Tag: Lilja Rannveig Sigurgeirsdóttir

Það er ekki laust við að það hafi gengið illa hjá ríkisstjórninni að ná heyinu í hlöðu á hinu svokallaða “verðmætasköpunarhausti” sem boðað var af miklum móð seinni part sumars. Ríkisstjórnin virðist þó hafa verið meira spennt fyrir því að ætla að skattleggja atvinnuvegi, sér í lagi þá sem skipta mestu máli fyrir landsbyggðina ef vel gengi í verðmætasköpunarhaustinu. Því hið meinta verðmætasköpunarhaust sem boðað var átti nefnilega að vera upptaktur af skattlagningu á skattlagningu ofan á atvinnuvegina. Það var byrjað með áhlaupi á útgerðina í vor. Kjarnorkuákvæðinu var beitt til að beygja andstöðuna í duftið og svo skáluðu stjórnarliðar vel og vandlega fyrir því að hafa haft útgerðina undir. Þau áttuðu sig kannski ekki að svona hlutir hafa afleiðingar sem eru farnar að birtast nú þegar í uppsögnum starfsfólks, sölu á skipum og lokun á fiskvinnslum.

Það snjóaði snemma

Um það leyti sem verðmætasköpunarhaustið var boðað hjá ríkisstjórninni fóru hins vegar skýin að hrannast upp og fyrstu hretin fóru að gera vart við sig. PCC á Bakka búið að loka og óvíst að það opni aftur, Play fór í þrot, nær 70% af framleiðslugetu álversins á Grundartanga úr leik, fasteignamarkaðurinn botnfrosinn og samdráttur í ferðaþjónustu sem birtist meðal annars í hópuppsögn og minna framboði hjá Icelandair. Einnig er algjör óvissa í lánamálum vegna dóms Hæstaréttar þar sem ríkisstjórnin var ekki tilbúin með aðgerðir til að bregðast við, þrátt fyrir að það hafi legið fyrir mjög lengi að þetta yrði líklega niðurstaðan. Svo ofan í kaupið er verið að bæta hlaðborði af sköttum og álögum á venjulegt fólk í framlögðu fjárlagafrumvarpi. Svo sem vörugjöld á bíla, kílómetragjald og skattlagningu á ferðamenn. Allt þetta er síðan gert í kraft þeirrar sannfæringar að það sé „gott“ fyrir fólk að borga þessa skatta til að auka veg ríkisbáknsins af því að ríkisstjórnin kunni betur að fara með þessa peninga en fólkið í landinu.

Kafaldsbylur

Þegar hretið sem gekk yfir þjóðina var farið að breytast í byl ákvað Frostavetursríkisstjórnin að boða til fundar til að kynna stóran húsnæðispakka. Sem reyndist eftir á að hyggja vera meira í líkingu við smápakka eða skógjöf á aðventunni. Þar var aftur tilkynnt um enn eina skattlagninguna sem í þetta skiptið beinist gegn leigutekjum þeirra einstaklinga sem eiga fleiri en eina íbúð. Sem mun aðeins gera eitt, leigan mun hækka. Sem aftur mun hafa áhrif á vísitölu neysluverðs og skapa hækkandi verðbólgu sem mun þýða enn hærri vexti og lánin hjá almenningi hækka. Það var reyndar einnig tilkynnt að það ætti að byggja nokkur þúsund íbúðir í almenna íbúðakerfinu fyrir venjulegt fólk, það gleymdist bara að taka fram að það kerfi er fyrir fólk undir tekju og eignamörkum og er leigukerfi en ekki eigna fyrirkomulag. Þannig að ríkisstjórnin ætlar að reyna halda fólki á leigumarkaði frekar en að fólk geti eignast eigið húsnæði. En það hefði hún getað gert með því að miða aðgerðir að lækkun verðbólgu og lækkun vaxta.

