„Neytendamál skipta okkur öll máli og sjálfur hef ég aðeins tjáð mig um þau. Ég byrjaði á að fjalla um húsnæðismarkaðinn hér snemma á síðasta ári og hef rætt tryggingamál,“ sagði Ágúst Bjarni Garðarsson, alþingismaður, í störfum þingsins.
„Það svar sem ég fékk við fyrirspurn minni til fjármála- og efnahagsráðherra sýndi að iðgjöld bílatrygginga hafa hækkað umfram verðlagshækkanir. Það kemur auðvitað ofan á allt annað. Hækkandi lán á húsnæðinu okkar, leigan, matarkarfan – þetta er auðvitað eitthvað sem við finnum öll fyrir sem búum hér.“
Ágúst Bjarni fór nýlega yfir stöðu innlendrar netverslunar í samkeppni við erlendar netverslanir sem byggja á tölum frá Rannsóknarsetri verslunarinnar í viðtali á RÚV.
„Það er alveg ljóst að þetta er áskorun fyrir innlenda verslun í heild sinni, hún er að keppa við verslun á miklu stærri markaði. En við sjáum það líka að það hafa mörg jákvæð skref verið stigin til handa neytendum. Við getum nefnt tollasamninginn, fríverslunarsamninginn, niðurfellingu tolla og vörugjalda og svo mætti lengi telja. Ég held að við þurfum áfram að vinna í þá átt að tala fyrir tvíhliða tollasamningum,“ sagði Ágúst Bjarni.
„Við sjáum það líka þegar við rýnum í þessar tölur og það er sérstaklega áhugavert — ég hvet þingmenn til þess að rýna skýrslu frá McKinsey frá árinu 2012 sem fjallar um stöðu innlendrar verslunar og þær áskoranir sem fram undan eru. Þar er rými til að hagræða, ná niður fermetrafjölda í verslun og ná upp raunverulegri stærðarhagkvæmni svo að innlend verslun verði samkeppnishæf við þá erlendu,“ sagði Ágúst Bjarni að lokum.
Ræða Ágústs Bjarna í heild sinni á Alþingi:
„Forseti. Neytendamál skipta okkur öll máli og sjálfur hef ég aðeins tjáð mig um þau. Ég byrjaði á að fjalla um húsnæðismarkaðinn hér snemma á síðasta ári og hef rætt tryggingamál. Það svar sem ég fékk við fyrirspurn minni til fjármála- og efnahagsráðherra sýndi að iðgjöld bílatrygginga hafa hækkað umfram verðlagshækkanir. Það kemur auðvitað ofan á allt annað. Hækkandi lán á húsnæðinu okkar, leigan, matarkarfan — þetta er auðvitað eitthvað sem við finnum öll fyrir sem búum hér.
Nýlega fór ég í viðtal á RÚV, ásamt hv. þm. Guðbrandi Einarssyni frá Viðreisn, varðandi þá stöðu sem innlend netverslun er í í samkeppni við þá erlendu sem byggir á tölum frá Rannsóknarsetri verslunarinnar. Það er alveg ljóst að þetta er áskorun fyrir innlenda verslun í heild sinni, hún er að keppa við verslun á miklu stærri markaði. En við sjáum það líka að það hafa mörg jákvæð skref verið stigin til handa neytendum. Við getum nefnt tollasamninginn, fríverslunarsamninginn, niðurfellingu tolla og vörugjalda og svo mætti lengi telja. Ég held að við þurfum áfram að vinna í þá átt að tala fyrir tvíhliða tollasamningum.
Við sjáum það líka þegar við rýnum í þessar tölur og það er sérstaklega áhugavert — ég hvet þingmenn til þess að rýna skýrslu frá McKinsey frá árinu 2012 sem fjallar um stöðu innlendrar verslunar og þær áskoranir sem fram undan eru. Þar er rými til að hagræða, ná niður fermetrafjölda í verslun og ná upp raunverulegri stærðarhagkvæmni svo að innlend verslun verði samkeppnishæf við þá erlendu.“
Deila
Prenta grein
01/02/2023
„Greiddi glaður hitaveitureikninginn fyrir allan stigaganginn“Halla Signý Kristjánsdóttir, alþingismaður, fór yfir skýrslu um samanburð á orkukostnaði heimila fyrir síðasta ár frá Byggðastofnun í störfum þingsins.
Orkustofnun hefur unnið upp gögnin um kostnað á ársgrundvelli við raforkunotkun og húshitun á sambærilegum fasteignum víða um land fyrir Byggðastofnun.
