Lilja Rannveig Sigurgeirsdóttir, alþingismaður, var málshefjandi í sérstakri umræðu um fjarskipti í dreifbýli á Alþingi. „Fjarskipti skipta miklu máli í nútímasamfélagi. Sem dæmi um fjarskipti má nefna farsímasamband, ljósleiðarasamband og Tetra-samband. Hér í dag vil ég nýta tækifærið og einblína á farsímasambandið og stöðu þess í dreifbýli.“
„Eitt af mínum fyrstu verkum eftir að ég settist á þing var að óska eftir upplýsingum um fjölda lögheimila þar sem var ekkert eða stopult símasamband og niðurstaðan var sú að um 1% heimila eru algerlega utan símasambands og fjöldi heimila býr við stopult símasamband. Í kjölfarið var gerður samningur milli Neyðarlínunnar og fjarskiptafyrirtækjanna þar sem samið var um uppbyggingu á farsímasendum utan markaðssvæða. Hvers vegna skiptir það máli? Jú, því að í daglegu lífi skipta fjarskiptakerfin okkur meira og meira máli. Á þessum heimilum sem eru utan símasambands búa foreldrar sem eiga börn í skólum og það þarf að vera möguleiki að ná á foreldrana ef eitthvað kemur upp á. Rafræn skilríki eru einnig orðin mun stærri hluti af okkar tæknivædda lífi og má þar t.d. nefna island.is, en ef símasamband er ekki til staðar þá virka rafrænu skilríkin ekki og því þarf fólk að fara að heiman til að nota þau,“ sagði Lilja Rannveig.
Nefndi Lilja Rannveig að farsímasamband sé sérstaklega mikilvægt upp á öryggi. „Reglulega koma fréttir vegna slysa eða atvika þar sem fólk var utan farsímasambands þegar það nauðsynlega þurfti á því að halda. Má þar nefna þegar bílar bila eða þegar það verður slys á þeim vegaköflum þar sem er ekkert símasamband, og það eru allt of margir þannig kaflar víða um land. Við höfum einnig mörg dæmi þess að fólk sé í fjallgöngu, að veiða uppi á heiðum eða í leitum í öllum veðrum á haustin og það villist. Því vil ég spyrja hæstv. ráðherra: Hvaða aðgerðir hefur ráðuneytið ráðist í til að tryggja það að fólk búi við öruggt fjarskiptasamband á heimilum sínum? Og ef ráðuneytið hefur ekki þegar ráðist í aðgerðir: Hvaða aðgerðir hyggst ráðuneytið ráðast í?“
„Einnig vil ég benda á að það er áætlað að allir stofnvegir verði komnir í farsímasamband fyrir árslok 2026, sem er frábært. En mun hæstv. ráðherra gera sambærilegar kröfur varðandi tengivegi?
Hyggst ráðherra einnig ráðast í aðgerðir með það að markmiði að bæta fjarskiptasamband þar sem samband er til staðar en þarfnast styrkingar? Til að útskýra það frekar þá höfum við mörg dæmi þess að fjarskiptasendar séu með varaafl en það endist mjög takmarkað þannig að ef það er rafmagnslaust í meira en nokkra klukkutíma þá geta heilu dalirnir og sveitirnar verið utan farsímasambands.
Ég vil einnig spyrja hæstv. ráðherra: Hafa algengustu og vinsælustu ferðamannasvæði landsins, þar sem eru t.d. reiðleiðir, gönguleiðir, veiðisvæði, eða bara óbyggðir landsins, verið kortlögð út frá því að tryggja fjarskiptasamband vegna öryggissjónarmiða?“
„Það er mjög mikilvægt fyrir öryggi einstaklinga og fyrir uppbyggingu dreifðari samfélaga að góðir fjarskiptainnviðir séu til staðar á sem flestum stöðum um allt land. Það er ljóst að það þarf að byggja fjarskiptainnviðina upp hraðar hér á landi heldur en við höfum gert hingað til í samræmi við þá hröðu þróun sem hefur verið hvað varðar tækni á síðustu árum. Fjarskipti eru ein af grundvallarstoðunum í nútímasamfélagi,“ sagði Lilja Rannveig að lokum.
Deila
Prenta grein
„Vel gert“
17/05/2024
„Vel gert“Halla Signý Kristjánsdóttir, alþingismaður, vakti máls á fyrirhugaðri breytingu á tilvísunarkerfi fyrir börn vegna heilbrigðisþjónustu í störfum þingsins. Heimilislæknar hafa gagnrýnt fyrirkomulagið síðustu misseri enda tekið dýrmætan tíma frá þeim og valdið óþarfaskriffinnsku.
„Það verður ekki af hæstv. heilbrigðisráðherra Willum Þór Þórssyni tekið að hann hlustar og gengur í verkið. Nú hafa verið birt drög að reglugerðarbreytingum í samráðsgátt. Samkvæmt gildandi reglugerð um tilvísanir fyrir börn er áskilið að heilsugæslulæknar skrifi tilvísun fyrir börn frá tveggja ára aldri að 18 ára aldri þurfi þau á þjónustu sérgreinalækna að halda. Slík tilvísun er m.a. forsenda þess að þjónusta sérgreinalækna sé gjaldfrjáls. Þetta kerfi verður nú einfaldað til muna,“ sagði Halla Signý.