Átakanlegt aðgerðaleysi

Þegar allt þetta er saman dregið er komin kreppa á Íslandi.

Hundruðir einstaklinga hafa misst vinnuna, fyrirtæki eru byrjuð að fara í þrot, verðbólga hækkar bara, vextir lækka ekki neitt, húsnæðismarkaður og byggingargeirinn að leggjast í dvala og ekkert er gert. Ríkisstjórnin hefur öll vopn í höndum sínum til að snúa þessu við en trú þeirra á sinn eigin sannleika um hvernig samfélaginu skal fyrir komið vefst fyrir þeim. Það þarf nefnilega ennþá að framleiða og búa til verðmæti til þess að standa undir velferð. Verðmætin verða ekki til í ríkissjóði þau verða til hjá fyrirtækjunum í landinu. Ríkisstjórnin gæti til að mynda sett myndarlegt framlag í markaðsetningu í ferðaþjónustu og fjölgað ferðamönnum á ný, aukið gjaldeyristekjur fjölgað störfum o.s.frv. Þetta hefur ferðaþjónustan sjálf meðal annars bent á. Hún gæti líka losað um höft á húsnæðismarkaði með lagasetningu á sveitarfélög til að tryggja framboð á byggingarlóðum og svo margt margt fleira.

Frasapólitíkin hefur náð yfirhöndinni með stórum orðum en engu innihaldi. Það er ekkert plan, sleggjan er horfin og sennilega er hann genginn í garð veturinn sem allir óttuðust; Frostaveturinn mikli.

Lilja Rannveig Sigurgeirsdóttir, ritari Framsóknar.

Greinin birtist fyrst á visir.is 5. nóvember 2025.

Undanfarnar vikur hefur ný ríkisstjórn talað hátt og snjallt um aðgerðir gegn húsnæðisskorti, en í skjóli þess hefur hún lagt fram frumvarp sem skerðir verulega möguleika bænda til að stunda heimagistingu – eina af fáum tekjulindum sem styður við búsetu í dreifbýli. 

Á þingi liggur núna frumvarp sem stjórnarliðar segja að sé lausn á húsnæðisvandanum og takmarki heimagistingu um allt land. En það er ekki rétt. Þannig að eina sem hægt er að takmarka núna er það sem var skilið eftir síðast. Það er dreifbýlið. 

Hvað gerði síðasta ríkisstjórn? 

Framsókn hafði áður lagt fram frumvarp sem samþykkt var á síðasta kjörtímabili. Það var til að takmarka Airbnb-útleigu í þéttbýli. Þar var markmiðið að draga úr þrýstingi á leigumarkaðinn og tryggja að íbúðarhúsnæði nýtist frekar til búsetu en sem Airbnb gisting. 

Ég, sem framsögumaður málsins í atvinnuveganefnd, lagði mikla áherslu á að þessi takmörkun skyldi einungis eiga við um þéttbýli – ekki um bændur og aðra í dreifbýli sem hafa nýtt heimagistingu sem tekjuauka. Í upphaflegu frumvarpi átti þessi takmörkun við um allt land, bæði dreifbýli og þéttbýli. 

Við fengum fjölmargar ábendingar um þetta og breyttum frumvarpinu. Það tryggði að bændur þyrftu ekki að fara í kostnaðarsamar deiliskipulagsbreytingar fyrir smáhýsi eða bústaði á jörðum sínum. Þetta var mikilvægt og markviss stuðningur við atvinnu í dreifbýli. Ég er mjög stolt af þeirri vinnu sem við fórum í sem skilaði þeirri niðurstöðu að heimagisting er takmörkuð allverulega í þéttbýli en bændur geta enn haft heimagistingu á jörð sinni. 

Hér má sjá þegar ég flutti framsöguræðu um málið eftir að það var búið í atvinnuveganefnd. 

Hér má sjá þegar þáverandi ráðherra, Lilja Alfreðsdóttir, mælti fyrir frumvarpinu. 

