Category: Nýjast

Lilja Dögg Alfreðsdóttir, menningar- og viðskiptaráðherra, hefur birt drög að frumvarpi til laga um menningarframlag streymisveitna í samráðsgátt. Með frumvarpinu er lagt til að lögfest verði ný skylda innlendra og erlendra streymisveitna til að greiða svokallað „menningarframlag“ til íslensks samfélags. Frumvarpið er á meðal þess sem lagt er til í nýrri skýrslu starfshóps um gjaldtöku á streymisveitur og tæknifyrirtæki.

Streymisveitur eru fjölmiðlaveitur sem miðla efni eftir pöntun (e. VOD), sumar eingöngu innanlands en aðrar yfir landamæri til fleiri ríkja. Stærstu einkareknu streymisveiturnar hér á landi eru Stöð 2+ í eigu Sýnar og Sjónvarp Símans Premium, í eigu Símans. Erlendar streymisveitur með starfsemi hér á landi eru Netflix, Disney+, Viaplay og Amazon Prime Video. Á síðustu árum hefur samkeppni við alþjóðlegar streymisveitur og samfélagsmiðla haft neikvæð áhrif á rekstrarumhverfi og samkeppnisstöðu innlendra fjölmiðla, sem kemur niður á framleiðslu innlends efnis og veikir þar með stöðu íslenskrar tungu.

Lilja Dögg Alfreðsdóttir, menningar- og viðskiptaráðherra, var viðmælandi í Kastljósþætti RÚV. „Undanfarin ár hefur samkeppni við alþjóðlegar streymisveitur og samfélagsmiðla haft neikvæð áhrif á rekstrarumhverfi og samkeppnisstöðu innlendra fjölmiðla sem kemur niður á framleiðslu innlends efnis og veikir um leið stöðu íslenskrar tungu.“

Markmið frumvarpsins er að efla íslenska menningu og tungu með því að hvetja til fjárfestingar í framleiðslu á innlendu efni sem er að meginhluta á íslensku eða með aðra íslenska skírskotun. Frumvarpið er því liður í að jafna samkeppnisstöðu innlendra fjölmiðla gagnvart erlendum streymisveitum. Þá kann aukin fjárfesting í framleiðslu á innlendu efni að leiða til fleiri atvinnutækifæra fagfólks sem starfar við sjónvarps- og kvikmyndaframleiðslu hér á landi.

• Netflix, Stöð2+, Prime og Disney greiði til menningar
• Streymisveitur munu þurfa að greiða menningarframlag
• Vilja að streymisveitur greiði menningarframlag til Íslands

Lagt er til að innheimta geti verið í formi fjárframlags og/eða beinnar fjárfestingar:

        1) skyldu til að greiða fjárframlag til Kvikmyndasjóðs, sem nemi að hámarki 5%* af áskriftartekjum af starfsemi streymisveitunnar á Íslandi á ársgrundvelli.

        2) skyldu til að fjárfesta með beinum hætti í framleiðslu í innlendu hljóð- og myndefni, í skilningi laganna, fyrir 5% af áskriftartekjum af starfsemi streymisveitunnar á Íslandi á ársgrundvelli.

Áætlað er að frumvarp um menningarframlag streymisveitna muni afla tekna sem renna til Kvikmyndasjóðs. Gert er ráð fyrir að áhrif frumvarpsins verði mest á streymisveitur sem fjárfesta lítið eða takmarkað í nýju, íslensku efni. Til glöggvunar má nefna að innlendar streymisveitur eru nú þegar að fjárfesta í innlendu efni og því yrði kallað eftir upplýsingum um umfang þeirrar framleiðslu. Ef fjárfesting er 5% eða hærra hlutfall af áskriftartekjum á ársgrundvelli félli gjaldtakan niður.Málið er í samráðsgátt til 9. júní nk. Að lokinni birtingu í samráðsgátt verður farið yfir umsagnir og ábendingar sem þar berast. Að því loknu, og með fyrirvara um samþykki Eftirlitsstofnunar EFTA, verður frumvarpið fullunnið og lagt fram á Alþingi haustið 2024.

