Category: Greinar

Categories
Greinar

Bætt landnýting – mikilvægasta tækifærið í loftslagsmálum?

Deila grein

14/09/2021

Bætt landnýting – mikilvægasta tækifærið í loftslagsmálum?

Landnýting og sjálfbær landbúnaður er mikilvægasta loftslagmálið á Íslandi. Á heimsvísu er losun gróðurhúsalofttegunda frá landi um fjórðungur af heildarlosun, en hér á landi er hlutfall losunar ríflega 60%.

Það er eðlilegt, enda erum við fá og búum í stóru landi á norðlægum slóðum. Í þessu samhengi er gott að hafa í huga að losun frá landi er um 9-10 milljónir tonna, á meðan losun frá vegasamgöngum er tæp milljón tonna af CO2.

Vegna þessa þurfum við markvissa Framsókn í grænni fjárfestingu ríkisins í landbúnaði og bættri landnýtingu. Með því að auka stuðning við sjálfbæra landnýtingu, auka skógrækt og vinna að strategískum landbótaverkefnum leggur Ísland ekki eingöngu mikið til baráttunnar gegn loftslagsvánni heldur styður jafnframt við tækifæri og framfarir um land allt. Afleiddu áhrifin eru m.a. þessi:

Aukin fæðuframleiðsla og minni þörf fyrir innflutt aðföng, í kjölfar stórátaks í uppbyggingu skjólbelta víða um land. Slík uppbygging skjólbelta hefur í för með sér aukna möguleika til kornræktar. Í dag flytjum við inn ríflega 100 þúsund tonn á ári af korni, til notkunar í landbúnaði. Stefna ætti að því að draga úr þessum innflutningi um 10-15% á ári, samhliða aukinni áherslu á innlenda kornrækt.

Græn störf skapast um allt land og fjölbreytt tækifæri fyrir bændur og umsjónarmenn lands, enda liggja mikil værðmæti í kolefnisbindingunni sem fyrirsjáanlega munu aukast næstu ár og áratugi. Slíkt getur stutt við að snúa þeirri ósjálfbæru byggðaþróun sem hefur átt sér stað síðustu áratugi. Í dag búa um 86% landsmanna á suðvestur-horni landsins. Slíkt hefur haft í för með sér lóðaskort á höfuðborgarsvæðinu, aukna þörf fyrir risafjárfestingar í umferðarmannvirkjum (sem kalla á aukna losun CO2) og minni kraft til uppbyggingar í dreifðum byggðum.

Með áherslu á nýsköpun um allt land, samhliða strategískum landbótaverkefnum, byggist upp mannauður á sviði sjálfbærrar landnýtingar, rannsóknastarfsemi og grænna lausna. Ný skýrsla OECD (https://read.oecd-ilibrary.org/economics/oecd-economic-surveys-iceland-2021_c4edf686-en?_ga=2.144527228.834598284.1630318730-1831108037.1630318729#page91) bendir á nákvæmlega þessi atriði sem mikilvægustu skrefin fyrir Ísland, í samhengi loftslagsmála.

Áhersla á landnýtingu

Geta lands til kolefnisbindingar er afar mikil. Asparskógur getur bundið í kringum 20 tonn af CO2 per hektara. Uppbygging birkiskóga og landgræðsla skilar ekki jafn miklu á hvern hektara, en þó mjög miklu þegar lagt er saman og í samanburði við aðrar lausnir, sem kosta mun meiri fjárfestingu og hafa fyrst og fremst staðbundin áhrif á þéttbýlustu svæðunum. Með þessu er ekki verið að gera lítið úr orkuskiptum, t.d. bílaflotans, heldur fyrst og fremst bent á mikilvægi þess að fjárfesta í loftslagslausnum sem skila miklu fyrir Ísland og umheiminn allan.

Það eru fjölmargar leiðir færar til fjármögnunar grænnar umbyltingar í landnýtingu. Efla þarf græn hvatakerfi og styrki til verkefna á þessu sviði. OECD bendir á mikilvægi kolefnisskatta, sem taka mætti undir, svo lengi sem horft verði til þess að slík skattlagning dragi ekki úr möguleikum til uppbyggingar í dreifðum byggðum landsins. Í því samhengi væri eðlilegt að þær tekjur sem koma frá kolefnissköttum renni til fjárfestingar í landbótum og nýsköpun í landnýtingu. Þannig ýtum við undir sjálfbærar grænar fjárfestingar, Íslandi og umheiminum öllum til framdráttar – í nútíð og framtíð!

Helgi Héðinsson og
Þórarinn Ingi Pétursson,
frambjóðendur Framsóknarflokksins í Norð­austurkjördæmi.

Greinin birtist fyrst í Bændablaðinu

Categories
Greinar

Leyfum eldra fólki að vinna

Deila grein

13/09/2021

Leyfum eldra fólki að vinna

Eldra fólk hefur mætt ákveðnum órétti hér á landi varðandi starfslok. Þó er það viðurkennd staðreynd að í dag lifir fólk lengur og að fólk kringum sjötugt er enn margt fullfært um að vinna sína vinnu, en í dag gilda reglur um starfslokaaldur á fjölmörgum vinnustöðum. Víðast frá 65 til 70 ára en um það gilda lög um opinbera starfsmenn. Með þessu er vinnumarkaðurinn að neita sér um öflugan starfskraft, starfsreynslu og verðmæta þekkingu á öllum sviðum. Ásamt þessu er verið að vísa einstaklingum á dyr sem vilja vinna og eru enn fullfærir um það. Hér eru augljós sóknarfæri bæði í þágu eldra fólks sem og vinnumarkaðarins.

