópu­sam­bandið eigi síðar en 2027.

Á hvaða veg­ferð erum við sem þjóð, ef við erum til­bú­in að fram­selja áunnið vald forfeðra okk­ar úr landi? Ég tel að slíkt sam­ræm­ist ekki hags­mun­um Íslands. Við þurf­um ekki að af­sala okk­ur sjálf­stæði til að vinna með öðrum. Sam­starf á að byggj­ast á jafn­ræði og gagn­kvæmri virðingu, og slíkt er hægt að byggja upp meðal ann­ars með fríversl­un­ar­samn­ing­um á milli þjóða.

Við verðum að standa vörð um full­veldi okk­ar – ekki aðeins af virðingu við sög­una, held­ur til að tryggja framtíðina. Vörður full­veld­is minna okk­ur á að ef þjóð læt­ur und­an þrýst­ingi og gleym­ir rót­um sín­um, get­ur hún auðveld­lega tapað því sem erfitt var að vinna. En þjóð sem stend­ur með sjálfri sér og ræður för – hún á sér sterka og bjarta framtíð.

Anton Guðmundsson, odd­viti Fram­sókn­ar­flokks­ins í Suður­nesja­bæ.

Greinin birtist fyrst í Morgunblaðinu 23. ágúst 2025.

Categories
Fréttir Greinar

Þéttingarstefnan hefur brugðist og Dóra breytir um um­ræðu­efni

Deila grein

22/08/2025

Þéttingarstefnan hefur brugðist og Dóra breytir um um­ræðu­efni

Dóra Björt Guðjónsdóttir borgarfulltrúi skrifaði grein sem birtist á Vísi þann 23. júlí s.l. þar sem hún segir að þétting megi ekki lengur vera sökudólgur fyrir misheppnað borgarskipulag. Nú eigi umræðan fremur að snúast um „gæði“. En þegar borgarskipulagið hefur verið keyrt áfram í rúman áratug undir slagorðinu „þétta, þétta, þétta” án tillits til andstöðu almennings, þá er ekki hægt að þvo hendur sínar af afleiðingunum með nýrri orðræðu, en hugmyndafræði Dóru varðandi þéttingu kom berlega í ljós í greininni “Hvers vegna skiptir þétting byggðar máli”? sem birtist á Vísi 4. nóvember 2020.

Óraunsær samanburður við Kaupmannahöfn

Í grein sinni frá því í sumar vísar Dóra til Kaupmannahafnar sem fyrirmynd um vel heppnaða þéttingu. Það er því miður hugsanaskekkja að ætla að beita sama skipulags sniðmáti á tveimur gjörólíkum borgum. Þéttleiki í Kaupmannahöfn er tífalt meiri en í Reykjavík um 4.400 íbúar á ferkílómetra á móti 450 hér. Ef við ættum að ná sama þéttleika þyrfti að bæta við um milljón manns við í Reykjavík. Slíkt er einfaldlega ekki gerlegt miðað við núverandi íbúafjölda hér á landi. Þar að auki hefur Kaupmannahöfn frá byrjun byggst upp þétt á flötu landi sem hefur boðið upp á hagkvæma uppbyggingu á lestarkerfi og hjólreiðastígum. Aðstæður sem ekki eiga sér hliðstæðu í borg sem er fámenn, dreifð, mishæðótt og með rysjótt veðurfar stóran hluta ársins.

