Category: Fréttir

Formlegur samstarfsvettvangur vegna viðskipta milli Íslands og Nígeríu er í burðarliðnum, eftir að utanríkisráðherra Nígeríu lýsti stuðningi við tillögu Lilju Alfreðsdóttur þess efnis á fundi þeirra í Abuja í Nígeríu. Markmiðið er að styrkja viðskiptasamband ríkjanna, auka gagnkvæm viðskipti og kanna möguleikann á útflutningi á íslensku hugviti til Nígeríu, m.a. tæknilausnum í fiskvinnslu og útgerð.
Nígería hefur um langt skeið verið afar mikilvægur markaður fyrir herta þorkshausa og annan þurrkaðan fisk frá Íslandi. Útflutningsverðmætin námu 13,8 milljörðum króna á síðasta ári og var Nígería þá annar stærsti útflutningsmarkaður íslenskra afurða utan Evrópu, næst á eftir Bandaríkjunum. Á þessu ári hefur útflutningurinn hins vegar dregist saman um ríflega 60% vegna efnahagsþrenginga og tollahækkana. Nígería glímir við mikinn efnahagsvanda sökum verðfalls á olíu, sem er helsta útflutningsvaran. Vegna verðfallsins hafa tekjur nígeríska ríkisins lækkað um 70%, skv. upplýsingum frá Seðlabanka Nígeríu.
,,Frá árinu 2010 höfum við flutt út vörur til Nígeríu fyrir 75 milljarða króna og öllum ætti að vera ljóst hve mikilvæg þessi viðskipti eru fyrir íslenska þjóðarbúið. Varan er mikils metin hér í Nígeríu og ég finn fyrir miklum áhuga á því að styrkja samband þjóðanna til hagsbóta fyrir báða aðila. Nígeríumenn horfa t.d. til þess árangurs sem náðst hefur á Íslandi við fullnýtingu á sjávarafurðum og þar kunna að vera tækifæri fyrir íslensk þekkingar- og nýsköpunarfyrirtæki,” segir Lilja Alfreðsdóttir.
Vegna reglna hjá Seðlabanka Nígeríu geta innflytjendur á íslenskum fiski ekki keypt gjaldeyri á opinberum markaði. Þess í stað þurfa þeir að afla hans á hliðarmarkaði og greiða þar hátt verð fyrir dollarann. Það hefur þrýst niður verðinu sem íslenskir fiskverkendur hafa fengið fyrir vöruna. Til viðbótar hefur innflutningstollur á sjávarafurðir fjórfaldast á undanförnum 18 mánuðum, úr 5% í 20%.
,,Þrátt fyrir krefjandi aðstæður virðast ráðamenn áhugasamir um að auðvelda viðskipti milli landanna, enda hafa þau staðið í áratugi og eru mikils metin beggja vegna borðsins. Ég er bjartsýn á að þetta stærsta hagkerfi Afríku muni rétta úr kútnum og hér séu mörg tækifæri til frekari viðskipta,” segir Lilja.
Heimsókn Lilju Alfreðsdóttur til Nígeríu hófst í fyrradag og henni lýkur í dag. Hún mun ræða við fjóra ráðherra í ríkisstjórn Nígeríu um samskipti ríkjanna auk þess sem hún fundar með Seðlabankastjóra Nígeríu og hittir kaupendur íslenskra fiskafurða. Með í för eru fulltrúar þeirra fyrirtækja sem framleiða og selja þurrkaðar íslenskar sjávarafurðir til Nígeríu, sendiherra Íslands gagnvart Nígeríu (með aðsetur í London) og fulltrúar Samtaka fyrirtækja í sjávarútvegi.

