Categories
Fréttir

Dagbjört kjörin formaður SEF

Deila grein

28/10/2025

Dagbjört kjörin formaður SEF

Dagbjört Höskuldsdóttir var kjörin formaður á aðalfundi Sambands eldri Framsóknarmanna (SEF), í gær mánudag. En hún hefur verið starfandi formaður landssambandsins frá því í vor er Björn Snæbjörnsson hætti formennsku vegna anna í nýju hlutverki sem formaður Landssambands eldri borgara.

Dagbjört er fædd í Stykkishólmi 10. febrúar 1948 og ólst þar upp. Hún hefur starfað í flestum greinum atvinnulífsins, einkum innan Samvinnuhreyfingarinnar við bókhald og stjórnun. Hún sat í stjórn Kaupfélags Stykkishólms, þar af síðast sem formaður og jafnframt starfandi kaupfélagsstjóri. Einnig starfaði hún hjá Kaupfélagi Vestur-Barðstrendinga, síðast sem fulltrúi kaupfélagsstjóra á Patreksfirði.

Dagbjört hefur verið virk í Framsóknarflokknum frá unga aldri. Hún sat í stjórn Sambands ungra Framsóknarmanna (SUF), Nordiska Centerungdomens Förbund (NCF), og hefur átt sæti í miðstjórn flokksins um árabil, nú sem fyrr. Hún var á framboðslista til Alþingis og var varaþingmaður um tíma, þó hún hafi ekki tekið sæti á þingi. Eftir flutning til Reykjavíkur hefur hún verið virk í starfi flokksins þar. Hún skipaði 5. sæti á lista Framsóknar í Reykjavíkurkjördæmi suður í síðustu alþingiskosningum og sat jafnframt á framboðslista flokksins í borgarstjórnarkosningunum 2022.

Samband eldri Framsóknarmanna (SEF) var stofnað 15. febrúar 2017. Tilgangur þess er að efla og samræma starf félagsmanna 60 ára og eldri, og vinna að málefnum eldri borgara með virku starfi við stefnumótun og samþykktir á flokksþingum. SEF er einnig ætlað að veita stofnunum Framsóknarflokksins ráðgjöf í öllum málum sem varða eldra fólk og hagsmuni þess.

Eftirfarandi voru kjörnir í stjórn SEF á aðalfundinum:
Dagbjört Höskuldsdóttir, formaður
Ragnheiður Ingimundardóttir, meðstjórnandi
Jóngeir H. Hlinason, meðstjórnandi
Guðmundur Gils Einarsson, meðstjórnandi
Björn Snæbjörnsson, meðstjórnandi
Þórarinn Þórhallsson, varamaður
Vigdís M. Sveinbjörnsdóttir, varamaður
Eygló Lind Egilsdóttir, varamaður

Trúnaðarráð er skipað sex aðalmönnum og jafnmörgum til vara:
Guðrún Þóranna Jónsdóttir, Suðurkjördæmi
Baldur Þór Baldvinsson, Suðvesturkjördæmi
Sigmundur Stefánsson, Reykjavík norður
Inga Þyrí Kjartansdóttir, Reykjavík suður
Sigríður K. Káradóttir, Norðvesturkjördæmi
Egill Olgeirsson, Norðausturkjördæmi

Bergur Pálsson, Suðurkjördæmi
Gunnlaugur Valtýsson, Suðvesturkjördæmi
Hulda Finnlaugsdóttir, Reykjavík norður
Bragi Ingólfsson, Reykjavík suður
Guðrún Sighvatsdóttir, Norðvesturkjördæmi
Elsa Guðjónsdóttir, Norðausturkjördæmi

Stjórnmálaálytkun SEF

Aðalfundur Sambands eldri Framsóknarmanna (SEF), haldinn 27. október 2025, samþykkir að skora á þingflokk Framsóknarflokksins að leggja áherslu á málefni eldra fólks.

Fyrst og fremst þess hóps sem er í neðstu tekjutíundum, kjör þeirra eru mjög erfið og leiðrétta þarf hlut þeirra. Um er að ræða einstaklinga sem hafa haft lágar tekjur, hafa lítið greitt í lífeyrissjóð og eru í leiguhúsnæði eða eru mjög skuldsettir.

Við viljum að almenna frítekjumarkið verði hækkað, því það kemur sér vel fyrir þá sem búa við verstu kjörin. Það ætti að fylgja verðlags- og launaþróun. Núverandi ríkisstjórn hefur í hyggju að hækka frítekjumarkið í skrefum, sem mun skila litlu á næstu árum. Aðalfundurinn skorar á þingmenn flokksins að leggja fram fyrirspurn á Alþingi um hverjum hækkun á frítekjumarkinu gagnist best.

Við viljum einnig að ellilífeyrisgreiðslur hækki til samræmis við lægstu laun. Við skorum á þingmenn flokksins að vinna ötullega að því að sjá til þess að svo verði.

