Categories
Fréttir

„Mun það þýða að 18 ára einstaklingur geti boðið sig fram til forseta?“

Deila grein

25/01/2024

„Mun það þýða að 18 ára einstaklingur geti boðið sig fram til forseta?“

Lilja Rannveig Sigurgeirsdóttir, alþingismaður, sagði í störfum þingsins aldur ekki vera hæfniviðmið og eins eigi það ekki að liggja til grundvallar hvort einstaklingur hafi öðlast ákveðna reynslu eða hæfni. Fór hún síðan yfir álitamál ef samþykkt yrði að fella á brott 35 ára aldurstakmarkið um kjörgengi til forseta. Hún hefur lagt til á Alþingi frumvarp til stjórnskipunarlaga um breytingu á stjórnarskránni að 35 ára aldurstakmarkið verði fellt á brott.

Sú breyting varðar ákvæði sem er svohljóðandi í dag: „Kjörgengur til forseta er hver 35 ára gamall maður, sem fullnægir skilyrðum kosningarréttar til Alþingis, að fráskildu búsetuskilyrðinu.“

„Mun það þýða að 18 ára einstaklingur geti boðið sig fram til forseta? Já. Mun það þýða að 18 ára einstaklingur verði forseti? Nei, þetta ákvæði eitt og sér myndi ekkert gera það. Til þess að verða forseti þurfa einstaklingar að fara í gegnum kosningabaráttu þar sem þau þurfa að sýna fram á hæfni, reynslu og jafnvel menntun til að geta sinnt þessu embætti og verið landi og þjóð til sóma,“ sagði Lilja Rannveig.

Sagði hún okkur sem kjósendur gera ríkar kröfur til forseta lýðveldsins, þó svo þær séu ekki endilega meitlaðar í stein. „Aldur er ekki hæfniviðmið og það á ekki að leggja það til grundvallar hvort einstaklingur hafi öðlast ákveðna reynslu eða hæfni. Með aldrinum kemur lífsreynsla og það er alveg eðlilegt að áætla að þeir sem eru eldri séu reynslumeiri.“

„En fjölbreytni samfélagsins er mikil og þar af leiðandi ætti það ekki að vera meginregla að hafa náð ákveðnum aldri til að öðlast ákveðin réttindi eða til að gegna ákveðnum skyldum eftir að einstaklingur er samkvæmt lögum og alþjóðasáttmálum orðinn fullorðinn.

Ég fæ ekki séð að nóttina sem einstaklingur verður 35 ára verði hann mun hæfari og lífsreyndari en þegar hann var 34 ára. En ég skal glöð láta ykkur vita 2031 þegar ég hef náð þeim aldri hvort ég skipti um skoðun,“ sagði Lilja Rannveig að lokum.


Ræða Lilju Rannveigar í heild sinni á Alþingi:

„Hæstv. forseti. Í gær lagði ég fram frumvarp ásamt fjórum öðrum þingmönnum Framsóknar um breytingu á stjórnarskránni. Sú breyting varðar ákvæði sem er svohljóðandi í dag, með leyfi forseta:

„Kjörgengur til forseta er hver 35 ára gamall maður, sem fullnægir skilyrðum kosningarréttar til Alþingis, að fráskildu búsetuskilyrðinu.“

Í því frumvarpi sem við leggjum fram gerum við það að tillögu okkar að 35 ára aldurstakmarkið verði fellt á brott. Mun það þýða 18 ára einstaklingur geti boðið sig fram til forseta? Já. Mun það þýða að 18 ára einstaklingur verði forseti? Nei, þetta ákvæði eitt og sér myndi ekkert gera það. Til þess að verða forseti þurfa einstaklingar að fara í gegnum kosningabaráttu þar sem þau þurfa að sýna fram á hæfni, reynslu og jafnvel menntun til að geta sinnt þessu embætti og verið landi og þjóð til sóma. Við sem kjósendur gerum kröfur til forseta þó að þær séu ekki endilega skrifaðar í stjórnarskrána. Aldur er ekki hæfniviðmið og það á ekki að leggja það til grundvallar hvort einstaklingur hafi öðlast ákveðna reynslu eða hæfni. Með aldrinum kemur lífsreynsla og það er alveg eðlilegt að áætla að þeir sem eru eldri séu reynslumeiri. En fjölbreytni samfélagsins er mikil og þar af leiðandi ætti það ekki að vera meginregla að hafa náð ákveðnum aldri til að öðlast ákveðin réttindi eða til að gegna ákveðnum skyldum eftir að einstaklingur er samkvæmt lögum og alþjóðasáttmálum orðinn fullorðinn. Ég fæ ekki séð að nóttina sem einstaklingur verður 35 ára verði hann mun hæfari og lífsreyndari en þegar hann var 34 ára. En ég skal glöð láta ykkur vita 2031 þegar ég hef náð þeim aldri hvort ég skipti um skoðun.“

Categories
Fréttir Greinar

Sterkt samfélag nær utan um Grindavík

Deila grein

25/01/2024

Sterkt samfélag nær utan um Grindavík

Með vakn­ingu þeirra nátt­úru­afla sem búa í iðrum jarðar á Reykja­nesi blas­ir við nýr veru­leiki fyr­ir kyn­slóðir okk­ar tíma á suðvest­ur­horni lands­ins. Með eld­gos­inu í Geld­inga­döl­um við Fagra­dals­fjall hinn 19. mars 2021 hófst nýtt eld­gosa­tíma­bil á Reykja­nesskag­an­um sem átti sér und­an­fara með jarðskjálfta­hrin­um allt frá ár­inu 2019. Líkt og við þekkj­um er helsta verk­efni sam­fé­lags­ins að ná utan þá stöðu sem skap­ast hef­ur í Grinda­vík vegna eld­goss­ins og styðja við Grind­vík­inga. Síðustu ára­tugi hef­ur ís­lenska hag­kerfið skapað mik­il verðmæti og því er ljóst að við sem sam­fé­lag náum utan um þá áskor­un sem blas­ir við. Hins veg­ar skipt­ir efna­hags­stjórn miklu máli um hvort vel tak­ist til!

Jarðhrær­ing­ar

Að mati vís­inda­manna er á Reykja­nes­inu að finna sex eld­stöðva­kerfi sé Hengil­s­kerfið talið með, en hin kerf­in á Reykja­nes­inu eru frá vestri til aust­urs; Reykja­ne­s­kerfið, Eld­vörp/​Svartsengi, Fagra­dals­fjall, Krýsu­vík­ur­kerfið og Brenni­steins­fjalla­kerfið. Hafa þessi kerfi mótað hið ægifagra langslag sem birt­ist okk­ur á Reykja­nes­inu og set­ur ein­kenn­andi svip á lands­hornið. Sam­kvæmt gögn­um og rann­sókn­um sem líta aft­ur til síðustu 3.500 ára hafa vís­inda­menn getið sér til um að gosskeið hafi staðið í um 400-500 ár, með 600-800 ára gos­hlé­um þar á milli, þó svo að gos­hlé í stöku eld­stöðva­kerfi vari að meðaltali í um 1.000 ár. Sem dæmi um hversu lif­andi svæðið get­ur orðið hafa vís­inda­menn meðal ann­ars bent á að gos­virkni geti flust milli eld­stöðva­kerfa með 30-150 ára milli­bili sé miðað við síðasta gosskeið á svæðinu. Að frá­tal­inni þeirri gos­hrinu sem hófst árið 2021 hef­ur ein meiri hátt­ar gos­hrina átt sér stað á Reykja­nesi frá land­námi sem hófst með Bláfjalla­eld­um um árið 950 og lauk með Reykja­neseld­um árið 1240, en þar á milli gaus í Krýsu­vík­ur­kerf­inu með Krýsu­víkureld­um en einu hraun­in sem hafa nálg­ast höfuðborg­ar­svæðið á sögu­leg­um tíma runnu ein­mitt úr Krýsu­vík­ur­kerf­inu og standa sunn­an við Hafn­ar­fjörð.

