Month: August 2016

„Hæstv. forseti. Í störfum þingsins í gær ræddi ég m.a. bankabónusa hjá eignarhaldsfélaginu Kaupþing og gagnrýndi þá ákvörðun verulega. Einnig ræddi ég gríðarlegan hagnað Íslandsbanka. Nú bíðum við og sjáum hvaða hagnaðartölur birtast hjá hinum bönkunum, m.a. Landsbanka og Arion banka. Í ræðu minni í gær hvatti ég til þess að fjármálastofnanir sem skila svona hagnaði leyfi heimilum landsins að njóta þess t.d. með lægra vaxtastigi eða með því að fella niður þjónustugjöld eða a.m.k. fækka þeim liðum þjónustunnar sem rukkað er um. Mikilvægt er að auka traust milli almennings og fjármálastofnana en því hefur hrakað verulega frá efnahagshruninu 2008. Það sjá allir sem vilja sjá.
Í dag fáum við þær góðu fréttir að Seðlabanki Íslands hafi loksins ákveðið að lækka stýrivexti um 0,5 prósentustig. Samkvæmt fréttum má rekja þessa lækkun til stöðugleika í efnahagsmálum. Þessar fréttir eru jákvæðar og mikilvægt er að þessi þróun haldi áfram. Þessi árangur hefur m.a. átt sér stað vegna ákvarðana, m.a. segi ég, sem teknar hafa verið í ríkisstjórnarsamstarfi Framsóknarflokksins og Sjálfstæðisflokksins, en þar skiptir máli að skila hallalausum fjárlögum og greiða niður skuldir ríkissjóð.
Í fréttum í dag kemur jafnframt fram að bankarnir fagni lækkun stýrivaxta og telja þeir að lækkunin muni hafa áhrif á viðskipti við útlönd og jafnvel á vexti íbúðalána, en það kemur síðan fram í sömu frétt að ekki þurfi endilega að vera að vaxtaþróunin haldi áfram í þessa veru.
Mig langar því að lokum að nota síðustu sekúndur ræðu minnar til að ítreka það sem ég sagði í ræðu minni í gær að það er gríðarlega mikilvægt að fjármálastofnanir sem skila hagnaði og búa við gott bú leyfi hagnaði að renna til heimila landsins með lægra vaxtastigi eða færri og lægri þjónustugjöldum sem rukkað er um.“
Elsa Lára Arnardóttir í störfum þingsins 24. ágúst 2016.

„Virðulegi forseti. Enn og aftur ætla ég að gera framtíð Reykjavíkurflugvallar að umtalsefni. Ólíkt hafast sveitarfélög landsins að gagnvart sjúkraflugi þessa dagana. Það skýtur skökku við að grafið sé undan sjúkraflugi á Reykjavíkurflugvelli á meðan sveitarfélög úti á landi gera það sem þau geta til að styðja við það. Nýlega var undirritaður samningur um uppbyggingu Norðfjarðarflugvallar þar sem sveitarfélagið Fjarðabyggð og fyrirtæki í Fjarðabyggð leggja til helming þess fjár sem þarf við malbikun vallarins á móti ríkinu. Þetta er gert þrátt fyrir að ríkisvaldinu beri að tryggja þá innviði samfélagsins sem snúa að öryggis- og heilbrigðismálum landsmanna. Á sama tíma kýs sveitarfélagið Reykjavíkurborg að loka mikilvægri öryggisflugbraut fyrir sjúkraflug á Reykjavíkurflugvelli. Nýjasta uppákoman þar sem borgin kaupir land af ríkinu, að því er virðist á grunni umdeilanlegra heimilda, er í hæsta máta undarleg. Hvernig má það vera að einstakir ráðherrar geti tekið ákvarðanir og undirritað skuldbindingar sem hafa jafn afdrifaríkar afleiðingar fyrir almannaöryggi í landinu og raun ber vitni án þess að setja samtímis af stað vinnu við mótvægisaðgerðir? Það er ekki ásættanlegt að á suðvesturhorninu sé engin norðaustur-/suðvesturflugbraut.

