Year: 2020

Categories
Fréttir

Ræða Sigurðar Inga

Deila grein

02/10/2020

Ræða Sigurðar Inga

Ræða Sigurðar Inga Jóhannssonar, samgöngu- og sveitarstjórnarráðherra og formanns Framsóknarflokksins, í umræðu um stefnuræðu forsætisráðherra á Alþingi fimmtudaginn 1. október 2020.

***

Virðulegi forseti. Formaður Miðflokksins fór í ræðu sinni yfir að stefna ríkisstjórnarinnar væri stefna Vinstri grænna. Formaður Samfylkingarinnar kom svo upp og sagði að þessi stefna væri hægri stefna Sjálfstæðisflokksins. Svarið liggur auðvitað í augum uppi: Stefna þessarar ríkisstjórnar er stefna Framsóknarflokksins. [Hllátur í þingsal.] Það er rétt sem formaður Samfylkingarinnar sagði: Vinna, vöxtur, velferð. Þetta eru kjörorð framsóknarstefnunnar og Samfylkingin er að taka þau upp. Þegar hann lýsti síðan hvaða áform þyrfti að fara í í fjárfestingarátakinu var hann lýsa fjárfestingarátaki ríkisstjórnarinnar. Það er rétt hjá formanni Samfylkingarinnar að allur heimurinn er að fara í þá átt. Ræða mín er ónýt því að ég þurfti að byrja á þessu en ég ætla samt að fara í nokkra hluti.

Upp er runnin 1. október og áttundu mánaðamótin frá því að kórónuveirufaraldurinn fór fyrir alvöru að hafa áhrif á líf okkar. Fjöldi fólks sem var með vinnu 1. mars er nú án atvinnu. Allar aðgerðir ríkisstjórnarinnar hafa miðað að því að milda þetta mikla högg um leið og heilsa landsmanna er vernduð eftir því sem best er hægt. Og hvað felst í því að milda höggið? Jú, það felst fyrst og fremst í því að standa vörð um atvinnu fólks og lifibrauð þess og líklega er stærsta aðgerðin hlutastarfaleiðin. Eftir því sem á hefur liðið höfum við framlengt hana og framlengt tekjutengdar atvinnuleysisbætur. Markmiðið er að standa vörð um ráðstöfunartekjur heimilanna eftir því sem kostur er því að mánaðamótin koma með öllum sínum skuldbindingum. Við stöndum vörð um störfin og við sköpum ný störf. Það er atvinna, atvinna, atvinna sem málið snýst um.

Sumarið var ólíkt síðustu sumrum, engir erlendir ferðamenn. Íslendingar fóru hins vegar um landið og ég held að það hafi aukið skilning okkar allra á aðstæðum fólks hringinn í kringum landið og skapað sterkari tilfinningu fyrir landinu. Okkar fagra Ísland er nefnilega ekki bara höfuðborg og landsbyggð. Við eigum landsbyggðir, ólíkar en samt með sömu hagsmuni fólks, hagsmuni þar sem atvinna er efst á blaði, það að geta mætt mánaðamótunum án þess að vera með kvíðahnút í maganum. Um það snýst vinna okkar á Alþingi og í ríkisstjórn, síðustu mánuðina, næstu vikur, næstu mánuði: Að standa vörð um störf og skapa ný störf. Atvinna, atvinna, atvinna.

Næstu mánuði leggjum við grunn að framtíðinni. Það eru viðamikil mennta- og starfsúrræði fram undan fyrir þá sem missa vinnuna auk áherslunnar á að skapa ný störf og ný tækifæri. Það á ekki síst við á þeim svæðum sem hafa orðið harðast úti vegna frosts í ferðaþjónustu, atvinnugreininni sem hefur auk landbúnaðar og sjávarútvegs verið lífæðin í byggðum landsins. Við vitum öll að þegar þessar hörmungar hafa gengið yfir er framtíðin björt í ferðaþjónustu á Íslandi. Náttúran er enn jafn fögur, innviðir enn til staðar og styrkjast með ári hverju með metnaðarfullum samgönguframkvæmdum, og það sem er mikilvægast: Þekkingin hjá fólkinu og krafturinn er enn til staðar og mun springa út sem aldrei fyrr þegar veiran gefur eftir og ferðaþráin springur út að nýju. Nú eiga lítil og meðalstór fyrirtæki allt sitt undir því að fjármagnseigendur séu þolinmóðir og bíði af sér ölduganginn. Þar eru störf fólks og heimili í húfi.

Ég er bjartsýnn að eðlisfari og síðustu mánuðir hafa styrkt þann eiginleika minn því að ég hef upplifað mikla samstöðu þjóðarinnar við erfiðar aðstæður. Þrátt fyrir þá miklu erfiðleika sem við stöndum frammi fyrir, þrátt fyrir að við getum ekki lifað eðlilegu lífi og þrátt fyrir að kreppan komi mismunandi við fólk hefur ríkt skilningur um að við komumst í gegnum þetta saman, með samvinnu, með skilningi á aðstæðum annarra, umburðarlyndi og bjartsýni. Og verkefnið er fyrst og fremst atvinna, atvinna, atvinna.

Í dag er gleðidagur. Eftir margra ára baráttu fyrir bættum samgöngum á sunnanverðum Vestfjörðum hefur sá dómur loks verið kveðinn upp að framkvæmdir geti hafist í gegnum Teigsskóg. Áfram veginn um Teigsskóg.

Fullyrða má að aukningin í nýframkvæmdum á næstu árum í samgöngum vegi á móti samdrætti næstu ára á ýmsum öðrum sviðum. Sú sókn grundvallast annars vegar á metnaðarfullri framtíðarsýn í 15 ára samgönguáætlun og á viðbótarfjármagni sem lagt var í samgönguframkvæmdir og fjárfestingarátak ríkisstjórnarinnar. Samgönguframkvæmdir næstu ára skapa 8.700 störf einar og sér.

Þá er mikilvægt að við séum meðvituð um áhrif okkar sem neytenda þegar við kaupum íslenskar vörur, hvort heldur er lambakjöt eða súkkulaði eða fatnaður. Þannig verjum við störf og sköpum ný. Við höfum val. Íslenskt – gjörið svo vel og Láttu það ganga.

Haustið bítur aðeins í nef okkar og veturinn færist nær. Frá því að þing var sett haustið 2019 hefur margt gengið á, ekki aðeins veiran heldur var síðasti vetur mörgum erfiðum með vályndum veðrum. Óveður sem gengu yfir landið síðasta vetur sýndu svo ekki verður um villst aðstöðumun milli landshluta. Ríkisstjórnin brást við af festu og nú myndu óveður af þessari stærðargráðu ekki hafa slík áhrif. Það er búið að framkvæma.

Ríkisstjórn Framsóknar og Sjálfstæðisflokks og Vinstri grænna er breið í eðli sínu. Þar koma saman ólíkir kraftar sem endurspegla að miklu leyti skoðanir þjóðarinnar. Hún hefur verið einbeitt í því að horfa á sameiginlega hagsmuni þjóðarinnar og vinna að sátt í samfélaginu. Hún er á réttum tíma á réttum stað. Við þurfum að vernda störf, við þurfum að skapa störf. Það er verkefni sem við getum sameinast um. Þegar fer að vora verðum við tilbúin til að snúa vörn í sókn. Framsókn fyrir íslenskt samfélag. Vinna, vöxtur, velferð, formaður Samfylkingarinnar, því að framtíðin ræðst á miðjunni

Það er 1. október 2020 í dag og við erum í miðju stríði við kórónuveiruna. En hver mánaðamót sem renna upp héðan í frá segja okkur líka að það styttist í að lífið færist að nýju í eðlilegt horf. Gleymum því ekki. Sameinumst um að vernda störf og skapa störf því að verkefnið er brýnt og verkefnið er ljóst: Atvinna, atvinna, atvinna. — Góðar stundir.

