Category: Nýjast

Líneik Anna Sævarsdóttir, alþingismaður Framsóknar í Norðausturkjördæmi, bar upp fyrirspurn á Alþingi í vikunni um aðgerðir gegn stafrænu kynferðisofbeldi. Í stjórnarsáttmála ríkisstjórnar Framsóknarflokks, Sjálfstæðisflokks og Vinstri hreyfingarinnar – græns framboðs segir að stefnt skuli að gerð áætlunar um að útrýma kynbundnu ofbeldi, ekki síst stafrænu kynferðisofbeldi. Stýrihópi forsætisráðherra um heildstæðar úrbætur varðandi kynferðislegt ofbeldi hefur verið falið að móta stefnu gegn stafrænu kynferðisofbeldi og er sú vinna grundvölluð á skýrslu frá því í janúar á þessu ári er forsætisráðuneytið gaf út.

„Mér leikur forvitni á að vita hvernig vinnunni í heild miðar og lagði ég því fram fyrirspurn í febrúar um framvindu málsins en aðgerðir gegn stafrænu kynferðisofbeldi eru enn jafn mikilvægar og þær voru þá og því gott að fara yfir þær nú,“ sagði Líneik Anna.
„Breyting á daglegum samskiptum fólks hefur verið mikil enda hafa stafræn samskipti aukist ár frá ári. Það hefur skapað nýjar áskoranir í daglegu lífi á mörgum sviðum. Breytingin hefur kallað á breytingar á umgjörð og lagaumgjörð á samskiptum einstaklinga, s.s. persónuvernd. Mörgum finnst þá lagaumhverfið ekki ná að fylgja þróuninni í notkun tækninnar eftir, en fræðimenn hafa bent á andvaraleysi á hvers konar stafrænu kynferðisofbeldi geta haft mjög alvarlegar afleiðingar, til skemmri og lengri tíma, og ekki síst í litlum samfélögum eins og á Íslandi eins og í stærri samfélögum. Ofbeldi getur eins og annað ofbeldi dregið úr lífsgæðum þeirra sem fyrir verða, valdið hvort tveggja andlegum og líkamlegum veikindum, s.s. kvíða og óútskýrðum verkjum,“ sagði Líneik Anna.
Líneik Anna sagði það hafa reynst erfitt að kortleggja umfang stafræns kynferðisbrota heildstætt m.a. vegna þess að löggjöfin hafi ekki að geyma vernd um stafræna kynhelgi. Þá hafi samnorræn úttekt sýnt fram á brotaþolar hafi ekki talið borga sig að leita réttar síns vegna þessa á Íslandi.
Líneik Anna spurði (i) hvað liði heildar stefnumótun um aðgerðir gegn stafrænu kynferðisofbeldi, (ii) hvort hugað væri að lagabreytingum til að styrkja stöðu þolenda slíkra brota og (iii) með hvaða hætti mætti stuðla að vitundarvakningu gegn stafrænu kynferðisofbeldi.
Forsætisráðherra, Katrín Jakobsdóttir, var til andsvara og sagði stafrænt kynferðisofbeldi vera eina stærstu áskorunina er Íslendingar stæðu frammi fyrir til að koma á fullu jafnrétti kynjanna. Benti Katrín á að samkvæmt heimsmarkmiðum Sameinuðu þjóðanna, um „jafnrétti kynjanna“, þá sé það það markmið er þjóðir heims eigi enn hvað lengst í land með að ná. Kynferðisofbeldi er þar stærsta hindrunin í að fullt jafnrétti komist á. Sagði hún að lagasetning ætti að fylgja eftir með þríþættum stefnumarkmiðum:

• forvarnir og fræðsla
• úrbætur á meðferð mála í réttarvörslukerfinu
• aukinn stuðningur við þolendur brota

Dómsmálaráðherra hefur verið falið það verkefni að ráðast í smíði löggjafar og lagaframkvæmdar og sagðist forsætisráðherra vænta þess að þingmálaskrá dómsmálaráðherra í haust muni innihalda drög að nýrri löggjöf.