Framsókn vill leyfa ömmu og afa að vinna

Eldra fólk á að fá að vinna eins og það vill óháð aldri og starfslok eiga að miðast við færni en ekki aldur. Þeir einstaklingar sem vilja og geta haldið áfram að vinna eftir ákveðið „aldurstakmark“ eiga ekki að neyðast til að ljúka störfum. Framsókn vill afnema reglur um að fólk fari á eftirlaun eða hætti störfum við ákveðinn aldur. Þeir sem vilja áfram vera virkir á vinnumarkaði eiga að hafa kost á því ef vilji bæði þeirra og vinnuveitanda er fyrir hendi. Einnig hafa sveigjanleg starfslok hjálpað æði mörgum við að auðvelda breytinguna. Það ætti að vera valkostur í samtali starfsmanns og yfirmanns þegar starfslok eru rædd.

Framsókn vill afnema skerðingar

Að auki á eldra fólk að eiga tækifæri að vinna án þess að þurfa að gjalda fyrir dugnað. Fjölmargt eldra fólk hefur brennandi áhuga á að fara út úr húsi, hitta fólk og starfsfélaga, vinna og taka þannig þátt í samfélaginu, en sjá ekki virði þess með þeim reglum sem eru við lýði í dag. Ásamt því er eldra fólk sem hefur þörf fyrir viðbótartekjur. Það á ekki að hindra fólk í að geta aflað sér tekna. Framsókn leggur áherslu á að almenna frítekjumarkið hækki í áföngum og að lífeyrisskerðingar vegna atvinnutekna verði afnumdar. Áhrif þess á ríkissjóð væru ekki svo gífurleg að það sé ótækt að ganga í slíkar breytingar.

Við eigum að leyfa eldra fólki að vinna. Sú samfélagsmyndun sem blasir við í dag er allt önnur en áður og eldra fólk er margt í töluvert betra formi en tíðkaðist árum áður. Fólk lifir lengur, en lífaldur hefur lengst um meira en tíu ár á síðastliðnum áratugum og enn að lengjast. Fólk vill taka virkan þátt í samfélaginu og á vinnumarkaði eftir getu og þörfum. Ef amma vill vinna eftir sjötugt þá á amma bara að fá að vinna!

Þórunn Sveinbjörnsdóttir, situr í 3. sæti á lista Framsóknar í Reykjavík norður

Aðalsteinn Haukur Sverrirsson, situr í 2. sæti á lista Framsóknar í Reykjavík suður

Greinin birtist fyrst á visir.is 13. september 2021.

Categories
Greinar

Lykillinn að betri heimi er falinn í vel­ferð barna

Deila grein

12/09/2021

Lykillinn að betri heimi er falinn í vel­ferð barna

Ásmundur Einar Daðason, Félags- og barnamálaráðherra hefur unnið mikið og gott starf og stigið mörg mikilvæg skref í átt að farsæld barna og fjölskyldna, sem er mjög mikils virði.

Breytingar á barnaverndarlögum

Umfangsmikil vinna við stefnumótun í málefnum barna og þá einkum barnavernd innan stjórnsýslunnar hefur átt sér stað. Þær umbætur sem stefnt er að, eru umfangsmiklar og í raun tvíþættar. Það eru annars vegar tilteknar breytingar innan stjórnsýslunnar í í samræmi við samþættingu þjónustu í þágu farsældar barna og hins vegar þau verkfæri sem barnavernd hefur, þ.e. úrræði og hlutverk ríkis og sveitarfélaga við veitingu úrræðanna og þar með skiptingu kostnaðar á milli stjórnsýslustiga.

Ég fagna þeirri breytingu sem lögð er til og tel tímabært að breyta umgjörð barnaverndar á Íslandi, stækka umdæmin og auka vægi fagfólks. Mín upplifun er þó í flestum tilfellum sú að leitast sé við að fá fólk í nefndirnar sem búa yfir ákveðinni reynslu og þekkingu og að stjórnmálaflokkar horfi til þess við skipun nefndarmanna fremur en að horfa á flokksskírteinið. Með breytingunni er þó tryggt að þeir sem taka ákvarðanir í þessum viðkvæmu en mikilvægu málefnum hafi til þess þá sérþekkingu sem þarf og þverfaglegur grunnur þeirra sé tryggður. Skipan faglegra umdæmisráða er jafnframt til þess fallin að auka trúverðugleika og traust til starfa þeirra og ákvarðana. Þá eykur það jafnframt samræmi við ákvarðanatöku að umdæmisráðin nái yfir stærri svæði en núverandi barnaverndarnefndir, sem eykur fjarlægð á milli þeirra sem þurfa að taka erfiðar ákvarðanir og þeirra sem þær taka til. Þar með myndu barnaverndarnefndir í litlum samfélögum þá heyra sögunni til, enda getur slíkt verið afar óheppilegt og sett alla aðila í óþægilega stöðu. Það þarf þó enn að útfæra lagafrumvarpið betur og skerpa á því, því skýra þarf hlutverk og umgjörð umdæmisráða. Taka þarf af öll tvímæli er varða skráningu mála og gagnaöflun við vinnslu þeirra. Þá er einnig mikilvægt að barnaverndarþjónusta verði samþætt annarri þjónustu og afar brýnt að afnema hindranir milli kerfa og bæta þjónustuna þannig að það létti á notendunum og bæti yfirsýn.

Fjárfestum í börnum og fjölskyldum.

Skapa þarf lagaumhverfi sem miðar að snemmtækum stuðningi við börn til að tryggja aukna samvinnu og samfellu í þjónustu við börn. Til þess að ná þessu markmiði þurfum við að fjárfesta í framtíðinni og auka úrræði í barnaverndarmálum. Við viljum ekki hætta á að ná ekki árangri, þar sem það er möguleiki, vegna þess að lausnin er til, en er ekki í boði. Í dag höfum við úrræði á borð við miðstöð fyrir þolendur ofbeldis, kvennaathvarf o.fl., sem hafa svo sannarlega sannað gildi sitt. Ég tel mikilvægt að við lítum til slíks úrræðis í þágu barna og setjum á fót svokallað fjölskylduhús sem yrði miðstöð fyrir þjónustu við börn og fjölgar verkfærum barnaverndar.