***

Categories
Fréttir

Ræða Lilju Daggar

Deila grein

02/10/2020

Ræða Lilju Daggar

Ræða Lilju Daggar Alfreðsdóttur, mennta- og menningarmálaráðherra, í umræðu um stefnuræðu forsætisráðherra á Alþingi fimmtudaginn 1. október 2020.

***

Virðulegi forseti. Góðir landsmenn. Ekkert í heiminum er fegurra en hamingjusöm börn sem njóta umhyggju, ástar, búa að sjálfstrausti og bjartsýni. Börn sem vita að þeirra bíða tækifæri í góðu og fjölskylduvænu samfélagi. Stærsta verkefni okkar þingmanna er að gera allt sem við getum til að auka þessa hamingju, tryggja að börn njóti menntunar frá unga aldri og upp á fullorðinsár, skapa umgjörð sem laðar fram það besta í hverju barni og búa þannig í haginn fyrir framtíðina. Víða um heim hefur yfirstandandi heimsfaraldur sett skólastarf úr skorðum. Dæmi eru um að börn hafi ekki farið í skólann síðan í febrúar og séu ekkert á leiðinni þangað á næstunni. Hérlendis hafa innviðir samfélagsins staðist hið fordæmalausa álagspróf. Mikilvægi skólakerfisins er ómælt í því samhengi, bæði fyrir menntun og hamingju barna og atvinnulífið í heild sem í raun stendur og fellur með skólastarfinu. Viðbrögð kennara og skólastjórnenda á öllum skólastigum við mjög krefjandi aðstæður í vor og í haust verða seint fullþökkuð sem og samhugurinn sem enn þá einkennir nemendur og fjölskyldur þeirra.

Árangurinn af samhentu skólastarfi er margvíslegur. Til dæmis hefur það ótrúlega gerst að víða er brotthvarf nemenda í framhaldsskólum lægra en það er í venjulegu árferði. Kennarar og námsráðgjafar hafa sinnt þeim sérstaklega vel sem eru í mestri brotthvarfshættu og tekist að halda þeim við efnið. Markmiðið er að ekkert barn sé skilið eftir í skólakerfinu. Öll börn búa yfir styrkleikum sem skólakerfið á að mæta ef þörf krefur og sjá til þess að viðkomandi aðili fái notið tækifæranna sem það á rétt á. Auðvitað setur ástandið mark sitt á skólahald þar sem félagslegt hlutverk skólanna er ómælt og það er áhugavert að sjá unga fólkið okkar upplifa mikilvægi þess að mæta í skóla. Í þeirra huga er skólasókn ekki lengur kvöð heldur mikilvæg réttindi sem þau vilja nýta.

Í vikunni hitti ég efnilegan framhaldsskólanema á Selfossi sem sagði: Það eru allir æstir í að komast í skólann. Einhvern tímann hefði slík fullyrðing jafnvel komið á óvart en ekki nú. Skólarnir skipta líka sköpum fyrir marga sem upplifa núna atvinnumissi því að margir hafa ákveðið að nýta tímann til að mennta sig, jafnvel á nýjum vettvangi. Slíkt er til marks um nýja tíma og nýtt upphaf. Þau viðhorf til menntunar sem birtast í fjárlagafrumvarpinu eru fagnaðarefni. Aukin fjárfesting í menntun mun skila góðri ávöxtun, bæði fyrir einstaklinga og samfélagið allt. Það sama má segja um auknar fjárveitingar til menningarmála því að sannarlega lifir maðurinn ekki á brauðinu einu saman. Við erum menningarverur, þurfum andlega næringu jafnt sem líkamlega og það er gleðilegt að geta færst meira í fang á sviði menningarmála á nýju ári. Á Íslandi eru glæsilegir listamenn sem bera hróður Íslands um allan heim, leikarar, myndlistarmenn og tónlistarfólk sem komist hefur til æðstu metorða. Við skulum muna að fólk sem fær Óskarsverðlaunin fyrir list sína ávinnur sér ekki bara virðingu heldur fylgja því tækifæri fyrir land og þjóð, beinhörð verðmæti sem við getum notað til að bæta samfélagið okkar og auka verðmætasköpun og styrkt hina fjórðu útflutningsstoð. Slík margföldunaráhrif höfum við séð af árangri íþróttafólks, einstaklinga og liða, sem hafa blásið okkur bjartsýni í brjóst. Það eiga listamenn og íþróttamenn sameiginlegt og hafa sýnt með elju og dugnaði að allt er mögulegt.

Góðir landsmenn. Þann lærdóm tökum við með okkur inn í síðasta þing kjörtímabilsins, þing sem ég trúi að muni einkennast af nútímalegum vinnubrögðum og samvinnu til heilla fyrir fjölskyldurnar í landinu. Fjölskylduflokkurinn Framsóknarflokkurinn hlakkar til samstarfsins og er búinn undir veturinn. — Góðar stundir, kæru landsmenn.

***

Categories
Fréttir

Ræða Ásmundar Einars

Deila grein

02/10/2020

Ræða Ásmundar Einars

Ræða Ásmundar Einars Daðasonar, félags- og barnamálaráðherra í umræðu um stefnuræðu forsætisráðherra á Alþingi fimmtudaginn 1. október 2020.

***

Góðir landsmenn. Þrátt fyrir þær fjölmörgu áskoranir sem íslenskt samfélag hefur staðið frammi fyrir síðustu mánuði og tengjast heimsfaraldri Covid-19 er mikilvægt að gleyma ekki öðrum stórum verkefnum sem kannski einmitt vegna afleiðinga Covid-19 á samfélag okkar eru mikilvægari en nokkru sinni fyrr. Ég ætla að koma inn á eitt þessara verkefna. Á haustþingi sem nú er að hefjast mun ég leggja fram stórar kerfisbreytingar er varða börn og fjölskyldur þeirra. Þar vil ég sérstaklega nefna nýja og stóra löggjöf sem á að stuðla að aukinni farsæld barna, grípa fjölskyldur sem þess þurfa og tryggja samtal á milli ólíkra kerfa þegar kemur að þjónustu við börn.

Samhliða þessari stóru kerfisbreytingu verða lagðar til fjölmargar aðrar lagabreytingar sem tengjast þessu. Að undirbúningi þeirra breytinga hefur komið afar stór hópur fólks með breiða og mikla þekkingu á málefnum barna. Þar má m.a. nefna sérfræðinga sem starfa með börnum okkar á hverjum einasta degi og bera kennsl á þau tækifæri sem til staðar eru til að gera betur og einstaklinga sem þekkja þjónustu kerfisins á eigin skinni, annaðhvort frá eigin æsku eða gegnum börnin sín. Og síðast en ekki síst hefur þverpólitísk þingmannanefnd með fulltrúum allra þingflokka gegnt gríðarlega mikilvægu hlutverki í þessari vinnu allri og hefur sýnt að við getum unnið saman þvert á flokka. Það er nefnilega svo að þessi mál snerta okkur öll og börn í viðkvæmri stöðu eiga ekki að eiga allt sitt undir flokkspólitískum línum. Við vildum hefja þau yfir þessar flokkspólitísku línur og það hefur tekist vel.