Hvað þýða hugmyndir nýju ríkisstjórnarinnar í alvöru? 

En nú hefur ný ríkisstjórn – undir forystu Samfylkingarinnar – ákveðið að snúa þessari vernd við. Nýtt frumvarp leggur til að heimagisting verði aðeins heimiluð á lögheimili viðkomandi og í einni annarri fasteign utan þéttbýlis. Þessi breyting beinist beint gegn bændum – þeim sem eru með tvö til þrjú smáhýsi eða fleiri – og skerðir möguleika þeirra til að byggja upp litla, sjálfbæra ferðaþjónustu á eigin jörð. 

Í greinargerð nýja frumvarpsins stendur: 

„Með frumvarpi þessu er lögð til sú breyting að skráningarskyld heimagisting afmarkist við lögheimili einstaklings og eina aðra fasteign í eigu hans utan þéttbýlis, en húsnæðisvandi sem leitast er við að greiða úr með frumvarpinu á ekki við utan þéttbýlissvæða.“ 

Akkúrat! Húsnæðisvandinn á ekki við utan þéttbýlissvæða! Af hverju eru þá áhrif nýja frumvarpsins nær eingöngu utan þéttbýlissvæða? 

Er það vegna þess að það var búið að herða lögin á öllum öðrum sviðum og því var þetta það eina sem var eftir? 

Þau þurftu að koma bara með eitthvað til að fólk myndi trúa því að þau væru að fara í raunverulegar aðgerðir fyrir húsnæðismarkaðinn á höfuðborgarsvæðinu. Sem þau eru ekki að gera. 

Eina stóra takmörkunin sem hægt er að fara í – varðar bændur 

Þetta er því ekki bara tæknilegt atriði í húsnæðismálum – heldur pólitísk aðgerð gegn landsbyggðinni. Það var sérstaklega biturt að heyra atvinnuvegaráðherra flytja framsöguræðu um þetta mál þar sem aðeins er rætt um leigumarkað og fjárfesta í þéttbýli, en ekkert minnst á þá sem verða raunverulega fyrir áhrifum: bændur á landsbyggðinni, fyrr en í andsvörum alveg í lokin og það svar varð ekki til þess að minnka áhyggjur mínar. Ég vil ekki trúa því að ríkisstjórnin ætli í alvöru að sparka svona harkalega í bændur – en ef þau taka þetta úr frumvarpinu þá er frumvarpið orðið mjög þunnt. 

Þetta er árás á dreifbýlið. 

Lilja Rannveig Sigurgeirsdóttir, varaþingmaður Framsóknar í Norðvesturkjördæmi.

Greinin birtist fyrst á visir.is 14. maí 2025.

Á meðan blekið er enn að þorna á stór­um samn­ing­um fyr­ir heil­brigðis­kerfið okk­ar þá mund­ar heil­brigðisráðherra, Will­um Þór Þórs­son, penn­ann á ný. Það fór ekki fram­hjá mörg­um þegar samið var við sér­greina­lækna og er fólk farið að finna fyr­ir já­kvæðum áhrif­um þess samn­ings. En nú hef­ur einnig verið samið við sjúkraþjálf­ara eft­ir fjög­urra ára samn­ings­leysi. Um er að ræða mik­il­væga samn­inga og tals­verða kjara­bót fyr­ir fólk sem þarf að sækja þjón­ustu sjúkraþjálf­ara.

Not­end­ur í fyrsta sæti

Með nýj­um lang­tíma­samn­ing­um við sjúkraþjálf­ara falla niður auka­gjöld sem not­end­ur þjón­ust­unn­ar hafa greitt á tím­um samn­ings­leys­is. Samn­ing­ur­inn stuðlar að bættu aðgengi að þjón­ust­unni og að aukn­um jöfnuði. Það á eng­inn að neyðast til þess að neita sér um þjón­ustu af þessu tagi sök­um kostnaðar en mark­mið samn­ings­ins er einnig að koma í veg fyr­ir slík til­vik.

