Month: November 2018

Ríkisstjórn Framsóknarflokks, Sjálfstæðisflokks og Vinstrihreyfingarinnar – græns framboðs er eins árs í dag.
Ríkisstjórnin var mynduð í kringum metnaðarfull og framsýn markmið um velferð, mannréttindi og loftslagsmál, eflingu Alþingis og aukið þverpólitískt samráð, stórsókn í uppbyggingu á innviðum um allt land og eflingu heilbrigðis- og menntakerfa og fagnar þeim árangri sem náðst hefur fyrir samfélagið á liðnu ári.

• Nú þegar eitt ár er liðið af kjörtímabili ríkisstjórnarinnar er 171 verkefni af 183 verkefnum í stjórnarsáttmála í vinnslu eða þeim lokið.
• Ríkisstjórnin hefur lagt fram tvenn fjárlög á starfsárinu og aukið framlög til samfélagslegra verkefna og innviða verulega, eða samtals um 90 milljarða.
• Frumvarp hefur verið lagt fram um lækkun tryggingagjalds um 0,5% og markvissri lækkun skulda hefur verið haldið áfram. Nema þær nú rétt rúmlega 30% af landsframleiðslu en hrein staða ríkissjóðs er um 653 ma.kr., eða sem nemur um 23% af vergri landsframleiðslu.
• Unnið er að stofnun Þjóðarsjóðs til að mæta áhrifum verulegra efnahagslegra áfalla.
• Framlög til umhverfismála hafa aldrei verið hærri en nú. Metnaðarfull aðgerðaáætlun í loftslagsmálum hefur verið kynnt og unnið er að fyrstu skrefunum; orkuskiptum í samgöngum og aukinni kolefnisbindingu.
• Uppbygging meðferðarkjarna nýs Landspítala er hafin og áhersla lögð á að styrkja heilsugæsluna um allt land. Fyrstu skref hafa verið stigin til þess að draga úr kostnaði fólks við að sækja sér læknisþjónustu og þeirri vinnu verður haldið áfram út kjörtímabilið.
• Þverpólitísk nefnd vinnur nú að undirbúningi að stofnun þjóðgarðs á miðhálendi Íslands auk þess sem ráðist hefur verið í stórátak við uppbyggingu innviða á ferðamannastöðum með áherslu á friðlýst svæði.
• Framlög til menntamála hafa stóraukist og nú stendur yfir vinna við gerð menntastefnu.
• Istanbúl-sáttmálinn um forvarnir og baráttu gegn ofbeldi gegn konum var fullgiltur, aðgerðaáætlun um úrbætur í meðferð kynferðisbrota er fullfjármögnuð og stýrihópur um heildstæðar úrbætur gegn kynferðislegu ofbeldi var settur á fót og starfar af fullum krafti.
• Stuðningur við nýsköpun og rannsóknir hefur enn verið efldur, nú síðast með tvöföldun hámarksupphæða endurgreiðslu vegna rannsóknar- og þróunarverkefna fyrirtækja. Jafnframt er unnið að nýsköpunarstefnu fyrir Ísland sem er lykilatriði fyrir framtíð samfélagsins og fjölbreyttari stoðir efnahagslífsins. Unnið er að endurskoðun á starfsumhverfi vísinda og rannsókna og von á frumvarpi um heilindi í vísindarannsóknum.
• Framtíðarnefnd hefur verið sett á fót á vegum ríkisstjórnarinnar og Alþingis. Nefndinni er ætlað að fjalla um helstu tækifæri og ógnanir Íslands í framtíðinni m.t.t. langtímabreytinga á umgengni við náttúruna, lýðfræðilegra breytinga og þeirra hröðu umskipta sem eru í vændum með síaukinni sjálfvirkni og tæknibreytingum.
• Sérstök áhersla hefur verið lögð á samráð við aðila vinnumarkaðarins allt frá stjórnarmyndunarviðræðum þessarar ríkisstjórnar.
• Atvinnuleysisbætur og greiðslur úr ábyrgðarsjóði launa voru hækkaðar í vor.
• Í þeim fjárlögum sem nú eru til umfjöllunar á Alþingi er lagt til að barnabætur hækki um 16% á milli ára og þar með fjölgar þeim sem eiga rétt á barnabótum um rúmlega 2.200.
• Nýtt dómstig tók til starfa, löggæsla hefur verið styrkt og í fjármálaáætlun til næstu fimm ára er gert ráð fyrir endurnýjun þyrlukosts Landhelgisgæslunnar. Hagsmunagæsla vegna EES-samstarfsins hefur verið styrkt og mikilvæg skref hafa verið stigin til að innleiða stafræna stjórnsýslu og auka aðgengi og bæta þjónustu við almenning og nýta almannafé betur.
• Framlög til nýframkvæmda og viðhalds hafa verið stóraukin til að tryggja umferðaröryggi sem best. Með sérstöku fjárframlagi til vegamála var brugðist við brýnum viðhaldsverkefnum og uppsöfnuðum vanda undanfarinna ára. Áform eru um að flýta uppbyggingu tiltekinna mannvirkja.
• Á árinu hefur áhersla verið lögð á málefni barna, umhverfi barnaverndar verður endurskoðað og á næsta ári verður í fyrsta sinn haldið Barnaþing með þátttöku barna hvaðanæva af landinu og ungmennaráð í tengslum við Heimsmarkmið Sameinuðu þjóðanna var sett á fót. Máltækniáætlun er nú loksins fjármögnuð enda eitt mikilvægasta tækið til að styðja við íslenska tungu á tækniöld.