*Að hámarki 5% vísar í að hægt sé að notast við bæði leið 1 og 2. Td ef fjárfesting nær ekki 5% væri hægt að greiða það sem útaf stendur til Kvikmyndasjóðs.

Skýrsla um gjaldtöku á streymisveitur og tæknifyrirtæki

Frumvarpið byggir meðal annars á tillögum í skýrslu starfshóps um gjaldtöku á streymisveitur og tæknifyrirtæki sem skipaður var af menningar- og viðskiptaráðherra 23. júní 2023 og skilaði skýrslu sinni til ráðherra 27. febrúar 2024. Starfshópinn skipuðu dr. María Rún Bjarnadóttir (formaður), Heiðdís Lilja Magnúsdóttir, fulltrúi menningar- og viðskiptaráðuneytisins, og Vilmar Freyr Sævarsson, fulltrúi fjármála- og efnahagsráðuneytisins. Við undirbúning skýrslunnar fundaði hópurinn með fulltrúum nokkurra hagsmunaaðila á vettvangi sjónvarps- og kvikmyndaframleiðslu og fjölmiðlunar.

Starfshópurinn lagði fram tvær tillögur auk tillögu um menningarframlag: 

Ákvæði um höfundarrétt sem veitir útgefendum fréttaefnis einkarétt til eintakagerðar og stafrænnar miðlunar útgáfu sinnar á netinu.
– að lögfest verði ákvæði tilskipunar Evrópusambandsins nr. 2019/790 um höfundarrétt og skyld réttindi á stafræna innri markaðinum, sem kveður á um skyldu aðildarríkja til að veita útgefendum fréttaefnis einkarétt til eintakagerðar og stafrænnar miðlunar útgáfu sinnar á netinu, sem vara skal í tvö ár. Leggur hópurinn til að fordæmi annarra þjóða verði fylgt og lögfest samningskvaðaheimild til að tryggja samninga vegna þessa nýja réttar. Samningar miði að því að fjölmiðlar fái aukinn hlut í þeim fjárhagslegu verðmætum sem skapast við stafræna dreifingu fréttaefnis á erlendum samfélagsmiðlum og leitarvélum.

Stafrænn þjónustuskattur
– að fylgst verði náið með framgangi vinnu á vettvangi OECD um skattlagningu stafræna hagkerfisins og að stjórnvöld verði undirbúin fyrir mögulegar einhliða aðgerðir til að skattleggja alþjóðlega tæknirisa ef sameiginleg niðurstaða fæst ekki á vettvangi OECD.

• Skýrsluna má lesa í heild sinni hér.

Willum Þór Þórsson, heilbrigðisráðherra, hefur ákveðið að einfalda fyrirkomulag tilvísana fyrir börn vegna heilbrigðisþjónustu. Drög að reglugerðarbreytingum þessa efnis hafa verið birtar til umsagnar í samráðsgátt stjórnvalda. Markmiðið er að bæta þjónustu og auka skilvirkni, meðal annars með áherslu á að tími lækna nýtist betur til að sinna beinni þjónustu við sjúklinga.

„Ég tel að þessar breytingar séu skynsamlegar fyrir heilbrigðiskerfið og réttlætismál fyrir börn og foreldra þeirra. Við höldum í heiðri faglegar forsendur tilvísanakerfisins. Við styttum bið barna eftir mikilvægri þjónustu. Síðast en ekki síst sköpum við heilsugæslulæknum aukið svigrúm til að sinna sínum mikilvægu verkefnum í samskiptum við sjúklinga með því að létta af þeim óþarfa skriffinnsku,“ sagði Willum Þór Þórsson, heilbrigðisráðherra.

