Author: einar

Categories
Greinar

Ný nálgun á mál­efni Suður­fjarðar­vegar

Deila grein

23/04/2022

Ný nálgun á mál­efni Suður­fjarðar­vegar

Með sameiningu Fjarðabyggðar varð Suðurfjarðarvegur, sem liggur frá Reyðarfirði um Fáskrúðsfjörð, Stöðvarfjörð, Breiðdal og þaðan áfram suður, þjóðvegur í þéttbýli. Vegurinn liggur í gegnum stóran hluta sveitarfélagsins og um þennan veg, sem er er Þjóðvegur 1, fer mikil umferð á degi hverjum; fólksflutningabifreiðar vegna atvinnu- og skólasóknar íbúa Fjarðabyggðar, vöruflutningar með afurðir tengdum sjávarútvegi og laxeldi sem eru hluti af grunnatvinnuvegum fjórðungsins, ásamt einkabifreiðum sem hefur fjölgað mjög í takt við aukna ferðamennsku.

Málefni Suðurfjarðarvegar hafa lengi verið til umfjöllunar og öllum ætti að vera ljóst að ástand vegarins ekki boðlegt fyrir Þjóðveg 1 og þann mikla umferðarþunga sem um veginn fer á degi hverjum. Framsókn í Fjarðabyggð hefur síðustu ár, líkt og aðrir flokkar í bæjarstjórn, barist ötullega fyrir því að Suðurfjarðarvegur verði settur í forgang í samgönguáætlun. Þrátt fyrir að hans sé nú getið á þriðja hluta þeirrar áætlunar, árið 2030-34, teljum við það langt frá því að vera nóg. Eitt af forgangsverkefnum nýrrar bæjarstjórnar verður því áfram að vera að þrýsta á ríkisvaldið um að endurbótum Suðurfjarðarvegar verði flýtt – en hvernig er best að nálgast það verkefni? Í huga Framsóknarmanna í Fjarðabyggð er nauðsynlegt að huga að nýjum nálgunum í málinu til að reyna að koma því áfram og tryggja að framkvæmdum verði flýtt eins mikið og kostur er.

En hvað er til ráða?

Eins og áður sagði hafa bæjaryfirvöld í Fjarðabyggð verið óþrjótandi við að þrýsta á um að flýta endurbótum við Suðurfjarðarveg en ekki hefur enn tekist að ýta þeim framar í samgönguáætlun. Framkvæmd við endurbætur Suðurfjarðarvegar er stór framkvæmd, enda um langan veg að ræða þar sem ýmis verkefni bíða, auk þess sem samgöngubætur annarsstaðar á landinu hafa að sjálfsögðu áhrif á stöðu mála. Það er ljóst að þessi fíll verður ekki gleyptur í einum bita, það er ekki raunhæft. Þurfum við þá ekki nýja nálgun?

Framsókn í Fjarðabyggð mun því leggja fram þá tillögu við samgönguyfirvöld að framkvæmdum við veginn verði skipt í hluta og skapa þannig svigrúm til að hægt verði að flýta framkvæmdum. Þannig verði í forgangi að tvöfalda brýr á veginum; yfir Sléttuá í Reyðarfirði, brýr í botni Fáskrúðsfjarðar og yfir Stöðvará í Stöðvarfirði. Í framhaldi af þessu verði síðan farið í vegakafla á suðurströnd Fáskrúðsfjarðar og í Stöðvarfirði. Með þessum hætti ætti að vera mögulegt að hefjast fyrr handa við þetta mikilvæga verkefni. Það þolir enga bið.

Arnfríður Eide Hafþórsdóttir

Elís Pétur Elísson

Höfundar eru mannauðs- og öryggisstjóri og framkvæmdastjóri og skipa 4. og 5. sæti á lista Framsóknar í Fjarðabyggð.

Greinin birtist fyrst á visir.is 23. apríl 2022.

Categories
Greinar

Halldór Kiljan Laxness í 120 ár

Deila grein

23/04/2022

Halldór Kiljan Laxness í 120 ár

120 ár eru frá því að Hall­dór Kilj­an Lax­ness fædd­ist í Reykja­vík 23. apríl árið 1902 og því fögn­um við. Til að und­ir­búa þau tíma­mót las ég bók Hall­dórs Guðmunds­son­ar: Hall­dór Lax­ness ævi­saga. Þessi bók er stór­virki og fjall­ar um ævi skálds­ins og menn­ing­ar- og stjórn­mála­sögu Íslands, Evr­ópu og Banda­ríkj­anna á 20. öld. Bók­in grein­ir frá bernsku Hall­dórs, náms­ár­um, dvöl hans í Kaup­manna­höfn, Taormínu, Hollywood, sam­skipt­um hans við helstu lista- og stjórn­mála­menn þjóðar­inn­ar, verk­um hans og svo hvernig átak­an­leg heila­bil­un­in náði und­ir­tök­un­um í lok­in. Saga Hall­dórs er ald­ar­speg­ill síðustu ald­ar.

Skáldið

Fyrsta skáld­saga Hall­dórs, Barn nátt­úr­unn­ar, kom út haustið 1919 þegar höf­und­ur­inn var aðeins 17 ára gam­all! Sag­an vakti at­hygli og í Alþýðublaðinu sagði m.a.: „Og hver veit nema að Hall­dór frá Lax­nesi eigi eft­ir að verða óska­barn ís­lensku þjóðar­inn­ar.“ Upp frá þessu sendi Hall­dór frá sér bók nán­ast á hverju ári í yfir sex ára­tugi. Af­köst hans voru mik­ill og skrifaði hann fjölda skáld­sagna, leik­rita, kvæða, smá­sagna­safna og end­ur­minn­inga­bóka og gaf auk þess út mörg greina­söfn og rit­gerðir. Kunn­ustu bók­mennta­verk Hall­dórs eru skáld­sög­urn­ar; Salka Valka, Sjálf­stætt fólk, Heims­ljós, Íslands­klukk­an og Gerpla, og raun­ar mætti telja upp mun fleiri. Árið 1955 hlaut Hall­dór Nó­bels­verðlaun­in í bók­mennt­um, fyrst­ur Íslend­inga, fyr­ir sagna­skáld­skap sinn sem end­ur­nýjað hafði stór­brotna ís­lenska frá­sagn­arlist. Verðlaun­in vöktu mikla at­hygli á verk­um Hall­dórs er­lend­is og hafa bæk­ur hans komið út á yfir fjöru­tíu tungu­mál­um um víða ver­öld og út­gáf­urn­ar eru yfir 500 tals­ins!

