Category: Fréttir

Categories
Fréttir Greinar

Lítil grein um stóran sátt­mála

Deila grein

21/08/2024

Lítil grein um stóran sátt­mála

Í dag var undirritað samkomulag ríkisins og sex sveitarfélaga á höfuðborgarsvæðinu um uppfærðan samgöngusáttmála. Með þessari undirritun er staðfest sú framtíðarsýn sem birtist í samgöngusáttmálanum sem ég hafði sem samgönguráðherra forystu um árið 2019 og hjó á harðan hnút í samgöngum á höfuðborgarsvæðinu. Á þeim árum sem eru liðin frá undirritun sáttmálans hefur nauðsyn hans verið staðfest: Íbúum hefur fjölgað um 21 þúsund og bifreiðum um tæplega 16 þúsund. Það er ljóst nú og hefur lengi verið ljóst að samgöngumál á höfuðborgarsvæðinu verða að þróast í samspili stofnvegaframkvæmda, öflugra almenningssamgangna og göngu- og hjólastíga.

Aukin lífsgæði

Samgöngur eru lífæð landsins. Mikilvægt er að þær séu greiðar og að allar aðgerðir feli í sér aukið öryggi. Samgöngusáttmálinn er eins og fyrr sagði samspil mannvirkja fyrir fjölskyldubílinn, almenningssamgöngur og virkra ferðamáta. Hann felur í sér að fólk getur valið sér ferðamáta. Aukin tíðni í almenningssamgöngum á eftir að einfalda líf íbúa svæðisins og gera fjölskyldum kleift að minnka kostnað sinn þegar kemur að fjölda bíla á heimili. Höfuðborgarsvæðið verður þegar framkvæmdum sáttmálans lýkur, líkara þeim borgarsvæðum sem við þekkjum í Evrópu þar sem almenningssamgöngur eru öflugar. Það þýðir með öðrum orðum að samkeppnishæfni höfuðborgarsvæðisins eykst. Því ekki geta það talist dýrmæt lífsgæði að eyða tíma sínum í umferðarteppum.

Meiri framkvæmdir – meiri kostnaður

Frá því samgöngusáttmálinn var undirritaður árið 2019 hefur heildarkostnaður við verkefnin sem innan hans eru hækkað. Ástæða hækkunarinnar er fyrst og fremst fólgin í því að bæst hafa við stórar og kostnaðarsamar framkvæmdir á borð við göng frá Grensásvegi að Vatnsmýri og stokkur á Sæbraut í stað mislægra gatnamóta. Líkt og í öðrum vegaframkvæmdum á landinu hefur vísitala framkvæmda hækkað mikið á síðustu árum. Það gildir einnig innan höfuðborgarsvæðisins.

Ekkert Hókus pókus!

Óskhyggja dugar skammt þegar kemur að samgöngum. Lögmál veruleikans hverfa ekki sama hversu oft menn hrópa hókus pókus. Samgöngur eru einn af grunnþáttum í uppbyggingu samfélaga. Uppbygging samgangna snýr að því að uppfylla þarfir samfélagsins, ekki aðeins í dag heldur einnig og ekki síst fyrir komandi kynslóðir. Samgöngur og skipulag byggðar snýst um að auka lífsgæði borgaranna. Staðreyndin er sú að án öflugra almenningssamgangna mun alltaf þrengjast meira og meira að fjölskyldubílnum nema sífellt stærri hluti af flatarmáli höfuðborgarsvæðisins fari undir sífellt fleiri akreinar og bílastæði. Ég leyfi mér að efast um að það sé vilji íbúa höfuðborgarsvæðisins.

Raunsæi kallar á hugrekki

Stundum er það svo að stór verkefni sem taka áratugi í framkvæmd, líkt og raunin er þegar kemur að skipulagsmálum og samgöngumálum, mæta afgangi hjá stjórnmálamönnum því afraksturinn verður ekki sýnilegur í næstu kosningum. Einhver sagði að samgöngur og skipulag væru ekki pólitík heldur framtíðarsýn sem byggðist á gögnum og raunsæi, sem sagt skynsemi – en skynsemi er pólitísk stefna. Stundum er það svo að það raunsæi kallar á pólitískt hugrekki. Undirritun uppfærðs samgöngusáttmála er staðfesting þess að slíkt hugrekki finnst í íslenskum stjórnmálum.

Sigurður Ingi Jóhannsson, fjármála- og efnahagsráðherra og formaður Framsóknar.

Greinin birtist fyrst á visir.is 21. ágúst 2024.

Categories
Fréttir

Námsgögn verði gjaldfrjáls fyrir framhaldsskólanema að 18 ára aldri!

Deila grein

19/08/2024

Námsgögn verði gjaldfrjáls fyrir framhaldsskólanema að 18 ára aldri!

Ásmundur Einar Daðason, mennta- og barnamálaráðherra, segir löngu tímabært að stórefla námsgagnagerð á Íslandi og að þau verði gjaldfrjáls fyrir framhaldsskólanema að 18 ára aldri!

„Ég hef tekið ákvörðun um að tvöfalda það fjármagn sem úthlutað verður úr tveimur sjóðum, Þróunarsjóði námsgagna og Námsgagnasjóði,“ segir Ásmundur Einar.

„Þessu er ætlað að styðja betur við námsgagnagerð ásamt því að á fyrstu dögum þingsins mun ég leggja fram frumvarp sem gerir námsgögn gjaldfrjáls fyrir framhaldsskólanema upp að 18 ára aldri.