Fjölskylduhús

Ef fjölskylduhús yrði sett á fót, væri unnt að fækka skammtímavistunum barna utan heimilis svo og lengri tíma fósturráðstöfunum. Úrræðið myndi veita markvissari greiningu og meðferð en hægt hefur verið að veita fram til þessa. Þannig yrði betur hægt að ná utan um foreldra og börn og koma til móts við þarfir þeirra. Í fjölskylduhúsi væri hægt að vinna með samskipti foreldra og barns, beita markvissri kennslu og leiðbeiningum til foreldra og um leið gæta að öryggi barnanna. Þá væri með fjölskylduhúsi möguleiki á að taka á móti börnum/ungmennum sem eru að snúa til baka úr fóstri eða meðferðum til að aðlaga þau aftur heim svo eitthvað sé nefnt.

Öll viljum við vinna að hagsmunum barnanna, enda er það lögmæt skylda okkar. Það vantar þó nokkuð upp á að barnaverndaryfirvöld geti unnið betur með foreldrum. Því miður er það svo að aðilar upplifa sig oft sem gagnaðila barnaverndar og upplifa að barnavernd sé að vinna gegn þeim. Vinna þarf gegn þessari upplifun foreldra og undirbyggja betur samstarf barnaverndar og foreldra í þágu barnanna, enda ætti hagur þeirra að vera sameiginlegt markmið foreldra og barnaverndar. Fjölskylduhús gæti verið þáttur í að ná þessu markmiði.

Ég tel nauðsynlegt að setja á stofn fjölskylduhús í kjördæminu sem yrði staðsett á Akureyri. Slík starfsemi byði upp á fagfólk sem væri sérmenntað til að takast á við tilfallandi vandamál. Fjölskylduhús myndi sinna öllu kjördæminu oggæti orðið sérstakt tilraunaverkefni.

Samvinna eftir skilnað

Í þessu samhengi langar mig einnig að nefna tilraunaverkefnið „samvinna eftir skilnað“, sem hefur reynst vel. Ein algengustu áföll barna er skilnaður foreldra. Það er þó ekki skilnaðurinn sjálfur sem veldur mestum skaða, heldur það hvernig staðið er að honum gagnvart börnunum. Skilnaður foreldra tekur yfirleitt á börn og þá sérstaklega ef ágreiningur er á milli foreldra við skilnaðinn. Það er erfitt að ganga í gegnum skilnað, fólk ræður oft ekki við tilfinningar sínar og leitar því stundum eftir aðstoð. Foreldrar eiga þar af leiðandi oft erfitt með að setja hagsmuni barna sinna framar eigin og láta stjórnast af erfiðum og flóknum tilfinningum við skilnaðinn. Það að bjóða foreldrum upp á sérhæfða ráðgjöf varðandi skilnað er í raun snemmtæk íhlutun, sem getur komið í veg fyrir ágreining á milli aðila, eða að minnsta kosti komið í veg fyrir að slíkur ágreiningur dragist á langinn. Þá stuðlar verkefnið að betri foreldrasamvinnu með hagsmuni barnanna að leiðarljósi sem er ákaflega dýrmætt.

Þetta verkefni er því til þess fallið að koma í veg fyrir alvarlega vanlíðan og kvíða hjá börnum sem lenda á milli foreldra sinna við skilnað, þar sem foreldrar fá leiðbeiningar og aðstoð við að leysa úr mögulegum ágreiningi áður en hann kemst á alvarlegt stig. Verkefnið er mjög mikilvægt fyrir hagsmuni barna og því brýnt að þessu verkefni verði haldið áfram og það tekið upp um allt land. Verkefnið gæti jafnframt dregið úr álagi á sýslumannsembættin, en ljóst er að þar er nú margra mánaða bið eftir sáttameðferð og þurfa foreldrarað bíða mánuðum saman eftir að fá aðstoð við að leysa úr ágreiningi sínum, sem bæði börn og foreldrar líða fyrir. Það er því afar mikilvægt að þessu verkefni verði haldið áfram ásamt því að stoðir sáttameðferðar hjá sýslumönnum í þágu hagsmuna barn séu styrktar.

Af framangreindu er lóst að mörg góð og mikilvæg skref hafa verið stigin í þágu hagsmuna barna, en betur má ef duga skal og því mikilvægara en nokkru sinni að halda vinnunni áfram.

Halldóra Kristín Hauksdóttir.

Höfundur skipar 5. sæti lista Framsóknarflokksins í Norðausturkjördæmi.

Greinin birtist fyrst á visir.is 10. september 2021.

Categories
Greinar

Yfirboð á kostnað skattgreiðenda

Deila grein

11/09/2021

Yfirboð á kostnað skattgreiðenda

Stjórn­mála­flokk­arn­ir kepp­ast nú við að kynna hug­mynd­ir sín­ar um framtíðina. Sum­ir vilja gera allt fyr­ir alla, sem er vel meint en óraun­hæft til lengri tíma. Um­svif og út­gjöld rík­is­ins hafa auk­ist mjög vegna tíma­bund­inna aðstæðna, en slíkt út­streymi úr rík­is­sjóði má ekki verða var­an­legt enda ósjálf­bært. Mik­il­væg­asta verk­efni stjórn­valda á næsta kjör­tíma­bili er að finna jafn­vægið milli op­in­bera geir­ans og al­menna markaðar­ins – tryggja stöðugt efna­hags­ástand og búa svo um hnút­ana, að fyr­ir­tæki af öll­um stærðum og gerðum geti blómstrað. Aðeins þannig get­um við fjár­magnað lífs­gæði okk­ar, bæði til einka- og sam­neyslu.

