Month: August 2016

„Virðulegur forseti. Síðustu tvo daga hefur landsmönnum verið boðið upp á furðulegan og hreint ótrúlegan málflutning í þingsölum. Það er látið að því liggja að núverandi ríkisstjórn hafi ekkert gert þau rúmu þrjú ár sem hún hefur starfað. Staðreyndin er sú að ríkisstjórnin hefur gjörbreytt stöðu þjóðarbúsins og gjörbreytt stöðu heimilanna. Hæstv. fjármálaráðherra benti á í gær að á þessu ári stefnir í að afgangur á ríkisfjármálum verði meiri en allur uppsafnaður halli vinstri stjórnarinnar frá 2009–2013. Að öllum líkindum verður meiri afgangur á þessu ári en allur uppsafnaður halli vinstri stjórnarinnar. Í fimm ára áætlun stjórnvalda er gert ráð fyrir 10% raunaukningu frumútgjalda ríkisins. Er það lítið? Nei, það er mikið, ekki síst þegar litið er til þess hvað hefur þegar verið gert á kjörtímabilinu. Og hvað er það? Farið var í skuldaleiðréttingu sem hefur gjörbreytt stöðu heimilanna. Bættur hagur heimila hefur leitt til aukins kaupmáttar og minni vanskila. Hagvöxtur er einn sá mesti sem þekkist á Vesturlöndum, ársverðbólga er komin undir 1% og um 6.000 ný störf urðu til á síðasta ári. Atvinnuleysi er í sögulegu lágmarki og framlög til heilbrigðismála hafa verið stóraukin.

Þessi ríkisstjórn hafði þann kjark sem þurfti til að taka á kröfuhöfunum. Endapunktur þeirra mála verður væntanlega settur í dag eða á næstu dögum þegar síðasta haftafrumvarpið lítur dagsins ljós.

Það er vinsælt að þylja þá möntru að stjórnvöld séu alltaf að forgangsraða í þágu hinna ríku. Það er fjarri sanni, tekjuskattur lækkar og miðþrep tekjuskatts fellur niður um áramótin. Miðþrepið tekur við í um 240.000 kr. Nú fellur það út og búið er að lækka lægsta þrepið. Allir undir 800.000 kr. hafa fengið verulega lækkun tekjuskatts frá þessari ríkisstjórn. Þetta er fólkið sem vinstri stjórnin hækkaði skatta á.“

Karl Garðarsson í störfum þingsins 16. ágúst 2016.

„Virðulegi forseti. Bjartsýni landsmanna um þessar mundir á sér góðar og gildar skýringar. Hagur heimilanna hefur vænkast verulega undanfarin missiri. Skuldir hafa minnkað, fasteignir hækkað í verði og starfandi Íslendingum fjölgað jafnt og þétt. Síðast en ekki síst hafa laun hækkað hratt á sama tíma og verðbólga hefur verið afar hófleg, m.a. vegna styrkingar krónu og hagfelldrar verðþróunar á hrávörum og eldsneyti erlendis frá. Aukning kaupmáttar launa hefur því verið mun meiri undanfarið en á sambærilegum tímabilum mikilla launahækkana á undanförnum áratugum þegar verðbólga var veruleg á sama tíma. Ekkert bendir til annars á þessari stundu en að þessi þróun geti haldið áfram ef við Íslendingar berum gæfu til að taka skynsamlegar ákvarðanir.

Nýlegar tölur Hagstofunnar um launa- og kaupmáttarþróun draga þetta skýrt fram. Í júní hækkaði launavísitala Hagstofunnar verulega frá mánuðinum á undan. Frá sama mánuði í fyrra nemur hækkunin 12,5%. Á sama tímabili mældist verðbólga hverfandi og kaupmáttur launa jókst því umtalsvert á tímabilinu, þ.e. yfir tíu af hundraði. Slík kaupmáttaraukning er vafalítið afar fátíð.