Öflug námsgagnagerð, stuðningur við fagfólkið okkar og jafnrétti allra barna til náms eru lykilþættir í því að efla skólastarf og styrkja stöðu barnanna okkar.“

Fjárframlag til námsgagnagerðar tvöfaldast og námsgögn verða gjaldfrjáls fyrir framhaldsskólanema fram að 18 ára aldri. Aðgerðirnar eru liður í heildarendurskoðun á útgáfu námsgagna og menntastefnu stjórnvalda til ársins 2030. Nýtt frumvarp um námsgögn hefur verið samþykkt af ríkisstjórn til fyrirlagningar á Alþingi.

Ein af áherslum menntastefnu stjórnvalda er að í boði séu fjölbreytt námsgögn sem taka mið af möguleikum stafrænnar miðlunar og margbreytileika nemenda. Fyrirkomulag útgáfu námsgagna hefur sætt gagnrýni um hríð og þörfin á úrbótum brýn. Gott námsefni gegnir lykilhlutverki í að ná árangri í menntun. Aðgerðir sem nú eru að koma til framkvæmda marka mestu breytingar á útgáfu námsgagna í áraraðir.

Ásmundur Einar Daðason, mennta- og barnamálaráðherra, skipaði starfshóp um námsgögn í upphafi árs 2024. Starfshópnum var falið að greina áskoranir og tækifæri vegna fyrirhugaðrar lagasetningar um námsgögn sem ætlað væri að auka aðgengi að fjölbreyttum námsgögnum fyrir öll skólastig. Starfshópurinn hefur skilað tillögum sínum til ráðherra og byggir nýtt frumvarp um námsgögn m.a. á vinnu hópsins.

Meðal tillagna starfshópsins er aukið fjármagn til námsgagnasjóðs og þróunarsjóðs námsgagna. Fjárframlag til þessara sjóða verður tvöfaldað frá árinu 2025 samkvæmt ákvörðun ráðherra. Nemendur munu njóta aukins framboðs námsefnis í ákveðnum greinum strax á vorönn 2025. Markmiðið er að búa til fleiri, fjölbreyttari og vandaðri námsgögn fyrir kennara og skóla til að velja úr.

Nýtt frumvarp um námsgögn var lagt fram til umsagnar í Samráðsgátt stjórnvalda í vor eftir að starfshópurinn hafði kynnt bráðabirgðaniðurstöður sínar fyrir ráðherra. Samþykkt var á fundi ríkisstjórnar á föstudag að frumvarpið yrði lagt fram á Alþingi og hefur það nú verið sent þingflokkum stjórnarflokkanna til afgreiðslu. Helstu nýmæli eru að lagt er til að nemendum í framhaldsskóla fram að 18 ára aldri standi til boða gjaldfrjáls námsgögn en námsgögn eru núna gjaldfrjáls fyrir nemendur í leik- og grunnskólum. Stuðningurinn hefst við gildistöku laganna og verður innleiddur í áföngum þar til námsgögn verða að fullu gjaldfrjáls 1. janúar 2029.

Í frumvarpinu er mælt fyrir um ný heildarlög um námsgögn sem koma í stað núgildandi laga um námsgögn. Lagðar eru til ýmsar breytingar á stuðningi ríkisins við nýsköpun, þróun, gerð, þýðingu og útgáfu námsgagna á fjölbreyttu formi fyrir leik-, grunn-, framhaldsskóla og nú í fyrsta sinn fyrir tónlistarskóla einnig. Námsgögn sem njóta stuðnings námsgagnasjóðs eða þróunarsjóðs námsgagna skulu vera vönduð, í samræmi við aðalnámskrár og styðja við fjölbreyttar þarfir barna og ungmenna. Jafnframt er í frumvarpinu fjallað um heimild ráðherra til að setja gæðaviðmið um gerð og útgáfu námsgagna sem njóta stuðnings hins opinbera og um útgáfuáætlun námsgagna til fimm ára í senn sem ráðherra gefur út.

Í frumvarpinu felast einnig breytingar á uppbyggingu og hlutverki sjóða, m.a. breytingar á skipan og samsetningu stjórnar þróunarsjóðs námsgagna.

Efling námsgagnagerðar og að þau verði gjaldfrjáls fyrir framhaldsskólanema að 18 ára aldri! Það er orðið löngu…

Posted by Ásmundur Einar Daðason on Mánudagur, 19. ágúst 2024

Heimild: stjr.is

Categories
Fréttir

Grindavík verði aftur öflugt bæjarfélag

Deila grein

19/08/2024

Grindavík verði aftur öflugt bæjarfélag

Sigurður Ingi Jóhannsson, fjármálaráðherra og formaður Framsóknar, kynnti sér stöðuna á vettvangi í Grindavík í síðustu viku. Segir hann að ríkisstjórnin muni áfram gera allt svo að Grindavík verði aftur öflugt samfélag eftir eldsumbrotin.

„Síðasta miðvikudag heimsótti ég Grindavík og naut leiðsagnar Fannars Jónassonar bæjarstjóra og Guðnýjar Sverrisdóttur og Gunnars Einarssonar sem bæði eiga sæti í framkvæmdanefnd um málefni Grindavíkur sem í daglegu tali nefnist Grindavíkurnefndin.

