Author: einar

Líneik Anna Sævarsdóttir, alþingismaður, var í óundirbúnum fyrirspurnum á Alþingi við matvælaráðherra um samstarf við bændur vegna sameiningar Landgræðslunnar og Skógræktarinnar.

Líneik Anna fór yfir að stærstu tækifærin með sameiningu stofnananna væru í aukinni samlegð í stoðþjónustu og ýmsum sameiginlegum verkefnum. Þar væri eitt af umfangsmestu áskorunum samstarf við bændur og landeigendur um samstarf og samninga um landgræðslu og skógrækt á því landi sem bændur hafa til umráða.

Í því fellst m.a. ráðgjöf til bænda og landeigenda um landnýtingu og landbætur og líka samningar við bændur sem eru verktakar í landgræðslu og skógrækt fyrir opinbera aðila.

Líneik Anna minnti á að stutt væri síðan sameining Skógræktar ríkisins og landshlutabundnu skógræktarverkefnanna hafi tekið gildi eða 2016 og nýrri stofnun komið á, Skógræktin.

„Í aðdraganda þeirrar sameiningar var lögð áhersla á áframhaldandi virkt samráð skógræktarinnar og skógarbænda, bæði á landsvísu við Landssamtök skógareigenda og við skógarbændur í hverjum landshluta. Samráð um stefnumótun og áherslur í starfinu og sem og um einstök verkefni eins og samningagerð, nýsköpun og þróun,“ sagði Líneik Anna.

Áhersla var á hvatningu til ræktunar og samstarf um þróun uppbyggingar skóga og eins var áhersla á umhirðu og nýtingu skógarauðlindarinnar.

„En þar eru að birtast mikil nýsköpunartækifæri ef rétt er á haldið. Nýjasta tilraunaverkefnið er útflutningur á eldiviðarkubbum úr timbri ræktuðu í Fljótsdal og endurunnu timbri til kyndingar á dönskum heimilum,“ sagði Líneik Anna.

Líneik Anna vildi því spyrja matvælaráðherra, hver hafi verið aðkoma bænda og umsjónarmanna lands við vinnu sem lögð er til grundvallar sameiningaráformum, Landgræðslunnar og Skógræktarinnar. Jafnframt spurði hún, hvaða áform eru um aðkomu bænda og landeigenda að frekari undirbúningi sameiningar?

Í lok ræðu sinnar spurði hún:

„Verður lögð áhersla á mótun sérstakrar og formlegrar umgjarðar um samráð og samstarf við bændur og landeigendur hjá nýrri stofnun?“

Matvælaráðherra svarði því til að undirbúningur hafi falið í sér að greina reksturinn faglega, samlegð og áhættugreiningu sem hafi verið gerð í samráði við stofnanirnar. Eins hafi verið samstarf t.d. við Bændasamtök Íslands, Samband íslenskra sveitarfélaga, Skógræktarfélagið, Landvernd og tiltekin sveitarfélög.

„Fólk benti á að það væri skortur á heildarsýn og það var vilji til þess að auka rannsóknasamstarf. Þessi sameining, sem myndi þá í raun og veru byggjast á ákvörðun Alþingis — þar myndi auðvitað samstarf og samráð vera við alla hlutaðeigandi. En í nýrri stefnu og aðgerðaáætlun um landgræðslu og skógrækt, sem var samþætt, er kveðið sérstaklega á um aukið samstarf við landeigendur og sveitarfélög um stefnumörkun og aðgerðir,“ sagði matvælaráðherra.

Í framhaldi nefndi ráðherra að gert væri ráð fyrir að stuðningskerfi fyrir landeigendur og félagasamtök verði skoðuð heildstætt með hliðsjón af stefnumörkuninni.

„Hagsmunaaðilar þurfi að koma að því samtali og þar verði unnar sérstakar svæðis- og landshlutaáætlanir í samstarfi við heimaaðila þar sem skerpt verður á forgangsröðun aðgerða. Þannig að hér eftir sem hingað til leggjum við mjög mikla áherslu á aðkomu heimamanna að þessum brýnu verkefnum,“ sagði matvælaráðherra.

Líneik Anna ítrekaði að orðin væri mjög mikil breyting á umgjörð stofnananna, Skógræktarinnar og Landgræðslu, árið 2016, svo og í vinnunni við landsáætlanirnar og aðgerðaáætlanirnar.

