Category: Fréttir

Hafinn er gulur september, helgaður samvinnu stofnana og félagasamtaka sem vinna að geðrækt og sjálfsvígsforvörnum. Gulur er litur sjálfsvígsforvarna og táknrænn fyrir þá vitundarvakningu sem er markmið mánaðarins og einkennist af fjölbreyttum viðburðum sem allir fjalla um þetta mikilvæga samfélagsmál á einn eða annan hátt.

Willum Þór Þórsson heilbrigðisráðherra flutti ávarp þegar formlegri dagskrá mánaðarins var ýtt úr vör í Ráðhúsi Reykjavíkur og fjallar jafnframt um þessi mál í nýlegri blaðagrein. Hann leggur áherslu á að forvarnir séu viðvarandi verkefni sem þurfi að nálgast samkvæmt bestu þekkingu á hverjum tíma. Starfshópur á hans vegum vinnur nú að því að uppfæra aðgerðaáætlun í sjálfsvígsforvörnum í samræmi við lýðheilsu- og geðheilbrigðisstefnu og er stefnt að því að uppfærð áætlun verði tilbúin fyrir lok mánaðarins:

„Ég bind vonir við að uppfærð aðgerðaáætlun í sjálfsvígsforvörnum muni stuðla að betra geðheilbrigði fólksins í landinu og draga markvisst úr tíðni sjálfsvíga.“ 

„Mestum árangri náum við með því að virkja sem flesta til þátttöku og efla vitund fólks um þá staðreynd að geðheilbrigði er ein af grundvallarforsendum heilbrigðis okkar.“ Hann bendir á að allir geti lagt eitthvað af mörkum: „Með því að rétta út hjálpar hönd, sýna hlýju, skilning og samhug þá getum við öll haft áhrif.“

• Lífsbrú – miðstöð sjálfsvígsfornara
• Gulur september dagskrá
• Willum Þór Þórsson: Er ekki allt í gulu

Lífsbrú, miðstöð sjálfsvígsforvarna

Til þess að styðja enn frekar við sjálfsvígsforvarnir var á síðasta ári veitt varanleg fjárveiting til stöðugildis verkefnastjóra sjálfsvígsforvarna hjá embætti landlæknis auk þess sem Lífsbrú, miðstöð sjálfsvígsforvarna var stofnuð. Með stofnun Lífsbrúar er nú komin vettvangur fyrir sjálfsvígsforvarnir í landinu. Markmið miðstöðvarinnar er að vinna að sjálfsvígsforvörnum í samræmi við aðgerðaáætlun stjórnvalda. Samhliða opnun miðstöðvarinnar var settur á laggirnar Lífsbrúarsjóður sem ætlað er að byggja undir og styðja við sjálfsvígsforvarnir. 

Geðrækt og forvarnir byggjast á samvinnu

Heilbrigðisráðherra leggur áherslu á að geðrækt og forvarnir eru samvinnuverkefni sem er samofið samfélaginu, enda snerti það flesta anga þess. Fjölmargir aðilar, jafnt stofnanir, félagasamtök og einstaklingar vinni óeigingjarnt og afar mikilvægt starf á þessu sviði af hugsjón og eldmóði. Þetta sé ómetanlegt og mikilvægt fyrir stjórnvöld og framgang markmiða þeirrar stefnu sem mörkuð hefur verið í málaflokknum.

Heimild: stjr.is

Nýskipaður aðgerðahópur vegna ofbeldis í garð og á meðal barna hóf störf í dag. Hópnum er falið að hrinda í framkvæmd aðgerðum sem mennta- og barnamálaráðuneytið og dómsmálaráðuneytið kynntu á blaðamannafundi 25. júní sl. og aðgerðum heilbrigðisráðuneytisins er lúta að heilbrigði og vellíðan barna. Með aðgerðunum er ætlunin að sporna við þróun í átt að auknu ofbeldi, auka forvarnarstarf og leiða saman fjölbreytta þjónustu- og viðbragðsaðila í samstilltu átaki gegn vaxandi ofbeldi meðal barna og ungmenna á Íslandi.

