Jóhann Friðrik Friðriksson, alþingismaður, sagði í störfum þingsins ekki vilja sjá ríki og sveitarfélög skerða mikilvæga þjónustu sem félagsmiðstöðvar og ungmennahús vinna dag hvern. Bætti hann svo við og sagði:
„Ég legg til að það verði skoðað af alvöru að starfsemin flokkist undir lögbundna þjónustu hér á landi.“
Tekur hann hér undir nýlega ályktun frá Samfés um að faglegt starf félagsmiðstöðva og ungmennahúsa flokkist sem lögbundin þjónusta. Eins ályktaði Samféls vegna áhyggna af því að þegar kreppir að verði félagsmiðstöðvar og ungmennahús fyrir barðinu á niðurskurði.
SamFestingurinn
„Hátíðin SamFestingurinn er haldin fyrir tilstilli Samfés, Landssamtaka félagsmiðstöðva og unglingahúsa á Íslandi. Félagsmiðstöðvar eru afdrep fyrir ungt fólk á aldrinum 10–16 ára þar sem þau geta sótt í félagsskap jafnaldra sinna og tekið þátt í skipulögðu tómstundastarfi,“ sagði Jóhann Friðrik.
„Í starfinu eru ungmenni hvött til að skemmta sér saman án vímugjafa og áhersla er lögð á fjölbreytileika, þroska og félagsleg samskipti.
Ungmennahús sinna sambærilegu hlutverki en þar er ungmennum boðið upp á tómstundir sem hafa forvarna-, uppeldis- og menntunargildi og tekur mið af aldri þeirra og þroska.“
Starfsemin er mikilvæg nærsamfélaginu og hefur m.a. átt þátt í því að unglingadrykkja hefur minnkað á síðustu árum.
Samfés hefur birt ályktun um að faglegt starf félagsmiðstöðva og ungmennahúsa flokkist sem lögbundin þjónusta. Þá hafa samtökin áhyggjur af því að þegar kreppir að verði félagsmiðstöðvar og ungmennahús fyrir barðinu á niðurskurði.
„Við ætlum okkur að fjárfesta í fólki, fjárfesta í ungu fólki, fjárfesta í fólki framtíðarinnar, með metnaðarfullu forvarnastarfi og með því að stuðla að jákvæðum þroska þeirra. Þetta hafa félagsmiðstöðvar og ungmennahús gert í áraraðir með góðum árangri,“ sagði Jóhann Friðrik að lokum.
Ræða Jóhanns Friðriks í heild sinni á Alþingi:
„Virðulegi forseti. Um síðustu helgi var hin árlega tónlistarhátíð SamFestingurinn haldin. Hátíðin er haldin fyrir tilstilli Samfés, Landssamtaka félagsmiðstöðva og unglingahúsa á Íslandi. Það er því við hæfi að ræða um mikilvægi starfsins sem félagsmiðstöðvar og ungmennahús vinna dag hvern. Félagsmiðstöðvar eru afdrep fyrir ungt fólk á aldrinum 10–16 ára þar sem þau geta sótt í félagsskap jafnaldra sinna og tekið þátt í skipulögðu tómstundastarfi. Í starfinu eru ungmenni hvött til að skemmta sér saman án vímugjafa og áhersla er lögð á fjölbreytileika, þroska og félagsleg samskipti. Ungmennahús sinna sambærilegu hlutverki en þar er ungmennum boðið upp á tómstundir sem hafa forvarna-, uppeldis- og menntunargildi og tekur mið af aldri þeirra og þroska. Starfsemin er mikilvæg nærsamfélaginu og hefur m.a. átt þátt í því að unglingadrykkja hefur minnkað á síðustu árum.
Samfés hefur birt ályktun um að faglegt starf félagsmiðstöðva og ungmennahúsa flokkist sem lögbundin þjónusta. Þá hafa samtökin áhyggjur af því að þegar kreppir að verði félagsmiðstöðvar og ungmennahús fyrir barðinu á niðurskurði. Nýlegir atburðir minna okkur einnig á hversu mikilvægt það er að vinna gegn ofbeldi meðal ungmenna. Þar skipar forvarnastarf félagsmiðstöðvanna stóran sess.
Virðulegi forseti. Við ætlum okkur að fjárfesta í fólki, fjárfesta í ungu fólki, fjárfesta í fólki framtíðarinnar, með metnaðarfullu forvarnastarfi og með því að stuðla að jákvæðum þroska þeirra. Þetta hafa félagsmiðstöðvar og ungmennahús gert í áraraðir með góðum árangri. Ég biðla því til ríkis og sveitarfélaga að skerða ekki þá mikilvægu þjónustu sem þau veita unga fólkinu okkar. Ég legg til að það verði skoðað af alvöru að starfsemin flokkist undir lögbundna þjónustu hér á landi.“
„Við og þið“ eða „við og hinir“
10/05/2023
„Við og þið“ eða „við og hinir“„Ef við ætlum okkur að ná tökum á verðbólgunni og tökum á ástandinu þá þurfa allir að taka þátt í því og stíga ölduna með fjölskyldum og fyrirtækjum í landinu. Við sáum í síðustu viku fréttir af miklum hagnaði viðskiptabankanna þriggja þar sem bæði þjónustutekjur og vaxtatekjur hækka umtalsvert,“ sagði Ágúst Bjarni Garðarsson, alþingismaður, í störfum þingsins.