Ársverðbólga nú í ágúst er reiknuð undir 1%. Verðbólgan hefur verið undir verðbólgumarkmiði Seðlabankans í tvö og hálft ár, í 30 mánuði. Gangi spáin eftir fer verðbólgan undir neðri fráviksmörk Seðlabankans sem er óhætt að segja að sé alveg ný staða fyrir peningastefnunefnd Seðlabankans. Útlit er fyrir litla verðbólgu næstu mánuði og að hún haldist undir verðbólgumarkmiði vel inn á næsta ár hið minnsta. Að því leyti má segja að við Íslendingar njótum nú einstaks tímabils verðstöðugleika og, eins og áður sagði, umtalsverðrar kaupmáttaraukningar.

Á síðasta ári urðu til 6.000 ný störf hér á landi. Meðalatvinnuleysi síðustu 12 mánaða hefur ekki verið lægra síðan í ársbyrjun 2009. Hlutfall starfandi er nú jafn hátt og í janúar 2006 og atvinnuleysi komið á svipaðar slóðir og í upphafi árs 2003. Hlutfall þeirra sem hafa vinnu hefur hækkað nær stanslaust frá upphafi árs 2013 og fátt sem bendir til þess að það breytist á næstunni.

Þá hefur atvinnuþátttaka farið ört vaxandi og nálgast nú það sem best hefur verið. Nýjar tölur sýna að Íslendingar erlendis eru aftur farnir að sjá tækifæri á Íslandi og séu að koma heim. Sjaldgæft er að aðfluttir Íslendingar séu fleiri en brottfluttir, en nú er útlit fyrir að þetta ár verði það þriðja af síðustu 17 árum þar sem fleiri íslenskir ríkisborgarar flytja til landsins en frá því.

Flestar spár eru Íslendingum hagfelldar nú um stundir. Gangi spár um hagvöxt eftir verður landsframleiðsla á mann árið 2016 hærri en árið 2007. Það sem skiptir þó mestu er að hagvöxtur nú er mun heilbrigðari en árið 2007 þegar hann var að miklu leyti byggður á aukinni skuldsetningu. Hagvöxtur nú er knúinn áfram af fjárfestingu og einkaneyslu. Því má búast við að einkaneysla aukist samhliða auknum kaupmætti en ríkisstjórnin mun halda áfram að styðja við heimilin svo þau geti haldið áfram að grynnka á skuldum eða auka sparnað. Þar skiptir miklu að samhliða bættri eignastöðu fyrirtækja og heimila eru vanskil að dragast saman. Ný skýrsla Íbúðalánasjóðs sýnir að vanskil einstaklinga dragast hratt saman, þ.e. um tæplega helming frá því í júní í fyrra. Það er því ekki að ástæðulausu að matsfyrirtækið Moody’s hefur tilkynnt að lánshæfismat Íbúðalánasjóðs verði endurmetið með mögulega hækkun í huga.

Þessi bætti hagur heimila og fyrirtækja skilar sér einnig í bættum ríkisrekstri, en núverandi ríkisstjórn hefur náð einstökum árangri í ríkisfjármálum eins og lesa má úr skýrslum lánshæfisfyrirtækja. Ef sömu stefnu er fylgt er þess ekki langt að bíða að Ísland færist aftur upp í A-flokk á hinum alþjóðlega lánamarkaði. Hver hefði trúað því fyrir nokkrum missirum? Um leið mun vaxtakostnaður ríkissjóðs lækka mikið eins og hann hefur reyndar gert allt þetta kjörtímabil.

Skattstofnar hafa styrkst þrátt fyrri lægri skattálagningu og gjaldendum fjölgar. Þegar horft er til útgjalda er ríkissjóður nú kominn aftur til tímans fyrir efnahagskrísu og bankahrun. Þar munar mestu að útgjöld til velferðarmála hafa hækkað gríðarlega í tíð þessarar ríkisstjórnar og eru nú tæplega 12 milljörðum kr. hærri að raunvirði en 2007.

Ríkisstjórnin hefur undanfarið kynnt margvíslegar tillögur um aðrar umbætur í velferðarmálum, svo sem stórátak í þágu þeirra sem kaupa sína fyrstu fasteign eins og greint var frá fyrr í dag.