SEF leggur áherslu á að komið verði á embætti umboðsmanns aldraðra. Í dag er enginn einn aðili sem annast málefni þessa hóps, sem hægt er að leita til og kerfið er flókið.

Við leggjum jafnframt til að komið verði á góðri samvinnu sveitarfélaga, ríkisins og einkaaðila um uppbyggingu og rekstur dagdvalarúrræða. Það getur létt verulega á þörf fyrir hjúkrunarheimili og fólk gæti dvalið lengur heima. Stuðla þarf að frekari samþættingu hjúkrunarþjónustu og félagsþjónustu í heimahúsum í öllum sveitarfélögum. Þó samþætting sé komin vel á veg víða, er enn verk að vinna.

Við viljum að sálfræði- og geðþjónustu við eldra fólk verði efld. Hraða þarf byggingu nýrrar geðdeildar í Fossvogi, með sérstakri deild fyrir eldra fólk. Einmanaleiki er mikill hjá eldra fólki og getur auðveldlega þróast út í andleg veikindi. Nýtum velferðartæknina til að efla samband við fólk sem býr eitt. Heilsuefling er mikils virði til að efla bæði sál og líkama og þörf er á að efla margs konar hreyfingu fyrir eldra fólk. Þar gerum við miklar kröfur til sveitarfélaganna.

Efla þarf sjálfboðaliðastörf og styðja við þau. Sjálfboðaliðastörf gefa mikið, bæði fyrir þá sem þiggja og þá sem gefa.

Ofbeldi gegn eldra fólki er staðreynd og gegn því verður að berjast af öllum mætti. Ofbeldi getur verið líkamlegt, andlegt og fjárhagslegt. Þetta getur verið falið vandamál, vegna þess að oft er ofbeldið innan fjölskyldunnar.

Við skorum á fólk á framboðslistum sem Framsókn stendur að í næstu sveitarstjórnarkosningum að þess verði gætt að málefni sem snerta eldra fólk verði sett ofarlega á stefnuskrár. Þannig náum við aftur sambandi við okkar eldra fólk sem virðist hafa fjarlægst flokkinn.

Við verðum að sýna viljann í verki.

Samþykkt á aðalfundi Sambands eldri Framsóknarmanna 27. október 2027.

Categories
Fréttir Greinar

Tími kerfisbreytinga á lánamarkaði

Deila grein

28/10/2025

Tími kerfisbreytinga á lánamarkaði

Nýlegur dómur Hæstaréttar Íslands hefur blásið nýju lífi í umræðuna um lánakjör heimilanna. Í svokölluðu vaxtamáli komst Hæstiréttur að þeirri niðurstöðu að óverðtryggð lán yrðu að miðast við stýrivexti Seðlabankans. Þessi tímamótaniðurstaða afhjúpar galla í núverandi fyrirkomulagi og kallar á heildarendurskoðun.

Hollt er að rifja upp uppruna verðtryggingar í þessu samhengi. Verðtrygging var lögleidd með Ólafslögum árið 1979, þegar efnahagslegt ófremdarástand réð ríkjum. Á þeim tíma geisaði óðaverðbólga, raunvextir voru neikvæðir og sparifé í lágmarki. Innstæður voru komnar í sögulegt lágmark og lánsfé þraut. Því var gripið til róttækra ráðstafana: vísitölubinding lána og innlána var tekin upp til að verja sparnað og lán gegn verðbólgu og koma hjólum efnahagslífsins aftur af stað.

Nú, nærri hálfri öld síðar, eru efnahagsaðstæður gjörbreyttar. Verðbólgan er vissulega enn til staðar en stöðugleiki er miklu meiri. Skyldusparnaður í gegnum lífeyrissjóði tryggir að fjármagn safnist fyrir framtíðina, og almenningur hefur fleiri leiðir til ávöxtunar sparnaðar en að geyma fé á bankareikningum. Í stuttu máli: neyðarráðstafanirnar frá 1979 eiga ekki lengur við.

Þrátt fyrir þessar breyttu aðstæður sitjum við enn uppi með úrelt lánakerfi. Ísland er meðal auðugustu landa veraldar. Lífeyrissjóðirnir geyma mikið fjármagn og ríkissjóður er tiltölulega skuldalítill. Samt eru lánakjör þannig að venjulegar fjölskyldur þurfa að skuldbinda sig til 40 ára í mikilli óvissu. Í samfélagi sem býr svo vel ættu landsmenn að geta fengið sanngjarnari og traustari lán til húsnæðiskaupa. Lausnin felst í heildarendurskoðun lánakerfisins. Boða þarf alla hagaðila að borðinu með það eina markmið að bjóða upp á fasteignalán sem endurspegla betur góða stöðu þjóðarbúsins. Hvernig mætti bæta kerfið? Í fyrsta lagi, endurskoða þarf lífeyrissjóðakerfið með tilliti til þeirra breytinga sem orðið hafa á samfélaginu okkar. Í öðru lagi, auka þarf valkosti lántakenda. Fastvaxtalán til 10 eða 20 ára ættu að vera raunhæfur kostur hérlendis líkt og í nágrannalöndum. Lífeyrissjóðir gætu stutt slíkar lánveitingar þannig að bankar bjóði fasta vexti á samkeppnishæfum kjörum, án þess að taka á sig óbærilega áhættu. Í þriðja lagi, markvisst þarf að draga úr vægi verðtryggingarinnar en það verður ekki hægt að gera nema að aðrir raunhæfir kostir fyrir heimilin séu í boði. Umbætur á þessu kerfi eru eitt mesta hagsmunamál samfélagsins og tilvalið samvinnuverkefni. Stefán Vagn Stefánsson þingmaður Framsóknarflokksins óskaði nýlega eftir fundi í efnahags- og viðskiptanefnd Alþingis til að ræða alvarlega stöðu lánamarkaðarins. Vonandi næst pólitísk samstaða um nauðsynlegar kerfisbreytingar.

