Category: Fréttir

Lilja Rannveig Sigurgeirsdóttir, alþingismaður, ræddi skil starfshóps í vikunni, sem Willum Þór Þórsson, heilbrigðisráðherra, skipaði um samræmt verklag um þjónustu við þau sem leita til heilbrigðisstofnana vegna kynferðisofbeldis, í störfum þingsins. Unnið er að því að tryggja jafnt aðgengi þolenda að faglegri heilbrigðisþjónustu óháð búsetu, efnahag og öðrum aðstæðum.

„Allir þolendur kynferðisofbeldis eiga að geta fengið aðstoð, sama hvað. Eins og fram kemur í skýrslunni er þörf á að samræma þjónustu um allt land. Þá er lagt til að neyðarmóttakan í Fossvogi verði fyrirmynd samræmds verklags og að allar heilbrigðisstofnanir innleiði verklag að þeirri fyrirmynd. Meðal tillagna eru rafrænt skráningarform við skráningu upplýsinga vegna móttöku þolenda og gerenda sem leita á heilbrigðisstofnun, samræmt verklag um heilbrigðisþjónustu við börn vegna kynferðisofbeldis, mótun fræðsluefnis fyrir þolendur þar sem sérstaklega verði hugað að einstaklingum í viðkvæmri stöðu og sálfræðiþjónustu fyrir sakborninga í kynferðisbrotamálum. Slík sálfræðiþjónusta er fyrirbyggjandi aðferð til þess að koma í veg fyrir að gerendur brjóti af sér aftur,“ sagði Lilja Rannveig.

„Kynferðisofbeldi er meðal alvarlegustu brota á einstaklingi sem til eru. Ofbeldið hefur áhrif á einstakling til frambúðar og setur mark sitt á sálarlíf þeirra og lífsgæði jafnvel það sem eftir er. Því er það svo brýnt að heilbrigðiskerfið okkar taki á móti þolendum og hlúi að þeim á sem bestan hátt.

Sú vinna sem hæstv. heilbrigðisráðherra er í fararbroddi fyrir, ásamt hæstv. dómsmálaráðherra, er til þess fallin að móta kerfið innan stjórnsýslunnar á þann veg að gera nákvæmlega það.

Þetta er mikið fagnaðarefni og ég hvet ríkisstjórnina áfram í þessari vinnu,“ sagði Lilja Rannveig að lokum.

Halla Signý Kristjánsdóttir, alþingismaður, ræddi raforkuöryggi á Vestfjörðum og að það sé ekki tryggt í störfum þingsins.

„Staðreyndin er sú, og ég hef talað um þetta áður, að við á Vestfjörðum erum háð neti varaafls sem hefur verið byggt upp á síðustu árum og eru Vestfirðingar algerlega háðir þessu varaafli til að tryggja gott afhendingaröryggi. Þar undir er líka það sem til þarf til að halda straumi á rafkynntum hitaveitum til húshitunar með tilheyrandi olíunotkun,“ sagði Halla Signý.

Stjórnvöld hafa sett sér metnaðarfull markmið í loftslagsmálum, en „Vestfirðingar geta ekki fylgt eftir þessum markmiðum meðan þeir þurfa að brenna milljónum lítra af dísilolíu til að halda uppi raforkuöryggi fjórðungsins. Það gengur ekki að skilja Vestfirði eftir í fortíðinni.“

Í skýrslu um raforkumál á Vestfjörðum frá því í vor segir að mikilvægt sé að kanna sérstaklega möguleika á aukinni jarðhitanýtingu til húshitunar í fjórðungnum. Til þess verði að tryggja fjármagn til jarðhitaleitar svo að hægt sé að rannsaka til hlítar möguleika á jarðhita við rafkynntar hitaveitur.

„Það er því sérstaklega jákvætt að í fjárlögum næsta árs má finna 150 millj. kr. sem eru til jarðhitaleitarátaks á næsta ári. Hér er um að ræða sérstaklega arðbært verkefni á Vestfjörðum þar sem jákvæð niðurstaða slíkrar rannsóknar myndi draga úr notkun olíu og raforku við húshitun og þar með draga úr losun vegna olíunotkunar. Allt er þetta liður í að nálgast markmið okkar um að ná fullum orkuskiptum fyrir árið 2040,“ sagði Halla Signý að lokum.

