Ingibjörg Isaksen, alþingismaður, ræddi kjördæmaviku þingmanna Norðausturkjördæmis í upphafi októbermánaðar í störfum þingsins.
„Þessi vika er afar mikilvæg okkur þingmönnum sem störfum í þágu landsmanna allra og nauðsynlegt fyrir okkur að nýta þetta tækifæri einmitt til að ná samtali, hvort sem það er við stjórnendur sveitarfélaga, heilbrigðisstofnana, skólastofnana eða jafnvel fyrirtækja. Seinni kjördæmavikan, sem verður eftir áramót, er þá hugsuð meira fyrir flokkana og líka til að ná frekara samtali við grasrótina,“ sagði Ingibjörg.
Sagði hún þingmenn hafa náð mikilvægum fundum í kjördæminu þó svo að um langan veg hafi verið að fara, enda Norðausturkjördæmi gríðarlega stórt kjördæmi og víðfemt. Voru þingmenn vel nestaðir fyrir verkefni vetrarins.
„Það kemur kannski ekki á óvart að samgöngur voru rauði þráðurinn á öllum þeim fundum sem við áttum með fólki þar sem var verið að tala um mikilvægi þess að tengja saman atvinnusvæði, stytta vegalengdir og auka umferðaröryggi,“ sagði Ingibjörg.
Heilbrigðismál voru rædd og kom fram að margt hefur verið gert, m.a. „að fjölga heilsugæslulæknum og bæta bráðaþjónustu, en auðvitað má standa enn betur að þessu þó að vel sé gert.“
„Það var virkilega ánægjulegt að sjá þessa miklu uppbyggingu sem hefur átt sér stað í kjördæminu, húsnæðisuppbyggingu víða þar sem ekki hefur sést húsnæðisuppbygging í mörg ár, mikil uppbygging hvað varðar atvinnu og tækifæri og fleira og fleira,“ sagði Ingibjörg að lokum.
Ræða Ingibjargar í heild sinni á Alþingi:
„Virðulegi forseti. Mig langar að nýta tækifærið hér og fara aðeins yfir kjördæmavikuna okkar sem var haldin í upphafi októbermánaðar. Við þingmenn Norðausturkjördæmis ferðuðumst saman og byrjuðum á Austurlandi og fikruðum okkur sífellt nær Norðurlandinu. Þessi vika er afar mikilvæg okkur þingmönnum sem störfum í þágu landsmanna allra og nauðsynlegt fyrir okkur að nýta þetta tækifæri einmitt til að ná samtali, hvort sem það er við stjórnendur sveitarfélaga, heilbrigðisstofnana, skólastofnana eða jafnvel fyrirtækja. Seinni kjördæmavikan, sem verður eftir áramót, er þá hugsuð meira fyrir flokkana og líka til að ná frekara samtali við grasrótina.
Það er óhætt að segja að Norðausturkjördæmi sé gríðarlega stórt kjördæmi og víðfemt og um langan veg að fara en við náðum mjög mikilvægum fundum með sveitarstjórnarfólki, stjórnendum heilbrigðisstofnana, menntastofnana og við heimsóttum einnig fjölmörg fyrirtæki. Það er hægt að segja það að við fengum gríðarlega mikilvægt veganesti inn í störf okkar núna í vetur og efni sem við erum enn að vinna með. Vissulega náðum við ekki, því miður, að heimsækja alla en nú er unnið að því að skipuleggja fundi með þeim aðilum.
Það kemur kannski ekki á óvart að samgöngur voru rauði þráðurinn á öllum þeim fundum sem við áttum með fólki þar sem var verið að tala um mikilvægi þess að tengja saman atvinnusvæði, stytta vegalengdir og auka umferðaröryggi. Við sjáum það á landsbyggðinni hversu mikilvægt þetta er þar sem vegalengdirnar eru langar. Einnig var verið að ræða heilbrigðismál og hvað hefur verið gert því að það er ansi margt sem hefur verið gert í þeim málum, m.a. að fjölga heilsugæslulæknum og bæta bráðaþjónustu, en auðvitað má standa enn betur að þessu þó að vel sé gert. Það var virkilega ánægjulegt að sjá þessa miklu uppbyggingu sem hefur átt sér stað í kjördæminu, húsnæðisuppbyggingu víða þar sem ekki hefur sést húsnæðisuppbygging í mörg ár, mikil uppbygging hvað varðar atvinnu og tækifæri og fleira og fleira. Ég vil nýta tækifærið og þakka þeim sem sá um skipulagið fyrir mig og með mér, þ.e. SSNE og Austurbrú.“
Deila
Prenta grein
17/10/2023
Líf íslensk landbúnaðar hangir á bláþræðiÞað hefur legið fyrir um tíma að staða bænda hafi farið versnandi á síðustu árum, staðan hefur verið margrædd en lítið að gert. Veruleikinn er sá að afkoma bænda hefur verið með öllu óviðunandi frá árinu 2020, rekstrargrundvöllurinn er hverfandi með hverjum mánuði, nýliðun er lítil sem engin og bændur kalla ítrekað eftir aðgerðum til að koma starfsgreininni aftur í fyrra horf.