Lilja Dögg Alfreðsdóttir, varaformaður Framsóknar og fv. viðskiptaráðherra.

Greinin birtis fyrst í Morgunblaðinu 28. október 2025.

Categories
Fréttir Greinar

Þegar raunveruleikinn nær meirihlutanum – hundruð milljóna í viðauka í Suðurnesjabæ

Deila grein

27/10/2025

Þegar raunveruleikinn nær meirihlutanum – hundruð milljóna í viðauka í Suðurnesjabæ

Meirihluti bæjarstjórnar Suðurnesjabæjar – Sjálfstæðisflokkur, Bæjarlistinn og Samfylkingin – samþykkti í fyrra fjárhagsáætlun sem tók ekki tillit til stóra og fyrirséða kostnaðarliði í félagsþjónustunni.

Minnihlutinn gagnrýndi þetta harðlega við afgreiðslu áætlunarinnar og benti á að útgjöld, sérstaklega vegna barna með fjölþættan vanda, væru mun hærri en gert var ráð fyrir. Þrátt fyrir skýrar ábendingar og ráðleggingar fagaðila á félagsþjónustusviði ákvað meirihlutinn engu að síður að áætla einungis 50 milljónir króna í þennan málaflokk árið 2025.

Nú, í október 2025, hefur meirihlutinn lagt fram viðauka við fjárhagsáætlun fyrir árið 2025 upp á 290 milljónir króna vegna sama málaflokks.
Það staðfestir það sem við í minnihlutanum bentum á í desember í fyrra, að fjárhagsáætlun meirihlutans var hvorki raunhæf né ábyrg.

Við afgreiðslu fjárhagsáætlunar fyrir árið 2025, þann 11. desember 2024, lagði minnihlutinn fram bókun þar sem sérstaklega var bent á að kostnaður vegna barna með fjölþættan vanda hefði aukist um 254 milljónir milli ára.

Engu að síður var aðeins áætlað 50 milljónir króna til málaflokksins, og jafnframt var gerð athugasemd við skort á samráði í áætlunarferlinu.

Þegar viðaukinn upp á 290 milljónir króna var lagður fram af meirihlutanum í Suðurnesjabæ nú í október, studdum við í Framsókn hann að sjálfsögðu.
Það var fyrirséð að kostnaðurinn myndi lenda á bæjarsjóði, og mikilvægt að börn í erfiðum aðstæðum fái viðunandi þjónustu.

Ríkisstjórnin undirritaði samkomulag við sveitarfélögin í vor um að taka þennan málaflokk yfir frá sveitarfélögunum og þar með einnig þann kostnað sem honum fylgir, frá og með júní 2025. Það var því fyrir séð að kostnaðurinn frá janúar til júní myndi lenda á bæjarsjóði.
Enn hefur þó ekki ein einasta króna borist frá ríkissjóði vegna þessa málaflokks sem snýr að kostnaði frá júní til október Þrátt fyrir fögur fyrirheit ríkisstjórnarinnar. 

Bókun Framsóknar við afgreiðslu málsins

Bókun frá fulltrúa B lista:
Fulltrúi B-lista Framsóknar vill minna á að á 75. fundi bæjarstjórnar Suðurnesjabæjar, sem haldinn var þann 11. desember 2024, við afgreiðslu fjárhagsáætlunar fyrir árið 2025, lagði minnihlutinn fram eftirfarandi bókun:

Minnihlutinn, bæjarfulltrúar B-lista Framsóknar og bæjarfulltrúi Magnús S. Magnússon, telja að fjárhagsáætlun fyrir árið 2025 hjá Suðurnesjabæ, sem hér liggur fyrir, gefi ekki raunhæfa mynd af þeim kostnaði sem fyrirséð er að muni lenda á bæjarsjóði. Í því samhengi vilja bæjarfulltrúar B-lista og bæjarfulltrúi Magnús S. Magnússon benda á að kostnaður vegna barna með fjölþættan vanda hefur aukist um 254 milljónir milli ára, en þrátt fyrir þetta hafa S-, D- og O-listar einungis áætlað 50 milljónir króna í þessum lið.