Tölum Ísland upp, án þess að tala einstök svæði niður. Þetta var meðal þess sem fram kom í máli Sigurðar Inga Jóhannssonar innviðaráðherra, þegar starfshópur um mótun borgarstefnu kom saman til fyrsta fundar í innviðaráðuneytinu í dag, 14. desember. Markmiðið með stofnun starfshópsins er að efla stærstu þéttbýlissvæði landsins, Reykjavík og Akureyri, og styrkja samkeppnishæfni þeirra og hlutverk í byggðaþróun.   

Hlutverk hópsins er tvíþætt. Að skilgreina hlutverk Reykjavíkur sem höfuðborgar og stuðla að aukinni alþjóðlegri samkeppnishæfni höfuðborgarsvæðisins. Enn fremur að skilgreina hlutverk og uppbyggingu Akureyrar sem svæðisborgar til að hún geti boðið upp á meiri fjölbreytni í þjónustu, menningu og atvinnutækifærum.

Formaður starfshópsins er Ingvar Sverrisson, framkvæmdastjóri Aton.JL. Aðrir í starfshópnum eru Dagur B. Eggertsson, borgarstjóri í Reykjavík, Hildur Björnsdóttir, borgarfulltrúi í Reykjavík, Gunnar Már Gunnarsson, bæjarfulltrúi á Akureyri, Ásthildur Sturludóttir, bæjarstjóri á Akureyri, Albertína Friðbjörg Elíasdóttir, framkvæmdastjóri Samtaka sveitarfélaga og atvinnuþróunar á Norðurlandi eystra og Páll Björgvin Guðmundsson, framkvæmdastjóri Samtaka sveitarfélaga á höfuðborgarsvæðinu. Með hópnum starfa Ásdís Sigurbergsdóttir, ráðgjafi hjá Aton.JL, Jóhanna Sigurjónsdóttir, sérfræðingur í innviðaráðuneytinu, og Reinhard Reynisson, sérfræðingur hjá Byggðastofnun.

Gert er ráð fyrir að starfshópurinn ljúki störfum eigi síðar en í árslok 2023.

Fréttin birtist fyrst á stjornarradid.is 14. desember 2022.

Líneik Anna Sævarsdóttir, alþingismaður, sagðist vilja nú undir lok haustþings þakka þingmönnum fyrir samstarfið á þessu hausti og hrósa fyrir sérstaklega gott starf í nefndum, góða samvinnu, því að samvinna og samstarf skipta auðvitað öllu máli á þessum starfsvettvangi.

Sagði hún að þótt stundum þurfi að takast hart á um ýmis málefni væri góður starfsandi mikilvægur. Haustið hafi liðið hratt og góð mál hlotið framgang á Alþingi.

„Ég vil sérstaklega hrósa fjárlaganefnd og samvinnu fjárlaganefndar og ríkisstjórnarinnar sem hefur skilað okkur fjárlögum þar sem heildarmyndin er góð, auk þess sem þar eru mikilvæg framlög í stór og smá framfaraverkefni. Svo ég nefni bara einhver þá sýna auðvitað fjárlögin að þessi ríkisstjórn leggur áherslu á heilbrigðiskerfið og að efla það á sem flestum sviðum,“ sagði Líneik Anna.

„Það eru líka mikilvæg viðbótarframlög í íslenskukennslu fyrir innflytjendur, mikilvæg viðbótarframlög í löggæsluna þar sem ég sé fyrir mér að aftur verði hægt að taka upp forvarnaverkefni lögreglunnar sem hafa ekki verið nægilega öflug á síðustu misserum og aukin framlög í ýmis smærri verkefni um land allt.

En svo vil ég auðvitað hrósa ríkisstjórninni fyrir samstarfið við þá sem hafa verið að vinna að kjarasamningum. Það er mikið fagnaðarefni að sjá þær aðgerðir sem kynntar hafa verið til að styðja við og skapa auknar forsendur fyrir meiri stöðugleika í efnahagsmálum, auk lækkunar vaxta og verðbólgu,“ sagði Líneik Anna að lokum.

