Category: Nýjast

„Hvort, hvernig, hvenær og af hverju ætti að selja hlut ríkisins í einum banka eða öllum — eða ekki? Gagnsæ stjórnsýsla, gagnsæ upplýsingagjöf, opið og gagnsætt söluferli — hvað þýðir þetta gagnsæi? Má gagnsæi víkja fyrir hagsmunum markaðsaðila? Gagnsæi er alltaf háð takmörkunum, hvað þá í viðskiptalífinu. Lykilatriðið hér er aðgengi að upplýsingum,“ sagði Hjálmar Bogi Hafliðason, alþingismaður Framsóknar í Norðausturkjördæmi, í sérstakri umræðu um íslenskt bankakerfi og sölu á hlutum ríkisins í bönkunum á Alþingi í gær.
„Almenningur þarf að reiða sig á ákvarðanir stjórnmálamanna, en hversu mikil afskipti eiga stjórnmálamenn að hafa af rekstri banka? Við viljum hafa armslengdina þegar hentar en geta gripið starfsemina traustataki þegar okkur líkar ekki hvert skal stefnt, eins og með uppbyggingu höfuðstöðva Landsbanka Íslands sem stendur nú yfir hér í nágrenninu.“
„Umræðan verður líka að snúast um stefnu, hvaða skoðun þeir sem fara með valdið hafa á því hvað á að gera. Söguna þekkjum við og er búið að fara yfir hana hér. Vantraust gagnvart einum stjórnmálamanni getur yfirfærst á alla stjórnmálamenn og öll stjórnmálin. Þannig verður vantraust gagnvart stjórnmálum og stjórnmálamönnum kerfislægt.“
„Eflaust telja sumir stjórnmálamenn sig meira traustsins verða til að taka ákvarðanir varðandi sölu og/eða sameiningu bankanna. Á að breyta um rekstrarform eða fyrirkomulag eins og hugmyndir um samfélagsbanka? Er bankastarfsemi á Íslandi of stór? Er óbreytt staða besta lausnin? Þess vegna er sú umræða sem hér fer fram mjög mikilvæg og þörf og sannarlega vakna ótal spurningar. Umfram allt þarf að vanda sig, fara sér hægt og upplýsa, upplýsa og upplýsa,“ sagði Hjálmar Bogi.

Willum Þór Þórsson, alþingismaður Framsóknar í Suðvesturkjördæmi, tók þátt í sérstakri umræðu um íslenskt bankakerfi og sölu á hlutum ríkisins í bönkunum á Alþingi í gær.
„Það verður auðvitað að skoða þróunina á viðskiptaumhverfinu og kannski ekki síst í ljósi þeirra verðmæta sem eru skráð í bókum ríkisins og meta hvað er skynsamlegast að gera til að nýta þau verðmæti á sama tíma og við tryggjum það kerfi sem þjónar almenningi hvað best, eins og hv. málshefjandi vakti máls á,“ sagði Willum Þór.
Hvernig og hverjum ætti að selja?
„Lengi hefur verið rætt um að aðskilja viðskiptabankastarfsemi frá fjárfestingarbankastarfsemi en vegna þess hversu takmörkuð samkeppnin er höfum við mögulega ekki stigið það skref. Það hlýtur að skipta máli að sama skapi þegar við ræðum aðkomu ríkisins að rekstri banka hvernig þeim málum er fyrir komið. Það má auðvitað svara því að einhverju marki af hverju skynsamlegt er að losa um eignarhlut ríkisins en það er erfiðara að svara því hvernig og hverjum ætti að selja.“
„Það liggur fyrir að hæstv. ríkisstjórn vill draga úr eignarhaldi bankanna eins og boðað er í stjórnarsáttmála og hefur unnið að því markvisst, m.a. með útgáfu hvítbókar þar sem liggja til grundvallar markmið um traust, gagnsæi og stöðugleika, sem eru lykilatriði sem verður að hafa í huga. Þau þurfa ávallt að vera viðmiðin, auk þess sem það er niðurstaða hvítbókarinnar að burt séð frá eignarhaldi eða eignarformi — og það er kannski mikilvægast af öllu — vinni bankakerfið ávallt í samfélagslega þágu,“ sagði Willum Þór.