Bæjarfulltrúar B-listans og bæjarfulltrúi Magnús S. Magnússon vilja einnig gera athugasemdir við skort á samráði við gerð fjárhagsáætlunarinnar. Minnihlutinn fékk einungis aðkomu á tveimur vinnufundum, þar sem einungis var farið yfir glærur og engar ákvarðanir teknar, ásamt því að ákvörðun um fundartíma var ekki í samráði við fulltrúa minnihlutans. Þetta fyrirkomulag samráðs var því hvorki fullnægjandi né í samræmi við það sem ætti að viðhafast í lýðræðislegum vinnubrögðum. Af ofangreindum ástæðum geta bæjarfulltrúar B-lista Framsóknar og bæjarfulltrúi Magnús S. Magnússon ekki stutt framlagða fjárhagsáætlun.

Ljóst er nú, vegna þessara viðauka, að meirihluti S-, D- og O-lista hefur verulega vanáætlað útgjöld í þessum málaflokki og þar með vanfjármagnað þjónustu við börn með fjölþættan vanda.

Þetta staðfestir það sem minnihlutinn benti á við afgreiðslu fjárhagsáætlunarinnar að áætlunin var hvorki raunhæf né byggð á fullnægjandi greiningu á raunverulegum rekstrarkostnaði sveitarfélagsins.

Það er áhyggjuefni að þurfa að gera slíka viðauka upp á hundruð milljóna króna innan ársins vegna vanmats í áætlunargerð meirihlutans.

Slíkt vinnulag grefur undan trúverðugleika fjárhagsáætlunarferlisins og sýnir að brýnt er að bæta bæði faglega undirbúning og samráð við gerð næstu fjárhagsáætlunar.

Framsókn mun áfram beita sér fyrir því að fjárhagsáætlanir Suðurnesjabæjar byggist á raungögnum, ábyrgri stjórnsýslu og samráði við alla bæjarfulltrúa – í lok dags snýst þetta um að fjárhagsáætlun sveitarfélagsins gefi raunhæfa mynd af rekstrarkostnaði sveitarfélagsins og tryggi ábyrga stjórnsýslu.

Anton Guðmundsson, oddviti Framsóknarflokksins í Suðurnesjabæ.

Greinin birtist fyrst á vf.is 27. október 2025.

Categories
Fréttir Greinar

Ég þarf ekki að læra ís­lensku til að búa hérna

Deila grein

25/10/2025

Ég þarf ekki að læra ís­lensku til að búa hérna

„Ég þarf ekki að læra íslensku til að búa hérna,“ sagði leigubílstjórinn og brosti í baksýnisspeglinum.

Hann hafði búið hér í nokkur ár, talaði varla orð á íslensku en var augljóslega metnaðarfullur og hlýr ungur maður. Hann kom frá Evrópu og í heimalandi sínu hafði hann starfað í slökkviliðinu en kom hingað í leit að betra lífi. Með þrautseigju í byggingarvinnu og leigubílaakstri hafði hann náð því sem marga Íslendinga dreymir um – hann hafði keypt sér íbúð.

Þegar ég spurði hvort hann ætlaði þá að setjast hér að, svaraði hann án hiksta: „Já, Ísland er frábært land, hér er gott að búa.“

En þegar ég spurði hvort hann ætlaði að læra íslensku svaraði: „Við hvern á ég eiginlega að tala? Ég þekki engan Íslending.“

Hann sagðist hafa farið á ýmis námskeiði en aldrei ná að æfa sig. „Vinir mínir eru allir frá öðrum löndum og utan vinnu kemst maður ágætlega af með ensku.“

Byggjum brýr tungumálsins

Ég hugsaði um orð hans lengi eftir ferðina.

Þetta er ekki einstök saga. Ég hef heyrt hana aftur og aftur, sögur fólks sem elskar landið en lifir samt lífi sínu á landinu utan tungumálsins. Við finnum öll að íslenskan á í vök að verjast í daglegu lífi.

Erlendu vinnuafli hefur fjölgað um 50.000 manns á örfáum árum. Hlutfall erlendra íbúa nálgast nú fimmtung þjóðarinnar. Það er hraðari breyting en í flestum Evrópulöndum.

Langflestir koma hingað til að leggja samfélaginu lið, vinna í heilbrigðiskerfinu, byggingariðnaði og ferðaþjónustu. Þeir eru ómissandi hluti af daglegu lífi okkar. En sú fjölgun reynir á tungumálið, og við finnum það í kringum okkur svo sem í verslunum, á vinnustöðum, í leikskólum og á kaffihúsum.

Þetta er staða sem krefst aðgerða, ekki aðeins fallegra orða. Tyllidagaræður og góðar yfirlýsingar nægja ekki lengur. Nú þarf raunverulegar lausnir – fjölbreyttar, mannlegar og framkvæmanlegar.

Við höfum byggt brýr yfir straumharðar jökulár, en við erum hætt að byggja brýr á milli fólks?