Hús­næðisaðgerðir rík­is­stjórn­ar­inn­ar fyr­ir Grind­vík­inga

Ljóst er að eld­gosið í Grinda­vík hinn 14. janú­ar síðastliðinn gjör­breytti stöðu mála í bæn­um. Það var lands­mönn­um öll­um mikið áfall að sjá seinni gossprungu opn­ast sunn­an þeirra varn­argarða sem risið höfðu ofan við bæ­inn og horfa á hraun renna yfir íbúðar­hús í bæn­um. Í kjöl­farið virt­ist staðfest að ekki yrði búið í bæn­um næstu mánuði og miss­eri og hófu því stjórn­völd að fram­lengja gild­andi aðgerðir ásamt því að kynna nýj­ar aðgerðir sem ætlað er að tryggja ör­yggi Grind­vík­inga þegar kem­ur að hús­næði, af­komu og verðmæt­um. Með þeim mun ríkið skapa for­send­ur fyr­ir Grind­vík­inga til að koma sér upp ör­uggu heim­ili til lengri tíma á eig­in for­send­um. Sam­hliða þessu ætla stjórn­völd að tryggja fram­boð á var­an­legu hús­næði með ýmsu móti, þar á meðal með upp­bygg­ingu á hús­næði á til­tekn­um svæðum, með kaup­um á sam­tals 260 íbúðum í gegn­um íbúðafé­lög­in Bríeti og Bjarg. Þá verður lagt fram frum­varp á næstu dög­um sem unnið hef­ur verið að í menn­ing­ar- og viðskiptaráðuneyt­inu og snýr að þreng­ingu skil­yrða varðandi al­menna skamm­tíma­út­leigu íbúða og er ætlað að stuðla að auknu fram­boði á íbúðar­hús­næði. Sér­stak­ur hús­næðisstuðning­ur verður jafn­framt fram­lengd­ur til loka júní ásamt því að verða út­víkkaður til að styðja bet­ur fjár­hags­lega við fólk. Aldrei hef­ur verið jafn­brýnt að stór­auka fram­boð af hús­næði á Íslandi.

Af­koma og verðmæti var­in

Stjórn­völd hafa einnig lagt kapp á að tryggja af­komu­ör­yggi Grind­vík­inga og stuðla að verðmæta­björg­un eigna. Launastuðning­ur til þeirra sem ekki geta sótt at­vinnu í bæn­um vegna ástands­ins verður fram­lengd­ur til loka júní, og leng­ur ef þörf kref­ur. Þá hef­ur áhersla verið lögð á, eft­ir því sem aðstæður leyfa, að kom­ast hjá verðmæta­tjóni. Það verður áfram unnið að því að gera Grind­vík­ing­um kleift að bjarga verðmæt­um í sam­vinnu við helstu viðbragðsaðila. Í því sam­hengi er vert að nefna að unnið er að sam­starfi við flutn­inga­fyr­ir­tæki til að styðja við þá Grind­vík­inga sem ekki hafa tök á að sækja verðmæti á eig­in spýt­ur ásamt því að aðstoða fólk við að fá ör­uggt geymslu­hús­næði til að geyma inn­bú og önn­ur verðmæti eins og þarf. At­vinnu­lífið í Grinda­vík er merki­lega fjöl­breytt og viðamikið og skipt­ir máli í ut­an­rík­is­viðskipt­um lands­ins. Stærstu at­vinnu­grein­arn­ar snúa að ferðaþjón­ustu og sjáv­ar­út­vegi, en ýms­ar teg­und­ir greina hafa náð að koma sér vel fyr­ir, auk starfa á veg­um sveit­ar­fé­lags­ins og hins op­in­bera. Það verður mik­il­vægt að tryggja að þau verðmæti sem sköpuð hafa verið í Grinda­vík verði áfram til að styðja við þjóðarbúið. Það hef­ur gengið bet­ur en á horfðist varðandi sjáv­ar­út­veg­inn, þar sem sam­starf og samstaða í grein­inni hef­ur komið til góða við að bjarga verðmæt­um. Gengi ferðaþjón­ust­unn­ar hef­ur verið mis­jafnt. Lok­un Grinda­vík­ur hef­ur komið þungt niður á minni fyr­ir­tækj­um. Eitt öfl­ug­asta fyr­ir­tækið á svæðinu, Bláa lónið, hef­ur búið við mikla óvissu vegna þeirra aðstæðna sem uppi eru. Afar brýnt er að klára áhættumat al­manna­varna á svæðinu til að draga úr þeirri óvissu. Bláa lónið er sá ferðamannastaður sem hef­ur einna mest aðdrátt­ar­afl fyr­ir þá sem heim­sækja landið. Tæp­lega 900 manns starfa hjá Bláa lón­inu og af­leidd eru störf afar mik­il­væg fyr­ir Reykja­nesið og alla ferðaþjón­ust­una.

Mót­vægisaðgerðir skipta öllu um efna­hags­fram­vind­una

Það er meira en að segja það að koma heilu byggðarlagi fyr­ir í nýju hús­næði, en það hef­ur ekki staðið á rík­is­stjórn­inni að gera sitt besta í þeim efn­um. Hins veg­ar er afar brýnt að gæta að þjóðhags­leg­um stærðum þegar horft er fram á veg­inn. Glím­an við verðbólg­una hef­ur verið ein helsta áskor­un­in frá því að heims­far­aldri lauk. Leik­ur­inn í þeirri bar­áttu hef­ur verið að snú­ast í rétta átt á allra síðustu vik­um og mánuðum. Hús­næðisliður­inn er afar þung­ur í verðbólgu­mæl­ing­um hér á landi. Á síðasta ára­tug hef­ur óvíða verið jafn mik­ill efna­hags­leg­ur upp­gang­ur eins og á Íslandi. Vegna hins opna vinnu­markaðar hef­ur fram­boðsvand­inn í hag­kerf­inu á síðustu miss­er­um einna helst birst á vett­vangi hús­næðismarkaðar. Það er því mik­il­vægt að öll­um árum sé róið að því að styrkja fram­boðshliðina á hús­næðismarkaði, hvort sem það er á sviði fram­boðs lóða eða bygg­ing­ar­gerðar. Hús­næðismarkaðnum verður þó ekki breytt á einni nóttu og má vænt­an­lega bú­ast við tíma­bundn­um þrýst­ingi, en mik­il­vægt verður að taka á fram­boðshliðinni sem allra fyrst til hags­bóta fyr­ir framtíðina. Stjórn­völd þurfa jafn­framt að horfa til hús­næðisliðar vísi­tölu neyslu­verðs, t.d. með sam­an­b­urði á fyr­ir­komu­lagi hans í ná­granna­lönd­un­um. Þessi umræða hef­ur verið uppi á borðum hér á landi í nær 20 ár og því tíma­bært að skoða það nán­ar með framtíðina í huga. Hér er ekki verið að tala um að taka hús­næðisliðinn út úr vísi­tölu neyslu­verðs held­ur að láta hann verða sam­an­b­urðar­hæf­ari. Vera kann að einnig þurfi að grípa til annarra þjóðhags­varúðar­tækja til að draga úr spennu á hús­næðismarkaði, líkt og var gert á Nýja-Sjálandi eft­ir stóra jarðskjálft­ann í Christchurch árið 2011.