„Ég hef á ferli mínum í sveitarstjórnarmálum reynt að temja mér að hvorki örvænta um of eða fagna of snemma. En að viðhöfðum öllum almennum fyrirvörum þá eru þau drög að endurskoðaðri samgönguáætlun sem kynnt voru í morgun verulega góð tíðindi fyrir Austurland og landið í heild,“ segir Stefán Bogi Sveinsson, forseti bæjarstjórnar Fljótsdalshéraðs, í yfirlýsingu á dögunum.
Stefán Bogi vekur athygli á verkefnum á Austurlandi í nýrri samgönguáætlun í allnokkrum liðum.
„Mig langar að biðja ykkur að hugleiða í augnablik hvort stefnumörkun af þessu tagi hefði nokkurn tíma litið ljós ef einhver annar en formaður Framsóknarflokksins væri samgöngu- og sveitarstjórnarráðherra.
Það skiptir máli hverjir stjórna,“ segir Stefán Bogi.
 

Willum Þór Þórsson, alþingismaður Framsóknar í Suðvesturkjördæmi, mælti fyrir tillögu til þingsályktunar um sértæka þjónustueiningu fyrir einstaklinga með sjaldgæfa sjúkdóma á Alþingi á dögunum.
Tillögugreinin hljóðar svo:

„Alþingi ályktar að fela heilbrigðisráðherra að skipa starfshóp sem geri tillögur að fyrirkomulagi sértækrar þjónustueiningar fyrir einstaklinga sem greinast með sjaldgæfa sjúkdóma. Þjónustueiningin verði til þess að tryggja að sjúklingar hafi einn viðkomustað í heilbrigðiskerfinu og til þess að ný þekking og nýjustu rannsóknir skili sér í bættri þjónustu sem byggist á nýjustu gagnreyndu þekkingu hverju sinni. Þá verði starfshópnum falið að leita leiða til þess að tryggja einfaldari og skjótari aðgengi að nauðsynlegum lyfjum vegna sjaldgæfra sjúkdóma.
Ráðherra geri Alþingi grein fyrir niðurstöðum starfshópsins eigi síðar en 1. september 2020.“

„Samkvæmt skilgreiningu Lyfjastofnunar Evrópu eru sjaldgæfir sjúkdómar, á ensku „orphan diseases“, sjúkdómar sem eru lífshættulegir eða valda langvarandi fötlun hjá fimm eða færri af hverjum 10.000 manns og er þá miðað við Evrópska efnahagssvæðið. Þekking á þessum sjúkdómum er oft fágæt, rannsóknir á þeim takmarkaðar og lækning fjarlæg. Sjaldgæfir sjúkdómar hafa víðtæk áhrif á aðstandendur og eykst álagið með versnandi sjúkdómi. Miklu varðar að bæta lífsgæði einstaklinga sem glíma við sjaldgæfa sjúkdóma og aðstandenda þeirra,“ sagði Willum Þór.
„Styrkja þarf umgjörðina um þessa einstaklinga, fylgjast með öllum sjaldgæfum sjúkdómum og sjá til þess að heilbrigðisstarfsfólk hafi aðgang að nýjustu þekkingu í meðferðum við þeim og ekkert síður sjúklingar og aðstandendur.“
„Í heilbrigðisstefnu til ársins 2030 er lögð áhersla á skilvirk þjónustukaup. Meðal stefnumiða er að sjúklingur með mesta þörf fyrir heilbrigðisþjónustu verði settur í forgang og að gerðar verði kröfur um aðgengi, gæði þjónustunnar og öryggi sjúklinga. Þá er í greinargerð með heilbrigðisstefnunni lögð áhersla á að sameina þjónustuþætti og setja á fót þekkingarsetur með þeim rökum að betra sé að þjappa saman færni, kunnáttu og þekkingu en að dreifa kröftunum um of. Þetta er auðvitað kjarninn í þeirri hugmyndafræði sem svona miðstöð fyrir sjúklinga með sjaldgæfa sjúkdóma hefur,“ sagði Willum Þór