„Það er fátt í þessari skýrslu sem kemur á óvart eða hefur verið dulið varðandi það hvað kostnaðurinn er mismunandi eftir landsvæðum og það er margt sem skýrir þann mismun,“ sagði Halla Signý.
Húshitunarkostnaður er mikill á milli svæða og sem fyrr mun meiri en á raforkuverði, er munurinn allt að þrefaldur á lægsta og hæsta verði.
„Þó hefur þessi munur dregist saman, m.a. vegna hækkunar niðurgreiðslna á dreifikostnaði, aukinnar samkeppni á raforkusölumarkaði og húshitunarkostnaður hefur lækkað umtalsvert þar sem kynt er með rafmagni með tilkomu varmadæla,“ sagði Halla Signý.
Vestfirðir tróna á toppnum hvað húshitunarkostnað varðar ásamt Grímsey.
„Gamansagan af Vestfirðingnum, sem var nýfluttur suður og greiddi glaður hitaveitureikninginn fyrir allan stigaganginn, á mögulega enn við,“ sagði Halla Signý.
„Aðgangur að heitu vatni er auðlindanýting og ekki hafa allir aðgang að þeirri auðlind. Á Vestfjörðum eru kyntar hitaveitur, raforkuöryggi er ótryggt og vegna þess eru þessar hitaveitur oft kyntar með olíu.“
„Í tillögum starfshóps um raforkumál á Vestfjörðum kom fram að mikilvægt væri að kanna sérstaklega möguleika á aukinni jarðhitanýtingu til húshitunar í fjórðungnum. Því þarf að hraða. Auk þess þarf að ráðast í að auka raforkuöryggi á Vestfjörðum með sterkari hætti. Raforka er forsenda þess að uppbygging atvinnusamfélaga og orkuskipta verði á svæðinu. Auk þess eykur það jafnræði íbúa á svæðinu gagnvart öðrum íbúum landsins,“ sagði Halla Signý að lokum.
Ræða Höllu Signýjar í heild sinni á Alþingi:
„Virðulegi forseti. Byggðastofnun hefur gefið út skýrslu um samanburð á orkukostnaði heimila fyrir síðasta ár. Hún hefur áður gefið út slíkar skýrslur og hefur fengið Orkustofnun til að reikna út kostnað á ársgrundvelli við raforkunotkun og húshitun á sambærilegum fasteignum víða um land. Það er fátt í þessari skýrslu sem kemur á óvart eða hefur verið dulið varðandi það hvað kostnaðurinn er mismunandi eftir landsvæðum og það er margt sem skýrir þann mismun.
Þegar rýnt er í húshitunarkostnað er munurinn á milli svæða sem fyrr mun meiri en á raforkuverði. Hann er mikill, miklu meiri en ásættanlegt er. Munurinn á lægsta og hæsta mögulega húshitunarkostnaði er þrefaldur. Þó hefur þessi munur dregist saman, m.a. vegna hækkunar niðurgreiðslna á dreifikostnaði, aukinnar samkeppni á raforkusölumarkaði og húshitunarkostnaður hefur lækkað umtalsvert þar sem kynt er með rafmagni með tilkomu varmadæla. Það kemur heldur ekki á óvart að Vestfirðir tróni á toppnum hvað húshitunarkostnað varðar ásamt Grímsey. Gamansagan af Vestfirðingnum, sem var nýfluttur suður og greiddi glaður hitaveitureikninginn fyrir allan stigaganginn, á mögulega enn við.
Virðulegi forseti. Við tölum oft um að þeir sem nýti auðlindir sjávar eigi að greiða fyrir það með arði. Aðgangur að heitu vatni er auðlindanýting og ekki hafa allir aðgang að þeirri auðlind. Á Vestfjörðum eru kyntar hitaveitur, raforkuöryggi er ótryggt og vegna þess eru þessar hitaveitur oft kyntar með olíu.
Í tillögum starfshóps um raforkumál á Vestfjörðum kom fram að mikilvægt væri að kanna sérstaklega möguleika á aukinni jarðhitanýtingu til húshitunar í fjórðungnum. Því þarf að hraða. Auk þess þarf að ráðast í að auka raforkuöryggi á Vestfjörðum með sterkari hætti. Raforka er forsenda þess að uppbygging atvinnusamfélaga og orkuskipta verði á svæðinu. Auk þess eykur það jafnræði íbúa á svæðinu gagnvart öðrum íbúum landsins.“
Deila
Prenta grein
01/02/2023
Er ekki þörf á birgðastöðum á fleiri stöðum á landinu?Ingibjörg Isaksen, alþingismaður, ræddi í störfum þingsins áform umhverfis-, orku- og loftslagsráðherra um frumvarp til laga um neyðarbirgðir eldsneytis. Frumvarpinu er ætlað að skylda söluaðila eldsneytis eigi birgðir að jafngildi notkunar til 90 daga.