Þéttingarstefnan og afleiðingar hennar

Meðan vinstri meirihlutinn gengur sífellt lengra hvað varðar þéttingarstefnuna að þá hafa neikvæðar afleiðingar hennar hrannast upp. Í fyrsta lagi hefur fasteignaverð snarhækkað og fer nú oft yfir eina milljón krónur á fermetra, í öðru lagi er vaxandi húsnæðisskortur sem bitnar mest á ungu fólki og lægri tekjuhópum, í þriðja lagi hafa innviðir sprungið en leikskólar og grunnskólar eru yfirfullir og að lokum þurfa borgarbúar að glíma við sífellt meiri skort á bílastæðum, sérstaklega eldri borgarar, barnafjölskyldur og fatlaðir, þar sem almenningssamgöngur eru einfaldlega ekki alltaf raunhæfur valkostur í þeirra daglega lífi. Áhyggjur sem margoft hafa komið fram, nú síðast í viðtali við Sigurð Ágúst Sigurðsson, formann Félags eldri borgara, á laugardaginn var. Sigurður lýsir áhyggjum sínum yfir þróuninni og talar um flótta eldri borgara frá höfuðborginni til nærliggjandi sveitarfélaga. Einnig nefnir Bergur Þorri Benjamínsson, formaður aðgengishóps ÖBÍ, að áform borgarinnar um að takmarka byggingu bílastæðakjallara í nýjum fjölbýlishúsum muni bitna á fötluðu fólki.

Þegar þunginn í gagnrýninni eykst þá bregst vinstri meirihlutinn við með því að breyta orðræðunni. Nú eru það „gæði uppbyggingar“ en ekki lengur þéttingin sjálf sem á að vera meginviðfangsefni. Slíkur orðhengilsháttur dregur athyglina frá rót vandans sem er ofursókn meirihlutans í þéttingu án raunverulegs samráðs við borgarbúa.

Hverfi án lífsgæða?

Hlíðarendahverfið er lýsandi dæmi um hverfi sem auglýst var sem lífsgæðahverfi en sú hefur ekki orðið raunin. Þar standa hús svo þétt að sól nær varla að skína á göturnar, næði íbúa er lítið vegna þrengslanna og nýjastu íbúðirnar eru nánast byggðar ofan í Miklubraut. Margir eldri borgarar eiga erfitt með að fá bílastæði næst inngöngum húsa sem gerir þeim torveldara að bera matarpokana heim eftir innkaup. Borgaryfirvöld láta núna ekki sitja við að skipuleggja ný hverfi án þess að standa við loforð um lífsgæði. Þau vilja núna líka taka lífsgæðin af eldri grónum vinsælum hverfum eins og Hlíðunum sem voru skipulögð á sínum tíma af fagmennsku. Reykjavíkurborg ætlar sér þvert á vilja íbúa að fækka bílastæðum í Drápuhlíð og í framhaldi í öðrum götum hverfisins, þrátt fyrir mikla andstöðu íbúa og gera þannig líf þeirra erfiðara. Meirihlutinn gleymir því að alvöru gæði felast ekki í fallegum hugmyndum á blaði heldur í að fólk geti lifað daglegu lífi á mannsæmandi hátt og að það hafi næði, birtu, aðgengi, fjölbreytni í húsnæðiskostum og greiðar samgöngur.

Léleg nýting verslunarrýma

Þéttingarblokkir með lítið verslunarrými á fyrstu hæð eiga að skapa „hverfisverslanir“. Í raun hefur þetta leitt til tómra rýma og hærra íbúðaverðs. Ný byggð við Snorrabraut og Hlíðarendahverfið sanna það. Fólk kýs að versla þar sem vöruúrval og verð henta venjulegu fjölskyldufólki og þar sem bílastæði eru til staðar. Að þvinga verslun inn í blokkir gengur gegn raunverulegum þörfum fólks auk þess sem það hækkar fasteignaverð að óþörfu.

Skattheimta eða gæða borgarskipulag?

Reykjavík er lítil og strjálbyggð borg og mun alltaf verða það í samanburði við stórborgir eins og Kaupmannahöfn. Að beita sömu uppskriftum og þar gengur einfaldlega ekki hér. Það er ekki mikil þörf á víðtækri þéttingu þegar nægt ódýrt byggingarland er til staðar, þó að í sumum tilvikum geti hún átt rétt á sér.

Þrátt fyrir þetta heldur meirihlutinn áfram að þrýsta á þéttingu sem sjálfstætt markmið. Ekki vegna raunverulegrar þarfar heldur til að réttlæta Borgarlínu. Afleiðingin er sú að íbúðaverð hækkar og tekjur borgarinnar aukast í gegnum fasteignaskatta. Það vekur spurningar um hvort stefna sem kynnt er sem gæða borgarskipulag sé í raun dulbúin tekjuöflun.