„Ég skynja á umræðunni að upplifun fólks er sú að hér á landi sé að skapast samfélag sem megi kalla „við og þið“ eða „við og hinir“. Það má ekki gera lítið úr þessum tilfinningum fólks og alls ekki vanmeta þá upplifun fólks að hér séu ekki allir að taka þátt. Það er vond staða.“
Dróg Ágúst Bjarni það fram að skammt virðist ætla höfða til hinna breiðu baka samfélagsins og beina til þeirra um að sýna samfélagslega ábyrgð í verki.
„Almenningur tekur á sig auknar byrðar með ýmsum hætti og það gengur ekki að hér séu aðilar, fyrirtæki og aðrir, sem halda að þau séu eyland í þessu samfélagi sem við byggjum hér saman. Við erum auðvitað í tímabundnu ástandi, líkt og önnur lönd Evrópu og ég hef sagt það áður og segi það aftur að mér finnst það vel koma til greina að skattleggja hagnað og arðgreiðslur alveg sérstaklega, greiða þá niður skuldir og styðja við þá hópa sem nú standa í miðjum ólgusjó. Annað er bæði óskynsamlegt og ósanngjarnt. Verkefni okkar sem störfum á Alþingi eru margvísleg en þau eru fyrst og fremst að standa með fólkinu í landinu. Og ef við getum ekki fengið hin breiðu bök með okkur í þetta verkefni er nauðsynlegt að beita þeim tækjum og tólum sem löggjafarvaldið hefur úr að spila,“ sagði Ágúst Bjarni að lokum.
Ræða Ágúst Bjarna í heild sinni á Alþingi:
„Virðulegur forseti. Ef við ætlum okkur að ná tökum á verðbólgunni og tökum á ástandinu þá þurfa allir að taka þátt í því og stíga ölduna með fjölskyldum og fyrirtækjum í landinu. Við sáum í síðustu viku fréttir af miklum hagnaði viðskiptabankanna þriggja þar sem bæði þjónustutekjur og vaxtatekjur hækka umtalsvert. Ég skynja á umræðunni að upplifun fólks er sú að hér á landi sé að skapast samfélag sem megi kalla „við og þið“ eða „við og hinir“. Það má ekki gera lítið úr þessum tilfinningum fólks og alls ekki vanmeta þá upplifun fólks að hér séu ekki allir að taka þátt. Það er vond staða.
Það virðist duga skammt að ætla að höfða til þeirra sem teljast til hinna breiðu baka í samfélaginu og biðla til þeirra um að sýna samfélagslega ábyrgð í verki. Almenningur tekur á sig auknar byrðar með ýmsum hætti og það gengur ekki að hér séu aðilar, fyrirtæki og aðrir, sem halda að þau séu eyland í þessu samfélagi sem við byggjum hér saman. Við erum auðvitað í tímabundnu ástandi, líkt og önnur lönd Evrópu og ég hef sagt það áður og segi það aftur að mér finnst það vel koma til greina að skattleggja hagnað og arðgreiðslur alveg sérstaklega, greiða þá niður skuldir og styðja við þá hópa sem nú standa í miðjum ólgusjó. Annað er bæði óskynsamlegt og ósanngjarnt. Verkefni okkar sem störfum á Alþingi eru margvísleg en þau eru fyrst og fremst að standa með fólkinu í landinu. Og ef við getum ekki fengið hin breiðu bök með okkur í þetta verkefni er nauðsynlegt að beita þeim tækjum og tólum sem löggjafarvaldið hefur úr að spila.“
10/05/2023
Tækifæri tónlistarinnarÍ einni stærstu tónlistarviku ársins er viðeigandi að skrifa um þau risastóru skref sem við höfum tekið á Alþingi síðustu daga, í þágu íslenskt tónlistarlífs.
Við höfum unnið og samþykkt ný lög um tónlist og nýja tónlistarstefnu. Þetta eru frábærar fréttir fyrir íslenskt samfélag og tónlistarlíf.
Tónlist hefur fylgt mannkyninu í þúsundir ára og fólk nýtir hana til afþreyingar, til að hlýja sálina, græða sár eða koma sér í gírinn. Til eru fjölmargar tegundir og undirtegundir af tónlist og það þyrfti að leita lengi til að finna einstakling sem hefur ekki gaman af tónlist.
Íslendingar hafa lengi framleitt eigin tónlist, og síðastliðin ár hefur íslensku tónlistarfólki fjölgað umtalsvert. Íslensk tónlist hefur skapað sér sérstöðu á heimsmælikvarða og vinsældir hennar fara aukandi, hvort sem það er á sviði rappsins, poppsins, kvikmyndatónlistar eða hvaða sviði sem er. Með fjölgandi tækifærum og fleiri einstaklingum sem framleiða hér tónlist að atvinnu er tímabært að stjórnvöld marki heildarramma fyrir málefni tónlistar, styðji við upprennandi tónlistarmenn og búi til hagstæð skilyrði til frekari sköpunar.
Tónlistin er hluti af menningunni
Tónlist er ríkur hluti af menningararfi hvers samfélags. Við þekkjum það vel sem Íslendingar að gömul lög mynda arfleið Íslendinga. Við tengjum við lögin og þekkjum sögurnar sem þau segja. Lögin verða hluti af ógleymanlegum augnablikum í lífi okkar. Ekki er hægt að verðleggja menningu þjóðar þó að við vitum hversu verðmæt hún er.
Ásamt þessu er tónlist, eins og aðrar skapandi greinar, atvinnuskapandi. Hún skapar tónlistarmönnunum sjálfum atvinnu ásamt því að geta skapað afleidd störf. Tónlistin er mikilvæg útflutningsgrein og af henni getum við styrkt samfélagið og skapað frekari tekjur sem áður voru ekki staðar.