Heimild: www.utanrikisraduneyti.is

Eygló Harðardóttir, félags- og húsnæðismálaráðherra hefur lagt fram á Alþingi frumvarp sem snýr að hlutverki Íbúðalánasjóðs á húsnæðismarkaði til framtíðar. Aukin áhersla er lögð á stefnumótun og áætlanagerð og ákvæði um skyldu sveitarfélaga til að aðstoða þá sem erfitt eiga með að afla sér húsnæðis eru skýrð.
Helstu breytingar á lögum um húsnæðismál sem frumvarpið felur í sér eru eftirfarandi:

• Stefnumótun, greiningum og áætlanagerð er gert hærra undir höfði og ákvæði um húsnæðisáætlanir sveitarfélaga og skyldu þeirra til að aðstoða þá sem eiga erfitt með að afla sér húsnæðis eru skýrð. Íbúðalánasjóði er falið að annast veitingu stofnframlaga og eftirlit með þeim aðilum sem fengið hafa slík framlög en grundvöllur þeirra er góð yfirsýn og áætlanir um húsnæðisþörf.
• Íbúðalánasjóði var með lögum nr. 52/2016 um almennar íbúðir falin umsjá með veitingu stofnframlaga og eftirlit með þeim sem fengið hafa slík framlög. Með frumvarpinu eru lagðar til breytingar þannig að ákvæði um sjóðinn endurspegli þetta hlutverk. Jafnframt eru breytingar á ákvæðum um tekjur Íbúðalánasjóðs sem miðast við að stofnframlög verði fjármögnuð með framlögum úr ríkissjóði í samræmi við fjárlög hverju sinni.
• Heimildir sjóðsins til lánveitinga verða takmarkaðar við sértæk lán á félagslegum forsendum eða vegna markaðsbrests. Lán til einstaklinga verða einskorðuð við þá sem ekki eiga kost á fasteignalánum á ásættanlegum kjörum hjá öðrum lánastofnunum svo sem vegna staðsetningar fasteignarinnar eða af öðrum ástæðum. Núgildandi ákvæði um hámarkslán og hámarksverð fasteigna verða óbreytt og sama máli gegnir um greiðslugetu lántaka og veðhæfi fasteignar. Íbúðalánasjóður mun áfram veita lán til leigufélaga sem rekin eru án hagnaðarsjónarmiða og til sveitarfélaga s.s. vegna húsnæðis fyrir fatlað fólk, aldraðra, öryrkja, námsmenn og vegna hjúkrunarheimila.
• Til að takmarka áhættu sjóðsins og ríkissjóðs og tryggja samræmi við ríkisstyrkjareglur EES-samningsins er kveðið á um skýran bókhaldslegan aðskilnað milli eldra lánasafns og skuldbindinga og nýrra lána og stofnframlaga.

Efni frumvarpsins um breytingu á lögum um húsnæðismál byggist að miklu leyti á tillögum verkefnisstjórnar og samvinnuhóps um framtíðarskipan húsnæðismála frá árinu 2014 og tengist einnig yfirlýsingu stjórnvalda um ráðstafanir í tengslum við gerð kjarasaminga á almennum vinnumarkaði vorið 2015. Á þessum grundvelli var áður búið að samþykkja á Alþingi frumvörp Eyglóar Harðardóttur, félags- og húsnæðismálaráðherra, um húsnæðissamvinnufélög, almennar íbúðir, húsnæðisbætur og húsaleigulög.

• Frumvarp til breytinga á lögum um húsnæðismál nr. 44/1998
• Nánari upplýsingar um lög um húsnæðissamvinnufélög, almennar íbúðir, húsnæðisbætur og húsaleigulög

