„Virðulegi forseti. Covid-faraldurinn kom til okkar eins og þruma úr heiðskíru lofti, líkt og komið hefur verið inn á í umræðum hér. Ríkisstjórnin hefur brugðist við af festu í öllum aðgerðum sem gripið hefur verið til. Mörg þeirra verkefna sem við öll í þessu samfélagi höfum verið að vinna að höfum við þurft að framkvæma í breyttri mynd eða leggja til hliðar vegna Covid-19. Hjá ríkisstjórninni hefur allur tími verði nýttur í að bregðast við faraldrinum, tryggja þjónustu og verja fólk og fjölskyldur í viðkvæmri stöðu. Framsóknarflokkurinn og ég höfum lagt áherslu á það að verja hópa í viðkvæmri stöðu. Það höfum við gert innan félagsmálaráðuneytisins. Það hefur menntamálaráðherra gert innan menntamálaráðuneytisins og sveitarstjórnarráðherra innan sveitarstjórnarráðuneytisins.

Sem ráðherra félagsmála get ég sagt að við unnum eftir því kerfi í gegnum kórónufaraldurinn að tryggja samvinnu og samstarf á milli allra aðila sem voru að þjónusta viðkvæma hópa í samfélaginu. Með samvinnu við sveitarfélög og með samvinnu við frjáls félagasamtök tókst í gegnum faraldurinn síðasta vetur að tryggja, því sem næst, þjónustu við alla viðkvæma hópa í íslensku samfélagi. Ég vil þakka hinu öfluga starfsfólki sem hefur staðið í framlínunni, ekki bara í heilbrigðiskerfinu heldur líka í félagsþjónustunni, í þjónustu við viðkvæma hópa við afar krefjandi aðstæður. Það hefur staðið vaktina í sveitarfélögum landsins og gerir það enn þá núna þegar veiran er að skjóta sér niður á nýjan leik.

Í viðkvæmum hópum í samfélagi okkar er fólk í viðkvæmri stöðu. Þetta eru kannski ekki háværustu hóparnir í samfélaginu en þetta er fólk sem þarf, miklu meira en við sem erum í þessum þingsal, á eðlilegri rútínu að halda. Það þarf að geta sinnt eðlilegu lífi, mætt í vinnuna og á þá staði sem það þarf í daglegu lífi. Þetta fólk þurfti að þola mikla félagslega einangrun síðasta vetur. Við höfum eytt um 6 milljörðum kr. af almannafé til að tryggja félagslegar úrbætur fyrir þessa hópa núna í sumar og á vormánuðum og þeim fjármunum er einkar vel varið. Ég vil líka segja að viðkvæmir hópar mega ekki við því að veiran skjóti niður rótum á nýjan leik þannig að fólk þurfi að loka sig inni í allan vetur, eins og það þurfti að gera síðasta vetur.

Hvað varðar vinnumarkaðinn þá höfum við farið í margvíslegar aðgerðir í vinnumarkaðsmálum og munum halda áfram á þessum þingstubbi að ræða frekari aðgerðir. Við munum halda áfram á þingvetrinum sem fram undan er að ræða aðgerðir hvað þetta snertir; hlutabótaúrræðið, greiðslur til fólks sem fer í sóttkví og sumarstörfin sem við sköpuðum á nýliðnu sumri. Það tókst að skapa þrisvar sinnum fleiri sumarstörf en gert var eftir efnahagshrunið og náðist ekki að fylla í öll sumarstörfin fyrir námsmenn. Við erum að undirbúa aðgerðir sem ræddar verða í þinginu er varða námsúrræði fyrir þá sem hafa verið langtímaatvinnulausir og við munum þurfa að ráðast í frekari aðgerðir. En þegar menn segja að ríkisstjórnin hafi ekki notað sjóði almennings til að grípa fólkið og fjölskyldurnar sem hafa misst vinnuna þá er það beinlínis rangt. Á yfirstandandi ári munu yfir 70 milljarðar af almannafé renna í gegnum atvinnuleysistryggingar til fólks, til heimila, sem hefur misst vinnuna. Til samanburðar runnu á síðasta ári rúmlega 20 milljarðar í atvinnuleysistryggingar og 24 milljarðar á árinu 2009. Það fer þrisvar sinnum hærri upphæð núna í það að grípa fólk, grípa fjölskyldur.