Í Noregi er miðstöð sjaldgæfra greininga, Senter for sjeldne diagnoser, þverfagleg og sérhæfð miðstöð á landsvísu sem veitir upplýsingar, ráðgjöf og námskeið um ýmsa sjaldgæfa sjúkdóma. Þjónustan þar er ætluð notendum, aðstandendum og fagfólki sem annaðhvort er með eða fæst við sjaldgæfa sjúkdóma. Þar er einnig hægt að hafa beint samband við sérfræðiþjónustu fyrir sjaldgæfa sjúkdóma án tilvísunar frá lækni. Heilbrigðisþjónustunni er ætlað að vakta og miðla niðurstöðum meðhöndlunar, taka þátt í rannsóknum og myndun rannsóknarnetverks, taka þátt í kennslu, annast ráðgjöf og miðla sérfræðiþekkingu til heilbrigðisstofnana og annarra þeirra sem veita þjónustuna og nýta.
Í Svíþjóð er upplýsingamiðstöð um slíka sjaldgæfra sjúkdóma. Þar er markmiðið aukin vitund og þekking á slíkum sjúkdómum.
Í Finnlandi er jafnframt að finna slíka miðstöð sem á rætur í háskólasjúkrahúsinu í Helsinki. Þar var miðstöðin stofnuð til að efla greiningu, rannsóknir og meðferðir á sjaldgæfum sjúkdómum. Þar er áherslan lögð á tengslamyndun, fjarþjónustu, samstarf við ýmis sjúklingasamtök og fulltrúa heilbrigðisþjónustu.

„Flutningsmenn tillögunnar gera ráð fyrir því að við vinnu starfshópsins verði litið til þessara fyrirmynda og kannað hvernig útfæra megi þær hér á landi. Grundvallaratriðið er að til staðar sé sértæk eining sem bregðist við þeim tilfellum sem upp koma, leiðbeini sjúklingum og tryggi með því að þeir upplifi sig ekki hornreka í heilbrigðiskerfinu.“

Löggjöf um réttinn til að reyna, The Right to Try Act, var samþykkt í Bandaríkjunum 30. maí 2018. Hún veitir einstaklingum með sjaldgæfa sjúkdóma rétt á að fá lyf sem eru enn á rannsóknarstigi þannig að notkun þeirra er á ábyrgð sjúklings í samráði við lækni.

„Slík löggjöf er, eins og ég sagði, virðulegi forseti, alls ekki óumdeild og telja flutningsmenn tillögunnar nauðsynlegt að meta kosti og galla slíkrar löggjafar og bera saman við gildandi löggjöf hér á landi og draga fram í slíkum samanburði hvað mælir með eða á móti slíkum leiðum. Í því sambandi verður að líta til þeirra siðferðilegu spurninga sem slík löggjöf hefur óumdeilanlega í för með sér og hversu ríka ábyrgð er hægt að leggja á lækna þegar lyf hafa ekki fengið markaðsleyfi. Á hinn bóginn getur verið afar þungbært fyrir einstaklinga með sjaldgæfa sjúkdóma að vera synjað um lyf sem gætu bætt lífsskilyrði þeirra verulega,“ sagði Willum Þór.
„Við erum með gott heilbrigðiskerfi en lengi má gott bæta.“

• Tillaga til þingsályktunar um sértæka þjónustueiningu fyrir einstaklinga með sjaldgæfa sjúkdóma.