• Istanbúlsamningurinn – um forvarnir og baráttu gegn ofbeldi gagnvart konum og heimilisofbeldi.
• Tillaga til þingsályktunar – um forvarnir gegn kynferðislegu og kynbundnu ofbeldi og áreitni, ásamt áætlun fyrir árin 2021-2025¹.
• Heimsmarkmiðin² – 5. Jafnrétti kynjanna.

***

1. Drög að aðgerðaáætluninni er unnin með hliðsjón af alþjóðlegum skuldbindingum Íslands. Sérstaklega hefur verið tekið mið af skyldum stjórnvalda í tengslum við samning Evrópuráðsins um forvarnir og baráttu gegn ofbeldi á konum og heimilisofbeldi (Istanbúl-samningurinn), samning Sameinuðu þjóðanna um afnám allrar mismununar gagnvart konum (CEDAW), samning Sameinuðu þjóðanna um réttindi barnsins, samning Sameinuðu þjóðanna um réttindi fatlaðs fólks og samning Evrópuráðsins um vernd barna gegn kynferðislegri misneytingu og kynferðislegri misnotkun (Lanzarote-samningurinn). Tillagan tekur jafnframt mið af heimsmarkmiðum Sameinuðu þjóðanna um sjálfbæra þróun þar sem meðal annars kemur fram að stuðla skuli að friðsælum og sjálfbærum samfélögum fyrir alla, tryggja öllum jafnan aðgang að réttarkerfi og byggja upp skilvirkar og ábyrgar stofnanir á öllum sviðum.
2. Heimsmarkmið Sameinuðu þjóðanna um sjálfbæra þróun voru samþykkt af fulltrúum allra aðildarríkja Sameinuðu þjóðanna í september árið 2015. Markmiðin, sem gilda á tímabilinu 2016-2030, eru 17 talsins með 169 undirmarkmið og taka bæði til innanlandsmála sem og alþjóðasamstarfs á gildistímanum. Aðalsmerki heimsmarkmiðanna er að þau eru algild og því hafa aðildarríkin skuldbundið sig til þess að vinna skipulega að innleiðingu markmiðanna bæði á innlendum og erlendum vettvangi út gildistíma þeirra.Heimsmarkmiðin eru samþætt og órjúfanleg og mynda jafnvægi milli þriggja stoða sjálfbærrar þróunar; hinnar efnahagslegu, félagslegu og umhverfislegu. Þá fela þau einnig í sér fimm meginþemu sem eru mannkynið, jörðin, hagsæld, friður og samstarf. Aðalinntak markmiðanna er jafnframt að engir einstaklingar eða hópar verði skildir eftir. Því er mikilvægt að ríki horfi ekki eingöngu til meðaltala við mælingar á árangri sínum heldur nálgist innleiðingu markmiðanna á heildstæðan hátt. Heimsmarkmiðin eru margþætt og metnaðarfull og krefjast skipulagðrar vinnu af hálfu stjórnvalda en einnig þátttöku og samstarfs ólíkra hagsmunaaðila. Þá eru innri tengsl og samþætt eðli markmiðanna afar þýðingarmikil fyrir framkvæmd þeirra. Óhætt er að fullyrða að ef þjóðum heims tekst að ná markmiðunum innan gildistíma áætlunarinnar þá mun líf allra og umhverfi hafa batnað til mikilla muna árið 2030.

Ríkisstjórnin hefur ákveðið að verja milljarði króna, fram til ársins 2023, til að styðja við rannsóknir og nýsköpun á samfélagslegum áskorunum, í gegnum Markáætlun á sviði vísinda, tækni og nýsköpunar.
Forsætisráðherra, ferðamála-, iðnaðar- og nýsköpunarráðherra og mennta- og menningarmálaráðherra kynntu áætlunina í dag  sem og skýrslu um fjórðu iðnbyltinguna og fjölluðu að auki um frekari áherslur ríkisstjórnarinnar í nýsköpun og vísindum.
Árið 2018 átti Vísinda- og tækniráð í víðtæku samráði við almenning, vísindamenn, þingmenn og aðra hagaðila um þær brýnustu áskoranir sem íslenskt samfélag stendur frammi fyrir til næstu ára. Niðurstaðan var að leggja áherslu á þrjár áskoranir:

1. loftslagsbreytingar og sjálfbærni
2. heilbrigðisvísindi og velferð
3. fjórða iðnbyltingin

Markáætlun á sviði vísinda, tækni og nýsköpunar nær yfir stefnumótandi áætlanir þar sem um er að ræða tímabundinn forgang á fjármagni. Verkefni skulu unnin í nánu samstarfi fyrirtækja, rannsóknarstofnana og háskóla á einstökum sviðum eða þverfaglegum fræðasviðum á grundvelli vandaðra rannsóknaráætlana. Nánari upplýsingar má finna á heimasíðu Rannís.
Ríkisstjórnin hefur jafnframt samþykkt aðgerðaáætlun sem miðar að því að nýta þau tækifæri sem fjórða iðnbyltingin felur í sér til bæta lífskjör og auka velsæld.
Aðgerðaáætlunin felur í sér 27 aðgerðir sem stjórnvöld munu vinna að á komandi misserum. Hún er unnin af verkefnisstjórn sem forsætisráðherra skipaði í júlí 2019 og byggir á ýtarlegri greiningu á þeim tækifærum og áskorunum sem fjórða iðnbyltingin hefur í för með sér fyrir íslenskt samfélag.
Unnið er að því innan Stjórnarráðsins að hrinda tillögum verkefnisstjórnarinnar í framkvæmd. Sumt snýr að innviðum stjórnkerfisins, annað að því að efla stofnanir og sjóði sem vinna eiga að frumkvöðlastarfi og nýsköpun. Mikilvægt er að móta stefnu Íslands í málefnum gervigreindar, eins og verkefnastjórnin bendir á í skýrslu sinni. Þetta verður meðal helstu verkefna íslensks samfélags á komandi árum.
Þá hefur verið sett á laggirnar þvervísindalegt rannsóknarsetur Margrétar Danadrottningar og Vigdísar Finnbogadóttur um hafið, loftslag og samfélag. Leggur danski Carlsbergsjóðurinn 500 m.kr til setursins, íslenska ríkið 140 m.kr. og Rannsóknasjóður 100 m.kr. í tilefni af 80 ára afmæli Danadrottingar og 90 ára afmæli Vigdísar. Rannsóknarsetrið mun hafa aðsetur bæði við Kaupmannahafnarháskóla og Háskóla Íslands. Áhersla verður lögð á að ráða unga vísindamenn að verkefninu.
Aðgerðaáætlun um fjórðu iðnbyltinguna. Tillögur verkefnisstjórnar.

Heimild: stjr.is

„Nú þegar farfuglarnir eru flestir komnir, reglur um samkomur rýmkaðar, sundlaugar opnar, margir nýklipptir og skólaárinu að ljúka er full ástæða til að rifja upp afrekið sem skólafólk vann í kjölfar kórónuveirunnar,“ sagði Þórunn Egilsdóttir, alþingismaður Framsóknar í Norðausturkjördæmi, í störfum þingsins á Alþingi í gær.

„Skólastjórnendur, kennarar, leiðbeinendur og annað starfsfólk á öllum skólastigum um land allt brugðust við ákalli um breytta kennsluhætti og viðveru. Starfinu var kollvarpað á núll einni og fólk stóðst prófið með glans. Niðurstaðan er sú að Ísland er eitt fárra landa sem tókst að halda skólakerfinu sínu gangandi í heimsfaraldri. Takk fyrir það.“

Þórunn kom í framhaldi inn á aðgerðir stjórnvalda vegna sumarnáms og sumarstarfa. „800 milljónum verður varið í að tryggja markvisst sumarnám á framhalds- og háskólastigi. Á framhaldsskólastigi er gert ráð fyrir að rúmlega 80 áfangar verði í boði, að námsframboð nái til sem flestra landshluta í staðnámi og einnig að fjarnám verði í boði. Komið verður sérstaklega til móts við starfsnámsnemendur og stuðningur býðst nemendum með annað móðurmál en íslensku,“ sagði Þórunn.