Veru­lega bætt aðgengi að þjón­ustu sjúkraþjálf­ara hef­ur já­kvæð áhrif bæði á not­end­ur henn­ar og sam­fé­lagið allt til framtíðar. Meðal ann­ars í ljósi þess að starf sjúkraþjálf­ara felst til að mynda í fyr­ir­byggj­andi meðferð eins og að draga úr af­leiðing­um áverka, álags­ein­kenna, sjúk­dóma og lífs­stíls sem með trufl­un á hreyf­ingu geta raskað lífi ein­stak­lings­ins.

Ekki vanþörf á

Sam­kvæmt upp­lýs­ing­um frá Sjúkra­trygg­ing­um Íslands hafa næst­um 42.000 manns sótt þjón­ustu sjúkraþjálf­ara á þessu ári. Í fyrra sóttu rúm­lega 62.000 ein­stak­ling­ar þjón­ust­una og heim­sókn­irn­ar voru um 928.000 tals­ins. Það eru kring­um 14,9 heim­sókn­ir á hvern ein­stak­ling. Það gef­ur auga­leið að tals­verður fjöldi lands­manna þarfn­ast þjón­ustu af þessu tagi til að fá bót meina sinna. Það verður al­mennt að fara oft til sjúkraþjálf­ara og vinna í skref­um. Allt þetta leiðir til þess að fram­an­greind auka­gjöld, sem þess­ir samn­ing­ar fella niður, geta reynst mjög há að öllu sam­an­lögðu.

Framþróun sjúkraþjálf­un­ar

Ásamt þessu er kveðið á í samn­ing­um þess­um að unnið verði að út­færslu ým­issa úr­bóta- og þró­un­ar­verk­efna ásamt því að lögð er áhersla á efl­ingu gæðastarfs með því að veita hvata til þess að sjúkraþjálf­ar­ar vinni inn­an svo­kallaðra starfs­heilda sem einnig munu ann­ast skipu­lagn­ingu og eft­ir­lit með þjón­ust­unni.

Allt þetta trygg­ir frek­ari gæði þjón­ust­unn­ar sem sjúkraþjálf­ar­ar veita, not­end­um og starfs­stétt­inni sjálfri til hags­bóta.

Fjöldi mik­il­vægra samn­inga

Það hef­ur verið nóg að gera inn­an veggja heil­brigðisráðuneyt­is­ins og Sjúkra­trygg­inga Íslands. Þar hef­ur verið unn­in þrot­laus vinna á þessu kjör­tíma­bili við að klára viðræður við mik­il­væg­ar starfstétt­ir í heil­brigðis­geir­an­um, ná samn­ing­um og binda enda á samn­ings­leys­is­tíma­bil. Samn­ing­ar við sér­fræðilækna, sjúkra­liða og samn­ing­ur um tann­læknaþjón­ustu eru góð dæmi um vinnu sem vert er að fagna. Þess­ir samn­ing­ar og þau verk­efni sem tengj­ast þeim eru not­end­um til veru­legra hags­bóta þegar horft er á stóru mynd­ina. Þeir eru til þess falln­ir að auka aðgengi fólks að nauðsyn­legri þjón­ustu og stuðla að jafn­vægi í sam­fé­lag­inu.

Lilja Rannveig Sigurgeirsdóttir, þingmaður Fram­sókn­ar.

Greinin birtist fyrst í Morgunblaðinu 24. maí 2024.