Ef við ætlum að byggja borg sem þjónar íbúum sínum, þá verðum við að opna ný svæði, tryggja traustar stofnbrautir eins og Sundabraut, fjárfesta og styðja við hefðbundnar íslenskar almenningssamgöngur og auka við og styrkja göngu- og hjólreiðastíga. Borgaryfirvöld þurfa að hlusta á hvað borgarbúar vilja, skipuleggja borgina út frá íslenskum aðstæðum sem grundvallast á raunverulegum lífsgæðum og þörfum borgarbúa fyrir hagkvæmt og fjölbreytt íbúðarhúsnæði og því að komast greiðlega um.

Aðalsteinn Haukur Sverrisson, borgarfulltrúi Framsóknar og situr í Umhverfis- og skipulagsráði.

Greinin birtist fyrst á visir.is 22. ágúst 2025.

Categories
Fréttir Greinar

Lof­orðið sem borgar­stjóri gleymdi

Deila grein

21/08/2025

Lof­orðið sem borgar­stjóri gleymdi

Stundum gleymast kosningaloforð. Fyrir tæpum þremur árum lofaði Samfylkingin því að börn frá 12 mánaða aldri kæmust inn í leikskóla. Nú þegar líður að lokum kjörtímabilsins er ekkert sem bendir til þess að það loforð verði efnt.

Þegar ég benti á loforð Samfylkingarinnar um leikskólapláss fyrir 12 mánaða börn kannaðist borgarstjóri ekki einu sinni við það og spurði: „hvar hefur Samfylkingin lofað því?” Það eitt og sér segir margt um forgangsröðun Samfylkingarinnar í Reykjavík.

Raunveruleikinn er sá að leikskólapláss í hverfisleikskólum við 12 mánaða og jafnvel 18 mánaða aldur er fjarlæg draumsýn. Því þótt sum börn fái úthlutað pláss við 18 mánaða aldur er það oft í allt öðru hverfi en heimilið þeirra er staðsett í og ef það á eldra systkini er heldur ekki víst að barnið fái pláss í sama leikskóla og eldra systkini þeirra er í. Þetta veldur tilheyrandi álagi á fjölskyldur sem þurfa að samræma vinnu, skóla og daglegt líf við langar ferðir á milli hverfa til að fara með börn í leikskóla. Til að gæta sanngirnis þá tek ég fram að ég átta mig á því að ekki er hægt að draga töfralausn á dagvistunar vandanum úr ímynduðum hatti. Það mun taka tíma að leysa vandann. Ekki er nóg að byggja leikskóla heldur þarf að manna þá og það vantar fleira starfsfólk inn í leikskólakerfið. Samfylkingin virðist þó vera blind á þann raunveruleika og reyndi að draga upp töfralausn á leikskóla vandanum úr ímynduðum hatti fyrir síðustu kosningar.

Þessi sami flokkur sem lofaði foreldrum 12 mánaða barna leikskólapláss virðist einnig blindur á stöðu foreldra sem eru að bíða eftir dagvistun fyrir börn sín og hafnar jafnframt því að veita foreldrum greiðslur heim á meðan þeir bíða eftir plássi. Fjárhagsleg aðstoð við foreldra til að létta undir á meðan þeir bíða eftir dagvistun er til staðar fyrir foreldra í Hafnarfirði, Kópavogi og Hveragerði ásamt fjölda annara sveitarfélaga en meirihlutinn í Reykjavíkurborg vill ekki sjá að foreldrum í Reykjavík sé mætt með sambærilegum hætti. Afleiðingin er sú að foreldrar sem lokið hafa fæðingarorlofinu eru án dagvistunar og sitja eftir með fjárhagsáhyggjur vegna þess að þau geta ekki farið aftur á vinnumarkaðinn. Samfylkingin sem heldur á forsætisráðherrastólnum virðist þá ekki hafa nein áform um að lengja fæðingarorlofið á vettvangi löggjafans til að mæta barnafólki.