Stundum er rætt um punktstöðu til að árétta að staðan sé svona núna en óvíst sé með framhaldið. Punktstaðan fyrir íslenska hagkerfið hefur verið ansi góð lengi og ekkert lát virðist á, eins og hér hefur verið rakið. Meira að segja hin þekkta væntingavísitala Gallups nálgast hratt hámarkið fyrir bankahrunið 2008 en vísitalan mælir tiltrú á væntingar fólks til efnahagslífsins, atvinnuástandsins og heildartekna heimilisins. Bjartsýni hefur aukist á sama tíma og störfum hefur fjölgað mikið og kaupmáttur fólks aukist. Sömu sögu er að segja um viðhorf stjórnenda 400 stærstu fyrirtækja landsins og telja þeir stöðu atvinnulífsins góða, en vísitala efnahagslífsins hefur aðeins í tvö skipti mælst hærri af síðustu 49 skiptum. Því má með nokkrum sanni leyfa sér að fullyrða að ástandið í efnahagsmálum þjóðarinnar núna sé óvenjugott, jafnvel einstakt um margt. Þessi ríkisstjórn hefur unnið að því að breyta, bæta og lagfæra það sem þarf að gera síður en að bylta. Við getum því verið stolt af stöðu mála núna í hagkerfinu. Því má halda fram að endurreisn efnahagslífsins og aðgerðum eftir efnahagskrísu og bankahrun sé lokið. Nú þurfum við að fara að horfa fram á veginn til langrar framtíðar.

Virðulegi forseti. Ríkisstjórnin setti sér markmið í upphafi kjörtímabils. Þau hafa verið að nást eitt af öðru, skuldaleiðréttingin sem tókst afburðavel og hefur skilað tilætluðum árangri, hvernig tekið var á slitabúum bankanna og kröfuhöfum sem hefur skilað því að næsta verkefni er afnám hafta á einstaklinga og fyrirtæki.

Í dag voru kynnt og sett fram úrræði fyrir þá sem hyggjast kaupa sína fyrstu fasteign. Þótt á ýmsu hafi gengið hefur ríkisstjórnin aldrei misst sjónar af markmiðum sínum. Til þess þarf staðfestu og áræðni.

Við Íslendingar eigum mikil tækifæri í því árferði sem nú ríkir. Ytri og innri skilyrði eru og hafa verið hagstæð. Það skiptir þó máli hvað menn gera úr þeim tækifærum sem á vegi þeirra verða. Það skiptir máli að allir fái að njóta, ekki bara sumir. Sagan segir okkur að það sé engin trygging fyrir því að ástandið verði svona áfram. Höfum í huga að það skiptir máli hverjir sitja við stjórnvölinn. Veldur hver á heldur.

Við erum nú að hefja síðsumarsþing þar sem fyrir liggja mörg mikilvæg mál fyrir landsmenn sem mikilvægt er að ljúka áður en gengið er til kosninga í haust. Ég vænti þess að með skipulagðri vinnu á þinginu næstu vikur muni það ganga eftir, sérstaklega ef horft er til þess vinnulags og þeirrar skilvirkni sem við sáum á síðustu mánuðum vorþingsins.

Virðulegi forseti. Ég hef farið yfir hina sönnu stöðu efnahagsmála landsins með vísan til staðreynda og hagvísa. Mikilvægt er fyrir okkur öll að staðan nú sé ljós. Við getum síðan haft mismunandi skoðanir á því hvert við eigum að stefna héðan.

Stefna ríkisstjórnarinnar er skýr. Árangur síðustu missira varðar veginn.“

Munnleg skýrsla Sigurður Inga Jóhannssonar forsætisráðherra á Alþingi um stöðu þjóðmála 15. ágúst 2016.

Tvöfalt kjördæmisþing í Reykjavík hinn 27. ágúst 2016 kl. 09.00.
Á aukakjördæmaþingi KFR hinn 22. júní 2016 var samþykkt tillaga um að fram fari tvöfalt kjördæmisþing í Reykjavík hinn 27. ágúst 2016 til að velja á lista vegna komandi alþingiskosninga. Kosið verður um 5 efstu sætin í hvoru kjördæmi fyrir næstu alþingiskosningar. Framboðsfrestur var 12. ágúst 2016.
Þingið verður haldið í veislusalnum á 4. hæð í Rúgbrauðsgerðinni, Borgartúni 6, í Reykjavík. Innritun hefst kl. 09.00 en sjálft þingið byrjar kl. 10.00. Þinggjald verður 1.500 kr.
Vakinn er athygli á því að fulltrúar FR þurfa að vera búnir að greiða félagsgjaldið til þess að vera kjörgengir. Auka kjördæmaþing verður haldið strax að loknu tvöfalda kjördæmaþinginu á sama stað, sbr. gr. 45-46 í reglum um tvöfalt kjördæmaþing.
Kjörstjórn KFR.