Það er ekki laust við að maður fyllist sorg þegar ekið er inn í bæinn. Það er ákveðinn einmanaleiki sem hellist yfir mann þegar ekið er upp á varnargarðana og horft yfir byggðina umkringda svörtu hrauninu. Á sama tíma fyllist maður trú á getu samfélagsins til að takast á við stórkostlegt afl náttúrunnar hugviti og seiglu að vopni. Öllum sem hingað koma er ljóst að í Grindavík hefur verið unnið stórvirki. Það veitir einnig mikinn innblástur að ræða við atvinnurekendur í Grindavík sem standa með samfélaginu sínu alla leið. Ég ætla ekki að þykjast skilja til fulls hvernig þeim líður sem þurft hafa að yfirgefa heimili sín og fá ekki að snúa aftur, að minnsta kosti um sinn. En ég get þó sagt að ríkisstjórnin mun áfram gera allt sem í hennar valdi stendur til að Grindavík verði aftur það öfluga bæjarfélag sem það var fyrir eldsumbrotin.“

Síðasta miðvikudag heimsótti ég Grindavík og naut leiðsagnar Fannars Jónassonar bæjarstjóra og Guðnýjar Sverrisdóttur og…

Posted by Sigurður Ingi Jóhannsson on Mánudagur, 19. ágúst 2024
Categories
Fréttir

Akureyrarklíníkin – þekkingar- og ráðgjafarmiðstöð um ME-sjúkdóminn

Deila grein

19/08/2024

Akureyrarklíníkin – þekkingar- og ráðgjafarmiðstöð um ME-sjúkdóminn

Willum Þór Þórsson, heilbrigðisráðherra, hefur staðfest samstarfsyfirlýsingu um stofnun þekkingar- og ráðgjafarmiðstöðvar um ME-sjúkdóminn og langvarandi eftirstöðvar COVID-19. „Með stofnun miðstöðvarinnar, sem gengur undir nafninu Akureyrarklíníkin, erum við að auka þekkingu og rannsóknir um sjúkdóminn, efla þjónustu við einstaklinga með ME og stuðla að samfélagslegri vitundarvakningu.“

„Í dag var stigið mikilvægt skref þegar undirrituð var samstarfsyfirlýsing um stofnun þekkingar- og ráðgjafarmiðstöðvar um ME-sjúkdóminn og langvarandi eftirstöðvar COVID-19.

Með stofnun miðstöðvarinnar, sem gengur undir nafninu Akureyrarklíníkin, erum við að auka þekkingu og rannsóknir um sjúkdóminn, efla þjónustu við einstaklinga með ME og stuðla að samfélagslegri vitundarvakningu.

Akureyrarklíníkin mun gegna samhæfandi hlutverki á landsvísu og leiða samstarf við Landspítala og aðra aðila sem sinna ME-sjúklingum, styðja við greiningar og vera til ráðgjafar. Að auki mun miðstöðin veita aðstandendum sjúklinga stuðning í hlutverki sínu.

Ég vil þakka þeim sem hafa drifið verkefnið áfram, Finnbirni Sigurðsyni, ME-félaginu ásamt Sjúkrahúsinu á Akureyri og Heilbrigðisstofnun Norðurlands.“

Í dag var stigið mikilvægt skref þegar undirrituð var samstarfsyfirlýsing um stofnun þekkingar- og ráðgjafarmiðstöðvar…

Posted by Willum Þór Þórsson on Föstudagur, 16. ágúst 2024
Categories
Fréttir Greinar

Manstu þegar Messenger var ekki til?

Deila grein

15/08/2024

Manstu þegar Messenger var ekki til?

Umræða um menntamál sem farið hefur fram í samfélaginu síðustu vikur gleður mig mjög. Menntun er undirstaða framfara og ef við þróum ekki aðferðir við að fræða og fræðast þá blasir við stöðnun og glötuð tækifæri.

Þegar við veltum fyrir okkur breytingunum sem orðið hafa í samfélaginu síðustu ár – og áratugi. Segjum bara breytingar sem hafa orðið frá árinu 2000 til að vera með eitthvað viðmið. Fyrsti iPhone síminn var gefinn út árið 2007. Í upphafi aldarinnar voru bankar, tryggingafélög og pósthús á hverju götuhorni. Fartölvunotkun var ekki almenn og fjarvinna mögulega ekki orð í íslensku. Það sem hefur gerst á þessum fyrsta fjórðungi nýrrar aldar hefur haft gríðarlega afgerandi áhrif á okkar daglega líf í leik og starfi.   

Hvernig þurfa menntastofnanir framtíðarinnar að vera?

Þessar breytingar kalla á að undirstöður samfélagsins eins og menntakerfið þróist með. Ekki bara hvað er kennt heldur hvernig það er kennt. Við þurfum að greina hvar við höfum staðið okkur vel. Af því að það er alveg augljóst að menntakerfið okkar hefur vaxið með þeim áskorunum sem það hefur staðið frammi fyrir síðustu áratugi. Auk þeirra samfélagslegu og tæknilegu breytinga sem við höfum gengið í gegnum þá eru skólarnir búnir að laga sig að hugmyndafræðinni um skóla án aðgreiningar, mikil fólksfjölgun og þar með talin fjölgun innflytjenda með sértækar þarfir hefur átt sér stað, ný aðalnámsskrá, breytt matskerfi og svo mætti lengi telja. 

Við þurfum líka að skoða hvað hefur ekki gengið vel og við þurfum að vera heiðarleg í þeirri skoðun. Það væri nú eitthvað skrítið ef allar ákvarðanir sem við höfum tekið siðustu árin sem varðar menntakerfið væru svo frábærar að það þyrfti bara ekkert að breyta þeim. 