Hér er ekki bara um gleymd (og þar með brotin) loforð að ræða heldur snýst þetta um forgangsröðun og ábyrgð meirihlutans gagnvart barnafólki sem á að geta treysti því að stjórnvöld standi við stóru orðin og mæti þeirri stöðu sem uppi er þegar draumastaðan um leikskólapláss við 12 mánaða aldur næst ekki t.a.m. með heimgreiðslum.

Hvaða ,,plan” ætli verði dregið upp úr ímyndaða hattinum næst?

Magnea Gná Jóhannsdóttir, borgarfulltrúi Framsóknar.

Greinin birtist fyrst á visir.is 21. ágúst 2025.

Categories
Fréttir Greinar Nýjast

Evran stóðst ekki væntingar um aukinn hagvöxt

Deila grein

19/08/2025

Evran stóðst ekki væntingar um aukinn hagvöxt

Þegar evr­an var tek­in í notk­un árið 1999 voru von­irn­ar mikl­ar og sögu­leg­ar. Sam­eig­in­legi gjald­miðill­inn átti að binda álf­una nán­ar sam­an, stuðla að öfl­ug­um hag­vexti með auk­inni efna­hags­legri samþætt­ingu. Rök­semd­irn­ar fyr­ir evr­unni byggðust á tveim­ur meg­in­stoðum. Í fyrsta lagi að efna­hags­leg samþætt­ing myndi auka hag­vöxt með því að fjar­lægja efna­hags­leg­ar hindr­an­ir. Í öðru lagi að fjár­magns­kostnaður myndi minnka vegna stærri gjald­miðils. Vand­inn er að for­send­urn­ar voru veik­ar í upp­hafi. Hinn sam­eig­in­legi markaður hafði þegar tryggt hið svo­kallaða fjór­frelsi, þ.e. frjálsa för vöru, þjón­ustu, fjár­magns og vinnu­afls inn­an innri markaðar EES. Gjald­miðlamun­ur var vissu­lega óþægi­leg­ur, sér­stak­lega fyr­ir ferðamenn, en í dag er það lít­il efna­hags­leg hindr­un á tím­um ra­f­ræns fjár­magns.

Fjár­magns­kostnaður þjóðríkja end­ur­spegl­ast iðulega í því vaxta­álagi sem rík­is­sjóðir þeirra bera, sem gef­ur svo mynd af grunnþátt­um viðkom­andi hag­kerf­is. Vext­ir á grísk­um rík­is­skulda­bréf­um urðu 22,5% árið 2012 og á tíma­bili gátu mörg evru­ríki ekki gefið út rík­is­skulda­bréf. Á sama tíma voru vext­ir á þýsk­um rík­is­skulda­bréf­um um 1%. Evr­an hef­ur til að mynda ekki end­ur­speglað sterka efna­hags­lega stöðu Þýska­lands und­an­far­in miss­eri. Þýska­land hef­ur haft gjald­miðil sem er veik­ari en efni standa til, sem hef­ur svo bætt sam­keppn­is­stöðu lands­ins, en á sama tíma hef­ur Grikk­land haft mun sterk­ari gjald­miðil en hag­kerfið þolir, sem hef­ur veikt veru­lega sam­keppn­is­stöðu lands­ins, og aðlög­un­in hef­ur komið í gegn­um vinnu­markaðinn.

At­vinnu­leysi ungs fólks í Grikklandi náði allt að 50%, þegar verst lét. Vinnu­málaráðherra Grikk­lands, Niki Kera­meus, fer nú um alla Evr­ópu til að hvetja vel menntaða brott­flutta Grikki til að snúa aft­ur til lands­ins með skatta­leg­um hvöt­um. Um 600 þúsund vel menntaðir Grikk­ir yf­ir­gáfu landið í efna­hagsþreng­ing­um þeirra. Sum­ir myndu segja að þarna væri hinn sam­eig­in­legi markaður að virka. Það er rétt, en her­kostnaður­inn fyr­ir marg­ar kyn­slóðir er ómet­an­leg­ur vegna spekilek­ans sem á sér stað.