„Líkt og við höfum orðið óþægilega vör við síðustu misseri skipast veður skjótt í lofti. Eldgos, heimsfaraldur og stríð geta valdið aðstæðum þar sem lífsnauðsynlegar vörur verða af skornum skammti en nægt framboð er forsenda öryggis á fjöldamörgum sviðum og gæti fljótt stefnt í óefni í samfélaginu ef skortur yrði á jarðefnaeldsneyti,“ sagði Ingibjörg.
Minnti hún á markmið Íslands að verða óháð jarðefnaeldsneyti hér á landi, en fram að því eigi að hafa tiltækar olíubirgðir á landinu. Telur Ingibjörg að skoða verði hvort ekki sé þörf á birgðastöðum á fleiri stöðum á landinu.
„Við vitum aldrei hvaða aðstæður geta skapast, hvort sem er hér á landi eða í heiminum öllum, og því mikilvægt að við séum ekki með öll eggin í sömu körfu. Hér er ég ekki síst að horfa til flugvélaeldsneytis. Við þurfum að vera við því búin að þannig aðstæður skapist hér á suðvesturhorninu að flugvellir lokist. Eldgos á Reykjanesi og óveður undanfarnar vikur eru ágætisáminning fyrir okkur um það,“ sagði Ingibjörg að lokum.
Ræða Ingibjargar í heild sinni á Alþingi:
„Virðulegi forseti. Í síðustu viku kynnti hæstv. umhverfis-, orku- og loftslagsráðherra í samráðsgátt áform um frumvarp til laga um neyðarbirgðir eldsneytis. Samkvæmt frumvarpinu er áformað að leggja skyldu á söluaðila eldsneytis, að þeir viðhaldi jarðefnaeldsneytisbirgðum sem jafngildi notkun til 90 daga. Líkt og við höfum orðið óþægilega vör við síðustu misseri skipast veður skjótt í lofti. Eldgos, heimsfaraldur og stríð geta valdið aðstæðum þar sem lífsnauðsynlegar vörur verða af skornum skammti en nægt framboð er forsenda öryggis á fjöldamörgum sviðum og gæti fljótt stefnt í óefni í samfélaginu ef skortur yrði á jarðefnaeldsneyti.
Markmið okkar til framtíðar er auðvitað að verða óháð jarðefnaeldsneyti hér á landi en enn er nokkuð í það að þeim markmiðum verði náð. Þar til orkuskiptum hefur verið náð þurfum við að hafa tiltækar olíubirgðir hér á landi. En einmitt í þessu samhengi langar mig að minnast hér á mikilvægi þess að landið sé allt tengt, að við þessa vinnu sem og annað, þegar hugað er að neyðarbirgðum, verði skoðað hvort ekki sé þörf á að koma upp birgðastöð á fleiri stöðum á landinu. Við vitum aldrei hvaða aðstæður geta skapast, hvort sem er hér á landi eða í heiminum öllum, og því mikilvægt að við séum ekki með öll eggin í sömu körfu. Hér er ég ekki síst að horfa til flugvélaeldsneytis. Við þurfum að vera við því búin að þannig aðstæður skapist hér á suðvesturhorninu að flugvellir lokist. Eldgos á Reykjanesi og óveður undanfarnar vikur eru ágætisáminning fyrir okkur um það.“
Deila
Prenta grein
01/02/2023
Stuðningur við börn sem verða fyrireða beita ofbeldiÍ haust bárust fréttir af ofbeldi og einelti meðal barna, því miður er ekki um einsdæmi að ræða, það eru til börn sem beita ofbeldi og þá eru börn sem verða fyrir ofbeldi. Um er að ræða samfélagslegt mein sem mikilvægt er að uppræta með öllum tiltækum ráðum. Ekki eru vísbendingar um að börn sem beita ofbeldi í barnæsku verði ofbeldisfull þegar þau verða eldri. Þörf er á að grípa inn í ofbeldi barna ásamt því að leita allra leiða til þess að stöðva ofbeldi í samfélaginu á öllum stigum.