Samkvæmt gildandi reglugerð um tilvísanir fyrir börn er áskilið að heilsugæslulæknar skrifi tilvísun fyrir börn frá tveggja ára að 18 ára aldri, þurfi þau á þjónustu sérgreinalæknis að halda. Slík tilvísun er m.a. forsenda þess að þjónusta sérgreinalæknis sé gjaldfrjáls. Án tilvísunar þarf hins vegar að greiða fyrir þjónustuna sem nemur þriðjungi af því gjaldi sem sjúkratryggðir greiða almennt fyrir læknisheimsóknir. Gildistími tilvísunar er að hámarki eitt ár en heimilt er að ákveða að tilvísun fyrir börn með langvinna sjúkdóma eða fötlun gildi í allt að 10 ár. Tilvísun heilsugæslulæknis er áskilin fyrir alla þjónustu sérgreinalækna. Þetta felur m.a. í sér að ef barn hefur fengið tilvísun til sérgreinalæknis sem telur barnið þurfa þjónustu læknis í annarri sérgrein þarf að leita aftur til heilsugæslulæknis eftir tilvísun. 

Helstu breytingar:

• Sérgreinalæknir sem fær til sín barn samkvæmt tilvísun heilsugæslulæknis getur vísað því sjálfur til læknis í annarri sérgrein telji hann þörf á því, án aðkomu heilsugæslunnar. Ákvæði gildandi reglugerðar um að barn þurfi nýja tilvísun frá heilsugæslulækni verður fellt brott.
• Læknir sem fær barn til meðhöndlunar á sjúkrahúsi getur vísað barni til sérfræðings telji hann þörf á því. Krafa um tilvísun heilsugæslulæknis í slíkum tilvikum verður felld brott.
• Bráða- og vaktþjónusta barnalækna verður undanskilin tilvísunum frá heilsugæslulækni og sömuleiðis þjónusta augnlækna og kvensjúkdómalækna. Þjónustan verður gjaldfrjáls þótt krafa um tilvísun heilsugæslulæknis verði felld brott.
• Rannsóknar- og myndgreiningarþjónusta barna verður gjaldfrjáls þótt ekki liggi fyrir tilvísun frá heilsugæslulækni.
• Gildistími tilvísana fyrir börn með langvinna sjúkdóma eða fötlun sem nú er 10 ár verður lengdur og getur gilt allt þar til barn nær 18 ára aldri.
• Heimild verður veitt hjúkrunarfræðingum til að gera tilvísanir fyrir börn vegna þjónustu talmeinafræðinga en hingað til hafa aðeins heilsugæslulæknar getað vísað börnum í þjónustu þeirra.
• Gerð verður krafa um að tilvísanir skuli færðar í miðlæga sjúkraskrá. Hingað til hefur aðeins verið kveðið á um að þær skuli „að jafnaði“ vera á rafrænu formi.

Áfram verður unnið að hagræðingu og skilvirkni í samvinnu við lækna, sem og mat lagt á þessar breytingar og þá hvort frekari breytinga sé þörf í samráði við félög lækna og stofnanir.

Áformaðar breytingar hafa verið kynntar fyrir Heilsugæslu höfuðborgarsvæðisins, Sjúkratryggingum Íslands og fagfélögum heimilislækna og barnalækna og eru nú til umsagnar í samráðsgátt stjórnvalda.

• Reglugerðarbreytingar til umsagnar í samráðsgátt

Lilja Rannveig Sigurgeirsdóttir, alþingismaður, var málshefjandi í sérstakri umræðu um fjarskipti í dreifbýli á Alþingi. „Fjarskipti skipta miklu máli í nútímasamfélagi. Sem dæmi um fjarskipti má nefna farsímasamband, ljósleiðarasamband og Tetra-samband. Hér í dag vil ég nýta tækifærið og einblína á farsímasambandið og stöðu þess í dreifbýli.“

„Eitt af mínum fyrstu verkum eftir að ég settist á þing var að óska eftir upplýsingum um fjölda lögheimila þar sem var ekkert eða stopult símasamband og niðurstaðan var sú að um 1% heimila eru algerlega utan símasambands og fjöldi heimila býr við stopult símasamband. Í kjölfarið var gerður samningur milli Neyðarlínunnar og fjarskiptafyrirtækjanna þar sem samið var um uppbyggingu á farsímasendum utan markaðssvæða. Hvers vegna skiptir það máli? Jú, því að í daglegu lífi skipta fjarskiptakerfin okkur meira og meira máli. Á þessum heimilum sem eru utan símasambands búa foreldrar sem eiga börn í skólum og það þarf að vera möguleiki að ná á foreldrana ef eitthvað kemur upp á. Rafræn skilríki eru einnig orðin mun stærri hluti af okkar tæknivædda lífi og má þar t.d. nefna island.is, en ef símasamband er ekki til staðar þá virka rafrænu skilríkin ekki og því þarf fólk að fara að heiman til að nota þau,“ sagði Lilja Rannveig.