„Ég held að dálítið mikið af orku stofnananna beinst að þeirri vinnu á kostnað þessa daglega samstarfs við bændur og landeigendur. Þess vegna álít ég að núna sé einmitt mjög góður tímapunktur til að beina sjónum að ávinningi af virku samstarfi nýrrar stofnunar og bænda og greina hvaða leiðir tryggi sem skilvirkast samstarf, með áherslu á mótun umgjarðar innan landshluta og á landsvísu.“

„Fyrstu 1000 dagarnir í lífi barna skipta sköpum fyrir allt sem á eftir kemur og við eigum sem samfélag að leggja sérstaka áherslu á að tryggja þeim eins góð skilyrði og hugsast getur. Vinna í þeim málum verður að vera stefnumiðuð og ég vil beina því til þingheims að móta skýra áætlun um nauðsynleg skref til að ná árangri í þeim efnum“ sagði Helgi Héðinsson, varaþingmaður, í störfum þingsins.

Skýrslan „Fyrstu 1000 dagar barnsins á Norðurlöndum“ fjallar m.a. um stefnumótunartillögur sem ætlað er að styrkja réttindi og stöðu barna og eftir atvikum foreldra frá þungun og fyrstu tvö æviárin.

Norðurlöndin standa að mörgu leyti framarlega á þessu sviði og margt hefur sannarlega þróast í rétta átt, m.a. með bættri þjónustu við barnafjölskyldur, aukinni áherslu á andlega heilsu foreldra og lengingu fæðingarorlofs.

„Málefni barna hafa fengið aukna athygli, ekki síst að frumkvæði hæstv. mennta- og barnamálaráðherra, Ásmundar Einars Daðasonar, en þó er enn mikið verk að vinna,“ sagði Helgi.

Horfa þarf til lengdar og fyrirkomulags fæðingarorlofs og rétti kvenna á meðgöngu. Rannsóknir sýna fram á að á fyrstu 1000 dögunum er lagður grunnur að lífi fólks.

„Á þessum tíma lærum við m.a. að mynda tengsl og því er samvera með foreldrum sérstaklega mikilvæg,“ sagði Helgi.

Í skýrslunni eru samandregnar sex tillögur að stefnumörkun í þessum málaflokki en rauði þráður skýrslunnar er mikilvægi andlegrar heilsu og vellíðanar, alhliða stuðningur við fjölskyldur, jöfnuður og gæði þjónustu og að brugðist sé rétt og tímanlega við áhættuþáttum.

Ræða Helga á Alþingi:

„Virðulegi forseti.

Fyrstu 1000 dagarnir í lífi barna hafa blessunarlega fengið aukna athygli á liðnum árum, m.a. vegna frumkvæðis Íslendinga í norrænu ráðherranefndinni. Nefndin skilaði í febrúar síðastliðnum skýrslu sem byggð er á yfirgripsmikilli greiningarvinnu sem hófst árið 2019, en embætti landlæknis leiðir verkefnið fyrir Íslands hönd. Skýrslan, Fyrstu 1000 dagar barnsins á Norðurlöndum, fjallar m.a. um stefnumótunartillögur sem ætlað er að styrkja réttindi og stöðu barna og eftir atvikum foreldra frá þungun og fyrstu tvö æviárin. Norðurlöndin standa að mörgu leyti framarlega á þessu sviði og margt hefur sannarlega þróast í rétta átt, m.a. með bættri þjónustu við barnafjölskyldur, aukinni áherslu á andlega heilsu foreldra og lengingu fæðingarorlofs. Málefni barna hafa fengið aukna athygli, ekki síst að frumkvæði hæstv. mennta- og barnamálaráðherra, Ásmundar Einars Daðasonar, en þó er enn mikið verk að vinna. Í því samhengi þarf m.a. að horfa til lengdar og fyrirkomulags fæðingarorlofs og rétti kvenna á meðgöngu. Rannsóknir hafa sýnt að á fyrstu 1000 dögunum er lagður grunnur að lífi fólks. Á þessum tíma lærum við m.a. að mynda tengsl og því er samvera með foreldrum sérstaklega mikilvæg. Í skýrslu nefndarinnar eru samandregnar sex tillögur að stefnumörkun í þessum málaflokki en rauði þráður skýrslunnar er mikilvægi andlegrar heilsu og vellíðanar, alhliða stuðningur við fjölskyldur, jöfnuður og gæði þjónustu og að brugðist sé rétt og tímanlega við áhættuþáttum.