Tungumálið – mikilvægasti innviðurinn okkar

Við tölum oft um fjárfestingar í innviðum – brýr, vegi og hafnir. Það er eðlilegt; slík mannvirki tengja byggðir saman og gera fólki og fyrirtækjum kleift að skapa verðmæti. En við gleymum stundum öðrum, jafn mikilvægum innviði: tungumálinu. Það eru brýrnar og vegirnir sem tengja okkur hvert við annað. Góð samskipti og

sameiginlegt tungumál efla skilning, samkennd, traust og kærleika og leggja þannig grunn að samfélaginu sjálfu.

Án þess grunns eykst hættan á klofningi. Þá skapast „við og þið“ menning sem hefur grafið undan samheldni og stöðugleika í mörgum löndum og er þegar farin að gera það hér.

Við þurfum því að bregðast við, af krafti og með fjölbreyttum lausnum, til að efla íslenskuna og þar með samheldni þjóðarinnar. Gerum það núna.

Ein tillaga: Æfingafélagar í spjalli

Í síðustu viku lagði ég fram þingsályktunartillögu um nýja lausn sem gæti orðið bæði félagslega og menningarlega verðmætt. Tillagan felur í sér að gefa eldri borgurum, sem þess óska, tækifæri til að afla sér aukatekna án þess að skerða lífeyri eða bætur.

Starfið væri ekki kennsla í hefðbundnum skilningi heldur þátttaka í samtalsþjálfun á skólum og vinnustöðum – að vera eins konar æfingafélagi í íslensku nokkra klukkutíma á viku. Þar gætu myndast falleg tengsl í hversdeginum og hægt væri að ræða um veðrið, fjölskylduna, helgina eða það sem er í fréttunum. Slík samtöl skapa tengsl milli kynslóða og hjálpa fólki að verða virkir þátttakendur í samfélaginu.

Ávinningurinn væri tvíþættur:

  • Eldri borgarar, sem vildu, fengju tækifæri til samveru og öflun aukatekna.
  • Samfélagið allt nyti meiri kynslóðatengsla og tungumálalegrar samheldni.

Sumir spyrja kannski hvort þetta dugi ekki sem sjálfboðastarf. Jú, verkefni á borð við það sem Rauði krossinn hefur staðið fyrir eru til fyrirmyndar. En þegar við horfum á þann hóp, um 50.000 manns, sem hefur sest hér að á undanförnum árum, sjáum við að umfangið er allt annað. Við þurfum skýra hvata og markvissar aðgerðir ef við ætlum að ná árangri á næstu þremur til fimm árum og snúa þróuninni við.

Slíkt mun kosta fjármagn en það mun kosta samfélagið margfalt meira til lengri tíma að gera ekki neitt.

Belgíska amman mín

Ég hef sjálf upplifað hversu dýrmætt það getur verið að eiga æfingafélaga í nýju tungumáli. Þegar ég bjó í Brussel þekkti ég í fyrstu aðeins Íslendinga sem unnu með mér. Flestir sem ég kynntist voru aðrir útlendingar í svipuðum störfum, og við töluðum saman á ensku.

Mig langaði þó að læra frönsku, sem er eitt af tungumálum borgarinnar, og var svo heppin að kynnast eldri konu sem hafði mikinn áhuga á Íslandi. Við ákváðum að hittast reglulega, ég myndi segja henni frá Íslandi, ef hún myndi spjalla við mig á frönsku.

Þessi kona, sem var enginn formlegur kennari, gerði miklu meira en að hjálpa mér að bæta tungumálakunnáttu mína. Hún hjálpaði mér að fóta mig í nýju landi, kynnti mér menningu Belga og sögu þeirra, og varð að lokum eins konar belgísk amma mín.

Hún var lykill minn inn í samfélagið – og við þurfum marga slíka lykla að okkar eigin samfélagi í dag.

Æfingafélagaleiðin gæti verið einn af þeim sem opna dyr að betra og samheldnara samfélagi.

Aukum metnaðinn – hækkum ránna

Þessi hugmynd er aðeins ein af mörgum sem hægt væri að útfæra og sameina ef við ætlum að ná árangri. Hér má horfa til fjölbreyttra lausna – tækninýjunga eins og Bara tala, bókaútgáfu, málstefnu atvinnuvega, fleiri íslenskukennara, hvata í löggjöf og öflugs undirbúningsnáms fyrir nýja íbúa landsins okkar.

Heilt yfir þurfum við að hækka ránna og gera meiri kröfur bæði til okkar sjálfra og þeirra sem hingað flytja, hvort sem er til skemmri eða lengri dvalar. Æfum okkur í að skipta ekki sjálfkrafa yfir í ensku. Tölum frekar hægt, hjálpumst að og gleymum ekki að hrós og bros gera kraftaverk í samskiptum.

Fyrirtæki sem ráða starfsfólk erlendis frá bera einnig mikla ábyrgð. Það hlýtur að vera framkvæmanlegt að kenna ungu og efnilegu starfsfólki muninn á snúð og kleinu og hvetja það til að panta pulsu og kók á íslensku. Við eigum að gera skýra kröfu um metnað hjá fyrirtækjum og kröfu til löggjafans um hvata til að efla íslenskuna á vinnustöðum.