Aukin áhersla á að leysa vanda
Lengi hefur aðaláherslan verið á að veita þeim sem verður fyrir ofbeldi aðstoð. Það er vissulega nauðsynlegt enda er það gríðarlegt áfall að verða fyrir ofbeldi. Þá er það engu að síður mikilvægt að veita viðeigandi fræðslu og stuðning til þeirra sem beita ofbeldi. Þeir sem beita ofbeldi eiga oft og tíðum við einhvern vanda að stríða og því er mikilvægt að þeir einstaklingar fái rétta leiðsögn og stuðning út í lífið. Með öðrum orðum, það er jafn mikilvægt að aðstoða þá sem beita ofbeldi og þá sem verða fyrir ofbeldi.
Samningur við VERU
Ofbeldi barna er enn aðeins lítill hluti mála sem skila sér til lögreglu og barnaverndar. Því miður hefur allt of lengi verið litið á ofbeldi barna sem vandamál sem hægt er að leysa heima fyrir en sem betur fer eru tímarnir að breytast. Fyrir áramót undirritaði Ásmundur Einar Daðason, mennta- og barnamálaráðherra, samning til styrktar VERU, úrræðis Foreldrahúss fyrir börn í áhættuhegðun. Samningurinn snýr að stuðningi við börn sem eru þolendur ofbeldis eða sem beita ofbeldi. VERA er heildstætt langtíma meðferðarúrræði fyrir unglinga í fikti og neyslu sem rekin eru af Vímulausri æsku, en samtökin stofnuðu Foreldrahús árið 1999 og kjarnastarfsemi þess er ráðgjöf, meðferð og fræðsla. Í Foreldrahúsi er starfrækt fjölskylduráðgjöf, foreldrahópar og foreldranámskeið, sjálfstyrkingarnámskeið fyrir börn og unglinga og stuðningsmeðferð fyrir ungmenni í vímuefnavanda.
Mikilvægi forvarna
Þessi samningur sem gerður var við VERU er stórt og mikilvægt skref í áttinni að því að bæta líðan barnanna okkar. Hér er um að ræða lið í aðgerðum stjórnvalda til að sporna gegn ofbeldi og samþætta þjónustu í þágu farsældar barna. Markmið stjórnvalda gegn ofbeldi er meðal annars að koma á markvissri fræðslu og forvörnum gegn hvers konar ofbeldi, einkum í skólakerfinu, á íþrótta- og æskulýðsvettvanginum, á vinnustöðum og í stafrænum heimi. En mikilvægt er að allar aðgerðir sem lúta að réttindum barna og vernd þeirra gegn ofbeldi taki sérstaklega til forvarna og fræðslu.
Hafdís Hrönn Hafsteinsdóttir, þingmaður Framsóknar.
Greinin birtist fyrst í Fréttablaðinu 1. febrúar 2023.
Deila
Prenta grein
01/02/2023
Ásýnd Íslands og sérstaðaMilljónir manna um allan heim dreymir um að ferðast til Íslands. Orðspor landsins hefur dreifst um allar heimsálfur og er náttúra landsins og menningarminjar eitt helsta aðdráttarafl ferðaþjónustunnar. Ferðamönnum hefur fjölgað hratt síðustu árin og ferðaþjónustan hefur náð þeim stað að verða ein af okkar stærstu atvinnugreinum. Þá er Ísland í þeirri stöðu umfram margar aðrar þjóðir að ferðaþjónustan er aftur komin á fullt skrið eftir heimsfaraldur. Því má meðal annars þakka aðgerðum stjórnvalda við heimsfaraldri Covid-19 en einnig seiglu og dugnaði þeirra fyrirtækja og starfsmanna sem hér starfa. Ferðaþjónusta á Íslandi hefur öll tækifæri til þess að halda áfram að vaxa og dafna en aðeins ef rétt er staðið að málum.
En hvað með íslenskuna?
Í allri umræðu um náttúru landsins og uppbyggingu ferðamannastaða megum við þó ekki gleyma einu af okkar aðalsmerkjum, íslenskunni, en Ísland er áhugavert land m.a. vegna hennar. Ef við glötum íslenskunni mun bæði hljómur og ásýnd landsins breytast. Því miður hefur það verið tilhneiging síðustu ár að enskan hafi tekið yfir sem tungumál ferðaþjónustunnar. Æ fleiri fyrirtæki bera ensk nöfn og enskuvæðing á skiltum víðs vegar um land er orðin mjög áberandi. Hér þarf sameiginlegt átak stjórnvalda, sveitarfélaga og ferðaþjónustuaðila til að færa þróunina til betri vegar. Leyfum ferðamönnum að sjá og lesa íslenskuna, það er upplifun til jafns við náttúru og menningu landsins.