Per­són­an Hall­dór

Hall­dór var um­deild­ur vegna skrifa sinna og skoðana. Fylgispekt hans við Sov­ét­rík­in og þá hug­mynda­fræði er rétti­lega mest gagn­rýnd og eld­ist einkar illa. Í Skálda­tíma, sem kom út árið 1963, ger­ir Hall­dór til­raun til að gera þetta tíma­bil upp. Ýmsum fylgd­ar­mönn­um hans mis­líkaði mjög hvernig hann skrifaði um Sov­ét­rík­in en öðrum að hann hefði getað gengið lengra. Það mál verður ekki krufið hér enda erum við að fagna af­rek­um Nó­bels­skálds­ins. Að mínu mati eru það ekki aðeins skáld­verk Hall­dórs sem eru ald­ar­speg­ill ís­lensku þjóðar­inn­ar held­ur líka ævi hans sjálfs. Hann fæðist á tíma þegar Íslend­ing­ar eru fá­tæk þjóð og þegar hann kveður er heimalandið orðið eitt far­sæl­asta ríki ver­ald­ar­inn­ar. Umbreyt­ing­arn­ar eru gríðarleg­ar á þessu stuttu tíma­bili og eng­an skyldi undra að mik­il hug­mynda­fræðilega átök hafi átt sér stað á Íslandi. Eitt af því sem hef­ur heillað mig við ævi Hall­dórs er hversu mikið hug­rekki hann sýndi við að til­einka sér stefn­ur og strauma er­lend­is. Ung­ur sigldi hann til Kaup­manna­hafn­ar, dvaldi á Ítal­íu, hann fór til Hollywood til að kynna sér allt um hinn vax­andi kvik­myndaiðnað, var um­hverf­is- og húsafriðun­ar­sinni. Hann var á und­an sinni samtíð og án efa hef­ur þetta gert Hall­dór að þeim heims­borg­ara sem hann var en líka orðið til þess að hann sá land sitt og sögu í öðru ljósi.

Staf­setn­inga­stríð

Meðan seinni heims­styrj­öld­in geisaði háðu Íslend­ing­ar stríð um staf­setn­ingu. Frétt birt­ist í Vísi í októ­ber 1941 um vænt­an­leg­ar bæk­ur frá Vík­ingsprenti, þar sem áformað var að gefa Íslend­inga­sög­urn­ar út í nýrri út­gáfu, þar sem text­inn yrði með nú­tímastaf­setn­ingu og ætt­ar­tölu­langlok­um yrði sleppt. Til­kynnt var að Lax­dæla yrði fyrsta bók­in í flokkn­um. Að þess­ari út­gáfu stóðu þeir Ragn­ar Jóns­son – kennd­ur við Smára, Stefán Ögmunds­son og Hall­dór K. Lax­ness. Upp hófst hið svo­kallað staf­setn­inga­stríð. Jón­as Jóns­son frá Hriflu var al­farið á móti þess­ari út­gáfu en hafði af­rekað það að gjör­bylta mennta­kerf­inu, stofna Rík­is­út­varpið og leggja drög að stofn­un Þjóðleik­húss­ins. Jón­as taldi að Alþingi yrði að koma í veg fyr­ir að dýr­grip­ir þjóðar­inn­ar, forn­rit­in, væru dreg­in niður í svaðið, eins og hann orðaði það á þingi. Mikl­ar deil­ur ríktu um út­gáf­una í hart­nær tvö ár, höfðað var mál gegn út­gáf­unni og lyktaði með því að Hæstirétt­ur batt enda á staf­setn­ing­ar­stríðið í júní 1943 þegar þre­menn­ing­arn­ir voru sýknaðir, þar sem dóm­ur­inn komst að þeirri niður­stöðu að forn­rita­lög­in brytu í bága við stjórn­ar­skrána. Vegna þess­ara deilna end­ur­nýjaði Hall­dór kynni sín við forn­bók­mennt­irn­ar enn frek­ar næstu árin og afrakst­ur þess, Gerpla, kom út árið 1952.

Ný sókn fyr­ir forn­bók­mennt­ir

En af hverju er ég að rifja upp þessa sögu og hvers vegna þykir mér hún merki­leg? Sag­an er merki­leg vegna þess að þarna voru í stafni helstu for­ystu­menn þjóðar­inn­ar og höfðu sterka skoðun á tungu­mál­inu og menn­ing­ar­arf­in­um. Ég tel að okk­ar kyn­slóð skuldi fyrri kyn­slóðum að við ger­um forn­bók­mennt­un­um betri skil og fær­um þær nær unga fólk­inu. Ég tel að það eigi að end­urút­gefa Íslend­inga­sög­urn­ar með það að mark­miði að ein­falda aðgengi að þeim. Sög­urn­ar eru okk­ar arf­leifð og eru stór­skemmti­leg­ar. Hins veg­ar er það því miður svo að unga kyn­slóðin á sí­fellt erfiðara með nálg­ast inn­takið. Eitt af því sem ég hef dáðst að und­an­far­in ár er end­ur­sögn Kristjáns Guðmunds­son­ar á Grett­is sögu og mynd­lýs­ing­ar Mar­grét­ar Ein­ars­dótt­ur Lax­ness. Það sama má segja um end­ur­sögn Bryn­hild­ar Þór­ar­ins­dótt­ur á Eg­ils sögu, Njálu og Lax­dælu, end­ur­sögn Ein­ars Kára­son­ar á sögu Grett­is og Emblu Ýrar Báru­dótt­ur á sög­um úr Njálu. Eins hef­ur Þór­ar­inn Eld­járn end­ur­samið Há­va­mál Snorra-Eddu fyr­ir börn. Ég hvet höf­unda okk­ar ein­dregið til að halda áfram á þess­ari braut og gera miklu meira af því að nú­tíma­væða forn­bók­mennt­irn­ar okk­ar fyr­ir kyn­slóðir nýrra les­enda. Hollywood hef­ur gert góða hluti með Mar­vel-mynd­un­um sín­um um Þór! Ég full­yrði að ein besta af­mæl­is­gjöf til nó­b­el­skálds­ins væri að við gerðum átak í þessa veru og tryggðum með því enn betra aðgengi barna að menn­ing­ar­arf­in­um. Öll börn ættu að þekkja Freyju, Þór og Óðin!

Að mínu mati stend­ur þó eitt stend­ur upp úr þegar ævi Hall­dórs er skoðuð; það at­læti og ást sem hann hlaut sem ung­ur dreng­ur frá for­eldr­um sín­um og ömmu. Þau áttuðu sig fljótt á því að hann var hæfi­leika­rík­ur og þau gerðu allt sem í þeirra valdi stóð, þó efna­lít­il, til að stuðla að fram­göngu hans og að Hall­dór gæti látið drauma sína ræt­ast – sem um leið urðu draum­ar þjóðar.