„Í þessari viku tilkynnti franska ríkisstjórnin að hún ætli að tryggja ungmennum 18-25 ára ókeypis smokka. Það gerist í kjölfar þess að ríkisstjórnin hafði tryggt konum undir 25 ára ókeypis getnaðarvarnir. Það er nefnilega stefna frönsku ríkisstjórnarinnar að ekkert ungmenni eigi að þurfa að sleppa notkun getnaðarvarna sökum kostnaðar,“ sagði Lilja Rannveig Sigurgeirsdóttir, alþingismaður, í störfum þingsins.

„Þetta er ekki einungis gert til að sporna við þungun ungra einstaklinga sem vilja ekki eignast börn eða telja sig ekki tilbúna til barneigna strax, þetta er einnig árangursríkasta aðgerðin til að sporna gegn dreifingu kynsjúkdóma. Þetta er stefna Frakklands.“

„En af hverju er þetta ekki stefna Íslands líka? Við höfum burði til að vera leiðandi ríki í kynheilbrigði en tölfræðin hefur sýnt andstæða vegferð hér á landi. Kynheilbrigði er lýðheilsumál, mörg ungmenni stunda kynlíf og við getum ekki breytt því en við getum hvatt þau til að gera það á heilbrigðan og skynsaman máta,“ sagði Lilja Rannveig.

Nýlegar kannanir hafa sýnt að notkun getnaðarvarna meðal barna og ungmenna í Evrópu og Norður-Ameríku fari minnkandi. Það er m.a. af fjárhagslegum ástæðum.

„Við eigum að tryggja ungu fólki þann kost að geta notað getnaðarvarnir sama hvað. Því hef ég lagt tvívegis fram þingsályktunartillögu um ókeypis getnaðarvarnir fyrir einstaklinga yngri en 25 ára. Þetta er mikilvægt lýðheilsu- og forvarnamál. Með því að tryggja ungu fólki ókeypis getnaðarvarnir getum við unnið gegn útbreiðslu kynsjúkdóma og tryggt að ungt fólk geti stuðlað að kynheilbrigði og komið í veg fyrir óskipulagðar barneignir án þess að þurfa að hafa fjárhagslegar áhyggjur. Í þessu tilviki væri mjög sniðugt að gera eins og Frakkland,“ sagði Lilja Rannveig að lokum.

„Í gær bárust fréttir af því að áætlunarflug flugfélagsins Ernis til Vestmannaeyja verði hafið að nýju í kjölfar samkomulags félagsins við innviðaráðuneytið. Flogið verður þrisvar í viku og gildir samningurinn til 1. apríl.“ sagði Hafdís Hrönn Hafsteinsdóttir, alþingismaður, í störfum þingsins.

Fyrir tveimur árum var reglulegt flug til og frá Eyjum lagt niður í kjölfar heimsfaraldurs Covid. Eftirspurnin fór minnkandi og rekstrargrundvöllur fyrir fluginu fór dvínandi. Eftir það var flug til og frá Eyjum í miklu uppnámi og íbúar Vestmannaeyja fundu fyrir því.

„Lengi hafa íbúar Vestmannaeyja kallað eftir bættum samgöngum til og frá Eyjum en bættar samgöngur af þessu tagi eru afar mikilvægar fyrir íbúa og atvinnulíf þar. Einnig er flugið liður í því að tryggja lágmarksþjónustu yfir vetrarmánuðina,“ sagði Hafdís Hrönn.