Heimild: stjornarradid.is

„Virðulegi forseti. Við förum oft fögrum orðum um að gæta hagsmuna neytenda en erum ekki alveg sammála um hvaða leið sé rétt í þeim efnum. Ég hef verið nokkuð sannfærð um að hagsmunir bænda og neytenda fari saman þegar varað er við innflutningi á hráu kjöti, ógerilsneyddri mjólk og eggjum. En ef ég hef verið eitthvað villuráfandi í þessum efnum er ég orðin algerlega sannfærð eftir að ég horfði á Kastljóssþáttinn í gær. Þar skiptust á skoðunum þeir Karl Kristinsson, prófessor í sýklafræðum, og Ólafur Stephensen, framkvæmdastjóri Félags atvinnurekenda. Þar tókust þeir á um ávinning neytenda af fyrrgreindum innflutningi og sitt sýndist hvorum. Karl talaði út frá staðreyndum vísindanna en Ólafur talaði máli mammons. Máli sínu til stuðnings hvatti hann til og talaði um að viðhalda varúðarráðstöfunum til að lágmarka áhættuna.
Já, áhættuna. Því áhættan er staðreynd og þekkt. Við höfum verið á hraðferð við að opna landið fyrir innflutningi á landbúnaðarafurðum. Fylgjendur þeirra sem tala fyrir frjálsum innflutningi segjast tala máli neytenda og tala fyrir frelsi bænda. Ekki skal dregið úr þeirri staðreynd að málefni neytenda og íslenska landbúnaðarins fari saman. Það á líka við þegar kemur að auknum innflutningi landbúnaðarvara. Það er stórt hagsmunamál íslensks landbúnaðar og neytenda að brugðist verði við auknum innflutningi á hrávörum. Þar getur hreinlega skilið á milli feigs og ófeigs í hreinleika íslenskra búvara.
Í gær féllu þau orð í þessum ræðustól að Framsóknarmönnum væri í nöp við neytendur og stæðu í vegi fyrir að þeir gætu keypt ódýrari matvöru. Þessu svaraði formaður Félags atvinnurekanda afdráttarlaust í Kastljósi í gær. Það er ekki verið að sækjast eftir ódýrari ferskvöru heldur reyndar þvert á móti, dýrri gæðavöru. Erum við þá ekki komin hringinn? Hver græðir? Neytendur? Nei.“ –
Halla Signý Kristjánsdóttir, alþingismaður, í störfum þingsins 21. nóvember 2018.