Á síðustu viku hef ég orðið þeirr­ar gæfu aðnjót­andi að vera í dag­leg­um sam­skipt­um við íbúa í Grinda­vík. Það sem ein­kenn­ir hóp­inn er dugnaður, sam­kennd, þraut­seigja og vilj­inn til að ráða sín­um ör­lög­um sjálf­ur. Á þess­ari stundu er óljóst hver framtíð Grinda­vík­ur verður og verður það í hönd­um okk­ar fær­asta vís­inda­fólks að meta aðstæður af kost­gæfni og taka svo upp­lýsta ákvörðun í sam­vinnu við íbúa og fyr­ir­tæk­in. Þrátt fyr­ir alla þá óvissu sem ein­kenn­ir stöðuna, þá er eitt ljóst, en það er að stjórn­völd standa með Grind­vík­ing­um og munu mál­efni þeirra áfram njóta for­gangs við rík­is­stjórn­ar­borðið.

Lilja Dögg Alfreðsdóttir, menn­ing­ar- og viðskiptaráðherra og vara­formaður Fram­sókn­ar.

Greinin birtist fyrst í Morgunblaðinu 25. janúar 2024.

Categories
Fréttir

Staðan á Íslandi er grafalvarleg – öryggi og orkuöflun er í húfi í nýjum raunveruleika

Deila grein

24/01/2024

Staðan á Íslandi er grafalvarleg – öryggi og orkuöflun er í húfi í nýjum raunveruleika

Ingibjörg Isaksen, alþingismaður og formaður þingflokks Framsóknar, var málshefjandi í sérstakri umræðu um orkumál á Alþingi og var umhverfis-, orku- og loftslagsráðherra til andsvara.

„Orkumál og orkuöryggi þjóðarinnar hefur fengið mikla umfjöllun undanfarnar vikur sem reyndar kemur ekki til af hinu góða. Staðan á Íslandi er grafalvarleg. Kyrrstaða hefur ríkt um árabil og niðurstaðan er sú að orkuöryggi okkar er ógnað. Sú sorglega staða að við sjáum okkur knúin til þess að leggja fram frumvarp til að tryggja heimilum og litlum og meðalstórum fyrirtækjum forgang að raforku og horfum á fyrirtæki neyðast til að brenna olíu vegna skerðingar raforku til að halda daglegri starfsemi sinni er með öllu óásættanleg,“ sagði Ingibjörg.

Fór hún í máli sínu yfir að skerðing raforku kosti ríkissjóð, atvinnulífið og alls samfélagið talsverðar fjárhæðir. Eins væri mögulega hægt að spyrja sig hvort að upp sé kominn forsendubrestur varðandi samninga fyrirtækja vegna ótryggrar orku. En slíkir samningar eru mikilvægir til að fullnýta kerfið. Á móti kemur að gera verði ráð fyrir skerðingum, hefur þeim fjölgað og vara í lengri tíma en áður. Fyrirséð er að þeim fjölgi enn frekar á næstu árum.

„Orkuöflun undanfarin ár hefur ekki verið næg þrátt fyrir ábendingar sérfræðinga um yfirvofandi orkuskort og þrátt fyrir áskoranir í loftslagsmálum, fólksfjölgun og fjölgun ferðamanna og aukna framleiðni fyrirtækja,“ sagði Ingibjörg.

Aflaukning í kerfinu hefur numið um 384 MW á 16 ára tímabili, það nemur um 24 MW á ári.

„Ljóst er að stórauka þarf orkuöflun ef við ætlum að tryggja orkuöryggi hér á landi og ná okkar markmiðum í loftslagsmálum.“

„Eldsumbrot á Reykjanesskaga sýna okkur hvað náttúruhamfarir geta haft alvarlegar afleiðingar. Þar var og er Svartsengi í raunverulegri hættu vegna nálægðar við eldsumbrotin. Þaðan fær Reykjanesið heitt vatn og orku eða um 30.000 manns og þá er ekki talin atvinnustarfsemin sem þetta getur haft áhrif á.

Orkuöryggi, orkuöflun og flutningskerfið er í húfi í nýjum raunveruleika.

„Ítrekað hefur verið bent á mikilvægi þess að koma upp hringtengingu hér á landi, m.a. svo hægt sé með góðum hætti að flytja orku á milli landsvæða, nýta virkjanir betur og minnka sóun. Það sem hefur tekið áratugi þarf núna að taka mánuði eða örfá ár án þess þó að gefa nokkurn afslátt af þeim umhverfisþáttum er tengjast leyfisveitingum. Við hugum vissulega að vernd náttúrunnar en sagan hefur sýnt sig að vernd og nýting getur farið saman,“ sagði Ingibjörg.

Nefndi Ingibjörg að Landsnet sé að ráðast í framkvæmdir við flutningslínu frá Akureyri til Grundartanga og hún sé í forgangi. En flókið ferli muni taka langan tíma.

„Það er grundvallaratriði að þessari framkvæmd verði flýtt eins og unnt er, enda um þjóðaröryggi að ræða. Í fyrra hefði línan komið í veg fyrir skerðingar sem kostuðu þjóðarbúið um 5 milljarða. Vatnsstaða lóna var með þeim hætti á þeim tíma að aflaukning hefði verið á við eina Hvammsvirkjun. Þarna er hægt að auka aflið í kerfinu án þess að ráðast í virkjunarframkvæmdir,“ sagði Ingibjörg.

„Rammaáætlun 3 var samþykkt í upphafi þessa kjörtímabils en í nefndaráliti meiri hluta umhverfis- og samgöngunefndar var bent á mikilvægi þess að endurskoða rammaáætlun og þar með verndun heilu vatnasviðanna. Það þarf að nýta þau tækifæri sem okkur bjóðast hér og alls ekki útiloka virkjunarmöguleika til framtíðar. Þegar kostur er settur í verndarflokk í rammaáætlun er allt vatnasviðið verndað. Það hefur í för með sér að fleiri kostir á sama svæði sem gætu komið til greina komast ekki inn í rammaáætlunarferlið. Þetta útilokar kosti sem geta verið hagkvæmir en við vitum öll að vatnsföll á Íslandi eru ekki óþrjótandi. Mögulega þarf að skoða fleiri þætti þegar ákvörðun er tekin varðandi orkukosti, þætti er varða orkuöryggi, köld svæði og markmið ríkisstjórnar hverju sinni.“

„En það er afar ánægjulegt að sjá kollega mína hér á þingi loksins kveikja á perunni og átta sig á þeirri stöðu sem við erum í. Ég bind vonir við að yfirlýsingar þingmanna og heilu þingflokkanna séu ekki orðin tóm enda er ljóst að margir þessara þingmanna þurfa að taka U-beygju á sinni afstöðu, t.d. hvað varðar friðun og regluverk. Við þurfum að setja okkur markmið um hve mikillar orku við ætlum að afla til framtíðar og aðgerðaáætlun er lýtur að því hvernig við ætlum að afla hennar.

Ég vil nýta hér tækifærið og spyrja hæstv. ráðherra hversu mikillar orku hann telur okkur þurfa að afla til framtíðar og hvort ráðherra hafi sett upp aðgerðaáætlun til að afla þeirrar orku. Eins vil ég spyrja ráðherra hvort hann telji að í ljósi yfirvofandi orkuskorts sé þörf á frekari aðgerðum ríkisstjórnarinnar umfram sameiningu stofnana og ef svo er, hverjar þær eru,“ sagði Ingibjörg að lokum.