„Að hafa náð þessu samkomulagi er sigur fyrir Vestmannaeyjar, Flugfélagið Erni og innviðaráðherra. Þar njóta allir góðs af. Einnig megum við ekki gleyma því að reglulegt flug til og frá Eyjum er mikilvægt öryggismál, að hafa tvær mögulegar samgönguleiðir þar sem ein þeirra er fljótt flug beint til Reykjavíkur, sem getur skipt sköpum þegar íbúar þurfa t.d. að sækja nauðsynlega þjónustu þaðan. Að auki hafa margir nýtt sér flug til og frá Eyjum þegar óvissa er í áætlunarferðum Herjólfs sem getur verið þegar það er vont í sjóinn, sérstaklega yfir vetrartímann“

„Virðulegi forseti. Þetta er stórt skref fyrir Vestmannaeyjar en þetta er aðeins fyrsta skrefið. Við eigum að tryggja Eyjamönnum tryggar samgönguleiðir til frambúðar og finna varanlegar lausnir. Það er mikið fagnaðarefni að Ernir hafi tekið að sér að þjónusta svæðið aftur og vonandi er hægt að byggja upp flug til og frá Vestmannaeyjum til frambúðar með fleiri flugferðum í viku hverri. Ég vil óska Vestmannaeyingum og innviðaráðherra til hamingju með þetta fyrsta skref í samkomulaginu,“ sagði Hafdís Hrönn að lokum.

---

Ræða Hafdísar Hrannar á Alþingi:

„Virðulegur forseti. Í gær bárust fréttir af því að áætlunarflug flugfélagsins Ernis til Vestmannaeyja verði hafið að nýju í kjölfar samkomulags félagsins við innviðaráðuneytið. Flogið verður þrisvar í viku og gildir samningurinn til 1. apríl. Fyrir tveimur árum var reglulegt flug til og frá Eyjum lagt niður í kjölfar heimsfaraldurs Covid. Eftirspurnin fór minnkandi og rekstrargrundvöllur fyrir fluginu fór dvínandi. Eftir það var flug til og frá Eyjum í miklu uppnámi og íbúar Vestmannaeyja fundu fyrir því. Lengi hafa íbúar Vestmannaeyja kallað eftir bættum samgöngum til og frá Eyjum en bættar samgöngur af þessu tagi eru afar mikilvægar fyrir íbúa og atvinnulíf þar. Einnig er flugið liður í því að tryggja lágmarksþjónustu yfir vetrarmánuðina. Að hafa náð þessu samkomulagi er sigur fyrir Vestmannaeyjar, Flugfélagið Erni og innviðaráðherra. Þar njóta allir góðs af. Einnig megum við ekki gleyma því að reglulegt flug til og frá Eyjum er mikilvægt öryggismál, að hafa tvær mögulegar samgönguleiðir þar sem ein þeirra er fljótt flug beint til Reykjavíkur, sem getur skipt sköpum þegar íbúar þurfa t.d. að sækja nauðsynlega þjónustu þaðan. Að auki hafa margir nýtt sér flug til og frá Eyjum þegar óvissa er í áætlunarferðum Herjólfs sem getur verið þegar það er vont í sjóinn, sérstaklega yfir vetrartímann.

Virðulegi forseti. Þetta er stórt skref fyrir Vestmannaeyjar en þetta er aðeins fyrsta skrefið. Við eigum að tryggja Eyjamönnum tryggar samgönguleiðir til frambúðar og finna varanlegar lausnir. Það er mikið fagnaðarefni að Ernir hafi tekið að sér að þjónusta svæðið aftur og vonandi er hægt að byggja upp flug til og frá Vestmannaeyjum til frambúðar með fleiri flugferðum í viku hverri. Ég vil óska Vestmannaeyingum og innviðaráðherra til hamingju með þetta fyrsta skref í samkomulaginu.“

Ágúst Bjarni Garðarsson, alþingismaður, ræddi í störfum þingsins um hóp er fái ekki alltaf mikla athygli. Sagði hann hópinn mæta til vinnu, sjá um börnin, séu þau til staðar, elda matinn og borga reikninga. Þetta sé lífsins gangur dag eftir dag, viku eftir viku, mánuð eftir mánuð.

„Ég leyfi mér að segja að þetta sé hópurinn sem telur sig ekki vera í þeirri stöðu að geta kvartað eða hafa yfir höfuð rétt á því að kvarta,“ sagði Ágúst Bjarni.

