Category: Fréttir

Lilja Alfreðsdóttir, mennta- og menningarmálaráðherra, fór yfir í ræðu á Alþingi í gær viðbrögð stjórnvalda við dómi Mannréttindadómstóls Evrópu.
Að mínu mati er þrennt sem við þurfum að fjalla um. Það er í fyrsta lagi hreinlega réttaröryggi á Íslandi. Í öðru lagi hvort óska eigi eftir því að málið verði tekið til endurskoðunar af hálfu yfirdeildar dómstólsins og í þriðja lagi sú aðferðafræði sem notuð var við val á dómurum. Í framsögu minni mun ég einblína á það sem ég tel að sé brýnast, þ.e. ákvörðun stjórnvalda um að beina málinu til yfirdeildar dómstólsins.
Í mínum huga er afar mikilvægt að við náum að skapa sátt um það hvernig þingheimur, stjórnsýslan og dómstólar vinna úr þessu máli. Við erum öll í þjónustu við almenning og fólkið í landinu verður að geta treyst því að dómskerfið sé traust og öll umgjörð í kringum það. Eins og ég nefndi áðan er það næsta skref að stjórnvöld meti hvort óska eigi eftir því að málið verði tekið til endurskoðunar af hálfu yfirdeildar dómstólsins. Aðilar máls hafa þrjá mánuði til að taka slíka ákvörðun. Mikilvægt er, að mínu mati, að gera ítarlegt mat á þeim hagsmunum sem mæla með því að skjóta málinu til efri deildar og að þeir verði vegnir gegn hagsmunum sem kunna hugsanlega að mæla með því að það verði látið ógert.“
Ræða Lilju Alfreðsdóttur, mennta- og menningarmálaráðherra á Alþingi 18. mars 2019.

„Eins og fram hefur komið hafa stjórnvöld kallað færustu sérfræðinga til ráðgjafar. Brýnt er að allt ferlið í kringum þetta mál sé vandað og til þess fallið að mynda traust. Við getum það í sameiningu fyrir samfélagið. Hins vegar er ekki hægt að taka ákvörðun um málskot án þess að vega og meta áhrifin af því á stöðu Landsréttar og tryggja eðlilegt umhverfi dómstólsins óháð því hvaða ákvörðun verður tekin. Í mínum huga er afar brýnt að Alþingi taki höndum saman í því mikilvæga málefni til að styrkja stoðir réttarkerfisins á Íslandi.
Á sínum tíma var tekin ákvörðun á þingi um það hvernig við færum yfir málið. Framsóknarflokkurinn óskaði eftir meiri tíma til að fara yfir málið vegna þess að það var unnið nokkuð hratt. Við erum að tala um dómstig í landi okkar. Því verðum við núna að bera gæfu til þess að taka höndum saman og vinna í sátt og samvinnu. Fólkið í landinu á það skilið.
Ég hef reyndar fulla trú á því að þingið nái að vinna þannig úr málinu. Það er alveg ljóst að mælingar á trausti til þingsins eru ekki eins og þær ættu að vera og við verðum öll að taka á málinu með þeim hætti að við náum að auka traust á Alþingi Íslendinga. Þetta er mjög gott mál, tel ég, til að vinna að í sameiningu og samvinnu. Hlustum hvert á annað, hvað við erum að segja hér. Þessar umræður, sem eru að beiðni stjórnarandstöðunnar, eru mikilvægar og við eigum að nýta þær. Við eigum að nýta það sem kemur fram í máli þeirra þingmanna sem taka til máls.
Virðulegur forseti. Það kann að vera að mörgum hafi brugðið við þessa niðurstöðu. Hins vegar skiptir það engu máli akkúrat núna. Við verðum að vinna hagsmunamat fyrir Ísland og taka svo ákvörðun í kjölfarið, vega og meta kosti og ókosti. Framsóknarflokkurinn leggur gríðarlega mikla áherslu á að þetta mál sé unnið í samvinnu við allt þingið, að algjört gagnsæi sé í öllum vinnubrögðum. Það er nákvæmlega það sem hefur komið fram í máli hæstv. forsætisráðherra. Ég tel að sá málflutningur sem við heyrðum í framsögu hennar sé mikilvægur. Til þess að auka traust á Alþingi verðum við í sameiningu og samvinnu að ná utan um þetta mál og sýna þjóðinni að Alþingi geti tekið á máli af því tagi af fagmennsku og trúmennsku,“ sagði Lilja Alfreðsdóttir, mennta- og menningarmálaráðherra.