Það er ekkert einkamál bænda að standa vörð um fæðuöryggi þjóðarinnar. Fæðuöryggi þjóðarinnar er sameiginlegt verkefni stjórnvalda og bænda. Vel rekin bú berjast í bökkunum vegna fjárhagsvanda. Hækkun stýrivaxta ásamt ófyrirséðum stökkbreytingum í verði á aðföngum síðustu ára hafa eðli málsins samkvæmt gríðarleg áhrif á rekstur búa. Hækkun afborgana vegna hækkunar stýrivaxta nemur allt að 5,8 milljörðum hjá kúabúum, nautakjötsframleiðendum, sauðfjárbúum og í garðyrkju. Á sama tíma hafa bændur undirgengist ýmist strangt regluverk um velferð búfjár, mikilvægt regluverk sem kostað hafa miklar fjárfestingar á síðustu árum. Því miður er staða bænda á Íslandi nú svo grafalvarleg að fjöldagjaldþrot blasir við greininni verið ekkert að gert. Það sér hver í hendi sér að íslenskur landbúnaður getur ekki ofan í allt annað tekið á sig þessar hækkanir, stjórnvöld verða að bregðast við án tafar.
Betri lán í gegnum Byggðastofnun
Til að reka bú í dag þarf að fara í gríðarmikla fjárfestingar, fjárfestingar sem eru í engum takti við veltu búa. Í núverandi stöðu eru bændur að ganga á eignir til þess að geta staðið við rekstrarlegar skuldbindingar. Sá sem hér skrifar telur mikilvægt að við finnum leiðir til þess að hægt sé að byggja afkomu sína á matvælaframleiðslu, við verðum að bæta starfsskilyrði bænda. Rétta leiðin er ekki sú sem lagt er upp með í dag, það er, að eignast húseignir, bústofn, jarðnæði og land á 20 árum. Það er ekki raunhæft að ætla bændum að greiða niður nokkur hundruð milljón króna fjárfestingar á aðeins 20 árum og það er engin skynsemi í því. Við þurfum aðrar leiðir, að mínu mati ætti að veita bændum lán í gegnum Byggðastofnun á lágum vöxtum til lengri tíma, í anda gömlu stofnlánadeildarinnar. Svo það sé mögulegt þarf að stórauka fjármagn til Byggðastofnunar. Það er aðgerð sem myndi skila sér aftur til þjóðarinnar, ekki bara fyrir bændur heldur einnig sem liður í fæðuöryggi þjóðar. Markmiðið með þessum aðgerðum væri ekki að hækka vöruverð til neytenda heldur að tryggja að hér verði öflug matvælaframleiðsla í framtíðinni.
Hlutdeildarlán fyrir nýliða
Þá er nýliðun orðið „orð“ sem maður heyrir allt of sjaldan. Það að gerast bóndi í dag er ekki aðlaðandi verkefni. Það er ekki aðlaðandi fyrir ungt fólk að takast á við allar þær skyldur sem fylgja því að vera í búskap og þurfa síðan auk þess fyrir utan hefðbundinn vinnudag að fara í aðra vinnu til þess eins að geta framfleytt fjölskyldu sinni. Það að fara út í jarðarkaup í dag með öllu tilheyrandi er á fárra færi, undirritaður telur að skoða þurfi af fullri alvöru möguleika á að útfæra hlutdeildarlán til nýliðunar bænda.
Fyrir þá sem ekki þekkja til þá eru hlutdeildarlán úrræði fyrir tekju- og eignaminni einstaklinga og er ætlað að hjálpa fyrstu kaupendum undir ákveðnum tekjumörkum að brúa bilið við fasteignakaup. Í þeim tilvikum veitir HMS kaupanda hlutdeildarlán fyrir allt að 20% kaupverðs. Að mínu mati mætti útfæra lán til bænda með þeim hætti að stjórnvöld legði til 25-30% af kaupverði jarða og líkt og er með hlutdeildarlán til fasteignakaupa endurgreiði stjórnvöld sinn hlut að lánstíma loknum eða ef kæmi til sölu. Í rauninni er þetta eina leiðin sem er fær ef við viljum í alvöru tryggja nýliðun innan bændastéttarinnar.
Það er verk að vinna
Bændur á Íslandi framleiða með heilnæmustu matvörum í heiminum, það segir sig sjálft að það er mun kostnaðarsamara en að framleiða matvöru með aðstoð aukaefna líkt og gert er víða erlendis. Bændur vilja halda áfram að framleiða gæða landbúnaðarvörur, þar sem velferð búfjár, umhverfismál og loftslagsmál eru í fyrirrúmi. Svo að það sé og verði mögulegt áfram verðum við að bregðast við þeirri stöðu sem er nú uppi með ýmsum nýjum ráðum og afkoman verður að batna. Þá verður að tryggja að tollverndin haldi, því kerfið er hriplekt eins og það er í dag. Við verðum að tryggja að skipulag Íslands sem matvælaframleiðslulands verði forgangsmál hjá stjórnvöldum. En fyrsta verkefnið er að setjast niður með bændum og fara yfir stöðuna, hvað er til ráða, því að ef ekkert verður að gert þá mun fara illa og við eigum eftir að sjá á eftir þeirri matvælaframleiðslu sem við stundum í dag.
Þórarinn Ingi Pétursson, þingmaður Framsóknar og formaður atvinnuveganefndar.
Greinin birtist fyrst á visir.is 17. september 2023.