„Þau sem þessum hópi tilheyra eru ekki á meðal þeirra tekjulægstu en eru ólík og bera oft mikið álag. Hér er ég m.a. að tala um ungt fólk sem er að koma undir sig fótunum í lífinu á sama tíma og það er að ljúka námi, mögulega að eignast börn, fara í fæðingarorlof, koma sér þaki yfir höfuðið eða jafnvel stækka við sig.“

Sagði hann að á sama tíma sé ungt fólk að byggja upp atvinnuferil með tilheyrandi kröfum um að standa sig vel.

„Þetta tímabil í lífi fólks getur verið allt í senn hið ánægjulegasta og hið kvíðvænlegasta. Við þurfum að huga að þessu fólki og ríkisstjórnin hefur nú kynnt aðgerðir til að styðja við markmið samninga um að verja kaupmátt og lífskjör launafólks ásamt því að skapa forsendur fyrir stöðugleika í efnahagsmálum, m.a. lækkun vaxta.

Aðgerðir stjórnvalda styðja enn frekar við lífskjör millitekjufólks og er það gert með markvissum aðgerðum í húsnæðismálum og auknum stuðningi við barnafjölskyldur.

Áhersla er á fjölgun íbúa, aukin stofnframlög auk endurbóta á húsnæðisstuðningi.

Húsnæðisbætur hækka um 13,8% í upphafi árs 2023 til samræmis við þróun verðlags undanfarin ár.

Barnabótakerfið verður einfaldað og stuðninginn aukinn verulega sem fjölga mun barnafjölskyldum sem fá barnabætur,“ sagði Ágúst Bjarni.

---

Ræða Ágústs Bjarna á Alþingi:

„Virðulegur forseti. Það er ánægjulegt að tekist hafi að lenda kjarasamningum á almennum vinnumarkaði. Ég hef áður rætt um hóp sem fær ekki alltaf mikla athygli. Þetta er hópurinn sem mætir til vinnu, sér um börnin, séu þau til staðar, eldar matinn og borgar reikninga. Svona gengur lífið fyrir sig dag eftir dag, viku eftir viku, mánuð eftir mánuð. Ég leyfi mér að segja að þetta sé hópurinn sem telur sig ekki vera í þeirri stöðu að geta kvartað eða hafa yfir höfuð rétt á því að kvarta. Þau sem þessum hópi tilheyra eru ekki á meðal þeirra tekjulægstu en eru ólík og bera oft mikið álag. Hér er ég m.a. að tala um ungt fólk sem er að koma undir sig fótunum í lífinu á sama tíma og það er að ljúka námi, mögulega að eignast börn, fara í fæðingarorlof, koma sér þaki yfir höfuðið eða jafnvel stækka við sig. Allt þetta á sama tíma og það er að byggja upp atvinnuferil með tilheyrandi kröfum um að standa sig vel. Þetta tímabil í lífi fólks getur verið allt í senn hið ánægjulegasta og hið kvíðvænlegasta. Við þurfum að huga að þessu fólki og ríkisstjórnin hefur nú kynnt aðgerðir til að styðja við markmið samninga um að verja kaupmátt og lífskjör launafólks ásamt því að skapa forsendur fyrir stöðugleika í efnahagsmálum, m.a. lækkun vaxta. Aðgerðir stjórnvalda styðja enn frekar við lífskjör millitekjufólks og er það gert með markvissum aðgerðum í húsnæðismálum og auknum stuðningi við barnafjölskyldur. Áhersla er á fjölgun íbúa, aukin stofnframlög auk endurbóta á húsnæðisstuðningi. Húsnæðisbætur hækka um 13,8% í upphafi árs 2023 til samræmis við þróun verðlags undanfarin ár. Barnabótakerfið verður einfaldað og stuðninginn aukinn verulega sem fjölga mun barnafjölskyldum sem fá barnabætur.“

Lilja Dögg Alfreðsdóttir, menningar- og viðskiptaráðherra, mun leggja fram tillögu til þingsályktunar um myndlistarstefnu fyrir Alþingi á næstu dögum.