„Eftir reglugerðarbreytingar getur sérgreinalæknir sem fær til sín barn samkvæmt tilvísun heilsugæslulæknis vísað því sjálfur til læknis í annarri sérgrein telji hann þörf á, án aðkomu heilsugæslunnar. Þá getur læknir sem fær barn til meðhöndlunar á sjúkrahúsi vísað barni til sérfræðings telji hann þörf á því. Auk þess getur gildistími tilvísana fyrir börn með langvinna sjúkdóma eða fötlun, sem nú eru tíu ár eða meira, gilt allt til að barnið verður 18 ára. Þá verður hjúkrunarfræðingum veitt heimild til að gera tilvísanir fyrir börn vegna þjónustu talmeinafræðinga en hingað til hafa aðeins heilsugæslulæknar getað vísað börnum í þjónustu þeirra. Fleiri góðar breytingar er að finna í reglugerðardrögum en þær miða allar að því að bæta þjónustu og auka skilvirkni, m.a. með áherslum á að tími lækna nýtist betur til að sinna beinni þjónustu við sjúklinga. Hér er ekki bara verið að stytta bið barna eftir mikilvægri þjónustu heldur einnig verið að bæta starfsumhverfi lækna. — Vel gert,“ sagði Halla Signý að lokum.
Ræða Höllu Signýjar í heild sinni á Alþingi:
„Virðulegi forseti. Í gær kom ein lítil og nett tilkynning inn á vef Stjórnarráðsins frá heilbrigðisráðuneytinu. Tilkynningin fjallar um að einfalda eigi tilvísunarkerfi fyrir börn vegna heilbrigðisþjónustu. Tilvísanakerfið hefur sætt þó nokkurri gagnrýni síðustu misseri, ekki síst frá læknum sem talið hafa það taka dýrmætan tíma frá þeim og valdið óþarfaskriffinnsku. Það verður ekki af hæstv. heilbrigðisráðherra Willum Þór Þórssyni tekið að hann hlustar og gengur í verkið. Nú hafa verið birt drög að reglugerðarbreytingum í samráðsgátt. Samkvæmt gildandi reglugerð um tilvísanir fyrir börn er áskilið að heilsugæslulæknar skrifi tilvísun fyrir börn frá tveggja ára aldri að 18 ára aldri þurfi þau á þjónustu sérgreinalækna að halda. Slík tilvísun er m.a. forsenda þess að þjónusta sérgreinalækna sé gjaldfrjáls. Þetta kerfi verður nú einfaldað til muna. Eftir reglugerðarbreytingar getur sérgreinalæknir sem fær til sín barn samkvæmt tilvísun heilsugæslulæknis vísað því sjálfur til læknis í annarri sérgrein telji hann þörf á, án aðkomu heilsugæslunnar. Þá getur læknir sem fær barn til meðhöndlunar á sjúkrahúsi vísað barni til sérfræðings telji hann þörf á því. Auk þess getur gildistími tilvísana fyrir börn með langvinna sjúkdóma eða fötlun, sem nú eru tíu ár eða meira, gilt allt til að barnið verður 18 ára. Þá verður hjúkrunarfræðingum veitt heimild til að gera tilvísanir fyrir börn vegna þjónustu talmeinafræðinga en hingað til hafa aðeins heilsugæslulæknar getað vísað börnum í þjónustu þeirra. Fleiri góðar breytingar er að finna í reglugerðardrögum en þær miða allar að því að bæta þjónustu og auka skilvirkni, m.a. með áherslum á að tími lækna nýtist betur til að sinna beinni þjónustu við sjúklinga. Hér er ekki bara verið að stytta bið barna eftir mikilvægri þjónustu heldur einnig verið að bæta starfsumhverfi lækna. — Vel gert.“
Deila
Prenta grein
17/05/2024
„Bravó, Willum Þór Þórsson, hæstv. heilbrigðisráðherra“Ágúst Bjarni Garðarsson, alþingismaður, ræddi í störfum þingsins fyrirkomulag tilvísana frá heimilislækni vegna heimsókna til sérgreinalækna.
„Þann 22. janúar 2020 skrifa ég eftirfarandi orð á samfélagsmiðla: Fór nýverið með litla drenginn til taugalæknis á LSH. Heimsókn sem er hluti af öllu hans ferli og verður áfram. Næsti tími bókaður í byrjun apríl að beiðni sama taugalæknis og verið hefur með hann. Ég sest upp í bíl og fæ um leið símtal frá LSH um að nú sé drengurinn minn að verða tveggja ára og því þurfi ég að fá tilvísun frá heimilislækni áður en ég kem með hann aftur. Ég skil þetta allt mjög illa,“ sagði Ágúst Bjarni.
Reglur kveða á um að tilvísanir fyrir börn frá tveggja ára aldri að 18 ára aldri sé áskilið að heilsugæslulæknir skrifi þurfi þau á þjónustu sérgreinalækna að halda. Að öðrum kosti er þjónusta sérgreinalæknis ekki gjaldfrjáls.
Breyting á þessu fyrirkomulagi hefur nú verið birt í samráðsgátt stjórnvalda og er áætlað að sérgreinalæknir sem fær til sín barn samkvæmt tilvísun heilsugæslulæknis geti vísað því sjálfur til læknis í annarri sérgrein telji hann þörf á því án aðkomu heilsugæslunnar.