Lilja Dögg Alfreðsdóttir, viðskiptaráðherra og vara­formaður Fram­sókn­ar.

Greinin birtist fyrst í Morgunblaðinu 23. apríl 2022.

Categories
Greinar

Með fjölskyldur í Fjarðabyggð í fyrirrúmi

Deila grein

21/04/2022

Með fjölskyldur í Fjarðabyggð í fyrirrúmi

Sumardagurinn fyrsti er runninn upp. Þessi dagur hefur í gegnum tíðina verið helgaður börnum og fjölskyldum, löngum verið mikill hátíðisdagur og markar að mörgu leyti nýtt upphaf þegar drungi og kuldi vetursins byrjar að víkja fyrir birtu og yl sumarsins. Það er því er ekki úr vegi nú í upphafi sumars, og lok kjörtímabils, að horfa yfir farinn veg og skoða aðeins það sem hefur áunnist á síðustu fjórum árum í málefnum fjölskyldna í Fjarðabyggð.

Stefna Fjarðabyggðar hefur verið sú að sveitarfélagið sé í fremstu röð sem góður staður fyrir fjölskyldur og þess vegna hefur verið lögð áhersla á stuðning við þær. Á þessu kjörtímabili hefur fjármunum þannig verið forgangsraðað í þágu fjölskyldna og rík áhersla lögð á stefnumótun í málaflokkum sem snúa að þeim.

Skólamál

Á þessu kjörtímabili hefur bæjarstjórn Fjarðabyggðar undirstrikað áherslur sínar með ákvörðunum um byggja undir öflugt og gott samfélag þar sem málefni fjölskyldna eru í forgrunni. Þannig hefur fjármunum og krafti verið varið í uppbyggingu skólamannvirkja – og af því erum við stolt.

Á því kjörtímabili sem senn lýkur hefur m.a. verið lokið við að stækka leikskólann Lyngholt á Reyðarfirði og er húsnæði skólans nú vel í stakk búið til að takast á við fyrirsjáanlega fjölgun íbúa til framtíðar. Þá var ráðist í miklar framkvæmdir við húsnæði og lóð grunnskólans á Breiðdalsvík. Leikskólanum á Breiðdalsvík var einnig komið þar fyrir þannig að nú er miðstöð alls skólastarfs í Breiðdal komið undir eitt þak við góðar aðstæður. Þá hefur undirbúningur að stækkun leikskólans á Eskifirði verið í gangi og skrifað verður undir verksamninga þar um nú á næstu dögum og framkvæmdir hefjast þar í kjölfarið. Þá eru að hefjast framkvæmdir við lóð Nesskóla á Norðfirði á sumri komanda sem eru löngu tímabærar. Þetta eru nokkur þau atriði sem upp úr standa eftir kjörtímabilið.

Íþrótta- og tómstundamál

Íþrótta- og tómstundamál eru og munu verða fyrirferðamikil í rekstri sveitarfélagins, og einn af þeim þáttum sem horft er til þegar rætt er um öflugt fjölskyldusamfélag. Íþrótta- og tómstundastarf á breiðum grunni er mikilvægur hlekkur í fornvarnarstarfi og Fjarðabyggð býr vel því að í byggðakjörnum sveitarfélagsins eru rekin öflug íþróttafélög með mikla og góða starfsemi þar sem horft er til þess að flestir finni eitthvað við sitt hæfi.

Eitt af þeim stóru verkefnunum sem ráðist var í í kjörtímabilinu og ljúka mun á næstu mánuðum er bygging nýs íþróttahús á Reyðarfirði. Við sölu á Rafveitu Reyðarfjarðar árið 2020, var ákveðið að nýta þá fjármuni sem til yrðu til uppbyggingar innviða á Reyðarfirði. Fyrir valinu varð að ráðst í byggingu á nýju og glæsilegu íþróttahúsi sem nú er risið á á svæðinu við Fjarðabyggðarhöllina og Grunnskóla Reyðarfjarðar. Um þessar mundir er unnið að því að ljúka við gerð byggingarinnar og er það von okkar að hún verði komin í full not á haustdögum. Með tilkomu þessa húss bætist enn í flóru glæsilegra íþróttamannvirkja í sveitarfélaginu sem ýta mun undir enn öflugra starf á þeim vettvangi til framtíðar.

Þá hófst á árinu 2021 tilraunaverkefni nýs kerfis almenningssamgangna í Fjarðabyggð sem stendur til áramóta 2022. Hinu nýja kerfi var ætlað að leysa af hólmi allskyns akstur sem Fjarðabyggð stóð fyrir um sveitarfélagið í tengslum við skóla, vinnu og íþrótta- og tómstundastarf. Í mínum huga er hér um gríðarstórt mál að ræða sem snertir fjölskyldur í Fjarðabyggð. Um er að ræða tímamóta tilraun til að tengja betur saman byggðakjarna sveitarfélagins og gera fólki kleift að sækja skóla, vinnu,og þjónustu þvert á sveitarfélagið. Með kerfinu opnast auk þess á möguleika barna og ungmenna, sem og fullorðinna, til að sækja íþróttaæfingar, afþreyingu og menningu utan síns byggðakjarna og styrkir það samfélagið okkar í Fjarðabyggð allt. Strax í sumar þarf að hefja vinnu við að meta árangur verkefnisins og koma á kerfi sem keyrt verður eftir til framtíðar.

Öflug og góð samstaða bæjarstjórnar

Uppbygging og verkefni tengd málum barna, fjölskyldna og þjónustu við þau eru stór og kostnaðasöm. Þegar kemur að slíkum verkefnum og forgangsröðun í þeirra þágu er ekki sjálfgefið að yfirvöldum á hverjum tíma takist að ná samstöðu um slíka uppbyggingu. Í Fjarðabyggð hefur bæjarstjórn sem betur fer tekist það og myndast hefur góð samstaða um flestar ákvarðanir sem teknar hafa verið í bæjarstjórn og nefndum og ráðum sveitarfélagsins þvert á flokkslínur sem hefur verið mikið gæfuspor. Samvinna er alltaf grundvöllur til góðra verka.

Höldum áfram á sömu braut!

Hér á undan hefur verið aðeins verið tæpt á nokkrum þeirra framfaraskrefa sem tekin hafa verið við þjónustu við fjölskyldur í Fjarðabyggð undanfarin fjögur ár. Ekki síður er hægt að nefna stofnun Fjölskyldusviðs Fjarðabyggðar í upphafi kjörtímabilsins, en undir það heyra fjölskyldumál í víðum skilnigu; félagsþjónusta, barnavernd, grunnskólar, leikskólar og tónlistarskólar, æskulýðs- og íþróttamála og frístundamál barna og ungmenna. Með stofnun sviðsins hefur náðst mikil og góð yfirsýn yfir alla þessa málaflokka, og sviðinu gert kleift að takast betur á við þau fjölþættu og mikilvægu verkerfni sem undir þessa málaflokka heyra. Þá hefur verkefnið Sprettur, þar sem unnið er eftir hugmyndafræði um snemmtæka íhlutun og grípa fljótt inn í vanda barna með viðeigandi stuðningi úr nærumhverfinu, gefist vel og árangur verið afar góður.