Stefnan byggir á vinnu verkefnahóps með fulltrúum frá Sambandi íslenskra myndlistarmanna, myndlistarráði, Listasafni Íslands, Kynningarmiðstöð íslenskrar myndlistar, listskreytingasjóði, i8 Gallerí og þáverandi mennta- og menningarmálaráðuneyti, en hópnum var falið að móta heildstæða stefnu um málefni myndlistar á Íslandi til ársins 2030. 

„Það eru miklar gleðifréttir að geta lagt fram tillögu til þingsályktunar um myndlistarstefnu. Stefnan kallar á fjölbreyttan stuðning við listsköpun, menntun og myndlæsi sem stuðlar að kraftmikilli myndlistarmenningu. Öflug myndlistarmenning getur þannig aukið þekkingu og áhuga almennings á myndlist og bætt lífsgæði og ánægju,“ segir Lilja Dögg Alfreðsdóttir, menningar- og viðskiptaráðherra. 

Í stefnunni eru lögð til markviss skref til þess að einfalda en að sama skapi styrkja stofnana- og stuðningskerfi myndlistar og hlúa markvissar en áður að innviðum atvinnulífs myndlistar. Með því má bæta samkeppnishæfni fyrirtækja og efla útflutning og markaðssetningu á íslenskri myndlist. 

Í stefnunni er fjallað um framtíðarsýn myndlistarumhverfisins til ársins 2030 og meginmarkmið hennar sem eru fjögur talsins:

1. Á Íslandi ríki kraftmikil myndlistarmenning.
2. Stuðningskerfi myndlistar á Íslandi verði einfalt og skilvirkt.
3. Íslensk myndlist verði sýnileg og vaxandi atvinnugrein.
4. Íslensk myndlist skipi alþjóðlegan sess.

Hvert og eitt þessara markmiða skal stuðla að umbótum og jákvæðum breytingum svo framtíðarsýn stefnunnar geti orðið að veruleika. 

Stefnunni fylgir aðgerðaáætlun, en aðgerðirnar verða endurskoðaðar árlega í tengslum við gerð fjármálaáætlunar og fjárlaga til að greiða götu nýrra verkefna og efla myndlistarstarfsemi hér á landi enn frekar næsta áratug. Menningar- og viðskiptaráðuneyti mun fylgjast með framvindu aðgerða og birta upplýsingar þar að lútandi með reglubundnum hætti. 

Aðgerðirnar eru 16 talsins, en þess má geta að gert hefur verið ráð fyrir fjármagni til Myndlistarmiðstöðvar að upphæð 20 m.kr. til eins árs til stofnunar miðstöðvarinnar, vitundarvakningar, kynningarefnis, vefsíðugerðar og fleira. Auk þess eru aðrar aðgerðir sem tilgreindar eru fyrir árið 2023 þegar fjármagnaðar. 

Fréttin birtist fyrst á stjornarradid.is 14. desember 2022.

Mynd: Stjórnarráðið

Ásmundur Einar Daðason, mennta- og barnamálaráðherra, hefur undirritað samning við Barnaheill. Samningurinn er liður í aðgerðum stjórnvalda til að sporna gegn ofbeldi í þágu farsældar barna.

Markmið samningsins er að styðja við rekstur og starfsemi Barnaheilla í því að vinna að réttindum og velferð barna með Barnasáttmála Sameinuðu þjóðanna að leiðarljósi. Einkum er ætlað að styðja við verkefnin Verndarar barna og Vináttu – forvarnarverkefni gegn einelti.

Verndarar barna snýr að vitundarvakningu, fræðslu og forvörnum til verndar barna gegn ofbeldi. Verkefnið var fyrst sett á laggirnar árið 2006 á vegum samtakanna Blátt áfram, sem sameinaði krafta sína við Barnaheill árið 2019.

Vinátta er forvarnaverkefni Barnaheilla gegn einelti ætlað leikskólum, 1.–4. bekk grunnskóla, frístundaheimilum og dagforeldrum. Verkefnið felst í útgáfu námsefnis sem ætlað er börnum, foreldrum þeirra og starfsfólki sem og námskeiðum fyrir starfsfólk. Vináttu er ætlað að þjálfa félagsfærni og samskipti og stuðla að góðum skólabrag.