En það virkaði fyrir mig

Það er einhvernvegin þannig að þegar við ræðum málin opinberlega þá erum við fljót að skiptast í lið og enn fljótari að sammælast um einfalda leið til að leysa málið. En viðfangsefnið er ekki einfalt og lausnirnar verða ekki einfaldar heldur. 

Það er auðvelt fyrir leikmann eins og mig að grípa í að tala fyrir lausnum sem ég skil eins og innleiðingu á samræmdum prófum. Það er kerfi sem ég þekki. Það er kerfi sem ég ólst upp við. Ef það virkaði þá af hverju virkar það þá ekki núna? En á meðan við skiptumst á skoðunum um hluti sem er auðvelt að hafa skoðun á og skiptir okkur í fylkingar þá missum við af tækifæri til að fara á dýptina í umræðunni. Auðvitað þarf að mæla árangur í skólastarfi eins og í öllu öðru starfi. En hvernig á að gera það er ákvörðun sem fagfólkið verður að koma að. Við þurfum að hlusta á þau og þeirra ráðleggingar en skólafólk verður líka hlusta á reynslu úr öðrum áttum og skoða hvaða reynsla og þekking getur nýst okkur til að byggja upp áherslur í menntakerfi framtíðarinnar.  

Aldís Stefánsdóttir, formaður fræðslunefndar Mosfellsbæjar.

Greinin birtist fyrst á visir.is 15. ágúst 2024.

Categories
Fréttir Greinar

Stórmál sem þarf að klára

Deila grein

15/08/2024

Stórmál sem þarf að klára

Auðlind­ir og nýt­ing þeirra er eitt af stærstu hags­muna­mál­um hvers þjóðrík­is og gæta ber þeirra í hví­vetna. Það stytt­ist í að Alþingi komi sam­an að nýju eft­ir sum­ar­leyfi til þess að fjalla um hin ýmsu mál­efni. Fyr­ir þing­inu að þessu sinni mun meðal ann­ars liggja fyr­ir frum­varp um rýni á fjár­fest­ing­um er­lendra aðila vegna þjóðarör­ygg­is og alls­herj­ar­reglu. Með orðinu rýni í þessu sam­hengi er átt við grein­ing­ar og mat á því hvort að viðskiptaráðstaf­an­ir sem tryggja er­lend­um aðilum eign­araðild, veru­leg áhrif eða yf­ir­ráð yfir at­vinnu­fyr­ir­tækj­um eða fast­eigna­rétt­ind­um hér á landi, ógni þjóðarör­yggi eða alls­herj­ar­reglu.

Gild­andi lög­gjöf um þessi mál er kom­in til ára sinna og er for­gangs­mál að úr því verði bætt enda er Ísland orðið eft­ir­bát­ur helstu sam­an­b­urðaríkja í þess­um efn­um. Þannig hafa til að mynda flest ríki á Evr­ópska efna­hags­svæðinu og aðild­ar­ríki Efna­hags- og fram­fara­stofn­un­ar­inn­ar (OECD) sett lög­gjöf sam­bæri­lega þeirri sem lögð er til með frum­varp­inu. End­ur­spegl­ar þessi þróun í sam­an­b­urðarlönd­um okk­ar meðal ann­ars fjöl­breytt­ar og sí­breyti­leg­ar áskor­an­ir í ör­ygg­is­mál­um sem opið og alþjóðlegt viðskiptaum­hverfi get­ur leitt af sér, meðal ann­ars ógn­um sem geta steðjað að grund­vall­ar ör­ygg­is­hags­mun­um ríkja og spretta af fjár­magns­hreyf­ing­um milli landa. Í tíð minni sem ut­an­rík­is­ráðherra árið 2016 fékkst samþykkt fyrsta þjóðarör­ygg­is­stefn­an fyr­ir Ísland sem stjórn­völd­um var falið að fylgja eft­ir, en í henni er meðal ann­ars lögð áhersla á að vernda virkni mik­il­vægra innviða og styrkja áfallaþol sam­fé­lags­ins gagn­vart hvers kyns ógn við líf og heilsu fólks, um­hverfi, eign­ir og innviði.

Leiðar­stefið í frum­varp­inu um rýni á fjár­fest­ing­um er­lendra aðila er samþætt­ing sjón­ar­miða um mik­il­vægi er­lendra fjár­fest­inga fyr­ir efna­hags­lífið ann­ar­s­veg­ar og hins veg­ar að er­lend­ar fjár­fest­ing­ar í mik­il­væg­um innviðum og ann­arri sam­fé­lags­lega mik­il­vægri starf­semi, sem skil­greind eru sem viðkvæm svið, séu í sam­ræmi við þjóðarör­yggi og alls­herj­ar­reglu. Þar und­ir falla meðal ann­ars innviðir sem tengj­ast orku, hita­veitu, vatns- og frá­veitu, sam­göng­um, flutn­ing­um, fjar­skipt­um, sta­f­ræn­um grunn­virkj­um, fjár­mála­kerfi, vörn­um lands­ins, stjórn­kerfi, land­helg­is­gæslu, al­manna­vörn­um, lög­gæslu, neyðar- og viðbragðsþjón­ustu, rétt­ar­vörslu og heil­brigðis­kerfi. Einnig út­veg­un eða fram­leiðsla á mik­il­væg­um aðföng­um, þ.m.t. í tengsl­um við orku eða hrá­efni eða vegna fæðuör­ygg­is. Að sama skapi nær frum­varpið yfir nýt­ingu vatns­orku, jarðvarma, vindorku, náma og annarra jarðefna í þjóðlend­um, en ýms­ar hindr­an­ir eru í nú­gild­andi lög­gjöf um nýt­ingu nátt­úru­auðlinda, meðal ann­ars í gegn­um leyf­is­veit­inga­ferli og tak­mörk­un­um á er­lendu eign­ar­haldi, líkt og í sjáv­ar­út­vegi. Und­ir viðkvæm svið sam­kvæmt frum­varp­inu fell­ur einnig meðhöndl­un mik­il­vægra trúnaðar­upp­lýs­inga og veru­legs magns viðkvæmra per­sónu­upp­lýs­inga sem og þjón­usta á sviði netör­ygg­is í þágu mik­il­vægra innviða svo dæmi séu tek­in.