Sigurður Ingi Jóhannsson, samgöngu- og sveitarstjórnarráðherra, segir í viðtali við Bændablaðið, frá 15. mars, „að tillögu, sem samþykkt var á Alþingi fyrir skömmu, um að ISAVIA taki yfir rekstur allra millilandaflugvalla á Íslandi, sé ætlað að stórauka öryggi í fluginu. Þetta eigi líka að geta leitt til eflingar á uppbyggingu þessara valla sem og annarra innanlandsflugvalla.“
Fyrir um 10 til 12 árum mat erlend ráðgjafarskrifstofa efnahagsleg áhrif flugsins sem 6,6% af landsframleiðslu. Núna eru áhrifin a.m.k. 25% að lágmarki. Hvergi í heiminum er hlutfallið eins hátt og hér á landi. Staðreyndin er sú að menn hafa verið að reyna að auka fjármuni til þessara mála, en engu að síður hefur farþegum fækkað. Fargjöld hafa farið hækkandi, flugfélögin hafa það skítt og flugvellirnir hafa drabbast niður. Með öðrum orðum, það kerfi sem við höfum verið með er ómögulegt.
„Við ætlum að nota þá að hluta í þessa svokölluðu skosku leið. Hún felst í því að endurgreiða allt að 50% af fargjöldum á til að mynda átta leggjum, eða sem svarar vegna fjögurra ferða fram og til baka. Það er til að jafna aðstöðu fólks til að sækja þjónustu sem ákveðið var að byggja upp á höfuðborgarsvæðinu samkvæmt byggðastefnu síðastliðin 150 ár.
Hjá þeim sem farið hafa þessa leið, eins og Skotum og fleirum, hefur ávinningurinn orðið sá að flugfarþegum hefur fjölgað, flugferðum hefur fjölgað, farmiðaverð lækkað og um leið hafa tekjur flugvallanna aukist. Það tikkar því í öll jákvæðu boxin sem í núverandi kerfi tikkar í öll neikvæðu boxin.“
„Ég held að þessar breytingar sem gerðar verða varðandi flugið séu stærri kerfisbreytingar en við höfum nokkru sinni séð,“ segir Sigurður Ingi Jóhannsson samgönguráðherra.

Sveitarstjórnarfulltrúar Framsóknarflokks í Borgarbyggð lögðu fram tillögu á fundi sveitarstjórnar Borgarbyggðar, fimmtudaginn 14. mars, þess efni að foreldrum barna á leikskólaaldri verði gert að láta bólusetja börn sín, vilji þau fá dagvistunarpláss fyrir þau á leikskólum í sveitarfélaginu. Var samþykkt samhljóða á fundi sveitarstjórnar að vísa tillögunni til byggðarráðs og velferðarnefndar.
Tillagan í heild sinni hljóðaði svo:
„Fulltrúar Framsóknarflokksins minna á að bólusetningum barna er ætlað að verja börn gegn alvarlegum smitsjúkdómum. Öllum börnum með lögheimili hér á landi stendur til boða bólusetning gjaldfrjálst. Fulltrúar Framsóknarflokksins leggja til að frá haustinu 2019 verði samþykki fyrir dagvistun í leikskólum Borgarbyggðar háð því að foreldrar eða forráðamenn framvísi skírteini sem staðfestir að börn hafi verið bólusett samkvæmt því skipulagi sem sóttvarnarlæknir leggur fram. Undirrituð óska eftir því að efni bókunarinnar verði vísað inn í byggðarráð til frekari umræðu.“

Ásgerður K. Gylfadóttir, varaþingmaður, ræddi Schengen-samstarfið í umræðum á Alþingi á dögunum. „Ísland hóf þátttöku í Schengen-samstarfinu þann 25. mars árið 2001, fyrir 18 árum. Mikil fjölgun ferðamanna hefur orðið til og frá landinu á þeim tíma, auk mikilla breytinga á komu flóttafólks og hælisleitenda til landsins. Þótt dregið hafi úr ferðamannastraumnum undanfarið, eða hann a.m.k. ekki aukist, er ljóst að verkefnin fram undan eru krefjandi ef við ætlum að uppfylla þær kröfur sem til okkar eru gerðar. Einnig tölum við mikið um á hinu háa Alþingi að fjölga gáttum inn í landið og dreifa ferðamönnum betur um landið, að þeir komi víðar við. Það kallar á enn frekari aðgerðir af hálfu stjórnvalda til að tryggja eftirlit og öryggi við landamæravörslu óháð þróun Schengen-samstarfsins,“ sagði Ásgerður.
Schengen-samstarfið felur í grundvallaratriðum í tvennu, annars vegar afnámi persónubundins eftirlits á innri landamærum Schengen-ríkja og hins vegar mótvægisaðgerðum, sem felast einkum í samræmdum reglum um eftirlit á ytri landamærum Schengen-svæðisins og samvinnu lögregluliða meðal þátttökuríkjanna, þar á meðal rekstri Schengen-upplýsingakerfisins, til að tryggja öryggi borgara á Schengen-svæðinu.
Ræða Ásgerðar K. Gylfadóttur á Alþingi 5. mars 2019:

„Það er nokkuð ljóst að fámenn eyja eins og Ísland nýtur á margan hátt góðs af því að vera í alþjóðasamstarfi eins og Schengen,“ sagði Ásgerður.
„Skýrslan er mjög greinargóð og gefur góða mynd af þeim verkefnum og áskorunum sem felast í samstarfinu. Segja má að kostir og gallar samstarfsins kristallist í sama atriðinu, eins og hefur komið fram í ræðum annarra þingmanna, þ.e. frjálsri för fólks innan svæðisins þar sem almennir ferðamenn njóta þess að sæta ekki landamæraeftirliti við hver og ein landamæri þátttökuríkjanna, en á sama tíma má segja að skipulagðir glæpahópar hafi stærra aðgerðasvæði, geti aukið umsvif sín og stundað afbrot yfir landamæri.“

• Skýrsla dómsmálaráðherra um Schengen-samstarfið.

Jóhanna Ýr Jóhannsdóttir, varabæjarfulltrúi, Frjálsra með Framsókn í Hveragerði, segir í yfirlýsingu 16. mars að hún hafi á fundi bæjarstjórnar síðastliðinn fimmtudag lagt fram tillögu „frá Frjálsum með Framsókn um kolefnisjöfnun biðreiða í eigu sveitarfélagsins.“ Skemmst er frá því að segja að undirtektir voru mjög góðar við tillögu Jóhönnu Ýrar í bæjarstjórninni.
„Það var ánægjulegt að bæjarstjórnin í Hveragerði vill ganga enn lengra í þessum efnum og hefur sett sér markmið um kolefnishlutlaust sveitarfélag árið 2030,“ segir Jóhanna Ýr.
Var tillaga Frjálsra með Framsókn samþykkt með áorðnum breytingum:
„Hveragerði setji sér markmið um að verða kolefnishlutlaust sveitarfélag árið 2030. Umhverfisnefnd verði falið að undirbúa gerð loftslagsstefnu fyrir Hveragerðisbæ og það hvernig fylgja megi henni efir með gerð aðgerðaráætlunar um hvernig bærinn hyggst ná kolefnishlutleysi fyrir árið 2030.

Greinargerð:

Sveitarfélög landsins bera ríka ábyrgð á því hvort Ísland nái að uppfylla skuldbindingar sínar í Parísasamkomulaginu um samdrátt í losun gróðurhúsalofttegunda fyrir árið 2030.
Með því að setja sér markmið um kolefnishlutlaust sveitarfélag fyrir 2030 myndi Hveragerði skipa sér í fremstu röð þeirra sveitarfélaga sem þegar hafa ákveðið að axla samfélagslega ábyrgð og setja sér markmið um kolefnishlutleysi fyrir árið 2040.“

Ágúst Bjarni Garðarsson, formaður bæjarráðs Hafnarfjarðar, segir í yfirlýsingu 6. mars, að bæjarstjórn Hafnarfjarðar hafi samþykkti með 9 atkvæðum að vísa tillögu „vegna væntanlegs útboðs á skólamat, [skuli] lögð sérstök áhersla á verslun með íslensk matvæli þar sem því verður við komið hverju sinni, sérstaklega verslun með íslenskt grænmeti og kjötafurðir,“ til nánari útfærslu hjá innkaupastjóra og fræðsluþjónustu. „Auk þess verði gerð krafa á væntanlegan rekstaraðila um skýra upplýsingagjöf er varðar uppruna, innihaldslýsingar og framleiðsluhætti þeirra vara sem boðið er upp á. Þar má horfa til ýmissa opinberra gæðamerkinga, svo sem Skráargatsins og fleira,“ segir ennfremur í yfirlýsingunni.
Ágúst Bjarni segir ennfremur, „[i]nnkaupastjóra og fræðsluþjónustu er falið að útfæra nánar og skila tillögum til fræðsluráðs svo fljótt sem verða má. Í vinnu þessari skal horfa sérstaklega til nýrra laga um opinber innkaup frá árinu 2016 ásamt innkaupa-, heilsu- og umhverfisstefnu Hafnarfjarðarbæjar þar sem m.a. er lögð áhersla á heilnæmi matvæla, jafnan aðgang að hollri fæðu á stofnunum bæjarins og umhverfisvottaðar vörur. Með áherslu á matvæli sem framleidd eru sem næst neytandanum, svokallaða staðbundna framleiðslu, er auðveldara að koma til móts við auknar kröfur um gæði, hreinleika og umhverfisvernd.“