Virðulegi forseti. Fyrstu 1000 dagarnir í lífi barna skipta sköpum fyrir allt sem á eftir kemur og við eigum sem samfélag að leggja sérstaka áherslu á að tryggja þeim eins góð skilyrði og hugsast getur. Vinna í þeim málum verður að vera stefnumið og ég vil beina því til þingheims að móta skýra áætlun um nauðsynleg skref til að ná árangri í þeim efnum.“

„Vinnan fram undan er að takmarka mataraðstoð til þeirra sem þegar lifa við skort og reyna að auka aðstoð til þeirra sem lifa við hungur. Lausnin er m.a. sú að aðildarríki Sameinuðu þjóðanna styrki þjóðir til að virkja og nýta sínar auðlindir sem best núna til að bjarga mannslífum,“ sagði Halla Signý Kristjánsdóttir, alþingismaður, í störfum þingsins, er hún fór yfir þingmannaferð á allsherjarþing Sameinuðu þjóðanna í New York .

Þetta kom fram á fundi með fulltrúm matvælaáætlunar Sameinuðu þjóðanna. Hún sinnir mikilvægum störfum en vandinn er að vaxa henni yfir höfuð.

„Þetta eru ógnvænlegar staðreyndir. Þótt við hér á Íslandi búum ekki við hungur eða matarskort þá erum við hluti af þessari heild. Matarverð hækkar í Evrópu, orkuskortur er yfirvofandi í Evrópu með ófyrirsjáanlegum afleiðingum og framboð á hrávöru minnkar meðan Rússar halda Úkraínu í heljargreipum. Þótt framleiðslan haldi áfram í landinu eru flutningsleiðir til Evrópu takmarkaðar,“ sagð Halla Signý.

„Búist er við að nærri 350 milljónir manna í 82 löndum standi frammi fyrir matvælaskorti á komandi ári og er það nærri fjórðungsaukning frá því sem var í byrjun þessa árs. Þar af er helmingurinn börn,“ sagði Halla Signý.

Nokkuð sögulegt var að meðan á heimsókninni stóð fór fram neyðarfundur hjá allsherjarþinginu. Til umræðu var ályktun aðildarríkja, þar sem innlimun Rússa á fjórum héruðum í austanverðri Úkraínu var fordæmd. Þetta var ellefti neyðarfundur allsherjarþingsins frá upphafi eða frá 1945.

Þingmannhópurinn átti fundi með nokkrum undirstofnunum Sameinuðu þjóðanna. Þar kom fram þung undiralda í áherslum þeirra: stríðið í Úkraínu, yfirvofandi matvælaskortur í heiminum, afleiðingar Covid og loftslagsváin.

Ræða Höllu Signýjar á Alþingi:

„Virðulegi forseti.

Ég fór ásamt þremur öðrum þingmönnum til New York og sótti heim allsherjarþing Sameinuðu þjóðanna. Það var virkilega fróðleg og upplýsandi heimsókn. Meðan á heimsókninni stóð var neyðarfundur í þinginu þar sem til umræðu var ályktun aðildarríkja þar sem innlimun Rússa á fjórum héruðum í austanverðri Úkraínu var fordæmd. Þetta var neyðarfundur og sá ellefti í röðinni frá upphafi en Sameinuðu þjóðirnar voru stofnaðar 1945. Við sóttum einnig heim nokkrar undirstofnanir Sameinuðu þjóðanna. Það var þung undiralda í áherslum þeirra; stríðið í Úkraínu, yfirvofandi matvælaskortur í heiminum, afleiðingar Covid og loftslagsváin. Meðal annars fengum við kynningu á starfsemi matvælaáætlunar Sameinuðu þjóðanna. Þar komu fram nokkuð sláandi staðreyndir, líkt og komu fram í Silfri sunnudagsins þar sem rætt var við David Beasley framkvæmdastjóra. Búist er við að nærri 350 milljónir manna í 82 löndum standi frammi fyrir matvælaskorti á komandi ári og er það nærri fjórðungsaukning frá því sem var í byrjun þessa árs. Þar af er helmingurinn börn.

Virðulegi forseti. Þetta eru ógnvænlegar staðreyndir. Þótt við hér á Íslandi búum ekki við hungur eða matarskort þá erum við hluti af þessari heild. Matarverð hækkar í Evrópu, orkuskortur er yfirvofandi í Evrópu með ófyrirsjáanlegum afleiðingum og framboð á hrávöru minnkar meðan Rússar halda Úkraínu í heljargreipum. Þótt framleiðslan haldi áfram í landinu eru flutningsleiðir til Evrópu takmarkaðar.