Deila
Prenta grein
16/10/2023
Virkjum allt unga fólkiðMikill meirihluti ungs fólks er í skóla og vinnur hluta úr ári, auk þess að sinna fjölbreyttu tómstundastarfi. Á hverjum tíma er þó ákveðin hópur sem einhverra hluta vegna hefur lítil tækifæri til virkni. Fyrir því geta verið margvíslegar ástæður líkt og áföll, langtíma eða skammtímaveikindi, taugaraskanir, flutningur milli samfélaga eða hreinlega eitthvað allt annað. Það sem skiptir máli fyrir hvert samfélag er að sinna þessum hópi og það á forsendum hvers og eins. Þá þarf að virða að ástæður þess að fólk er ekki virkt eru mismunandi. Allir þessir einstaklingar hafa sína einstöku sögu og þurfa að fá sín tækifæri til þess að ná að vera virkir í samfélaginu. Þessi hópur hefur ekki verið stór hér á landi í samanburði við önnur lönd en við verðum samt stöðugt að vera á vaktinni við að sinna honum.
Það sem hentar einum hentar ekki öllum
Mörgum framhaldsskólum hefur tekist vel við að grípa fólk sem á erfitt með að fóta sig í skóla en sú leið hentar ekki endilega öllum. Það er því mikið fagnaðarefni að á dögunum var undirritaður samningur sem tryggir þjónustu fyrir 80 einstaklinga sem falla undir þann hóp sem oft er skilgreindur sem NEET hópurinn (fólk sem ekki er í vinnu, virkni eða námi og þurfa sérhæfða einstaklingsmiðaða þjónustu til að efla virkni og starfsgetu). Um er að ræða þríhliða samning um samvinnu milli Sjúkratrygginga Íslands, VIRK starfsendurhæfingarsjóðs og Janusar endurhæfingar ehf. um samþætta og þverfaglega heilbrigðis- og starfsendurhæfingarþjónustu við ungt fólk á aldrinum 18 til 30 ára með flókinn og fjölþættan vanda. Samningurinn er liður í tveggja ára tilraunaverkefni heilbrigðisráðherra og félags- og vinnumarkaðsráðherra varðandi aukna samþættingu endurhæfingarþjónustu milli ráðuneyta og endurhæfingarúrræða. Gert er ráð fyrir að árlegt fjármagn til þjónustunnar nemi um 330 milljónum króna.
Janus endurhæfing mun veita þjónustuna sem stendur til boða alla virka daga. Þjónustan er sérstaklega ætluð þeim ungmennum sem eru með þráláta, kvíða- og/eða þráhyggju- og árátturöskun, fælni, þunglyndi, persónuleika- og/eða tilfinningavanda eða ungmennum með röskun á einhverfurófi sem jafnframt eru með hamlandi geðræn vandamál. Þá er í endurhæfingunni lögð sérstök áhersla á náið samstarf og samráð við heilbrigðiskerfið og VIRK sem gefur möguleika á góðri, faglegri, heildrænni nálgun og samfellu í þjónustunni. Árangur verkefnisins verður metinn á sex mánaða fresti á samningstímanum með það að markmiði að halda áfram að bæta þjónustu við þennan mikilvæga hóp ungmenna.
Markmið samningsins er skýrt, það er að hjálpa ungu fólki sem hefur átt erfitt með að fóta sig í lífinu til að ná upp virkni og getu. Takist það, aukast lífsgæði þess og opnar fyrir því möguleika til að njóta sín betur í framtíðinni. Samvinnan sem hér á sér stað er mikilvægt skref í samþættingu heilbrigðis- og félagsþjónustu og það er óhætt að segja að við munum öll uppskera ef vel tekst til.
Allir eiga rétt á tækifæri
Verkefnið er í samræmi við aðgerðaáætlun í geðheilbrigðismálum til ársins 2027 um að efla gagnreynd starfsendurhæfingarúrræði. Endurhæfingarráð hefur leitt undirbúninginn og þátttakendur í því eru m.a. geðheilsuteymi Heilsugæslu höfuðborgarsvæðisins, meðferðareining lyndisraskana á Landspítala og VIRK. Vinnan hefur m.a. falist í að meta þörf einstaklinga fyrir þessa þjónustu ásamt því að sérsníða þjónustuna að þörfum þeirra. Þá er verkefnið mikilvægt í tengslum í breytingum á örorku- og endurhæfingarlífeyriskerfinu sem m.a. gengur út á að styðja ungt fólk til atvinnu með sérhæfðum stuðningi. Fyrir utan að auka, færni og sjálfstraust er hér lagt upp með að bæta líðan og lífsgæði. Verkefnið getur komið í veg fyrir langtímaatvinnuleysi og skapað sjálfbærara samfélag. Við í Framsókn viljum, að öll eigi raunveruleg tækifæri til að vera virk í samfélaginu.
Líneik Anna Sævarsdóttir, þingmaður Framsóknar.
Greinin birtist fyrst á visir.is 16. október 2023.
Deila
Prenta grein
14/10/2023
Traust og ábyrgðFramsóknarflokki, Sjálfstæðisflokki og Vinstrihreyfingunni – grænu framboði hefur undanfarin ár verið treyst til að takast á við stórar áskoranir með hagsmuni almennings að leiðarljósi og undir því trausti höfum við staðið. Í síðustu kosningum fékk ríkisstjórnin skýrt endurnýjað umboð og gerði með sér sáttmála um áframhaldandi samstarf. Við höfum verið einhuga um að rísa undir því trausti og þeirri ábyrgð að vinna fyrir fólkið í landinu.