Sumir vinnustaðir standa sig greinilega betur en aðrir og þar liggja tækifæri til að læra hver af öðrum og miðla því sem virkar.

Hjálpumst að

Enginn ætlast til þess að þeir sem hingað koma tali íslensku fullkomlega, hvorki um hornaföll né heimsspeki. Alls ekki. Við viljum einfaldlega standa vörð um tungumálið, þennan fjársjóð okkar eins og Bubbi myndi segja, til að tryggja samheldni samfélagsins í stað sundrungar.

Sókn enskunnar grefur undan því og á sama tíma höfum við sjálf misst fótanna í íslenskukunnáttu með tilkomu snjallsímanna. Einangrað eyjaumhverfið sem áður verndaði tungumálið gerir það ekki lengur. Nú þarf vilja, hugrekki og styrk til að halda sjó.

Til þess þurfum við að hækka ránna og láta verkin tala. Stjórnvöld verða að fjármagna raunhæfar lausnir sem byggja brýr tungumálsins, mikilvægustu samgönguinnviði framtíðarinnar. En við hin getum líka lagt okkar af mörkum og spurt okkur: Get ég verið hluti af lausninni hvern dag með því að kenna einhverjum nýtt orð?

Halla Hrund Logadóttir, þingmaður Framsóknarflokksins.

Greinin birtist fyrst á visir.is 25. október 2025.

Categories
Fréttir

Alvarleg staða komin upp á lánamarkaði

Deila grein

24/10/2025

Alvarleg staða komin upp á lánamarkaði

Stefán Vagn Stefánsson, fulltrúi Framsóknar í efnahags- og viðskiptanefnd Alþingis, hefur óskað eftir fundi í nefndinni til að ræða þá alvarlegu stöðu sem upp er komin á lánamarkaði.

Ljóst er að nýfallinn dómur hæstaréttar hefur skapað óvissu sem brýnt er að eyða.

Frumvarp fjármála- og efnahagsráðherra um breytingu á lögum um fjármálafyrirtæki, svokölluð CRR III reglugerð, mun hafa veruleg áhrif á lánamarkaðinn og þyngja róðurinn fyrir stóran hluta lántakenda. 

Breytt framboð Landsbankans á íbúðalánum varpar skýru ljósi á þær áskoranir sem dómurinn og innleiðing CRR III hefur í för með sér og mun að óbreyttu bitna harkalega á tekjulægri og skuldsettari hluta lántakenda.

Categories
Fréttir Greinar

Suðurnesin eiga að vera sókn nýsköpunar en ekki biðstofa tækifæra

Deila grein

24/10/2025

Suðurnesin eiga að vera sókn nýsköpunar en ekki biðstofa tækifæra

Suðurnes eru einstakt og kraftmikið svæði þar sem stórbrotin náttúra, jarðhiti og brimkennd strönd mætast í seilingarfjarlægð frá höfuðborginni, á sama tíma og Keflavíkurflugvöllur tengir svæðið og landið allt beint við umheiminn. Hér mætast náttúruöfl og nýsköpun, orka og hugvit, fjölbreytt samfélag og vaxandi tækifæri á sviðum menntunar, ferðaþjónustu, orkumála og skapandi greina. En allt er breytingum háð og því ber að tryggja framtíð Suðurnesja sem svæði þekkingar, menntunar og framfara.

Tillaga um Háskólafélag Suðurnesja

Í því ljósi hyggst ég brátt leggja fram tillögu til þingsályktunar um stofnun Háskólafélags Suðurnesja (HFSN). Markmið tillögunnar er að efla menntun, rannsóknir og nýsköpun á Suðurnesjum og tengja saman ríki, sveitarfélög, fyrirtæki, menntastofnanir og almenning í sameiginlegri framtíðarsýn fyrir svæðið.

Háskólafélagið yrði vettvangur samvinnu og þróunar þar sem menntun, atvinnulíf og nýsköpun styðji hvort við annað. Með fjölbreyttari námsleiðum, fjarnámi og símenntun má hækka menntunarstig, efla hæfni fólks á vinnumarkaði og auka samkeppnishæfni svæðisins. Þá gæti félagið tengt saman rannsóknir og atvinnuuppbyggingu, stutt við frumkvöðla og skapað ný störf í takt við græna og stafræna umbreytingu atvinnulífsins.

Svæði tækifæra þrátt fyrir áskoranir

Það er öllum ljóst að fyrirtæki og íbúar Suðurnesja hafa staðið frammi fyrir miklum áskorunum síðustu ár. Jarðhræringar hafa sett líf fjölskyldna í uppnám, atvinnulífið hefur glímt við óvissu og fall flugfélagsins Play minnti á hve viðkvæmt atvinnuumhverfið getur verið.

Auk þess hefur íbúasamsetning svæðisins tekið örum breytingum á síðustu árum, sem kallar á að styrkja samfélagið í sessi með sterkari innviðum.