Eins og ég nefndi áðan og kynnt verður nánar á næstu vikum munu þessar kerfisbreytingar umbreyta þjónustu við börn og fjölskyldur þeirra þvert á þjónustukerfi. Ég hef fengið utanaðkomandi sérfræðinga til að meta áhrif af þessum kerfisbreytingum og í því mati kemur skýrlega fram að þær muni hafa mjög jákvæð áhrif á þjónustu við börn, tryggja snemmtæka íhlutun og eftirfylgd auk þess sem yfirsýn yfir velsæld barna verður margfalt betri.

Markmiðið með frumvarpinu er að börnum og fjölskyldum þeirra líði betur og vegni þar af leiðandi betur og tekið verði fyrr en ella á hindrunum sem verða mögulega á vegi þeirra. Allt sem aldrei er mikilvægara en einmitt á tímum sem þessum.

Það sem kemur einnig skýrlega fram í þessari vinnu og úttekt á lagafrumvarpinu er að fjárhagslegur ávinningur af því að koma þessum breytingum í gegn er gífurlegur. Þó að umtalsverða fjárfestingu muni þurfa á næstu árum til að tryggja að breytingarnar skili væntum árangri er ábati af þessum breytingum fyrir samfélagið í heild og þar með talið ríkissjóð ekki talinn í milljörðum heldur tugmilljörðum króna. Raunar yrði þessi fjárfesting, fjárfesting í börnunum okkar, sú allra ábatasamasta í sögu Íslands og það án neikvæðra umhverfisáhrifa eða annars fórnarkostnaðar. Á næstunni mun ráðast hvort við sem samfélag verðum tilbúin í slíka sögulega vegferð.

Góðir Íslendingar. Þessi vetur verður erfiður fyrir marga, við vitum það. Það er okkar hlutverk hér á Alþingi og í ríkisstjórn að standa vörð um fólkið í landinu, þétta möskvana í öryggisnetum og sjá til þess að í sameiningu komumst við í gegnum þetta. Um leið og ég hef fulla trú á því að okkur takist það tel ég mjög mikilvægan þátt í því að tryggja fullnægjandi þjónustu við börn og fjölskyldur þeirra, bæði vegna núverandi aðstæðna og sem hagsmuni okkar til allrar framtíðar. Ég hlakka til að ræða það frekar í þinginu hér á þessu þingi sem nú er að hefjast.

***

Categories
Greinar

Spennandi upphaf

Deila grein

01/10/2020

Spennandi upphaf

Þing­setn­ing­ar­dag­ur­inn 1. októ­ber er gleðidag­ur. Hann mark­ar upp­haf sam­starfs á þingi, þar sem öll mál eru sett fram af heil­um hug þing­manna og full­vissu um að málið bæti sam­fé­lagið.

Þings­álykt­un um mennta­stefnu til 2030

Und­an­farið hef­ur mennta­kerfið staðist mikið álag. Við eig­um áfram að sækja fram til að tryggja framúrsk­ar­andi mennt­un á öll­um skóla­stig­um og í haust mun ég kynna til­lögu til þings­álykt­un­ar um mennta­stefnu til árs­ins 2030, þar sem mennt­un lands­manna er í önd­vegi. Stefn­an er afrakst­ur mik­ill­ar sam­vinnu allra helstu hagaðila og þar verður áhersla lögð á fjög­ur mark­mið: jöfn tæki­færi til náms, kennslu í fremstu röð, gæði skóla­starfs­ins og hæfni mennta­kerf­is­ins til framtíðar. Ég hlakka til að tala fyr­ir henni á þingi, enda er mennta­kerfi lyk­ilþátt­ur í sam­keppn­is­hæfni þjóðar­inn­ar.

Auk­in rétt­indi eft­ir iðnnám

Í ljósi breyt­inga í fram­halds­skól­um á liðnum árum er nauðsyn­legt að bæta stöðu þeirra sem hafa lokið öðru prófi en stúd­ents­prófi. Ég vil að gildi loka­prófa taki mið af hæfni og þekk­ingu nem­enda, en ekki að eitt sé sjálf­krafa æðra öðru, og mun mæla fyr­ir laga­breyt­ingu í þá veru. Með henni vil ég ýta und­ir að nem­end­ur fái notið þeirr­ar hæfni, þekk­ing­ar og færni sem þeir hafa öðlast með ólík­um loka­próf­um frá mis­mun­andi fram­halds­skól­um. Mik­il­vægt er að vægi ein­inga verði gegn­sætt og end­ur­spegli til­tek­inn mæli­kv­arða, svo náms­lok frá fram­halds­skóla verði met­in með sam­bæri­leg­um hætti við inn­rit­un í há­skóla.

Álykt­un um menn­ing­ar­stefnu til 2030

Und­ir­bún­ing­ur að gerð menn­ing­ar­stefnu til árs­ins 2030 er í full­um gangi. Ég vona að hún verði hvatn­ing og inn­blást­ur til þeirra fjöl­mörgu sem vinna á sviði ís­lenskr­ar menn­ing­ar til að halda áfram sínu góða starfi. Menn­ing skap­ar sam­fé­lag, ger­ir okk­ur mennsk, og er því ómet­an­leg. Okk­ur ber að rækta menn­ing­una, setja markið hátt og ná ár­angri. Stefn­an á að nýt­ast stjórn­völd­um í allri umræðu um menn­ing­ar­mál, stefnu­mót­un á af­mörkuðum sviðum og ákv­arðana­töku.

Sterk­ir fjöl­miðlar

Í stjórn­arsátt­mála rík­is­stjórn­ar­inn­ar eru fyr­ir­heit um bætt rekstr­ar­um­hverfi einka­rek­inna fjöl­miðla. Því verki er ekki lokið og því mun ég leggja fram fjöl­miðlafrum­varpið svo­kallaða í þriðja sinn. Ég vænti þess að samstaða ná­ist um frum­varpið, enda hef­ur málið lengi verið á döf­inni og þörf­in brýn. Reynsl­an af Covid-19-stuðningi við fjöl­miðla á þessu ári sýn­ir líka að hægt er að út­færa stuðning af þessu tagi á sann­gjarn­an hátt. Fjöl­miðlar gegna mik­il­vægu hlut­verki við að efla sam­fé­lags­lega umræðu. Stuðning­ur ger­ir fjöl­miðlum kleift að efla rit­stjórn­ir sín­ar, vera vett­vang­ur skoðana­skipta og tján­ing­ar­frels­is og rækja hlut­verk sitt sem einn af horn­stein­um lýðræðis­ins.

Lilja Dögg Al­freðsdótt­ir, mennta- og menn­ing­ar­málaráðherra og varaformaður Framsóknar.

Greinin birtist í Morgunblaðinu 1. október 2020.

Categories
Fréttir

It is in our DNA to stick together in times like this

Deila grein

30/09/2020

It is in our DNA to stick together in times like this

Sigurður Ingi Jóhannsson, samgöngu- og sveitarstjórnarráðherra og formaður Framsóknar, var í viðtali við vefritið Prisma Reports á dögunum. Viðtalið er í heild sinni hér að neðan.