Categories
Fréttir

Sjaldnast ekki annar valkostur en að ferðast til og frá flugvelli á bíl

Deila grein

23/01/2024

Sjaldnast ekki annar valkostur en að ferðast til og frá flugvelli á bíl

Líneik Anna Sævarsdóttir, alþingismaður, ræddi fyrirhuguð bílastæðagjöld á flugvöllunum á Akureyri og Egilsstöðum í störfum þingsins. Áformin áttu að koma framkvæmda nú um næstu mánaðarmót, en hefur verið frestað. Telur hún mikilvægt að áformin verði skoðuð, m.a. í tengslum við byggðastefnu og loftslagsmál.

„Hvaða áhrif hafa bílastæðagjöld á þessum stöðum, t.d. á aðgengi og kostnað við heilbrigðisþjónustu og nám?,“ sagði Líneik Anna.

Ræddi Líneik Anna að það hafi fengist viðurkenning með tilkomu loftbrúarinnar að innanlandsflug sé liður í almenningssamgöngum. Þannig sé tryggður aðgangur þeirra sem búa fjarri höfuðborginni að ýmiss konar sérfræðiþjónustu og menningarviðburðum.

„Í flestum tilfellum hafa þeir sem þurfa að nota flugvöllinn ekki annan valkost en að ferðast til og frá flugvelli á bíl. Ef bílastæðagjöldum verður bætt ofan á kostnaðinn vakna spurningar um hvort Sjúkratryggingar muni endurgreiða viðbótina. Verður bætt í ferðasjóð ÍSÍ eða verður bætt í Loftbrúna?,“ sagði Línek Anna að lokum


Ræða Líneikar Önnur í heild sinni á Alþingi:

„Virðulegi forseti. Þingfundir þessa árs hefjast við þær aðstæður að hugur okkar allra er hjá Grindvíkingum vegna þeirra náttúruhamfara sem þar ganga yfir. Öll veltum við fyrir okkur leiðum til að styðja við samfélagið, fjölskyldur og einstaklinga í þeim miklu breytingum á daglegu lífi sem þau standa öll frammi fyrir og vil ég senda mínar bestu óskir til allra Grindvíkinga. Við þurfum þétta samvinnu um allt samfélagið næstu daga og mánuði við að útfæra leiðir sem draga úr óvissunni og gott er að finna þann mikla vilja til samvinnu sem er hér á þinginu og í samfélaginu öllu varðandi þau málefni sem við þurfum að greiða úr.

En nú langar mig að koma inn á fyrirhuguð bílastæðagjöld á flugvöllunum á Akureyri og Egilsstöðum, áform sem áttu að koma til framkvæmda 1. febrúar en hefur verið frestað. Ég legg mikla áherslu á að áformin verði þá skoðuð í víðara samhengi, m.a. í tengslum við byggðastefnu og loftslagsmál. Hvaða áhrif hafa bílastæðagjöld á þessum stöðum, t.d. á aðgengi og kostnað við heilbrigðisþjónustu og nám? Innanlandsflug er mikilvægur liður í samgöngukerfi landsins og í því felst aðgangur þeirra sem búa fjarri höfuðborginni að ýmiss konar sérfræðiþjónustu og menningarviðburðum. Innanlandsflug er liður í almenningssamgöngum og á því fékkst nokkur viðurkenning með tilkomu loftbrúarinnar. Í flestum tilfellum hafa þeir sem þurfa að nota flugvöllinn ekki annan valkost en að ferðast til og frá flugvelli á bíl. Ef bílastæðagjöldum verður bætt ofan á kostnaðinn vakna spurningar um hvort Sjúkratryggingar muni endurgreiða viðbótina. Verður bætt í ferðasjóð ÍSÍ eða verður bætt í loftbrúna?“

Categories
Fréttir

Óvissu vegna íbúðarhúsnæðis eytt

Deila grein

22/01/2024

Óvissu vegna íbúðarhúsnæðis eytt

Ríkisstjórnin hefur í dag kynnt áform um aðgerðir sem miða að því að skapa forsendur fyrir öruggari framtíð fyrir Grindvíkinga og eyða þeirri óvissu sem hefur verið vegna fordæmalausra aðstæðna. Aðgerðirnar snúa að því að gera Grindvíkingum kleift að koma sér upp öruggu heimili, tryggja örugga afkomu og aðstoð við að bjarga verðmætum.

Brúa bil fyrir íbúa án þess að slá samfélagið af

Sigurður Ingi Jóhannsson innviðaráðherra sagði að hingað til hefðu stjórnvöld verið í skammtímaúrræðum meðan vonir stóðu til að um skammtímavanda væri að ræða. Þær leiðir sem var farið í fyrr í vetur verða framlengdar. Einnig verður unnið að því að fjölga þeim íbúðum og húsum sem standa Grindvíkingum til boða.

Hann sagði að með því að ríkið eyddi óvissu Grindvíkinga gæfist þeim færi á að kaupa sér eigin húsnæði ef þeir vildu. Enn sé stór áskor­un fram und­an hvað varði greiðslu­skjól og húsa­skjól. 

„Ann­ars veg­ar eru við þess vegna að bæta í þær íbúðir sem leigu­fé­lagið Bríet er að kaupa og stækka þann hluta. Við erum að skoða aðrar leiðir sem geta komið til álita til meðallangs tíma eins og koma upp bráðabirgðahús­næði fyr­ir ein­stak­linga þar sem væri hægt að koma fyr­ir þó nokkuð mörg­um hús­ein­ing­um. Það er líka áfram til skoðunar að flytja hér inn hús­ein­ing­ar til að auka hér fram­boð á markaði.“

Sig­urður Ingi seg­ir að um leið og það sé hægt að eyða óviss­unni hjá íbú­um þá geti það fólk farið út á markaðinn og keypt sér hús með því eigið fé það sem það á. „Með þess­um hætti erum við að brúa bil fyr­ir fólkið án þess að slá af heilt sam­fé­lag. Og sam­fé­lagið sjálft þarf svo­lítið að taka þessa umræðu.“

Hann seg­ir að bæj­ar­full­trú­ar Grinda­vík­ur hafi verið já­kvæðir gagn­vart þess­ari nálg­un. 

„Við segj­um líka að það geti vel komið til álita, ef ham­far­arn­ar halda áfram eða stækka, þá hrein­lega þurfi hrein­lega að taka hina ákvörðun­ina seinna.“

Frá því að atburðarásin sem enn er í gangi í Grindavík hófst þann 10. nóvember sl. hefur ríkisstjórnin fylgst grannt með stöðu mála. Í ljósi umfangs verkefnisins og áhrifa þess á hagkerfið, hefur ríkisstjórnin fundað með fjölmörgum aðilum í aðdraganda ákvörðunar sinnar. Auk þess að funda með íbúum bæjarins og bæjarstjórn hefur ríkisstjórnin fundað með Veðurstofu Íslands, Náttúruhamfaratryggingu Íslands, Seðlabanka Íslands, almannavarnadeild ríkislögreglustjóra, Húsnæðis- og mannvirkjastofnun auk fjölda jarðvísindafólks og sérfræðinga innan og utan Stjórnarráðsins. Fyrr í dag funduðu forsætisráðherra, fjármála- og efnahagsráðherra og innviðaráðherra með bæjarstjórn Grindavíkur um þá ákvörðun sem nú er greint frá. Þá funduðu þau einnig með forystufólki allra flokka á Alþingi.

Liðin er rétt rúm vika frá því við sáum hraun flæða inn í byggðina í Grindavík. Það var hrikalegt að sjá. Sú leið sem…

Posted by Sigurður Ingi Jóhannsson on Mánudagur, 22. janúar 2024

Markmið aðgerðanna eru eftirfarandi:

Örugg heimili

Ríkið mun skapa forsendur fyrir Grindvíkinga til að koma sér upp öruggu heimili á eigin forsendum. Ríkið mun gefa Grindvíkingum kost á að leysa út þá fjármuni sem bundnir eru í íbúðarhúsnæði þeirra auk þess að grípa til aðgerða til að tryggja framboð á íbúðarhúsnæði fyrir Grindvíkinga.