Fasteignakaup verða auðveldari og afborganir léttari fyrir nýja kaupendur á fasteignamarkaði verði tillögur ríkisstjórnarinnar í frumvarpi til laga um stuðning við kaup á fyrstu íbúð samþykktar.
Sjá kynningarefni
Sigurður Ingi Jóhannsson, forsætisráðherra og Bjarni Benediktsson, fjármála- og efnahagsráðherra, kynntu aðgerðirnar í Hörpu í dag. Tilgangurinn er að auka og hvetja til húsnæðissparnaðar og auðvelda fyrstu kaup. Jafnframt fela þær í sér stuðning við þá sem vilja taka óverðtryggð lán þar sem samspil greiðslna inn á höfuðstól og afborganir gera greiðslubyrði þeirra á fyrstu árum sambærilega við löng verðtryggð lán hjá þorra einstaklinga.
Í frumvarpinu er kveðið á um þrjár leiðir sem rétthafi getur valið á milli við ráðstöfun á viðbótariðgjaldi. Þær eru heimild til úttektar á uppsöfnuðu viðbótariðgjaldi til kaupa á fyrstu íbúð, heimild til að ráðstafa viðbótariðgjaldi inn á höfuðstól láns, sem tryggt er með veði í fyrstu íbúð, yfir tíu ára samfellt tímabil og að lokum heimild til að ráðstafa viðbótariðgjaldi sem afborgun inn á óverðtryggt lán, sem tryggt er með veði í fyrstu íbúð, og sem greiðslu inn á höfuðstól þess.
Úrræðið er varanlegt en hámarkstími er samfellt tíu ára tímabil fyrir hvern einstakling.  Greiðslur hvers einstaklings inn á séreignarsparnað geta numið allt að fimm milljónum króna á tíu ára tímabili, samtals 10 milljónir fyrir par. Fyrir þá sem ekki eru þegar með séreignarsparnað getur sú ákvörðun að leggja fyrir og nýta sparnað til húsnæðiskaupa samsvarað um 3% launahækkun í 10 ár vegna skattalegs hagræðis og mótframlags launagreiðanda.

Fleiri ungir í foreldrahúsum

Á árunum 2005 til 2014 jókst hlutfall ungs fólks á leigumarkaði verulega, úr 12% í 31%. Jafnframt er fólk á aldrinum 25-29 ára mun líklegra til að búa í foreldrahúsum nú en fyrir áratug. Eftirspurn eftir minni íbúðum hefur einnig aukist mikið á undanförnum  árum með tilheyrandi verðhækkun húsnæðis, en minnstu eignirnar hafa hækkað hlutfallslega mest og rúmlega tvöfalt meira en sérbýli frá árinu 2009.
Fyrirhuguð hækkun lífeyrissjóðsiðgjalda í 15,5% leiðir til þess að hjá einstaklingi sem byrjar snemma að leggja fyrir séreignarsparnað geta eftirlaun orðið hærri en laun við starfslok og því getur verið hagkvæmt að nýta hluta séreignarsparnaðar fyrr á æviskeiðinu.
Aðgerðirnar stuðla að heilbrigðari skuldahlutföllum heimila og auka getu til fjárfestingar í fyrstu fasteign, samhliða því að styðja við peningastefnuna með því að draga úr vægi verðtryggðra lána. Valfrelsi er þó lykilatriði og heimild til nýtingar skattfrjáls séreignarsparnaðar vegna kostnaðar af fyrstu fasteign er óháð lánsformi.
Úrræðin standa öllum til boða  sem greiða eða munu greiða í séreignarsparnað og hafa ekki átt íbúð áður.