Styrkjum stöðu íslenskrar tónlistar
Í ljósi mikilvægi tónlistarinnar bæði á sviði menningar og atvinnu lagði menningar- og viðskiptaráðherra, Lilja Alfreðsdóttir, fram þingsályktunartillögu um tónlistarstefnu fyrir árin 2023-2030 og frumvarp til tónlistarlaga. Málin hafa verið í umræðu hjá okkur í allsherjar- og menntamálanefnd. Nú höfum við samþykkt bæði tónlistarstefnuna og ný tónlistarlög. Markmiðið er skýrt; að mynda umgjörð fyrir sköpun og flutning tónlistar hér á landi með því að marka heildarramma fyrir málefni tónlistar og búa henni hagstæð skilyrði.
Ný tónlistarmiðstöð
Í nýjum tónlistarlögum var samþykkt að setja á stofn tónlistarmiðstöð. Markmið hennar er að vera samstarfvettvangur atvinnulífs, hagsmunasamtaka, menningarstofnana, menntastofnana og stjórnvalda um stefnu og aðgerðir í málefnum tónlistar. Einnig á tónlistarmiðstöðin að hafa utanumhald með tónlistarsjóði, tónlistarfólki, fyrirtækjum, verkefnum og markaðsstarfi. Það verður spennandi að sjá áhrif tónlistarsmiðstöðvarinnar á næstu árum á íslenskt menningarlíf.
Að auki tekur regluverk og styrkjakerfi hvað varðar tónlist breytingum með það að markmiði að einfalda stjórnsýslu og tryggja frekari hvata til sköpunar. Með framangreindri stefnu og lagabreytingum tryggjum við kjörskilyrði til tónlistarsköpunar, styðjum upprennandi tónlistarfólk við að finna sitt hljóð og sjáum vonandi tónlistasenuna blómstra enn frekar með áframhaldandi sköpunargleði óttaleysi við að fara nýjar leiðir í tónlist, sem hefur verið hugmyndafræði íslenskrar tónlistar í áranna raðir.
Til hamingju með þessi stóru skref í þágu íslenskrar menningu og gleðilega Eurovisionviku!
Lilja Rannveig Sigurgeirsdóttir, þingmaður Framsóknar.
Greinin birtist fyrst á Vísir.is 10. maí 2023.
08/05/2023
Eru leikreglurnar sanngjarnar?Hvað ætlum við að gera og hvernig á að gera það? Það er stóra spurningin sem allir kappkosta við að tjá sig um þessar mundir. Vinnumarkaðurinn kallar eftir skýrum aðgerðum stjórnvalda og að kjör fólks séu jöfnuð með einhverjum hætti. Það er útópía að halda því fram að fullkominn jöfnuður í þróuðu samfélagi sé mögulegur. Það er þó hægt að jafna stöðuna með aðgerðum af hálfu ríkisstjórnarinnar.
Við stöndum frammi fyrir stórum verkefnum og það er ekkert launungamál. Það þarf að beita samvinnuhugsuninni og samheldni til að koma böndum á verðbólguna með fjölþættum aðgerðum og stuðla að frekari kaupmáttaraukningu hjá venjulegu launafólki.
Menntun metin til launa
Ákveðin kjaragliðnun hefur átt sér stað en sú þróun hefur átt sér stað lengi.
Við þurfum líka að horfast í augu við að þá gliðnun má einnig rekja til hærra menntunarstigs hér á landi. Það er fagnaðarefni að sjá fólk sækja sér aukna þekkingu og þar með er það að skila þeirri þekkingu í virðisaukningu fyrir samfélagið. Við viljum að menntun sé metin til launa og að það sé hvati til að auka þekkingu sína og færni á vinnumarkaði. Það er eðlilegt að slíkur hvati sé til staðar til að afla sér frekari þekkingar á sínu sviði og fyrir aukna þekkingu er sanngjarnt að fá betur greitt. Við eigum að hvetja fólk til að sækja sér aukna þekkingu og þarna á jöfnuðurinn að vera mestur. Að allir geti aflað sér þekkingar í formi menntunar og að það skili sér í launum.
Eru sanngjarnar leikreglur til staðar?
Kjaragliðnunin er mest á milli fjármagnseigenda og launafólks en á undanförnum tíu árum hafa fjármagnstekjur aukist gífurlega eða um 120% að raunvirði. Atvinnutekjur í hagkerfinu jukust um 53%.
Ekki er greitt tryggingargjald né útsvar af útgreiddum arði og mikill munur er á milli skattlagningar á hagnað lögaðila og tekjuskatts. Það er því spurning hvort ekki sé löngu kominn tími til að taka þetta til endurskoðunar. Að mínu mati er þessari spurningu auðsvarað. Það þarf að girða fyrir tekjutilflutning milli launa og fjármagnstekna.
Allir skila sínu til samfélagsins
Er ekki kominn tími til að taka samtalið um það skatthlutfall sem fjármagnseigendur greiða af útgreiddum arði? Við þurfum að skapa sanngjarnara og skilvirkara skattkerfi og að fjármagnstekjuskattur verði settur í þrepaskiptingu. Við eigum að styðja vel við nýsköpunarstarfsemi auk lítilla og meðalstórra fyrirtækja. Punkturinn með þessari grein er að breiðu bökin borgi rétt til samfélagsins. Við getum gert mun betur í þeim efnum og ég kalla eftir því hér með.
Við búum jú öll í þessu landi saman og ættum þar af leiðandi að bera samfélagslega ábyrgð saman og að allir greiði sitt með skilvirkari hætti inn í samneysluna. Það á að vera leiðarljósið í þessum efnum og við eigum að búa til sanngjarnari leikreglur í skattkerfinu okkar.