Fram­sókn­ar­flokk­ur­inn geng­ur með skýra sýn til móts við nýtt kjör­tíma­bil. Við vilj­um kraft­mikið at­vinnu­líf, sem fjár­magn­ar góða op­in­bera þjón­ustu. Við vilj­um nota tekj­ur rík­is­sjóðs til að fjár­festa í fólki og halda áfram að laga kerfi hins op­in­bera að þörf­um fólks­ins í land­inu. Við erum trú­verðugur kost­ur þegar kem­ur að því, eins og kerf­is­breyt­ing­ar síðustu ára eru til marks um. Við höf­um leitt mik­il um­bóta­mál, með grund­vall­ar­breyt­ing­um á kerf­um sem voru ryðguð föst. Nýtt lána- og styrkja­kerfi náms­manna er gott dæmi um það, bylt­ing í mál­efn­um barna, nýj­ung­ar í hús­næðismál­um, Loft­brú­in og stór­sókn í sam­göng­um um allt land. Sam­hliða hef­ur fyr­ir­tækja­rekst­ur al­mennt gengið vel, með þeirri aug­ljósu und­an­tekn­ingu sem viðburða- og ferðaþjón­ustu­fyr­ir­tæk­in eru.

Það er brýnt að þau fái nú tæki­færi til að blómstra, líkt og önn­ur fyr­ir­tæki, því öfl­ugt at­vinnu­líf er for­senda stöðug­leika í efna­hags­líf­inu. Sér­stak­lega þarf að huga að litl­um og meðal­stór­um fyr­ir­tækj­um, ný­sköp­un og fyr­ir­tækj­um í skap­andi grein­um. Nær ótak­mörkuð tæki­færi eru í hug­verkaiðnaði, svo sem líf­tækni, lyfja­fram­leiðslu og tengd­um grein­um, og þá sprota vilj­um við vökva. Við vilj­um efla kvik­mynda­gerð, sem skap­ar millj­arða í gjald­eyris­tekj­ur, og auka út­flutn­ing á ráðgjöf, hug­viti og þekk­ingu.

Ekk­ert af of­an­greindu ger­ist í tóma­rúmi, held­ur ein­ung­is með fram­sókn­ar­legri sam­vinnu og seiglu. Dugnaði og fram­taks­semi ein­stak­linga og fyr­ir­tækja. Kerfi og stofn­an­ir rík­is­ins þurfa líka að taka þátt, hugsa í lausn­um og hvetja til fram­fara. Skatt­kerfið gegn­ir þar lyk­il­hlut­verki, enda mik­il­vægt jöfn­un­ar­tæki sem hef­ur þó frek­ar sýnt sveigj­an­leika gagn­vart fólki en fyr­ir­tækj­um.

Fram­sókn­ar­flokk­ur­inn er mál­svari lít­illa og meðal­stórra fyr­ir­tækja og vill taka upp þrepa­skipt trygg­inga­gjald. Lækka trygg­inga­gjald á lít­il og meðal­stór fyr­ir­tæki og taka sam­hliða upp þrepa­skipt­an tekju­skatt, þar sem of­ur­hagnaður er skattlagður meira en hóf­leg­ur. Þannig dreg­ur skatt­lagn­ing ekki úr getu rík­is­sjóðs til að standa und­ir öfl­ugu vel­ferðar-, mennta- og heil­brigðis­kerfi, held­ur dreif­ist hún með öðrum hætti en áður.

Fram­sókn­ar­flokk­ur­inn legg­ur ekki til töfra­lausn­ir, held­ur finn­ur praktísk­ar lausn­ir á flókn­um verk­efn­um. Við erum reiðubú­in til sam­starfs við þá sem hugsa á sömu nót­um, deila með okk­ur sýn­inni um sam­vinnu og rétt­látt sam­fé­lag þar sem fólk blómstr­ar á eig­in for­send­um.

Lilja Dögg Alfreðsdóttir, mennta- og menn­ing­ar­málaráðherra og fram­bjóðandi Fram­sókn­ar­flokks­ins.

Greinin birtist fyrst í Morgunblaðinu 11. september 2021.

Categories
Greinar

Umhverfismál snerta eldra fólk líka

Deila grein

11/09/2021

Umhverfismál snerta eldra fólk líka

Fram­sókn er, og vill vera, grænn flokk­ur og það krefst stefnu í um­hverf­is­mál­um í víðum skiln­ingi. Marg­ir halda að við sem erum í eldri kant­in­um séum ekki nægj­an­lega um­hverf­is­sinnuð. Ég tel að það sé hinn mesti mis­skiln­ing­ur. Ég tel að við vinn­um dag­lega að um­hverf­is­mál­um með flokk­un á öllu sem hægt er að flokka og því að huga að ná­grenni okk­ar og rækta garðinn okk­ar, hafi fólk garð.

En hvað get­um við gert enn frek­ar? For­dæmið sem hr. Guðni Th. Jó­hann­es­son, for­seti Íslands, hef­ur gefið okk­ur er að fara út og plokka. Þess er þörf mest­allt árið. Þessa iðju gera marg­ir að dag­leg­um göngu­túr og hafa verk for­set­ans verið hvatn­ing fyr­ir alla að taka upp sömu hætti. Leið eldra fólks ligg­ur við hlið yngra fólks í kyn­slóðasátt­mála um að vernda um­hverfið á all­an hátt.

Fram­sókn er í for­ystu um land­vernd. Á síðastliðnu ári náðist t.d. fjölda­hreyf­ing í að safna birki­fræi og skila inn, en það að sá birki­fræi get­ur verið mjög ár­ang­urs­ríkt sem ný skóg­rækt. Það má m.a. sjá þar sem birki­fræ hef­ur fokið í mela og móa. Þar spír­ar fræið og gef­ur af sér ný tré.