Vöxt­ur lands­fram­leiðslu í Evr­ópu er mun minni en í Banda­ríkj­un­um. Sam­kvæmt Drag­hi-skýrsl­unni hef­ur mun­ur­inn á fram­leiðslu svæðanna auk­ist enn frek­ar eft­ir að evr­an var tek­in upp. Árið 2002 var fram­leiðsla Banda­ríkj­anna 17% meiri en á evru­svæðinu, en árið 2023 var mun­ur­inn orðinn 31% og hef­ur því auk­ist um 82% á tíma­bil­inu! Evr­an átti að vera svar Evr­ópu við Banda­ríkj­un­um. Eitt öfl­ugt markaðssvæði með eina rödd, einn markað og eina mynt. Hug­mynda­smiðir evr­unn­ar reru þó á ókunn mið. Niðurstaðan er skýr: Evr­an hef­ur ekki staðið und­ir vænt­ing­um um auk­inn hag­vöxt og vel­sæld.

Höfundur er Lilja Dögg Alfreðsdóttir, varaformaður Framsóknar.

Greinin birtist fyrst í Morgunblaðinu 19. ágúst 2025.

Categories
Fréttir Greinar

Landbúnaðurinn kallar á pólitískt hugrekki

Deila grein

19/08/2025

Landbúnaðurinn kallar á pólitískt hugrekki

Það er óumdeilanlegt að íslenskur landbúnaður stendur á krossgötum. Íslenskir bændur eru burðarás í framleiðslu hollra og öruggra matvæla fyrir þjóðina, bændur hafa mátt þola versnandi starfsum-hverfi á undanförnum árum. Nýliðun í greininni er lítil sem engin og fjárhagslegt svigrúm margra bænda þrengist sífellt. Þetta er alvarlegt ástand sem krefst tafarlausra aðgerða, til þess að tryggja framtíð landbúnaðarins í landinu.

Á sama tíma og bændur standa frammi fyrir auknum kostnaði, ekki síst vegna hárra stýrivaxta og vax-andi innflutnings á landbúnaðarvörum sem fluttar eru til landsins í gegnum EES-samninginn, hafa þeir þurft að fjárfesta mikið í innviðum vegna innleiðingar á ströngu EES-regluverki um velferð dýra. Slíkt regluverk er vissulega mikilvægt og nauðsynlegt, en það hefur verið dýrt og nær alfarið fjármagnað af bændum sjálfum, án þess að kerfið hafi tekið nægjanlegt tillit til ástands atvinnugreinarinnar.

Við þessar aðstæður er brýn nauðsyn að styðja íslenska bændur með markvissum aðgerðum. Endur-skoða þarf tollaumhverfi landbúnaðar, sérstaklega krónutölutolla sem ekki hafa verið uppfærðir í samræmi við verðlagsþróun. Slík skekkja skapar ósanngjarna samkeppnisstöðu fyrir innlenda fram-leiðendur og grefur undan sjálfbærni greinarinnar.

Framsókn hefur lagt ríka áherslu á að bæta starfsumhverfi bænda. Það er nauðsynlegt skref til að snúa þróuninni við. Ungt fólk velur sífellt síður að hefja búskap, ekki vegna skorts á vilja eða hugsjón, heldur vegna þess að raunverulegir hvatar og aðstæður eru ófullnægjandi. Ef við viljum sjá nýliðun verðum við að bjóða raunhæfa framtíðarsýn.