Hæstv. forseti. Á þessum tímapunkti finnst mér annars vegar mjög mikilvægt að fá fram afgerandi vilja þjóðarinnar um það hvort flugvöllur og miðstöð innanlands- og sjúkraflugs skuli áfram vera í Vatnsmýrinni í Reykjavík og hins vegar verða stjórnvöld að koma af stað vinnu þar sem allir hagsmunaaðilar koma saman að lausn málsins, þar á meðal Reykjavíkurborg, Samband íslenskra sveitarfélaga og ríkisvaldið. Það mun aldrei leiða til lausnar að hver hrópi í sínu horni og síðan séu mál rekin fyrir dómstólum þess á milli.“

Líneik Anna Sævarsdóttir í störfum þingsins 23. ágúst 2016. 

„Hæstv. forseti. Ég varð fyrir gríðarlegum vonbrigðum þegar ég skoðaði fjölmiðla í morgun en þar má lesa nokkrar fyrirsagnir á þennan veg: „Lykilstarfsmenn geta skipt á milli sín 1.500 milljóna bónuspotti.“ Hér er verið að fjalla um að stjórn Kaupþings vilji bónuskerfi fyrir starfsmenn. Í fréttinni kemur fram að gangi áætlanir eftir gæti bónusinn orðið á bilinu 50–100 millj. kr. á mann. Það kemur fram að starfsmenn geti fengið þessar bónusgreiðslur nái þeir tilteknum markmiðum sem eru að hámarka virði óseldra eigna Kaupþings.

Ég geti ekki annað en spurt: Hvaða eignir er hér um að ræða? Er um að ræða fyrrum heimili fólks, heimili sem boðin voru upp og bankinn keypti á lágu verði og ætlar nú að hámarka hagnað sinn? Er það svo? Ég spyr því að ég veit það ekki. Ég vil fá svör og mér finnst það samfélagsleg ábyrgð þessara stofnana að gefa okkur svör eftir það sár sem varð í samfélaginu í kjölfar bankahrunsins.

Önnur fyrirsögn er orðuð svo: „Íslandsbanki hagnast vel vegna Borgunar.“ Bankinn hagnast um 13 milljarða kr. á fyrstu sex mánuðum ársins í samanburði við 10,8 milljarða kr. á sama tíma í fyrra.

Í gær heyrðum við hins vegar fréttir af því frá starfsmönnum sama banka að hér sé svo mikill óstöðugleiki að vaxtastigið verði að vera svo hátt og það séu 20–30 ár þar til við getum fengið sömu vexti og nágrannalöndin okkar bjóða upp á. Ég spyr: Hvað er eiginlega í gangi? Bankarnir græða á tá og fingri og á meðan borga heimilin gríðarlega há vaxtagjöld og þeir liðir bankaþjónustunnar sem rukkað er fyrir hafa sjaldan verið meiri. Hér er ekki endalaust hægt að tala um einskiptisaðgerðir.

Er ekki kominn tími til að skila hagnaðinum til heimilanna, t.d. með lægra vaxtastigi, og skapa traust milli fjármálastofnana og almennings? Eða þarf að skattleggja þessar stofnanir enn frekar og sækja peninga inn til þeirra? Er það kannski eina leiðin?“

Elsa Lára Arnardóttir í störfum þingsins 23. ágúst 2016. 