Ríkisstjórnin hefur undanfarið unnið að fjölmörgum verkefnum á grundvelli stjórnarsáttmála og drjúgur meirihluti þeirra er kominn vel á veg eða þeim lokið. Á síðari hluta kjörtímabilsins ætlum við að halda ótrauð áfram. Það eru krefjandi aðstæður uppi um þessar mundir og brýn verkefni fram undan. Verðbólga hefur haft áhrif á allt samfélagið. Fólk og fyrirtæki hafa glímt við hækkandi vexti sem reynist mörgum þungt.
Stærsta verkefni vetrarins er að ná tökum á verðbólgunni. Til að svo megi verða þarf áframhaldandi aðhald í ríkisfjármálum. Á sama tíma ætlum við áfram að veita viðkvæmum hópum skjól fyrir áhrifum hennar. Þrátt fyrir áskoranir er grunnurinn sem lagður hefur verið síðustu ár traustur. Atvinnuleysi er í lágmarki og nýjum tækifærum fjölgar í stöðugt fjölbreyttara atvinnulífi. Afkoma og skuldastaða ríkissjóðs eru langt umfram fyrri væntingar og fara hratt batnandi. Raunhæfar væntingar eru um að verðbólga lækki hratt næstu mánuði og að við náum efnahagslegum stöðugleika á nýju ári. Það er okkar að tryggja að sá ábati skili sér inn á heimilin í landinu.
Það eru hagsmunir allra að farsælir kjarasamningar náist á vinnumarkaði til að skapa forsendur fyrir lækkun verðbólgu og vaxta. Aðilar vinnumarkaðarins hafa kallað eftir áframhaldandi stuðningi við lífskjör launafólks, traustri umgjörð kjarasamninga, stöðugu framboði og öryggi á húsnæðismarkaði og bættri afkomu barnafjölskyldna. Við munum eiga samtal við forystufólk launafólks og atvinnurekenda og leggja okkar af mörkum til að greiða fyrir farsælum langtímasamningum.
Til að ná sátt og jafnvægi í íslensku samfélagi verður áhersla ríkisstjórnar Íslands næstu mánuði fyrst og fremst á efnahagsmálin og það brýna verkefni að ná niður verðbólgu og vöxtum. Við höfum áður mætt erfiðum aðstæðum. Þeim erfiðleikum höfum við mætt af yfirvegun og öryggi. Það mun ekki breytast. Því getur þjóðin treyst.
Katrín Jakobsdóttir, Bjarni Benediktsson og Sigurður Ingi Jóhannsson.
Deila
Prenta grein
13/10/2023
Framfarir í úrgangsmálumHvernig við komum frá okkur sorpi snertir hvert einasta heimili og er lögbundið verkefni sveitarfélaga. Það verða því flestir varir við það þegar verða breytingar í málaflokknum.
Á síðustu mánuðum hafa verið innleiddar mestu breytingar í úrgangsmálum sem orðið hafa um langa hríð á höfuðborgarsvæðinu. Aukin flokkun sorps frá heimilum er stórt verkefni sem hefur, þegar á heildina er litið, gengið mjög vel og er strax farið að skila miklum árangri.
Það má þó ekki gleyma því að íbúar á höfuðborgarsvæðinu eru vanir að flokka en 60% af þeim úrgangi sem kemur frá heimilum er skilað á endurvinnslustöðvar Sorpu og 40% er sótt í tunnur við heimili.
Áframhaldandi starfsemi í Álfsnesi – raunhæf markmið um lokun
En hvað verður svo um sorpið? Það er kannski viðfangsefni sem Mosfellingar hafa haft meiri áhyggjur af á síðustu árum og sú staðreynd að urðunarstaðurinn í Álfsnesi er kominn ansi nálægt byggðinni okkar. Síðasta áratuginn hefur verið í gildi samkomulag milli eigenda Sorpu, sem eru sveitarfélögin á höfuðborgarsvæðinu, um að hætta urðun í Álfsnesi.
Á þessum tíma hefur ýmislegt verið gert. Það verður þó að viðurkennast að framfarirnar hafa ekki verið nægar til að raunhæft sé að loka urðunarstaðnum í lok þessa árs. Leit að nýjum urðunarstað fyrir höfuðborgarsvæðið er umfangsmikið verkefni á meðan við urðum ennþá eins mikið magn og raun ber vitni.
Annar viðauki hefur því verið gerður við þetta samkomulag og teljum við í bæjarstjórn Mosfellsbæjar raunhæft að við náum árangri í því að loka urðunarstaðnum innan næstu fimm ára eins og markmið samkomulagsins er.
Samkomulagið kveður þó ekki á um óbreytt ástand. Í fyrsta lagi tökum við stórt skref með aukinni flokkun. Sorpa hefur gert samninga við önnur sorpsamlög og fyrirtæki um móttöku á lífrænum úrgangi frá fyrirtækjum enda verður bannað að urða lífrænt í Álfsnesi frá og með næstu áramótum. Þar verður eingöngu leyfilegt að urða óvirkan úrgang sem gefur ekki frá sér lykt.
Annar stór áfangi er að hefja útflutning á blönduðum brennanlegum úrgangi. Útflutningur hefur verið boðinn út og hefst núna á allra næstu vikum. Bara þetta tvennt breytir starfseminni í Álfsnesi gríðarlega.