Síðan vil ég segja að þessi veira er ólíkindatól, eins og komið hefur fram. Kannski er best fyrir okkur að viðurkenna að við erum ekki með öll svörin. Við vitum ekki hvað morgundagurinn ber í skauti sér. Þess vegna er lykilatriði að halda áfram að vera snögg að bregðast við, vera tilbúin að endurskoða ákvarðanir og taka aðra stefnu ef veiran fer að haga sér öðruvísi. Það hefur ríkisstjórnin haft að leiðarljósi. Það hef ég haft að leiðarljósi og það eigum við að hafa að leiðarljósi á komandi vetri.“

Ræða Ásmundar Einars Daðasonar, félags- og barnamálaráðherra, á Alþingi 27. ágúst 2020.

„Virðulegur forseti. Nú reynir á íslenskt samfélag en ég er sannfærð um að okkur takist að ná utan um þá áskorun sem farsóttin er. Mín meginmarkmið sem ráðherra mennta- og menningarmála eru að standa vörð um skólahald í landinu og styrkja menningu og íþróttir. Ég er sannfærð um að það takist.

Í vor tókst okkur að halda menntakerfinu gangandi. Ísland var eitt fárra ríkja sem vann það afrek. Ljóst er að skólastjórnendur, kennarar, nemendur og foreldrar lögðu mikið á sig til að halda úti skólastarfi. Leiðarljósið í þeirri vinnu var velferð nemenda. Það var mjög ánægjulegt að sjá nemendur útskrifast og halda áfram. Það gladdi hjarta mitt mjög mikið að sjá að á Íslandi væri hægt að gera þessa hluti á sama tíma og skólabörn víða í veröldinni hafa ekki komið inn í skólana sína frá því í febrúar. Það er hryllileg tilhugsun. Hér á landi höfum við náð að halda utan um grunnstoðir þessa samfélags. Auðvitað eru áskoranir og við vitum að það fylgir þessari farsótt.

Fyrsti skóladagur vetrarins markar nýtt upphaf í huga nemenda en í þetta sinn er upphaf skólaársins einnig tákn um vilja, þrek og samhug þeirra sem bera ábyrgð. Við munum gera það sem þarf til að tryggja fjármagn inn í menntakerfið og að skólahald verði fyrir sem minnstri röskun. Við sjáum öll hversu viðkvæm staðan er en við verðum öll að vinna í sameiningu og samvinnu. Ég hef verið í mikilli samvinnu við öll skólastig landsins og er stolt af skólafólki okkar og kennaraforystu. Á næstunni mun ég kynna nýja menntastefnu fyrir Ísland en tilgangur hennar er að móta öflugt og sveigjanlegt menntakerfi sem nær til framtíðarinnar.

Virðulegur forseti. Ljóst er að það hefur reynt á menninguna og íþróttirnar. Stjórnvöld gripu strax til aðgerða með því að veita aukið fjármagn til menningarmála og íþrótta. Ég vil nefna að við erum áfram að vinna með þá stöðu. Það er ljóst að við þurfum að fara í frekari aðgerðir og mig langar að nefna að við erum að skoða listasjóð sem gæti náð til listamanna sem hafa misst tekjurnar tímabundið. Þarna erum við að horfa í átt til annarra Norðurlanda. Auðvitað hefur það líka verið tilkynnt að hlutabótaleiðin hefur verið framlengd. Hún hefur verið að nýtast listamönnum afar vel og það er gott að við séum með slík úrræði til að styðja betur við samfélagið okkar. Það sama á við um íþróttirnar. Auðvitað viljum við geta mætt og stutt okkar lið og við erum að vonast til þess að þær aðgerðir sem við höfum gripið til verði til þess að von bráðar getum við mætt á völlinn til þess. Við erum að gera allt sem við mögulega getum til að tryggja að íþróttastarf í landinu nái að halda áfram og að börnin okkar geti sótt æfingar sínar. Við erum ekki bara að gera allt sem við mögulega getum til þess að verja grunnstoðir samfélagsins heldur líka til að efla þær. Ég er sannfærð um að við munum ná utan um þessa stöðu, tryggja öflugt skólahald og líka sækja fram á sviði menningar og íþrótta.“

Ræða Lilju Daggar Alfreðsdóttur, mennta- og menningarmálaráðherra og varaformanns Framsóknar á Alþingi 27. ágúst 2020.

Virðulegi forseti.

Í viðtali í síðustu viku sagði yfirlæknir ónæmisdeildar Landspítalans, með leyfi forseta: „Það sem gerist er að það verður þessi gríðarlega samvinna og samskipti. Okkar fremstu vísindamenn á alþjóðavísu og fyrirtæki á þessum markaði fara að deila upplýsingum. Þetta er einstakt – sigur fyrir mannkynið, ef ég má orða það sem svo“.