Við þurf­um líka öll að venja okk­ur á að hafa vist­væna burðarpoka með okk­ur við inn­kaup. Fram und­an í mörg­um sveit­ar­fé­lög­um er svo að gera flokk­un enn aðgengi­legri og sam­ræmd­ari. Það á að vera krafa til stjórn­mála­manna að beita sér fyr­ir því að allt megi flokka og helst end­ur­vinna. Á landi eins og Íslandi með sína tæru læki og ár þarf sú hugs­un að vera í fyr­ir­rúmi meðal okk­ar allra að virða nátt­úr­una svo af­kom­end­ur okk­ar fái notið henn­ar.

Vist­væn orka hófst með litl­um raf­stöðvum við bæj­ar­læk­inn. Nú þarf að finna fleiri lausn­ir fyr­ir nú­tím­ann, svo sem sól­ar­sell­ur, sem eru t.d. að ryðja sér til rúms í Þýskalandi þar sem bænd­ur leigja út akra fyr­ir sól­ar­sell­ur sem tappa svo af inn á kerf­in. Vind­myll­ur þarf einnig að skoða, en um þær er auðvitað ekki full sátt.

Fram­sókn legg­ur áherslu á vist­væn­ar lausn­ir. Í Dan­mörku og Hollandi er þær víða að finna og gera þær gæfumun­inn hvað varðar fram­leiðslu raf­magns. Mörg stór­fyr­ir­tæki í Evr­ópu eru orðin mjög vist­væn og stór­ar versl­an­ir ganga fram með góðu for­dæmi um vist­væn­ar umbúðir.

Fram­sókn legg­ur megin­á­herslu á að við rækt­um sem mest sjálf og verðum sjálf­bær s.s. í græn­meti, korni og fleiri teg­und­um. Íslensk nær­andi matarol­ía frá Sand­hóli er ein snilld­in sem og vör­ur Valla­nes­bús­ins und­ir merkj­um Móður jarðar. Alls kon­ar heima­gerðar afurðir má finna um allt land og þeir sem hyggj­ast reyna sig við að skapa nýj­ar vör­ur geta fengið aðstoð hjá þró­un­ar­setr­um.

Sjálf­bærni á mörg­um sviðum er hugs­un unga fólks­ins sem við, eldra fólkið, styðjum heils hug­ar. Við í Fram­sókn verðum sterk rödd í um­hverf­is­mál­um framtíðar­inn­ar.

Þórunn Sveinbjörnsdóttir.

Höf­und­ur er í 3. sæti á lista Fram­sókn­ar í Reykja­vík norður og skóg­ar­bóndi. basend­i6@sim­net.is

Categories
Greinar

Fókus á ferðaþjónustu!

Deila grein

11/09/2021

Fókus á ferðaþjónustu!

Á síðasta áratug hefur ferðaþjónusta á Íslandi blómstrað. Fjöldi erlendra ferðamanna fjórfaldaðist frá 2010 til ársins 2019. Þessum vexti hafa fylgt margvísleg tækifæri fyrir byggðir landsins og víða má sjá uppbyggingu, tækifæri, mikinn kraft og lífleg samfélög um land allt. Umræðan í kringum ferðaþjónustuna hefur þó að einhverju leyti einkennst af vaxtarverkjum þar sem áherlan er æði oft á neikvæðar hliðar, fremur en þá staðreynd að ferðaþjónustan renndi þriðju stoðinni undir atvinnulíf landsins og átti gríðarstóran þátt í þeim efnahagsbata sem nú gerir okkur kleyft að vaxta út úr Covid kreppunni.

Öllum er ljóst að fólk og fyrirtæki í ferðaþjónustu urðu fyrir miklu og sértæku áfalli af völdum Covid. Tekjufall varð í mörgum tilfellum gríðarlegt og ef ekki hefðu komið til mjög markvissar aðgerðir stjórnvalda hefðu mörg þeirra staðið frammi fyrir gjaldþroti á liðnum vetri, ef ekki fyrr. Nú horfir hins vegar til betri vegar og ferðaþjónustan mun taka hratt og vel við sér, enda býr Ísland að einstakri náttúrufegurð, mannlífi og nú í hinum sí heitari heimi, loftslagi sem er bærilegt að sumarlagi.

Nýverið birtu Pétur Snæbjörnsson og félagar grein hér á vefnum sem ber heitið Framtíð ferðaþjónustu á Íslandi þar sem velt er vöngum yfir því hvernig hafi tekist að vinna í takt við þá stefnu sem við ræðum jafnan á tillidögum og snýr gjarnan að því að ná til hinna betur borgandi, stuðla að sjálfbærni og því að dreifa ferðamönnum. Niðurstöður þeirra eru sumpart sláandi og sýna svart á hvítu hversu mikið verk við eigum óunnið og hve illa okkur hefur í reynd tekist til.

Sem dæmi voru árið 2009 um 51% af gestakomum á höfuðborgarsvæðinu, en það hlutfall var 63% árið 2019. Á sama tímabili fjölgaði ferðamönnum úr tæplega hálfri milljón í ríflega tvær. Þetta gerist á sama tíma og talað er um mikilvægi þess að dreifa ferðamönnum um landið. Ein afleiðing þessa er að upplifun margra var átroðningur á mjög afmörkuðum svæðum, sem er eiginlega með ólíkindum þegar litið er til þess að nánast hvergi eru færri ferðamenn miðað við stærð lands en á Íslandi.

Áhrifin á fasteignamarkaðinn á höfuðborgarsvæðinu eru þekkt með tilkomu Airbnb. Hvað hina betur borgandi varðar þá liggur fyrir að meðaleyðsla ferðamanna hefur dregist saman um nærri þriðjung á umræddu tímabili. Sjálfbærni í ferðaþjónustu er svo nánast á byrjunarreit og í raun er það verulegt umhugsunarefni hversu skammt við erum komin í þeim efnum og því miður var andrýmið á Covid tímanum ekki nýtt með nægilega markvissum hætti. Á því sviði er aðkallandi að auka menntun, fræðslu og stuðla að skilvirkri uppbyggingu á ferðamannastöðum og stofnunum ferðaþjónustunnar sem nú eru á víð og dreif um stjórnkerfið.