Framsókn í Fjarðabyggð vill að haldið verði áfram á þessari sömu braut og Fjarðabyggð verði áfram í fararbroddi þegar kemur að þjónustu við börn og fjölskyldu og góð samstaða náist áfram um þau verkefni. Framsókn í Fjarðabyggð vill hafa fjölskyldur í Fjarðabyggð áfram í fyrirrúmi og er tilbúið til að halda áfram á þeirri vegferð til framtíðar. Við óskum því eftir stuðningi kjósenda í sveitarfélaginu þann 14.maí nk. til þess.

Að lokum sendi ég íbúum Fjarðabyggðar og landsmönnum öllum mínar bestu óskir um gleðilegt og veðursælt sumar!

Jón Björn Hákonarson, bæjarstjóri Fjarðabyggðar og situr í 1. sæti á framboðslista Framsóknar í Fjarðabyggð.

Greinin birtist fyrst á visir.is 21. apríl 2022.

Categories
Greinar

Íslenski skálinn er klár í slaginn!

Deila grein

20/04/2022

Íslenski skálinn er klár í slaginn!

Einn mik­il­væg­asti vett­vang­ur sam­tíma­list­ar í heim­in­um, Fen­eyjat­víær­ing­ur­inn 2021, opn­ar dyr sín­ar að nýju í vik­unni, ári á eft­ir áætl­un vegna heims­far­ald­urs­ins. Tví­ær­ing­ur­inn hef­ur verið hald­inn annað hvert ár með nokkr­um und­an­tekn­ing­um all­ar göt­ur síðan 1895 og er orðinn þunga­miðja í alþjóðleg­um list­um og menn­ingu. Lista­menn hvaðanæva úr heim­in­um sem hafa verið vald­ir af þjóðlönd­um sín­um streyma til Fen­eyja til að kynna list sína og varpa já­kvæðu ljósi á land og þjóð. Það er mik­ill heiður fyr­ir þann ís­lenska mynd­list­ar­mann sem val­inn er til þátt­töku á tví­ær­ingn­um hverju sinni. Ísland tók fyrst þátt í hátíðinni árið 1960 þegar þeir Jó­hann­es Sveins­son Kjar­val og Ásmund­ur Sveins­son voru vald­ir til þátt­töku og hef­ur síðan þá ein­vala lið ís­lenskra lista­manna tekið þátt í hátíðinni, allt frá Erró til Kristjáns Davíðsson­ar.

Full­trúi Íslands á Fen­eyjat­víær­ingn­um nú er mynd­list­armaður­inn Sig­urður Guðjóns­son. Hann er þekkt­ur fyr­ir magnþrung­in víd­eó­verk þar sem mynd, hljóð og rými mynda órofa heild. Sig­urður á yfir tutt­ugu einka­sýn­ing­ar að baki víðs veg­ar um heim­inn og hlaut hann meðal ann­ars Íslensku mynd­list­ar­verðlaun­in árið 2018. Á síðustu árum hef­ur Sig­urður einnig unnið í sam­starfi við tón­skáld og þannig búið til verk sem sam­eina víd­eó, raf­hljóð og lif­andi flutn­ing list­unn­end­um til yndis­auka.

Þátt­taka á hinum alþjóðlega Fen­eyjat­víær­ingi skipt­ir máli fyr­ir ís­lenska menn­ingu. Árið 1984 varð sú já­kvæða breyt­ing að Ísland eignaðist einn eig­in þjóðarskála til sýn­ing­ar­halds á tví­ær­ingn­um en frá ár­inu 2007 hef­ur skál­inn verið til húsa víðsveg­ar um borg­ina. Árið 2020 tryggðu stjórn­völd hins veg­ar fjár­magn til að færa sýn­ing­ar­svæði Íslands á Fen­eyjat­víær­ingn­um 2022 á aðalsvæði hátíðar­inn­ar. Sam­hliða því lagði Íslands­stofa til fjár­magn til kynn­ing­ar á þátt­töku Íslands í sam­vinnu við Kynn­ing­armiðstöð ís­lenskr­ar mynd­list­ar. Með til­færslu ís­lenska skál­ans skap­ast ótví­ræð tæki­færi til að kynna bet­ur ís­lenska mynd­list en í kring­um sex hundruð þúsund gest­ir heim­sækja að jafnaði það svæði sem skál­inn stend­ur nú á. Það þýðir að gesta­fjöldi í ís­lenska skál­an­um geti nær tutt­ugufald­ast frá því sem verið hef­ur síðastliðin ár.

Er þetta í takt við áhersl­ur stjórn­valda um að beina sjón­um að frek­ari tæki­fær­um til vaxt­ar á sviði menn­ing­ar og lista, meðal ann­ars á virt­um alþjóðleg­um viðburðum og sýn­ing­um. Munu slík­ar áhersl­ur meðal ann­ars birt­ast í nýrri mynd­list­ar­stefnu fyr­ir Ísland sem kynnt verður á fyrstu 100 starfs­dög­um nýs menn­ing­ar- og viðskiptaráðuneyt­is. Það er gleðilegt að fleiri fái notið fram­lags Íslands á Fen­eyjat­víær­ingn­um með betra aðgengi. Íslenski skál­inn með Sig­urð Guðjóns­son í stafni er til­bú­inn í tví­ær­ing­inn, landi og þjóð til sóma!

Lilja Dögg Alfreðsdóttir, menn­ing­ar­málaráðherra og vara­formaður Fram­sókn­ar.

Greinin birtist fyrst í Morgunblaðinu 20. apríl 2022.