Mik­il­vægt er að fram­kvæmd rýn­inn­ar sé skil­virk og slái í takt við það sjón­ar­mið að er­lend fjár­fest­ing er mik­il­væg ís­lensku hag­kerfi. Það er brýnt að Alþingi klári þetta stór­mál á kom­andi þingi, þar sem ís­lensk­ir hags­mun­ir verða hafðir að leiðarljósi.

Lilja Dögg Alfreðsdóttir, menn­ing­ar- og viðskiptaráðherra og vara­formaður Fram­sókn­ar.

Greinin birtist fyrst í Morgunblaðinu 15. ágúst 2024.

Categories
Fréttir Greinar

Hamstrar barnið þitt blýanta?

Deila grein

14/08/2024

Hamstrar barnið þitt blýanta?

Nýverið fjallaði háskólaráðherra um þá ógn sem hugmyndafræðinni um eignarréttinn og ábyrgð stafaði af því að grunnskólabörn fái námsgögn án endurgjalds í skólanum. Þar sagði hún sögur af börnum sem koma heim með töskur fullar af ritföngum og öðrum námsgögnum sem þau hafa ekki notað og hélt því fullum fetum fram að ómögulegt væri að koma fyrir hjá þeim ábyrgðartilfinningu gagnvart þessum hlutum vegna þess að þau ættu þau ekki.

Nú búa tvö börn á mínu heimili og ég get í fullri hreinskilni sagt að þau hafa aldrei – ekki einu sinni – komið heim með töskur fullar af ritföngum. Vissulega er reynsla mín takmörkuð við þessi tvö börn, en ég á ofboðslega erfitt með að ímynda mér að stílabækur og blýantar séu svo heillandi fyrir grunnskólabörnum að stórir hópar þeirra finni hjá sér þörfina til að hamstra þeim. Sé það raunin myndi ég ætla að þar væri kjörið tækifæri fyrir foreldra til að ræða við börnin sín um sjálfstjórn. Að þó eitthvað sé frítt þá þýði það ekki að maður þurfi að taka alla hrúguna.

Það er gífurlega mikilvægt að við temjum börnunum okkar að bera virðingu fyrir hlutunum og ganga vel um þá jafnvel þó þau eigi þá ekki ein. Dæmi um hluti sem börn komast í kynni við daglega sem þau hafa afnot af en eiga ekki sjálf eru leiktæki á leikvöllum, skólabyggingin, íþróttahúsið og búnaðurinn þar, nú og bara nær öll íslensk náttúra. Að sjálfsögðu þurfa þau að læra að fara vel með eigin muni (sem gengur alla jafna upp og ofan) en það er engu síður mikilvægt að þau læri að fara vel með eigur annarra og hluti sem eru í eigu okkar allra.

Upphaf skólaársins er kvíðavaldur fyrir margar fjölskyldur sem þurfa að passa upp á hverja krónu til að ná endum saman í hverjum mánuði og þurfa nú að kljást við öll viðbótar útgjöldin sem nýju skólaári fylgir. Þó það sé vissulega ekki stærsti bitinn af kökunni þá er það tvímælalaust mörgum fjölskyldum kærkomin búbót að þurfa ekki að bæta námsgögnum við í það reikningsdæmi. Mér þykir þetta því áhugaverð tímasetning fyrir háskólaráðherra til að bridda upp á þessu umræðuefni, því þó þessir einstaklingar séu kannski ekki í hennar nærumhverfi þá eru þeir svo sannarlega til og eru, að mér sýnist, umtalsvert fleiri en hana grunar.

Það að tryggja öllum börnum jöfn tækifæri til menntunar felur í sér að tryggja þeim aðgengi að þeim tækjum og tólum sem þarf til að stunda nám. Ég er því þakklát að jafnt aðgengi allra barna að menntun vegi þyngra í huga mennta- og barnamálaráðherra en áhyggjur af meintum hömstruðum blýöntum.

Berglind Sunna Bragadóttir, varaformaður Sambands ungra Framsóknarmanna.

Greinin birtist fyrst á visir.is 14. ágúst 2024.

Categories
Fréttir

„Við viljum einfalda og samræma upplýsingar í menntakerfinu sem byggja á raunupplýsingum hverju sinni, börnum, foreldrum og skólasamfélaginu til hagsbóta“

Deila grein

13/08/2024

„Við viljum einfalda og samræma upplýsingar í menntakerfinu sem byggja á raunupplýsingum hverju sinni, börnum, foreldrum og skólasamfélaginu til hagsbóta“

Frigg er nýr gagnagrunnur utan um skráningu upplýsinga um íslenska nemendur í leik-, grunn- og framhaldsskóla sem nú er í smíðum. Upplýsingarnar hafa fram til þessa verið vistaðar hjá mismunandi aðilum í mismunandi kerfum en verða með Frigg á einum miðlægum stað þvert á skóla, skólastig og landsvæði.