„Hæstv. forseti. Nú liggja mörg áhugaverð mál frá þingmönnum fyrir þinginu. Segja má að þau snerti flesta þætti mannlegs samfélags og eins og gengur er nálgun manna misjöfn, en þegar allt kemur til alls vilja allir bæta samfélagið og styrkja stoðir þess. Umhverfismál eru eðlilega mikilvægur þáttur og í raun sá þráður sem ætti að tengja okkur öll saman því að á okkur hvílir sú ábyrgð að skila landinu okkar í betra ástandi en við tókum við því.
Mikil áhersla er á umhverfismál í stjórnarsáttmála ríkisstjórnarinnar. Þar kemur fram að Ísland á að vera leiðandi í framleiðslu á heilnæmum landbúnaðarafurðum og að tryggja eigi áframhaldandi samkeppnishæfni sjávarútvegs á alþjóðlegum mörkuðum. Skipuð hefur verið verkefnisstjórn til að móta matvælastefnu fyrir Ísland og það er vel. Meðal þátta sem horfa ber til við mótun stefnunnar er bætt aðgengi að hollum matvælum.
Hæstv. forseti. Það háttar svo til að matvælaframleiðsla á Íslandi er með eindæmum metnaðarfull og gæði hennar mikil. Ríki og sveitarfélög geta haft mikil áhrif á framboð og neyslu þar sem ætla má að hátt í 150.000 manns, nemendur, starfsfólk hjá hinu opinbera, vistmenn á dvalar- og öldrunarheimilum o.fl., hafi aðgang að mötuneytum hins opinbera. Ekki er fjarri lagi að um 100.000 manns nýti sér það daglega.
Í samræmi við metnaðarfulla áætlun í loftslagsmálum er eðlilegt að horfa til kolefnisspors, vega og meta um hve langan veg matvæli eru flutt og fleira því tengt. Er nauðsynlegt að flytja inn mat sem framleiða má innan lands með færri kolefnissporum?
Hæstv. forseti. Ég vil leyfa mér að vekja athygli á tillögu sem þingmenn Framsóknarflokksins lögðu fram í liðinni viku um opinber vistvæn innkaup. Með tillögu þessari er lagt til grundvallar að ávallt verði tekið tillit til umhverfisverndar og dýravelferðar við opinber innkaup á matvöru. Þannig geta ríki og sveitarfélög lagt þungt lóð á vogarskálar vistvænnar matvælaframleiðslu og stuðlað að bættri lýðheilsu.“ –
Þórunn Egilsdóttir, formaður þingflokks Framsóknarmanna, í störfum þingsins 27. nóvember 2018.

Sigurður Ingi Jóhannsson, samgöngu- og sveitarstjórnarráðherra og formaður Framsóknar ræddi þriðja orkupakkann við Heimi Má Pétursson, fréttamann, í þættinum Víglínan á Stöð 2, á laugardaginn.
Sjá nánar: Víglínan á Stöð 2
Fram kom á fundi miðstjórnar Framsóknar mikil umræða um þriðja orkupakka Evrópusambandsins. Löggjöfin hefur m.a. verið gagnrýnd með þeim orðum að upptaka hans hér myndi fela í sér valdaframsal til erlendra stofnana umfram það sem stjórnarskráin heimilar.
Miðstjórnin ákvað að álykta sérstaklega um þriðja orkupakkan á fundi sínum að Smyrlabjörgum í Suðursveit á dögunum:

Orkuauðlindin er ein af mikilvægustu forsendum velmegunar í landinu. Miðstjórn Framsóknarflokksins áréttar mikilvægi þess að allar ákvarðanir í orkumálum verði í höndum Íslendinga og minnir á að stjórnarskrá Íslands leyfir ekki framsal ríkisvalds til erlendra stofnana. Aðstæður Íslands í orkumálum eru gjörólíkar þeim sem liggja til grundvallar orkulöggjöf ESB og því er óskynsamlegt að innleiða það regluverk hér. Auk þess hefur Ísland enga tengingu við orkumarkað ESB og Framsóknarflokkurinn telur slíka tengingu ekki þjóna hagsmunum landsmanna. Því skal fá undanþágu frá innleiðingu þriðja orkupakkans.