Hvað þarf að gera?

Það er ódýrt að benda á það sem miður er án þess að koma með tillögur að því sem betur má fara og það er ljóst að í hinum nýja heimi sem blasir við okkur eftir Covid og á tímum loftlagsbreytinga er þörf á ítarlegri naflaskoðun. 

Í fyrsta lagi verðum við að horfa til jafnvægis á milli efnahags-, umhverfis- og samfélagslegra áhrifa í ferðaþjónustu þar sem uppbygging og starfsemi tekur mið af sjálfbærni og sjálfbærri nýtingu auðlinda.

Í öðru lagi, líkt og fram kemur í grein Péturs og félaga, þurfum við að horfa til markvissari aðgerða sem styðja við dreifingu ferðamanna eða öllu heldur tækifæri þeirra til að dreifa sér sjálfir, ekki síst um gullfallega landsbyggðina. Í því samhengi mætti horfa til allra samgöngukerfa landsins með samþættingu að leiðarljósi. Sérstaklega er nauðsynlegt að horfa til uppbyggingar flugvallanna á Akureyri og Egilsstöðum og ryðja úr vegi hindrunum á þeirri vegferð, til að mynda ofuráherslu ISAVIA á uppbyggingu Keflavíkurflugvallar.

Í þriðja lagi þurfum við að bæta uppbyggingu og aðgangsstýringu á fjölförnustu ferðamannastöðum landsins sem í raun ættu að lúta sömu lögmálum og auðlindir sjávar þar sem áherslan er á sjálfbæra nýtingu á grunni rannsókna. Slík áhersla myndi styrkja uppbyggingu áfangastaða um land allt, en einnig styrkja upplifun gesta okkar og ímynd landsins til lengri tíma. 

Í fjórða lagi þarf áhersla í markaðsstarfi að taka mið af þeim markmiðum sem sett eru með það fyrir augum að laða hingað verðmætari ferðamenn en nú er. 

Að lokum er löngu tímabært að ferðaþjónustan fái viðeigandi vægi og rödd innan stjórnkerfisins.

Helgi Héðinsson.

Höfundur hefur starfað í ferðaþjónustu í 16 ár og skipar 4. sætið á lista Framsóknarflokksins í Norðausturkjördæmi.

Greinin birtist fyrst á visir.is 11. september 2021.

Categories
Greinar

Húsnæðismál í stafni hjá Framsókn

Deila grein

09/09/2021

Húsnæðismál í stafni hjá Framsókn

Það er staðreynd að stöðnun hefur ríkt í húsnæðismálum víða um land, fyrir utan vaxtarsvæði á suðvesturhorninu, það sem af er þessari öld. Húsnæðisskortur er víða og lágt fasteignaverð hefur fælt fólk frá því að byggja sér húsnæði og þá fer óheillaboltinn að rúlla. Húsnæðisskortur hamlar annarri uppbyggingu eins og í atvinnulífi og það veldur svo sveitarfélögum erfiðleikum að byggja upp innviði sem þarf til að standa undir nauðsynlegri þjónustu og boltinn rúllar. Niðurstaðan er að það vantar alls staðar húsnæði til að eðlileg framþróun eigi sér stað. Á síðasta kjörtímabili hefur þetta smátt og smátt verið að snúast til betri vegar með lausnum sem eflir húsnæðismarkaðinn á landsbyggðinni. Ásmundur Einar félags- og barnamálaráðherra hefur staðið þar í stafni í ráðuneyti húsnæðismála. Það er því mikilvægt að áfram verði unnið að þessum málefnum með festu á komandi kjörtímabilum.

Sveigjanleiki í húsnæðismálum

Ekki gilda sömu viðmið um fasteignamarkað á stór-höfuðborgarsvæðinu og á köldum svæðum. Sveigjanleiki í kerfinu verður að vera til staðar til að koma til móts við sérstakar aðstæður þar. Lykillinn að góðri niðurstöðu í húsnæðismálum er samvinna milli Húsnæðis- og mannvirkjastofnunar, sveitarfélaga, byggingafyrirtækja og fjármálastofnana. Gagnrýni á úrræðið hefur ekki síst snúið að því að fjármálastofnanir hafa verið tregar til að lána fyrir íbúðakaupum á köldum svæðum. Úrræði sem félags- og barnamálaráðherra hefur ráðist í á landsbyggðinni svarar þeirri gagnrýni málefnalega. Sérstakur lánaflokkur hjá Húsnæðis- og mannvirkjastofnun, bæði til íbúðarkaupa og framkvæmda, hefur nú þegar nýst í nokkrum sveitarfélögum.

Stofnframlög HMS hafa nýst sveitarfélögum til framkvæmda. Við getum litið til Bolungarvíkur í því sambandi, þar er sveitarfélagið að standsetja 15 íbúðir í húsnæði sem sveitarfélagið átti og var skrifstofuhúsnæði. Þetta er stærsta fasteignaframkvæmd sem hefur verið ráðist í, í Bolungarvík í 30 ár en þar hefur algjör stöðnun ríkt í uppbyggingu húsnæðis á þeim tíma.