„Þetta er mjög al­var­leg þróun og við vilj­um alls ekki að þetta haldi áfram að vaxa með þeim hætti sem verið hef­ur og við verðum að vinda ofan af þessu. Það eru all­ir sam­mála um það að við verðum að stíga eins fast inn og mögu­legt er og við verðum að ná að virkja alla aðila í þessu. Aðgerðirn­ar eru grunn­ur að þjóðrátaki og eiga að miða að því að virkja allt sam­fé­lagið með for­vörn­um, sam­tali og líka efl­ingu lög­gæslu,“ segir Ásmundur Einar Daðason, mennta- og barnamálaráðherra.

• ruv.is – Boðar þjóðarátak gegn ofbeldi og vopnaburði barna

• mbl.is ‒ „Við verðum að vinda ofan af þessu“

Frá því að grunur vaknar um að barn hafi orðið fyrir alvarlegu ofbeldi eða er líklegt til að verða fyrir því, skiptir sköpum hvernig brugðist er við til þess að tryggja vernd, vellíðan og öryggi þess. Hið sama á við um barn sem hefur beitt eða er líklegt til að beita ofbeldi. Þjónusta sem tekur mið af þörfum barna er einn mikilvægasti liðurinn í því að tryggja börnum viðeigandi og tímanlega aðstoð þegar hennar er þörf.

Mikil áhersla er lögð á þétta og góða samvinnu allra þeirra sem koma að málefnum barna. Hópurinn er skipaður fulltrúum mennta- og barnamálaráðuneytisins, dómsmálaráðuneytisins, heilbrigðisráðuneytisins, Sambands íslenskra sveitarfélaga, Miðstöðvar menntunar og skólaþjónustu, Reykjavíkurborgar, Barna- og fjölskyldustofu, heilsugæslu höfuðborgarsvæðisins, embættis ríkislögreglustjóra, lögregluembætta og Heimilis og skóla.

Starfshópnum er ætlað að forgangsraða aðgerðum, móta áætlun um framkvæmd og innleiðingu þeirra, fylgja innleiðingunni eftir og mæla árangur. Með markvissri innleiðingu aðgerða, eftirfylgni og árangursmælingum er ekki einungis verið að mæta þeirri alvarlegu stöðu sem upp er komin hér á landi heldur gefst einnig kostur á því að varpa ljósi á umfang og eðli vandans og bregðast rétt við. Slíkt er afar þarft til þess að tryggja viðeigandi viðbrögð og úrræði, auk þess sem það dregur úr líkunum á ófyrirséðum neikvæðum afleiðingum inngrips.

Heimild: stjr.is

Willum Þór Þórsson, heilbrigðisráðherra, hefur staðfest viðauka við samning Sjúkratrygginga Íslands og SÁÁ um flýtiþjónustu vegna fíknsjúkdóma og snemminngrip fyrir einstaklinga með alvarlega ópíóíðafíkn. Samningur þess efnis var undirritaður í dag við sjúkrahúsið á Vogi.

Willum Þór segir mjög mikilvægan áfanga felast í þessum samningsviðauka sem feli í sér aukna þjónustu og bætt aðgengi:

„Auk þess að fjölga viðhaldsmeðferðum er ánægjulegt að sjá flýtimóttöku raungerast, samvinnu stofnana, Landspítala og SÁÁ fyrir þau sem eru í brýnni þörf á innlögn eða meðferð.“ 

Viðaukinn felur í sér viðbótarþjónustu sem heilbrigðisstofnanir geta vísað í og þannig aukið aðgengi að mikilvægri meðferð í þeim tilgangi að tryggja tímanlegt aðgengi. Hann er liður í að stytta bið eftir þjónustu ásamt því að auka aðgengi að viðeigandi úrræðum að undangengnu faglegu mati á meðferðarþörf. Með þessum hætti má skapa samfellu milli þjónustuþrepa í heilbrigðisþjónustu og auka samvinnu við aðra þjónustuveitendur. Lagt er upp með að viðaukasamningurinn verði hluti af nýjum heildarsamningi um þjónustu SÁÁ sem stefnt er að taki gildi um áramótin.

Samningurinn er liður í aðgerðum stjórnvalda til að sporna við skaða af völdum ópíóðafíknar sem samþykktar voru í ríkisstjórn. Þar var sérstaklega lagt til að þróuð yrði flýtimóttaka þar sem einstaklingum í bráðum vanda er tryggt aðgengi að gagnreyndri heilbrigðisþjónustu á borð við fráhvarfsmeðferð, vímuefnameðferð eða viðhaldsmeðferð sem mætir þeirra þörfum.