„Læknir sem fær barn til meðhöndlunar á sjúkrahúsum getur vísað barni til sérfræðings telji hann þörf á því. Krafa um tilvísun heilsugæslulæknis í slíkum tilvikum verður felld brott. Rannsóknar- og myndgreiningarþjónusta barna verður gjaldfrjáls þótt ekki liggi fyrir tilvísun frá heilsugæslulækni. Gildistími tilvísana fyrir börn með langvinna sjúkdóma eða fötlun, sem nú er tíu ár, verður lengdur og getur gilt allt þar til barnið nær 18 ára aldri. Hér má svo taka meira til en hægt er að kynna sér reglugerðarbreytinguna í heild í fyrrnefndri samráðsgátt. Ég segi: Bravó, Willum Þór Þórsson, hæstv. heilbrigðisráðherra,“ sagði Ágúst Bjarni að lokum.
Ræða Ágústs Bjarna í heild sinni á Alþingi:
„Virðulegur forseti. Þann 22. janúar 2020 skrifa ég eftirfarandi orð á samfélagsmiðla:
„Fór nýverið með litla drenginn til taugalæknis á LSH. Heimsókn sem er hluti af öllu hans ferli og verður áfram. Næsti tími bókaður í byrjun apríl að beiðni sama taugalæknis og verið hefur með hann. Ég sest upp í bíl og fæ um leið símtal frá LSH um að nú sé drengurinn minn að verða tveggja ára og því þurfi ég að fá tilvísun frá heimilislækni áður en ég kem með hann aftur. Ég skil þetta allt mjög illa.“
Samkvæmt gildandi reglugerð um tilvísanir fyrir börn er áskilið að heilsugæslulæknir skrifi tilvísun fyrir börn frá tveggja ára aldri að 18 ára aldri þurfi þau á þjónustu sérgreinalækna að halda. Slík tilvísun er m.a. forsenda þess að þjónusta sérgreinalæknis sé gjaldfrjáls. Þessu stendur nú til að breyta með reglugerðarbreytingum sem hafa verið birtar í samráðsgátt stjórnvalda en það verður m.a. gert með því að sérgreinalæknir sem fær til sín barn samkvæmt tilvísun heilsugæslulæknis getur vísað því sjálfur til læknis í annarri sérgrein telji hann þörf á því án aðkomu heilsugæslunnar. Ákvæði gildandi reglugerðar um að barn þurfi nýja tilvísun frá heilsugæslulækni verður fellt brott. Læknir sem fær barn til meðhöndlunar á sjúkrahúsum getur vísað barni til sérfræðings telji hann þörf á því. Krafa um tilvísun heilsugæslulæknis í slíkum tilvikum verður felld brott. Rannsóknar- og myndgreiningarþjónusta barna verður gjaldfrjáls þótt ekki liggi fyrir tilvísun frá heilsugæslulækni. Gildistími tilvísana fyrir börn með langvinna sjúkdóma eða fötlun, sem nú er tíu ár, verður lengdur og getur gilt allt þar til barnið nær 18 ára aldri. Hér má svo taka meira til en hægt er að kynna sér reglugerðarbreytinguna í heild í fyrrnefndri samráðsgátt. Ég segi: Bravó, Willum Þór Þórsson, hæstv. heilbrigðisráðherra.“
Deila
Prenta grein
Áfram unnið að velsæld barna
16/05/2024
Áfram unnið að velsæld barnaÍ Suðurnesjabæ hafa bæjarstjórnarmenn unnið að markvissum aðgerðum til að stuðla að velsæld barna í samfélaginu. Ein af mikilvægustu breytingunum var aukning niðurgreiðslu á máltíðum nemenda í grunnskólum bæjarins, sem hækkaði úr 50% í 60%. Þar að auki var fjölskylduafsláttur innleiddur um síðustu áramót. Svo nú 1. ágúst verður ennþá stærra skref stigið þegar öll grunnskólabörn á landinu fá gjaldfrjálsan hádegismat, sem mun gera það að verkum að þau fá jafnari aðgang að næringu og orku. Þessar aðgerðir eru ekki einungis hagkvæmar fyrir einstaka fjölskyldur heldur styrkja þær líka samfélagið í heild.
Bæjarstjórn hefur einnig unnið markvisst að öðrum málum sem snerta börn og barnafjölskyldur. Þar má nefna að hækkaðar hafa verið umönnunarbætur fyrir foreldra sem ekki nýta dagvistun hjá dagforeldrum. Sú upphæð hækkar úr 45 þúsund krónum í 100 þúsund fyrir hvern mánuð. Greiðslunum er háttað þannig að fyrsta greiðsla er að loknum réttindum til fæðingarorlofs og greiddar þar til barn fær inngöngu í leikskóla eða verður tveggja ára. Hér er skref tekið til að brúa bilið sem oft kemur til eftir að fæðingarorlofi lýkur og þar til barn fær inngöngu í leikskóla. Mikilvægt er að gera foreldrum kleift að vera heima með börnum sínum fyrstu tvö árin ef þau kjósa svo og er þetta mikil framför í þeim efnum. Þá er niðurgreiðsla dagvistargjalda hjá dagforeldrum hækkuð. Eftir að barn hefur náð 18 mánaða aldri er niðurgreiðsla hækkuð úr 80 þúsundum í 112 þúsund á mánuði m.v. átta klst. vistun þar til að barni verður boðin innganga í leikskóla. Allt eru þetta mikilvægir þættir í því að styðja við barnafjölskyldur og á sama tíma, eins og hefur komið fram, brúa bilið sem oft reynist erfitt eftir að fæðingarorlofi lýkur.