Fjarheilbrigðisþjónusta er heilbrigðisþjónusta sem nýtir stafræna samskipta- og upplýsingatækni þar sem aðilar eru ekki á sama stað á sama tíma. Sem dæmi má nefna myndsímtöl og netspjall. Í dag var samþykkt mikilvægt frumvarp heilbrigðisráðherra sem gekk út á að skilgreina fjarheilbrigðisþjónustu í lögum og styrkja stöðu hennar í nútímasamfélagi. Málið er þýðingarmikið þar sem í fjarheilbrigðisþjónusta er klárlega ein þeirra tæknilausna sem geta umbylt heilbrigðisþjónustu fyrir fólk um allt land. Til eru mörg dæmi um einstaklinga sem ferðast langt og taka sér frí frá vinnu, stundum í fleiri daga, til þess að hitta lækna og sérfræðinga. Sérstaklega í ljósi þess að meirihluti sérfræðinga í heilbrigðisgeiranum er staðsettur á suðvesturhorni landsins.

Í sumum tilvikum er ferðin nauðsynleg, en oft er möguleiki á því að samskipti læknis og skjólstæðings eigi sér stað með fjarheilbrigðislausnum eins og viðtöl við sálfræðinga eða talmeinafræðinga. Með þessu þá erum við að opna frekar á þann möguleika í fjarheilbrigðislausnum.

Fjarheilbrigðisþjónusta getur nýst við heimahjúkrun, þá sérstaklega í dreifbýli. Einnig getur hún aukið og auðveldað teymisvinnu fagfólks, sem er búsett um allt land og sum þeirra mögulega erlendis. Þetta getur fækkað óþörfum og oft dýrum ferðalögum ásamt því að vera til þess fallið að auka hagkvæmni. Það er ljóst að á síðastliðnu ári hefur hröð þróun átt sér stað hvað varðar tæknilausnir í heilbrigðisgeiranum.

Frumvarpið er skref í átt að því að vinna að sameiginlegum skilningi á því hvað felst í þeim tæknilausnum sem við höfum og grunnreglur um notkun þeirra. Fjarheilbrigðisþjónustan er liður að því að jafna aðgengi að þjónustu óháð búsetu eða annarra aðstæðna og er yfirlýst aðgerð, sbr. A.5 lið í byggðaáætlun. Markmiðið er að aðgengi að heilbrigðisþjónustu verði jafnað eins og hægt er og bætt með nýsköpun og nýtingu tækni og fjarskipta við framkvæmd þjónustu. Í byggðaáætlun kemur fram að með innleiðingu á fjarheilbrigðisþjónustu verði leitast við að jafna aðgengi almennings að almennri og sérhæfðri heilbrigðisþjónustu. Jafnframt verði rafræn miðlun heilbrigðisþjónustu nýtt til að auka aðgengi að sérfræðiþekkingu, og þar með gagnkvæmri faglegri ráðgjöf, samráði og samstarfi, og með þeim hætti verði teymisvinna innan heilbrigðisþjónustu auðvelduð.

Fjarheilbrigðisþjónusta er enn eitt verkfærið sem við fáum í hendurnar til þess að auka jafnrétti og færa sérhæfða heilbrigðisþjónustu nær fólki um allt land og því fagna ég því að frumvarpið hafi verið samþykkt á Alþingi.

Lilja Rannveig Sigurgeirsdóttir, þingmaður Framsóknar og framsögumaður málsins í velferðarnefnd Alþingis.

Greinin birtist fyrst á visir.is 14. maí 2024.

Í síðustu viku samþykkti Alþingi frum­varp sem hef­ur áhrif á þann fjölda íbúða sem eru í skamm­tíma­leigu til lengri tíma. Laga­breyt­ing þessi var gerð með það að mark­miði að auka fram­boð íbúðar­hús­næðis og með því stuðla að auknu jafn­vægi á hús­næðismarkaði.