Categories
Greinar

Öryrkjar og aldraðir

Deila grein

20/04/2022

Öryrkjar og aldraðir

Kjara­samn­ing­ar eru sterk­asta vopn hins vinn­andi manns. Marg­ir hóp­ar semja á tveggja til þriggja ára fresti um kaup og kjör, en það eru til hóp­ar í okk­ar sam­fé­lagi sem semja ekki um kjör sín en það eru aldraðir og ör­yrkj­ar. Mér finnst skrýtið að tengja þessa tvo hópa sam­an, en það er annað mál. Það get­ur verið erfitt fyr­ir ein­stak­linga að verða ör­yrkj­ar. Því get­ur fylgt tekjutap, þung­lyndi, dep­urð, van­líðan og auðvitað bar­átt­an við kerfið. Marg­ir ör­yrkj­ar ein­angra sig frá sam­fé­lag­inu því niður­læg­ing­in get­ur verið mik­il. Ein­stak­ling­ur­inn er ekki leng­ur hluti af vinnustaðar­menn­ingu, hann er stund­um ekki hluti af sam­fé­lag­inu og hon­um get­ur liðið eins og hon­um hafi verið hafnað. Hann kynn­ir sér regl­urn­ar um at­vinnuþátt­töku en þá skerðist ör­ork­an. Hann borg­ar ekki í stétt­ar­fé­lag og hef­ur þar af leiðandi ekki aðgang að ýms­um samn­ings­bundn­um styrkj­um. Flækj­u­stigið fyr­ir sér­eigna­sparnað er mikið. Hátt leigu­verð og dýr mat­arkarfa ger­ir hon­um lífið leitt og stund­um get­ur hann ekki náð end­um sam­an um mánaðamót.

Snú­um okk­ur að eldra fólk­inu. Margt eldra fólk upp­lif­ir það sama og ör­yrkj­ar, þ.e.a.s. dep­urð, ein­mana­leika og ótt­ann við að ná ekki end­um sam­an um hver mánaðamót. Þó svo að eldra fólk eigi af­kom­end­ur get­ur það verið einmana. Önnur áskor­un sem eldra fólk get­ur verið að tak­ast á við er tölvu­læsi. Sum­ir hafa ekki reynslu af snjall­tækj­um og jafn­vel ekki ra­f­ræn skil­ríki og hvað þá greiðan aðgang að sín­um eig­in heima­banka. Ótt­inn við að prófa þessa hluti get­ur verið mik­ill. Ef maður hugs­ar í lausn­um þá væri mögu­lega hægt að nýta þann mannauð sem við höf­um t.d. með því að ör­yrkj­ar, sem eru ekki á vinnu­markaði, geti heim­sótt eldra fólk og kennt því á snjall­tæk­in og fengið þannig laun fyr­ir, án skerðing­ar á ör­orku. Þetta gæti virkað svona:

Öryrki skrá­ir sig í bakv­arðasveit í sínu sveit­ar­fé­lagi og lýs­ir þannig áhuga á að aðstoða eldra fólk á snjall­tæki tvisvar til þris­var í viku. Þannig væri hægt að auka virkni og fé­lags­lega þátt­töku bæði ör­yrkja og eldra fólks. Laun eru greidd út einu sinni á ári í ein­greiðslu, t.d. í byrj­un des­em­ber. Þessi laun myndu alls ekki skerða tekj­urn­ar frá Trygg­inga­stofn­un. Það má líta á þetta sem þeirra kjara­bót og/​eða launa­hækk­un fyr­ir sam­fé­lags­lega virkni.

Kjör eldra fólks og ör­yrkja geta verið mis­jöfn en þeir sem eru verst sett­ir virðast sitja á hak­an­um. Þess­ir hóp­ar geta svo sann­ar­lega tekið mun meiri þátt í sam­fé­lag­inu því í þeim býr mik­il reynsla og þekk­ing og mik­il­vægt að þeir fái tæki­færi til að taka virk­an þátt í sam­fé­lag­inu.

Sævar Jóhannsson, fram­bjóðandi fyr­ir Fram­sókn í Reykja­nes­bæ.

Greinin birtist fyrst í Morgunblaðinu 20. apríl 2022.

Categories
Greinar

Fyrir fólkið, fyrst og fremst

Deila grein

19/04/2022

Fyrir fólkið, fyrst og fremst

Fyrir síðustu bæjarstjórnarkosningar árið 2018 sögðumst við ætla að lækka álögur á fjölskyldufólk með hinum ýmsu aðgerðum. Þær aðgerðir voru m.a. stóraukinn systkinaafsláttur á leikskólagjöldum, gjaldfrjálsar skólamáltíðir grunnskólabarna og hækkun frístundastyrks. Allt sett fram með það að markmiði að öll börn hefðu jöfn tækifæri; jafnan aðgang að góðu heilsusamlegu fæði og gætu notið sín í íþróttum og tómstundum, óháð efnahag. Við ætluðum að fjárfesta í fólki og það gerðum við.

Aukinn systkinaafsláttur

Allt eru þetta baráttumál okkar í Framsókn. Fyrsta verk var að stórauka systkinaafslátt á leikskólagjöldum. Áður en við tókum við var greitt fullt gjald fyrir barn nr. 1, 50% afsláttur var fyrir barn nr. 2 og 75% afsláttur var fyrir barn nr. 3. Við breyttum þessu strax og í dag er áfram fullt gjald fyrir barn nr. 1, 75% afsláttur er fyrir barn nr. 2 og ekki er lengur greitt fyrir fleiri börn. Systkinaafslátturinn á einnig við vegna barna í frístund sem eiga annað systkini í frístund eða systkini samtímis í leikskóla eða hjá dagforeldri.

Grunnur að góðum degi

Á kjörtímabilinu var byrjað að bjóða upp á hafragraut í öllum skólum í Hafnarfirði, bæði fyrir nemendur og starfsfólk, þeim að kostnaðarlausu. Til viðbótar innleiddum við nýjan systkinaafslátt á skólamáltíðir grunnskólabarna. Fyrsta skrefið var stigið í upphafi kjörtímabils þegar ekki var greitt fyrir fleiri en tvö börn. Næsta skref var svo stigið við gerð síðustu fjárhagsáætlunar og nú er að hámarki greitt fyrir 1,75 barn. Við höfum því hafið þá vegferð okkar í átt að gjaldfrjálsum skólamáltíðum með mjög markvissum og skilvirkum skrefum. Á næsta kjörtímabili munum við stíga skrefið til fulls.

„Vertu þú sjálf­ur, gerðu það sem þú vilt. Vertu þú sjálf­ur, eins og þú ert“

Við höfum hækkað frístundastyrkinn á kjörtímabilinu. Markmiðið er að gera börnum kleift að taka þátt í skipulögðu starfi óháð efnahag fjölskyldna. Einnig á styrkurinn að vinna gegn óæskilegu brotthvarfi í eldri aldurshópum iðkenda. Það er mikilvægt að allir hafi jöfn tækifæri til að njóta sín. Hér vitnum við í texta úr lagi Helga Björnssonar sem við þekkjum svo vel og vísar til mikilvægi þess að hver og einn verði að hafa svigrúm og stuðning til að vera hann sjálfur, finna hvar áhuginn liggur, styrkleikinn og geti með þeim hætti blómstrað í lífinu. Það styrkir samfélagið og gerir það betra og fallegra.

Á næsta kjörtímabili ætlum við koma á frístundastyrk fyrir öll börn til 18 ára en núna er frístundastyrkur eingöngu fyrir börn á grunnskólaaldri.