Það er okkur gríðarlega mikilvægt sem samfélagi að stíga þessi skref til að styðja við foreldra fyrstu árin með börnum sínum. Þessar aðgerðir styðja við barnafjölskyldur og hafa jákvæð áhrif á samfélagið í heild. Við í Framsókn erum stolt af þessum breytingum og höfum lofað að halda áfram að stuðla að því að í Suðurnesjabæ sé gott að búa. Með þessum aðgerðum hefur bæjarstjórnin skapað umhverfi sem stuðlar að velsæld barna í Suðurnesjabæ.
Frístundaakstur milli byggðarkjarna í Suðurnesjabæ
Bæjarstjórn Suðurnesjabæjar samþykkti um áramót að hefja frístundaakstur milli byggðarkjarna í Suðurnesjabæ. Frístundaakstur er fyrir unga iðkendur sem þurfa að fara á milli byggðarkjarna til að sækja íþróttaæfingar. Í málefnasamningi B- og D-lista kemur fram að „komið verði á frístundabíl til að efla og auka möguleika barna í sveitarfélaginu á íþrótta- og tómstundaiðju“. Frístundaaksturinn fer mjög vel af stað og er honum ætlað að efla íþróttastarf í sveitarfélaginu til framtíðar.
Sumarfrístund fyrir elstu börn leikskóla
Á síðasta fundi bæjarstjórnar Suðurnesjabæjar nú í maí var samþykkt að hefja sumarfrístund fyrir elstu börn leikskóla eftir að fræðsluráð bæjarins tók til umfjöllunar að leita leiða fyrir börn sem ljúka leikskólagöngu sinni á vorin og eru á leið í grunnskóla. Flest leikskólabörn ljúka leikskólagöngu um sumarfrí og koma ekki aftur til baka, en alltaf eru einhverjir foreldrar sem nauðsynlega þurfa að leita að vistun fyrir þau á meðan þau bíða eftir byrjun grunnskólans. Þetta er vegna þess að fríið sem þessi börn njóta er mun lengra en hefðbundið sumarfrí vinnandi foreldra. Öllum börnum sem eru á leið í fyrsta bekk er gefinn kostur á að sækja um að taka þátt í sumarfrístund eftir verslunarmannahelgi. Sumarfrístundin verður í boði frá 6. ágúst til 21. ágúst 2024 sem reynsluverkefni og verður spennandi að sjá hvernig hún kemur út.
Atvinnutengt nám
Einnig voru samþykktar á síðasta fundi bæjarstjórnar starfsreglur um atvinnutengt nám í Suðurnesjabæ og var afgreiðsla bæjarráðs samþykkt samhljóða.
Í sveitarfélaginu er nauðsynlegt að fjölga úrræðum vegna unglinga sem standa frammi fyrir sérstökum áskorunum í námi og skólafærni af öðrum orsökum en fötlun. Markmið verkefnisins er að veita þeim sem á þurfa að halda tækifæri til að sýna hvað í þeim býr og mæta þörfum þeirra sem þurfa að komast í gegnum skólastarfið, hvort sem er á skemmri eða lengri tíma. Með nýjum lögum um samþætta þjónustu í þágu farsældar barna er mikilvægt að styrkja grunnþjónustu, og þessi úrræði eru hluti af því að auka fjölbreytni og verkfæri skólanna.
Anton Kristinn Guðmundsson, oddviti Framsóknar í Suðurnesjabæ og formaður bæjarráðs.
Greinin birtist fyrst í Morgunblaðinu 16.5.2024.
Deila
Prenta grein
15/05/2024
FjarheilbrigðisþjónustaFjarheilbrigðisþjónusta er heilbrigðisþjónusta sem nýtir stafræna samskipta- og upplýsingatækni þar sem aðilar eru ekki á sama stað á sama tíma. Sem dæmi má nefna myndsímtöl og netspjall. Í dag var samþykkt mikilvægt frumvarp heilbrigðisráðherra sem gekk út á að skilgreina fjarheilbrigðisþjónustu í lögum og styrkja stöðu hennar í nútímasamfélagi. Málið er þýðingarmikið þar sem í fjarheilbrigðisþjónusta er klárlega ein þeirra tæknilausna sem geta umbylt heilbrigðisþjónustu fyrir fólk um allt land. Til eru mörg dæmi um einstaklinga sem ferðast langt og taka sér frí frá vinnu, stundum í fleiri daga, til þess að hitta lækna og sérfræðinga. Sérstaklega í ljósi þess að meirihluti sérfræðinga í heilbrigðisgeiranum er staðsettur á suðvesturhorni landsins.
Í sumum tilvikum er ferðin nauðsynleg, en oft er möguleiki á því að samskipti læknis og skjólstæðings eigi sér stað með fjarheilbrigðislausnum eins og viðtöl við sálfræðinga eða talmeinafræðinga. Með þessu þá erum við að opna frekar á þann möguleika í fjarheilbrigðislausnum.
Fjarheilbrigðisþjónusta getur nýst við heimahjúkrun, þá sérstaklega í dreifbýli. Einnig getur hún aukið og auðveldað teymisvinnu fagfólks, sem er búsett um allt land og sum þeirra mögulega erlendis. Þetta getur fækkað óþörfum og oft dýrum ferðalögum ásamt því að vera til þess fallið að auka hagkvæmni. Það er ljóst að á síðastliðnu ári hefur hröð þróun átt sér stað hvað varðar tæknilausnir í heilbrigðisgeiranum.