Heimild: www.velferdarraduneyti.is

„Hæstv. forseti. Undanfarin missiri hefur Seðlabanki Íslands hangið á vaxtaákvörðun sem tekin var í fáti í kjölfar síðustu kjarasamninga þegar stýrivextir voru hækkaðir í tveimur áföngum. Nú loksins eftir um það bil 18 mánuði eða svo hefur peningastefnunefnd Seðlabankans ákveðið að sjá ljósið eða alla vega smátíru og lækka stýrivexti um 0,5%. Þeirri ákvörðun hefur verið vel tekið. Það sést á markaði, kröftug hækkun hefur verið á markaði. Málið er að auðvitað er þetta allt of lítið og allt of seint. Það sem ég staldraði við voru skýringar seðlabankastjóra í morgun, sem eru m.a. þær að útlit sé fyrir kröftugan hagvöxt. Kröftugur hagvöxtur var einmitt undirstaða þess fyrir nokkrum missirum eða mánuðum að hækka eða halda stýrivöxtum óbreyttum. Þannig að enn halda menn áfram að elta rófuna á sér í Seðlabankanum í staðinn fyrir að líta upp og taka rökum skynsamra manna eins og dr. Ólafs Margeirssonar og fleiri sem bent hafa á að stýrivextir á Íslandi eru úr takti við það sem gerist alls staðar annars staðar í heiminum.
Ég ætla enn einu sinni að minnast á verðbólgumælingar Seðlabankans sem eru ekki með sama hætti og verðbólgumælingar í OECD-ríkjunum sem hafa orðið til þess að verðbólgumæling þó að hún sé verulega lág og árangur hafi náðst, þá er verðbólgumælingin á Íslandi of há af því að húsnæðisliðurinn er inni. Þetta hefur kostað almenning í landinu verulegt fé á síðustu mánuðum og missirum vegna þess að lán þeirra aðila hafa hækkað í takti við þá verðbólgu sem lögð er til grundvallar hjá Seðlabanka Íslands. Ég vona auðvitað að þetta verði til þess fyrst menn hafa aðeins öðlast kjark að hann endist þeim og þetta sé einungis fyrsta skrefið af fleirum vegna þess að hvað sem öðru líður eru stýrivextir á Íslandi enn þá allt of háir og ekki í neinu samræmi við þær efnahagshorfur og efnahagsástand sem hér er ríkjandi í landinu.“
Þorsteinn Sæmundsson í störfum þingsins 24. ágúst 2016.

„Hæstv. forseti. Ég ætla að gera það enn og aftur í upphafi umræðu um störf þingsins að lýsa ánægju minni með framgang þingstarfanna, bæði hér í þingsal og í vinnu í nefndum með mörg mikilvæg mál. Það er ekki óeðlilegt að þegar styttist til þingloka og ætlaðar kosningar að órói hlaupi í mannskapinn, og þá mun reyna frekar á hæstv. forseta með skipulag og skýrar áherslur á framgang mála og væntanlega í gegnum góða samvinnu við formenn þingflokka. Þetta segi ég til hvatningar og áherslu á skilvirkni og árangur þingsins þannig að öll sú vinna sem liggur að baki málum skili sér með þeim hætti að afgreiðslan verði sem vönduðust.
En tíðindi dagsins, virðulegi forseti, hlýtur þó að vera ákvörðun peningastefnunefndar um lækkun stýrivaxta um 0,5% þar sem meginvextir Seðlabankans lækka úr 5,75% í 5,25%. Ég velti því upp fyrir viku síðan hvaða ákvörðun peningastefnunefndin tæki í grunninn, hvort peningastefnunefnd mundi halda áfram að einblína á að halda neyslu og lántöku niðri með háum stýrivöxtum eða meta væntingar í takt við þær efnahagslegu forsendur sem liggja fyrir um lágt olíuverð, gengisstyrkingu krónunnar og lágt verð á öðrum innfluttum aðföngum. (ÖS: … gengi KR.) Þegar ég segi tíðindi, virðulegi forseti, þá ásamt hagstæðum skilyrðum, stöðugleika, hefur peningastefnan verið aðhaldssöm og auðvitað er það mikilvægt til að varðveita stöðugleikann. Þessi ákvörðun felur jafnframt í sér vísbendingu um styrka efnahagsstjórn hæstv. ríkisstjórnar og ákvarðanir á þessu kjörtímabili sem gefa fyrirheit um að við getum enn frekar lækkað raunvexti. Þar má nefna lög um opinber fjármál, hófstillta og raunhæfa fjármálastefnu og fjármálaáætlun til næstu fimm ára, hóflega stígandi afgang á fjárlögum þrjú ár í röð og margt fleira. Allt að einu, virðulegi forseti, þetta eru góð tíðindi fyrir almenning og atvinnulíf.“
Willum Þór Þórsson í störfum þingsins 24. ágúst 2016.