Fjárfestum í fólki

Það er því ljóst að við höfum aukið ráðstöfunartekjur barnmargra heimila og fjölskyldna í Hafnarfirði á kjörtímabilinu. Við höfum fjárfest í fólki. Við ætlum að halda áfram að gera samfélagið betra og tryggja að öll börn hafi jöfn tækifæri til að blómstra, vaxa og dafna í okkar góða bæ fáum við til þess áframhaldandi umboð. Framtíðin ræðst á miðjunni – XB.

Valdimar Víðisson, skólastjóri og oddviti Framsóknar í Hafnarfirði.

Margrét Vala Marteinsdóttir, forstöðukona Stuðlaskarðs og skipar 2. sæti á lista Framsóknar í Hafnarfirði.

Greinin birtist fyrst á visir.is 19. apríl 2022.

Categories
Greinar

Skipafar­þegar og á­hafnir, van­nýtt auð­lind fyrir hag­kerfi Hafn­firðinga

Deila grein

17/04/2022

Skipafar­þegar og á­hafnir, van­nýtt auð­lind fyrir hag­kerfi Hafn­firðinga

Síðasta kjörtímabil hef ég fengið að starfa á vettvangi hafnarstjórnar Hafnarfjarðarhafnar. Sem brottfluttur Ísfirðingur þá hef ég haft nokkurn áhuga á skemmtiferðaskipum og komum þeirra en Ísafjarðarhöfn tekur á móti 160 skipum, 198.452 farþegum og 81.511 áhafnarmeðlimum komandi sumar. 

Við tökum á móti 17 skipum, 6.472 farþegum og 3.435 áhafnameðlimum þetta sumarið. Á næsta ári er gert ráð fyrir um 30 skemmtiferðaskipum. Skipin sem koma til okkar nota flest Hafnarfjarðarhöfn sem „heimahöfn“ og hér fara fram farþegaskipti, það er að farþegar koma með flugi til landsins og fara um borð í Hafnarfirði. Skemmtiferðaskipin reyna að sjálfsögðu að selja sínum farþegum ferðir út frá skipinu en það eru ekki allir sem vilja endilega fara í rútuferðir heldur vilja kannski taka göngutúr og skoða það sem bærinn okkar hefur upp á að bjóða. Eins er það svo að áhöfnin er líklegri til að fá sér göngutúr upp í bæ.

30 milljónir inn í hagkerfið

Ísfirðingar gerðu rannsókn á því árið 2018 hversu mikiðferðamenn eyddu í landi. Kom þá í ljós að meðal ferðamaðurinn eyddi um 5.000 kr. í landi á Ísafirði, í handverk, minjagripi, mat og drykk. Þetta er fyrir utan það sem þau eyddu í ferðir. Ef þetta væri raunin hér í Hafnarfirði þá værum við að tala um rúmar 30 milljónir! 30 milljónir inn í hagkerfið okkar hér skiptir máli, fyrir veitingastaði og þá sem eru í handverki, hönnun og minjagripum. Ísfirðingarnir eru að fá um 500 milljónir inn í þeirra hagkerfi veitingastaða, handverks og minjagripasala.

Fullur bær af áhugaverðum stöðum

En hvað höfum við Hafnfirðingar upp á að bjóða? Strax á hafnarsvæðinu erum við með hönnunar- og handverksfólk og veitingastað við Fornubúðir. Við erum svo með fjölmarga veitingastaði af ýmsum gerðum á Strandgötunni, Linnetstígnum og Fjarðargötunni. Allt frá pulsum og pizzum upp í fisk, steikur og veganrétti, kaffihús og bakarí. Við erum með Byggðasafnið á Vesturgötu, Bungalowið, Hellisgerði og síðan byggingasöguna um allan Vesturbæ Hafnarfjarðar. Við erum með Austurgötu, Tjarnarbraut og Lækjargötuna, fuglana við Lækinn, Reykdalsvirkjun, Suðurgötu, Brekkugötu og Suðurbæjarlaugina.

QR kóðar, öpp og merkingar

Það er nefnilega svo að margur ferðamaðurinn hefur áhuga á að sjá hvernig við búum, byggðum og byggjum. Allt er þetta í góðu göngufæri við höfnina og ef við færum í það verkefni að merkja og upplýsa, t.d. með appi og QR kóðum, skiltum eða máluðum línum sem leiða fólk um bæinn, þá myndum við auka umferð þessara ferðamanna inn í bæinn okkar og þau myndu þá skilja eitthvað af gjaldeyri eftir í hagkerfi Hafnfirðinga. Ekki er ólíklegt að fleiri en farþegar og áhafnir skemmtiferðaskipa myndu nýta sér þetta ef af yrði.

Í bænum eru starfandi mörg ferðaþjónustufyrirtæki og hafa þau byggt upp flotta þjónustu. Hins vegar má alveg velta því fyrir sér hvort stuðningur, innviðavinna og markaðssókn bæjarins megi ekki bæta, t.d. með bættum merkingum, tölvutækni og fróðleik á netinu þar sem hægt er að lesa sig til um t.d. byggingarsöguna og sögu bæjarins. Gæti þetta ekki verið hluti af sumarstarfi námsmanna?

Ég er ekki ferðamálafræðingur eða sérfræðingur í því hvernig ferðamenn hugsa. Ég hef aftur á móti ekið fjölda ferðamanna á rútum í gegnum bæinn okkar og því miður hefur það verið án þess að verið sé að stöðva og skoða. Það sem helst hefur verið staldrað við í Hafnarfirði eru skreiðartrönurnar við Krýsuvíkurveg.

Umhverfisvæn

Hafnarfjarðarhöfn hefur tekið skref í rafvæðingu hafna. Á Sjómannadaginn, 12. júní n.k., verður fyrsta skemmtiferðarskipinu stungið í samband. Þetta verður fyrsta skemmtiferðaskipið sem kemur til Íslands þar sem þetta verður gert. Þetta skip og systurskip þess munu koma ellefu sinnum til hafnar hjá okkur í sumar.

En af því að þú ert Íslendingur og ert að lesa þetta þá er einnig rétt að vekja athygli á Bæjarbíói og Gaflaraleikhúsinu ásamt ýmsum gistimöguleikum í bænum.

Guðmundur Fylkisson, skipar 6. sæti á lista Framsóknar í Hafnarfirði.

Greinin birtist fyrst á visir.is 17. apríl 2022.