Aukin þjónusta

Tilvísanir í þjónustuna fara í sérstakan farveg innan SÁÁ, með faglegu mati á þörf og aðgengi að viðeigandi þjónustustigi. Jafnframt gerir viðaukinn SÁÁ kleift að auka þjónustu við einstaklinga með ópíóíðafíkn og miðað er við að allt að 450 einstaklingar hafi aðgang að lyfjameðferð við ópíóíðafíkn árlega í göngudeild. Sigurður H. Helgason forstjóri Sjúkratrygginga fagnar þessu viðbótar skrefi sem nú hefur verið tekið „Það er fyrst og fremst ánægjulegt að þessi hópur fái öflugri þjónustu og stuðning sem svo lengi hefur verið beðið eftir.“  Undir það tekur Anna Hildur Guðmundsdóttir formaður SÁÁ og bætir við að hann muni efla þjónustu SÁÁ en frekar. „Þessi viðauki gerir okkur kleift að styrkja enn frekar starfið okkar og auka þjónustu. Við fáum betri yfirsýn yfir þörfina fyrir meðferð á öllum stigum og hvernig hún birtist í heilbrigðiskerfinu, auk þess sem hún eykur gagnsæi um hvernig okkur gengur að mæta þessari þörf í góðri samvinnu við Sjúkratryggingar og heilbrigðisyfirvöld.“ 

Liður í aðgerðum stjórnvalda

Umfangsmikil stefnumótun stendur yfir í heilbrigðisráðuneytinu í málaflokknum og er starfshópur að störfum að uppfæra heildarstefnu í áfengis- og vímuvörnum. Sú stefna mun taka til forvarna, meðferðarúrræða, eftirfylgni meðferðar, endurhæfingar og lagaumhverfis. Áhersla er lögð á að stefnan taki mið af mismunandi þörfum hópa með tilliti til meðferðar við fíknisjúkdómi.

Samhliða vinnu starfshópsins er unnið að stöðumati og kortlagningu á þeirri heilbrigðisþjónustu sem er fyrir hendi í dag fyrir fólk sem þarf á meðferð eða endurhæfingu að halda vegna vímuefnavanda. Sú vinna mun styðja við stefnumótun í málaflokknum til framtíðar.

Heimild: stjr.is

Forsætisráðherra, mennta- og barnamálaráðherra, fjármála- og efnahagsráðherra, Reykjavíkurborg, Knattspyrnusamband Íslands og Frjálsíþróttasamband Íslands undirrituðu í dag viljayfirlýsingu um framtíðaruppbyggingu þjóðarleikvanga fyrir knattspyrnu og frjálsíþróttir í Laugardal.

Með yfirlýsingunni er stefnt að uppbyggingu tveggja aðskilinna þjóðarleikvanga utanhúss í Laugardal, þar sem þegar er unnið að uppbyggingu þjóðarhallar fyrir innanhússíþróttir.

• RÚV – Frjálsíþróttirnar fluttar og nýtt gras lagt á Laugardalsvöll

• VISIR.IS – Leggja hybrid gras á Laugardalsvöll og frjálsíþróttir fá aðra aðstöðu

Laugardalsvöllur yrði þannig byggður upp sem knattspyrnuvöllur eingöngu, þar sem mögulegt yrði að leika stærstan hluta ársins, en nýr þjóðarleikvangur í frjálsíþróttum risi á nýjum stað í Laugardal.

Alþjóðlegur árangur kallar á bætta aðstöðu

Markmiðið er að byggja upp leikvanga í knattspyrnu og frjálsíþróttum með heildarumgjörð og búnað sem uppfylla kröfur til alþjóðlegra keppnisviðburða.

Metnaður stjórnvalda stendur eðli málsins samkvæmt til þess að styðja við sívaxandi árangur og afrek Íslendinga í alþjóðlegri íþróttakeppni, en mikilvægt er að leikvangar standist ríkar kröfur alþjóðlegra íþróttasambanda til alþjóðlegrar keppni.