„Hæstv. forseti. Í störfum þingsins í gær ræddi ég m.a. bankabónusa hjá eignarhaldsfélaginu Kaupþing og gagnrýndi þá ákvörðun verulega. Einnig ræddi ég gríðarlegan hagnað Íslandsbanka. Nú bíðum við og sjáum hvaða hagnaðartölur birtast hjá hinum bönkunum, m.a. Landsbanka og Arion banka. Í ræðu minni í gær hvatti ég til þess að fjármálastofnanir sem skila svona hagnaði leyfi heimilum landsins að njóta þess t.d. með lægra vaxtastigi eða með því að fella niður þjónustugjöld eða a.m.k. fækka þeim liðum þjónustunnar sem rukkað er um. Mikilvægt er að auka traust milli almennings og fjármálastofnana en því hefur hrakað verulega frá efnahagshruninu 2008. Það sjá allir sem vilja sjá.
Í dag fáum við þær góðu fréttir að Seðlabanki Íslands hafi loksins ákveðið að lækka stýrivexti um 0,5 prósentustig. Samkvæmt fréttum má rekja þessa lækkun til stöðugleika í efnahagsmálum. Þessar fréttir eru jákvæðar og mikilvægt er að þessi þróun haldi áfram. Þessi árangur hefur m.a. átt sér stað vegna ákvarðana, m.a. segi ég, sem teknar hafa verið í ríkisstjórnarsamstarfi Framsóknarflokksins og Sjálfstæðisflokksins, en þar skiptir máli að skila hallalausum fjárlögum og greiða niður skuldir ríkissjóð.
Í fréttum í dag kemur jafnframt fram að bankarnir fagni lækkun stýrivaxta og telja þeir að lækkunin muni hafa áhrif á viðskipti við útlönd og jafnvel á vexti íbúðalána, en það kemur síðan fram í sömu frétt að ekki þurfi endilega að vera að vaxtaþróunin haldi áfram í þessa veru.
Mig langar því að lokum að nota síðustu sekúndur ræðu minnar til að ítreka það sem ég sagði í ræðu minni í gær að það er gríðarlega mikilvægt að fjármálastofnanir sem skila hagnaði og búa við gott bú leyfi hagnaði að renna til heimila landsins með lægra vaxtastigi eða færri og lægri þjónustugjöldum sem rukkað er um.“
Elsa Lára Arnardóttir í störfum þingsins 24. ágúst 2016.

„Virðulegi forseti. Enn og aftur ætla ég að gera framtíð Reykjavíkurflugvallar að umtalsefni. Ólíkt hafast sveitarfélög landsins að gagnvart sjúkraflugi þessa dagana. Það skýtur skökku við að grafið sé undan sjúkraflugi á Reykjavíkurflugvelli á meðan sveitarfélög úti á landi gera það sem þau geta til að styðja við það. Nýlega var undirritaður samningur um uppbyggingu Norðfjarðarflugvallar þar sem sveitarfélagið Fjarðabyggð og fyrirtæki í Fjarðabyggð leggja til helming þess fjár sem þarf við malbikun vallarins á móti ríkinu. Þetta er gert þrátt fyrir að ríkisvaldinu beri að tryggja þá innviði samfélagsins sem snúa að öryggis- og heilbrigðismálum landsmanna. Á sama tíma kýs sveitarfélagið Reykjavíkurborg að loka mikilvægri öryggisflugbraut fyrir sjúkraflug á Reykjavíkurflugvelli. Nýjasta uppákoman þar sem borgin kaupir land af ríkinu, að því er virðist á grunni umdeilanlegra heimilda, er í hæsta máta undarleg. Hvernig má það vera að einstakir ráðherrar geti tekið ákvarðanir og undirritað skuldbindingar sem hafa jafn afdrifaríkar afleiðingar fyrir almannaöryggi í landinu og raun ber vitni án þess að setja samtímis af stað vinnu við mótvægisaðgerðir? Það er ekki ásættanlegt að á suðvesturhorninu sé engin norðaustur-/suðvesturflugbraut.

Hæstv. forseti. Á þessum tímapunkti finnst mér annars vegar mjög mikilvægt að fá fram afgerandi vilja þjóðarinnar um það hvort flugvöllur og miðstöð innanlands- og sjúkraflugs skuli áfram vera í Vatnsmýrinni í Reykjavík og hins vegar verða stjórnvöld að koma af stað vinnu þar sem allir hagsmunaaðilar koma saman að lausn málsins, þar á meðal Reykjavíkurborg, Samband íslenskra sveitarfélaga og ríkisvaldið. Það mun aldrei leiða til lausnar að hver hrópi í sínu horni og síðan séu mál rekin fyrir dómstólum þess á milli.“

Líneik Anna Sævarsdóttir í störfum þingsins 23. ágúst 2016. 