Hafdís Hrönn Hafsteinsdóttir, þingmaður Framsóknar.
Greinin birtist fyrst í Morgunblaðinu 8. maí 2023.
07/05/2023
Væntingar um traust ríkisfjármál vinna á verðbólguOpinber fjármál hafa verið mikið í umræðunni í tengslum við þróun verðbólgu. Innan hagfræðinnar eru ýmsar kenningar uppi um hvaða þættir efnahagskerfisins hafi mest áhrif á þróun verðlags og eru um það skiptar skoðanir. Meginorsakirnar liggja víða í hagkerfinu og því þarf enn sterkara samspil peningamála, fjármála hins opinbera og vinnumarkaðarins til að ná tökum á verðbólgunni.
Ljóst er að Covid-19 aðgerðir bæði í peningamálum og ríkisfjármálum, áhrif framleiðsluhnökra í alþjóðahagkerfinu og stríðið í Úkraínu hafa haft mikil áhrif á verðbólgu síðasta árs. Hins vegar sjáum við að áhrif stríðsins fara dvínandi á verðbólgu, þar sem hækkanirnar hafa þegar komið fram. Í stjórnmálaumræðunni er kastljósið er í auknum mæli að beinast að þætti opinberra fjármála. Því er við hæfi að fara yfir nýlega kenningu hagfræðingsins John F. Cochrane en í nýútgefinni bók sinni Fiscal Theory and the Price Level beinir hann spjótum sínum að verðbólguvæntingum á sviði ríkisfjármála.
Ríkisfjármálakenningin og verðbólga
Kjarni ríkisfjármálakenningarinnar er að verðlag ráðist af stefnu stjórnvalda í opinberum fjármálum. Samkvæmt þessari kenningu hefur ríkisfjármálastefnu, þar með talið útgjalda-og skattastefna, bein áhrif á verðlagið. Minni halli á ríkisrekstri ætti að leiða til lægra raunvaxtastigs sem ætti síðan að ýta undir meiri fjárfestingar. Þar með verða til auknar fjármagnstekjur, sem myndast við meiri fjárfestingu, sem er ein helsta uppspretta framleiðni vinnuafls. Þetta skapar svo grunninn að hærri raunlaunum og þannig má segja að minni fjárlagahalli sé óbein leið til að auka raunlaun og bæta lífskjör.
Eitt skýrasta dæmið um að tiltekt í ríkisfjármálum og trúverðug stefna hafi skilað vaxtalækkun var að finna í forsetatíð Bill Clintons, fyrrverandi forseta Bandaríkjanna.
Staðreyndin er sú að ef ríkissjóður er rekinn með halla, þá þarf hann að fjármagna þann halla með útgáfu nýrra skuldabréfa. Þannig eykst framboð ríkisskuldabréfa á markaði, sem aftur lækkar verð þeirra og leiðir til þess að vextir hækka. Eitt skýrasta dæmið um að tiltekt í ríkisfjármálum og trúverðug stefna hafi skilað vaxtalækkun var að finna í forsetatíð Bill Clintons, fyrrverandi forseta Bandaríkjanna.
„Minni fjárlagahalli skapar störf!”
„Minni fjárlagahalli býr til störf“! Þetta var eitt af því sem hagfræðingateymi Clintons, sem leitt var af fjármálaráðherra hans Robert Rubin, sögðu við hann þegar var verið að kljást við mikinn halla á fjárlögum.
Í heimi hagfræðinnar voru þeir Stephen Turnovsky og Marcus Miller (1984), ásamt Olivier Blanchard (1984), byrjaðir að þróa hagfræðikenningar sem færðu rök fyrir því hvernig trúverðugur samdráttur á væntum fjárlagahalla í framtíðinni gæti aukið heildareftirspurn í hagkerfi dagsins í dag.
Ef tiltrúin á skynsöm ríkisfjármál hverfur, þá getur það leitt til verðbólgu. Það nákvæmlega sama gerist ef markaðsaðilar hafa ekki trú á að arðgreiðslur verði góðar eða tekjur fyrirtækis á markaði, því þá lækka hlutabréfin í verði eða það verður bankaáhlaup.
Grunnhugmynd þeirra var sú að ef fjárfestar væru sannfærðir um að skuldir ríkisins yrðu lægri í framtíðinni, þá myndu langtímavextir í dag lækka og örva þannig núverandi eftirspurn. Líkön þeirra sýndu hins vegar ekki fram á að lækkun á núverandi fjárlagahalla yrði þensluhvetjandi þá stundina. Með öðrum orðum að margfeldi skatta væri neikvætt. Turnovsky-Miller-Blanchard-kenningin gaf samt fræðilega útskýringu á efnahagslegum uppgangi á Clinton-tímabilinu. Ríkissjóðurinn fór úr methalla í góðan afgang á örskömmum tíma.
Frumjöfnuður ríkissjóðsins fór úr því að vera í jafnvægi um 1990 í 6% afgang af vergri landsframleiðslu árið 2001. Á sama tíma fór skuldir ríkissjóðs úr því að vera um 50% af landsframleiðslu í 30%. Þessi miklu umskipti þýddu meðal annars að vaxtaálag lækkaði og á sama tíma var verðbólga lág. Eins og sá má á ofangreindri mynd, þá er sterk fylgni á milli afgangs á frumjöfnuði, lækkun ríkisskulda og lágrar verðbólgu.