Frumvarpið er skref í átt að því að vinna að sameiginlegum skilningi á því hvað felst í þeim tæknilausnum sem við höfum og grunnreglur um notkun þeirra. Fjarheilbrigðisþjónustan er liður að því að jafna aðgengi að þjónustu óháð búsetu eða annarra aðstæðna og er yfirlýst aðgerð, sbr. A.5 lið í byggðaáætlun. Markmiðið er að aðgengi að heilbrigðisþjónustu verði jafnað eins og hægt er og bætt með nýsköpun og nýtingu tækni og fjarskipta við framkvæmd þjónustu. Í byggðaáætlun kemur fram að með innleiðingu á fjarheilbrigðisþjónustu verði leitast við að jafna aðgengi almennings að almennri og sérhæfðri heilbrigðisþjónustu. Jafnframt verði rafræn miðlun heilbrigðisþjónustu nýtt til að auka aðgengi að sérfræðiþekkingu, og þar með gagnkvæmri faglegri ráðgjöf, samráði og samstarfi, og með þeim hætti verði teymisvinna innan heilbrigðisþjónustu auðvelduð.
Fjarheilbrigðisþjónusta er enn eitt verkfærið sem við fáum í hendurnar til þess að auka jafnrétti og færa sérhæfða heilbrigðisþjónustu nær fólki um allt land og því fagna ég því að frumvarpið hafi verið samþykkt á Alþingi.
Lilja Rannveig Sigurgeirsdóttir, þingmaður Framsóknar og framsögumaður málsins í velferðarnefnd Alþingis.
Greinin birtist fyrst á visir.is 14. maí 2024.
Deila
Prenta grein
15/05/2024
Einfaldara fyrirkomulag tilvísanaÍ gær kom inn lítill og nett tilkynning inn á vef Stjórnarráðsins frá heilbrigðisráðuneytinu. Tilkynningin fjallar um að einfalda eigi tilvísanakerfi fyrir börn vegna heilbrigðisþjónustu. Það má með sanni segja að tilvísanakerfið hafi sætt nokkurri gagnrýni síðustu misseri, ekki síst frá læknum sem hafa talið það taka frá þeim dýrmætan tíma og valdi óþarfa skriffinnsku. Það verður ekki af hæstvirtum heilbrigðisráðherra Willum Þór Þórssyni tekið að hann hlustar og gengur í verkin.
Núverandi kerfi
Nú hafa verið birt drög að reglugerðarbreytingum í Samráðsgátt. Samkvæmt gildandi reglugerð um tilvísanir fyrir börn er áskilið að heilsugæslulæknar skrifi tilvísun fyrir börn frá tveggja ára að 18 ára aldri, þurfi þau á þjónustu sérgreinalæknis að halda. Slík tilvísun er m.a. forsenda þess að þjónusta sérgreinalæknis sé gjaldfrjáls. Án tilvísunar þarf hins vegar að greiða fyrir þjónustuna sem nemur þriðjungi af því gjaldi sem sjúkratryggðir greiða almennt fyrir læknisheimsóknir. Gildistími tilvísunar er að hámarki eitt ár en heimilt er að ákveða að tilvísun fyrir börn með langvinna sjúkdóma eða fötlun gildi í allt að 10 ár. Tilvísun heilsugæslulæknis er áskilin fyrir alla þjónustu sérgreinalækna. Þetta felur m.a. í sér að ef barn hefur fengið tilvísun til sérgreinalæknis sem telur barnið þurfa þjónustu læknis í annarri sérgrein þarf að leita aftur til heilsugæslulæknis eftir tilvísun. Þetta kerfi verður nú einfaldað til muna.
Góðar breytingar
Eftir reglugerðarbreytingar getur sérgreinalæknir sem fær til sín barn samkvæmt tilvísun heilsugæslulæknis vísað því sjálfur til læknis í annarri sérgrein telji hann þörf á því, án aðkomu heilsugæslunnar. Þá getur læknir sem fær barn til meðhöndlunar á sjúkrahúsi vísað barni til sérfræðings telji hann þörf á því. Auk þessa verður gildistími tilvísana fyrir börn með langvinna sjúkdóma eða fötlun sem nú er 10 ár lengdur og getur gilt allt þar til barn nær 18 ára aldri. Þá verður hjúkrunarfræðingum veitt heimild til að gera tilvísanir fyrir börn vegna þjónustu talmeinafræðinga en hingað til hafa aðeins heilsugæslulæknar getað vísað börnum í þjónustu þeirra. Fleiri góðar breytingar er að finna í reglugerðardrögunum en þær miða allar að því að bæta þjónustu og auka skilvirkni, meðal annars með áherslu á að tími lækna nýtist betur til að sinna beinni þjónustu við sjúklinga.
Með þessum breytingum er ekki bara verið að stytta bið barna eftir mikilvægri þjónustu heldur einnig verið að bæta starfsumhverfi lækna sem kallað hefur verið eftir. Þessar breytingar eru einn hluti af þeirri vegferð að bæta þjónustu og auka skilvirkni, meðal annars með áherslu á að tími lækna nýtist betur til að sinna beinni þjónustu við sjúklinga. Vel gert!
Halla Signý Kristjánsdóttir, þingmaður Framsóknar.