„Hæstv. forseti. Ég varð fyrir gríðarlegum vonbrigðum þegar ég skoðaði fjölmiðla í morgun en þar má lesa nokkrar fyrirsagnir á þennan veg: „Lykilstarfsmenn geta skipt á milli sín 1.500 milljóna bónuspotti.“ Hér er verið að fjalla um að stjórn Kaupþings vilji bónuskerfi fyrir starfsmenn. Í fréttinni kemur fram að gangi áætlanir eftir gæti bónusinn orðið á bilinu 50–100 millj. kr. á mann. Það kemur fram að starfsmenn geti fengið þessar bónusgreiðslur nái þeir tilteknum markmiðum sem eru að hámarka virði óseldra eigna Kaupþings.

Ég geti ekki annað en spurt: Hvaða eignir er hér um að ræða? Er um að ræða fyrrum heimili fólks, heimili sem boðin voru upp og bankinn keypti á lágu verði og ætlar nú að hámarka hagnað sinn? Er það svo? Ég spyr því að ég veit það ekki. Ég vil fá svör og mér finnst það samfélagsleg ábyrgð þessara stofnana að gefa okkur svör eftir það sár sem varð í samfélaginu í kjölfar bankahrunsins.

Önnur fyrirsögn er orðuð svo: „Íslandsbanki hagnast vel vegna Borgunar.“ Bankinn hagnast um 13 milljarða kr. á fyrstu sex mánuðum ársins í samanburði við 10,8 milljarða kr. á sama tíma í fyrra.

Í gær heyrðum við hins vegar fréttir af því frá starfsmönnum sama banka að hér sé svo mikill óstöðugleiki að vaxtastigið verði að vera svo hátt og það séu 20–30 ár þar til við getum fengið sömu vexti og nágrannalöndin okkar bjóða upp á. Ég spyr: Hvað er eiginlega í gangi? Bankarnir græða á tá og fingri og á meðan borga heimilin gríðarlega há vaxtagjöld og þeir liðir bankaþjónustunnar sem rukkað er fyrir hafa sjaldan verið meiri. Hér er ekki endalaust hægt að tala um einskiptisaðgerðir.

Er ekki kominn tími til að skila hagnaðinum til heimilanna, t.d. með lægra vaxtastigi, og skapa traust milli fjármálastofnana og almennings? Eða þarf að skattleggja þessar stofnanir enn frekar og sækja peninga inn til þeirra? Er það kannski eina leiðin?“

Elsa Lára Arnardóttir í störfum þingsins 23. ágúst 2016. 

„Hæstv. forseti. Núna er LÍN-frumvarpið komið til meðferðar hjá allsherjar- og menntamálanefnd og í því eru margir ágætir punktar. Þó er einn punktur sem ég hef áhyggjur af og það eru landsbyggðarnámsmennirnir, þ.e. krakkar sem geta ekki sótt menntaskóla eða háskóla heiman frá sér og þurfa því að flytjast að heiman. Þetta er mjög dýrt fyrir þennan hóp. Hann fer að heiman 16 ára gamall og þarf kannski að búa hjá ættingjum og vinum, ekki eru til neinir nemendagarðar fyrir þessa krakka sem koma t.d. til Reykjavíkur og eru ekki einu sinni orðnir sjálfráða. Svo kemur að háskólanum og þá er þetta enn þá mjög dýrt, og það er auðveldara fyrir þá einstaklinga sem búa áfram í heimahúsi, þ.e. hjá foreldrum, en þá sem þarf að kosta til náms. Ég tel að frítekjumarkið geti verið ákveðin leið fyrir landsbyggðarnemendurna til að bjarga sér og ég tel að hækkun þess mundi búa til fleiri möguleika fyrir námsmenn almennt að sækja sér starfsreynslu út frá áhugasviði og jafnvel því námi sem þeir eru í frekar en að horfa bara á útborgaða upphæð. Enginn sem vinnur yfir sumartímann, er í háskólanámi og tekur námslán veður í peningum. Ég tel því alveg óhætt að taka aftur þá umræðu sem við tókum fyrir um tveimur árum um að hækka frítekjumark námsmanna enn frekar um leið og við vinnum að þessu nýja frumvarpi.“
Jóhanna María Sigmundsdóttir í störfum þingsins 23. ágúst.