Fjármálaráðherrann Rubin hefur iðulega fengið lof í lófa fyrir að hafa stýrt því að þessi leið yrði farin enda skildu fáir skuldabréfamarkaðinn eins vel og hann. Stjórnvöld settu fram trúverðuga áætlun í ríkisfjármálum og fjárfestar keyptu hana og því skiluðu aðhaldssöm ríkisfjármál lægra vaxtastigi!
Ríkisfjármálakenningin og mikilvægi væntinga
Grunnhugmyndin á bak við kenningu John Cochrane er að aðhald fjármála hins opinbera ákvarði verðlag í hagkerfinu. Ríkisfjármálakenningin hans snýst að auki um hvert virði ríkisskulda sé. Virði ríkisskuldabréfa annars vegar og almennra hlutabréfa og skuldabréfa hins vegar er metið að jöfnu. Á sama hátt og hlutabréf- eða skuldabréfaverð skila arði og/eða verðbótum á núvirði, þá jafngildir raunvirði ríkisskulda núvirtum afgangi ríkisfjármála. Ef tiltrúin á skynsöm ríkisfjármál hverfur, þá getur það leitt til verðbólgu. Það nákvæmlega sama gerist ef markaðsaðilar hafa ekki trú á að arðgreiðslur verði góðar eða tekjur fyrirtækis á markaði, því þá lækka hlutabréfin í verði eða það verður bankaáhlaup.
Að mati Cochrane á að vera hægt að ná tökum á verðbólgu með tiltölulega lítilli niðursveiflu hagkerfisins, ef almenningur hefur trú á því að aukið aðhald ríkisfjármála og peningastefnu verði framfylgt markvisst. Allt snýst þetta um væntingar almennings og markaðsaðila bæði er varðar vænt ríkisfjármál og peningastefnu.
Hvað með Ísland?
Verðbólga mældist 9,9% á ársgrundvelli í apríl. Verðbólga er of há. Þessi mæling var hærri en flestir markaðsaðilar gerðu ráð fyrir. Í kjölfarið hækkaði ávöxtunarkrafa ríkisbréfa hratt en jafnaði sig þó þegar líða tók á daginn. Baráttan við verðbólguna er á vandasömum tímapunkti. Ljóst er að allar aðgerðir Seðlabanka Íslands og ríkisfjármálanna þurfa að miða að því að ná böndum á verðbólgunni áður en upphefst víxlverkun launa og verðlags.
Hægt er að ná tökum á verðbólgu með tiltölulega lítilli niðursveiflu hagkerfisins, ef almenningur hefur trú á því að aukið aðhald ríkisfjármála og peningastefnu verði framfylgt markvisst. Allt snýst þetta um væntingar almennings og markaðsaðila
Trúverðugleikinn er allt á þessum tímapunkti og má með sanni segja að núverandi ríkisstjórn hafi kappkostað við að minnka skuldir ríkissjóðs til að auka lánshæfi ríkissjóðs Íslands. Skuldir ríkissjóðs nema um 33% af landsframleiðslu og við lok ríkisfjármálaáætlunar er gert ráð fyrir að þær nemi um 30%.
Lokaorð
Í þessari grein hef ég lagt út með hagfræðikenningar sem eiga við Bandaríkin. Ljóst er að mikill munur er hagkerfum Íslands og Bandaríkjanna. Hins vegar eru það ákveðin lögmál hagfræðinnar sem eiga ávallt við. Sterk skuldastaða lækkar ávöxtunarkröfu á ríkisskuldabréf. Sjálfbær ríkisfjármál lækka verðbólgu.
Lítið hagkerfi þarf ávallt að hafa borð fyrir báru í efnahagsmálum. Skuldir þurfa að vera lágar, gjaldeyrisforði hár og viðskiptajöfnuðurinn þarf að skila afgangi. Náist þessi árangur á næstunni munu vextir lækka og staða heimila og fyrirtækja batna. Ísland hefur skapað ein bestu lífskjör sem völ eru á og hefur alla burði til að auka enn frekar jöfnuð og fjárfesta í velferðarkerfinu.
Lilja Dögg Alfreðsdóttir, menningar-, viðskipta- og ferðamálaráðherra og varaformaður Framsóknarflokksins.
Greinin birtist fyrst á Innherji á visir.is 4. maí 2023.
05/05/2023
Jóhann H. Sigurðsson ráðinn skrifstofustjóri FramsóknarJóhann H. Sigurðsson hefur verið ráðinn skrifstofustjóri Framsóknar. Hann tekur við af Teiti Erlingssyni, sem hefur sinnt hlutverki skrifstofustjóra tímabundið en er að hefja störf sem aðstoðarmaður mennta- og barnamálaráðherra. Jóhann hefur störf 8. maí.
Jóhann er með B.A. gráðu í stjórnmálafræði með viðskiptafræði sem aukagrein frá Háskóla Íslands. Hann hefur undanfarin 2 ár stundað nám í alþjóðlegum stjórnmálum og opinberri stjórnsýslu (e. International Public Administration and Politics) við Háskólann í Hróarskeldu (e. Roskilde University) og mun útskrifast núna í sumar með M.Sc. gráðu. Jóhann hefur verið virkur þátttakandi í starfi Framsóknarflokksins um árabil, meðal annars sem miðstjórnarfulltrúi og stjórnarmeðlimur SUF. Síðustu ár hefur Jóhann starfað meðfram námi í Forsætisráðuneytinu og hjá Bezzerwizzer í Kaupmannahöfn.
Við bjóðum Jóhann velkominn til starfa og þökkum Teiti fyrir vel unnin störf á skrifstofu Framsóknar.