  • Óvissu vegna íbúðarhúsnæðis eytt: Í ljósi þeirrar alvarlegu stöðu sem uppi er í Grindavík og þeirrar óvissu sem ríkir um búsetu í bænum á næstunni hefur ríkisstjórnin ákveðið að bjóða upp á að einstaklingar geti nýtt fjármuni sem nú eru bundnir í húsnæði þar til fjármögnunar nýrra heimila, óski þeir eftir því.
  • Framboð á húsnæði: Unnið verður markvisst að því að tryggja framboð á varanlegu húsnæði fyrir Grindvíkinga. Í því felst meðal annars að ríkið mun ráðast í uppbyggingu á húsnæði á tilteknum svæðum auk þess að skapa forsendur sem tryggja Grindvíkingum forgang að húsnæði. Einnig er unnið að því að þrengja skilyrði varðandi skammtímaútleigu íbúða.
  • Skammtíma húsnæði: Áfram verður unnið að því að tryggja Grindvíkingum húsnæði þar til þeir geta komið sér fyrir í varanlegu húsnæði. Bríet mun kaupa 50 íbúðir til viðbótar við þær 80 sem keyptar voru í desember og þær 70 sem unnið er að kaupum að þessa dagana. Jafnframt vinnur Bjarg íbúðafélag að því að kaupa 60 íbúðir fyrir Grindvíkinga í samræmi við samstarfsyfirlýsingu frá 24. nóvember. Í heild hefur ríkið þannig keypt 260 íbúðir frá upphafi tímabilsins.
  • Húsnæðislán hjá lífeyrissjóðum: Ríkið mun taka á sig greiðslu vaxta og verðbóta af húsnæðislánum í Grindavík hjá þeim sem kjósa að selja ekki húsnæði sitt til samræmis við aðgerðir bankanna.
Örugg afkoma

Ríkið mun halda áfram að tryggja Grindvíkingum örugga afkomu með húsnæðisstuðningi.

  • Framfærsla: Afkoma þeirra sem ekki geta sótt atvinnu í Grindavík vegna aðstæðna verður áfram tryggð með framlengingu á stuðningi við greiðslu launa frá ríkinu auk framlags í lífeyrissjóð. Þetta fyrirkomulag verður í gildi til loka júní og verður endurskoðað og framlengt eftir því sem þörf krefur.
  • Húsnæðisstuðningur: Sértækur húsnæðisstuðningur við Grindvíkinga verður uppfærður og framlengdur til loka júní. Stuðningurinn mun nú miða við fjölda heimilisfólks og verður allt að 90% af kostnaði við leigu í stað 75% áður til að ná betur utan um allan kostnað sem fellur til vegna leigu á húsnæði.
Örugg verðmæti

Frá því í nóvember hafa viðbragðsaðilar nýtt öll tiltæk ráð við að bjarga eins miklum verðmætum og hægt er frá skemmdum. Unnið verður áfram að því að Grindvíkingar geti fengið aðgengi og aðstoð við að bjarga verðmætum og innbúi frá heimilum sínum og koma í örugga geymslu.

  • Aðgengi: Áfram verður unnið með almannavörnum, bæjaryfirvöldum og viðbragðsaðilum að gera Grindvíkingum kleift að nálgast heimili sín til þess að sækja innbú og verðmæti þegar aðstæður leyfa.
  • Flutningar: Stjórnvöld eru að undirbúa samstarf við fyrirtæki sem sérhæfa sig í flutningum sem geta veitt aðstoð til þeirra Grindvíkinga sem ekki hafa tök á að annast slíkt sjálf við sækja verðmæti.
  • Geymslur: Unnið er að því að veita Grindvíkingum aðstoð við að fá aðgang að öruggu geymsluhúsnæði þar sem hægt er að geyma verðmæti og innbú á meðan þörf krefur.
Framkvæmd aðgerða

Ákvörðun ríkisstjórnarinnar miðast við að útfærsla aðgerða og nauðsynleg lagafrumvörp muni liggja fyrir eigi síðar en snemma í febrúar að afloknu samráði við Grindvíkinga og aðra hagaðila. Áfram verður unnið náið með bæjarstjórn Grindavíkur að öllum þessum viðfangsefnum og einnig stutt við starfsemi sveitarfélagsins við þessar erfiðu aðstæður. Undirbúningur, greiningarvinna og samtöl við hagaðila er þegar hafin.

Sett verður á laggirnar samráðsnefnd með fulltrúum allra flokka á Alþingi undir forystu fjármála- og efnahagsráðherra þar sem farið verður yfir ólíkar leiðir og útfærslur til að ná þessum markmiðum.

Categories
Greinar

Gjörbreytt staða í húsnæðismálum á Suðurnesjum sem kallar á nýja nálgun

Deila grein

22/01/2024

Gjörbreytt staða í húsnæðismálum á Suðurnesjum sem kallar á nýja nálgun

Það er erfitt fyrir alla Íslendinga að verða vitni að þeim miklu náttúruhamförum sem orðið hafa í og við Grindavík. Öflugt og samheldið samfélag í fyrirmyndar sveitarfélagi hefur orðið fyrir miklum áföllum sem setur íbúa Grindavíkur í erfiða stöðu. Íslendingar eru þekktir fyrir öfluga samstöðu þegar áföll hafa dunið yfir og nú mun reyna á samstöðuna og viðbrögðin sem aldrei fyrr. Samstaða og kærleikur er eitt af einkennum þessarar þjóðar, Við sem byggjum þetta land saman höfum hlotið þá gæfu að til heyra þessu samfélagi. Ég vill byrja á að þakka almannavörnum og öllum þeim viðbragðsaðilum fyrir þeirra ómetanlega framlag við krefjandi aðstæður og er þeim óskað velfarnaðar í þeirra störfum í þágu samfélagsins.



Staðan er hins vegar sú að þrýstingur hefur verið aukin til muna á fasteignamarkaðinn við þessar krefjandi aðstæður og var hann töluverður fyrir atburðina í Grindavík. Náttúruhamfarirnar hafa gefið okkur aukin verkefni á þessu sviði sem kallar á nýja sýn að mínu mati.



Suðurnesjabær, Reykjanesbær og Vogar er nú þegar í gríðarlegum kostnaðarsömum framkvæmdum á sviði gatnagerðar í hverfum og uppbyggingu innviða, t.d. í nýbyggingum leikskóla og grunnskóla til þess að bregðast við auknum íbúafjölda á Suðurnesjum. Íbúar Suðurnesja voru 32.583 talsins þann 1. Október 2023 Þeim hefur fjölgað um 1.621 frá 1. desember 2022. Í Reykjanesbæ hefur fjölgað um 1.278 íbúa á sama tímabili sem gerir 5,8% fjölgun íbúa. Hlutfallslega er þó mest fjölgun í Sveitarfélaginu Vogum eða 10,7%. Þetta kemur fram í gögnum frá Þjóðskrá.

Hlutfallslega hefur mest íbúafjölgun verið á Suðurnesjum eða um 5,2% sem er fjölgun um 1.621 íbúa. Samtals fjölgar íbúum á landinu öllu um 9.676 frá 1. desember 2022 til. 1. október 2023 sem er um 2,5%.