Í dag get­ur hver sem er sett íbúð í sinni eigu í út­leigu í allt að 90 daga. Ef eig­andi hyggst leigja út íbúð sína til lengri tíma í skamm­tíma­leigu hef­ur hann þurft að sækja um rekstr­ar­leyfi gisti­staða. Við sjá­um mörg dæmi þess að ein­stak­ling­ar og fyr­ir­tæki kaupi íbúðir til að setja þær í heils­árs­leigu á airbnb eða hjá sam­bæri­leg­um milli­gönguaðila. Í sum­um til­vik­um má sjá að það eru marg­ar íbúðir í sömu blokk í skamm­tíma­leigu fyr­ir eitt fyr­ir­tæki allt árið og því má segja að það sé leyni­hót­el í miðju íbúðahverfi án þess að á því séu þær ör­yggis­kröf­ur og gjöld sem við setj­um á hót­el. Frum­varpið bann­ar rekstr­ar­leyfi gisti­staða í íbúðar­hús­næði í þétt­býli og því er heils­árs­leig­an ekki leng­ur mögu­leiki.

Mis­jöfn staða dreif­býl­is og þétt­býl­is

Fólki hef­ur orðið tíðrætt um fram­boðsskort á íbúðar­hús­næði á þétt­býl­um svæðum lands­ins. Töl­fræðin sýn­ir okk­ur að tals­verður fjöldi íbúða á þétt­býl­um svæðum er nýtt­ur í skamm­tíma­leigu til ferðamanna. Þessi mikla nýt­ing íbúðar­hús­næðis er ein ástæða fram­boðsskorts á höfuðborg­ar­svæðinu. Stjórn­völd hafa ákveðið að bregðast við þessu á þann veg að tak­marka heim­ild­ir til slíkr­ar út­leigu. En skamm­tíma­leig­an hef­ur mis­mun­andi áhrif á svæði lands­ins. Því taldi at­vinnu­vega­nefnd Alþing­is mik­il­vægt að tak­mörk­un þessi ætti ekki við gist­ingu í dreif­býli, eins og smá­hýsi á sveita­bæj­um og frí­stunda­hús í út­leigu. Tak­mörk­un­in var því ein­skorðuð við þétt­býl svæði. Það var gert til að tryggja að gisti­starf­semi utan þétt­býliskjarna, einkum í sveit­um, geti áfram notið sér­stöðu og stuðlað að bætt­um kjör­um íbúa þeirra svæða.

Við erum að ganga í aðgerðir til að ná betri tök­um á hús­næðismarkaðnum.

Þegar hús­næðisþörf er eins mik­il og raun ber vitni, sér­stak­lega meðal ungs fólks, geta stjórn­völd ekki setið á hönd­un­um og leyft aðilum að kaupa fjölda íbúða ein­ung­is í þeim til­gangi að leigja út til ferðamanna. Sú þróun hef­ur haft þau áhrif að fjöl­marg­ar íbúðir hafa horfið af al­menn­um hús­næðismarkaði, með til­heyr­andi áhrif­um á fram­boð, hús­næðis­verð og jafn­vel leigu­verð. Þetta eru íbúðir sem eru marg­ar í hent­ugri stærð fyr­ir ungt fólk sem er að kaupa sína fyrstu íbúð. Því eru það gleðifrétt­ir að þetta frum­varp hafi verið samþykkt.

Lilja Rannveig Sigurgeirsdóttir, þingmaður Fram­sókn­ar og var fram­sögumaður máls­ins í at­vinnu­vega­nefnd Alþing­is.

Greinin birtist fyrst í Morgunblaðinu 10. maí 2024.