Ásgerður K. Gylfadóttir, alþingismaður Framsóknar í Suðurkjördæmi, minnti á í störfum þingsins í gær, að enn eru Samtök fyrirtækja í velferðarþjónustu og Samband íslenskra sveitarfélaga án samnings við Sjúkratryggingar Íslands varðandi rekstur hjúkrunarheimila.
„Í gildi var rammasamningur milli aðila sem rann út um síðustu áramót. Frá þeim tíma hefur verið greitt samkvæmt einhliða gjaldskrá Sjúkratrygginga Íslands sem fól í sér umfangsmiklar og róttækar breytingar til lækkunar á framlögum til hjúkrunarheimila. Í heilbrigðisstefnu til ársins 2030 kemur fram að Sjúkratryggingar Íslands annist kaup á heilbrigðisþjónustu sem byggist á þarfagreiningu og miðist við þarfir íbúanna í landinu, þar með talið íbúa hjúkrunarheimila. Viðræður milli aðila sem um ræðir hafa verið í gangi þótt stopular hafi verið á árinu og á meðan eru hjúkrunarheimilin rekin í mínus mánuð eftir mánuð,“ sagði Ásgerður.
„Samkvæmt mínum heimildum er kominn fram grunnur að samkomulagi en það þarf að ljúka gerð samnings og gera árið 2019 upp með þeim hætti að rekstur þessarar mikilvægu þjónustu nái jafnvægi. Þjónusta við aldraða er grunnþjónusta sem þarf að hlúa betur að. Það þarf að tengja aftur RUG-stuðul við nýtt dvalargjald þannig að hjúkrunarþyngd sé metin inn í gjaldstofninn.“
„Að lokum vil ég hvetja hæstv. heilbrigðisráðherra til að skipa þverpólitíska nefnd sem fari yfir rekstur og framtíðarfyrirkomulag á byggingum og rekstri hjúkrunarheimila eins og hv. fjárlaganefnd lagði til í meirihlutaáliti sínu um fjármálaáætlun í vor. Stefnan getur ekki verið sú með fjölgun aldraðra og einstaklinga sem þurfa á þjónustu hjúkrunarheimila og annarri öldrunarþjónustu að halda að ár eftir ár sé dregið úr fjármagni til þjónustunnar per rými,“ sagði Ásgerður.

„Á Íslandi hefur lengi verið rekin sjálfvirk byggðastefna sem felur í sér nýtingu skattfjár á einum stað til uppbyggingar fyrir náð og miskunn, kjördæmapot, skattaívilnanir eða kjarkaðan ráðherra sem hefur fært opinber störf frá höfuðborgarsvæðinu. Gleymum því ekki að uppbygging hins opinbera á höfuðborgarsvæðinu er talin sjálfsögð og skynsamleg en ölmusa annars staðar,“ sagði Hjálmar Bogi Hafliðason, alþingismaður Framsóknar í Norðausturkjördæmi, í störfum þingsins í gær.
„Hvenær látum við okkur málið varða þannig að sú alvarlega byggðaröskun sem hefur átt sér stað vítt og breitt á landsbyggðinni stöðvist og landið haldist allt í byggð? Bíldudalur, Þingeyri, Árneshreppur, Hrísey, Grímsey, Öxarfjörður, Raufarhöfn, Bakkafjörður, Borgarfjörður eystri, Breiðdalshreppur og Skaftárhreppur. Hvaða svæði, þorp, bær eða byggð fer næst á lista?,“ sagði Hjálmar Bogi.
Með leyfi forseta:

Byggðastefna lyftir landi,
ef vandlega er farið með hana.
Hún er eins og heilagur andi,
það hefur enginn séð hana.

„Þannig orti eitt sinn góður og genginn Framsóknarmaður að nafni Þormóður Jónsson.“
„Þau svæði sem mynda fjarlæga skeifu utan um höfuðborgarsvæðið eru jafnvel svæði sem við þjónustum ekki nema að litlu leyti með stoðstofnunum ríkisins. Á meðan er sveitarfélögum ætlað að leysa vandann sem allir vita að hafa hvorki bolmagn, fjármagn né lausnir til að bregðast við svo vel sé. Fólk eltir nefnilega skattpeningana sína, menningu og þjónustu — og hvar er skattfé helst varið? Viðfangsefnið verður hvorki leyst með skjótvirkum hætti né verður hægt að beita almennum úrræðum til að leysa þetta sértæka verkefni. En það er grundvallaratriði að íbúar þessa lands búi allir við sem jöfnust kjör og þjónustu sem hið opinbera veitir, óháð búsetu.
Ég spyr því: Brothættar byggðir — og hvað svo?“