Umræða sem þarf að eiga sér stað

Vel má vera að önnur útfærsla, heiti eða skipulagsform henti betur til að ná ofangreindum markmiðum. En stofnun Háskólafélags Suðurnesja er raunhæf, framtíðarmiðuð og ábyrg tillaga sem sannarlega verðskuldar rækilega og opinskáa umræðu um hvernig megi tryggja framtíð svæðis sem á allt undir því að menntun, hugvit og samvinna fái að blómstra. Suðurnesin eiga einfaldlega að vera sókn nýsköpunar en ekki biðstofa tækifæra.

Halla Hrund Logadóttir, þingmaður Framsóknarflokks í Suðurkjördæmi.

Greinin birtist fyrst á vf.is 23. október 2025.

Categories
Fréttir

Kallar eftir skýrum hagræðingaráformum og aga í ríkisrekstri

Deila grein

23/10/2025

Kallar eftir skýrum hagræðingaráformum og aga í ríkisrekstri

Þórarinn Ingi Pétursson, alþingismaður, hvatti í störfum þingsins ríkisstjórnina til að leggja fram boðuð áform um hagræðingu „eins fljótt og kostur er“ og sagði þau vera lykilforsendu þess að ná viðunandi árangri í ríkisfjármálum á komandi árum.

Þórarinn Ingi benti á að alþjóðleg óvissa hefði áhrif á stöðu ferðaþjónustunnar og að háir vextir gætu „smám saman gera út af við skuldsett fyrirtæki“ auk þess sem þeir kæfðu nýsköpun. „Það má ekkert út af bregða,“ sagði hann og lagði áherslu á að markmið í fjárlögum yrðu að fylgjast eftir í framkvæmd.

Þórarinn Ingi sagði framkvæmd fjárlaga lengi verið „veikur hlekkur“ í opinberri fjármálastjórn. Frávik milli áætlana og rauntalna hafi árum og áratugum saman verið umtalsverð, sem grafi undan trúverðugleika fjárlaga og dragi úr trausti á efnahagsstjórninni. Hann viðurkenndi að áföll eins og jarðhræringar á Reykjanesskaga og Covid-tímabilið hefðu haft sitt að segja, en „hinn almenni ríkisrekstur er ekki nægilega agaður.“

Þórarinn Ingi vill að stjórnvöld rýni sérstaklega hvernig megi bæta framkvæmd fjárlaga, draga úr frávikum og efla eftirlit með útgjöldum. Slíkt sé forsenda þess að hagræðing skili raunverulegum árangri. „Ábyrg hagstjórn felst ekki aðeins í að hagræða heldur að fylgja áætlun og halda aga í ríkisrekstri,“ sagði hann.

Þórarinn Ingi undirstrikaði jafnframt stefnu Framsóknar um jafnvægi „milli hagvaxtar og velferðar, milli aga og sveigjanleika“ og kallaði eftir efnahagsstjórn sem byggði á „ábyrgð, festu og framtíðarsýn þar sem fjárlög og framkvæmd eru framkvæmd af aga og trúverðugleika,“ sagði hann að lokum.

Categories
Fréttir

Hvetur til aukins stuðnings við íþróttastarf ungmenna: „Köstum ekki krónunni fyrir aurinn“

Deila grein

23/10/2025

Hvetur til aukins stuðnings við íþróttastarf ungmenna: „Köstum ekki krónunni fyrir aurinn“

Halla Hrund Logadóttir, alþingismaður, lagði í ræðu á Alþingi áherslu á að fjárfesting í íþróttastarfi barna og ungmenna sé „ein sú besta forvörn sem völ er á“ og skili sér „margfalt til baka“. Hún hvatti ríkisstjórnina til að funda með ungmennafélagshreyfingunni um skýrar aðgerðir og aukið fjármagn.

Halla Hrund sagði að fjármunir til íþrótta væru lykilatriði fyrir betri líðan barna, öflugri námsárangri, sterkari félagsleg tengsl og aukna samheldni fólks af ólíkum uppruna. „Ef við erum ekki að styðja við forvarnir og styrkja íþróttahreyfinguna þá erum við augljóslega á rangri leið,“ sagði hún.

Að hennar mati hefur sókn í málaflokknum staðnað, á sama tíma og áhyggjur af andlegri líðan ungmenna aukast. Hún vísaði til lengri biðlista í úrræði og umræðu kennara um ofbeldi í skólum í vikunni sem liðið er. „Biðlistar í úrræði lengjast og agamál … eru líklegri til að ágerast,“ sagði hún.