Virðulegi forseti. Matvælaáætlun Sameinuðu þjóðanna sinnir mikilvægum störfum með sína dyggu aðstoð og lausnir en vandinn er að vaxa henni yfir höfuð. Vinnan fram undan er að takmarka mataraðstoð til þeirra sem þegar lifa við skort og reyna að auka aðstoð til þeirra sem lifa við hungur. Lausnin er m.a. sú að aðildarríki Sameinuðu þjóðanna styrki þjóðir til að virkja og nýta sínar auðlindir sem best núna til að bjarga mannslífum.“

Líneik Anna Sævarsdóttir, alþingismaður, ræddi störf óháð staðsetningu, í störfum þingsins, í framhaldi af sérstakri umræðu hennar í liðvinni viku við fjármálaráðherra.

„Í því ljósi er sérstaklega ánægjulegt að í dag var tilkynnt um flutning nýrra verkefna til starfsstöðvar Húsnæðis- og mannvirkjastofnunar (HMS) á Akureyri. Fimm opinber sérfræðistörf, þar af eitt stjórnunarstarf, flytjast þangað og stofnað verður nýtt teymi um brunabótamat,“ sagði Líneik Anna.

Framvegis verður 21 stöðugildi á starfsstöð HMS á Akureyri. Breytingarnar eru hluti af endurskipulagningu eftir að verkefni tengd fasteignaskrá voru færð til HMS í fyrra. Starfsfólk sem áður sinnti þessum verkefnum er komið í önnur störf.

„Sigurður Ingi Jóhannsson innviðaráðherra kynnti breytinguna á Akureyri rétt í þessu. Breytingin er fullkomlega í takt við stefnu ríkisstjórnarinnar um að fjölga sérhæfðum opinberum störfum á landsbyggðinni og í takt við stefnu HMS um öfluga starfsemi á nokkrum stöðum um landið,“ sagði Líneik Anna.

„Ég fagna því heils hugar að opinber störf færist á landsbyggðina. Það er mikið hagsmunamál fyrir samfélagið allt að fjölbreytt, opinber störf dreifist um landið allt. Það verður gert eftir ýmsum leiðum, t.d. með því að efla starfsstöðvar opinberra stofnana á landsbyggðinni, flytja sérhæfð störf eða auka tækifæri til að vinna störf óháð staðsetningu. Markviss vinna á þessu sviði samhliða stöðugri eflingu innviða gefur íbúum landsins raunverulegt val um búsetu. Reynslan af flutningi opinberra starfa og verkefna er góð. Áfram veginn,“ sagði Líneik Anna að lokum.

Ræða Líneikar Önnu á Alþingi:

„Virðulegi forseti.

Í síðustu viku ræddi ég hér í sérstakri umræðu við hæstv. fjármálaráðherra um störf óháð staðsetningu, dreifingu opinberra starfa um landið og mikilvægi þess að sérhæfð störf verði til um land allt. Í því ljósi er sérstaklega ánægjulegt að í dag var tilkynnt um flutning nýrra verkefna til starfsstöðvar Húsnæðis- og mannvirkjastofnunar á Akureyri. Fimm opinber sérfræðistörf, þar af eitt stjórnunarstarf, flytjast þangað og stofnað verður nýtt teymi um brunabótamat. Framvegis verður því 21 stöðugildi á starfsstöðinni á Akureyri. Breytingarnar eru hluti af endurskipulagningu eftir að verkefni tengd fasteignaskrá voru færð til Húsnæðis- og mannvirkjastofnunar. Störfin fimm verða öll auglýst á næstu dögum. Sigurður Ingi Jóhannsson innviðaráðherra kynnti breytinguna á Akureyri rétt í þessu. Breytingin er fullkomlega í takt við stefnu ríkisstjórnarinnar um að fjölga sérhæfðum opinberum störfum á landsbyggðinni og í takt við stefnu HMS um öfluga starfsemi á nokkrum stöðum um landið. Á Sauðárkróki eru nú 27 störf við brunavarnir og einnig er þar þjónustuver, bakvinnsla og umsýsla með greiðslum húsnæðisbóta. Þá eru einnig starfsstöðvar í Borgarnesi og Reykjavík. Ég fagna því heils hugar að opinber störf færist á landsbyggðina. Það er mikið hagsmunamál fyrir samfélagið allt að fjölbreytt, opinber störf dreifist um landið allt. Það verður gert eftir ýmsum leiðum, t.d. með því að efla starfsstöðvar opinberra stofnana á landsbyggðinni, flytja sérhæfð störf eða auka tækifæri til að vinna störf óháð staðsetningu. Markviss vinna á þessu sviði samhliða stöðugri eflingu innviða gefur íbúum landsins raunverulegt val um búsetu. Reynslan af flutningi opinberra starfa og verkefna er góð. Áfram veginn.“