Núgildandi séreignarúrræði framlengt og takmörkun á hámarkslengd Íslandslána

Í frumvarpi til laga um stuðning til kaupa á fyrstu íbúð verður jafnframt lagt til að gildandi úrræði um nýtingu séreignarsparnaðar til lækkunar á höfuðstól fasteignalána verði framlengt um tvö ár. Um 37 þúsund manns nýta þetta úrræði í dag. Lagt er til að einstaklingar sem þegar hafi hafið uppsöfnun á iðgjöldum, til öflunar á íbúðarhúsnæði til eigin nota á grundvelli núgildandi ákvæðis til bráðabirgða í lögum um skyldutryggingu lífeyrisréttinda og starfsemi lífeyrissjóða, en ekki nýtt sér þá heimild fyrir 1. júlí 2017, verði heimilað að flytja áunnin réttindi sín og nýta þau á grundvelli frumvarpsins ef um kaup á fyrstu íbúð er að ræða. Jafnframt er lagt til að rétthafar sem þegar hafa nýtt rétt á grundvelli umrædds ákvæðis til bráðabirgða og eftir atvikum ráðstafað iðgjöldum inn á höfuðstól fasteignarveðláns, sem tekið var í tengslum við öflun á íbúðarhúsnæðinu, verði heimiluð áframhaldandi nýting á viðbótariðgjaldi sínu til greiðslu inn á lánið uns tíu ára samfellda tímabili frumvarpsins er náð. Heimildin tekur til þeirra sem voru að kaupa sitt fyrsta húsnæði.
Þá verður lagt fram annað frumvarp um takmörkun 40 ára verðtryggðra jafngreiðslulána. Almenna reglan verður að ekki sé heimilt að taka verðtryggð jafngreiðslulán til lengri tíma en 25 ára. Undanþágur frá því verði veittar ungu fólki,tekjulágum einstaklingum og einstaklingum sem taka lán með lágu veðsetningarhlutfalli.

Helstu efnisþættir frumvarps um stuðning til kaupa á fyrstu íbúð eru eftirfarandi:

•  fyrir þá sem eru að kaupa sína fyrstu íbúð.
• Úrræðið gildir í tíu ár samfellt.
• Heimilar ráðstöfun séreignarsparnaðar sem safnast hefur upp á tilteknu tímabili til kaupa á fyrstu íbúð.
• Heimilar ráðstöfun séreignarsparnaðar inn á fasteignalán sem tryggt er með veði í fyrstu íbúð og sem tekið var vegna kaupanna.
• Heimilar ráðstöfun séreignarsparnaðar til afborgunar á óverðtryggðu láni og inn á höfuðstól láns, sem tryggt er með veði í húsnæðinu.
• Séreignarsparnaður sem nýttur er til greiðslu inn á höfuðstól lána og eftir atvikum sem afborgun vegna kaupa á fyrstu íbúð er skattfrjáls.
• Hámarksfjárhæðir og önnur viðmið:
  • Hámarksfjárhæð á ári (12 mánuðir), samtals 500 þús. kr. á einstakling.
  • Hámarksiðgjald, 4% frá launþega og 2% frá launagreiðanda.
  • Einstaklingur spari a.m.k. til jafns við framlag launagreiðanda.
  • Áskilið er að rétthafi eigi að minnsta kosti 50% hlut í íbúðarhúsnæðinu.

Heimild: www.forsaetisraduneyti.is

Sigrún Magnúsdóttir, umhverfis- og auðlindaráðherra, tók fyrstu skóflustunguna að nýrri þjóðgarðsmiðstöð fyrir Þjóðgarðinn Snæfellsjökul í gær á Hellissandi. Þá setti ráðherra málþing um framtíð Þjóðgarðsins í kjölfarið.
Þjóðgarðurinn var stofnaður árið 2001 og fimm árum síðar var efnt til opinnar samkeppni um þjóðgarðsmiðstöð á Hellissandi. Hönnun hefur því legið fyrir um nokkurt skeið og er byggingunni ætlað að uppfylla allar þarfir þjóðgarðsmiðstöðvar, bæði hvað varðar upplýsingagjöf, þjónustu og fræðslu til gesta, auk starfsaðstöðu fyrir rekstur þjóðgarðsins sjálfs.