„Frigg mun svara langvarandi þörf á einfaldri og miðlægri upplýsingagátt yfir nemendur á landsvísu í takt við tímann. Við viljum einfalda og samræma upplýsingar í menntakerfinu sem byggja á raunupplýsingum hverju sinni, börnum, foreldrum og skólasamfélaginu til hagsbóta. Grunnurinn er eitt undirstöðuatriða í innleiðingu Matsferils og lykillinn að áframhaldandi umbótaaðgerðum sem byggja þurfa á gögnum,“ segir Ásmundur Einar Daðason, mennta- og barnamálaráðherra.

Heiða Björg Hilmisdóttir, formaður Sambands íslenskra sveitarfélaga, Ásmundur Einar Daðason, mennta- og barnamálaráðherra, Þórdís Jóna Sigurðardóttir, forstjóri Miðstöðvar menntunar og skólaþjónustu, og Birna Íris Jónsdóttir, framkvæmdastjóri Stafræns Íslands undirrituðu nýverið viljayfirlýsingu um Frigg - mynd

Heiða Björg Hilmisdóttir, formaður Sambands íslenskra sveitarfélaga, Ásmundur Einar Daðason, mennta- og barnamálaráðherra, Þórdís Jóna Sigurðardóttir, forstjóri Miðstöðvar menntunar og skólaþjónustu, og Birna Íris Jónsdóttir, framkvæmdastjóri Stafræns Íslands undirrituðu nýverið viljayfirlýsingu um Frigg

Gagnagrunnurinn mun m.a. halda utan skráningu barna og ungmenna í, úr og milli skóla og námsárangur nemenda í hinu nýja samræmda námsmati, Matsferli, á síðari stigum. Stefnt er að því að opna gagnagrunninn fyrir lok þessa árs.

Frigg er samstarfsverkefni mennta og barnamálaráðuneytisins, Miðstöðvar menntunar og skólaþjónustu, Stafræns Ísland (SÍ) og Sambands íslenskra sveitarfélaga (SÍS) um samræmt verklag við nemendaumsýslu og innleiðingu þvert á skóla og sveitarfélög.

Miðstöð menntunar og skólaþjónustu vinnur nú að smíði og hýsingu gagnagrunnsins sem nær yfir öll börn og ungmenni með lögheimili hér á landi fram að háskólastigi. Yfirsýn og afgreiðsla innritunar í skóla verður samræmd þvert á skóla og sveitarfélög. Útbúin verður umsókn um innritun í grunnskóla og umsókn um skólaskipti, á Island.is með einföldun og góða notendaupplifun að leiðarljósi. Í fyrstu mun grunnurinn ná yfir alla nemendur í grunnskólum landsins og síðar bætast leik- og framhaldsskólar við.

Opnun gagnagrunnsins markar einfaldari, skilvirkari og gagnsærri stjórnsýslu óháð stjórnsýslustigum, með öruggum gagnainnviðum, betri opinberri þjónustu og nútímalegra starfsumhverfi. Þá mun einfalt og samræmt notendaviðmót á einum stað einfalda til muna aðgengi foreldra og barna að þjónustu og upplýsingum er varða þau sjálf.

Markmið Friggjar er að:

  • tryggja að öll börn njóti skólavistar, hvar sem er á landinu,
  • tryggja einfaldan og skilvirkan flutning barna milli skóla og sveitarfélaga,
  • tryggja samræmi og gagnsæi í allri málsmeðferð sem tengist nemendaumsýslu, milli skóla og sveitarfélaga,
  • tryggja einskráningu gagna er varða börn, viðhald, rekjanleika og sjálfvirkar uppfærslur þeirra,
  • undirbyggja aukin gæði rauntímaupplýsinga um málefni barna,
  • undirbyggja frekari þjónustuþróun við börn, án hindrana, í þágu farsældar.

Gagnagrunnurinn styður við hugsun um inngildandi skólastarf, þar sem virðing er borin fyrir fjölbreyttum þörfum og styrkleikum nemenda. Samræmt skráningarkerfi og gagnagrunnur fyrir leik-, grunn- og framhaldsskóla er grunnforsenda þess að hægt sé að nýta gögn til stuðnings við skólastarf og skólaþjónustu.

Frigg er þáttur í menntastefnu stjórnvalda til ársins 2030 og áherslum stjórnvalda um stuðning við skóla- og frístundastarf, inngildandi menntun, samþættingu þjónustu, samspili milli þjónustukerfa og stafrænni umbreytingu.

Heimild: stjr.is

Categories
Fréttir Greinar

Ylja og skaðaminnkun

Deila grein

12/08/2024

Ylja og skaðaminnkun

Þau ánægjulegu tímamót áttu sér stað fyrr í vikunni er fyrsta staðbundna neyslurýmið hér á landi var formlega opnað. Rauði Kross Íslands rekur þjónustuna á grundvelli samnings við Sjúkratryggingar Íslands og Reykjavíkurborgar í sérútbúnu húsnæði í Borgartúni 5. Þjónustan, sem fengið hefur nafnið Ylja, byggir á skaðaminnkandi hugmyndarfræði sem felur í sér þá nálgun að draga úr afleiðingum vímuefnanotkunarinnar og stuðla að jákvæðum breytingum, bæði fyrir einstaklinginn og samfélagið í heild.