Halla Hrund benti jafnframt á að rekstur margra minni íþróttafélaga víða um land stæði illa. Hún sagði Ungmennafélag Íslands (UMFÍ) hafa ítrekað kallað eftir samtali við ríkisstjórnina um fjármagn, skýrar aðgerðir og samvinnu að settu marki.
„Kæra ríkisstjórn ef ykkur er raunverulega alvara í því að bæta líðan barna þá hvet ég ykkur til að funda og ræða við ungmennafélagshreyfinguna… hún veit sínu viti, enda er hún að byggja á sannreyndum aðferðum.“

Að lokum skoraði hún á stjórnvöld að forgangsraða stuðningi við íþróttastarf sem forvarnarstarf og grunn að samfélagslegri samheldni. „Köstum ekki krónunni fyrir aurinn, sýnum heldur öflugan stuðning við íþróttastarf og ræktum þannig líf og land,“ sagði Halla Hrund og vitnaði þar í slagorð UMFÍ.

Categories
Fréttir

Stofnum Háskólafélag Suðurnesja

Deila grein

22/10/2025

Stofnum Háskólafélag Suðurnesja

Halla Hrund Logadóttir, alþingismaður, fór í störfum þingsins yfir umræðu á fundi alþingismanna með Samtökum atvinnurekenda á Reykjanesi vegna falls Play, en yfir 400 starfsmenn misstu vinnuna þar. Þá „misstu 120 vinnuna hjá Airport Associates, helmingur veltu veitingafyrirtækisins sem þjónustaði Play gufaði upp, a.m.k. 13 flugvirkjar misstu vinnuna og hótel og aðrir ferðaþjónustuaðilar hafa fundið fyrir samdrætti.“

„Já, áhrifin af falli Play á Reykjanesskaga eru mikil og þau eru ekki öll komin fram.“

Suðurnesin hafa „staðið höllum fæti” með tilliti til menntunar, atvinnuþróunar og álags vegna jarðhræringa.

„Við verðum að hafa í huga að þótt nýr aðili komi inn til að fylla skarð Play þá er það nú þannig að ef sá aðili hefur ekki heimilisfesti hér á landi þá munu staðbundin áhrif ekki vera þau sömu á þjónustu og atvinnusköpun,“ sagði Halla Hrund.

„Við eigum að huga að innviðunum. Við eigum að huga að því hvort það þurfi að flýta Reykjanesbrautinni, hvort þurfi að horfa á Suðurnesjalínu, hvort það þurfi að horfa á viðbygginguna við fjölbrautaskólann,“ enda getur menntun „gripið fólk sem nú hefur misst vinnuna og hjálpað því að koma sterkara inn í samfélagið.“

„Framsókn er að leggja til í samvinnu við fleiri aðila að við stofnum Háskólafélag Suðurnesja, háskólafélag sem er sambærilegt og starfar annars staðar eins og á Suðurlandi og miðar að því að efla nýsköpun, atvinnuþróun og efla rannsóknir þannig að þetta svæði geti verið öflugt,“ sagði Halla Hrund að lokum.

Categories
Fréttir

„Það eru blikur á lofti“

Deila grein

22/10/2025

„Það eru blikur á lofti“

Þórarinn Ingi Pétursson, alþingismaður, gagnrýndi í störfum þingsins skort á skýrum aðgerðum af hálfu ríkisstjórnarinnar í ljósi versnandi efnahagsumhverfis. Hann vísaði m.a. til nýlegs dóms Hæstaréttar um ólögmæta skilmála banka og sagði óvissu í hagkerfinu hafa aukist vegna hárrar vaxtastigs, þrálátrar verðbólgu og hækkandi kostnaðar á húsnæðismarkaði.

„Það eru blikur á lofti; sterkt gengi krónu, óvissa í ferðaþjónustu, háir vextir, þrálát verðbólga, hátt húsnæðisverð og skortur á trúverðugleika í ríkisfjármálum. Þetta er ekki góð blanda,“ sagði Þórarinn Ingi.

Kallar eftir greinargóðri áætlun

Þórarinn Ingi sagði ríkisrekstur á viðkvæmu stigi og tiltrú á hagstjórn minni en þörf væri á. Hann spurði hvar aðgerðir ríkisstjórnarinnar væru og hvenær þær yrðu birtar. „Alþingi verður að fá skýra mynd af hagræðingarverkefnum ríkisstjórnarinnar án tafar,“ sagði hann og bætti við að aukið aðhald og skilvirkni ríkisins væri „grundvallaratriði efnahagsmála“.

Húsnæðismarkaður undir pressu

Þórarinn Ingi segir að húsnæðismarkaðurinn sýni vel þá stöðu sem uppi sé: byggingarkostnaður hafi hækkað verulega á síðustu tveimur árum, verktakar dragi saman seglin, ný verkefni tefjist og fjármögnun sé of dýr til að arðsemi haldist. „Staðan er ekki sjálfbær,“ sagði hann.

Hvetur til skjótvirkra mótvægisaðgerða

Þórarinn Ingi hvatti ríkisstjórnina til að leggja fram aðgerðir um hagræðingu og skýr áform á húsnæðismarkaði sem fyrst, þannig að unnt verði að ræða þau faglega bæði á Alþingi og með hagsmunaaðilum.

„Ég hvet ríkisstjórnina til að leggja fram aðgerðir um hagræðingu og áform m.a. á húsnæðismarkaði eins fljótt og kostur er,“ sagði hann að lokum.