Við athöfnina sagði ráðherra að með byggingu þjóðgarðsmiðstöðvar yrðu innviðir þjóðgarðsins Snæfellsjökuls styrktir, þetta yrði lyftistöng fyrir ferðaþjónustu á svæðinu og að með henni yrði þjóðgarðurinn betur í stakk búinn til að taka á móti ferðamönnum sem heimsækja svæðið allt árið um kring.
Yfirskrift málþingsins sem haldið var í Röst á Hellissandi í kjölfar skóflustungunnar var „Þjóðgarður á leið til framtíðar“ en auk ráðherra tóku þar til máls, Kristinn Jónasson, bæjastjóri Snæfellsbæjar, Sturla Böðvarsson, bæjastjóri Stykkishólms, Ragnhildur Sigurðardóttir, Svæðisgarðinum Snæfellsnesi, Kristín Huld Sigurðardóttir, Minjastofnun, Jón Björnsson, þjóðgarðsvörður og Sæmundur Kristjánsson, sagnaþulur og svæðisleiðsögumaður.
Í ávarpi sínu beindi ráðherra sjónum að fjölbreyttri náttúru og menningarminjum á Snæfellsnesi, mikilvægi þessa að vernda og tryggja sjálfbæra nýtingu jafnframt því að draga fram að þjóðgarðssvæðið byði upp á fjölbreytta möguleika til útivistar og ferðaþjónustu. „Það er brýnt að huga tímanlega vel að skipulagi til að dreifa ferðamannastraumnum með spennandi ferðamannaleiðum og byggja upp nauðsynlega innviði til verndar náttúrunni,“ sagði Sigrún.
 
 

Heimild: www.umhverfisraduneyti.is

Sigrún Magnúsdóttir, umhverfis- og auðlindaráðherra, opnaði í dag sýningu um náttúruvættið Surtarbrandsgil í gamla prestbústaðinum á Brjánslæk.
Surtarbrandsgil var friðlýst sem náttúruvætti árið 1975 en gilið er einn merkasti fundarstaður plöntusteingervinga á Íslandi. Þar hafa verið greindar um 65 tegundir plantna, aðallega lauftré. Surtarbrandsgil er þekkt víða utan landsteinanna og finna má steingervinga úr gilinu á náttúrugripasöfnum víða í Evrópu. Eins og nafnið gefur til kynna er talsvert af surtarbrandi í gilinu.
Tilgangurinn með sýningunni er að fræða almenning um jarðfræði Surtarbrandsgils og það loftslag og gróðurfar sem var fyrir um 11- 12  milljón árum en steingervingar úr gilinu geyma mikilvægar vísbendingar um það. Bæði steingervingar og surtarbrandur eru til sýnis á sýningunni auk þess sem mikilvægi þess að vernda fundarstaði steingervinga er undirstrikað.

Sagði ráðherra vonast til að sýningin yrði til þess að styrkja byggð á svæðinu og myndi stuðla að heimsóknum gesta til að skoða þá sögu sem surtarbrandurinn varðveitir. „Það er trú mín að með aukinni fræðslu og leiðbeiningum takist okkur að vernda betur þær gersemar sem steingervingaflóran er – fyrir okkur og komandi kynslóðir og gefi vísindamönnum í dag og í framtíðinni tækifæri til rannsókna á jarðsögu landsins.“

 Mikið magn af steingervingum hafa verið fjarlægðir úr Surtarbrandsgili í gegnum árin og er svæðið á rauðum lista Umhverfisstofnunar. Nú hefur tekist að koma í veg fyrir það að mestu með því að auka landvörslu, setja upp hlið og skilti ásamt því að vera með skipulagðar fræðslugöngur í gilið með landverði fimm sinnum í viku yfir sumartímann.
Hönnuður sýningarinnar er Gunnlaugur Björn Jónsson arkitekt en Hákon Ásgeirsson sérfræðingur Umhverfisstofnunar sá um heimildaröflun og textagerð. Friðgeir Grímsson veitti leyfi fyrir notkun heimilda og mynda úr bók sinni „Late Cainozoic Floras of Iceland“.
Sýningin verður í gamla prestbústaðnum á Brjánslæk sem var byggt árið 1912 og ábúendur á staðnum hafa gert upp en þeir ætla að opna kaffihús í húsinu næsta sumar.

Heimild: www.umhverfisraduneyti.is