Categories
Greinar

Störf óháð staðsetningu

Deila grein

17/04/2022

Störf óháð staðsetningu

Ég hef verið heppin með atvinnu í gegnum tíðina – ég hef fengið tækifæri til að starfa með góðu fólki sem ég hef lært af, notið samvista við og bæði eflst og þroskast sem einstaklingur í starfi. Þegar við fjölskyldan ákváðum að elta hamingjuna og flytja aftur heim til Akureyrar á síðasta ári gerði örlítill ótti vart við sig þar sem ég gat því miður ekki flutt þáverandi starf með mér. Það sem ég fékk hinsvegar í staðinn var dásamlegt starf óháð staðsetningu, starf sem ég fæ að taka þátt í að þróa á meðan ég bý með fjölskyldunni þar sem okkur líður best. Í okkar heimabæ, Akureyri. Stefna stjórnvalda er skýr og felur í sér að fjölga störfum án staðsetningar hjá ríkisstofnunum. Auðvitað þarf ríkið að stíga fast til jarðar í þessum efnum og standa við gefin loforð, en það erum við sem færum störfin. Við, fólkið í landsbyggðunum, sem sækjum um störf óháð staðsetningu og sýnum fram á vilja til þess að starfa í okkar heimabyggðum. Störf óháð staðsetningu eru í eðli sínu byggðamál og því hljóta markmið okkar að snúa að því að styðja við atvinnustarfsemi og ríkisumsvif á atvinnumarkaði í landsbyggðunum. Það er því líka hreint og klárt byggðamál að auka aðgengi að vinnuaðstöðu fyrir þá einstaklinga sem vilja starfa óháð staðsetningu.

Erfiðir vinnufélagar

Ég er til dæmis orðin ansi sjóuð í heimavinnu eins og margir, eftir Covid-19, og er með ágætis vinnuaðstöðu við borðstofuborðið heima. Raunveruleikinn er sá að borðstofuborðið var orðið að vinnuaðstöðu og kaffitímarnir fóru í að taka úr þvottavél og ganga frá eftir matinn. Vinnufélagarnir þurftu aðstoð við heimalestur, klósett- og baðferðir. Þau þurftu knús og athygli og stundum skelltu þau hurðum eða mættu óboðin á fundi hjá mér. Þau voru líka minn eini félagsskapur – og vildu helst bara ræða Fortnite og Harry Potter. Þannig varð heimilið að vinnustaðnum mínum. Það er því mikilvægt í þeirri vegferð okkar að fjölga störfum óháð staðsetningu að huga vel að félagslega þættinum og í því tilliti hefur verið rætt um svokallaða atvinnuklasa. Þar fær starfsfólk sem starfar fjarri höfuðstöðvum stofnana sinna tækifæri til að starfa innan um annað fólk, deila aðstöðu með öðrum og þannig efla félagslega þáttinn sem er eðlilega stór hluti af menningu og upplifun í starfi.

Blómlegt atvinnu- og félagslíf

Til að einfalda flutning starfa þarf að treysta innviðina þannig að mögulegt sé að taka á móti þeim sem vilja vera um kyrrt í heimabyggð að námi lokni eða snúa aftur. Við þurfum að vera samkeppnishæf fyrir ungt fólk að loknu námi. Við viljum byggja upp svæðisborgina Akureyri og til að stuðla að enn blómlegra atvinnulífi þá þurfum við að tryggja aðgengi að húsnæði og aðstöðu fyrir einskonar atvinnuklasa. Þar getur sveitarfélagið stigið inn í með því að hvetja til og styðja við slíka uppbyggingu. Ég er heppin að hafa fengið aðstöðu í atvinnuklasa utan heimilis hér á Akureyri þar sem ég nýt félagsskapar og sameiginlegra kaffitíma með þeim sem deila með mér rými og ég þarf hvorki að hjálpa þeim á klósettið eða ræða kills í Fortnite.

Alfa Jóhannsdóttir, starfar sem Forvarnarfulltrúi gegn kynferðislegu og kynbundnu ofbeldi og áreitni gegn börnum og ungmennum og skipar 3. sæti á lista Framsóknar á Akureyri.

Greinin birtist fyrst á kaffid.is 17. apríl 2022.

Categories
Greinar

Akureyri – þar sem gott er að eldast

Deila grein

16/04/2022

Akureyri – þar sem gott er að eldast

Við í Framsókn viljum gera gott samfélag enn betra – fjölbreytt og lifandi samfélag þar sem allir hafa tækifæri til að blómstra og búa við góð lífsgæði ævina á enda. Að tryggja rétt okkar allra til farsællar öldrunar er stórt og mikilvægt verkefni, ekki síst í ljósi þess að hlutfall eldra fólks fer hækkandi hér á landi rétt eins og annars staðar í heiminum. Langlífið og aðrar samfélagsbreytingar kalla á breytt viðhorf gagnvart skipulagi og þjónustu við eldra fólk. Því er mikilvægt að framtíðarsýn okkar um aldursvænt bæjarfélag sé skýr.

Hvernig tryggjum við farsæla öldrun?

Eldri borgarar á Akureyri er fjölbreyttur hópur með ólíkar þarfir en forsendurnar fyrir sjálfstæðu, innihaldsríku og heilbrigðu lífi eru í grunninn víðast hvar þær sömu þótt aðstæður séu breytilegar. Hvar svo sem við búum – í dreifbýli, borg eða bæ – er mikilvægt að horfa heildstætt til allra þátta samfélagsins. Að í boði sé nægilegt framboð af húsnæði sem hentar þörfum aldraðra er dæmi um aðgerðir sem gera okkur kleift að lifa sjálfbjarga og sjálfstæðu lífi lengur. Samstillt heilbrigðis- og félagsþjónusta styður við það markmið og stuðlar að því að fólk geti búið heima sem lengst. Fjölbreytt félags-, íþrótta-, og tómstundastarf styrkir líkamlega, andlega og félagslega heilsu og vinnur gegn einmanaleika. Samgöngur sem auðvelda þátttöku í félagsstarfi, íþróttum og annarri virkni styðja ekki síður við heilsusamlegar lífsvenjur. Það sama á við um ytra umhverfi okkar, þegar það er aðlaðandi og aðgengilegt og þegar skipulag tekur mið af þörfum og ferðavenjum eldri borgara, styður það þessa þætti. Allt eru þetta undirstöður að farsælli öldrun.

Hver er stefna Framsóknar í málefnum eldri borgara?