Straumhvörf fyrir sauðfjárbændur
05/05/2023
Straumhvörf fyrir sauðfjárbændurÍ lok liðins mánaðar voru staðfest þau gleðilegu tíðindi að Íslensk Erfðagreining muni taka þátt í því að rannsaka riðu í íslensku sauðfé, en riða er langvinnur og ólæknandi smitsjúkdómur sem leggst á sauðfé og veldur svampkenndum hrörnunarskemmdum í heila og mænu. Sjúkdómurinn er erfiður viðureignar og ekki hefur verið fundið upp bóluefni til þess að verjast honum. Sú aðferð sem hefur verið notuð hér á landi, þegar upp hefur komið riða á bæ, hefur verið að slátra öllu fé á bænum, fara í jarðvegsskipti, hreinsa, brenna og sótthreinsa. Hér er um er að ræða verulega íþyngjandi aðgerð með tilheyrandi áfalli fyrir alla sem málið snertir.
Verndandi arfgerð
Fram til þessa höfum við ekki haft önnur úrræði við að uppræta sjúkdóminn en að aflífa stofninn. Í kjölfarið á því að fundist hefur arfgerð sem er verndandi gegn riðu eru nú loksins möguleikar á breyttri aðferðarfræði við útrýmingu á riðuveiki. ARR-arfgerðin hefur hlotið viðurkenningu sem verndandi arfgerð en til eru fleiri arfgerðir sem ekki eru viðurkenndar en unnið er að rannsóknum á þeim. Það er mat þeirra sem hér skrifa undir að mikilvægt sé að styðja við enn frekari rannsóknir og vinnu við að greina íslenska fjárstofninn. Þannig má rækta upp stofn sem er ónæmur gegn riðunni. Á þeim forsendum hefur Íslensk Erfðagreining nú komið að borðinu.
Aðkoma Íslenskrar erfðagreiningar mikilvæg
Það er mikið fagnaðarefni að fá Íslenska Erfðagreiningu til liðs við sauðfjárbændur, Ráðgjafarmiðstöð Landbúnaðarins (RML) og fleiri sem hafa látið sig málið varða. Aðkoma Íslenskrar Erfðagreiningar er mjög mikilvæg þar sem hægt er setja aukinn þunga í að arfgerðagreina íslenska fjárstofninn með öflugra og ódýrari hætti þar sem fyrirtækið hefur yfir að ráða aflmiklum tækjum og sérfræðingum á þessu sviði. Það þekkjum við frá heimsfaraldri covid. Íslensk Erfðagreining sannar nú enn og ný mikilvægi sitt en nú í þágu íslensku sauðkindarinnar.
Ljósið við endann
Verkefnið nú er að finna allar þær kindur sem bera riðuþolna arfgerð. Í framhaldi af því verður svo hægt að dreifa þeim um landið og byggja upp sterkan fjárstofn sem tekur ekki riðu. Fyrirséð er að þetta verkefni komi til með að taka nokkur ár. Þrátt fyrir dimma daga sem gengið hafa yfir sjáum við nú loks ljósið við enda ganganna, og í kjölfarið breytt vinnubrögð sömuleiðis. Niðurskurður mun vonandi von bráðar tilheyra fortíðinni. Framtíðin er samvinnuverkefni bænda, vísindamanna og stjórnvalda.
Lilja Rannveig Sigurgeirsdóttir, Þórarinn Ingi Pétursson, Halla Signý Kristjánsdóttir og Stefán Vagn Stefánsson, þingmenn Framsóknar.
Greinin birtist fyrst á visir.is 4. maí 2023.
Hátíð hönnunar og arkitektúrs
04/05/2023
Hátíð hönnunar og arkitektúrsHönnunarMars, uppskeruhátíð hönnunar og arkitektúrs, er einn af skemmtilegustu vorboðunum. Framsækin hönnun og nýjungar leiða saman sýnendur og gesti á hátíðinni sem stendur yfir dagana 3-7. maí. Á hátíðinni verða tækifæri til að upplifa, læra, njóta og tengjast en hátíðin hefur fest sig í sessi sem einn mikilvægasti kynningarvettvangur íslenskrar hönnunar og arkitektúrs. Til marks um það eru um 100 sýningar, 400 þátttakendur og 100 viðburðir á hátíðinni í ár sem endurspeglar þá miklu grósku sem á sér stað í hönnun og arkitektúr á Íslandi.
Þessi mikli fjölbreytileiki færir okkur einnig heim sanninn um það hvernig íslensk hönnun og arkitektúr eru mikilvægt breytingaafl og tæki til nýsköpunar sem nýst getur okkar samfélagi á fjölbreyttari hátt en marga órar fyrir. Þar hefur starfsfólk Miðstöðvar hönnunar og arkitektúrs, og ótal samstarfsaðilar þeirra, unnið þrekvirki við að þróa spennandi hátíð sem höfðar til víðs hóps og hefur sannarlega átt stóran hlut í því að koma íslenskri hönnun rækilega á kortið – svo eftir er tekið.
Á þessu kjörtímabili verða málefni hönnunar og arkitektúrs í öndvegi í menningar- og viðskiptaráðuneytinu í góðri samvinnu við hagaðila. Markmið þeirrar vinnu er skýrt; við ætlum að hrinda nýrri hönnunarstefnu fyrir Ísland í framkvæmd með aðgerðum sem skila árangri, fagmennsku og gæðum til hagsbóta fyrir íslenskt samfélag. Hinni nýju stefnu er ætlað að virkja mannauð í hönnunargreinum til þess að leysa brýn verkefni samtímans, auka lífsgæði og stuðla að sjálfbærri verðmætasköpun.