***

INTERVIEW WITH SIGURÐUR INGI JÓHANNSSON, MINISTER OF TRANSPORT AND LOCAL GOVERNMENT

Prisma Reports: Let us begin the interview today by discussing COVID-19, which at the global level is still very relevant. Only yesterday the world registered a new daily record for single day infections. Iceland’s handling of the pandemic drew international praise for its effectiveness. What can you tell us about Iceland’s resilience when dealing with shocks of this magnitude? How is your country adapting to the ‘new reality’ and what is your assessment of the impact at the socioeconomic and cultural levels?

Mr. Sigurður Ingi Jóhannsson: The pandemic is rising everywhere. In Iceland, our government aims to safeguard the general health of the residents of Iceland and economic livelihood of people and businesses as well as protecting the welfare system and creating strong demand in the economy. Our goal is very clear, as we want to secure stability and keep society going, given the circumstances of the pandemic at this precise moment, because it is continuously changing. Our pledge is to meet the crisis on the offensive. We will not raise taxes or make heavy cuts to the budget for the next years. On the contrary, we will meet the challenges by increasing investment in infrastructure and by safeguarding jobs and the welfare system.

Our strategy is to make the best out of this unprecedented situation and to invest wisely in infrastructure. For instance, investments in roads and public transport construction for the creation of jobs to stimulate the economy and foster innovation and infrastructure for tourism. We are using the time to build up our infrastructure for the future. We know for a fact that when demand for travel rises again, we will be the preferred destination and perhaps more because of how we have dealt with the pandemic in Iceland so far. This is the way we are looking at it now and for the last seven months.

Prisma Reports: Since the beginning of the pandemic you have been very much involved in developing the recovery program as well as the implementation of pertinent measures to protect Iceland and Icelanders. What new priorities have you established at your Ministry and what are some of the latest measures you have implemented at Iceland’s international transport hubs?

Mr. Sigurður Ingi Jóhannsson: Tourism is a major economic force in Iceland and aviation has become in the recent years an increasingly important industry for the nation being a major contributor to GDP. In 2010, Oxford economics estimated last year of aviation and related activities was about 6.6 percent of GDP. Since then, and before COVID-19, the number of passengers passing through Keflavík International Airport rose from 2 million to about 10 million when it reached its peak in 2018. The estimate for air transport and tourism can rise to 38.3 percent of GDP and 72,000 jobs based on 2017 figures. We have witnessed phenomenal growth in this sector in the last 10 years but, clearly, not in the last seven months.

The objective of our aviation policy is to support economic growth and creation of jobs. It is the government’s policy to open more international gateways into Iceland and in this way support the growth of aviation, not only in the southwest area of Iceland, where Keflavik is, but in the whole country. We are currently renovating and expanding the terminal in Akureyri, the largest town in the northern part of Iceland.

We are also making improvements to the airport in Egilsstadir, where the main airport in the Eastern part of Iceland is found. The main function of this airport is to serve as a reserve airport for Keflavík. We have also looked at our harbours as they are important for the fishing industry and the transportation of goods. They are mostly operated by municipalities, but the goal is to improve the capacity of the harbours for goods transport. Iceland relies on shipping for almost 99 percent of its goods transport, even though we had, and we will have again great aviation. A new transport link is under development and growing fast in the south of Iceland.

Prisma Reports: Could you tell us a bit more about the ISK 20 billion investment initiative that is focused at upgrading and expanding infrastructure, both transport and technology?

Mr. Sigurður Ingi Jóhannsson: The government introduced very early an important investment initiative to cope with the foreseeable economic effects of the pandemic and it was passed in Parliament in the spring of 2020 in addition to the fiscal budget. It was a diverse investment plan of ISK 20 billion, with a heavy focus on transport. The criteria for the selection of transport projects to receive funding was safety, economic viability and job creation. These investments in transport were added to our existing plans for investment in infrastructure which are part of the 15-year national transport plan. The economic crisis in 2008 and the surge in tourism after 2012 paralysed the plan and we have a lot of infrastructure still to be built. However, we will discuss in parliament this autumn a further stimulus plan for the next few years, that aims to protect the economy, preserve jobs and increase the effectiveness and the value of our transport system. I believe that when we speak of ISK 20 billion, we are talking about an amount that is three or four times that for the next three or four years.

The investment initiative allowed us to speed up the construction of large economically feasible expansion projects in all modes of transport. In our highway system, we are now planning to speed up construction to increase safety and capacity on the main cities and to and from the capital area, which is used mostly. We would like to increase safety on these roads.

With regards to harbours, we are studying opportunities in a number of places that can greatly boost economic activity and investments in buildings and logistics. In aviation, we continue to invest in our main international airport in Keflavík. However, the investment initiative has put the long overdue focus on all of Iceland’s international airports. We hope this will allow them to develop and create more international links, thereby supporting the local tourism industry in each of these areas in the years to come. Tourists that come through Keflavík and mostly utilize the infrastructure in that part of the country, but not as much in the north-eastern or the western part of the country.

Prisma Reports: During the last decade, Iceland has positioned itself as an emerging tourist destination, a sector that also contributed greatly to the economic recovery following 2008. However, tourism and travel at the global level is one of the most affected sectors by COVID-19. What has the experience been this last summer season, in terms of finding the balance between reigniting tourism while minimizing healthcare risks? Moving forward, what will be your strategy to keep the tourism alive and buoyant?

Mr. Sigurður Ingi Jóhannsson: You have to have a balance to analyse how the pandemic is being dealt with and, on the other hand, assess the economic situation. Iceland was one of the first countries in Europe to create a policy of quarantine, isolation, high volume testing and contact tracing. All our measures have been made in order to protect public health and our healthcare infrastructure and that was the aim in the start and is still the main aim.

We rely on the active cooperation and responsible behaviour of the general population and this extends to everyone who is visiting Iceland. The government started easing restrictions on the international arrivals since 15th of June this summer and we experienced an increased in tourism. The government had to impose more comprehensive measures from the 19th of August given the increase in infections worldwide and the widespread effect that a small outbreak could have on the functioning of our society.

Since then, from the 19th of August we have all arriving passengers choosing between a 14-day quarantine and a double testing procedure along with a quarantine of five or six days. These measures will be reviewed and revised according to how the situation develops. Both domestically and internationally and just for the time being these days we have to learn and see that will not be changed in the next weeks. When it is possible to change this policy, we will do that, but we have to take notice of what the virus is doing.

Prisma Reports: The U.S. is Iceland’s single largest trading partner and biggest investor. Until recently, U.S. investments in Iceland were mostly aimed at the aluminum sector thanks to Iceland’s abundant geothermal energy. However, U.S. investments have diversified to areas such as hotel chains, consumer goods, and retail with the entrance of several U.S. brands and franchises. What is your assessment of the overall state of U.S. – Icelandic relations, especially those concerning investments and economic partnership in your portfolio?

Mr. Sigurður Ingi Jóhannsson: The U.S.-Iceland partnership has always been an important factor in our foreign policy, and we have had good relationship with the U.S. We have lots of opportunities for making our relationship stronger. We see foreign investment as very positive. There are always opportunities, for example regarding our expertise in fisheries, which is one of the things we are good at, as well as in energy, creative and innovative industries. We will look more into new economic sectors, those that are driven by innovation and which create jobs based on the human mind.

Prisma Reports: Iceland has earned itself a reputation as a leader in sustainability and green economy, being one of the few countries around the world that runs on renewable energy. However, your government has pledged to cut emissions by 50-60 percent by 2030. What are you plans to improve the carbon footprint in the maritime and transportation sector? What opportunities will emerge from these new measures?