Trú á verkefnum og fjárfestingar
Víða um land er kallað eftir aukinni fjárfestingu, sér í lagi á landsbyggðinni. Á sama tíma er takmarkað aðgengi að lánveitingum til fjárfestinga í ferðaþjónustu, sem er áhyggjuefni og mikilvægt að bregðast við með einhverjum hætti. Þörf er á gistirýmum í hærri gæðum og seglum á svæði, t.d. fyrir austan og vestan og ljóst er að ekki er hægt að ráðast í slíkt án fjármagns. Fjárfestar verða að hafa trú á v verkefnum og því þarf að tryggja með betri hætti nýtingu um allt land, allt árið um kring.
Gjaldtaka
Þá kallar fjölgun ferðamanna á aðgerðir af okkar hálfu, sér í lagi ef við ætlum að ná markmiðum okkar um ferðaþjónustu á landsbyggðinni allt árið um kring. Framlög til ferðaþjónustunnar eru ekki há í samanburði við margar aðrar greinar, þrátt fyrir að hér sé um að ræða eina af okkar mikilvægustu atvinnugreinum. Við þurfum að gæta þess að náttúra landsins, auðlind ferðaþjónustunnar, verði ekki fyrir of miklum ágangi og tapi þannig sérstöðu sinni. Það er því óumflýjanlegt, ef við ætlum að byggja hér upp af meiri gæðum til framtíðar, að taka umræðu um gjaldtöku í ferðaþjónustu af meiri festu. Á sama tíma er þó mikilvægt að gera það í samráði við alla hagaðila og gæta þess að ferðaþjónustan hafi gott svigrúm til þess að koma auknum gjöldum inn í verðskrár enda eru þær ákvarðaðar langt fram í tímann. Með góðum innviðum og áhugaverðum seglum bætum við sérstöðu okkar og um leið sérstöðu landsins. Þannig tryggjum við betur ásýnd og framtíð ferðaþjónustu á Íslandi.
Ingibjörg Isaksen, fyrsti þingmaður Norðausturkjördæmis og þingflokksformaður Framsóknar.
Greinin birtist fyrst í Fréttablaðinu 1. febrúar 2023.
Deila
Prenta grein
31/01/2023
Til umsagnar: Reglugerð um atvinnusjúkdóma og rétt til bótaBirt hafa verið til umsagnar drög að reglugerð Willums Þórs Þórssonar heilbrigðisráðherra sem fjallar um bótaskylda atvinnusjúkdóma. Markmiðið er að tryggja þeim bætur sem eru slysatryggðir og greinast með atvinnusjúkdóm, óháð tekjum viðkomandi. Með reglugerðinni er fylgt eftir breytingu á lögum um slysatryggingar almannatrygginga nr. 45/2015 sem samþykktar voru á Alþingi í júní 2021.
Með lagabreytingunni 2021 var skýrt kveðið á um að tryggingavernd laganna nái einnig til bótaskyldra atvinnusjúkdóma. Jafnframt var í fyrsta sinn hér á landi skilgreint í lögum hvað felst í atvinnusjúkdómi, en það er „sjúkdómur sem orsakast af vinnu og aðstæðum í starfsumhverfi“. Í framhaldi af lagabreytingunni skipaði heilbrigðisráðherra starfshóp sem falið var að semja drög að reglugerð með yfirliti yfir bótaskylda sjúkdóma.
Meðfylgjandi reglugerðardrög byggja á leiðbeiningum Evrópusambandsins um greiningu atvinnusjúkdóma og skiptast í þrjá kafla. Í fyrsta kafla er kveðið á um gildissvið og markmið reglugerðarinnar. Annar kaflinn fjallar um hlutverk Sjúkratrygginga Íslands um framkvæmd reglugerðarinnar og hvernig staðið skuli að umsóknum um bætur og í þriðja kafla er fjallað um skilyrði þess að sjúkdómur teljist atvinnusjúkdómur og hvernig það skuli metið.
Í samræmi við tillögu fyrrnefnds starfshóps var ákveðið að taka upp lista Evrópusambandsins yfir atvinnusjúkdóma og fylgir hann reglugerðardrögunum sem viðauki.
Umsagnarfrestur er til 22. febrúar næstkomandi.
