Category: Fréttir

„Virðulegi forseti. Ég vil, eins og fleiri þingmenn hafa gert, ræða nýja skýrslu Barnahjálpar Sameinuðu þjóðanna um efnislegan skort barna á Íslandi sem kynnt var í síðustu viku. Niðurstöðurnar vekja mig virkilega til umhugsunar. Ég tel að við eigum að taka þessar niðurstöður alvarlega og ígrunda vel ástæður skortsins og hvernig bregðast megi við.
Rannsókn sem gerð var árið 2014 leiðir í ljós að alls 9,1% barna á Íslandi á aldrinum 1–15 ára líður efnislegan skort, eða rúmlega 6.000 börn. Þar af eru um 1.600 börn sem skortir fleiri en þrenn af þeim gæðum sem spurt var um. Fjöldinn hefur tvöfaldast frá árinu 2009 þegar sams konar rannsókn var gerð. Skorturinn mælist mestur þegar kemur að húsnæði og á Íslandi eru mestar líkur á því að þau börn líði skort sem eiga foreldra sem eru í hálfu starfi eða í lægra starfshlutfalli, þar með talin eru börn þeirra sem eru atvinnulausir. Næst á eftir koma börn foreldra sem eru yngri en 30 ára og síðan börn foreldra sem eru í leiguhúsnæði.
Fyrstu viðbrögð mín voru að það er afskaplega mikilvægt að í vinnu velferðarnefndar þessa dagana verði hugað sérstaklega að því að þær breytingar á húsnæðiskerfinu sem nú er unnið að komi þessum hópum til góða. Nefndin verður að fara vel yfir það. Ég er líka mjög hugsi yfir skorti hvað varðar félagslíf barna en niðurstöðurnar sýna að 5,1% barna líður skort á sviði félagslífs eða um 3.400 börn. Algengasta ástæðan er sú að barnið getur ekki boðið vinum heim til að borða eða leika. Félagsleg einangrun barna er alvarlegt mál. Stafar hún af skorti á efnislegum gæðum, ófullnægjandi heilbrigðisþjónustu við fjölskyldur, viðhorfum í samfélaginu eða einhverju öðru? Eru þetta sömu börnin og ekki geta tekið þátt í tómstundastarfi? Regluleg gagnaöflun um stöðu barna er mikilvæg og okkur ber stöðugt að vinna að velferð og tryggja réttindi þessa hóps.“
Líneik Anna Sævarsdóttir — í störfum þingsins 26. janúar 2016.

„Hæstv. forseti. Íslensk náttúra býr yfir mikilli fegurð, um það eru allir sammála, og er gríðarlega auðlindarík, bæði til sjávar og sveita. Af auðlindunum hefur þjóðin lifað frá því öndvegissúlur Ingólfs Arnarsonar ráku á land og jafnvel eitthvað fyrr. Ein er sú auðlind sem við Íslendingar höfum verið bæði þakklátir og stoltir af, en það eru fallvötnin sem með krafti sínum framleiða rafmagn þegar þau streyma í gegnum rafala sem komið hefur verið fyrir í byggingum virkjana vítt og breitt um landið á síðustu rúmum 100 árum. Virkjanamál okkar eru mikið mál sem flestir hafa skoðun á og ekki síst sú hlið sem kölluð er sjónmengun. Önnur mengun er minni vegna þess hreinleika sem í kröftunum er og framleiða rafmagnið, þ.e. vatninu. Hveravirkjanir eru nokkrar, vindorkuvirkjanir einhverjar, en sjávarfalla- og ölduvirkjanir að mestu enn á þróunarstigi. Eitthvað er um sólarrafhlöðuvirkjun, en þó aðallega til heimabrúks.
Þegar kemur að sjónmengun þykja loftlínur og þau stauravirki sem halda línunum uppi ekki mikil prýði og allra síst ef minnst er á að leggja þær yfir hálendið. Jarðstrengir er kostur sem byrjað er að nota í auknum mæli í háspennulögnum, en er þó dýrari í framkvæmd, en á móti kemur minni viðhaldskostnaður auk þess sem ísing og foktjón heyra sögunni til.
Þjónustuöryggi er sagt verulega ábótavant sakir flutningsgetu raflína annars vegar og mikils álags og aldurs lína hins vegar. Heyrt hef ég að á mestu annatímum á loðnuveiðum og -vinnslu séu vinnslur keyrðar á dísilvélum á sumum stöðum vegna skorts á rafmagni. Er þetta ekki eitthvað sem gæti verið í lagi ef rétt væri á málum haldið? Mitt álit er að umræða um virkjanamál sé ekki á góðum stað á Alþingi og því Alþingi ekki til sóma.“
Sigurður Páll Jónsson — í störfum þingsins 26. janúar 2016.
 