Það viðhorf er orðið ríkjandi að samvinnan og samskiptin muni leiða okkur út úr þessu ástandi sem ríkir í heiminum um þessar mundir. Þetta er viðhorf sem er inngróið í stefnu Framsóknar enda hefur flokkurinn í gegnum tíðina verið boðberi samvinnunnar sem leysir úr læðingi helstu framfaramál í sögu þjóðarinnar.

Heimsfaraldur kórónuveirunnar hefur fært okkur mörg og stór verkefni. Hver hefði ímyndað sér fyrir ári síðan að fara þyrfti í aðgerðir til að tryggja flugsamgöngur til landsins, tryggja almenningssamgöngur milli svæða, heimila sérstaklega fjarfundi hjá sveitarstjórnum því fólk gæti ekki komið saman,  og margt fleira má telja upp. Þá má ekki gleyma því að í miðju kófinu í vor voru samþykkt lög og þingsályktanir um samgönguverkefni sem að heildarumfangi nema 900 milljörðum króna næstu 15 árin. Í því felast störf, meira umferðaröryggi og aukin lífsgæði um landið allt.

Það sem stendur upp úr í mínum huga er þó sú samheldni sem hefur einkennt viðbrögð þjóðarinnar. Fólk hefur tekið höndum saman um að berjast við veiruna þótt það hafi kostað fórnir, bæði efnahagslegar og hvað varðar breytingu á daglegu lífi fólks. En líkt og þjóðin hefur staðið með sóttvarnaryfirvöldum þá mun Framsókn og þessi ríkisstjórn standa með þjóðinni. Nú er mikilvægasta verkefnið að verja störf og skapa störf – fjölbreytt störf um allt land því áfall ferðaþjónustunnar er áfall landsbyggðanna. Í viðbragðinu nú leika tvö ráðuneyti Framsóknar lykilhlutverk, félags- og barnamálaráðuneytið og mennta- og menningarmálaráðuneytið sem tryggja velferð okkar og skapa tækifæri okkar fyrir framtíðina.

Stærsta ákvörðun, sú langstærsta, sem þessi ríkisstjórn hefur tekið er ákvörðunin um að mæta þessari kreppu ekki með skattahækkunum eða niðurskurði heldur með sókn. Við sækjum fram með auknum fjárfestingum ríkisins á sama tíma og við grípum þá sem lenda tímabundið í hremmingum vegna atvinnumissis. Þetta getur þessi ríkisstjórn af því hún hefur breiða skírskotun. Hún er ríkisstjórn jafnvægis og með þessu jafnvægi hefur okkur tekist að ná samstöðu um að breyta námslánakerfinu, barnamálakerfinu, húsnæðiskerfinu, samgöngukerfinu – svo nokkur mál Framsóknar séu nefnd.

Heimsfaraldurinn getur leitt til sundrungar og átaka en líkt og þegar kemur að því að ráða niðurlögum veirunnar sjálfrar þá þurfum við samvinnu til að byggja upp sterkara samfélag. Framsókn mun hér eftir sem hingað til vinna að sátt um framþróun samfélagsins. Sú sátt verður ekki til með öfgum til hægri eða vinstri. Framtíðin ræðst á miðjunni.

Ræða Sigurðar Inga Jóhannssonar, samgöngu- og sveitarstjórnarráðherra og formanns Framsóknar á Alþingi 27. ágúst 2020.

Ásmundur Einar Daðason, félags- og barnamálaráðherra, fékk samþykkit í ríkisstjórn í dag frumvarp um breytingu á lögum er varða vinnumarkaðinn til að mæta efnahagslegum áhrifum Covid-19 heimsfaraldursins.

„Ég held að okkur sé það öllum ljóst að það óvissuástand sem nú ríkir á vinnumarkaði muni vara lengur en við gerðum ráð fyrir í fyrstu og við getum gert ráð fyrir því að fjöldaatvinnuleysi muni dragast á langinn. Það er því gríðarlega mikilvægt að við tryggjum stöðu heimilanna við þessar krefjandi aðstæður og stöndum með fjölskyldum landsins, og það erum við að gera með þessum aðgerðum,” segir Ásmundur Einar Daðason, félags-og barnamálaráðherra.

• Réttur til tekjutengdra atvinnuleysisbóta fara úr þremur mánuðum í sex mánuði, enda séu ákveðin skilyrði uppfyllt.

• Hlutabótaleiðin verður framlengd um tvo mánuði.

• Greiðslur launa vegna einstaklinga í sóttkví munu einnig halda áfram.