„Hæstv. forseti. Núna er LÍN-frumvarpið komið til meðferðar hjá allsherjar- og menntamálanefnd og í því eru margir ágætir punktar. Þó er einn punktur sem ég hef áhyggjur af og það eru landsbyggðarnámsmennirnir, þ.e. krakkar sem geta ekki sótt menntaskóla eða háskóla heiman frá sér og þurfa því að flytjast að heiman. Þetta er mjög dýrt fyrir þennan hóp. Hann fer að heiman 16 ára gamall og þarf kannski að búa hjá ættingjum og vinum, ekki eru til neinir nemendagarðar fyrir þessa krakka sem koma t.d. til Reykjavíkur og eru ekki einu sinni orðnir sjálfráða. Svo kemur að háskólanum og þá er þetta enn þá mjög dýrt, og það er auðveldara fyrir þá einstaklinga sem búa áfram í heimahúsi, þ.e. hjá foreldrum, en þá sem þarf að kosta til náms. Ég tel að frítekjumarkið geti verið ákveðin leið fyrir landsbyggðarnemendurna til að bjarga sér og ég tel að hækkun þess mundi búa til fleiri möguleika fyrir námsmenn almennt að sækja sér starfsreynslu út frá áhugasviði og jafnvel því námi sem þeir eru í frekar en að horfa bara á útborgaða upphæð. Enginn sem vinnur yfir sumartímann, er í háskólanámi og tekur námslán veður í peningum. Ég tel því alveg óhætt að taka aftur þá umræðu sem við tókum fyrir um tveimur árum um að hækka frítekjumark námsmanna enn frekar um leið og við vinnum að þessu nýja frumvarpi.“
Jóhanna María Sigmundsdóttir í störfum þingsins 23. ágúst.
 

„Hæstv. forseti. Við Íslendingar búum við þau forréttindi að geta notað endurnýjanlega orkugjafa og höfum náð ágætum árangri í því. En betur má ef duga skal því að burt séð frá öllum hugmyndum um virkjanir þarfnast dreifikerfið raforkunnar og áframhaldandi uppbygging þess verulegrar innspýtingar. Áætluð orkuþörf á hverjum tíma er byggð á raforkuspá og allt stefnir í það að flöskuhálsar í dreifikerfinu verði fleiri en eru nú verði ekki gripið til aðgerða. Þrátt fyrir að allar heimtaugar séu tilbúnar fyrir þriggja fasa kerfi eru um 30% háspennukerfisins enn einfasa. Það er verulega hamlandi fyrir alla atvinnustarfsemi eins og dæmin sanna og má benda á eitt nýlegt í Berufirði þar sem ungt fólk er að byggja upp atvinnustarfsemi en kemst ekki áfram í þeirri uppbyggingu vegna þessa.

Þetta þekkja því miður fleiri því að þrátt fyrir að öll endurnýjun kerfisins sl. 24 ár hafi miðast við þriggja fasa kerfi er staðan þessi.

Hæstv. forseti. Nú verður mönnum tíðrætt um rafbílavæðingu landsins og kosti hennar en ekki hefur verið gert ráð fyrir henni umfram það sem fram kemur í raforkuspá, enda er það svo að til samanburðar notar meðalheimili á rafhitunarsvæðum um tíu sinnum meiri orku en rafbíll þarf við meðalakstur. Fram kom í erindi Tryggja Þórs Haraldssonar um orkuskipti til lands og sjávar sem flutt var á vorþingi Samorku að hugsanlegir flöskuhálsar í raforkukerfinu til skemmri tíma gætu orðið staðbundin vandamál í lágspennukerfinu ef margir bílar eru hlaðnir á sama tíma og hugsanlega kallaði þetta á auknar fjárfestingar í sumarhúsahverfum og við fjölbýlishús svo dæmi sé tekið.

Hæstv. forseti. Þetta er hluti af áskorunum sem við stöndum frammi fyrir, það að rafvæða heimilisbílinn er mun minna verkefni en að rafvæða vinnuvélar, rútur og stór farartæki. Heimilin eru ekki orkufrek, það er atvinnulífið aftur á móti. Mikilvægt er að stíga raunhæf skref í rétta átt og vera ekkert að dunda við það. Við eigum að setja markið hátt því að við getum það.“

Þórunn Egilsdóttir í störfum þingsins 23. ágúst 2016.