Heimild: stjr.is
Deila
Prenta grein
160 prósent fjölgun útskrifaðra kennara
30/01/2023
160 prósent fjölgun útskrifaðra kennaraÞegar ég gekk inn í mennta- og menningarmálaráðuneytið í desembermánuði 2017 blasti við að öllu óbreyttu yfirvofandi kennaraskortur á Íslandi, en algjört hrun hafði orðið í brautskráningum frá 2008; 80% í leikskólakennaranámi og 67% í grunnskólakennaranámi.
Samfélag án kennara er ekki samkeppnishæft enda er kennarastarfið mikilvægasta starf samfélagsins þar sem það leggur grunninn að öllum öðrum störfum. Kennarar hafa leikið stórt hlutverk í lífi okkar allra þar sem fyrstu tveir áratugir hverjar manneskju fara að talsverðum hluta fram í kennslustofu. Við munum öll eftir kennurum sem höfðu mikil áhrif á okkur sem einstaklinga, námsval og líðan í skóla. Góður kennari skiptir sköpum. Góður kennari mótar framtíðina. Góður kennari dýpkar skilning á málefnum og fær nemandann til að hugsa afstætt í leit að lausnum á viðfangsefnum. Góður kennari opnar augu nemenda fyrir nýjum hlutum, hjálpar þeim áfram á beinu brautinni og stendur við bakið á þeim sem þurfa á því að halda.
Það var því ekkert mikilvægara en að snúa þessari neikvæðu þróun við, takast á við yfirvofandi kennaraskort og sækja fram af fullum krafti fyrir kennarastarfið. Strax í byrjun síðasta kjörtímabils var málið sett í forgang í þáverandi mennta- og menningarmálaráðuneyti og voru aðgerðir kynntar á fyrsta ársfjórðungi 2019. Þær fólu í sér:
Launað starfsnám fyrir nemendur á lokaári meistaranáms til kennsluréttinda á leik- og grunnskólastigi.
Námsstyrk til nemenda á lokaári meistaranáms til kennsluréttinda á leik- og grunnskólastigi til að auðvelda nemendum að sinna lokaverkefnum sínum samhliða launuðu starfsnámi og skapa hvata til þess að nemendur klári nám sitt á tilsettum tíma.
Styrki til starfandi kennara til náms í starfstengdri leiðsögn til að fjölga kennurum í íslenskum skólum sem hafa þekkingu á móttöku nýliða í kennslu.
Samhliða var kennarafrumvarp lagt fram og samþykkt af Alþingi til að leiða til meiri sveigjanleika og flæðis kennara milli skólastiga til þess að auka starfsmöguleika þeirra.
Ég er stolt og glöð nú fjórum árum síðar að sjá fréttir þess efnis að útskrifuðum kennurum hafi fjölgað um 160% sé miðað við meðaltal áranna 2015-2019 sem var 174. 454 útskrifuðust sem kennarar árið 2022!
Þetta er stórsigur fyrir samfélagið okkar og hefði aldrei tekist nema fyrir frábæra samvinnu menntamálayfirvalda, Sambands íslenskra sveitarfélaga, Kennarasambands Íslands, Háskólans á Akureyri, Menntavísindasviðs Háskóla Íslands, Listaháskóla Íslands, Samtaka iðnaðarins og samtakanna Heimili og skóli.
Þetta sýnir svart á hvítu að aðgerðir dagsins í dag skipta sköpum fyrir framtíðina og það er vel hægt að takast vel á við stórar áskoranir á tiltölulega stuttum tíma þegar allir róa í sömu átt með samvinnuna að leiðarljósi.
Lilja Dögg Alfreðsdóttir, menningar- og viðskiptaráðherra, varaformaður Framsóknar og fv. menntamálaráðherra.
Greinin birtist fyrst í Morgunblaðinu 28. janúar 2023.
Deila
Prenta grein
28/01/2023
Íslenskt rafeldsneyti í eigu þjóðarinnarFyrir áramótin mælti ég fyrir tillögu minni til þingsályktunar á Alþingi um að fela ríkisstjórninni að taka til frumathugunar stofnun ríkisfélags um rafeldsneytisframleiðslu á Íslandi. Líta má við þessa frumathugun til starfsemi Equinor í Noregi, fyrrum Statoil, sem er nú 67% í eigu norska ríkisins.
Rafeldsneyti og framtíðin
Hugmyndin að þessari þingsályktunartillögu er nokkuð löng en orkuskiptin hafa kallað á umræðu um rafeldsneyti sem einn af þeim orkukostum sem til greina koma sem eldsneyti framtíðarinnar.