Hlutdeildarlánin virka

Lög um hlutdeildarlán voru samþykkt á Alþingi á síðasta ári og var undirrituð framsögumaður á málinu í gegnum Velferðarnefnd. Um er að ræða nýjan lánaflokk til kaupa á húsnæði. Hlutdeildarlánin eru tegund lána sem veitt eru með þeim skilmálum að lánað er til tiltekins hlutfalls af verði íbúðarhúsnæðis við fasteignakaup. Þarna opnast gluggi fyrir ungt fólk að kaupa sér sitt eigið húsnæði. Með því að beina hlutdeildarlánum að hagkvæmum nýbyggingum, skapast aukinn hvati til þess að byggja í hinum dreifðu byggðum. Þetta úrræði hefur nýst gríðarlega vel og mikil eftirspurn hefur verið eftir þessu úrræði um allt land. Framsókn vill útfæra hlutdeildarlán fyrir fleiri hópa en fyrstu kaupendur. Þá er sérstaklega horft til eldra fólks og félagslegra veikra hópa í samfélaginu.

Framsókn til framtíðar

Það má finna yfirlit yfir aðgerðir stjórnvalda til húsnæðismála inn á vefnum tryggð byggð sem er samstarfsvettvangur um húsnæðisuppbyggingu á landsbyggðinni. Framsókn vill vinna áfram með samvinnu og samtal að leiðarljósi milli Húsnæðis- og mannvirkjastofnunar, sveitarfélaga, byggingafyrirtækja og fjármálastofnana. Framsókn talar fyrir því að skipulags- og húsnæðismál séu í sama ráðuneyti til að auka skilvirkni þegar kemur að skipulagsmálum sveitarfélaga. Með því má stytta tímann sem þau taka, gera sveitarfélögum kleift að bregðast fyrr við lóðaskorti og tryggja nægilegt framboð af lóðum til húsbygginga á hverjum tíma.

Uppbygging á landsbyggðinni hefst með skóflustungu að heimili fyrir fólk sem vill lifa og starfa á landsbyggðinni.

Halla Signý Kristjánsdóttir

Höf. er þingmaður Framsóknar og er í framboði fyrir flokkinn í NV kjördæmi.

Greinin birtist fyrst á skessuhorn.is 6. september 2021.

Categories
Greinar

Ný tæki­færi í þjónustu eldra fólks

Deila grein

09/09/2021

Ný tæki­færi í þjónustu eldra fólks

Samsetning mannfjöldans á Íslandi er að þróast á þann veg að hlutfall eldra fólks hækkar frá því sem áður var. Brýnt er þess vegna að við horfum til mögulegra nýrra tækifæra og breytinga í málefnum eldra fólks. Frá því að lög um málefni aldraðra voru sett árið 1982 hefur legið fyrir það stefnumið að eftir því sem þarfir fólks til stuðnings og þjónustu aukast, því mikilvægara er að öll þjónusta og skipulag taki mið af samfellu og heildarsýn fyrir notandann í þjónustukeðjunni.

Flest viljum við geta búið heima hjá okkur eins lengi og kostur er án þess að þurfa að reiða okkur á aðra. Þó frekari þörf á aðstoð og öryggi fylgi almennt hækkandi aldri, þá hefur margt eldra fólk aðstæður til að búa með lágmarksþjónustu. Þjónustuþörfum eldra fólks þarf að mæta með því að þróa fjölbreytileg úrræði til að mæta mismunandi þörfum einstaklinga innan þessa sístækkandi hóps með þau markmið að bæta lífsgæði, valdefla einstaklingana. Ljóst er að þörf er á nýjum áherslum og nýju viðhorfum í þjónustu við aldraða þar sem aukin áhersla er lögð á aldursvænt og styðjandi samfélag.

Dagþjálfun

Eitt þeirra úrræða sem þarf að bæta og efla er dagþjálfun, en í dag er slík þjónusta í flestum stærri sveitarfélögum. Dagþjálfun er tímabundið stuðningsúrræði við eldra fólk sem býr í heimahúsum með það að markmiði að viðhalda færni og getu fólks til að búa áfram heima. Hún getur verið margskonar með mismunandi þjónustustigi eftir einstaklingsbundnum þörfum, en dagþjálfun þarf a.m.k. að bjóða upp á tómstundaiðkun, aðstöðu til léttra líkamsæfinga, máltíð, hvíldaraðstöðu og aðstoð við böðun.

Tækifæri finnast í dagþjálfun

Það er enginn vafi að tækifæri eru til að þróa ný úrræði og bæta það sem er til staðar. Og það verður að gera, sérstaklega þegar horft er til þróunar á hækkandi hlutfalli eldra fólks hér á landi. Dagþjálfun sem stuðningsúrræði hefur upp á ýmsa valmöguleika að bjóða og tækifæri til að bæta þjónustu því Með dagþjálfun er hægt að styðja aukinn fjölda eldra fólks með viðeigandi stigskiptingu þjónustunnar. Marka þarf skýra framtíðarsýn og heildarstefnu þar sem m.a. er lögð áhersla á að skipulag þjónustunnar sé með þeim hætti að eitt þjónustustig taki hnökralaust við af öðru. Okkar verkefni er að finna tækifærin og hámarka nýtingu og ávinning fyrir einstakling og samfélag. Alþjóðaheilbrigðismálastofnunin (WHO) hefur hvatt til alþjóðlegra viðbragða í að þróa nýjar leiðir og úrræði til samþættingar þjónustu við aldraða, með það að markmiðil að stuðla að samfellu í þjónustunni og ná þannig fram aukinni hagkvæmni fyrir samfélagið allt.

Ingibjörg Isakesn, oddviti Framsóknarflokksins í Norðausturkjördæmi við næstu Alþingiskosningar.

Greinin birtist fyrst á visir.is 9. september 2021.

Categories
Greinar

Vaxtarstyrkur fyrir þitt barn

Deila grein

08/09/2021

Vaxtarstyrkur fyrir þitt barn

Fjölbreytt og gott íþrótta- og tómstundastarf er okkur flestum tiltölulega aðgengilegt hér á landi. Það er eitthvað sem við sem samfélag getum státað okkur af og það sem meira er, þá getum við verið nokkuð stolt af því. Rannsóknir hafa sýnt og sannað að kostir þess að stunda skipulagt íþrótta- og tómstundastarf eru óumdeilanlegir. Slíkt starf hefur jákvæð áhrif á félagsfærni barna, þroska þeirra sem og á andlega og líkamlega heilsu. Það á við hvort sem þau æfa boltaíþróttir, fimleika, júdó, skák, á fiðlu, rafíþróttir eða hvað annað. Það er mikilvægt að virkja börn til þátttöku í skipulögðu íþrótta- eða tómstundastarfi og um leið að tryggja tækifæri allra til að njóta góðs af því.