„Við fengum strax í upphafi ýmsar undanþágur í orkusamningnum og satt best að segja er að við skiptum upp fyrirtækjunum þá gengum við lengra en nauðsynlegt var kveðið á um í tilskipuninni,“ sagði Sigurður Ingi.
Sigurður Ingi vill fá undanþágu frá þriðja orkupakkanum með fyrirvara um framhaldið. Hann yrði um að Ísland undirgangist ekki ákvæði um sameiginlegan orkumarkað Evrópu fyrr en og ef Íslendingar ákveddu einhvern tímann í framtíðinni að þeir vildu tengjast Evrópu með sæstreng.
„Það er engin spurning í mínum huga að EES-samningurinn hefur verið Íslandi ákaflega hagfelldur,“ sagði Sigurður Ingi. Það hefði birst í viðskiptum og margvíslegum öðrum ávinningi. Hann sagði að sífellt hefði orðið erfiðara að innleiða reglur ESB í EES-samninginn vegna minnkandi áherslu ESB á tveggja stoða kerfi EES-samningsins, margt hefði verið samþykkt þó að það byggði aðeins á einni stoð, Evrópusambandinu.
Sigurður Ingi segir mikinn mun á íslenskum og erlendum orkumarkaði. Hér væru orkufyrirtæki flest í opinberri eigu og orka ein sú ódýrasta sem völ væri á. Hann sagðist á sínum tíma hafa spurt sig hvers vegna Íslendingar hefðu gengið lengra í að aðskilja orkuvinnslu og dreifingu en flestar þjóðir Evrópu, og það þrátt fyrir að Ísland væri ekki hluti af orkumarkaði Evrópu sem orkupakkar Evrópusambandsins snúist um.
Reynslan sýnir að orkuverð hefði lækkað en dreifingarkostnaður hækkað.

Líneik Anna Sævarsdóttir, alþingismaður, kom inn á heitt mál í þjóðfélagsumræðunni í sérstökum umræðum á Alþingi á dögunum. En eignarhald á bújöðrum í höndum erlendra aðila hefur skapað áhyggjur af því að Íslendingar séu með andvaraleysi að tapa eignarhaldi á auðlindum á landi.
Verðmæti í ræktun, húsnæði og fleiru tapast er jörð fer í eyði, sveitarfélagið og samfélagið sjálft stendur eftir veikara, eignarhald, ráðstöfunarréttur og ábyrgð á landi verður óljós. Bújarðir á Íslandi eru nú 6.000-7.000 og hefur ásókn fólks sem ekki er búsett á Íslandi eftir eignarhaldi á jörðum aukist á síðustu árum. Við það hafa vaknað spurningar um eignasöfnun á fárra hendur og vandi komið upp vegna óþekkts og óljóss fyrirsvars jarða.
Áhrif á ráðstöfun lands er í höndum stjórnvalda og geta til þess beitt ýmsum tækjum. „Ég álít allt land vera auðlind, landið sjálft, jarðveginn og gróðurinn sem þar þrífst. Sumt land nýtist til matvælaframleiðslu, annað til útivistar og auk þess geta fylgt landi önnur gæði sem enn auka verðmæti þess, t.d. veiði og vatnsréttindi. Meðferð og notkun alls lands skiptir alla landsmenn máli, bæði nú og til framtíðar. Það felast miklir almannahagsmunir í ráðstöfun og meðferð lands og því geta ekki gilt sömu reglur um kaup og sölu á landi eins og á hverri annarri fasteign,“ sagði Líneik Anna.
Hugmyndir að ráðstöfunum stjórnvalda:

• Að lögfesta búsetuskilyrði,
• setja skilyrði um nýtingu lands í landbúnaðarnotum,
• takmarkanir á stærð eða fjölda fasteigna í eigu sama aðila,
• fyrirframsamþykki opinberra aðila fyrir eignaskiptum og að unnin verði hlutlæg viðmið fyrir slíka ákvarðanatöku, verðstýringarheimildir og skýrari reglur um fyrirsvar.

„Sú leið sem ég tel fært að ganga beint í að festa í lög eða reglugerð eru skilyrði um að einstaklingar sem öðlast eignarrétt eða afnotarétt yfir landi í landbúnaðarnotum skuli hafa lögheimili hér á landi eða hafa haft það áður í tiltekinn tíma. Ég tel að slíkar takmarkanir eigi ekki að vera bundnar við land í landbúnaðarnotum, heldur ná yfir allt land“, sagði Líneik Anna.
Stjórnvöld og almenningur hafa áhrif á landnýtingu í gegnum skipulagsáætlanir sveitarfélaga og „sveitarfélög geta skilgreint landbúnaðarland sem halda skal í ræktanlegu ástandi og líka jarðir þar sem heilsársbúseta telst æskileg og geta þar komið inn fleiri sjónarmið en nýting til landbúnaðar, svo sem styrking samfélaga, öryggissjónarmið, eftirlit lands, eftirlit minja og náttúruvernd. Bætt skráning landeigna er líka forsenda þess að hægt verði að beita stjórntækjum við markvissa ráðstöfun“, sagði Líneik Anna.