Í Reykjanesbæ búa 23.276 manns. Íbúar Suðurnesjabæjar eru orðnir 4.046 talsins. Fjölgunin þar er 137 talsins eða 3,5% á tímabilinu. Grindvíkingar eru 3.718. Grindavíkurbær er byggður á lifandi eldstöð og er mikil óvissa uppi hvenær þeim atburðum linnir Það er samfélagsleg skylda stjórnvalda og nágranna sveitarfélaga að grípa samfélagið í Grindavík. Sú staðreynd blasir við að stór hluti af fólki frá Grindavík mun vilja búa áfram á Suðurnesjum.


Ég tel að nú sem aldrei fyrr verði menn að setjast niður og móta markvissar aðgerðir til þess að komast á móts við íbúa og atvinnurekendur á svæðinu. Aukin gatnagerð er kostnaðarsöm, Sveitarfélögin hafa öll gert sínar fjárhagsáætlanir sem bera þess merki að sótt sé fram á öllum sviðum í innviða uppbyggingu en þörfin er meiri nú og hvernig ætlum við að bregðast við þeirri stöðu sem nú er kominn upp?



Hægt er að setja aukinn þunga og flýta en frekar fyrir uppbyggingu á gatnagerð, lóðaúthlutunum og innviðaruppbyggingu með því að Alþingi setji á dagskrá og ræði það efnislega að færa nágrannasveitarfélögum Grindavíkur aukna fjármuni tímabundið í gegnum Jöfnunarsjóð sveitarfélaga til að bregðast við stöðunni á Suðurnesjum það gerir það að verkum að sveitarfélögin geta farið mun hraðar í skipulagða uppbyggingu á svæðinu en það sem er í gangi nú þegar. Einnig þurfum við að standa vörð um heilbrigðisþjónustu og tryggja viðunandi aðstöðu fyrir aldraða í öllum sveitarfélögum á Suðurnesjum en eins og sakir standa er staðan ekki þannig í dag.


Við munum komast í gegnum þessa erfiðu tíma saman með von um bjarta framtíð á Suðurnesjum.

Anton Guðmundsson, oddviti Framsóknar í Suðurnesjabæ.

Greinin birtist á vf.is 22.janúar 2024.

Categories
Fréttir Greinar

Tals­maður nýrra skatta, eða sann­girni?

Deila grein

20/01/2024

Tals­maður nýrra skatta, eða sann­girni?

Undanfarið hefur mér verið tíðrætt um svokallaðan hvalrekaskatt. Að setja á tímabundinn skatt, við þær óvenjulegar aðstæður sem nú eru uppi, á hagnað fjármálafyrirtækja sem sömuleiðis er tilkominn vegna óvenjulegra aðstæðna. Fyrir þetta hef ég fengið hvatningu, en líka gagnrýni þar sem ég er hluti af stjórnarmeirihluta og stjórnarþingmaður og þannig hafi ég þetta á mínu valdi. Ég hef líka verið kallaður popúlisti. Ég skil þetta allt saman, þrátt fyrir að vera einlægt ósammála því síðasta.

Ég ætla mér ekki að fara í vörn enda stend ég staðfastur með því sem ég segi. Hins vegar held ég að flestir þeir sem til mín þekkja viti vel að ég er ekki talsmaður óþarflega hárra skatta eða óþarfa skatta almennt. Aðrir hafa séð um það. Þetta geta allir séð sem skoða fyrri verk mín og okkar. Ég get sérstaklega bent á tíma minn sem formaður bæjarráðs í Hafnarfirði á síðasta kjörtímabili þar sem við vorum í góðu meirihlutasamstarfi. Það tímabil lækkuðum við til að mynda skatta á fyrirtæki umtalsvert og héldum sköttum á fólki hóflegum. Það sést vel þegar litið er til þess að lítil sem engin eftirspurn hafði verið eftir atvinnulóðum í bænum, en eftir 17 punkta lækkun á fasteignaskatti á atvinnuhúsnæði, þar sem við fórum úr 1,57 í 1,40, sóttu í Hafnarfjörð öflug fyrirtæki með tilheyrandi auknum umsvifum í bæjarfélaginu. Ég hef gagnrýnt sveitarfélög fyrir of miklar gjaldskrárhækkanir um áramótin við núverandi aðstæður. Hafa þau efni á því að „afsala“ sér þeim tekjum? Nei, í rauninni ekki þar sem hér hafa verið gerðar auknar kröfur um þjónustu án þess að tekjustofnar sveitarfélaga hafi breikkað. Hafa þau efni á því að vera með háa vexti á sínum lánum? Nei, það hafa þau svo sannarlega ekki, þar sem sveitarfélög eru mörg hver þegar of skuldug og hver prósenta í hærri vöxtum hefur þar umtalsverð neikvæð áhrif á rekstur sveitarfélaga.

Það sem ég er hér að segja er þetta; það er verkefni allra að ná niður verðbólgu og vöxtum og styðja viðkvæma hópa. Geta bankar létt undir með fólki, já. Geta sveitarfélög og ríki lagt hönd á plóg, já. Geta önnur fyrirtæki tekið þátt með því að sleppa því að setja allar hækkanir beint út í verðlag – svarið hér er líka já og þar skiptir engu hvort um sé að ræða fyrirtæki á almennum eða opinberum markaði. Þetta gerum við einungis öll saman ef vel á að takast til og ná markmiðinu.

Ágúst Bjarni Garðarsson, þingmaður Framsóknar og fyrsti varaformaður efnahags- og viðskiptanefndar Alþingis.

Greinin birtist fyrst á visir.is 20. janúar 2024.

Categories
Fréttir Greinar

1,7 milljarða tekjur ferðaþjónustunnar á dag

Deila grein

18/01/2024

1,7 milljarða tekjur ferðaþjónustunnar á dag

Ferðaþjón­ustu­vik­an stend­ur yfir þessa dag­ana en mark­mið henn­ar er að auka vit­und um mik­il­vægi ferðaþjón­ustu og efla sam­starf og fag­mennsku í grein­inni með fróðlegri og skemmti­legri dag­skrá. Íslenskri ferðaþjón­ustu hef­ur vaxið fisk­ur um hrygg frá upp­hafi síðasta ára­tug­ar. Þannig hef­ur fjöldi er­lendra ferðamanna vaxið úr tæp­um 460 þúsund árið 2010 í rúm­ar 2,2 millj­ón­ir á síðasta ári. Ferðaþjón­ust­an hef­ur verið að ná aft­ur styrk sín­um, eft­ir áföll síðustu ára. Síðasta ár var næst­stærsta árið í ferðaþjón­ustu hér á landi, en stærsta árið var 2018 þegar rúm­ar 2,3 millj­ón­ir heim­sóttu landið. Sam­hliða hef­ur ferðaþjón­ust­an orðið að þeim burðarási í ís­lensku efna­hags­lífi sem skap­ar mest­ar gjald­eyris­tekj­ur. Þannig skapaði grein­in 448 millj­arða í gjald­eyris­tekj­ur árið 2022 en heild­ar­neysla inn­lendra og er­lendra ferðamanna hér á landi sama ár nam 635 millj­örðum kr., sem ger­ir um 1,7 millj­arða í tekj­ur á dag, en hlut­ur beggja hópa hef­ur vaxið mikið.

Sá mikli gjald­eyr­is­straum­ur sem ferðaþjón­ust­an skap­ar skipt­ir lítið, opið hag­kerfi eins og okk­ar gríðarlegu máli. Hann styður við gengi krón­unn­ar og stuðlar þannig að lægri verðbólgu en ella ásamt því að þjóna sem ör­ygg­is­sjóður ef stór og óvænt áföll eiga sér stað sem haft geta nei­kvæð áhrif á gjald­eyrisöfl­un. Um­turn­un varð á viðskipta­jöfnuði þjóðarbús­ins með til­komu og vexti ferðaþjón­ust­unn­ar, sem skap­ar stöðugan straum gjald­eyristekna, vel á ann­an millj­arð króna á degi hverj­um. Það má meðal ann­ars greina í stöðu gjald­eyr­is­varðaforða Seðlabank­ans og vax­andi eign­um líf­eyr­is­sjóða á er­lendri grundu.