Jöfn tækifæri barna til að blómstra

Ríki og sveitarfélög hafa átt gott samstarf og unnið hefur verið náið með íþrótta- og tómstundahreyfingum landsins að lækkun greiðslubyrði fjölskyldna vegna þátttöku barna í skipulögðu íþrótta- og tómstundastarfi. Við getum þó enn gert betur. Fyrir margar fjölskyldur er það þungur róður að standa straum af kostnaði við þátttöku barna sinna í slíku starfi. Sérstaklega getur borið á þeirri stöðu nú í kjölfar áhrifa COVID-19 á efnahag og vinnumarkaðinn hér á landi.

Slík staða getur verið öllum erfið og ósanngjörn; sérstaklega gagnvart börnum. Við viljum tryggja jöfn tækifæri allra barna til að blómstra í þeirri íþrótt eða þeirri tómstund sem höfðar til þeirra og þau finna sig í óháð efnahag eða félagslegra aðstæðna. Mörg sveitarfélög niðurgreiða þátttöku í íþróttum eða tómstundum í formi frístundastyrks. Það hefur vissulega leitt til þess að aukning iðkenda hefur orðið í skipulögðu íþrótta- og tómstundastarfi þeirra sveitarfélaga. Hins vegar eru enn fjölskyldur sem sjá sig ekki fjárhagslega færa til að greiða fyrir íþrótta- og tómstundiðkun barna sinna og úr því þarf að bæta.

Launsin liggur í vaxtarstyrk Framsóknar

Við í Framsókn viljum létta enn frekar undir með barnafjölskyldum og tryggja það að öll börn njóti góðs af skipulögðu íþrótta- og tómstundastarfi með því að tryggja hverju barni 60 þúsund króna árlegan vaxtarstyrk. Sem dæmi myndi þriggja barna fjölskylda fá 180 þúsund króna vaxtarstyrk árlega og er það til viðbótar við þann frístundastyrk sem sveitarfélög bjóða upp á. Léttum lífið og fjárfestum í fólki.

Ágúst Bjarni Garðarsson, formaður bæjarráðs Hafnarfjarðar og skipar 2. sætið á lista Framsóknar í Suðvesturkjördæmi.

Greinin birtist fyrst á visir.is 7. september 2021.

Categories
Greinar

Ný hugsun í heilbrigðiskerfinu

Deila grein

07/09/2021

Ný hugsun í heilbrigðiskerfinu

Í íþróttum skiptir máli að hafa framúrskarandi þjálfara. Þjálfara sem er leiðtogi, hefur skýra stefnu, gefur íþróttafólkinu sínu skýr fyrirmæli og stappar stálinu í það. Vésteinn Hafsteinsson, þjálfari gull- og silfurhafa Svía í kringlukasti á Ólympíuleikunum í Tokyoog Þórir Hergeirsson, þjálfari norska kvennalandsliðsins í handbolta, eru dæmi um slíka þjálfara enda hafa þeir náð ótrúlegum árangri með sitt fólk. Það er aðdáunarvert að sjá af hversu mikilli virðingu þeir tala um keppendurna sína í viðtölum og greinaskrifum. Það er þess vegna áhugavert að bera viðmót þeirra saman við viðmót heilbrigðisráðherra og forstjóra Landsspítalans um þær áherslur sem lagðar eru til grundvallar heilbrigðiskerfinu sem og viðmót til íslenskraheilbrigðisstarfsmanna.

Á síðustu árum virðist sem enginn stjórnmálaflokkur hafi þorað að taka að sér heilbrigðisráðuneytið. Heit kartafla sem enginn vill halda á. Ráðherrann sem hefur stýrt ráðuneytinu síðustu 4 ár virðist hafa haft það að markmiði að leggja niður þann hluta kerfisins sem rekinn er af einkaaðilum. Þeir starfsmenn heilbrigðiskerfisins sem starfa í einkarekstri eru almennt sakaðir um að maka krókinn og umræðan um heilbrigðismál virðist svo snúast meira um fjármál en sjúklinginn sjálfan.

Heilbrigðisstarfsfólk á Íslandi veitir framúrskarandi þjónustu og nær undraverðum árangri í sínum störfum. Á það bæði við þá sem starfa fyrir hið opinbera og þá sem starfa sjálfstætt. Að halda öðru fram er einfaldlega rangt. Kjarni málsins er sá að sjúklingum fer fjölgandi vegna lífsstílstengdra sjúkdóma og öldrunar þjóðarinnar. Í stað þess að leggja áherslu á að fyrirbyggja sjúkdóma fer orkan í að ræða hvort heilbrigðisstarfsemi eigi að vera rekin af einkareknum aðilum eða ríkisvaldinu sjálfu, og hvort enn meiri hluti af vergri landsframleiðslu eigi að fara til Landspítalans.

Stefnum á nýja nálgun í heilbrigðiskerfinu með því að fjárfesta í fólki áður en í óefni er komið? Þurfum við ekki sem samfélag að huga betur að forvörnum og byrgja brunninn áður en barnið dettur ofan í hann? Það er fjárfesting sem mun skila íslensku samfélagi margfalt til baka þegar lengra er litið. Er ekki kominn tími til að fjárfesta í fólk?

Gauti Grétarsson, sjúkraþjálfari og skipar 4. sæti Framsóknarflokksins í Reykjavík Norður.

Greinin birtist fyrst á visir.is 6. september 2021.