Greinin birtist fyrst á visir.is 14. maí 2024.
Deila
Prenta grein
14/05/2024
Fjórða læknaferðin endurgreiddSíðustu mánuði hafa margar jákvæðar fréttir borist frá heilbrigðisráðuneytinu. Markvisst er unnið eftir stefnunni jafnt aðgengi, óháð efnahag og búsetu, um það ríkir samstaða í samfélaginu. Það er því fagnaðarefni að nú er verið að fjölga ferðum sem fást endurgreiddar frá Sjúkratryggingum vegna nauðsynlegrar heilbrigðisþjónustu sem sótt er utan heimabyggðar. Um síðustu áramót fjölgaði endurgreiddum ferðum úr tveimur í þrjár og nú styttist í að fjórða ferðin bætist við.
Jafnt aðgengi
Í fjáraukalögum sem nú eru til umfjöllunar á Alþingi er tillaga um sérstaka fjárveitingu til að mæta kostnaðinum við fjórðu ferðina og er það liður í aðgerðum stjórnvalda til að greiða fyrir kjarasamningum. Gert er ráð fyrir 50 m.kr. til þess að auka aðgengi að heilbrigðisþjónustu óháð búsetu með því að draga úr kostnaði einstaklinga við að sækja þjónustu fjarri heimabyggð. Það er og hefur verið stefna Framsóknar að lækka greiðsluþátttöku sjúkratryggðra. Fjölgun ferða innanlands sem fást endurgreiddar falla að þeim markmiðum og heilbrigðisstefnu til ársins 2030. Um er að ræða aðgerð sem er í samræmi og samhengi við samninga við sérfræðilækna sem gengið var frá síðastliðið sumar eftir samningsleysi allt frá árinu 2019.
Samningar bæta stöðu almennings
Meðan ekki voru til staðar samningar við sérfræðilækna var ekki hægt að segja að allir hefðu sama aðgang að heilbrigðisþjónustu. Samningsleysið dró fram ójafnræði í aðgengi. Með nýjum samningum við sérgreinalækna lækkaði greiðsluþátttaka einstaklinga en þjónusta sérfræðilækna hafði hækkað jafnt og þétt í samningsleysinu. Frá gildistöku samningsins 1. september síðastliðinn til febrúarloka hafa um 102 þúsund einstaklingar nýtt sér þjónustu þeirra. Þessir einstaklingar spöruðu sér nærri 1,3 milljarð króna í komugjöld á grundvelli hins nýja samnings.
Þróun heilbrigðisþjónustu
Þá styður samningurinn við framþróun í þjónustu með sérstakri áherslu á nýsköpun, stafræna þróun og fjarheilbrigðisþjónustu. Nú er til umfjöllunar á Alþingi frumvarp sem ætlað er að skýra umgjörð og nýtingarmöguleika fjarheilbrigðisþjónustu auk nokkurra frumvarpa sem styðja við stafræna þróun í heilbrigðiskerfinu. Þannig styður ein aðgerð aðra til að ná fram umgjörð sem tryggir jafnara aðgengi. Þá er einnig mikilvægt að geta þess að í samningi við sérfræðilækna er sérstakt ákvæði um að leitað verði leiða til að auka viðveru sérfræðilækna á landsbyggðinni.
Þannig er stöðugt unnið að útfærslu stefnu stjórnvalda til að þjónustan nýtist fólkinu sem þarf á henni að halda.
Líneik Anna Sævarsdóttir, þingmaður Framsóknar.
Greinin birtist fyrst á visir.is 14. maí 2024.
Deila
Prenta grein
13/05/2024
Tæknin sem breytir heiminumTæknibreytingarnar sem eru að eiga sér stað í gegnum gervigreind og máltækni eru þær mestu í áratugi. Tækni mun breyta því hvernig fólk vinnur, lærir, ferðast, nálgast heilbrigðisþjónustu og hefur samskipti sín á milli.
Eins og flestum er kunnugt hafa miklar breytingar orðið á stöðu tungumála með tilkomu gervigreindar, alþjóðavæðingar og aukinna fólksflutninga. Stjórnvöld hafa á undanförnum árum sett málefni íslenskunnar í öndvegi í þessu ljósi. Til að mynda samþykkti Alþingi Íslendinga í síðustu viku aðgerðaáætlun í málefnum íslenskrar tungu til ársins 2026. Alls eru þetta 18 aðgerðir sem mótaðar eru í samstarfi fimm ráðuneyta. Stjórnvöld hafa undanfarin ár einnig fjárfest í máltækni fyrir íslensku með verkáætluninni Máltækni fyrir íslensku 2018-2022 og náð góðum árangri. Markmiðið með henni er skýrt: að gera íslenskuna gildandi í hinum stafræna heimi til framtíðar. Í heimi tækninnar þarf að tala máli íslenskunnar gagnvart þeim aðilum sem leiða tækniþróun í heiminum. Það þarf að minna á mikilvægi minni tungumála og koma á framfæri þeim íslensku máltæknilausnum sem smíðaðar hafa verið hér á landi á undanförnum árum sem erlend tæknifyrirtæki geta innleitt í vörur sínar með nokkuð greiðum hætti. Það var mikil viðurkenning fyrir vegferð íslenskra stjórnvalda í málefnum íslenskunnar þegar bandaríska tæknifyrirtækið OpenAI gaf út nýja uppfærslu á gervigreindar-mállíkaninu GPT í fyrra þar sem íslenska var valin fyrst tungumála, utan ensku, í þróunarfasa þess. Var það afrakstur samtala og funda við fulltrúa fyrirtækisins.