25 ára samstarf Norðurlandanna og Eystrasaltsríkjanna, staða öryggis- og varnarmála, málefni flóttamanna og mannréttindi í Tyrklandi voru meðal þess sem rætt var á fundi utanríksráðherra landanna sem lauk í Riga í Lettlandi fyrir stundu. Fundurinn var haldinn undir hatti NB8 – Nordic Baltic Eight – sem er samstarfsvettvangur átta ríkja við Eystrasalt og á Norðurlöndum.
,,Samstarf þessara þjóða er afar mikilvægt. Við deilum gildum og höfum að jafnaði viðlíka afstöðu til helstu mála á alþjóðavettvangi. Okkar rödd heyrist hátt þegar við tölum einum rómi,” segir Lilja Alfreðsdóttir, utanríkisráðherra.
Á fundinum minntist Lilja stuðningsyfirlýsinga Íslands við sjálfstæði Eystrasaltsríkjanna, en í dag eru 25 ár síðan stjórnmálasambandi var komið á milli þjóðanna. Utanríkisráðherrar Íslands, Eistlands, Lettlands og Litháen undirrituðu yfirlýsingu þess efnis í Höfða í Reykjavík 26. ágúst 1991 og síðan hefur samband þjóðanna verið sterkt. Lilja færði utanríkisráðherrum landanna ljósmynd frá undirrituninni í Höfða að gjöf.
Á fundinum í Riga var ennfremur fjallað um niðurstöður leiðtogafundar Atlantshafsbandalagsins, sem haldinn var í síðasta mánuði. Þá voru helstu mál á vettvangi Sameinuðu þjóðanna til umræðu, þar sem ráðgert er að halda sérstakan fund um málefni flóttamanna samhliða allsherjarþingi SÞ í næsta mánuði. Svíþjóð tekur sæti í öryggisráði SÞ í haust og mun þar m.a. halda á lofti sjónarmiðum Norðurlanda og Eystrasaltsríkjanna. Staða mála í Úkraínu og Sýrlandi voru sömuleiðis til umfjöllunar.

Heimild: www.utanrikisraduneyti.is 

Vinna við gerð tvísköttunarsamnings, samstarf á sviði auðlinda- og orkumála og áhuginn á gerð loftferðasamnings var meðal þess sem Lilja Alfreðsdóttir, utanríkisráðherra, ræddi í dag við hóp japanskra þingmanna sem staddir eru hér á landi. Tilefni heimsóknarinnar er 60 ára afmæli stjórnmálasambands milli Japans og Íslands.
Á fundinum var einnig rætt um samskipti landanna og samstarf á sviði alþjóðamála, viðskipta og menningar. Þar hafa löndin átt áralangt og gott samstarf og er Japan eitt af helstu viðskiptalöndum Íslands. Gagnkvæmur áhugi þjóðanna á að styrkja þessi samskipti enn frekar var ítrekaður í sérstakri yfilýsingu sem utanríkisráðherrar landanna undirrituðu árið 2014 og er nú unnið að því. Mikill áhugi er til dæmis fyrir því að koma á beinu áætlunarflugi milli landanna, en bæði íslensku millilandaflugfélögin búa yfir flugvélum sem gætu flogið til Japans án millilendingar.
Lilja Alfreðsdóttir, utanríkisráðherra, fagnaði því á fundinum að viðræður um gerð tvísköttunarsamnings milli Íslands og Japan séu hafnar, en íslensk skattayfirvöld telja brýnt að slíkur samningur komist á sem fyrst. Þá voru eldri hugmyndir um gerð fríverslunarsamnings milli Japans og Íslands ítrekaðar og ræddar.

Heimild: www.utanrikisraduneyti.is 

„Hæstv. forseti. Mig langar að gera framtíð Reykjavíkurflugvallar að umtalsefni í dag. Það virðist sem betur fer að samstaða sé meðal þingmanna úr öllum flokkum á Alþingi um að leggja fram þingsályktunartillögu um að þjóðaratkvæðagreiðsla verði haldin um flugvöllinn í Vatnsmýri. Ég leyfði mér að vekja athygli á því í byrjun vikunnar að þessi samstaða væri að myndast. Ég fékk þá einkunn frá borgarstjóranum í Reykjavík að þetta væri nú týpískt fyrir stjórnmálamenn sem vilji láta bera á sér. Ég ætla ekki að fara í ágreining við ólympíumeistarann í þeirri grein, en ég ætla samt að láta þess getið að sá sem hér stendur hefur ekki rekið sína pólitík fyrir framan myndavélalinsur að miklu leyti.