Sterkt samspil ríkis og bænda – forsenda framtíðar

Þjóð sem tryggir ekki eigið matvælaöryggi setur sig í óviðunandi stöðu. Það er frumskylda hvers sam-félags að tryggja íbúum næg og heilnæm matvæli á viðráðanlegu verði. Til þess þarf að vera skýrt, gagnsætt og traust samstarf milli ríkisvalds og bænda. Slíkt samstarf verður að grundvallast á þremur stoðum:

Stuðningi við innlenda matvælaframleiðslu, þar sem tryggt er að matvæli séu framleidd innanlands og byggð upp af fagfólki

Byggðastuðningi, með áherslu á virkt atvinnulíf í dreifbýli allt árið

Stuðningi við loftslagsvænan landbúnað, sem gerir greinina að virkum þátttakanda í baráttunni gegn loftslagsbreytingum

Fjárhagslegar úrbætur – hvatakerfi sem virka

Nýliðun í landbúnaði krefst einnig fjárhagslegra úrbóta. Nauðsynlegt er að bjóða upp á skattaívilnanir og langtímalán fyrir unga bændur sem vilja taka sín fyrstu skref í greininni. Við getum litið til fyrir-mynda í Noregi og innan EES þar sem skattalegir hvatar hafa reynst áhrifaríkir við kaup og sölu búj-arða til áframhaldandi landbúnaðarstarfsemi.

Framsókn hefur talað fyrir hlutdeildarlánum þar sem ríkið leggur til 25-30% af kaupverði bújarða, með möguleika á endurgreiðslu síðar. Enn fremur er mikilvægt að stórbæta fjármögnun í gegnum Byggðastofnun og veita lágvaxtalán með langtímaáætlunum, í anda gömlu stofnlánadeildarinnar.

Endurskoðun stuðningskerfa – markviss og réttlát skipting

Það þarf að líta gagnrýnið á stuðningskerfi landbúnaðarins og taka það til endurskoðunar með það að markmiði að þeir sem stunda landbúnað í atvinnuskyni fái hlutfallslega meiri stuðning. Það eykur

framleiðslugetu. Halda þarf inni greiðslumarki, sem hefur reynst lykilatriði í rekstraröryggi sauðfjár-bænda, að minnsta kosti þar til önnur jafnvirk leið hefur verið þróuð.

Landbúnaður er ekki aðeins atvinnugrein, hann er lífsnauðsynlegur þáttur í öryggi og sjálfbærni þjóðarinnar. Nú þarf að sýna pólitískt hugrekki og viljastyrk til að taka afgerandi skref í þágu íslenskra bænda.

Það sem stendur undir íslenskum landbúnaði er ekki eingöngu fjárhagslegt virði, heldur samfélags-legt, menningarlegt og þjóðhagslegt mikilvægi sem ekki verður metið til fulls í krónum og aurum.

Nú er tíminn til að bregðast við. Tíminn til að snúa vörn í sókn. Fyrir framtíð íslensks landbúnaðar – og fyrir framtíð þjóðarinnar allrar.

Höfundur er Anton Guðmundsson, oddviti Framsóknarflokksins í Suðurnesjabæ.

Greinin birtist fyrst í Morgunblaðinu 18. ágúst 2025

Categories
Fréttir Greinar

Matvælaöryggi og framtíð landbúnaðarins

Deila grein

19/08/2025

Matvælaöryggi og framtíð landbúnaðarins

Íslenskur landbúnaður stendur á tímamótum. Á sama tíma og sauðfjárbændur gera þá eðlilegu kröfu að afkoma búanna standi undir rekstrinum, blasir við stærri mynd að matvælaöryggi þjóðarinnar er ekki sjálfgefið og að það krefst markvissrar og víðtækrar uppbyggingar á innlendri framleiðslu.

Reynsla síðustu ára, ekki síst heimsfaraldur og efnahagslegar sveiflur á alþjóðavísu og ófriður í Evrópu hefur sýnt okkur hversu brothætt alþjóðlegt matvælakerfi getur verið. Stríðsátök, loftslagsbreytingar, röskun á aðfangakeðjum og hækkanir á flutnings og aðfangakostnaði geta leitt til þess að öruggt aðgengi að matvælum verður ekki lengur sjálfsagt mál, jafnvel í ríkustu ríkjum heims. Í þessu samhengi verður ljóst hversu mikils virði innlend matvælaframleiðsla er og hversu dýrt það getur reynst að vanrækja hana.