Gætum hagsmuna Mosfellinga
Samþykkt annars viðauka varðandi lokun urðunarstaðarins og enn frekari frestun á því er ekki eitthvað sem bæjarfulltrúar í Mosfellsbæ eru sátt við eða ánægð með. Við komumst hins vegar að þeirri sameiginlegu niðurstöðu að það væri óábyrgt að ganga ekki til samninga um framhaldið en að öðrum kosti hefði skapast ófremdarástand í úrgangsmálum á höfuðborgarsvæðinu.
Við gerðum okkar allra besta til að tryggja hagsmuni Mosfellinga í samkomulaginu og meðal annars með því að fá eigendur Sorpu og landeiganda Álfsness, sem er Reykjavíkurborg, til að samþykkja að ekki verði byggð sorpbrennsla í Álfsnesi. Auk þess sem farið verður í umfangsmiklar mótvægisaðgerðir til að ná tökum á lyktarmengun frá þeim úrgangi sem þegar hefur verið urðaður þarna. Lykilatriði er að fylgja þessum ákvæðum eftir og það munum við gera.
Aldís Stefánsdóttir, bæjarfulltrúi og stjórnarkona í Sorpu BS
Greinin birtist fyrst á mosfellingur.is 12. október 2023.
Deila
Prenta grein
12/10/2023
Höldum við virkilega að við séum bættari með landbúnaðinn á Íslandi á hnjánum?„Mér er sagt að lítið sé að frétta af endurskoðun búvörusamninga en þeim er ætlað að tryggja fæðuöryggi og efla innlenda landbúnaðarframleiðslu, styrkja og fjölga stoðum landbúnaðar á grunni sjálfbærrar nýtingar í þágu loftslagsmála, umhverfis, náttúruverndar og fjölbreytni í ræktun,“ sagði Jóhann Friðrik Friðriksson, alþingismaður, í störfum þingsins. Sagði hann að huga verði að tollvernd og sambærilegum stuðningi við landbúnaðinn líkt og í löndunum í kringum okkur.
„Miklar verðhækkanir á aðföngum eru staðreynd og háir vextir og verðbólga hafa gríðarleg áhrif á bændur en reksturinn er oft mjög skuldsettur. Það hljóta allir að skilja að sterkur íslenskur landbúnaður er allra hagur, líka neytenda,“ sagði Jóhann Friðrik og hélt áfram, „við höfum verið minnt á mikilvægi fæðuöryggis í tengslum við þjóðaröryggi, ekki bara í kjölfar heimsfaraldurs heldur einnig vegna stríðsátaka“.
Sagði hann Íslendinga verða að efla fæðuöryggi og setja sérstakan stuðning við það í endurskoðun búvörusamninga. Bændastéttin væri ein sú lægst launaða, meðalaldur væri hár og nýliðun stéttarinnar mjög erfiða. Fagna bæri auknum stuðningi við kornrækt en það eitt breyti ekki stöðu annarra í greininni.
„Útgjöld stjórnvalda til landbúnaðar standa nokkurn veginn í stað, sýnist mér, á næstu árum að öllu óbreyttu. Höldum við virkilega að við séum bættari með landbúnaðinn á Íslandi á hnjánum?“
Minnti Jóhann Friðrik á að búvörusamningar séu gerðir til næstu 10 ára og því mikilvægt að framkvæmd slíks samnings tekist vel til. Bændur ráði ekki við vaxtaumhverfið í dag, vegna fjárfestinga sem farið hefur verið í og hvatt hefur verið til á undanförnum árum.
„Þetta er vonlaust án þess að við stígum inn í. Stjórnvöld verða að stíga fastar inn í og standa með bændunum í landinu,“ sagði Jóhann Friðrik að lokum.
Ræða Jóhanns Friðriks í heild sinni á Alþingi:
„Virðulegi forseti. Ég er þungt hugsi eftir kjördæmavikuna. Ég hef heyrt í bændum víðs vegar um landið. Einn mikilvægasti grunnatvinnuvegur landsins er landbúnaður. Mér er sagt að lítið sé að frétta af endurskoðun búvörusamninga en þeim er ætlað að tryggja fæðuöryggi og efla innlenda landbúnaðarframleiðslu, styrkja og fjölga stoðum landbúnaðar á grunni sjálfbærrar nýtingar í þágu loftslagsmála, umhverfis, náttúruverndar og fjölbreytni í ræktun. Það er alveg klárt að huga verður að tollvernd og sambærilegum stuðningi við landbúnaðinn eins og á sér stað í löndunum í kringum okkur. Miklar verðhækkanir á aðföngum eru staðreynd og háir vextir og verðbólga hafa gríðarleg áhrif á bændur en reksturinn er oft mjög skuldsettur. Það hljóta allir að skilja að sterkur íslenskur landbúnaður er allra hagur, líka neytenda. Við höfum verið minnt á mikilvægi fæðuöryggis í tengslum við þjóðaröryggi, ekki bara í kjölfar heimsfaraldurs heldur einnig vegna stríðsátaka. Við verðum að efla fæðuöryggi á Íslandi og setja sérstakan stuðning við það í endurskoðun búvörusamninga.