Í vikunni leiddi ég sendinefnd til Bandaríkjanna sem fundaði með stórum tæknifyrirtækjum til að ræða stöðu smærri tungumála, sérstaklega íslensku, í stafrænum heimi. Fyrirtækin voru Microsoft, Allen Instittu4e for AI, Anthropic, Google og OpenAI. Er það meðal annars í samræmi við nýja máltækniáætlun þar sem lagt er til að aukinn þungi verði settur í að kynna íslenska máltækni á erlendri grundu. Jafnframt er verið að kanna hug þessara fyrirtækja til að koma á fót alþjóðlegum samstarfsvettvangi fyrir smærri tungumál heims. Skemmst er frá því að segja að okkur var vel tekið og áhugi er fyrir hendi á að auka veg íslenskunnar enn frekar. Microsoft hefur til dæmis hefur sýnt íslensku mikinn áhuga og má nefna að ýmis forrit á borð við Word og allt viðmót þess er hægt að nota alfarið á íslensku. Eftir heimsókn íslenskrar sendinefndar árið 2022, sem forseti Íslands ásamt mér og fleirum fór í, hefur Microsoft nú þegar innleitt íslenska máltækni í tæknilausnir sínar til að auka gæði íslenskunnar. Meðal þess sem við rætt var við fyrirtækið í þessari umferð var íslenska forritið Copilot, sem vel var tekið í. Það skiptir framtíð íslenskunnar öllu máli að hún sé aðgengileg og nýtileg í tækjum sem við notum. Okkur hefur auðnast að vinna heimavinnuna okkar vel hingað til í þessum efnum svo eftir sé tekið og það er að skila sér. Hins vegar er verkefnið langt í frá klárað og ljóst að frekari árangur kallar á breiða samvinnu með virkri þátttöku almennings, vísindafólks, fræðasamfélagsins, fyrirtækja og frumkvöðla á þessu sviði. Þannig liggja hagsmunir íslenskunnar víða sem mikilvægt er að huga að.
Lilja Dögg Alfreðsdóttir, menningar- og viðskiptaráðherra og varaformaður Framsóknar.
Greinin birtist fyrst í Morgunblaðinu 11. maí 2024.
Deila
Prenta grein
13/05/2024
Búum til börnLög um fæðingarorlof tryggja foreldrum rétt til þess að hlúa að nýfæddu barni sínu, í dag lítur fólk á þennan rétt sem sjálfsagðan hlut en hann hefur svo sannarlega ekki alltaf verið það. Fyrir þessum rétti hefur verið barist og þar hefur Framsókn staðið vaktina í gegnum tíðina og tryggt réttindi fyrir foreldra og börn þeirra. Páll Pétursson kom með frumvarp um fæðingar- og foreldraorlof árið 2000 og Ásmundur Einar Daðason fylgdi því eftir með frumvarpi að nýjum heildarlögum um fæðingarorlof árið 2020.
Aukið jafnrétti
Frá því að lögin voru fyrst sett hafa þau tekið töluverðum breytingum í takt við auknar kröfur í samfélaginu um að koma til móts við fjölskyldur í landinu. Það má með sanni segja að lög um fæðingarorlof hafi verið besta tækið til þess að jafna stöðu kynjanna á vinnumarkaði og í fjölskyldulífi. Merkja má áhrif laganna á stöðu kvenna á vinnumarkað og þá má segja að fáar aðgerðir stjórnvalda hafa leitt til meira jafnréttis kynjanna en þegar komið var á sjálfstæðum rétti foreldra til orlofs. Sjálfstæður réttur hvors foreldris um sig er í dag 6 mánuðir en heimilt er að framselja allt að 6 vikur til hins foreldris. Í dag taka feður fullan þátt í lífi og uppeldi barna sinna og gera má ráð fyrir því að lög um fæðingarorlof eigi ríkan þátt í því.
Hærri greiðslur
Launamunur kynjanna á vinnumarkaði er þó engu að síður staðreynd og hefur haft afleiðingar á jafnrétti kynjanna og töku feðra á fæðingarorlofi. Kallað hefur verið eftir að hámarksgreiðslur úr fæðingarorlofssjóði hækki svo hægt sé í raun að tryggja jafnan rétt kynjanna til orlofs. Því kalli hefur nú verið svarað og er sú aðgerð einn liður í aðgerðum stjórnvalda til þess að liðka fyrir kjarasamningum. Til að treysta fjárhagslegt öryggi ungbarnafjölskyldna og stuðla að markmið fæðingarorlofskerfisins um samvistir barna við báða foreldra og samræmingu fjölskyldu- og atvinnulífs nái fram að ganga verða hámarksgreiðslur úr Fæðingarorlofssjóði hækkaðar í þremur áföngum á næstu tveimur árum. Greiðslurnar verða hækkaðar úr 600.000 þúsund krónum á mánuði í 700.000 kr. m.v. þann 1. apríl síðastliðinn, aftur verður upphæðin hækkuð 1. janúar 2025 í 800.000 kr. og svo frá og með 1. janúar 2026 í 900.000 kr.