Laugardalsvöllur, sem hefur verið vettvangur glæsilegra íþróttaafreka frá 1959, er sá leikvangur sem kemst næst því að uppfylla alþjóðlegar kröfur – en þar er hins vegar úrbóta þörf.

Góður árangur íslenskra landsliða og félagsliða í knattspyrnu leiðir til þess að spila þarf leiki í alþjóðlegri keppni allt árið um kring. Fyrsti áfangi í uppbyggingu Laugardalsvallar verður að skipta út núverandi grasi á vellinum fyrir blandað gras (svokallað hybrid-gras) og setja hitunarkerfi undir völlinn. Markmiðið er að gera Laugardalsvöll þannig leikfæran mun stærri hluta ársins en nú er.

Ríki og borg leggja hvor um sig allt að 250 m.kr. til framkvæmdarinnar. Þjóðarleikvangur ehf., sem er í eigu ríkisins, Reykjavíkurborgar og KSÍ, annast verkið.

Framúrskarandi aðstaða fyrir frjálsar íþróttir

Með ákvörðun um notkun hybrid-grass á Laugardalsvelli er þar með útilokuð keppni í kastgreinum frjálsíþrótta. Því verður lagt kapp á að reisa nýjan þjóðarleikvang fyrir frjálsíþróttir og hrinda þeirri vinnu af stað eins fljótt og kostur er. Í því samhengi er m.a. horft til keppni á Smáþjóðameistaramóti á Íslandi 2028 sem og Smáþjóðaleika, fáum árum síðar. Vinnan muni byggja á tillögum starfshóps mennta- og menningarmálaráðuneytisins um þjóðarleikvang í frjálsíþróttum frá árinu 2021. Leikvanginum er þannig ætlað að vera opinn og aðgengilegur þjóðarleikvangur lýðheilsu sem og mikilvægur þáttur í afreksuppbyggingu með tengingu við Afreksmiðstöð Íslands.

Þá mun mennta- og barnamálaráðherra, sem fer með málefni íþrótta, leggja fram tillögur að aðstöðu fyrir æfingar og keppni í frjálsíþróttum á meðan á uppbyggingu nýs leikvangs stendur í samstarfi við Frjálsíþróttasamband Íslands.

Heimild: stjr.is

Lánshæfismatsfyrirtækið Fitch Ratings hefur birt (30. ágúst 2024) mat á lánshæfi ríkissjóðs og segir horfur stöðugar. Fitch segir að A lánshæfiseinkunn ríkissjóðs endurspegli miklar tekjur á mann og góða stjórnarhætti sem eru sambærilegri við lönd með AAA og AA lánshæfiseinkunn. Smæð hagkerfisins, einsleitni útflutnings og háar opinberar skuldir halda aftur af einkunninni.

• Fréttatilkynning Fitch

Ríkissjóður býr yfir umtalsverðum viðnámsþrótti, er skýrist af miklum gjaldeyrisforða og góðri sjóðsstöðu, sem mun draga úr næmni gagnvart ytri áföllum.

• Til styrkleika teljast verulegar lífeyrissjóðseignir, traust fjármálakerfi og sterkir efnahagsreikningar einkageirans.

Aukin tiltrú á markverða og viðvarandi lækkun í skuldahlutfalli hins opinbera, meiri leitnivöxtur þjóðarbúsins og/eða vísbendingar um aukna fjölbreytni hagkerfisins sem minnka næmni Íslands gagnvart ytri áföllum gætu haft jákvæð áhrif á lánshæfiseinkunn ríkissjóðs.

Markvert verra skuldahlutfall hins opinbera, til dæmis vegna viðvarandi slaka í ríkisfjármálum, eða alvarlegt efnahagsáfall, til dæmis vegna skarprar leiðréttingar á fasteignamarkaði, gætu haft neikvæð áhrif á lánshæfiseinkunn ríkissjóðs.

Verðbólga og verðbólguvæntingar eru enn yfir efri mörkum verðbólgumarkmiðs Seðlabanka Íslands (2,5%). Gert er ráð fyrir að verðbólga verði að meðaltali 6,1% árið 2024 og fari niður í 4,1% árið 2025. Það eru jákvæðar fréttir frá því verðbólgan mældist hæst 10,2% í janúar 2023.