Forseti. Bændur eru ein lægst launaða stétt landsins. Meðalaldur bænda er hár og nýliðun er mjög erfið. Það er nánast ómögulegt í sumum tilfellum fyrir bændur að koma búrekstri sínum til nýrrar kynslóðar. Auðvitað fagna ég auknum stuðningi við kornrækt en það breytir ekki stöðu annarra í greininni. Útgjöld stjórnvalda til landbúnaðar standa nokkurn veginn í stað, sýnist mér, á næstu árum að öllu óbreyttu. Höldum við virkilega að við séum bættari með landbúnaðinn á Íslandi á hnjánum? Búvörusamningar eru til 10 ára og því mikilvægt að vel til takist. Vaxtaumhverfið er að drepa greinina. Bændur standa ekki undir þeirri fjárfestingu sem farið hefur verið í og hvatt hefur verið til á undanförnum árum.
Virðulegi forseti. Þetta er vonlaust án þess að við stígum inn í. Stjórnvöld verða að stíga fastar inn í og standa með bændunum í landinu.“
Deila
Prenta grein
12/10/2023
Betri tíð í samgöngumálumÞau sem fylgst hafa með umræðum um samgöngumál á höfuðborgarsvæðinu síðustu árin og áratugina hafa orðið vitni af stöðugum ágreiningi milli ríkis og sveitarfélaga og þá sérstaklega á milli ríkis og Reykjavíkurborgar. Ég ætla hér í þessum greinarstúf að beina athygli að samgöngumálum á höfuðborgarsvæðinu og þá sérstaklega að samgöngusáttmálanum sem undirritaður var af öllum sveitarfélögum á höfuðborgarsvæðinu árið 2019. Fyrir undirritun samgöngusáttmálans hafði ríkt algjör stöðnun í samgöngum hér á þessu fjölmennasta svæði landsins og afleiðingarnar voru augljósar; sífellt þyngri umferð, meiri tafir og meiri mengun.
Almennt séð þá tel ég að það séu ekki ýkja margir sem gera sér grein fyrir því afreki sem Sigurður Ingi Jóhannsson, innviðaráðherra, vann með því að ná þessum samningi í gegn á sínum tíma. Þar er mikilvægast að sveitarfélögin er nú sameinuð í sinni framtíðarsýn þegar kemur að samgöngumálum. Því miður er umræðan um samgöngusáttmálann ekki á þeim stað sem hún þarf að vera. Umræðan snýst eingöngu um fjármagn en ekki stóru myndina og þá miklu framtíðarsýn sem hann samgöngusáttmálinn staðfestir. Það er nú þannig að ekkert gert án fjármuna um leið og tæknin þróast á ógnarhraða. Að því sögðu er að sjálfsögðu eðlilegt og nauðsynlegt að allar áætlanir, hvort sem um er að ræða kostnaðar- eða framkvæmdaáætlanir, séu stöðugt til skoðunar með það að markmiði að fjármunir séu vel nýttir og að við séum að styðjast við bestu tækni. Viðræðuhópur hefur verið skipaður fulltrúum ríkis og sveitarfélaga á höfuðborgarsvæðinu vinnur nú að því að rýna í áætlanir sáttmálans með það fyrir augum að uppfæra forsendur hans og undirbúning á viðauka við hann.
Samvinna skilar betri árangri
Samgöngusáttmálinn sem skrifað var undir árið 2019 markaði tímamót að mörgu leyti. Með sáttmálanum sameinuðust ríki og sveitarfélögin á höfuðborgarsvæðinu um framtíðarsýn og markmið fyrir samgöngur á svæðinu. Sú leið var ekki einföld, eða niðurstaðan auðsótt, enda ólík sjónarmið uppi milli sveitarfélaga. En með þessu samtali ráðherrans við sveitarfélögin og Vegagerðina var ísinn brotinn og við íbúar á höfuðborgarsvæðinu öllu erum farin að sjá fram á betri tíð í samgöngum. Mikilvægar framkvæmdir hafa nú þegar klárast, svo sem á Reykjanesbraut í Hafnarfirði, Suðurlandsvegi milli Vesturlandsvegar og Hádegismóa og á Vesturlandsvegi í Mosfellsbæ. Þá hafa einnig verið lagðir rúmlega 13 km af hjólastígum.
Á höfuðborgarsvæðinu er nú unnið að stórfelldri uppbyggingu innviða fyrir alla ferðamáta. Tímabærar framkvæmdir á stofnvegum þar sem umsvifamest er lagning stórra umferðaræða í stokka, munu greiða fyrir umferð, draga úr umhverfisáhrifum og skapa mannvænni byggð í grennd við umferðaræðar. Þróun hágæðaalmenningssamgangna ásamt nýju stofnleiðakerfi hjólreiða er svo lykilþáttur í þróun svæðisins í átt að sjálfbærara borgarsamfélagi. Aukin hlutdeild almenningssamgangna í ferðamátavali á svæðinu mun greiða fyrir umferð og halda aftur af aukningu umferðartafa á svæðinu. Sjálfbærara samfélag er mikilvægur þáttur í að auka lífsgæði og efla samkeppnishæfni svæðisins, en höfuðborgarsvæðið er í samkeppni um mannauð við stórborgir í nágrannalöndum. Niðurstaðan er fjölbreyttar samgöngur þar sem stofnbrautir verða byggðar upp, göngu- og hjólastígar lagðir og innviðir alvöru almenningssamgangna verða að veruleika. Allt styður þetta við heilbrigðara samfélag, styttir ferðatíma á svæðinu, minnkar mengun og eykur allt umferðaröryggi.