Það sem mig langar að fara yfir er að gefið var út afsal í gær sem byggist á samkomulagi sem tveir samfylkingarmenn gerðu 1. mars 2013. Í nýlegum dómi Hæstaréttar kemur fram, með leyfi forseta, í 4. kafla dómsins:

„Ekki var því um kaupsamning um fasteign að ræða samkvæmt 7. gr. laga nr. 40/2002.“

Efnislega þýðir þetta að vinna þarf annan kaupsamning að flugvellinum og hugsanlega verður þá þessi spilda seld fyrir meira en þessar þrjár glerperlur og snafs eins og er í þessum samningi, þetta minnir á Manhattan forðum, því 430 milljónir fyrir þessa spildu er náttúrlega grín, svo því sé haldið til haga.

En ég gleðst yfir því að það sé að myndast samstaða á Alþingi um framtíð flugvallarins. Ég vona að þeir sem stjórna Reykjavíkurborg komi til með að hlusta á þá þjóðaratkvæðagreiðslu meira en þeir hafa gert með 70.000 manna undirskriftir, næststærstu undirskriftasöfnun á Íslandi sem var hér fyrir nokkrum árum og hefur gjörsamlega verið hunsuð af því fólki sem ætlar að reka nýja pólitík og láta þjóðina ráða.“

Þorsteinn Sæmundsson í störfum þingsins 19. ágúst 2016.

„Hæstv. forseti. Ég ætla að lýsa ánægju minni með framgang þingstarfanna. Málefnin hafa verið í forgrunni umræðunnar og skipulag hefur haldið. Þetta vil ég segja vegna þess að afar mikilvægt er að hæstv. ríkisstjórn klári sitt glæsilega kjörtímabil þrátt fyrir að hafa verið stytt í annan endann, að hæstv. ríkisstjórn klári það í samræmi við þann sáttmála sem liggur til grundvallar. Þegar ég tala um málefni, skipulag og glæsilegan árangur þá eru þau dæmi hér daglega á dagskrá. Frumvarp hæstv. menntamálaráðherra er tímamót fyrir námsmenn þar sem nú loksins verða styrkveitingar viðurkenndar og jafnræði virt. Í gær fóru svo til hv. efnahags- og viðskiptanefndar tvö lagafrumvörp sem snúa að stuðningi til kaupa á fyrstu íbúð og breytinga á lánafyrirkomulagi til að fólk geti myndað séreign hraðar og fyrr og lækkað skuldsetningu í húsnæðinu. Þá var samþykkt í gær ríkisfjármálastefna og ríkisfjármálaáætlun til lengri tíma, tímamót að því leyti að þrátt fyrir að hilli undir kosningar er hún hófstillt, ábyrg og til þess fallin að verja þann árangur sem náðst hefur á þessu kjörtímabili sem er líklegast til að verja stöðugleikann sem varað hefur í 30 mánuði samfleytt, halda verðbólgu í skefjum, skapa áframhaldandi jafnan hagvöxt, verja þá miklu kaupmáttaraukningu tekna sem náðst hefur og stuðla að áframhaldandi stöðugri kaupmáttaraukningu sem yrði meira í takt við raunverðmætasköpun og framleiðniaukningu.

Síðar í dag kemur svo fyrir þingið enn einn áfanginn í áætlun stjórnvalda til að auka frelsi einstaklinga og fyrirtækja með losun fjármagnshafta. Ég gæti nefnt margt fleira til en mikilvægast af öllu er þó hér í lokin að nefna að svigrúmi þessa árangurs verði forgangsraðað í velferðar-, heilbrigðis-, mennta- og samgöngukerfið.“

Willum Þór Þórsson í störfum þingsins 19. ágúst 2016.