Í lok nóvember var gengið frá samningi til styrktar Veru, úrræðis Foreldrahúss fyrir börn í áhættuhegðun, um stuðning við börn sem eru þolendur ofbeldis eða sem beita ofbeldi.

Fréttin birtist fyrst á stjornarradid.is 13. desember 2022.

Ríkisstjórnin hefur ákveðið að grípa til aðgerða í tengslum við gerð kjarasamninga á almennum vinnumarkaði. Eru aðgerðirnar til þess fallnar að styðja við markmið samninganna um að verja kaupmátt og lífskjör launafólks og skapa forsendur fyrir stöðugleika í efnahagsmálum, lækkun verðbólgu og vaxta.

Aðgerðir stjórnvalda snúa einkum að stuðningi við lífskjör lág- og millitekjufólks með markvissum aðgerðum í húsnæðismálum og auknum stuðningi við barnafjölskyldur.

Áhersla er lögð á fjölgun íbúða og uppbyggingu í almenna íbúðakerfinu með auknum stofnframlögum, endurbótum í húsnæðisstuðningi og bætta réttarstöðu og húsnæðisöryggi leigjenda.

Barnabótakerfið verður einfaldað og stuðningur aukinn verulega en með breytingunum fjölgar fjölskyldum sem fá barnabætur. Stjórnvöld munu einnig á samningstímabilinu vinna að ýmsum umbótum, m.a. er varða heimildir lífeyrissjóða til að fjárfesta í íbúðarhúsnæði, afkomutryggingu í fæðingarorlofi, atvinnuleysistryggingum og ábyrgðarsjóði launa auk málefna vinnustaðanámssjóðs.

Þá verður stuðningur veittur til að auka aðhald á neytendamarkaði með því að bæta aðgengi almennings að upplýsingum um þróun verðlags og skapa þannig hvata fyrir fyrirtæki til að halda aftur af verðhækkunum.

Í tengslum við afgreiðslu fjárlaga fyrir árið 2023 lagði ríkisstjórnin einnig fram sérstakar aðgerðir í nokkrum veigamiklum málaflokkum sem styðja við markmið samninganna og treysta grundvöll lífskjara en þar vega þyngst yfir 12 milljarða aukning til heilbrigðismála og hækkun á frítekjumarki örorkulífeyrisþega vegna atvinnutekna í 200.000 krónur á mánuði. 

Nánar um aðgerðirnar

Húsnæðismál

• Fjölgun nýrra íbúða.
  Stjórnvöld munu í samningum við sveitarfélög á grundvelli rammasamkomulags um uppbyggingu íbúða næstu 10 árin hafa að markmiði að auka lóðaframboð og veita nauðsynlegan fjárstuðning til að tryggja íbúðauppbyggingu.
• Fjölgun almennra íbúða.
  Áfram verður unnið að öflugri uppbyggingu í almenna íbúðakerfinu. Stofnframlög ríkisins til að auka framboð íbúða á viðráðanlegu verði í almenna íbúðakerfinu verða 4 milljarðar króna á árinu 2023.
• Endurbætur verða gerðar á húsnæðisstuðningi.
  • Húsnæðisbætur leigjenda hækka um 13,8% í upphafi næsta árs og tekjuskerðingarmörk húsnæðisbóta hækka um 7,4%.
  • Eignaskerðingamörk í vaxtabótakerfinu hækka um 50% í upphafi næsta árs.
  • Almenn heimild til skattfrjálsrar nýtingar séreignarsparnaðar til kaupa á íbúðarhúsnæði til eigin nota eða ráðstöfunar inn á höfuðstól verður framlengd til ársloka 2024.
  • Fyrirkomulag sérstaks húsnæðisstuðnings og húsnæðisbóta til leigjenda verður tekið til endurskoðunar á samningstímanum með það að markmiði að tryggja jafnræði og einfalda kerfið fyrir leigjendur.
• Bætt réttarstaða og húsnæðisöryggi leigjenda:
  • Aðilar vinnumarkaðarins fá aðkomu að starfshópi um endurskoðun húsaleigulaga til að bæta réttarstöð og húsnæðisöryggi leigjenda.