Mr. Sigurður Ingi Jóhannsson: Despite COVID-19, it is important that other topics continue to be priority items on the global stage as well. One of the things we have been talking about is climate change and what measures have been presented by our government in recent months. Iceland is expected to exceed 35 percent reduction in greenhouse gas emissions by 2030 and we are making a huge effort to reduce the target to meet the commitments of the Paris Agreement which requires 29 percent reduction, that we have already surpassed. According to rough estimates, additional measures currently under development could result in a further decrease of five up to 11 percent bringing the total reduction in emissions to 46 percent compared to 2005 levels. This government’s Climate Action Plan marks a turning point in climate issues in Iceland.

During the first months of this government, we took climate change actions and allocated funding towards those issues. With the measures that we have now taken and intend to implement, we will achieve greater progress towards the international commitments the Paris agreement requires of us.

An important aspect is to ensure that the public can take part in the changes that need to take place and feel that every person’s contribution matters. The energy transition in transport plays a major role here. It is also clear that Iceland has economic interest at stake in switching to green energy sources, because many billions currently flow out of the country to buy fossil fuels and the government has initiated the study into how we can increase the use of domestically green biofuel for transportation industry, vehicle and ships.

And the first electrically charged ferries started sailing between the Western Islands and the mainland last year towards the end of 2019. This ferry is the most important maritime passenger link in Iceland than transports over 2000 people every year. Our goal is that all ferries around Iceland can run on an environmentally friendly fuel, most likely electricity to minimize the carbon footprint. We will implement this in coming years when the ferries will be renewed or replaced. Finally, the government is exploring ways to increase the chance for electric connection and charging in Icelandic harbours. This effort will require cooperation of different stakeholders, ministers and municipalities and others. We are using our own energy which we are producing from hydro power and geothermal and with it we don’t have to use our money to buy fossil fuel from others. Economically, it is very positive and at the same time it is climate friendly.

Prisma Reports: What would be your final message to the readers of Foreign Policy around the globe?

Mr. Sigurður Ingi Jóhannsson: Our strategy to come out of this pandemic is to meet this crisis on the offensive by not raising taxes or making heavy cuts to the budget, but, on the contrary, by investing more in all areas where it is both feasible and economically favourable and by that, safeguarding jobs and the welfare system. There has been a consensus of using science to tackle the pandemic and the government has cooperated closely with scientists and experts in every field. Looking back now for the last seven months, we have gone through these unprecedented and unique circumstances and I am incredibly proud to witness the unity of the nation and the solidarity of the people. Iceland has fought the virus together, adopted individual responsibility following strict measures when needed. This nation has faced natural disasters before and it this in our DNA to stick together in times like this. We are very optimistic that we will bring the current situation back to normal soon. We have learnt a valuable lesson and hopefully grown as a society so, in the end, I am optimistic for the future.

Categories
Greinar

Öflug byggða­stefna

Deila grein

30/09/2020

Öflug byggða­stefna

Það er á­nægju­legt að sjá og meta fram­gang byggða­á­ætlunar það sem af er og ég tel að vel hafi tekist til bæði við fram­kvæmd og fyrir­komu­lag á­ætlunarinnar. Vel hefur gengið að sam­þætta byggða­sjónar­mið við aðrar stefnur og á­ætlanir ríkis og sveitar­fé­laga: byggða­gler­augun eru nú sett upp á f leiri stöðum en áður hefur verið. Vissu­lega mætti vera meira fjár­magn úr að spila en það fé sem til ráð­stöfunar er hefur verið vel nýtt.

Einnig hefur tekist vel til við að virkja marga aðila þvert á hrepps­mörk, stjórn­sýslu­stig og mála­flokka, og sveitar­stjórnar­stigið er mun betur tengt við fram­kvæmd byggða­á­ætlunar en áður. Það var hár­rétt á­kvörðun að sam­þætta byggða- og sveitar­stjórnar­mál undir einum ráð­herra. Þegar horft er yfir sviðið og farinn veg tel ég full­ljóst að sveitar­stjórnar- og byggða­mál verði ekki að­skilin héðan í frá.

Loft­brúin (Skoska leiðin) er ein mikil­vægasta byggða- og sam­göngu­að­gerð síðari ára. Loft­brúin veitir 40% af­slátt af heildar­far­gjaldi fyrir allt að sex flug­leggi á ári og er mark­miðið að bæta að­gengi íbúa á lands­byggðinni sem búa fjarri höfuð­borginni að mið­lægri þjónustu. Ljóst er að hér er um mikið rétt­lætis­mál að ræða fyrir þá sem búa fjarri höfuð­borginni og bæði vilja og þurfa að sækja þjónustu þangað. Það er því sér­stak­lega á­nægju­legt að Loft­brúin sé nú orðin að veru­leika og komin til fram­kvæmda.

Í byrjun sumars hélt byggða­mála­ráð góðan um­ræðu­fund um endur­skoðun byggða­á­ætlunar, hvar við stöndum og hvert beri að stefna til fram­tíðar. Það var mjög gott að fá yfir­lit yfir byggða­stefnu og að­gerðir á Norður­löndunum. Við endur­skoðun byggða­á­ætlunar er mikil­vægt að skoða sér­stak­lega hvaða að­gerðir eru að skila árangri og byggja á­fram á þeim verk­efnum sem hafa þótt reynast vel.

Um leið er ljóst að sveitar­stjórnar­fólk um land allt lætur sig byggða­mál varða og það þurfum við líka að gera hér á höfuð­borgar­svæðinu. Byggða­stefna á að ná til landsins alls, en ekki bara til veikustu byggðar­laganna eins og áður var. Það er mikil­vægt fyrir okkur sem munum nú bera á­byrgð á því fyrir hönd ráð­herra og ríkis­stjórnar að endur­skoða byggða­á­ætlun og tryggja að hún verði það verk­færi sem byggðir landsins hafa þörf fyrir.

Við höfum úr miklu að moða og höldum glöð til móts við verk­efnið. Að lokum vil ég hvetja alla lands­menn, nær og fjær, til að taka þátt í því opna sam­ráðs­ferli sem nú stendur yfir. Mótum saman nýja og öfluga byggða­stefnu fyrir landið.

Ágúst Bjarni Garðarsson, formaður byggðamálaráðs.

Greinin birtist fyrst í Fréttablaðinu 30. september 2020.

Categories
Greinar

Stöndum vörð um fjöl­skyldur og sam­fé­lag!

Deila grein

29/09/2020

Stöndum vörð um fjöl­skyldur og sam­fé­lag!

Þann 22. ágúst 2019 skipaði Ásmundur Einar Daðason, félags- og barnamálaráðherra, nefnd í tengslum við heildarendurskoðun laga um fæðingar- og foreldraorlof. Frumvarp nefndarinnar var svo kynnt til umsagnar í samráðsgátt stjórnvalda þann 23. september sl. Nokkur umræða hefur skapast um niðurstöðu nefndarinnar hvað varðar skiptingu orlofs, en nefndin leggur til að sjálfstæður réttur hvors foreldris verði sex mánuðir, en foreldrum verði þó heimilt að framselja einn mánuð sín á milli.