Nefndi Lilja Rannveig að farsímasamband sé sérstaklega mikilvægt upp á öryggi. „Reglulega koma fréttir vegna slysa eða atvika þar sem fólk var utan farsímasambands þegar það nauðsynlega þurfti á því að halda. Má þar nefna þegar bílar bila eða þegar það verður slys á þeim vegaköflum þar sem er ekkert símasamband, og það eru allt of margir þannig kaflar víða um land. Við höfum einnig mörg dæmi þess að fólk sé í fjallgöngu, að veiða uppi á heiðum eða í leitum í öllum veðrum á haustin og það villist. Því vil ég spyrja hæstv. ráðherra: Hvaða aðgerðir hefur ráðuneytið ráðist í til að tryggja það að fólk búi við öruggt fjarskiptasamband á heimilum sínum? Og ef ráðuneytið hefur ekki þegar ráðist í aðgerðir: Hvaða aðgerðir hyggst ráðuneytið ráðast í?“

„Einnig vil ég benda á að það er áætlað að allir stofnvegir verði komnir í farsímasamband fyrir árslok 2026, sem er frábært. En mun hæstv. ráðherra gera sambærilegar kröfur varðandi tengivegi?

Hyggst ráðherra einnig ráðast í aðgerðir með það að markmiði að bæta fjarskiptasamband þar sem samband er til staðar en þarfnast styrkingar? Til að útskýra það frekar þá höfum við mörg dæmi þess að fjarskiptasendar séu með varaafl en það endist mjög takmarkað þannig að ef það er rafmagnslaust í meira en nokkra klukkutíma þá geta heilu dalirnir og sveitirnar verið utan farsímasambands.

Ég vil einnig spyrja hæstv. ráðherra: Hafa algengustu og vinsælustu ferðamannasvæði landsins, þar sem eru t.d. reiðleiðir, gönguleiðir, veiðisvæði, eða bara óbyggðir landsins, verið kortlögð út frá því að tryggja fjarskiptasamband vegna öryggissjónarmiða?“

„Það er mjög mikilvægt fyrir öryggi einstaklinga og fyrir uppbyggingu dreifðari samfélaga að góðir fjarskiptainnviðir séu til staðar á sem flestum stöðum um allt land. Það er ljóst að það þarf að byggja fjarskiptainnviðina upp hraðar hér á landi heldur en við höfum gert hingað til í samræmi við þá hröðu þróun sem hefur verið hvað varðar tækni á síðustu árum. Fjarskipti eru ein af grundvallarstoðunum í nútímasamfélagi,“ sagði Lilja Rannveig að lokum.

Deila

Prenta grein

Halla Signý Kristjánsdóttir, alþingismaður, vakti máls á fyrirhugaðri breytingu á tilvísunarkerfi fyrir börn vegna heilbrigðisþjónustu í störfum þingsins. Heimilislæknar hafa gagnrýnt fyrirkomulagið síðustu misseri enda tekið dýrmætan tíma frá þeim og valdið óþarfaskriffinnsku.

„Það verður ekki af hæstv. heilbrigðisráðherra Willum Þór Þórssyni tekið að hann hlustar og gengur í verkið. Nú hafa verið birt drög að reglugerðarbreytingum í samráðsgátt. Samkvæmt gildandi reglugerð um tilvísanir fyrir börn er áskilið að heilsugæslulæknar skrifi tilvísun fyrir börn frá tveggja ára aldri að 18 ára aldri þurfi þau á þjónustu sérgreinalækna að halda. Slík tilvísun er m.a. forsenda þess að þjónusta sérgreinalækna sé gjaldfrjáls. Þetta kerfi verður nú einfaldað til muna,“ sagði Halla Signý.