Við sem þjóð höfum ákveðin markmið í átt að kolefnishlutleysi og ætlum okkur að standast skuldbindingar okkar í loftlagsmálum. Ásamt því að framleiða endurnýjanlega orkugjafa til að fullnægja þörfum innanlands, liggja einnig gríðarleg tækifæri í að hefja útflutning á rafeldsneyti. Framleiðsla á rafeldsneyti er kostnaðarsöm aðgerð en þó framleiðsla á rafeldsneyti og sala sé í dag hlutfallslega lítil þá er áhugi fjárfesta mikill og það felast ákveðin tækifæri í því að fjármagna framleiðsluna þegar markaðir eru orðnir tryggir. Á heimsvísu er gert ráð fyrir að kostnaðarliðir fari lækkandi á næstu árum. Eitt af tækifærum Íslands við framleiðslu rafeldsneytis er að nýta mögulega árstíðabundna umframorku og hámarka arðsemi.
Fjölmargir aðilar hafa sýnt áhuga á að hefja framleiðslu á rafeldsneyti hér á landi sem er jákvætt. Er bæði um innlenda en þó aðallega erlenda aðila að ræða. Forstjóri Landsvirkjunar hefur sagt opinberlega að Landsvirkjun sé ekki að fara að leggja til orku í slík verkefni enda sé hún ekki til í því magni sem þarf til að slík framleiðsla beri sig. En áhugi þessara aðila er til kominn sökum þess að tækifærin í því að framleiða grænt rafeldsneyti hér á landi eru gríðarleg og mjög ábatasöm fjárfesting til lengri tíma litið. Rafeldsneytisframleiðsla er einnig stór þáttur í orkuskiptum þjóðarinnar og partur af því að ná þeim markmiðum í loftlagsmálum sem við höfum sett okkur.
Gagnrýnt hefur verið á undanförnum árum að arður stóriðjunnar og fiskeldis hér á landi fari úr landi. Gera má ráð fyrir að svipuð umræða fari af stað þegar umsóknir rafeldsneytisfyrirtækjanna koma til afgreiðslu. Til að skapa megi um það betri sátt hef ég horft til Noregs og hvernig Norðmenn, árið 1972 stofnuðu Statoil, ríkisrekið olíufyrirtæki, til að halda utan um vinnslu og dreifingu á olíu og gasi sem fyrirtækið vinnur í norskri lögsögu.
Nýtum sóknarfærin
Framangreint leiðir okkur að þeirri spurningu hvort ekki sé skynsamlegt að stofnað verði fyrirtæki í eigu ríkisins, jafnvel undir eða í samstarfi við Landsvirkjun sem sjái um framleiðslu á rafeldsneyti til orkuskipta á Íslandi með möguleika á útflutningi, enda óljóst hvort markaður hér á landi sé nægilega stór svo framkvæmdin sé arðbær. Með þessu móti getum við orðið sjálfbær um orku, stigið risa skref í orkuskiptum og stutt við markmið stjórnvalda í loftlagsmálum. Arðinn af framkvæmdinni mætti setja í samfélagssjóð, að fyrirmynd Norðmanna, ásamt hluta eða öllum hagnaði Landsvirkjunar og því ljóst að um verulegar upphæðir yrði að ræða á ári hverju. Slíkan sjóð mætti t.d. nota til að bregðast við áföllum í efnahagslífi landsins eða öðrum óvæntum atvikum sem við þekkjum því miður aðeins of vel þessi misserin. Högg ríkissjóðs yrði þá minna og efnahagslegur stöðugleiki meiri.
Ég vona að vel verði tekið í tillöguna, en í henni er óskað eftir því að málið verði skoðað. Ég er sannfærður um að framleiðsla á íslensku rafeldsneyti í eigu þjóðarinnar sé farsælt skref og muni skila okkur áfram í orkuskiptunum og setja Ísland í sérflokk þegar kemur að sjálfbærni í orkumálum.
Stefán Vagn Stefánsson, þingmaður Framsóknar.
Greinin birtist fyrst á visir.is 26. janúar 2023.
Deila
Prenta grein
Gott samfélag
27/01/2023
Gott samfélagHvað er samfélag og hvað einkennir gott samfélag? Ég held að við flest teljum að við tilheyrum og séum hluti af góðu samfélagi.
Ég sjálfur er alinn upp í Hafnarfirði og bý þar ásamt fjölskyldu minni. Þar var gott að alast upp, þar er gott vera og þar er gott að ala upp börnin sín.
Vaxtarverkir
Hafnarfjörður hefur stækkað gríðarlega frá því að ég sleit barnsskónum, en í þeirri miklu stækkun og öllum þeim vaxtarverkjum sem slíku fylgir tel ég að vel hafi tekist til við að halda utan um fólkið.