Öflug innlend framleiðsla er hornsteinn matvælaöryggis

Það er ekki hægt að tala um raunverulegt matvælaöryggi nema þjóð geti að verulegu leyti treyst á eigin framleiðslu. Því þarf að stórefla innlenda matvælaframleiðslu ekki bara til að tryggja stöðugt framboð, heldur einnig til að verja íslenskan neytanda gegn sveiflum á heimsmarkaði og ófyrirséðum utanaðkomandi áföllum.

Sauðfjárrækt, nautakjöts framleiðsla og annar hefðbundinn búrekstur eru ómissandi hluti af þessu öryggisneti. En ef bændur fá ekki réttláta afkomu, ef verð fyrir naut og dilkakjöt stendur ekki undir kostnaði jafnvel með stuðningskerfum og ef ekki er raunverulegt svigrúm til fjárfestinga, þá brotnar þessi undirstaða smám saman niður.

Samfélagið þarf að taka afstöðu

Það þarf skýra stefnu, pólitíska ábyrgð og vilja til þess að tryggja að íslensk matvælaframleiðsla njóti þeirra rekstrarskilyrða sem hún þarfnast. Sú stefna þarf að vera meira en skammtímastuðningur hún þarf að vera hluti af öryggisstefnu ríkisins, rétt eins og orkuöryggi eða heilbrigðisþjónusta. Við Framsóknarmenn höfum slíka stefnu sem má finna á heimasíðu flokksins.

Nýir búvörusamningar verða að endurspegla þessa sýn. Þeir þurfa ekki aðeins að tryggja sjálfbæra afkomu bænda, heldur verða einnig að leggja grunn að sterkari, fjölbreyttari og sjálfbærari matvælaframleiðslu innanlands. Þar þarf að styðja við nýsköpun, og að tryggja að landbúnaðurinn laði að ungt fólk með framtíðarsýn og áhuga á að þróa greinar sínar áfram.

Matvælaöryggi sem sameiginlegt samfélagsmarkmið

Þetta er ekki aðeins verkefni bænda. Það er sameiginlegt verkefni neytenda, stjórnvalda, atvinnulífs og menntakerfis að styðja við innlenda framleiðslu og sjá til þess að hún verði raunverulegur kostur í hillum, í huga neytenda og í stefnu stjórnvalda.

Matvælaöryggi er ekki eitthvað sem má taka sem sjálfsagðan hlut. Það þarf að byggja það upp með markvissri fjárfestingu, raunhæfum rekstrarskilyrðum og virðingu fyrir þeirri vinnu sem felst í að framleiða holl, hrein og örugg matvæli innanlands.

Nýir búvörusamningar þurfa því að vera meira en tryggingakerfi þeir þurfa að vera framtíðarsýn um það hvernig við viljum byggja íslenskan landbúnað sem öflugan burðarás í matvælaöryggi þjóðarinnar, sem traustan atvinnuveg með raunverulegum aðgerðum.

Búvörusamningar renna út árið 2026

Núgildandi búvörusamningar milli ríkisins og bænda voru undirritaðir árið 2016 og gilda í tíu ár, eða til ársloka 2026. Samningarnir fela í sér bæði almennan rammasamning og sérsamninga fyrir mjólkurframleiðslu og sauðfjárrækt. Þar sem aðeins rúmt ár er eftir af samningstímanum, stendur nú yfir undirbúningur að nýjum samningum sem munu móta framtíð íslensks landbúnaðar til næstu ára og áratuga. Því er mikilvægt að sjónarmið bænda, neytenda og samfélagsins alls fái skýra og ákveðna rödd í þeirri vinnu sem fram undan er. Nýverið sendi deild sauðfjárbænda innan Bændasamtaka Íslands frá sér fréttatilkynningu sem má með sanni kalla neyðarkall. Þar er vakin athygli á alvarlegri stöðu greinarinnar og því að brýnt sé að bregðast strax við – bæði með breyttum rekstrarskilyrðum og skýrri framtíðarsýn í nýjum búvörusamningum.

Anton Guðmundsson, Oddviti Framsóknar í Suðurnesjabæ

Greinin birtist fyrst í Bændablaðinu 13. ágúst 2025