„Virðulegi forseti. Eins og kunnugt er gekk aftakaveður tvisvar yfir Austurland í lok síðasta árs, annars vegar óhemju úrkoma samfara miklum leysingum þann 28. desember og hins vegar hvassviðri samfara óvenjulágum loftþrýstingi og hárri sjávarstöðu þann 30. desember. Í bæði skiptin varð verulegt tjón á mannvirkjum og mikið rof á landi. Tjón varð á fasteignum, lausafé, samgöngumannvirkjum og vatns- og fráveitum vegna vatnsflóða og skriðufalla þann 28. desember víða um Austurland, m.a. tugmilljóna króna tjón á vegum. Þann 30. desember varð einnig tjón á fasteignum, lausafé, t.d. bílum og vélum, fráveitum, vegum, flugvöllum og hafnarmannvirkjum, vegna sjávarflóða og foks, einkum á svæðinu frá Djúpavogi á Eskifjörð.
Í þessu veðri urðum við vitni að forsjálni, dugnaði og hugrekki björgunarsveita og fjölda annarra sem forðuðu því að tjónið yrði meira en raun varð á. Margir unnu í kapp við veður og vatn til að forða tjóninu og á nokkrum stöðum komu síðan íbúar saman eftir veðrið og hreinsuðu umhverfið. Allt þetta fólk á miklar þakkir skildar.
Þá vil ég líka vekja athygli á því að forsætisráðherra kallaði strax saman viðbragðshóp ráðuneyta vegna ástandsins á Austurlandi sem hefur haft það hlutverk að afla upplýsinga til að fá yfirýn yfir það tjón sem varð. Sveitarfélögin, Viðlagatrygging, Minjastofnun og fleiri hafa unnið að öflun upplýsinga um tjónið á síðustu vikum og komið þeim áfram til ráðuneytisins. Á næstu dögum ættu því að liggja fyrir heildarupplýsingar um tjónið og að hversu miklu leyti þeir sem urðu fyrir því eiga rétt á bótum. Þá verður farið sérstaklega yfir það tjón sem fellur utan hefðbundinna trygginga og metið hvort og að hvaða marki yrði hugsanlega hægt að bæta það.“
Líneik Anna Sævarsdóttir — Í störfum þingsins miðvikudaginn 20. janúar 2016.