Hafnarfjörður er bær í sveit ef svo má segja og ég tel almennt að íbúar upplifi sig sem hluta af heild, þátttakendur í góðu samfélagi. Það er mikilvægt.
Góð umgjörð
Ég veit að þegar á reynir er samhugurinn mikill í samfélaginu. Það þekki ég úr mínum heimabæ. Fólk stendur saman þegar á bjátar, það er tilbúið að koma og rétta fram hjálparhönd eða sýna samkennd með öðrum hætti.
Við erum gott samfélag með góða umgjörð, en það er eins og annað í lífinu að víða má gera betur og laga til eða fínstilla ákveðna þætti eins og það er stundum orðað.
Samstaða og samfélagsleg ábyrgð
Íbúar um allt land finna nú fyrir þeim miklu hækkunum sem eru að verða hvar sem litið er. Við sjáum það á lánum okkar, leigugreiðslum, matarkörfunni, tryggingum og svo mætti lengi telja.
Fólk tekur eftir og finnur fyrir því á eigin skinni að þetta hefur áhrif á fjármálin. Það reynir því víða á um þessar mundir og mikilvægt að sýna samstöðu og samfélagslega ábyrgð í því verkefni að ná niður verðbólgu.
Breiðu bökin
Nú reynir einnig á hin svokölluðu breiðu bök og að þau sýni að ekki þurfi að velta öllum hækkunum beint út í samfélagið með tilheyrandi áhrifum á fjármál heimila. Þau geta, en það er víst annað en að vilja.
Ágúst Bjarni Garðsson, alþingismaður.
Greinin birtist fyrst í Fréttablaðinu 27. janúar 2023.
Deila
Prenta grein
27/01/2023
Flugþróunarsjóður styður við stóraukið millilandaflug á landsbyggðinniBeint millilandaflug til og frá Akureyri og Egilsstöðum mun stóraukast á árinu þegar tvö stór erlend flugfélög hefja flug þangað. Svissneska flugfélagið Edelweiss Air mun fljúga beint til Akureyrar frá Zurich í sumar og hyggur á aukið flug þangað í framtíðinni og þýska flugfélagið Condor hefur tilkynnt áætlunarflug frá Frankfurt til Egilsstaða og Akureyrar frá maí til október 2023. Condor er fyrsta erlenda flugfélagið sem hefur tilkynnt um reglubundið flug á báða vellina.
Félögin bætast við þau sem fljúga þangað fyrir en hollenska ferðaskrifstofan Voigt Travel hefur verið með leiguflug frá Hollandi til Akureyrar frá árinu 2019 og þá hóf flugfélagið Niceair beint áætlunarflug frá Akureyri til Kaupmannahafnar og Tenerife sumarið 2022 og hefur hug á að bæta fleiri áfangastöðum inn í áætlun sína á árinu.
Flugþróunarsjóður, sem settur var á laggirnar árið 2015, hefur undanfarin ár stuðlað að því að byggja upp nýjar flugleiðir til Íslands þannig að koma megi á reglulegu millilandaflugi um alþjóðaflugvellina Akureyri og Egilsstaði. Sjóðurinn hefur um 230 milljónir króna til ráðstöfunar á árinu 2023 og hefur þegar gert samning um að styrkja Condor, Niceair, Voigt Travel og verkefnið Nature Direct, sem gengur út á að talað sé einni röddu um Akureyrar- og Egilsstaðaflugvelli. Þá hefur Alþingi samþykkt 150 m.kr. viðvarandi árlegt framlag í sjóðinn.
Lilja Alfreðsdóttir menningar- og viðskiptaráðherra segir ávinning af starfi Flugþróunarsjóðs síðustu árin ótvíræðan: „Framboð flugleiða frá Akureyri beint til útlanda jókst mjög í fyrra með tilkomu Niceair og mun aukast til mikilla muna á árinu með nýjum flugfélögum og áfangastöðum. Með þessu stórbætast búsetuskilyrði og lífsgæði heimamanna og með auknu millilandaflugi til Akureyrar og Egilsstaða opnast fleiri gáttir inn í landið sem er forsenda framþróunar í ferðaþjónustu og frekari dreifingu ferðamanna um landið, allt árið um kring. Aukið millilandaflug frá fleiri stöðum en Keflavíkurflugvelli er hagsmunamál allra landsmanna”.
Heimild: stjr.is
Deila
Prenta grein