Framsókn mun beita sér fyrir því að Akureyri verði aldursvænt samfélag þar sem gott er að eldast. Síðastliðið ár setti Akureyrarbær fram fyrsta hluta aðgerðaáætlunar í málefnum aldraðra sem tekur á heilsueflingu, félagsstarfi og upplýsingagjöf. Það er brýnt að þær aðgerðir komist til framkvæmda sem fyrst og að hafin verði vinna við annan hluta áætlunarinnar sem horfir m.a. til húsnæðismála. Við leggjum áherslu á að samþætta verkefni og þjónustu ríkis og sveitarfélaga við eldra fólk, t.a.m. með samþættingu heimahjúkrunar og stuðningsþjónustu. Við viljum skoða nýjar og fjölbreyttar lausnir í þjónustu við eldra fólk og nota tæknina í auknum mæli til að auka lífsgæði og sjálfræði einstaklinga. Þá viljum við að áfram verði unnið að eflingu Birtu og Sölku félagsmiðstöðva fólksins og unnið að stækkun samveru- og þjónustukjarna. Að endingu horfum við til þess að bærinn úthluti lóðum til aðila sem vilja byggja fjárhagslega hagkvæmar íbúðir fyrir eldri borgara.

Sameiginleg velferð með samvinnu

Allir eiga að geta elst með reisn og notið þjónustu heima hjá sér eins lengi og heilsa leyfir. Það er áríðandi að ríki, sveitarfélög, þjónustuaðilar og félög aldraðra vinni saman að aukinni farsæld fyrir aldraða og að samstaða sé um sveigjanlega þjónustu í takt við breytilegar þarfir. Við þurfum nýja nálgun í málefnum eldri borgara ef við ætlum að tryggja fjölbreytta þjónustu sem uppfyllir allar gæðakröfur nútímans. Framsókn er framsækinn miðjuflokkur sem vinnur að stefnumálum sínum með samvinnu og jöfnuð að leiðarljósi. Eru það ekki gildin sem við þurfum að byggja á þegar við sköpum aldursvænt samfélag fyrir okkur öll?

Gunnar Már Gunnarsson, fulltrúi Framsóknar í fræðslu- og lýðheilsuráði og skipar 2. sæti á lista Framsóknar á Akureyri í komandi bæjarstjórnarkosningum.

Greinin birtist fyrst á akureyri.net 16. apríl 2022.

Categories
Greinar

Velferð barnanna í fyrsta sæti

Deila grein

13/04/2022

Velferð barnanna í fyrsta sæti

Nú styttist verulega í sveitarstjórnarkosningar og þá verða loforð um aukna þjónustu leikskóla ansi hávær. Við heyrum falleg fyrirheit um að öllum börnum, 12 mánaða og eldri, verði sannarlega tryggð leikskóladvöl. Þetta hljómar vissulega vel og það er akkúrat tilgangurinn, þau eiga að laða að. Stundum gleymist að hugsa um hvernig eigi svo að efna þessi loforð, en þar stendur hnífurinn í kúnni, það er ekki auðvelt að efna þessi loforð, ef það er yfir höfuð hægt. Aðalástæða þess er í grunninn einföld og hún er sú að leikskólakerfið hefur vaxið allt of hratt með þeim afleiðingum að það heldur ekki lengur í við þörfina. Kröfurnar eru þar af leiðandi langt umfram raunverulega getu leikskólanna.

Leikskólinn er fyrsta skólastigið og þar ber fagfólki að gæta þess að börn fái gæða nám og umönnun við hæfi samkvæmt aðalnámskrá leikskóla. Lög um leikskóla kveða á um að 2/3 hlutar starfsfólks skuli hafa leikskólakennaramenntun og eigum við langt í land með að ná því. Í leikskólum á höfuðborgarsvæðinu er um 25% starfsfólks með tilskylda menntun en Kópavogur stendur betur að vígi þar með um það bil 35% starfsmanna með leikskólakennaramenntun. Það segir sig sjálft að ef við ætlum að fjölga leikskólarýmum minnkar faghlutfall starfsfólks þar sem vöntun er á leikskólakennurum í landinu. Því er nauðsynlegt að brúa bilið frá fæðingarorlofi með fleiri valkostum á meðan unnið er að því að mennta fleiri kennara til starfa í leikskólum.

Við í Framsókn í Kópavogi leggjum til lausn í þessu máli og viljum að ríkið komi inn í þetta með lengingu fæðingarorlofs til 18 mánaða og sveitarfélög taki svo boltann og bjóði dagvistun eða leikskólarými í kjölfarið. Með þeirri nálgun væri vandi leikskólanna leystur að hluta og álag á foreldra og fjölskyldur minna. Eins væri hægt að sjá fyrir sér möguleikann á að bjóða foreldrum heimgreiðslur sem nema niðurgreiðslu sveitarfélagsins þar til barnið nær tveggja ára aldri. Þetta minnkar ekki aðeins álag á foreldra og fjölskyldur, heldur gefur foreldrum tækifæri til að nýta þennan dýrmæta tíma og styrkja tengslamyndun við barnið, sem það mun búa að í framtíðinni. Þetta er kostur sem margir foreldrar myndu vilja að væri til staðar. Sveitarfélög greiða nú þegar um 300 þúsund krónur með hverju leikskólarými og hluti foreldra er rétt rúmlega 12 % af heildarkostnaði.

Mikilvægur hluti jafnréttisbaráttunnar er að foreldrar hafi jöfn tækifæri til að vinna fullan vinnudag. Til þess að mæta því þurfum við þá að koma til móts við fjölskylduna og brúa bilið frá fæðingarorlofi. Börn á Íslandi eru með lengstan dvalartíma, flesta daga ársins í minnsta rýminu ef við berum okkur saman við önnur lönd innan OECD. Foreldrar vinna yfirleitt báðir fullan vinnudag og oftar en ekki eyðir barnið lengri vökutíma hjá dagforeldrum og í leikskóla en hjá foreldrum. Þarna þurfum við að staldra aðeins við og velta fyrir okkur forgangsröðuninni og hvernig við getum í alvöru mætt þörfum barna og foreldra.

Samtökin Fyrstu fimm hafa t.a.m. vakið umræðuna um að samfélagið þurfi að styðja betur við unga foreldra svo þau hafi tækifæri til að verja meiri tíma með börnum sínum. Það er göfug umræða að mínu mati þar sem verið er að huga að geðtengslamyndun foreldra og barna sem er grunnur að góðri geðheilsu einstaklingsins síðar meir. Með því að skoða möguleika á lengingu fæðingarorlofs og svo heimgreiðslu, er verið að stíga gríðarlega mikilvæg og raunhæf skref í átt að vænlegra umhverfi fyrir börn og fjölskyldur þeirra.

Lofum ekki upp í ermina á okkur, tölum um raunhæfa kosti. Forgangsröðum og leggjum áherslu á geðheilsu og vellíðan barna á fyrstu æviárunum því þegar á heildina verður litið, er það mun arðbærara fyrir samfélagið í heild sinni.

Sigrún Hulda Jónsdóttir, leikskólastjóri Heilsuleikskólans Urðarhóls og situr í 2. sæti á lista Framsóknar í Kópavogi.

Greinin birtist fyrst á visir.is 13. apríl 2022.