Ferðaþjón­ust­an hef­ur að sama skapi bætt bú­setu­skil­yrði í land­inu öllu, en um er að ræða stærstu sjálfsprottnu byggðaaðgerð Íslands­sög­unn­ar. Hærra at­vinnu­stig hring­inn um landið sem og stór­aukið fram­boð af þjón­ustu í afþrey­ingu, gist­ingu, mat og drykk eða aðgengi að nátt­úruperl­um er eitt­hvað sem íbú­ar lands­ins jafnt sem er­lend­ir gest­ir njóta góðs af. Vissu­lega hafa fylgt vaxt­ar­verk­ir þeim öra vexti sem var á fyrri árum í komu er­lendra ferðamanna til lands­ins. Hins veg­ar hef­ur mjög margt áunn­ist á síðustu árum í að byggja upp nauðsyn­lega innviði til að taka á móti þess­um aukna fjölda.

Fjöl­mörg sókn­ar­tæki­færi eru til staðar til þess að gera enn bet­ur í þess­um efn­um til að stuðla að sjálf­bær­um vexti. Í menn­ing­ar- og viðskiptaráðuneyt­inu er unnið af full­um krafti að gerð nýrr­ar ferðaþjón­ustu­stefnu til árs­ins 2030 ásamt aðgerðaáætl­un. Meg­in­stefið í henni er að ís­lensk ferðaþjón­usta verði leiðandi í sjálf­bærri þróun á grunni efna­hags­legs og sam­fé­lags­legs jafn­væg­is. Í því felst að ferðaþjón­ust­an sé arðsöm og sam­keppn­is­hæf í sátt við land og þjóð. Við vilj­um styrkja um­gjörð ferðaþjón­ust­unn­ar og skapa henni betri skil­yrði til að vaxa og dafna í takt við fyrr­nefnda framtíðar­sýn. Ferðaþjón­ustu­vik­an er ein­mitt góður vitn­is­b­urður um þann ár­ang­ur, kraft og viðnámsþrótt sem ein­kenn­ir ís­lenska ferðaþjón­ustu. Ég óska grein­inni til ham­ingju með vik­una og hlakka til að kynna mér alla þá fjöl­breytni sem ferðaþjón­ust­an hef­ur að geyma á Manna­móti ferðaþjón­ust­unn­ar sem fram fer í Kórn­um í Kópa­vogi í dag.

Lilja Dögg Alfreðsdóttir, menn­ing­ar- og viðskiptaráðherra og vara­formaður Fram­sókn­ar.

Greinin birtist fyrst í Morgunblaðinu 18. janúar 2024.

Categories
Fréttir

Einar Þorsteinsson nýr borgarstjóri Reykjavíkur

Deila grein

16/01/2024

Einar Þorsteinsson nýr borgarstjóri Reykjavíkur

16. janúar 2024 markar stór tímamót í sögu Framsóknar í Reykjavík. Í dag fóru fram stólaskipti í Ráðhúsinu þegar Einar Þorsteinsson tók við embætti borgarstjóra fyrstur Framsóknarmanna. Til gamans má geta að fyrir 100 árum var Framsóknarfélag Reykjavíkur stofnað, það er því vel við hæfi að Framsóknarfélag Reykjavíkur fagni stórafmælinu með þessum hætti.

Einar leiddi lista Framsóknar í Reykjavík í borgarstjórnarkosningunum 14. maí 2022. Þar vann Framsókn stóran kosningasigur með tæp 19% atkvæða og fóru úr engum í fjóra borgarfulltrúa. Framsókn myndaði meirihluta með Samfylkingu, Pírötum og Viðreisn eftir kosningarnar. Þá var einnig gert samkomulag að þáverandi borgarstjóri Dagur B. Eggertsson og Einar Þorsteinsson myndu skipta milli sín embætti borgarstjóra á kjörtímabilinu.

Björg Magnúsdóttir hefur verið ráðin aðstoðarmaður borgarstjóra. Hún starfaði áður hjá Ríkisútvarpinu og gerði garðinn frægan í þáttunum Kappsmál. Björg brennur fyrir fjölskyldumálum og borgarmálum. Hana langar að leggja sitt af mörkum til að styðja við blómlegt stjórnmálastarf Framsóknar í Reykjavík.

Þá hefur Unnur Þöll Benediktsdóttir verið ráðin framkvæmdastjóri borgarstjórnarhóps Framsóknar. Unnur Þöll var kosningastjóri í borgarstjórnarkosningum 2022 auk þess er hún varaborgarfulltrúi og fyrrum formaður Sambands ungra Framsóknarmanna. Hún starfaði einnig sem starfsmaður þingflokks Framsóknar um tíma. Unnur Þöll hefur lengi verið virk í starfi flokksins og því reynslumikil tenging inn í grasrótina.

Framsókn óskar Einari velgengni í nýju embætti og hvetur hans lið í Reykjavíkurborg til áframhaldandi góðra verka.

Hér að neðan má finna ræðu Einars sem hann flutti við borgarstjóraskiptin:

Forseti, ágæta borgarstjórn.

Ég vil byrja ræðu mína á því að þakka fráfarandi borgarstjóra fyrir vel unnin störf í þágu borgarbúa. Fáir hafa sýnt Reykjavík jafn mikla ræktarsemi og Dagur B Eggertsson sem setið hefur í borgarstjórn frá árinu 2002 og sem borgarstjóri í rúman áratug.

Ég vil þakka borgarstjórn fyrir traustið sem mér hefur verið sýnt með þessari atkvæðagreiðslu í dag. Ég finn sannarlega til þeirrar miklu ábyrgðar sem mér er falin með þessu starfi og ég hlakka til þess að þjóna borgarbúum úr stóli borgarstjóra Reykjavíkur.

Þegar ég tók þá ákvörðun í febrúar 2022 að bjóða mig fram til borgarstjórnar þá gerði ég mér kannski ekki alveg grein fyrir því út í hvað ég var að fara. Að stíga inn á vettvang stjórnmálanna er enda alltaf óvissuferð – en hún getur leitt mann á fallegar slóðir. Að fara í kosningabaráttu, ræða við íbúana, finna hvernig hjörtun slá og heyra hvað brennur á fólki er eitt það skemmtilegasta sem ég hef gert og ég er þakklátur fyrir þann stuðning sem kjósendur sýndu Framsókn í síðustu kosningum. Sá stuðningur við Framsókn birtist hér í dag.

Nú eru 18 mánuðir liðnir frá því að við hófum þetta kjörtímabil. Og ég ætla ekki að halda því fram að það hafi allt verið dans á rósum. Áskoranirnar eru margar og þannig verður það áfram. Við höfum verið í stanslausri hagræðingu frá því að þessi meirihluti tók við og við verðum í henni áfram enda er markmiðið að skila afgangi á næsta ári – en það gerist ekki nema við höldum áfram þétt um budduna.

En hagræðing er ekki bara hagræðingarinnar vegna. Við erum hér öll inni með það sameiginlega markmið að vilja bæta þjónustuna við íbúa. En við munum ekki ná almennilegum árangri í því að bæta þjónustuna nema að reksturinn sé sjálfbær.