Meðal lykilaðgerða eru að setja lög um hönnun og arkitektúr, efla Hönnunarsjóð, bæta aðgengi nýskapandi hönnunarverkefna að samkeppnissjóðum, endurskoða menningarstefnu í mannvirkjagerð og að tryggja þátttöku Íslands í Feneyjatvíæringnum í arkitektúr.
Strax í ár var Hönnunarsjóður efldur og nemur umfang sjóðsins nú 80 m.kr. Þessu fé er úthlutað úr sjóðnum til að stuðla að því að efla þekkingu, atvinnu- og verðmætasköpun og stuðla að auknum útflutningi á íslenskri hönnun með því að styrkja kynningar- og markaðsstarf erlendis.
Það eru stór efnahagsleg tækifæri fólgin í því að styðja skipulega við skapandi greinar líkt og hönnun og arkitektúr. Nægir þar að líta til Danmerkur þar sem umfang hönnunar, arkitektúrs og annarra skapandi greina hefur farið vaxandi í hagkerfinu undanfarin ár. Má þar til að mynda nefna að tískuvarningur er fjórða stærsta útflutningsstoð Danmerkur.
Það er ekki annað hægt en að fyllast stolti yfir sköpunarkrafti, fagmennsku og elju íslenska hönnunarsamfélagsins. Ég hef sterka sannfæringu fyrir því að efla íslenska hönnun og arkitektúr enn frekar, sem fag- og atvinnugrein, útflutningsgrein og mikilvæga aðferðafræði – sem mun á endanum leiða til aukinna lífsgæða fyrir samfélagið. Ég þakka aðstandendunum HönnunarMars fyrir þeirra metnaðarfulla starf og undirbúning og óska öllum gestum hönnunarsamfélagsins hér á landi gleðilegrar hátíðar.
Lilja Dögg Alfreðsdóttir, menningar- og viðskiptaráðherra og varaformaður Framsóknar.
Greinin birtist fyrst í Morgunblaðinu 4. maí 2023.
04/05/2023
Flugvöllurinn fer hvergiStjórnmál geta verið allavega. Í mínum huga eru þau mikilvægt tæki til að móta samfélag og vinna að framförum. Átök eru hluti af stjórnmálunum, hluti af lýðræðinu. Almennt gilda í stjórnmálum ákveðnar leikreglur. Þær eru mikilvægar og snúa helst að því að stjórnmálamenn komi fram af heilindum og nýti sér ekki viðkvæm málefni til að skapa ótta meðal borgaranna. Það er ekki aðeins ómerkilegt heldur skaðlegt.
Öryggi vallarins skerðist ekki
Síðustu daga hefur umræðan um Reykjavíkurflugvöll verið áberandi. Tilefni umræðunnar eru niðurstöður skýrslu faglegs starfshóps sem fékk það verkefni að rýna áhrif nýrrar byggðar í Skerjafirði á flug – og rekstaröryggi flugvallarins. Niðurstaða starfshópsins er að byggðin hafi að óbreyttu áhrif á aðstæður á Reykjavíkurflugvelli en með aðgerðum muni öryggi hans ekki skerðast.
Samkomulagið tryggir völlinn í áratugi
Reykjavíkurflugvöllur er gríðarlega mikilvægur fyrir íslenskt samfélag. Ekki er hann aðeins mikilvæg brú milli borgar og landsbyggðanna heldur er hann órjúfanlegur hluti af heilbrigðisþjónustu landsins. Þetta skilja allir og þess vegna var skrifað undir samkomulag árið 2019 um það að Reykjavíkurflugvöllur myndi verða við óbreytt skilyrði í Vatnsmýrinni þar til annar jafngóður eða betri kostur fyndist og það sem meira er: Flugvöllurinn verður óbreyttur í Vatnsmýri þar til annar flugvöllur getur tekið við öllum þeim skyldum sem á Reykjavíkurflugvellli hvíla. Það þýðir einfaldlega að Reykjavíkurflugvelli verður ekki haggað í áratugi. Um það snýst samkomulag ríkis og borgar frá árinu 2019.
Reykjavíkurflugvöllur er líflína
Ég hef fullan skilning á því að sú ófaglega og á köflum ómerkilega umræða sem hefur átt sér stað síðustu daga veki ótta hjá fólki, ekki síst þeim sem búa fjarri höfuðborginni og hafa þurft að reiða sig á sjúkraflug til að koma veikum eða slösuðum ættingjum á Landspítalann. Reykjavíkurflugvöllur er nefnilega ekkert venjulegt mannvirki, hann getur verið líflína.
Staðreyndir – ekki upphrópanir
Markmið innviðaráðherra með því að skipa hóp sérfræðinga eftir tilnefningar frá Isavia, öryggisnefnd Félags íslenskra atvinnuflugmanna, háskólasamfélaginu, Veðurstofu Íslands og Reykjavíkurborg undir forystu verkfræðingsins Eyjólfs Árna Rafnssonar var að draga fram staðreyndir og færa umræðuna um þetta viðkvæma málefni, Reykjavíkurflugvöll, af blóðvelli stjórnmálanna. Jafnmikilvæg umræða verður að vera byggð á staðreyndum en ekki upphrópunum og æsingi. Stjórnmálamenn mega ekki láta kappið bera fegurðina ofurliði.
Ingibjörg Isaksen, þingflokksformaður Framsóknarflokksins.
Greinin birtist fyrst á visir.is 4. maí 2023.