Í aðsendri grein í Morgunblaðinu heldur Vilhjálmur Árnason, þingmaður Sjálfstæðisflokksins, því fram að frumvarp nefndarinnar sé aðför að fæðingarorlofskerfinu. Hann stingur uppá því að áfram verði þrír mánuðir til ráðstöfunar fyrir hvort foreldri og sex mánuðir til skiptana. Halldóra Mogensen, þingmaður Pírata, hefur einnig gert tillögu nefndarinnar að umfjöllunarefni sínu og segir að “óþolandi forræðishyggja og ósveiganleiki mun bara koma til með að bitna á börnum og fjölskyldum”. Þá hefur Anna Kolbrún Árnadóttir, þingmaður Miðflokksins, lýst því yfir að Miðflokkurinn muni leggja fram tillögu þess efnis að foreldrar eigi rétt til sameiginlegs fæðingarorlofs í tólf mánuði og geti skipt þeim með sér eins og þeim hentar. Rétt er að benda á að Vilhjálmur, Halldóra og Anna Kolbrún eru fulltrúar sinna flokka í velferðarnefnd Alþingis.

Innan nefndar um heildarendurskoðun laganna skapaðist opin og gagnleg umræða um það hvernig best væri að hátta skiptingu orlofs milli foreldra. Við vinnu nefndarinnar fékk hún til sín fulltrúa ýmissa hagsmunahópa sem og fræðasamfélagsins og tel ég frumvarpið í heild sinni bera þess vitni. Fulltrúar í nefndinni voru sammála um að mikilvægt væri að hafa sjálfstæðan rétt foreldra sem jafnastan og fyrir því eru margvísleg rök. Ber að nefna að niðurstöður rannsókna sýna ótvírætt fram á að sem jöfnust skipting fæðingarorlofs milli foreldra hefur margvísleg jákvæð áhrif á börn, fjölskyldur og samfélag.

Eitt meginmarkmið frumvarpsins er að tryggja barni samvistir við báða foreldra. Ljóst er að ef meirihluti fæðingarorlofsins væri sameiginlegur væri barni ekki endilega tryggð samvist nema við annað foreldrið. Enda sýna rannsóknir eindregið fram á að feður taka síður orlof eftir því sem framseljanlegur tími er lengri. Hagurinn af jöfnum sjálfstæðum rétti foreldra er ríkur. Má nefna að feður verða virkari við uppeldi barna sinna og treysta sér frekar til þess að taka ákvarðanir sem varða framtíð þeirra. Virkni foreldra við uppeldi barna sinna leiðir til þess að börn leiti frekar til foreldra seinna á lífsleiðinni með erfið mál. Af þessu leiðir betra samband og sterkari tengsl milli barns og foreldris. Þá er afar athyglisvert að nefna að lífslíkur feðra sem taka orlof er marktækt lengri en þeirra sem ekki taka orlof.

Fyrstu mánuðirnir og árin í lífi barns eru í senn krefjandi og gefandi tími fyrir foreldra þess. Foreldrar þurfa að takast á við nýjar áskoranir og feta ótroðnar slóðir í parasambandinu. Ef skoðuð er tölfræði þá kemur í ljós að skilnaðir eru algengir þegar börn eru á aldrinum 1-2 ára og um 60% allra skilnaða verða á fyrstu æviárum barna. Afleiðingarnar eru margvíslegar á líf þeirra einstaklinga sem um ræðir. Í þessu samhengi er nauðsynlegt að hafa í huga að sýnt hefur verið fram á að það hafi verndandi áhrif fyrir parasambandið að feður séu virkir í töku fæðingarorlofs til jafns við mæður.

Rannsóknir hafa sýnt fram á mikilvægi þess að einstæðir foreldrar deili álagi og ábyrgð á uppeldi barna sinna. Þannig leiðir aukin taka fæðingarorlofs einstæðra feðra og virk þáttaka þeirra í umönnun barna sinna til sterkari fjárhagslegrar stöðu einstæðra mæðra. Jafn sjálfstæður réttur til orlofs er mikilvægur þáttur í því að brjóta niður hlekki fjárhagslegrar og félagslegrar einangrunar.

Annað markmið laganna er að gera foreldrum kleift að samræma fjölskyldu- og atvinnulíf. Staðreyndin er sú að jafn sjálfstæður réttur foreldra jafnar aðstöðumun kynjanna og styrkir aðstöðu foreldra gagnvart vinnuveitendum. Þá sýna rannsóknir skýrt fram á að jöfn skipting orlofs dregur marktækt úr kynbundnum launamun. Ef við skoðum samþættingu brjóstagjafar og atvinnulífs þá felur frumvarp nefndarinnar það í sér að foreldri hafi nú í fyrsta sinn sex mánaða sjálfstæðan rétt til orlofs. Þetta tryggir rétt kvenna gagnvart atvinnurekendum til að uppfylla lágmarkskröfur Alþjóðaheilbriðismálastofnunarinnar hvað varðar brjóstagjöf.

Ég má til með að nefna að Kvenréttindafélag Íslands hefur lengi barist fyrir jafnri skiptingu réttinda foreldra í fæðingarorlofi og hefur lýst yfir að endurskoðun núgildandi laga sé löngu tímabær. Þá sýnir félagið einnig mikla framsýni í afstöðu sinni að réttindum á vinnumarkaði eigi ekki að deila með öðrum.

Ég tel mikilvægt að það komi fram að það frumvarp sem nú er í samráðsgátt stjórnvalda er í samræmi við stjórnarsáttmála ríkisstjórnarinnar þar sem rík áhersla er lögð á jafnrétti kynjanna og að markviss skref verði tekin til þess að útrýma kynbundnum launamun. Þá er mikilvægt að hafa í huga að engin vísindaleg rök mæla með mikilli tilfærslu orlofs milli foreldra. Þvert á móti hefur verið sýnt fram á mikilvægi sjálfstæðra óframseljanlegra réttinda.

Frumvarpið er stórt skref í átt að betra samfélagi. Það veitir börnum og foreldrum lengri tíma til samvista og gefur foreldrum jöfn tækifæri til að njóta sín í bæði fjölskyldu- og atvinnulífi.

Stöndum vörð um fjölskyldur landsins og byggjum betra samfélag til framtíðar.

Friðrik Már Sigurðsson, formaður nefndar um heildarendurskoðun laga nr. 95/2000, um fæðingar- og foreldraorlof.

Greinin birtist fyrst á visir.is 28. september 2020.

Categories
Greinar

Dagur norrænu grannríkjanna í vestri

Deila grein

24/09/2020

Dagur norrænu grannríkjanna í vestri

Vestn­or­ræna deg­in­um, sem hald­inn er hátíðleg­ur 23. sept­em­ber ár hvert, voru gerð góð skil með veg­legri dag­skrá í Nor­ræna hús­inu á dög­un­um. Mark­mið dags­ins er að styrkja og gera sýni­legt menn­ing­ar­sam­starf milli Fær­eyja, Græn­lands og Íslands. Í ár var áhersl­an á menn­ingu, sjálfs­mynd og tungu­mál og hvernig við not­um móður­málið í skap­andi aðstæðum.

Veiga­mik­ill þátt­ur í hátíðahöld­um dags­ins var að staldra við og fara yfir hvaða þýðingu vestn­or­ræna sam­starfið hef­ur. Það eru ákveðnir þætt­ir sem tengja lönd­in sam­an sem öll hafa það sam­eig­in­legt að vera eyríki sem nýta mögu­leika nátt­úr­unn­ar um leið og þau tak­ast af æðru­leysi á við áskor­an­ir sem henni fylgja. Íbúar vestn­or­rænu ríkj­anna hafa all­ir móður­mál sem talað er af fá­menn­um hópi fólks sem und­ir­strik­ar sér­stöðu þeirra.