Hvernig geta þing­menn notað gervi­greind til dag­legra starfa? Þetta var ein af spurn­ing­un­um sem spurt var á ný­af­stöðnu heimsþingi framtíðar­nefnda þjóðþinga. Á fund­inn mættu þing­menn alls staðar að úr heim­in­um til þess að ræða tæki­færi og hætt­ur gervi­greind­ar og hvernig við gæt­um nýtt hana okk­ur í hag. Gervi­greind­in get­ur nefni­lega gert ótrú­lega hluti. Hún get­ur aðstoðað okk­ur við ræðuskrif, frum­varpa­gerð og reiknað út svör við ýms­um fyr­ir­spurn­um. Ég tók þátt í pall­borði á heimsþing­inu um mögu­leika gervi­greind­ar­inn­ar á þjóðþing­um. Ég talaði um þær hætt­ur sem fæl­ust í því ef þing­menn færu að nota gervi­greind­ina í þessa vinnu án þess að gjalda var­hug við henni. Gervi­greind­in er byggð á gögn­um sem eru nú þegar til á net­inu, mörg ár aft­ur í tím­ann. Stór hluti þess­ara gagna er þó mjög nei­kvæður í garð sumra hópa, t.d. kvenna og hinseg­in fólks. Því meira af nei­kvæðum gögn­um sem gervi­greind­in finn­ur, því lík­legra er það til þess að end­ur­spegl­ast í svör­un­um sem gervi­greind­in gef­ur okk­ur. Ef við leggj­um fullt traust á gervi­greind­ina til að aðstoða okk­ur þá gæti það leitt til auk­inn­ar upp­lýs­inga­óreiðu því gervi­greind­in met­ur ekki mann­lega þátt­inn og sann­leik­ann í þeim gögn­um sem hún vinn­ur úr.

Ég ræddi einnig um stöðu barna gagn­vart gervi­greind­inni í pall­borðinu. Fyrr á heimsþing­inu höfðu starfs­menn stærstu tæknifyr­ir­tækja heims mætt í pall­borð til að segja af­stöðu sinna fyr­ir­tækja gagn­vart gervi­greind­inni og töluðu um hana nær al­farið á já­kvæðu nót­un­um. Sú staðreynd að þessi fyr­ir­tæki hafa safnað gögn­um um hvert ein­asta manns­barn sem not­ar sam­fé­lags­miðla þeirra í mörg ár var lítið rædd í pall­borði tæknifyr­ir­tækj­anna. Áhugi þeirra á laga­setn­ingu í kring­um gervi­greind var líka mjög tak­markaður. En það er líka mjög erfitt að setja lög í kring­um gervi­greind. Ég nefndi að við gæt­um þó ein­blínt á þá hluta sem við gæt­um sett lög um; eins og per­sónu­vernd og gagna­söfn­un stór­fyr­ir­tækja. Á Íslandi nota 98% barna, eldri en 9 ára, síma. Sem þýðir að gagna­söfn­un um þau hefst mjög snemma og það er mjög lítið um alþjóðleg lög til að tak­ast á við það. Það er mik­il­vægt að all­ar þjóðir fari að huga að því að setja tækn­inni höml­ur – án þess þó að stöðva ný­sköp­un og tækni­fram­far­ir. Miðlalæsi, laga­setn­ing og alþjóðlegt sam­starf skipta sköp­um þegar kem­ur að gervi­greind­inni. Gervi­greind­in get­ur verið eitt af okk­ar helstu verk­fær­um til framþró­un­ar en ef við ger­um ekk­ert þá get­ur þetta orðið vopn sem snýst í hönd­un­um á okk­ur.

Lilja Rannveig Sigurgeirsdóttir, þingmaður Fram­sókn­ar.

Greinin birtist fyrst í Morgunblaðinu 12. október 2023.

Í einni stærstu tónlistarviku ársins er viðeigandi að skrifa um þau risastóru skref sem við höfum tekið á Alþingi síðustu daga, í þágu íslenskt tónlistarlífs.

Við höfum unnið og samþykkt ný lög um tónlist og nýja tónlistarstefnu. Þetta eru frábærar fréttir fyrir íslenskt samfélag og tónlistarlíf.

Tónlist hefur fylgt mannkyninu í þúsundir ára og fólk nýtir hana til afþreyingar, til að hlýja sálina, græða sár eða koma sér í gírinn. Til eru fjölmargar tegundir og undirtegundir af tónlist og það þyrfti að leita lengi til að finna einstakling sem hefur ekki gaman af tónlist.