Í stjórnarsáttmála ríkisstjórnar Framsóknarflokks, Sjálfstæðisflokks og Vinstri hreyfingarinnar – græns framboðs er lögð mikil áherslu á öflugt menntakerfi, enda eru menntun, vísindi og rannsóknir forsenda nýsköpunar og framfara og ávísun á framtíðarhagvöxt.
Við Framsóknarmenn viljum byggja á að íslenska skólakerfið verði áfram skapandi og að gagnrýnin hugsun ásamt því að efla læsi og þátttöku í lýðræðissamfélagi miði að því að styrkja áfram allar undirstöður þess með margvíslegum hætti. Einkum er aðkallandi að tryggja öllum aðgengi að menningu, íþróttum og æskulýðsstarfi og efla skapandi greinar sem atvinnuveg.
Rúmlega 11% af heildarútgjöldum ríkissjóðs
Það eru rúmlega 11% af heildarútgjöldum ríkissjóðs renna til málefnaflokka sem heyra undir mennta- og menningarmálaráðherra. Málefnasviðin eru fimm talsins og skiptast í menningu, listir, íþrótta- og æskulýðsmál, fjölmiðlun, framhaldsskólastigið, háskólastigið og loks önnur skólastig.
„Heildarfjárframlög háskólastigsins munu nema tæpum 47 milljörðum kr. á næsta ári en að meðtöldum launa- og verðlagsbreytingum er það hækkun um 2,2 milljarða eða um 5% milli ára. Þetta eru háar fjárhæðir en sýnt er að hver króna sem fer í fjárfestingu á háskólastiginu skilar sér áttfalt til baka til samfélagsins. …
Markmiðið með auknum framlögum til kennslu og rannsókna á háskólastigi er fyrst og fremst að auka gæði náms. Sé miðað við nýjasta meðaltal Efnahags- og framfarastofnunarinnar (e. OECD) um framlag á hvern háskólanemanda stefnir í að árið 2020 hafi Ísland náð því markmiði eins og ráðgert er í sáttmála ríkisstjórnarinnar. Menntun er forsenda samkeppnishæfni okkar til framtíðar og því þurfa fjárfestingar okkar að taka mið af,“ segir Lilja Dögg Alfreðsdóttir, mennta- og menningarmálaráðherra.
Fjárfestum í framtíðinni
Framsóknarflokkurinn hefur alla tíð staðið vörð um jafnan rétt fólks til menntunar, óháð búsetu og efnahag. Mikilvægt er að tryggja þennan rétt til framtíðar, standa vörð um menntakerfið í landinu og tryggja að við frekari uppbyggingu þess verði hvergi hvikað frá þeim
Miklar breytingar hafa verið gerðar á íslensku skólakerfi á undanförnum misserum og mikilvægt að staldra við og gefa fagfólki skólanna svigrúm til að innleiða þær og þróa skólastarfið. Það er einnig mikilvægt að starfsumhverfi skóla miði að því að einfalda daglegt líf barna og fjölskyldna þeirra og draga úr álagi á fjölskyldufólk og starfsfólk skóla.
Byggjum betra og manneskjulegra samfélag
Efling menntakerfisins og framþróun, aukinn stuðningur við kennara og starfsfólk skóla, styrking innviða skólasamfélagsins, og samþætting skólastarfs og tómstunda, eru allt mikilvægir þættir til að byggja upp betra og manneskjulegra samfélag. Í því ljósi er rétt að hafa í huga að aukin menntun dregur úr fordómum samhliða því að auka skilning á því alþjóðaumhverfi sem Ísland er hluti af.
Með öflugu menntakerfi, fjárfestingu í hugverka- og þekkingariðnaði og með auknu rannsókna- og þróunarstarfi má skapa fjölmörg ný tækifæri í íslensku samfélagi.
Framsókn er flokkur fjölskyldunnar og vill á tímum efnahagslegrar velgengni fjárfesta sérstaklega í innviðum samfélagsins með það að leiðarljósi að tryggja velferð og hagsæld okkar allra til framtíðar.
Sjá nánar: Tillögur menntastefnuhóps Framsóknarflokksins
Sjá nánar: Hlutfall háskólamenntaðra aldrei hærra á Íslandi – ný skýrsla um menntatölfræði