Alþjóðagjaldeyrissjóðurinn bjartsýnn um stöðu og horfur í íslenskum efnahagsmálum

Árleg skýrsla Alþjóðagjaldeyrissjóðsins um íslenskt efnahagslíf hefur verið birt. Sjóðurinn gerir reglubundnar úttektir á efnahagslífi aðildarlanda sinna á grundvelli 4. greinar stofnsáttmálans (e. Article IV Consultation). Sendinefnd frá sjóðnum var hér á landi í maí síðastliðnum til viðræðna við íslensk stjórnvöld og aðra hagaðila.

Í skýrslunni kemur m.a. fram að sjóðurinn telji að:

• styrk og samræmd aðhaldsstefna stjórnvalda hafi dregið úr ójafnvægi innanlands og gagnvart útlöndum.

• aðhald bæði peningamála og opinberra fjármála er talið hæfilegt og nú er útlit fyrir að dragi úr verðbólgu og hagvexti til skemmri tíma. Heilt á litið eru horfur góðar.

• þegar hægja tekur á umsvifum í hagkerfinu ætti efnahagsstefnan að tryggja mjúka lendingu, ná verðbólgu niður í markmið og draga úr halla í ríkisfjármálum til að auka viðnámsþrótt gegn áföllum í framtíðinni.

• áframhaldandi árangur við innleiðingu helstu ráðlegginga sjóðsins úr úttekt á fjármálakerfinu sem lauk 2023 (FSAP) er mikilvægur til að styðja við fjármálastöðugleika. Kerfisumbætur ættu að miða að því að hlúa að nýsköpun og viðhalda árangri í að auka fjölbreytni í íslensku efnahagslífi ásamt því að hraða grænni umbreytingu.

• hagvaxtarhorfur til meðallangs tíma eru  bjartar og sjóðurinn spáir meiri hagvexti að jafnaði hér en í öðrum þróuðum ríkjum.

• sjóðurinn telur að aukin fjölbreytni í íslensku efnahagslífi og stuðningur stjórnvalda við nýsköpun, sem þegar er farinn að skila árangri, styðji áfram við framleiðnivöxt og aukinn viðnámsþrótt hagkerfisins gagnvart áföllum.

• nýgerðir kjarasamningar eru stórt skref í rétta átt á íslenskum vinnumarkaði. Samningarnir stuðla að minni verðbólgu ásamt því varðveita samkeppnishæfni þjóðarbúsins gagnvart útlöndum.

Sjóðurinn styður áform stjórnvalda um áframhaldandi aðhald í ríkisfjármálum og samræmast metnaðarfull markmið stjórnvalda í fjármálaáætlun áranna 2025-29 bættu svigrúmi opinberra fjármála til að mæta framtíðaráföllum.

Upptaka fjármálareglna að nýju telur sjóðurinn að muni stuðla að sjálfbærni í opinberum fjármálum og efnahagslegum stöðugleika. Þrátt fyrir framangreint telur AGS að frekari aðgerða sé þörf til að tryggja að aðhaldsstig ríkissjóðs verði áfram hæfilegt. Sjóðurinn telur t.a.m. rétt að snúa við raunaukningu útgjalda frá fjármálaáætlun 2023-2027 sem sumpart er komin til vegna þess að faraldurstengd útgjöld hafa ekki fengið að renna sitt skeið. Þá leggur sjóðurinn áherslu á að ríkissjóður spari allar tekjur sem eru umfram áætlanir.

• Skýrslan á vef Alþjóðagjaldeyrissjóðsins

• Svæðissíða Íslands á vef Alþjóðagjaldeyrissjóðsins

Willum Þór Þórsson heilbrigðisráðherra hefur undirritað viljayfirlýsingu um opnun heilsugæslustöðvar í Suðurnesjabæ ásamt Guðlaugu Rakel forstjóra Heilbrigðisstofnunar Suðurnesja (HSS) og Magnúsi Stefánssyni bæjarstjóra.

Markmiðið með viðbótarstarfsstöð HSS í Suðurnesjabæ er að bæta aðgengi að heilsugæsluþjónustu í sveitarfélaginu, færa hana nær íbúum og styrkja um leið þjónustuna við íbúa. Á starfstöðinni verður í boði almenn heilsugæsluþjónusta á ákveðnum tímum. Fyrirkomulagið fellur vel að áherslum stjórnvalda um jafnt aðgengi óháð búsetu og því verkefni að efla heilsugæsluna sem fyrsta viðkomustað notenda innan heilbrigðiskerfisins. Áætlað er að þjónustan á nýrri starfsstöð verði aðgengileg íbúum næsta vor.