Íslendingar hafa lengi framleitt eigin tónlist, og síðastliðin ár hefur íslensku tónlistarfólki fjölgað umtalsvert. Íslensk tónlist hefur skapað sér sérstöðu á heimsmælikvarða og vinsældir hennar fara aukandi, hvort sem það er á sviði rappsins, poppsins, kvikmyndatónlistar eða hvaða sviði sem er. Með fjölgandi tækifærum og fleiri einstaklingum sem framleiða hér tónlist að atvinnu er tímabært að stjórnvöld marki heildarramma fyrir málefni tónlistar, styðji við upprennandi tónlistarmenn og búi til hagstæð skilyrði til frekari sköpunar.

Tónlistin er hluti af menningunni

Tónlist er ríkur hluti af menningararfi hvers samfélags. Við þekkjum það vel sem Íslendingar að gömul lög mynda arfleið Íslendinga. Við tengjum við lögin og þekkjum sögurnar sem þau segja. Lögin verða hluti af ógleymanlegum augnablikum í lífi okkar. Ekki er hægt að verðleggja menningu þjóðar þó að við vitum hversu verðmæt hún er.

Ásamt þessu er tónlist, eins og aðrar skapandi greinar, atvinnuskapandi. Hún skapar tónlistarmönnunum sjálfum atvinnu ásamt því að geta skapað afleidd störf. Tónlistin er mikilvæg útflutningsgrein og af henni getum við styrkt samfélagið og skapað frekari tekjur sem áður voru ekki staðar.

Styrkjum stöðu íslenskrar tónlistar

Í ljósi mikilvægi tónlistarinnar bæði á sviði menningar og atvinnu lagði menningar- og viðskiptaráðherra, Lilja Alfreðsdóttir, fram þingsályktunartillögu um tónlistarstefnu fyrir árin 2023-2030 og frumvarp til tónlistarlaga. Málin hafa verið í umræðu hjá okkur í allsherjar- og menntamálanefnd. Nú höfum við samþykkt bæði tónlistarstefnuna og ný tónlistarlög. Markmiðið er skýrt; að mynda umgjörð fyrir sköpun og flutning tónlistar hér á landi með því að marka heildarramma fyrir málefni tónlistar og búa henni hagstæð skilyrði.

Ný tónlistarmiðstöð

Í nýjum tónlistarlögum var samþykkt að setja á stofn tónlistarmiðstöð. Markmið hennar er að vera samstarfvettvangur atvinnulífs, hagsmunasamtaka, menningarstofnana, menntastofnana og stjórnvalda um stefnu og aðgerðir í málefnum tónlistar. Einnig á tónlistarmiðstöðin að hafa utanumhald með tónlistarsjóði, tónlistarfólki, fyrirtækjum, verkefnum og markaðsstarfi. Það verður spennandi að sjá áhrif tónlistarsmiðstöðvarinnar á næstu árum á íslenskt menningarlíf.

Að auki tekur regluverk og styrkjakerfi hvað varðar tónlist breytingum með það að markmiði að einfalda stjórnsýslu og tryggja frekari hvata til sköpunar. Með framangreindri stefnu og lagabreytingum tryggjum við kjörskilyrði til tónlistarsköpunar, styðjum upprennandi tónlistarfólk við að finna sitt hljóð og sjáum vonandi tónlistasenuna blómstra enn frekar með áframhaldandi sköpunargleði óttaleysi við að fara nýjar leiðir í tónlist, sem hefur verið hugmyndafræði íslenskrar tónlistar í áranna raðir.

Til hamingju með þessi stóru skref í þágu íslenskrar menningu og gleðilega Eurovisionviku!

Lilja Rannveig Sigurgeirsdóttir, þingmaður Framsóknar.

Greinin birtist fyrst á Vísir.is 10. maí 2023.