Ágúst Bjarni Garðarsson, þingmaður Framsóknar í Suðvesturkjördæmi og 1. varaformaður efnahags- og viðskiptanefndar Alþingis.
Greinin birtist fyrst á visir.is 12. október 2023.
Deila
Prenta grein
12/10/2023
Ófriðartímar í heiminumTíðar fréttir af ófriði og átökum um heim allan hafa birst okkur á undanförnum misserum. Aukinn ófriður í heiminum er óheillaþróun með tilheyrandi slæmum áhrifum fyrir íbúa heimsins. Bentu Sameinuðu þjóðirnar meðal annars á fyrr á árinu að fjöldi átaka hefur ekki verið meiri síðan á tímum seinni heimsstyrjaldarinnar en um 2 milljarðar manna, fjórðungur mannkynsins, búa á svæðum sem hafa orðið fyrir áhrifum af átökum. Það má segja að sjaldan hafi reynt jafnmikið á þau helstu grundvallargildi sem Sameinuðu þjóðirnar voru reistar á; að viðhalda alþjóðlegum friði og öryggi.
Faraldur valdarána í Afríku, þar sem valdarán hafa verið framin í átta ríkjum á þremur árum og bætist við ófrið sem þar var fyrir, deilur Aserbaísjan og Armeníu, ólöglegt innrásarstríð Rússa í Úkraínu og nú síðast; stríð Ísraela og Hamas-liða í kjölfar grimmilegra árása Hamas-liða í Ísrael um liðna helgi.
Það sem þessi átök eiga sameiginlegt er að ekki sér fyrir endann á þeim. Deilan fyrir botni Miðjarðarhafs er áratuga löng en fullyrða má að atburðir síðustu helgar séu mesta stigmögnun hennar í áratugi. Hætta er á enn frekari stigmögnun átakanna, en viðvörunarljós í þá veru eru þegar farin að blikka með skærum á landamærum Ísraels og Líbanon milli Ísraelshers og Hezbollah-samtakanna. Svæðinu öllu svipar til púðurtunnu. Það þarf fyrir alla muni að komast hjá frekari stigmögnun á svæðinu, með tilheyrandi óstöðugleika fyrir alþjóðasamfélagið.
Að sama skapi sér ekki enn fyrir endann á árásarstríði Rússa í Úkraínu, sem haft hefur skelfileg áhrif á milljónir í Úkraínu og Rússlandi. Mikið mannfall hefur verið hjá báðum löndum, á sama tíma og Rússar eru langt frá því að ná upphaflegum hernaðarmarkmiðum sínum. Efnahagur beggja landa hefur gjörbreyst og skaðast mikið með tilfinnanlegum áhrifum á alþjóðahagkerfið. Hækkanir á orku- og matvælaverði í kjölfar stríðsins smituðust í alþjóðlegar virðiskeðjur og urðu helsti orsakavaldurinn í hærri verðbólgu margra ríkja og eins og gjarnan gerist eru það þeir sem minnst mega sín sem helst finna fyrir þessu. Það er mikilvægt að Vesturlönd standi áfram af fullum þunga með Úkraínu og tryggi landinu nauðsynlega aðstoð til þess að vernda frelsi og sjálfstæði sitt.
Við erum lánsöm á Íslandi. Það að búa við frið og öryggi er því miður ekki sjálfsagt í heiminum eins og við þekkjum hann líkt og milljarðar jarðarbúa finna á eigin skinni. Blessunarlega hafa heilladrjúgar ákvarðanir verið teknar í varnar- og öryggismálum Íslands í gegnum tíðina sem við búum að í dag. Þá stefnu þarf að rækta áfram af alúð.
Lilja Dögg Alfreðsdóttir, menningar- og viðskiptaráðherra og varaformaður Framsóknar.
Greinin birtist fyrst í Morgunblaðinu 12. október 2023.
Deila
Prenta grein
12/10/2023
Gervigreind á þingiHvernig geta þingmenn notað gervigreind til daglegra starfa? Þetta var ein af spurningunum sem spurt var á nýafstöðnu heimsþingi framtíðarnefnda þjóðþinga. Á fundinn mættu þingmenn alls staðar að úr heiminum til þess að ræða tækifæri og hættur gervigreindar og hvernig við gætum nýtt hana okkur í hag. Gervigreindin getur nefnilega gert ótrúlega hluti. Hún getur aðstoðað okkur við ræðuskrif, frumvarpagerð og reiknað út svör við ýmsum fyrirspurnum. Ég tók þátt í pallborði á heimsþinginu um möguleika gervigreindarinnar á þjóðþingum. Ég talaði um þær hættur sem fælust í því ef þingmenn færu að nota gervigreindina í þessa vinnu án þess að gjalda varhug við henni. Gervigreindin er byggð á gögnum sem eru nú þegar til á netinu, mörg ár aftur í tímann. Stór hluti þessara gagna er þó mjög neikvæður í garð sumra hópa, t.d. kvenna og hinsegin fólks. Því meira af neikvæðum gögnum sem gervigreindin finnur, því líklegra er það til þess að endurspeglast í svörunum sem gervigreindin gefur okkur. Ef við leggjum fullt traust á gervigreindina til að aðstoða okkur þá gæti það leitt til aukinnar upplýsingaóreiðu því gervigreindin metur ekki mannlega þáttinn og sannleikann í þeim gögnum sem hún vinnur úr.