Neyslurými er lagalega verndað umhverfi þar sem notendur vímuefna, 18 ára og eldri, geta notað vímuefni undir eftirliti sérhæfðs starfsfólks. Markmiðið með rekstri neyslurýmis er að draga úr alvarlegum afleiðingum vímuefnanotkunar í óöruggum aðstæðum s.s. sýkingum, smitsjúkdómum og ofskömmtun ásamt því að veita mikilvæga lágþröskulda heilbrigðisþjónustu, stuðning og ráðgjöf.

Ylja eykur öryggi

Þjónusta Ylju var starfrækt sem færanlegt neyslurými í sérútbúinni bifreið til reynslu í eitt ár frá mars 2022 með það að markmiði að meta þörfina fyrir staðbundið, varanlegt neyslurými hérlendis. Verkefnið dró fram að full þörf er fyrir slíka þjónustu og þann ávinning sem af henni hlýst en samkvæmt skýrslu samtakanna um verkefnið nýttu um 130 einstaklingar sér þjónustu Ylju í tæplega 1400 skipti á tímabilinu.

Í skýrslunni var einnig tekið fram að sérútbúin bifreið eða færanlegt rými er ekki fullnægjandi aðstaða fyrir þessa mikilvægu skaðaminnkandi þjónustu og að staðbundið neyslurými væri skynsamlegt næsta skref.

Í Ylju er veitt nálaskiptaþjónusta og heilbrigðisþjónusta s.s. meðhöndlun sýkinga, sára og skimun fyrir smitsjúkdómum. Þá hefur Ylja hefur einnig lagt áherslu á að mynda traust og tengingu við notendur þjónustunnar og veita þeim sálfélagslegan stuðning og ráðgjöf í þeim tilgangi að stuðla að jákvæðum breytingum fyrir þjónustuþegan.

Skaðaminnkun í verki

Opnun Ylju er til marks um aukna áherslu stjórnvalda á skaðaminnkandi nálgun og úrræði fyrir þann hóp sem glímir við fíknisjúkdóma. Í því samhengi má nefna samning Sjúkratrygginga um frú Ragnheiði, skaðaminnkandi þjónustu Rauða Kross Íslands sem sinnir nálaskiptaþjónustu og heilbrigðisþjónustu á vettvangi. Frú Ragnheiður á einnig í samstarfi við göngudeild smitsjúkdóma um vettvangshjúkrun sem frá og með janúar 2024 veita vettvangsþjónustu tvisvar í viku.

Þá hefur Heilbrigðisráðuneytið í samstarfi við landspíta, markvisst unnið að því að auka aðgengi að Naloxone, sem er tafarlaus neyðarmeðferð við þekktri eða ætlaðri ofskömmtun ópíóða, í skaðaminnkandi tilgangi að kostnaðarlausu.

Í byrjun árs 2023 var sérstöku fjármagni veitt til Heimaþjónustu Reykjavíkurborgar til að ráða 2 hjúkrunarfræðinga sem veita heimilislausum einstaklingum með flóknar þjónustuþarfi nauðsynlega heilbrigðisþjónustu í nærumhverfi.

Aðgengi að viðhaldsmeðferð við ópíóðafíkn hefur verið aukið en sú þjónusta er í dag aðgengileg á sjúkrahúsinu Vogi, Landspítala og hjá geðheilsuteymi fanga.

Á vegum Matthildar, samtaka um skaðaminnkun, stendur yfir tilraunaverkefni, sem styrkt er af heilbrigðisráðuneytinu og snýr að því að ná til einstaklinga sem reykir ópíóða og örvandi vímuefni og veita þeim skaðaminkandi þjónustu í sínu nærumhverfi.

Stefnumótun til framtíðar

Skaðaminnkandi hugmyndafræði er samofin fjölmörgum þáttum samfélagsins. Til að skapa betri umgjörð og framtíðarsýn fyrir skaðaminnkun innan heilbrigðiskerfisins skipaði ég starfshóp sem falið var það verkefni að leggja drög að stefnu og aðgerðaráætlun í skaðaminnkun og á ég von á skýrslu þess efnis um mánaðarmótin.

Þá er einnig að störfum starfshópur sem er að endurskoða stefnu í áfengis og vímuvörnum á heildrænan hátt sem nær til forvarna, meðferðar, endurhæfingar, eftirfylgni og lagaumhverfis og þá er sérstök áhersla á að hún taki mið af þörfum mismunandi hópa.

Samhliðar þessari stefnumótunarvinnu var sett á fót þingmannanefnd um áfengis og vímuvarnarmál sem hefur það hlutverk að rýna þær tillögur sem fram koma í þeim tilgangi að dýpka umræðuna, draga fram ólík sjónarmið og auka samstöðu um aðgerðir stjórnvalda í málaflokknum.

Opnun Ylju markar tímamót og ég er sannfærður um að sú faglega og góða þjónusta sem Rauði Kross Íslands veitir þar muni auka öryggi, draga úr skaða og stuðla að jákvæðum breytingum hjá þjónustuþegum Ylju.

Willum Þór Þórsson, heilbrigðisráðherra.

Greinin birtist fyrst á visir.is 12. ágúst 2024.

Categories
Fréttir Greinar

Þakk­læti

Deila grein

09/08/2024

Þakk­læti

Nú þegar hinsegindagar standa yfir er þakklæti mér efst í huga. Þakklæti fyrir það fólk sem hefur barist fyrir réttindum hinsegin fólks svo að við öll fáum að búa í opnara og frjálsara samfélagi.