„Sumarnám í háskóla hefst í lok maí og athugið að allir háskólar landsins taka þátt í þessu verkefni og munu bjóða upp á yfir 200 fjölbreyttar námsleiðir. Utan hefðbundinnar kennslu bjóðast símenntunarúrræði, undirbúningur fyrir háskólanám og færnibrú fyrir fólk sem vill skipta um starfsvettvang. Áhersla er lögð á að skrásetningargjöldum verði haldið í lágmarki og að innritaðir nemar greiði ekki skólagjöld fyrir sumarið. Lánasjóður íslenskra námsmanna hefur brugðist við með margvíslegum aðgerðum til hagsbóta fyrir námsmenn, m.a. að rýmka reglur og undanþágur og lengja umsóknarfresti.“

„Stjórnvöld ætla að ná til þessa hóps námsmanna sem hvorki fær starf né aðgang að öðru úrræði í sumar og munu verja um 2,2 milljörðum kr. í átaksverkefni til að fjölga tímabundnum störfum fyrir námsmenn. Þegar er auglýst eftir nemum í sumarstörf hjá sveitarfélögum og opinberum stofnunum. Við sjáum strax árangur af þessum aðgerðum og auk þess hafa stjórnvöld veitt aukafjármagn til mikilvægra sjóða á sviði rannsókna og vísinda. Stóra verkefnið er að vinna gegn atvinnuleysi. — Áfram við,“ sagði Þórunn að lokum.

Aðgerðir stjórnvalda vegna sumarnáms og sumarstarfa voru kynntar á fundi Lilju Alfreðsdóttur, mennta- og menningarmálaráðherra, og Ásmundar Einars Daðasonar, félags- og barnamálaráðherra, í Háskólanum í Reykjavík í dag.
„Við viljum tryggja að námsmenn geti nýtt sína krafta á komandi sumri. Íslenskir námsmenn eru stór og fjölbreyttur hópur en það er menntun þeirra og árangur sem leggur grunninn að  framtíðarhagsæld okkar samfélags. Aðgerðir okkar nú miða að því að fjölga valkostum fyrir námsmenn og atvinnuleitendur sem vilja nýta komandi sumar – til náms eða fjölbreyttra starfa,“ segir Lilja Alfreðsdóttir mennta- og menningarmálaráðherra.
„Við teljum mjög mikilvægt að koma sem flestum námsmönnum í störf þar sem þeir fá bæði reynslu og virkni, ásamt því að skila verðmætum inn í hagkerfið. Samhliða þessum aðgerðum munum við skoða leiðir til að skapa fleiri störf eða grípa til annarra aðgerða, verði þörf á því, en lagt er upp með að við grípum námsmenn með einhvers konar úrræði fyrir miðjan júní,” segir Ásmundur Einar Daðason, félags-og barnamálaráðherra.
Allir háskólar landsins og alls 15 framhaldsskólar hyggjast bjóða upp á sumarnám í sumar. Breiddin í námsframboði þeirra er afar mikil; þar verður bæði að hægt að taka einingarbæra áfanga sem og fjölbreytt námskeið. Sérstök áhersla er á nám sem nýtist sem undirbúningur fyrir háskólanám, námskeið á sviði iðn- og verknáms, valkosti á sviði símenntunar og færnibrýr fyrir atvinnuleitendur sem vilja skipta um starfsvettvang. Boðið verður upp á nám sem tekur frá einni og upp í tíu vikur.
Upplýsingar um námsframboð skóla verður að finna á heimasíðum þeirra en aðsókn mun ráða því hvaða námsframboð verður endanlega í boði.