Markmiðið með framlengingu á rétti til tekjutengdra atvinnuleysisbóta úr þremur mánuðum í sex mánuði er að komið til móts við einstaklinga sem orðið hafa fyrir atvinnumissi vegna Covid-19 faraldursins og munu búa við skerta möguleika á atvinnu næstu misseri. Réttur til tekjutengdra atvinnuleysisbóta í sex mánuði tekur gildi þegar lögin verða samþykkt og gert er ráð fyrir að hægt verði að nýta réttinn fyrir 1. október 2021.

Réttur til greiðslu atvinnuleysisbóta samhliða minnkuðu starfshlutfali vegna tímabundins samdráttar í starfsemi vinnuveitenda, hlutabótaleiðin, hefur verið lengdur til 31. október 2020. Ekki eru lagðar til efnislegar breytingar en samkvæmt lögunum getur fólk sem verið hefur í fullu starfi farið niður í allt að 50 prósenta starfshlutfall og átt rétt á bótum. Þeir sem eru með 400 þúsund eða minna í mánaðarlaun fá fullar bætur á móti skertu hlutfalli í vinnu.

Þá verða tímabundnar greiðslur vegna einstaklinga sem sæta sóttkví án þess að vera sýktir, samkvæmt fyrirmælum heilbrigðisyfirvalda, heimilaðar áfram á tímabilinu 1. október 2020 til og með 31. desember 2021.

• Þrisvar sinnum stærra átak en í hruninu

• Tekjutenging, hlutabætur, laun í sóttkví og nám á bótum

• Hlutabótaleiðin mun gilda út október og tekjutenging atvinnuleysisbóta lengd

• Tekjutengdar atvinnuleysisbætur verða sex mánuðir

„Við vitum að næstu misseri verða krefjandi á ýmsum vígstöðvum en við ætlum að blása til sóknar og gera atvinnuleitendum, sem hafa verið án atvinnu í sex mánuði eða lengur, betur kleift að stunda nám án þess að missa rétt sinn til atvinnuleysisbóta,“ segir Ásmundur Einar Daðason, félags- og barnamálaráðherra.

„Það er skynsamlegt fyrir okkur sem samfélag að verja fjármunum í að virkja atvinnuleitendur til náms. Slíkt skilar sér í aukinni færni, þekkingu og verðmætum fyrir samfélagið allt til lengri tíma.“

• Atvinnuleitendum verður gert kleift að hefja nám og fá fullar atvinnuleysisbætur í eina önn að ákveðnum skilyrðum uppfylltum. Eftir fyrstu önnina tekur Menntasjóður námsmanna við. 

• Frítekjumark vegna skattskyldra tekna einstaklinga sem koma af vinnumarkaði hefur verið hækkað úr 4,1 m.kr. í 6,8 m.kr. til að tryggja þessum hópi rýmri rétt til námslána. 

Aðgerðirnar eru hluti af átakinu „Nám er tækifæri“ en markmiðið er að koma til móts við atvinnuleitendur með markvissum aðgerðum og hvetja þá til þess að sækja sér formlega menntun til að styrkja stöðu sína á vinnumarkaði.

• Fjármögnun er tryggð fyrir allt að 3.000 atvinnuleitendur sem hafa verið án atvinnu í sex mánuði eða lengur og vilja skrá sig í nám í dagskóla á vorönn 2021, haustönn 2021 eða vorönn 2022. Kjósi atvinnuleitendur að hefja nám mun það ekki hafa áhrif á bótarétt og nýtingu hans.

• Átakið afmarkast við starfs- og tækninám í framhaldsskóla eða háskóla en fyrirsjáanlegur skortur er í þeim geirum. Atvinnuleitendum verður einnig greidd leið í brúarnám.

• Þá verður háskólamenntuðum boðið upp á flýtileiðir til annarrar prófgráðu þar sem skortur er, til dæmis í og heilbrigðis- og kennslugreinum.

Ríflega helmingur þeirra sem hafa verið án atvinnu í sex mánuði eða lengur hafa einungis lokið grunnnámi. 500 milljónir króna verða settar í aðgerðir til að fjölga verulega þátttakendum í vottuðum námsleiðum framhaldsfræðslunnar og símenntastöðvanna í samstarfi Vinnumálastofnunar og Fræðslusjóð. Þá er fjármagn tryggt fyrir allt að 150 námsmenn í háskólabrýr.

Fjölbreyttar aðgerðir til uppbyggingar

100 milljónir króna verða settar í sérstakan kynningar- og þróunarsjóð til að skapa svigrúm til þróunar á nýjungum í námi, kennsluaðferðum og mati á reynslu atvinnuleitenda. 