Líneik Anna Sævarsdóttir, alþingismaður, fór yfir í umræðu um efnahagslega stöðu íslenskra barna á Alþingi í síðustu viku, mikilvægi þessa „að lægstu launin hækki og að hærri hluti grunnlaunanna fáist á dagvinnutíma, því að það er tíminn sem einstæðir foreldrar geta aflað tekna.“
Í skýrslu er gerð var fyrir Velferðarvaktina og var kynnt á dögunum, en félagsfræðingurinn Kolbeinn Stefánsson vann þá skýrslu, „segir okkur að börn einstæðra foreldra og öryrkja búi við lökust lífskjör á Íslandi, þó að lífskjör barna á Íslandi séu á heildina litið góð, sem betur fer, í samanburði við flest önnur Evrópulönd. En það er óviðunandi að einhver börn búi við fátækt hér og við eigum að setja það í algjöran forgang að bæta lífskjör barna fram yfir alla aðra hópa,“ sagði Líneik Anna.
Ræða Líneikar Önnu Sævarsdóttur, alþingismanns, á Alþingi 7. mars 2019.

„Í skýrslunni er tillögum eða leiðum til úrbóta skipt í þrennt; tekjur, fjölskylda, laun, og tilfærslukerfi hins opinbera til að bæta lífskjör og draga úr fátækt og að síðustu opinber þjónusta sem getur aukið jöfnuð.“
„Hins vegar langar mig að stoppa við fæðingarorlofið. Við ræðum oft um lengingu þess og hámarksgreiðslur, en gólfið, lágmarksgreiðslurnar, er það sem setur suma foreldra, unga foreldra, í mjög erfiða stöðu strax á fyrstu mánuðum þess tíma sem þau eru foreldrar,“ sagði Líneik Anna.

• Skýrslan „Lífskjör og fátækt barna á Íslandi 2004-2016“

Ásmundur Einar Daðason, félags- og barnamálaráðherra, var viðstaddur kynningu á skýrslunni og sagði m.a. við það tækifæri:
„Skýrslan dregur upp þá mynd að staða barna hafi því miður dregist hvað mest aftur úr á þeim árum sem hún tekur til. Það er slæmt til þess að líta að einn viðkvæmasti hópur þjóðfélagsins hafi dregist aftur úr í lífskjörum umfram aðra hópa og er skýrslan sterk áskorun um að leggja töluvert meiri áherslu á þennan hóp enda er hann framtíð landsins. Börnin hafa ekki eins sterka rödd til þess að berjast fyrir eigin réttindum svo það þurfum við sem eldri erum að gera fyrir þau.“
Jafnframt sagði Ásmundur Einar, „[é]g þakka fyrir skýrsluna, en hún er mikilvægt innlegg í starfið sem er framundan í málefnum barna. Málefni barna hafa nú fengið veglegri sess í félagsmálaráðuneytinu. Það er ófullnægjandi að börn búi við fátækt og ójöfnuð og mun vinnan í málefnum barna sem framundan er taka mið af þeim upplýsingum sem fyrir liggja í skýrslunni.“

Birkir Jón Jónsson, formaður bæjarráðs Kópavogsbæjar, segir frá í yfirlýsing í dag að á fundi bæjarráðs í morgun hafi verið tekið fyrir svar heilbrigðisráðuneytisins vegna fyrirhugaðar stækkunar á hjúkrunarheimilinu við Boðaþing 11-13. Ráðuneytið lýsir sig þar reiðubúið til viðræðna um að Kópavogsbær taki verkefni yfir. Af því tilefni bókaði bæjarráð eftirfarandi:
„Bæjarráð fagnar því að heilbrigðisráðuneytið sé reiðubúið í viðræður um að Kópavogsbær taki yfir byggingu 64 hjúkrunarrýma við Boðaþing. Bæjarráð felur bæjarstjóra að ganga til samninga við ráðuneytið.“
„Framsókn í Kópavogi hefur haft þetta sem forgangsmál og lagt til að Kópavogur taki verkefnið yfir enda þannig hægt að flýta verkinu umtalsvert. Þetta er stórt skref í rétta átt og nú er bara að vona að viðræðurnar gangi vel,“ segir í yfirlýsingunni.
„Stórt skref í rétta átt“, segir Birkir Jón Jónsson.