„Eftir reglugerðarbreytingar getur sérgreinalæknir sem fær til sín barn samkvæmt tilvísun heilsugæslulæknis vísað því sjálfur til læknis í annarri sérgrein telji hann þörf á, án aðkomu heilsugæslunnar. Þá getur læknir sem fær barn til meðhöndlunar á sjúkrahúsi vísað barni til sérfræðings telji hann þörf á því. Auk þess getur gildistími tilvísana fyrir börn með langvinna sjúkdóma eða fötlun, sem nú eru tíu ár eða meira, gilt allt til að barnið verður 18 ára. Þá verður hjúkrunarfræðingum veitt heimild til að gera tilvísanir fyrir börn vegna þjónustu talmeinafræðinga en hingað til hafa aðeins heilsugæslulæknar getað vísað börnum í þjónustu þeirra. Fleiri góðar breytingar er að finna í reglugerðardrögum en þær miða allar að því að bæta þjónustu og auka skilvirkni, m.a. með áherslum á að tími lækna nýtist betur til að sinna beinni þjónustu við sjúklinga. Hér er ekki bara verið að stytta bið barna eftir mikilvægri þjónustu heldur einnig verið að bæta starfsumhverfi lækna. — Vel gert,“ sagði Halla Signý að lokum.

Ræða Höllu Signýjar í heild sinni á Alþingi:

Deila

Prenta grein

Ágúst Bjarni Garðarsson, alþingismaður, ræddi í störfum þingsins fyrirkomulag tilvísana frá heimilislækni vegna heimsókna til sérgreinalækna.

„Þann 22. janúar 2020 skrifa ég eftirfarandi orð á samfélagsmiðla: Fór nýverið með litla drenginn til taugalæknis á LSH. Heimsókn sem er hluti af öllu hans ferli og verður áfram. Næsti tími bókaður í byrjun apríl að beiðni sama taugalæknis og verið hefur með hann. Ég sest upp í bíl og fæ um leið símtal frá LSH um að nú sé drengurinn minn að verða tveggja ára og því þurfi ég að fá tilvísun frá heimilislækni áður en ég kem með hann aftur. Ég skil þetta allt mjög illa,“ sagði Ágúst Bjarni.

Reglur kveða á um að tilvísanir fyrir börn frá tveggja ára aldri að 18 ára aldri sé áskilið að heilsugæslulæknir skrifi þurfi þau á þjónustu sérgreinalækna að halda. Að öðrum kosti er þjónusta sérgreinalæknis ekki gjaldfrjáls.

Breyting á þessu fyrirkomulagi hefur nú verið birt í samráðsgátt stjórnvalda og er áætlað að sérgreinalæknir sem fær til sín barn samkvæmt tilvísun heilsugæslulæknis geti vísað því sjálfur til læknis í annarri sérgrein telji hann þörf á því án aðkomu heilsugæslunnar.

„Læknir sem fær barn til meðhöndlunar á sjúkrahúsum getur vísað barni til sérfræðings telji hann þörf á því. Krafa um tilvísun heilsugæslulæknis í slíkum tilvikum verður felld brott. Rannsóknar- og myndgreiningarþjónusta barna verður gjaldfrjáls þótt ekki liggi fyrir tilvísun frá heilsugæslulækni. Gildistími tilvísana fyrir börn með langvinna sjúkdóma eða fötlun, sem nú er tíu ár, verður lengdur og getur gilt allt þar til barnið nær 18 ára aldri. Hér má svo taka meira til en hægt er að kynna sér reglugerðarbreytinguna í heild í fyrrnefndri samráðsgátt. Ég segi: Bravó, Willum Þór Þórsson, hæstv. heilbrigðisráðherra,“ sagði Ágúst Bjarni að lokum.

Ræða Ágústs Bjarna í heild sinni á Alþingi:

Deila

Prenta grein