„Hæstv. forseti. Mig langar til að eiga orðastað við hv. þm. Helga Hrafn Gunnarsson. Kveikjan er viðtal við hv. þingmann í Viðskiptablaðinu í haust, 17. september, þar sem yfirskriftin er: Ekki réttlætismál að jafna tekjur. Þar segir hv. þingmaður að það sé einkaskoðun hans þar sem Píratar hafa ekki beina afstöðu til málsins. Hann segir sjálfur að það að jafna tekjur sé ekki réttlætismarkmið í sjálfu sér.
Nú langar mig til að spyrja hv. þingmann hvort þetta sé eitthvað sem hann hyggist færa inn í stefnu Pírata, t.d. fyrir næstu kosningar, að það sé ekki réttlætismál að jafna tekjur.
Síðan er hér önnur lína sem ég staldraði við. Nú vitna ég beint í þingmanninn, þ.e. ef Viðskiptablaðið hefur rétt eftir honum, með leyfi forseta:
„Mér finnst líka mikilvægt að enginn sé fátækur, það er ekki staðan í dag. Fullt af fólki er fátækt, sérstaklega öryrkjar, ellilífeyrisþegar og svo framvegis. Og auðvitað bara plain aumingjar, ég vil ekkert að þeir séu fátækir heldur.“
Ég geri ráð fyrir að þessi skoðun hans byggist á einhverri ákveðinni greiningu og nú langar mig að spyrja þingmanninn: Hversu stór er þessi síðastnefndi hópur? Fer hann stækkandi? Er hann kynbundinn? Eru fleiri konur en karlar þarna? Er hann svæðabundinn? Eru fleiri í þessum hópi á höfuðborgarsvæðinu eða úti á landsbyggðinni?
Þá hlýt ég líka að spyrja hvort hv. þingmaður hyggist beita sér fyrir því innan píratahópsins að eitthvað verði sérstaklega gert fyrir þennan hóp og þá hvað ef Píratar hafa ekki stefnu í þessu máli heldur.
Mig langar því til að hv. þingmaður svari fyrir mig og þjóðina þeim tveim spurningum sem ég lagði hérna fyrir hann.“
Þorsteinn Sæmundsson — Í störfum þingsins miðvikudaginn 20. janúar 2016.

„Hæstv. forseti. Ég vil hefja mál mitt á því að óska okkur öllum gleðilegs árs og fagna því að þing skuli vera komið saman á ný. Þá vil ég nota tíma minn í dag til að vekja athygli á fundi sem atvinnu- og byggðamálaráðherra og Byggðastofnun buðu þingmönnum til í gær. Tilefni fundarins var að nú er að hefjast vinna við gerð nýrrar byggðaáætlunar. Sú vinna byggir á lögum um byggðaáætlun og sóknaráætlanir frá 30. júní 2015. Með tilkomu þeirra laga verður sú breyting helst að gildistími byggðaáætlunar er nú sjö ár í stað fjögurra og einnig að hún nær líka til höfuðborgarsvæðisins. Með setningu þessara laga var verið að lögfesta vinnulag sem menn hafa verið að þróa og vinna áfram um nokkurt skeið. Í raun má rekja forsögu þessa allt til þjóðfundarins sem haldinn var í Laugardalshöll 2009 og sambærilegra funda í öllum landshlutum árið 2010. Með tilkomu sóknaráætlana hafa aukin völd og ábyrgð á útdeilingu fjármagns á sviði byggða- og samfélagsþróunar verið flutt til þeirra sem nær standa verkefnum og þekkja best til aðstæðna.
Til að gera langa sögu stutta er staðan sú að nú hafa þrír farvegir verið sameinaðir í einn, þ.e. framlög til sóknaráætlana, vaxtarsamninga og menningarsamninga, og við erum með heildarlög um byggðaáætlun og sóknaráætlanir. Þessu formi sem nú er búið að lögfesta er ætlað að bæta verklag við gerð stefnumótunar og áætlanagerðar á sviði byggðamála.
Ólíkt því sem tíðkast í nágrannalöndum okkar voru byggðamál áður eingöngu á hendi ríkisins og höfuðborgin stóð utan byggðamála. Það að líta á landið sem eina heild og öll byggðarlög sem mikilvægan hlekk í öflugu samfélagi okkar tel ég grunn að farsæld. Byggðaáætlun er á ábyrgð okkar allra og mikilvægt að sem flestir komi að gerð hennar. Ég fagna því að nú skuli áætlanir ná til lengri tíma. Það veitir meiri kjölfestu og er ekki háð dægursveiflu stjórnmálanna, heldur gefur okkur tækifæri til að móta stefnu til framtíðar svo hér megi áfram dafna byggð um allt land sem byggir á jafnrétti til búsetu. Munum að setja upp gleraugu byggðasjónarmiða í allri okkar vinnu og höldum áfram að ræða byggðamál því að þessi málaflokkur snertir okkur öll.“
Þórunn Egilsdóttir — Í störfum þingsins miðvikudaginn 20. janúar 2016.