Þá verður ráðist í fjölbreyttar aðgerðir til uppbyggingar:

• Má þar nefna samskiptatorg atvinnu- og menntamála á Suðurnesjum.

• Aukin áhersla hjá Vinnumálastofnun til að aðstoða viðkvæmustu hópana aftur inn á vinnumarkað ásamt því að NEET verkefni Vinnumálastofnunar, í samstarfi við VIRK, sem snýr að því að virkja 18-29 ára einstaklinga sem hafa flosnað upp úr námi eða verið inn og út af vinnumarkaði verður útvíkkað á landsvísu.

Framboðslisti fyrir komandi sveitarstjórnarkosningar í nýju sveitarfélagi Borgarfjarðarhrepps, Djúpavogshrepps, Fljótsdalshéraðs og Seyðisfjarðarkaupstaðar, var samþykktur á almennum félagsfundi Framsóknarfélags Múlaþings sem fram fór í gær. Kosið verður til sveitarstjórnar sameinaðs sveitarfélags 19. september næstkomandi.

Framboðslisti Framsóknar hefur tekið lítils háttar breytingum frá listanum sem búið var að samþykkja vegna áður boðaðra kosninga í vor.

Vilhjálmur Jónsson, bæjarfulltrúi og fyrrverandi bæjarstjóri á Seyðisfirði, færist úr þriðja sæti upp í annað sæti. Jónína Brynjólfsdóttir, verkefnastjóri hjá Austurbrú, færist úr fimmta sæti upp í það þriðja og Helga Erla Erlendsdóttir, fyrrverandi skólastjóri á Borgarfirði, fer að eigin ósk úr öðru sæti í það fimmta.

Stefán Bogi Sveinsson, forseti bæjarstjórnar Fljótsdalshéraðs, leiðir framboðslistann og Eiður Ragnarsson, ferðaþjónustubóndi og fyrrverandi bæjarfulltrúi í Fjarðabyggð, skipar fjórða sæti framboðslistans.

Framboðslisti Framsóknar var samþykktur samhljóða og mikill hugur er í Framsóknarfólki fyrir komandi kosningar. Sérstakur gestur fundarins var Líneik Anna Sævarsdóttir, alþingismaður, sem færði fundinum og frambjóðendum kveðjur frá þingflokki Framsóknarmanna.

B-lista Framsóknarflokks fyrir sveitarstjórnarkosningar í nýju sveitarfélagi Borgarfjarðarhrepps, Djúpavogshrepps, Fljótsdalshéraðs og Seyðisfjarðarkaupstaðar, 19. september næstkomandi skipa:

1. Stefán Bogi Sveinsson, bæjarfulltrúi, Fljótsdalshéraði
2. Vilhjálmur Jónsson, bæjarfulltrúi, Seyðisfirði
3. Jónína Brynjólfsdóttir, Fljótsdalshéraði
4. Eiður Ragnarsson, Djúpavogi
5. Helga Erla Erlendsdóttir, Borgarfirði eystri
6. Helga Rós Magnúsdóttir, Seyðisfirði
7. Benedikt Hlíðar Stefánsson, Fljótsdalshéraði
8. Alda Ósk Harðardóttir, Fljótsdalshéraði
9. Guðmundur Björnsson Hafþórsson, Fljótsdalshéraði
10. Jón Björgvin Vernharðsson, Fljótsdalshéraði
11. Gunnhildur Helga Eldjárnsdóttir, Seyðisfirði
12. Karl Snær Valtingojer, hreppsnefndarmaður, Djúpavogi
13. Guðrún Ásta Friðbertsdóttir, Fljótsdalshéraði
14. Þorsteinn Kristjánsson, Borgarfirði eystra
15. Valgeir Sveinn Eyþórsson, Fljótsdalshéraði
16. Óla Björg Magnúsdóttir, Seyðisfirði
17. Eiður Gísli Guðmundsson, Djúpavogi
18. Guðfinna Harpa Árnadóttir, Fljótsdalshéraði
19. Hjalti Þór Bergsson, Seyðisfirði
20. Aðalheiður Björt Unnarsdóttir, Fljótsdalshéraði
21. Þorvaldur Jóhannsson, fv. Bæjarstjóri, Seyðisfirði
22. Gunnhildur Ingvarsdóttir, Fljótsdalshéraði

Mynd: Frá vinstri, Eiður Ragnarsson, Vilhjálmur Jónsson, Stefán Bogi Sveinsson og Jónína Brynjólfsdóttir.