Suðurnesjabær varð til við sameiningu Sandgerðisbæjar og Sveitarfélagsins Garðs fyrir 6 árum og er ört vaxandi sveitarfélag. Íbúum hefur fjölgað jafnt og þétt á undanförnum árum og telur íbúafjöldi í Suðurnesjabæ 4.184 íbúa. Þjónustan verður staðsett í Vörðunni, húsnæði Suðurnesjabæjar að Miðnestorgi 3 í Sandgerði.

Langþráð ákvörðun og mun skipta sköpum fyrir aðgengi íbúa!

„Það er sannarlega mikið fagnaðarefni að baráttan fyrir bættri heilbrigðisþjónustu á Suðurnesjum sé nú að skila sér í undirritun viljayfirlýsingar um rekstur heilsugæslusels í Suðurnesjabæ. Þessi ákvörðun er langþráð og mun skipta sköpum fyrir aðgengi íbúa sem hefur verið ábótavant frá því að þjónusta Heilbrigðisstofnunar Suðurnesja var lögð niður í sveitarfélaginu vegna fjárskorts. Álagið á heilsugæsluna í Reykjanesbæ hefur aukist verulega á undanförnum árum og því er opnun heilsugæslusels afar brýn, í næst stærsta bæjarfélagi á Suðurnesjum, til þess að færa þjónustuna nær íbúunum,“ segir Jóhann Friðrik Friðriksson, alþingismaður.

„Þegar ég settist á Alþingi, gerði ég það að forgangsverkefni mínu að bæta heilbrigðisþjónustu á Suðurnesjum enda var það eitt mikilvægasta verkefnið í hugum kjósenda á svæðinu. Ég lagði áherslu á aðgengi að heilbrigðisþjónustu í heimabyggð og lagði fram þingsályktun um heilsugæslusel í Suðurnesjabæ tvívegis. Ég fékk verulega góðan stuðning Willums Þórs Þórssonar heilbrigðisráðherra auk bæjarfulltrúa flokksins í Suðurnesjabæ og bæjarstjóra sem nú er að skila árangri öllum til heilla. Frá því að ég hóf baráttu mína hefur árangurinn í heilbrigðismálum verið verulegur. Ný einkarekin heilsugæsla hóf starfsemi við Aðaltorg í Reykjanesbæ, sem hefur stórbætt aðgengi að heilbrigðisþjónustu á svæðinu og fengið afar jákvæðar viðtökur. Stöðin er að auki fyrsta einkarekna heilsugæslan sem starfar samkvæmt nýju fjármögnunarlíkani fyrir landsbyggðina. Það gekk ekki þrautalaust að ná fram slíkum árangri en dropinn holar steininn,“ segir Jóhann Friðrik.

Heilbrigðisþjónusta í Suðurnesjabæ verður að veruleika!

Anton Guðmundsson, bæjarfulltrúi og oddviti Framsóknar í Suðurnesjabæ, segir „bæjaryfirvöld í Suðurnesjabæ hafa lengi kallað eftir því að heilsugæsluþjónusta verði veitt í sveitarfélaginu. Við í Framsókn hófum tafarlaust samtöl við þingmenn okkar í Suðurkjördæmi, Sigurð Inga, fjármálaráðherra, Jóhann Friðrik og Hafdísi Hrönn, til að þrýsta á málið. Einnig höfum við átt fundi og samtöl við Willum Þór Þórsson, heilbrigðisráðherra. Með miklum samtakamætti og samvinnuhugsjónina að leiðarljósi er þetta mikilvæga réttlætismál nú að raungerast – heilbrigðisþjónusta verður brátt í boði í heimabyggð fyrir okkar íbúa. Með tvo bæjarfulltrúa í Suðurnesjabæ, þrjá þingmenn í Suðurkjördæmi og heilbrigðisráðherra er slagkraftur okkar í Framsókn mikill.“

• Framsóknarflokkurinn tryggir heilbrigðisþjónustu í Suðurnesjabæ