Brjótum múrinn
Ríkisstjórnin hefur með þessum aðgerðum tryggt umgjörð sem tryggir barni samvistir við báða foreldra sína og gera þeim kleift að samræma fjölskyldu- og atvinnulíf með betri hætti. Nú er það landsmanna að búa til börn. Samkvæmt tölum frá Hagstofu Íslands erum við Íslendingar rétt tæplega 380 þúsund. Það er verðugt markmið að stefna að því að ná að brjóta 400.000 mannfjölda múrinn sem fyrst.
Ingibjörg Isaksen, þingflokksformaður Framsóknar.
Greinin birtist fyrst á visir.is 11. maí 2024.
Deila
Prenta grein
11/05/2024
Ákall um aðgerðir í mansalsmálumMansal er alvarleg meinsemd og mannréttindabrot sem skotið hefur rótum í íslenskt samfélag líkt og víða annars staðar. Ísland hefur undirgengist alþjóðlegar skuldbindingar sem hafa það að markmiði að berjast með markvissum og árangursríkum hætti gegn hvers kyns mansali. En hvernig gengur okkur að koma í veg fyrir mansal hér á landi? Í haust sendi undirrituð fyrirspurn á dómsmálaráðherra um mansal á Íslandi með það að markmiði að fá upplýsingar um stöðu mansals mála hér á landi. Almenningur á Íslandi verður kannski lítið var við mansal hér á landi en úr svari ráðherra má þó lesa að það sé engu að síður raunveruleikinn hér á landi.
Fjölgun mansalsmála
Samkvæmt svörum frá ráðherra hafa mansalsmál verið í rannsókn hjá lögreglu síðastliðin ár og hafa fjölgað ef eitthvað er.Algengasta birtingarmynd mansals hér á landi undanfarin ár hefur verið kynlífs- og vinnumansal. Karlmenn hafa verið þolendur í um 60% mannsalsmálanna á móti 40% kvenna. Í svarinu kemur fram að í apríl á síðasta ári hafi verið 15 opin mál í rannsókn hjá lögreglu á tímabilinu 1. apríl 2022 til 31. mars 2023. Þar af voru sjö þeirra ný mál á skýrslutímabilinu en átta þeirra höfðu byrjað í rannsókn fyrir þann tíma. Á sama tímabili voru 38 mál skráð sem „grunur um mansal“ í málaskrárkerfi lögreglunnar.
Betur má ef duga skal
Árið 2018 var stofnsettur samstarfshópur eftirlitsaðila um brotastarfsemi á vinnumarkaði (SEB) sem er samstarfsvettvangur lögreglu, Skattsins, Vinnueftirlits ríkisins og Vinnumálastofnunar í þeim tilgangi að greiða fyrir upplýsingagjöf milli Vinnumálastofnunar og Vinnueftirlitsins og auka heimildir þeirra til að miðla upplýsingum til ríkisskattstjóra og lögreglu þegar grunur leikur á vinnumarkaðsbrotum, félagslegum undirboðum og hugsanlega mansali. En betur má ef duga skal. Sem liður í forvörnum skiptir einnig máli að fræða launþega, sér í lagi þá sem koma erlendis frá um lögbundin réttindi þeirra og skyldur atvinnuveitenda. Þess utan er einnig mikilvægt að stuðla að vitundarvakningu meðal almennings í þeim tilgangi að draga úr eftirspurn eftir þjónustu sem þrífst oft á mansali ásamt því að efla sérkunnáttu og færni fagstétta sem koma að mansalsmálum á eðli og einkennum hinna ýmsu birtingamyndir mansals.
Endurskoðun á aðgerðaráætlun
Í þriðju skýrslu GRETA eftirlitsnefndar Evrópuráðsins með samningi um aðgerðir gegn mansali, kemur fram að GRETA hafi áhyggjur af þeim takmarkaða árangri sem Ísland hefur náð frá síðustu úttekt í baráttunni gegn vinnumansali. GRETA brýnir íslensk yfirvöld til þess að hvetja lögreglumenn, vinnueftirlitsmenn, félagasamtök og aðra viðeigandi aðila til að sýna aukið frumkvæði í að finna þolendur vinnumansals og tryggja að heimildir og úrræði vinnueftirlits standi undir því að leggja sitt af mörkum til þess að koma í veg fyrir og upplýsa mansalsmál á vinnumarkaði. Janframt kemur fram að enn skorti formlegar verklagsreglur sem skilgreina hlutverk og ábyrgð allra viðkomandi faghópa. Sú sem hér skrifar telur afar brýnt að farið verði í endurskoðun á aðgerðaráætlun gegn mansali. Í dag er í gildi aðgerðaráætlun frá árinu 2019 og er því löngu orðin úreld þar sem íslenskt samfélag hefur tekið töluverðum breytingum á síðustu árum. Aðgerðir sem snúa að því að uppræta mansal þurfa reglubundna endurskoðun, mikilvægt er í því samhengi að nýta ábendingar, reynslu, athugasemdir og leiðbeiningar frá GRETA. Gott samstarf og samvinnu þarf til í baráttunni gegn mansali þvert á samfélagið, verkalýðshreyfingar, löggæslan, félagsyfirvöld og svo lengi mætti telja. Það er og verður alltaf viðvarandi verkefni hverrar þjóðar að berjast gegn mansali. Megum ekki sofna ekki á verðinum!
Hafdís Hrönn Hafsteinsdóttir, þingmaður Framsóknar.
Greinin birtist fyrst á visir.is 10. maí 2024.
Deila
Prenta grein