„Virðulegur forseti. Meiri hluti landsmanna er andvígur því að slakað verði á reglum um innflutning á ferskum matvælum, samkvæmt könnun sem Zenter rannsóknir unnu fyrir Fréttablaðið og fjallað er um í blaðinu í dag og á vef þess. Það kemur ekkert sérstaklega á óvart að andstaðan er meiri á landsbyggðinni en á suðvesturhorninu þar sem návígið við framleiðsluna er meira. Bann við innflutningi á hráu kjöti og ferskum matvælum snýst um sérstöðu Íslands til framtíðar. Framtíðarhagsmunir íslensks samfélags eru undir. Þeir hagsmunir eru miklu stærri en hagsmunir einstakra stétta í nútíðinni,“ sagði Ásgerður K. Gylfadóttir, varaþingmaður, í ræðu í störfum þingsins á Alþingi í vikunni.
Ræða Ásgerðar K. Gylfadóttur, varaþingmanns, á Aþingi 5. mars 2019.

„Varðandi viðskiptaþáttinn er íslenskur markaður lítill í alþjóðlegum samanburði og vega því hagsmunir okkar þyngra í heildarsamhenginu. Það ætti að vera metnaður okkar Íslendinga að berjast fyrir sjálfbærni landsins og auknu matvælaöryggi. Það er ekki hræðsluáróður að benda á að heilbrigði búfjárstofna á Íslandi er með því besta sem gerist í heiminum og notkun sýklalyfja í landbúnaði með því minnsta sem þekkist.
Ræktum landið, verndum þá sérstöðu sem við höfum hér í heilbrigði búfjárstofna og leggjum þar inn á loftslagsreikninginn sem framtíðarkynslóðir kalla eftir að við sinnum betur en nú er gert.“

„Kennsla er fagið sem öll önnur fagmennska grundvallast á. Ef við stefnum að því að eiga framúrskarandi vísindamenn, listamenn, frumkvöðla, blaðamenn, múrara, íþróttafólk, viðskiptafræðinga, stjórnmálafræðinga eða stýrimenn þurfum við að eiga góða kennara. Fagmennska kennaranna – elja, trú og ástríða er það sem stuðlar að framförum fyrir okkur öll,“ segir Lilja Dögg Alfreðsdóttir, mennta- og menningarmálaráðherra, í grein í Morgunblaðinu 6. mars.
Lilja Dögg Alfreðsdóttir, mennta- og menningarmálaráðherra, kynnti í vikunni fyrstu aðgerðirnar sem ráðist verður í til þess að mæta þessum áskorunum. Launað starfsnám mun, frá og með næsta hausti, standa nemendum til boða sem eru á lokaári meistaranáms til kennsluréttinda á leik- og grunnskólastigi. Þá geta nemendur á lokaári meistaranáms til kennsluréttinda á leik- og grunnskólastigi einnig sótt um námsstyrki, frá og með næsta hausti. Í þriðja og síðasta lagi styrki til starfandi kennara vegna náms í starfstengdri leiðsögn.
„Ef ekkert er að gert blasir grafalvarleg staða við okkur. Ef miðað er við óhagstæðustu sviðsmynd mannfjöldaþróunar og óbreyttan fjölda útskrifaðra grunnskólakennara gera spár okkar ráð fyrir að manna þurfi tæplega 1.200 kennarastöður í grunnskólum með starfsfólki án kennsluréttinda eftir fjögur ár, 2023. Þá yrði hlutfall starfsfólks starfandi við kennslu án kennsluréttinda 23% en samsvarandi hlutfall var 8,6% árið 2017. Ljóst er að þegar vantar leikskólakennara í um 1.800 stöðugildi til þess að uppfylla ákvæði laga um hlutfall fagmenntaðra leikskólakennara.“
„Stjórnvöld leggja ríka áherslu á að efla menntun í landinu með hagsmuni nemenda og þjóðarinnar allrar að leiðarljósi. Í stjórnarsáttmálanum er sérstaklega kveðið á um mikilvægi þess stuðla að viðurkenningu á störfum kennara og efla faglegt sjálfstæði þeirra. Einnig er þar áréttað að til að bregðast megi við yfirvofandi skorti á kennurum hér á landi þurfi ríki, sveitarfélög og stéttarfélög að vinna vel saman.“
Grein Lilju Daggar Alfreðsdóttur má lesa í heild sinni hér.