Barnabætur

• Barnabótakerfið verður einfaldað, stuðningur við barnafjölskyldur efldur og fjölskyldum sem njóta stuðnings fjölgað.
• Dregið verður úr skerðingum í barnabótakerfinu, jaðarskattar af völdum barnabóta lækkaðir og skilvirkni og tímanleiki bótanna aukinn.
• Teknar verða upp samtímagreiðslur barnabóta þannig að biðtími eftir bótum verði aldrei lengri en 4 mánuðir eftir fæðingu barns.
• Heildarfjárhæð barnabóta verður 5 milljörðum hærri en í núverandi kerfi á næstu tveimur árum.

Önnur mál

• Veittur verður 10 m.kr. viðbótarstuðningur til að auka aðhald á neytendamarkaði.
• Skoðaðar verða leiðir til að auðvelda lífeyrissjóðum að koma að uppbyggingu á íbúðarhúsnæði til útleigu með því að rýmka heimildir þeirra til fjárfestinga leigufélögum.
• Lagt verður mat á greiðslur og hámarksfjárhæðir í Fæðingarorlofssjóði og ábyrgðasjóði launa með það að markmiði að þær verði endurskoðaðar á árinu 2024. Stjórnvöld og aðilar vinnumarkaðarins munu sameiginlega leggja mat á tekjuöflun og ráðstöfun tryggingagjalds með það að markmiði að tryggja langtímajafnvægi í fjármögnun þeirra réttinda sem það stendur undir í Ábyrgðasjóði launa, Fæðingarorlofssjóði, starfsendurhæfingarsjóði og Atvinnuleysistryggingasjóði.
• Nefnd um heildarendurskoðun atvinnuleysistrygginga skal ljúka vinnu sinni eigi síðar en í lok apríl 2023. Unnið verður að innleiðingu á umbótum í atvinnuleysistryggingakerfinu á samningstímanum í samræmi við tillögur nefndarinnar.
• Málefni og fjármögnun vinnustaðanámssjóðs verði tekin til endurskoðunar í tengslum við gerð fjármálaáætlunar á árinu 2023 til að styðja við markmið um aukið vægi starfsnáms.

Aðrar aðgerðir ríkisstjórnarinna vegna afgreiðslu fjárlaga

Ríkisstjórnin lagði á dögunum til sérstakar aðgerðir í nokkrum veigamiklum málaflokkum vegna afgreiðslu fjárlaga fyrir árið 2023 sem styðja við markmið samninganna og treysta grundvöll lífskjara. Heilbrigðismál vega þar þyngst en lögð er til yfir 12 milljarða aukning í þeim málaflokki. Er gert ráð fyrir að framlögin renni bæði til rekstrar sjúkrahúsa og heilsugæslunnar, eða um 4,3 milljarðar króna. Einnig er rík áhersla á að framlögin nýtist í beina þjónustu við sjúklinga, svo sem með því að vinna niður biðlista eftir liðskiptaaðgerðum og með auknum framlögum til heimahjúkrunar og aðgerða til að dreifa álagi í heilbrigðisþjónustu.

Meðal annarra mikilvægra mála má nefna að lagður er til rúmur milljarður til hækkunar frítekjumarks öryrkja í 200.000 krónur á mánuði og að gefnir verði eftir 5 milljarðar króna af tekjuskatti einstaklinga en útsvarstekjur sveitarfélaga hækkaðar á móti til að bæta afkomu þeirra í tengslum við stöðu á málaflokki fatlaðs fólks.

Þá er gert ráð fyrir stórauknum framlögum á sviði almanna- og réttaröryggis, þar á meðal um 900 milljónum króna til lögreglunnar og hálfs milljarðs hækkun í aðgerðir gegn skipulagðri brotastarfsemi.

• Stuðningur við kjarasamninga – kynningarglærur
• Yfirlýsing – Stuðningur stjórnvalda vegna kjarasamninga á almennum vinnumarkaði í desember 2022