Ég ræddi einnig um stöðu barna gagnvart gervigreindinni í pallborðinu. Fyrr á heimsþinginu höfðu starfsmenn stærstu tæknifyrirtækja heims mætt í pallborð til að segja afstöðu sinna fyrirtækja gagnvart gervigreindinni og töluðu um hana nær alfarið á jákvæðu nótunum. Sú staðreynd að þessi fyrirtæki hafa safnað gögnum um hvert einasta mannsbarn sem notar samfélagsmiðla þeirra í mörg ár var lítið rædd í pallborði tæknifyrirtækjanna. Áhugi þeirra á lagasetningu í kringum gervigreind var líka mjög takmarkaður. En það er líka mjög erfitt að setja lög í kringum gervigreind. Ég nefndi að við gætum þó einblínt á þá hluta sem við gætum sett lög um; eins og persónuvernd og gagnasöfnun stórfyrirtækja. Á Íslandi nota 98% barna, eldri en 9 ára, síma. Sem þýðir að gagnasöfnun um þau hefst mjög snemma og það er mjög lítið um alþjóðleg lög til að takast á við það. Það er mikilvægt að allar þjóðir fari að huga að því að setja tækninni hömlur – án þess þó að stöðva nýsköpun og tækniframfarir. Miðlalæsi, lagasetning og alþjóðlegt samstarf skipta sköpum þegar kemur að gervigreindinni. Gervigreindin getur verið eitt af okkar helstu verkfærum til framþróunar en ef við gerum ekkert þá getur þetta orðið vopn sem snýst í höndunum á okkur.
Lilja Rannveig Sigurgeirsdóttir, þingmaður Framsóknar.
Greinin birtist fyrst í Morgunblaðinu 12. október 2023.
Deila
Prenta grein
„Staðan er grafalvarleg“
12/10/2023
„Staðan er grafalvarleg“Þórarinn Ingi Pétursson, alþingismaður, ræddi stöðu bænda í störfum þingsins og vitnaði hann til forsíðu síðasta tölublaðs Bændablaðsins þar sem segir í fyrirsögn: „Búrekstur nautgripabænda verulega þyngst.“
Sagði Þórarinn Ingi að verð á afurðum hafi ekki haldið í við hækkanir á aðföngum og vaxtahækkanir hafi bæst þar ofaná.
„Það er orðið svo að stór hluti þeirra bænda sem hafa staðið í fjárfestingum eiga verulega þungt um vik þessi misserin og það blasir við hjá mörgum ákveðið svartnætti, við skulum bara orða það þannig. Staðan er grafalvarleg hvað þetta varðar.“
Þórarinn Ingi sagði það ekki einkamál bænda að standa vörð um fæðuöryggi þjóðarinnar, heldur væri það sameiginlegt verkefni ríkis og bænda.
„Nýliðun er því miður orðin orð sem maður heyrir allt of sjaldan. Það að gerast bóndi í dag er því miður bara ekki aðlaðandi verkefni. Það er ekki aðlaðandi fyrir ungt fólk að takast á við allar þær skyldur sem fylgja því að vera í búskap og þurfa síðan fyrir utan hefðbundinn vinnudag að fara í aðra vinnu til þess eins að geta framfleytt fjölskyldu sinni.“
Kallar Þórarinn Ingi eftir því að brugðist verði við, staðan greind og leiðir til ráða.
„Ef ekkert verður að gert þá mun fara illa og við eigum eftir að sjá á eftir þeirri matvælaframleiðslu sem við stundum í dag,“ sagði Þórarinn Ingi að lokum.
Ræða Þórarins Inga í heild sinni á Alþingi:
„Virðulegur forseti. Ég ætla að eyða þessum tveimur mínútum í að ræða stöðu bænda í dag hér á þessu landi. Fyrirsögn á forsíðu Bændablaðsins hljóðar svo, með leyfi forseta:
„Búrekstur nautgripabænda verulega þyngst.“
Það er svo að verð á afurðum hefur ekki haldið í við hækkanir á aðföngum og þessar miklu vaxtahækkanir sem hafa verið. Það er orðið svo að stór hluti þeirra bænda sem hafa staðið í fjárfestingum eiga verulega þungt um vik þessi misserin og það blasir við hjá mörgum ákveðið svartnætti, við skulum bara orða það þannig. Staðan er grafalvarleg hvað þetta varðar.
Það er ekkert einkamál bænda að standa vörð um fæðuöryggi þjóðarinnar. Fæðuöryggi þjóðarinnar er sameiginlegt verkefni ríkis og bænda. Nýliðun er því miður orðin orð sem maður heyrir allt of sjaldan. Það að gerast bóndi í dag er því miður bara ekki aðlaðandi verkefni. Það er ekki aðlaðandi fyrir ungt fólk að takast á við allar þær skyldur sem fylgja því að vera í búskap og þurfa síðan fyrir utan hefðbundinn vinnudag að fara í aðra vinnu til þess eins að geta framfleytt fjölskyldu sinni. Við þessu verðum við að bregðast með ýmsum ráðum og það eru væntanlega til mörg ráð. En fyrst þurfum við að setjast niður með bændum og fara yfir stöðuna, hvað er til ráða, því að ef ekkert verður að gert þá mun fara illa og við eigum eftir að sjá á eftir þeirri matvælaframleiðslu sem við stundum í dag.“
Deila
Prenta grein