Ég nýt þeirra forréttinda að hafa alist upp á Íslandi, í samfélagi sem á mælikvarða heimsins er opið og frjálst land. Land þar sem fólk má elska þann sem það elskar, giftast og stofna fjölskyldu með aðila af sama kyni og skilgreina sig utan kynjatvíhyggjunnar. Þar sem umræða um hinseginleikann og fjölbreytileika mannkyns er opin í það minnsta mun opnari en hún var áður og mun opnari en hún er víðast hvar í heiminum, þótt margt sé enn óunnið og baráttunni alls ekki lokið.

Þegar ég var unglingur stundaði ég nám við alþjóðlegan menntaskóla í Noregi og síðar vann ég í alþjóðlegum menntaskóla í Taílandi. Það var mikil lífsskólun að búa með 200 unglingum frá um 95 löndum. Fyrir utan að eignast vini frá ólíkum menningarheimum fékk ég líka innsýn inn í þessa menningarheima og stöðu samnemenda minna í þeirra heimalöndum, einkum þegar kom að hinseginleika. Sum þeirra höfðu lagt sig fram við að sækja um skóla annarsstaðar í heiminum til þess að komast frá þeim veruleika sem blasti við þeim heima fyrir þar sem þau voru ekki samþykkt fyrir að vera þau.

Fleiri en einn samkynhneigður skólafélagi minn frá löndum í Suður-Ameríku höfðu verið send í prógram sem átti að vera til þess fallið að gera þau gagnkynhneigð, eins og kynhneigð sé val eða ,,eitthvað til að laga.” Það þarf ekki að fara mörgum orðum um þann sálarlega skaða sem slíkt prógram veldur einstaklingi. Það var sárt að heyra af raunum þessara samnemenda sem gerðu ekkert rangt heldur voru dæmd fyrir að vera þau sjálf af bæði fjölskyldum þeirra og samfélaginu. Það er allt rangt við það.

Í störfum mínum við alþjóðlegan menntaskóla í Taílandi áttaði ég mig á því að hinsegin samfélagið innan skólans vantaði samastað og sýnileika. Ég réðist því í það verkefni að stofna félagsstarf sem stuðlaði að fræðslu og umræðu um hinseginleikann og skipulagði gleðigöngu innan skólans. Fljótt var ljóst að mikil nauðsyn var fyrir þessum vettvangi. Nemandi frá afskekktu þorpi í Pakistan hafði aldrei heyrt um samkynhneigð eða hinseginleika. Þetta var aldrei rætt í hans þorpi og engar hinsegin fyrirmyndir voru í hans samfélagi. Fróðleiksþorsti hans var því mikill. Ég man hvað það kom mér á óvart að hann hafði aldrei heyrt um hugtök eins og ‘hinseginleiki’ enda er ég fædd árið 1997 á Íslandi og ólst upp í samfélagi þar sem flestir þekkja og skilja hugtök sem falla undir regnhlífarhugtakið ,,hinsegin” og í gegnum barnæskuna fylgdist ég með réttindabaráttu hinsegin fólks og samfélaginu mínu þróast í opnari og réttlátari átt. Þegar ég var að skipuleggja gleðigönguna með nemendum skólans brugðust sumir foreldrar barna í skólanum vægast sagt illa við. Veggspjöld sem auglýstu gönguna voru tekin niður og ég gleymi því aldrei þegar skólastjórinn sagði mér að foreldri hefði mætt á skrifstofuna sína til að tilkynna skólanum að hann hyggðist láta barnið sitt skipta um skóla vegna göngunnar. Það sem ég var þakklát skólastjórnendum fyrir að standa með mér og nemendum í þessu máli. Það hefði ef til vill verið auðveldara fyrir þá að hlusta á reiða fordómafulla foreldra sem vildu banna hinsegin sýnileika og samstöðu innan veggja skólans.

Þessar sögur eru áminning um mikilvægi opinnar umræðu og fræðslu um hinseginleika og sýnileika fjölbreytileikans til þess að vinna gegn fáfræði og fordómum. Þær minna okkur á hvað við höfum náð langt í samfélagslegri umræðu og viðurkenningu á lagalegum réttindum hinsegin fólks hérlendis. Því miður hafa verið teikn á lofti um bakslag í réttindabaráttu hinsegin fólks. Við þurfum að stíga fast til jarðar gegn þeirri þróun og uppræta fordóma í okkar nærumhverfi. Við megum ekki láta efasemdaraddir um mikilvægi hinseginfræðslu stjórna því hvort hinseginfræðsla sé kennd í skólum landsins. Okkur ber skylda til að fræða um fjölbreytileikann og mannréttindi einstaklinga. Í því samhengi má einnig benda á að ungmennaráð víða um land hafa óskað eftir aukinni hinseginfræðslu. Unga fólkið okkar vill fræðast meira um hinseginleikann.

Það er hagur okkur allra að fólki líði vel í eigin skinni og fái að lifa í frjálsu og opnu samfélagi þar sem það er samþykkt eins og það er.

Ég vil þakka öllu því fólki sem hefur rutt brautina og barist og berst enn fyrir réttindum hinseginfólks. Það er fyrir ykkar baráttu að Ísland er í 2. sæti á Regnbogakorti Evrópusamtaka hinsegin fólks og í efsta sæti á réttindakorti transfólks í Evrópu.

Gleðilega hinsegin daga!

Magnea Gná Jóhannsdóttir, borgarfulltrúi Framsóknar.

Greinin birtist fyrst á visir.is 9. ágúst 2024.