Sögu­leg og menn­ing­ar­leg tengsl

Það er mik­il­vægt sem aldrei fyrr að horfa inn á við og halda á lofti góðu og nánu sam­starfi milli vestn­or­rænu ríkj­anna. Sam­starf þjóðanna er reist á sögu­leg­um og menn­ing­ar­leg­um tengsl­um ásamt sam­eig­in­leg­um hags­mun­um í efna­hags­mál­um og um­hverf­is­mál­um. Vestn­or­ræna ráðið hef­ur á liðnum árum lagt höfuðáherslu á um­hverf­is­mál, menn­ing­ar­mál, sjáv­ar­út­vegs­mál, sam­göng­ur og viðskipta­mál. Unnið hef­ur verið mark­visst að því að efla stöðu Íslands sem tengipunkts á sviði sam­göngu- og ferðamála á þessu svæði. Einnig hef­ur mik­il­vægi þess að efla tengsl við ná­granna­lönd vestn­or­rænu land­anna í austri og vestri með upp­bygg­ingu skipu­lagðrar svæðis­sam­vinnu á Norðvest­ur-Atlants­hafs­svæðinu í huga sýnt sig að bera ávinn­ing fyr­ir hlutaðeig­andi aðila.

Aukið sam­starf á ýms­um sviðum

Á und­an­förn­um mánuðum, á tím­um Covid-19, hef­ur komið í ljós hversu þýðing­ar­mikið vestn­or­rænt sam­starf er lönd­un­um. Fær­eyj­ar voru meðal fyrstu landa til að opna á kom­ur farþega frá Íslandi, sem var mik­il­vægt fyrsta skref í af­námi ferðahindr­ana milli Norður­landaþjóðanna. Þegar að því kem­ur að við náum yf­ir­hönd­inni í bar­átt­unni við þenn­an vá­gest ætti það að vera æski­legt fyr­ir lönd­in þrjú að vinna sam­an í að efla ferðamennsku á svæðinu. Það hef­ur sýnt sig að svæðið allt hef­ur mikið aðdrátt­ar­afl fyr­ir ferðafólk.

Þá hafa for­send­ur fyr­ir aukn­um flutn­ingi á vör­um og fólki aldrei verið betri meðal nor­rænu grann­ríkj­anna í vestri. Nú sjást vör­ur frá Íslandi í hill­um dag­vöru­versl­ana í Nuuk, í fram­haldi af sam­starfi Eim­skips og Royal Arctic Line, þar sem fé­lög­in skipta með sér plássi í skip­um sín­um í sigl­ing­um á milli Græn­lands, Íslands, Fær­eyja og Skandi­nav­íu. Þá verða nýju flug­vell­irn­ir þrír á Græn­landi ekki aðeins hags­bót fyr­ir Græn­land og Græn­lend­inga held­ur allt vestn­or­ræna svæðið.

Á tím­um sem þess­um eru heil­brigðismál og geta heil­brigðis­kerfa til að tak­ast á við erfið verk­efni og áföll of­ar­lega í huga okk­ar allra. Við von­umst eft­ir auknu vestn­or­rænu sam­starfi um heil­brigðismál. Þá þarf að huga að hags­mun­um ungs fólks á vestn­or­ræna svæðinu. Vinna þarf bet­ur að því að auka sam­starf og sam­gang ungs fólks og þar skipta sköp­um mögu­leg mennt­unar­úr­ræði þvert á lönd­in.

Miðjan fær­ist nær vestn­or­rænu sam­starfi

Á síðasta ári í for­mennskutíð Íslands í Nor­rænu ráðherra­nefnd­inni var samþykkt ný stefnu­mörk­un um þróun Atlants­hafs­sam­starfs­ins, sem hef­ur hlotið yf­ir­skrift­ina NAUST. Það fel­ur í sér nán­ara sam­starf milli Fær­eyja, Græn­lands, Íslands og strand­lengju Nor­egs frá Roga­landi til Finn­merk­ur. Hér er kom­inn veg­vís­ir fyr­ir sam­starfið í heild sinni og stuðlar að því að efla tengsl og sam­skipti á svæðinu. Stefnu­mörk­un­in er enn ein viðbót­in við hið far­sæla og mik­il­væga vestn­or­ræna sam­starf og það er mik­il­vægt að leita leiða til að efla það enn frek­ar. En for­gangs­röðun verk­efna inn­an ramma NAUST bygg­ist á vel­ferðar- og jafn­rétt­is­mál­um, mál­efn­um hafs­ins og bláa hag­kerf­is­ins, orku­mál­um, sam­göng­um og björg­un á sjó, sjálf­bærni í ferðaþjón­ustu og menn­ing­ar­mál­um. Því má segja að miðjan fær­ist nær hinu vestn­or­ræna sam­starfi.

Sig­urður Ingi Jóhannsson, sam­starfs­ráðherra Norður­landa og

Silja Dögg Gunnarsdóttir, for­seti Norður­landaráðs.

Greinin birtist fyrst í Morgunblaðinu 24. september 2020.

Categories
Greinar

Innflutningur landbúnaðarvara – Hvað er í gangi?

Deila grein

24/09/2020

Innflutningur landbúnaðarvara – Hvað er í gangi?

Komið hefur í ljós að ósamræmi er milli talna um útflutning landbúnaðarvara frá ESB til landsins og tölum um innflutning í gögnum Hagstofu Íslands. Þessi munur kallar á skýringar og er í raun mjög alvarlegur ef satt reynist.

Samkvæmt opinberum gögnum frá ESB virðast tölur um útflutning landbúnaðarvara frá ESB til Ísland hærri en kemur fram í innflutningsgögnum Hagstofunnar. Hér er um töluverðan mun að ræða sem telst jafnvel í hundruðum tonna í ákveðnum tollflokkum á þriggja ára tímabili. Til dæmis er misræmið á innflutningi á unnum kjötvörum 1.673 tonn. Hér eru að rísa heilu fjallgarðarnir á milli þess traust sem ætti að ríkja á milliríkjasamningum og eftirliti með þeim. Þetta misræmi á ekki að vera til staðar, í milliríkjasamningum um landbúnaðarvörur eru allar reglur skýrar hvað varðar innflutning á lægri eða engum tollum, hvað er því í gangi? Hér eru miklir hagsmunir í húfi, störf innanlands auk tapaðra tekna fyrir ríkissjóð. Það eru sameiginlegir hagsmunir bænda, neytenda og innflutningsaðila að það ríki heiðarleiki um viðskipti sem þegar hefur verið samið um. Rétt skal vera rétt það er óásættanlegt að hér sé verið að brjóta þær leikreglur sem eiga að ríkja og bæði lög og reglur eru skýr með það

Herða þarf eftirlit

Íslenskir bændur verða hér fyrir miklu tjóni og má það rekja til skorts á eftirliti með innflutningi. Slakt eftirlit veldur einnig tekjutapi fyrir ríkissjóð. Óvissan skapar tortryggni og því verður varla séð að ástæða sé til að slaka á frekari tollvernd á landbúnaðarvörum. Því eru allir að tapa og ekki síst neytendur.

Tollfrjáls frjálshyggja

Tollar á matvælum og umræða um þá er reglulega tekin upp. Valinkunnir talsmenn frjálshyggjunnar bera sig aumlega undan tollvernd á íslenskum landbúnaðarafurðum og má skilja að hér sé um séríslenska tegund um að ræða líkt og íslenska sauðkindin. Það þurfi bara að spýta í lófana og fara í markaðsátak og nýsköpun og þá sé fullkomnum markaðsheimi borgið. Það er staðreynd að síðan tollar voru lækkaðir eða felldir niður á innfluttu grænmeti þá hefur markaðshlutdeild íslensks grænmetis minnkað hér innanlands þrátt fyrir markaðsátak íslenskra grænmetisbænda.