2,2 milljarðar kr. í sumarstörf fyrir námsmenn

Stjórnvöld ætla að ná til þess hóps námsmanna sem ekki fær starf eða aðgang að öðru úrræði í sumar og munu verja um 2.2 milljörðum kr. í átaksverkefni til að fjölga tímabundnum störfum fyrir námsmenn. Markmiðið er að með átakinu verði til 3.400 tímabundin störf fyrir námsmenn, 18 ára og eldri, sem skiptast á milli opinberra stofnana og sveitarfélaga. Um er að ræða fjórum sinnum stærra átak en ráðist var í eftir hrunið, sumrin 2010 og 2011.
Átak þetta er unnið í samvinnu við stofnanir ríkisins og sveitarfélög og er undirbúningur þegar vel á veg kominn. Sveitarfélögin munu sjálf auglýsa störfin en Vinnumálastofnun mun auglýsa störf á vegum stofnana ríkisins. Störfin verða auglýst opinberlega á næstu dögum og þurfa stofnanir og sveitarfélög að skapa ný störf í tengslum við átakið. Miðað er við ráðningartímabilið frá 1. júní til 31. ágúst.
Þegar hafa verið staðfest hafa verið 1.709 störf við sveitarfélögin, sem þau geta auglýst strax. Í byrjun næstu viku er gert ráð fyrir að Vinnumálastofnun staðfesti allt að 1.700 störf við stofnanir ríkisins sem verða auglýst í kjölfarið.
Komi í ljós að þessi fjöldi sumarstarfa og annarra úrræða nái ekki til nægilega margra námsmanna verður leitað leiða til að skapa fleiri störf og/eða tryggja aðrar leiðir til framfærslu.

Mikilvægi rannsókna og vísinda

Auk þessa hafa stjórnvöld einnig veitt auka fjármagni til mikilvægra sjóða á sviði rannsókna og vísinda, vegna COVID-19. Framlög til Nýsköpunarsjóðs námsmanna hafa hækkað verulega og nema alls 485 milljónum kr. í ár. Þá var 700 milljónum kr. veitt í Rannsóknasjóð og Innviðasjóð, og 700 milljónum kr. í Tækniþróunarsjóð.

Heimild: stjr.is

Þórunn Egilsdóttir, alþingismaður Framsóknar í Norðausturkjördæmi, gerði í ræðu í störfum þingsins á Alþingi í gær, að umtalsefni afhendingu umboðsmanns barna og hóps ungmenna ríkisstjórninni niðurstöðu barnaþings sem haldið var í nóvember sl.
„Barnaþing er nú orðið fastur liður í tilverunni. Til þess var stofnað með lögum og skal það haldið annað hvert ár með þátttöku barna og ungmenna hvaðanæva að af landinu. Áherslur stjórnvalda á aukin áhrif barna og ungmenna koma víða fram og vil ég í dag draga athygli ykkar að merkilegu málþingi sem var einnig haldið í nóvember.“
„Það þing hafði yfirskriftina Börn og samgöngur. Það eru tíðindi því að samkoma af þessu tagi hefur ekki verið haldin áður. Þrátt fyrir að börn séu stórnotendur samgöngukerfisins er hvergi minnst á þau í gildandi samgönguáætlun og aðeins tæpt á ungmennum. Börn ferðast með bílum, börn fljúga, börn hjóla, börn ganga, börn sigla og börn ferðast með strætó. Þeirra sjónarmið þurfa að koma fram líkt og annarra. Þess vegna var eitt af umbótaverkefnum samgönguráðs að koma sérstökum kafla um börn og samgöngur inn í samgönguáætlun.“
„Hagsmunir barna í umferðinni eru á margan hátt ólíkir hagsmunum þeirra sem eldri eru sem og hegðun þeirra í umferðinni. Okkur veitir ekki af liðsinni barna, að fá skoðanir þeirra fram og varpa sýn á hugmyndir þeirra sem þekkja kerfið í dag og eru líka framtíðarnotendur.
Nú hefur samráð þess vegna bæst inn í verkferla samgönguráðs við undirbúning samgönguáætlunar. Samtal við fólk á öllum aldri um allt land er mikilvægt til að samræma sjónarmið.
Hæstv. forseti. Í fyrsta fjárfestingarpakka ríkisstjórnarinnar verða til 1.000 störf næstu árin vegna framkvæmda við samgöngumannvirki og það verður svo til þess að eignamyndun ríkisins eykst. Og athugið að þetta er allt fyrir utan gildandi samgönguáætlun. Við erum stórhuga og í miklum framkvæmdum. Það er á okkar ábyrgð að hafa ungmenni með í ráðum. Þau þurfa að lifa við ákvarðanir okkar inn í framtíðina,“ sagði Þórunn að lokum.