Forseti – Ég vil nefna aðeins samstarfið hér í borginni. Ég held að á þessu kjörtímabili hafi verið meiri sátt og meiri samvinna þvert á flokka í ráðum og nefndum borgarinnar en á síðasta kjörtímabili og ég tel að borgarbúum þætti ánægjulegt að sjá þá breytingu endurspeglast með enn sterkari hætti hér í borgarstjórnarsalnum. 

Hér eru reynslumiklir borgarfulltrúar í bland við nýtt fólk, öll með ólíkan bakgrunn, þekkingu og reynslu og í þessum hópi býr mikill mannauður – og öll höfum við umboð frá kjósendum.  Ég held að borgarbúar vilji að við vinnum saman og ég mun sem borgarstjóri leitast við að ná sátt um mál.  

Ég ætla ekki að fara að rekja öll þau áherslumál sem ég vil setja á oddinn á þessum tveimur og hálfu ári sem eftir eru af þessu kjörtímabili enda er þessi fundur ekki til þess ætlaður. En mig langar að nefna nokkur mál sem ég held að við getum öll, þvert á flokka, unnið saman að.

Við getum hjálpast að við að greiða fyrir húsnæðisuppbyggingu – sem er eitt mikilvægasta hagsmunamál Reykvíkinga og reyndar þjóðarinnar allrar í dag. Þar þurfum við að stíga með ákveðnari hætti inn í málaflokkinn, leita nýrra leiða til þess að rjúfa kyrrstöðuna sem ríkt hefur undanfarin misseri aðallega vegna vaxtastigs og mikillar verðbólgu.

En svo vil ég minnast á börnin og framtíð þeirra. Leik- og grunnskólastarf borgarinnar er eitt okkar allra mikilvægasta verkefni. Við þurfum að styðja við skólastarfið með ákvörðunum okkar, en ég held að það skipti líka miklu máli að tala fallega um það metnaðarfulla starf sem er unnið á hverjum einasta degi.

Við getum verið sanngjörn við börnin og foreldrana í borginni þegar við ræðum um PISA, og við þurfum að sýna kennurum og skólafólki virðingu og þakklæti fyrir þeirra krefjandi starf – því ég held að kennarastarfið hafi aldrei verið meira krefjandi en nú um stundir þegar bakgrunnur nemenda verður sífellt fjölbreyttari.

Munum líka að Reykjavík er dásamleg borg. Hún er höfuðborg Íslands og við getum verið stolt af öllu því góða sem við eigum saman, Reykvíkingar. Okkar dásamlega menningar og íþróttastarfsemi, grænu svæðin, samfélag eldri borgara, lifandi næturlíf, öflug fyrirtæki, háskólasamfélag og blómlegt mannlíf í öllum hverfum.

Og vinnustaðurinn Reykjavík er afar mikilvægur – og þegar við ræðum um starfsmannafjölda og vinnandi hendur í samhengi við rekstur borgainnar, þá er rétt að hafa vakandi auga fyrir aðhaldi – en höfum þá í huga að langflestar eru þessar vinnandi hendur að veita þjónustu. Þær eru að leiða lítil börn á leikskólum, skrifa með tússpenna á töflu í kennslustofu, aðstoða fatlaðan einstakling við daglegt líf, moka snjó eða hirða sorp. Verum ánægð með það sem við erum að gera um leið og við erum metnaðarfull í að gera enn betur.

Beinum sjónum okkar að málefnum dagsins í dag. Það er vissulega afar mikilvægt að hafa skýra framtíðarsýn – en munum að framtíðin er ekki bara eftir 10-20 eða 30 ár. Framtíðin er líka á morgun.

Forseti, aftur. Ég þakka borgarstjórn fyrir traustið og hlakka til samstarfsins við borgarstjórn.

Ljósmynd: Róbert Reynisson

Categories
Greinar

Tíma­mót í Reykja­vík

Deila grein

16/01/2024

Tíma­mót í Reykja­vík

Það er með mikilli gleði og eftirvæntingu sem ég óska nýkjörnum borgarstjóra, Einari Þorsteinssyni velfarnaðar í starfi og til hamingju með nýjan starfstitil. Ég er fullviss um að hann muni hér eftir sem áður vinna af heilindum í þágu Reykvíkinga.

Breytingar og samvinna

Í aðdraganda borgarstjóraskiptanna hefur mikið verið rætt um hvaða breytingar þær munu hafa í för með sér. Slík umræða er eðlileg eftir langa valdatíð fráfarandi borgarstjóra. Niðurstaða kosninganna var ákall um breytingar og með nýjum borgarstjóra munu fylgja nýjar áherslur.

Það er þó ekki þannig að við höfum setið auðum höndum síðustu 18 mánuði heldur höfum við unnið að því að breyta til hins betra í Reykjavík frá fyrsta degi okkar í embætti. Má í því samhengi nefna að búið er að hækka frístundastyrkinn í 75 þúsund krónur, stuðningur við dagforeldra hefur aukist töluvert og foreldrar barna eldri en 18 mánaða greiða nú sama gjald hjá dagforeldrum og í leikskólum, næturstrætó fór aftur af stað í Reykjavík, farið var í umfangsmiklar hagræðingaraðgerðir og á fjárhagsáætlun þessa árs er gert ráð fyrir hagnaði, unnið er að framgangi Sundabrautar og Samgöngusáttmáls, sett var af stað viðhaldsátak í skólahúsnæði, snjómokstur hefur verið stórbættur, uppbygging þjóðarhallar er í góðum farvegi og unnið er að fjölgun leikskólaplássa. Þetta er ekki tæmandi talning en gefur góða von um framfarir.

Áskoranirnar framundan eru fjölmargar. Einar hefur sýnt djúpstæðan skilning á þeim áskorunum sem samfélag okkar stendur frammi fyrir hvort sem þær tengjast þróun efnahagsmála, húsnæðisuppbyggingu, sorphirðu eða fjölgun leikskólaplássa. Ég er bjartsýn á að hægt sé að vinna úr þessum verkefnum á farsælan máta með samvinnu að leiðarljósi. Markmiðið er þó í bráð og lengd að hrinda framfaramálum í framkvæmd.

Þakklæti á þessum tímamótum

Borgarstjóraskiptin marka einnig tímamót fyrir Framsókn en þetta er í fyrsta skipti í 107 ára sögu flokksins sem Framsókn mun eiga borgarstjóra. Öflugur framboðslisti Framsóknar í síðustu kosningum undir forystu Einars leiddi til farsælustu niðurstöðu flokksins í borgarstjórnarkosningum frá upphafi. Við eigum baklandinu og grasrót Framsóknar í Reykjavík allt að þakka fyrir árangur Framsóknar í kosningunum. Kosningabarátta er stórt samvinnuverkefni ólíkra aðila á öllum aldri sem hafa öll það sameiginlegt að vilja láta gott af sér leiða í þágu samfélagsins. Ég vil á þessum tímamótum þakka fyrir þeirra starf í þágu flokksins en líka þakka borgarbúum fyrir góð og gagnleg samtöl bæði í aðdraganda og eftir kosningar. Við erum hér til að hlusta og vinna í þágu Reykvíkinga. Ég hvet ykkur, borgarbúar, til að halda áfram að heyra í okkur og deila með okkur sýn ykkar. Þannig getum við betur þróað borgina okkar í sameiningu.

Ég þakka einnig fráfarandi borgarstjóra, Degi B. Eggertssyni fyrir störf hans í þágu borgarbúa um árabil.

Enn og aftur, óska ég Einar Þorsteinssyni til hamingju með borgarstjóratitilinn! Megi starfstími þinn einkennast af velgengni, samvinnu og blómlegri Reykjavík!

Magnea Gná Jóhannsdóttir, borgarfulltrúi Framsóknar í Reykjavík.

Greinin birtist fyrst á visir.is 16. janúar 2024.