Ástæða tollverndar

Tollar á landbúnaðarvörum þekkjast út um allan heim og þjóðir setja toll á til að vernda sína framleiðslu. Það er engum sama um hvort að innlend matvælaframleiðsla á sér stað eða ekki. Til að mynda er Evrópusambandið mikið tollabandalag þar sem innri markaðurinn er eitt svæði og lönd utan hans annað. Íslendingar hafa ákveðna tollfrjálsa innflutningskvóta inn á ESB-markaðinn fyrir skyr, lambakjöt, unninn lax og fleira. Tollar á vörur umfram kvótana eru settir af ESB til að verja eigin framleiðslu, hagkerfi og tryggja að bændur og úrvinnslugeirinn á þessu svæði hafi ákveðið öryggi fyrir sína framleiðslu. Ísland hefur svo samið um aðra kvóta á móti. Til viðbótar er almennt tollfrelsi á vörum hingað inn mun umfangsmeira en inn til Evrópusambandsins. Íslenskar landbúnaðarvörur eru í mörgum tilvikum að keppa við vörur sem njóta hárra styrkja í framleiðslulandinu og einnig tollverndar þeim megin. Það er rangtúlkun að halda því fram að tollvernd hérlendis sé eitthvað séríslenskt fyrirbæri.

Mikilvægi tollverndar fyrir íslenska framleiðslu

Tollvernd er íslenskri framleiðslu mikilvæg og er stuðningur til að standast samkeppni við innflutningi frá löndum sem fá jafnvel mikinn stuðning í öðru formi við sína framleiðslu. Hún er til að jafna aðstöðuna. Tollar eru og verða til staðar á meðan við lifum ekki í hinum fullkomna heimi frjálsra viðskipta. Sá tími mun seint koma því að samkeppnishæfni þjóða og hlutfallslegir yfirburðir þeirra eru mjög ólík. Á Íslandi vinna þúsundir við matvælaframleiðslu. Fólk sem skilar sköttum og skyldum til þjóðarbúsins auk fyrirtækjanna sem eru innan þessa geira. Á komandi mánuðum þurfum við sem aldrei fyrr að verja störf og skapa ný störf og huga að nýsköpun í innlendri matvælaframleiðslu. Auka ætti því tollvernd á íslenskri framleiðslu og standa svo við hana fremur en að horfa upp á þessi vinnubrögð sem enginn græðir á.

Halla Signý Kristjánsdóttir, alþingismaður Framsóknarflokksins.

Greinin birtist fyrst á visir.is 23. september 2020.

Categories
Greinar

Þjóðarleikvangar fyrir þjóðina

Deila grein

23/09/2020

Þjóðarleikvangar fyrir þjóðina

Tími innviðafjár­fest­inga er runn­inn upp. Slík­ar fjár­fest­ing­ar snú­ast um fleira en vegi og brýr, því innviðir sam­fé­lags­ins eru marg­ir og sam­fléttaðir. Hug­mynd­ir um langþráðar fram­kvæmd­ir við Mennta­skól­ann í Reykja­vík eru loks­ins að raun­ger­ast, grein­ing á hús­næðisþörf fyr­ir iðn- og tækni­mennt­un er á loka­metr­un­um og und­ir­bún­ing­ur vegna nýs Lista­há­skóla er í full­um gangi. Unnið er að framtíðar­skip­an Nátt­úru­m­inja­safns Íslands og Hús ís­lensk­unn­ar hef­ur þegar tekið á sig mynd.

Um ára­tuga­skeið hef­ur þjóðin átt sér þann draum að byggja þjóðarleik­vanga fyr­ir íþrótt­astarf í land­inu. Slíkt er löngu tíma­bært, enda nú­ver­andi mann­virki úr sér geng­in og stand­ast ekki kröf­ur alþjóðlegra íþrótta­sam­banda. Þannig upp­fyll­ir ekk­ert íþrótta­hús hér­lend­is lág­marks­kröf­ur sem gerðar eru í alþjóðakeppn­um í hand­knatt­leik eða körfuknatt­leik. Laug­ar­dals­höll­in kemst næst því, en þar er gólf­flöt­ur of lít­ill, rými fyr­ir áhorf­end­ur of smátt og auka­rými fyr­ir ýmsa þjón­ustu ekki til staðar. Alþjóðasam­bönd hafa þegar gefið okk­ur gula spjaldið vegna aðstöðuleys­is, og ef ekk­ert verður að gert gæti það rauða fylgt í kjöl­farið.

Svipaða sögu er að segja um Laug­ar­dalsvöll­inn, sem er einn elsti þjóðarleik­vang­ur í Evr­ópu. Líkt og hand­bolta- og körfu­bolta­fólkið okk­ar hef­ur knatt­spyrnu­landsliðið náð undra­verðum ár­angri, bæði í kvenna- og karla­flokki. Það er þó ekki vell­in­um að þakka, sem líkt og Laug­ar­dals­höll­in stenst ekki kröf­ur sem gerðar eru í alþjóðleg­um mót­um. Aðfinnsl­urn­ar eru svipaðar; völl­ur­inn er lít­ill, áhorf­endaaðstaða óviðun­andi og skort­ur er á rým­um fyr­ir ýmsa þjón­ustu. Þá hafa keppn­is­tíma­bil í alþjóðleg­um mót­um lengst og þörf­in fyr­ir góðan völl því brýnni en nokkru sinni fyrr.

Eft­ir ára­tuga draum­far­ir sést nú til lands. Tveir starfs­hóp­ar – ann­ar vegna inn­iíþrótta og hinn vegna knatt­spyrnuiðkun­ar – hafa skilað grein­ingu á ólík­um sviðsmynd­um, kost­um, göll­um, ávinn­ingi og áhættu af ólík­um leiðum. Þannig er stór hluti und­ir­bún­ings­vinn­unn­ar kom­inn vel á veg og hægt er að taka næstu skref. Fram und­an er að tryggja fjár­mögn­un, ráðast í hönn­un og grípa skófl­una og byggja framtíðarleik­vanga fyr­ir landslið Íslend­inga.

Þótt meg­in­mark­miðið sé að byggja utan um og yfir íþrótt­a­starfið er mik­il­vægt að þjóðin öll finni sig í nýj­um þjóðarmann­virkj­um. Að hún sé vel­kom­in í mann­virk­in árið um kring, en þau standi ekki tóm og safni bæði kostnaði og ryki. Það má gera með ýms­um hætti; 1) bjóða sér­sam­bönd­um, stök­um fé­lög­um og skól­um vinnu- og æf­ingaaðstöðu, 2) hugsa fyr­ir viðburðahaldi strax á hönn­un­arstigi og tryggja að al­menn­ing­ur, sér í lagi börn, geti notið og prófað ólík­ar íþrótt­ir. Þjóðarleik­vang­ar eiga að iða af lífi frá morgni til kvölds, eigi þeir að standa und­ir nafni.

Lilja Dögg Al­freðsdótt­ir, mennta- og menn­ing­ar­málaráðherra og varaformaður Framsóknar.

Greinin birtist fyrst í Morgunblaðinu 22. september 2020.