04/05/2023
Yfirlýsing Framsóknar vegna ReykjavíkurflugvallarÞingflokkur og sveitarstjórnarfulltrúar Framsóknar sátu kynningarfund varðandi niðurstöður skýrslu starfshóps um áhrif nýrrar byggðar í Skerjafirði á flug– og rekstraröryggi Reykjavíkurflugvallar.
Þingflokkur og sveitarstjórnarfulltrúar Framsóknar leggja áherslu á að Reykjavíkurflugvöllur sem skapar öryggi fyrir innanlands- og millilandaflug, mætir þörfum sjúkraflugs og er brúin á milli landsbyggðar og höfuðborgar verði áfram í Vatnsmýrinni, þar til annar jafngóður eða betri kostur finnst.
Hópurinn ítrekar afstöðu sína um að ekki muni rísa byggð í Vatnsmýrinni sem mun hafa áhrif á flug- og rekstraröryggi flugvallarins. Þannig er tryggt að samkomulag ríkis og borgar frá 2019 um að tryggja flug- og rekstraröryggi á Reykjavíkurflugvelli haldi næstu 20-25 árin.
Því beina fulltrúar þingflokks og sveitarstjórna Framsóknar því til borgarinnar að unnið sé eftir þeim ábendingum sem koma fram í niðurstöðu skýrslu starfshóps um áhrif nýrrar byggðar í Skerjafirði á flug- og rekstraröryggi.
Undir þetta rita þingmenn og sveitarstjórnarfulltrúar Framsóknar
Þingflokkur Framsóknar
Sigurður Ingi Jóhannsson
Lilja Dögg Alfreðsdóttir
Ásmundur Einar Daðason
Ingibjörg Ólöf Isaksen
Þórarinn Ingi Pétursson
Hafdís Hrönn Hafsteinsdóttir
Halla Signý Kristjánsdóttir
Willum Þór Þórsson
Stefán Vagn Stefánsson
Jóhann Friðrik Friðriksson
Lilja Rannveig
Sigurgeirsdóttir
Líneik Anna Sævarsdóttir
Ágúst Bjarni Garðarsson
Sveitarstjórnarfulltrúar
Framsóknar
Einar Þorsteinsson Reykjavíkurborg
Árelía Eydís Guðmundsdóttir Reykjavíkurborg
Magnea Gná Jóhannsdóttir Reykjavíkurborg
Aðalsteinn Haukur Sverrisson Reykjavíkurborg
Orri Vignir Hlöðversson Kópavogsbær
Sigrún Hulda Jónsdóttir Kópavogsbær
Brynja M Dan Gunnarsdóttir Garðabær
Valdimar Víðisson Hafnarfjarðarkaupstaður
Margrét Vala Marteinsdóttir Hafnarfjarðarkaupstaður
Halla Karen Kristjánsdóttir Mosfellsbær
Aldís Stefánsdóttir Mosfellsbær
Sævar Birgisson Mosfellsbær
Örvar Jóhannsson Mosfellsbær
Ragnar Baldvin Sæmundsson Akraneskaupstaður
Liv Aase Skarstad Akraneskaupstaður
Guðveig Eyglóardóttir Borgarbyggð
Davíð Sigurðsson Borgarbyggð
Eðvar Ólafur Traustason Borgarbyggð
Eva Margrét Jónudóttir Borgarbyggð
Sigrún Ólafsdóttir Borgarbyggð
Kristján Þór Kristjánsson Ísafjarðarbær
Elísabet Samúelsdóttir Ísafjarðarbær
Þorleifur Karl Eggertsson Húnaþing Vestra
Friðrik Már Sigurðsson Húnaþing Vestra
Elín Lilja Guðmundsdóttir Húnaþing Vestra
Auðunn Steinn Sigurðsson Húnabyggð
Elín Aradóttir Húnabyggð
Grímur Rúnar Lárusson Húnabyggð
Sunna Hlín Jóhannesdóttir Akureyrarbær
Gunnar Már Gunnarsson Akureyrarbær
Hjálmar Bogi Hafliðason Norðurþing
Soffía Gísladóttir Norðurþing
Eiður Pétursson Norðurþing
Lilja Guðnadóttir Dalvíkurbyggð
Felix Rafn Felixson Dalvíkurbyggð
Arnfríður Eide Hafþórsdóttir Fjarðabyggð
Þuríður Lillý Sigurðardóttir Fjarðabyggð
Birgir Jónsson Fjarðabyggð
Jónína Brynjólfsdóttir Múlaþing
Vilhjálmur Jónsson Múlaþing
Björg Eyþórsdóttir Múlaþing
Halldóra Fríða Þorvaldsdóttir Reykjanesbær
Bjarni Páll Tryggvason Reykjanesbær
Díana Hilmarsdóttir Reykjanesbær
Ásrún Helga Kristinsdóttir Grindavíkurbær
Anton Kristinn Guðmundsson Suðurnesjabær
Úrsúla María Guðjónsdóttir Suðurnesjabær
Ásgerður Kristín Gylfadóttir Sveitarfélagið Hornafjörður
Arnar Freyr Ólafsson Sveitarfélagið Árborg
Ellý Tómasdóttir Sveitarfélagið Árborg
Jóhanna Ýr Jóhannsdóttir Hveragerðisbær
Halldór B Hreinsson Hveragerðisbær
Björn Þór Ólafsson Mýrdalshreppur
Lilja Einarsdóttir Rangárþing Eystra
Rafn Bergsson Rangárþing Eystra
Bjarki Oddsson Rangárþing Eystra
Axel Örn Sveinbjörnsson Vopnafjarðarhreppur
Sigrún Lára Shanko Vopnafjarðarhreppur